WHAT ARE THE SYMPTOMS?

According to the WHO, signs of

infection include fever, cough,
shortness of breath and
breathing difficulties.

Also, other signs include loss of

taste or smell as well as muscle
aches. In more severe cases, it
can lead to pneumonia, multiple
organ failure and even death.

Current estimates of the

incubation period – the time
between infection and the onset
of symptoms – range from one
to 14 days.
Most infected people show
symptoms within five to six
days.
However, infected patients can
also be asymptomatic, meaning
they do not display any
symptoms despite having the
virus in their systems.
Where did the virus originate?
Chinese health authorities are
still trying to determine the
origin of the virus, which they
say likely came from a seafood
market in Wuhan, China where
wildlife was also traded illegally.
Earlier on February 7, Chinese
researchers said the virus could
have spread from an infected
animal species to humans
through illegally-trafficked
pangolins, which are prized in
Asia for food and medicine.

Scientists have finally pointed to

either bats or snakes as possible
sources of the virus. 
 At the same time, clean your home regularly, Moreover, if any member of the household shows
particularly frequently touched surfaces. symptoms of COVID-19, seek medical advice and
follow your location health authority’s guidance.

BELOW ARE TIPS TO STOP THE SPREAD OF CORONA

If you are feeling sick, for example, you have In addition, maintain distance. Stay a meter away
First, stay physically fit, from anyone, namely, persons who are coughing,
cough, and difficulty in breathing, wear a mask
exercise daily, eat sneezing or has fever.
correctly and seek medical advice.
nutritious diet and do
not smoke.

Above all, pray to God and stay positive. Avoid

Next, follow the GOLDEN RULE. Wash your hands
frequently with soap and water or use alcohol-based
hand-rub.
alarmist news. Be connected to friends and family.
Also, if you show symptoms of COVID- Have a hobby, make your time at home fruitfully.
19, self-isolate yourself, wear a mask
around others and seek medical
advice.
 Mesopotamia – nagmula sa wikang Griyego
na mesos,ibig sabihin ay “gitna” at potamos,
ibig sabihin ay “ilog”.
Ang Mesopotamia ay nabuo sa pagitan ng
dalawang ilog, ang ilog Tigris at ilog
Euprhates.
Ang Mesopotamia ay matatagpuan sa Iraq.
Ang mga lupain ay mataba at mayaman
sapagkat dumanas ng taunang pagbaha.
Bahagi ng isang rehiyon na tinatawag na
Fertile Cresent
PAMANA AT AMBAG NG SINAUNANG
KABIHASANAN SA MESOPOTAMIA

Unang kabihasnang nabuo sa Mesopotamia.
Unang nagtatag ng mga lungsod-estado na
pinamumunuan ng mga lugal o hari.
Ilan sa malalaking lungsod na umusbong sa
Sumer ay ang Uruk, Ur, Kish, Lagash, Umma
at Nippur.
Mga naging ambag ng Sumerian
Sistema ng pagsulat na tinatawag na
cuneiform, kung saan ang mga salita ay
kinatawan ng mga simbolo o hugis,
kadalasan ay tatsulok. Ang karaniwang gamit
na panulat ay stylus o eskriba na gawa sa
reed, isang uri ng halaman, at ang sulatan
naman ay tabla na gawa sa putik.
Mas mainam na sistema ng irigasyon at
pagsasaka; gumamit ng sinaunang uri ng
araro ang Sumerian.
Paggamit ng potter’s wheel sa pagawa ng
tapayan.
Paggamit ng gulong bilang instrumento ng
transportasyon ng mga tao at kagamitan.
Code of Ur-Nammu – unang saligang batas
Sexagesimal system – sa larangan ng
matimatika.
Pagtatag ng mga paaralan upang ipakalat ang
paraan ng pagsulat at makapagtago ng mga
talaan na pinamahalaan ng simbahan o
templo.
Pagtatayo ng mga templo bilang lugar-
sambahan o ziggurat na nakalaan lamang sa
mga pari. Ang Sumerian ay naniniwala sa
maraming Diyos (politeismo) na tumutulong
Mga naging ambag ng Babylonian
sa iba’t ibang aspekto ng kanilang buhay
Unang sistema ng pagsukat ng timbang at
distansya
Lunar kalendaryo na may 12 buwan.
gabay para magkaroon ng isang
organisadong lipunan.
Pag-aaral sa larangan ng astronomiya at
matematika.
Epiko ni Gilgamesh – ang
pinakamatandang akdang pampanitikan
na natuklasan sa kasaysayan ng daigdig.
Paggamit ng mga sundial at water-clock.
Nagsimula bilang maliit na lungsod- estado
na malapit sa mga Sumerian.
Dahil sa kanilang galing sa pakikidigma,
nagapi nila ang mga Sumerian.
Itinuturing na unang kabihasnang
nakapagtatag ng isang imperyo at ito ay
naisakatuparan sa pamumuno ni Sargon I.
Mga napagtagumpayang gawin
Nagpasimula ng isang uri ng pamamaraan ng
paghahatid ng sulat at mensahe
Paggamit ng selyo na gawa sa putik para sa
mga sulat
Pagpapangalan ng mga taon batay sa
pangalan ng haring namumuno
Ang mga Assyrian ay nakilala sa bilang isang
imperyong binubuo ng mga mandirigmang
agresibo at mabagsik pagdating sa
pakikipagdigma.
Isa sa maituturing na nagkaroon ng matatag
na pamumuno ang imperyo ng Assyrian.
Tinatawag na Autocracy ang pamahalaang
mayroon ang emperyong ito.
Narito ang ilan sa mga impluwensyang idinulot
Nabuo ang kabihasnan ng mga Babylonian
ng imperyong Assyria:  
mula sa mga labi na naiwan ng Imperyong
Pagpapatupad ng epektibong pamamaraan
Akkadian.
ng pangongolekta ng buwis.  
Itinatag ni Sumuabum ang maliit na bayan ng
Isa sa mga naging paraan ng pagyaman ng
Babylon hanggang sa ito ay lumaki at naging
imperyo ay ang pananakop sa ibang
isang imperyo sa pamumuno ni Hammurabi.
teritoryo.  
Paglaganap ng pagsamba kay Ishtar, Ashur,
Code of Hammurabi – isang batas na may
at sa iba pa na kinikilalang diyos ng
malupit na kaparusahan para sa mga krimen
Mesopotamia.
na nagawa ng mga Babylonian. Isa rin itong
 Kilalang imperyo na gumapi sa mga Hittite at
Babylonian.
Ang kanilang pinuno na si Ashurbanipal ay
naging tanyag dahil sa kaniyang pagtatatag
ng kauna-unahang sistematikong aklatan sa
lungsod ng Ninevah.
Binuo nila ang mga ziggurat na mas matanda
pa sa mga pyramid.
Binuo nila ang paggamit ng gulong upang
makatulong sa kanilang ekonomiya. Ang mga
Chaldean rin ang tumuklas sa paggawa ng
salamin.
Pati ang sistema at konsepto ng isang
kalendaryo ay tinuklas din ng mga Chaldean.
Gumawa sila ng unang kalendaryo na
mayroong 12 buwan at 360 araw.

Ang mga SALAWIKAIN ay mga

Humalili sa mga Assyrian matapos nilang
magrebelde sa pamumuno ni Nabopolassar.
Naipatayo ang tanyag na Hanging Gardens of
Babylon, isa sa mga itinuturing na Seven
Wonders of the Ancient World sa ilalim ng
pamumuno ni Nebuchadnezzar.
Nakilala ang mga Chaldean dahil isa sila sa
mga sandatahang nagpabagsak sa imperyong
Assyrians.
Gayunman, matapos ng 43 taong pamumuno
ni Nebuchadnezzar, unti-unting bumagsak
ang Chaldea dahil sa karangyaan at mga
kasiyahan nakatuon ang sumunod na haring
Mga naiambag ng Kabihasnang Persian
si Nabonidus. Sinakop sila ng Persia noong
539 BCE sa pangunguna ng Haring si Cyrus
the Great.
Mga Naiambag ng Kabihasnang Chaldean
Isa sa mga dinakilang ambag ng mga
Chaldean sa panitikan ay ang kanilang
sistema ng pagsulat sa isang uri ng clay na
tinatawag na Cuneiform.
Sila ang sinasabing bumuo ng konsepto ng
zodiac sign at horoscope.
Kasalukuyang matatagpuan sa Iran.
Ang Imperyong Persian o Imperyong
Achaemenid ay nagmula sa pangalan ni
Achaemenes,isa sa mga naunang pinuno ng
lungsod-estado.
Cyrus the Great – naging isang malaking
imperyo na gumapi sa mga Imperyong
Assyrian at Chaldean at ilan pang bahagi ng
Fertile Crescent.
Darius I – humalili kay Cyrus the Great.
Lumawak pa lalo ang impeyo hanggang sa
ilang bahagi ng Europa at India.
Satrapy – pamamalakad pinamumunuan ng
isang satrap
Zoroatrianism – relihiyong nagmula sa mga
Persian. Ito ay batay sa mga pangaral at turo
ni Zoroaster o Zarathustra. Relihiyong
naniniwala sa isang Diyos o monotheism
Ahura Mazda – kinikilalang Diyos ng
relihiyong ito.
kasabihang Pinoy na ginagamit ng
mga Pilipino batay sa katutubong
kalinangan, karunungan, at
pilosopiya.
Karamihan sa mga SALAWIKAIN
nating mga Pilipino ay pamana ng
mga unang henerasyon.
Ito ay naglalaman ng mga
karunungang natutunan mula sa
mga karanasan.
Ito ay naglalayong magbigay ng
patnubay sa ating pang-araw-araw
na pamumuhay.
Ang mga SALAWIKAIN ay
nagsisilbing aral sa pamumuhay na
sumasalamin sa ugaling Pilipino.
Ito din ay nagbibigay payo, suporta,
at mga paalala sa mga kabataan, at
sa lahat ng mga Pilipino, maging sa
lahat ng tao sa buong mundo.
MGA HALIMBAWA NG SALAWIKAIN
1. Kapag pinangatawanan,
sapilitang makakamtan.
2. Kung walang tiyaga,
walang nilaga.
3. Ang hindi marunong magmahal
 sa sariling wika,
daig pa ang malansang isda.
4. Aanhin mo ang palasyo,
Kung ang nakatira ay kuwago?
Mabuti pa ang bahay kubo,
ang nakatira ay tao.
5. Ako, ikaw o kahit
sinumang nilalang,
tayong lahat ay arkitekto
ng sariling kapalaran.
6. Ang bayaning nasugatan,
nag-iibayo ang tapang.
7. Ang buhay ay parang gulong,
minsang nasa ibabaw,
minsang nasa ilalim.
8. Ang bulsang laging mapagbigay,
hindi nawawalan ng laman.
9. Ang hindi napagod magtipon,
walang hinayang magtapon.
10. Ang iyong kakainin,
sa iyong pawis manggagaling.
11. Ang kaginhawaan ay nasa kasiyahan
at wala sa kasaganaan.
12. Ang lumalakad nang mabagal,
kung matinik ay mababaw.
Ang lumalakad nang matulin,
kung matinik ay malalim.
13. Ang mabigat ay gumagaan kapag
pinagtulung-tulungan.
14. Ang mabuting halimbawa ay higit
na mabisa kaysa pahayag na dakila.
15. Kung ano ang itatanim
ay siya ring aanihin.
ANO ANG
KASABIHAN?
 Ang KASABIHAN ay mga tugmang
bukambibig ng mga bata at
matatanda.
 Katumbas ito ng Mother Goose
Rhymes sa Wikang Ingles.
 Karaniwang ginagamit ito sa
panunukso o pagpuna sa kilos ng
isang tao.
 MGA HALIMBAWA NG KASABIHAN
1. Ang pagsintang labis na
makapangyarihan,pag ikaw ay 
pumasok ninuman , hahamakin ang
lahat masunod ka lamang
2. Walang matimtimang birhen sa
matiyagang manalangin 
3. Ang kayamanang galing sa kasamaan
dulot ay kapahamakan
4. Ang taong walang tiyaga ay walang
yamang mapapala
5. Mabisa ang pakiusap na malumanay
kaysa utos na pabulyaw
6. Ang mag tahi-tahi ng hindi totoong
kwento , mabubuko rin sa huli 
7. Walang mahirap na gawa kung
idadaan sa tiyaga
8. Huwag gumanti kaninuman  ng
masama para sa masama .
Maglaan ng  mabubuting bagay sa
paningin ng lahat.
9. Titingkad ang iyong kagandahan 
kung maganda rin ang iyong
kalooban. 
10. Ang masipag sa buhay ay umaani ng
tagumpay.
11. Ang tunay na pag-ibig  sabayan ay
nasa pawis  ng gawa
12. Hindi mo malaman ang tama kung
masaya mong ginagawa ang mali.
13. Ang tunay na nag mamahal
gumagawa ng paraan hindi puro
dahilan.
14. Ang batang matapat ,
pinagkakatiwalaan ng lahat.
15. Ang kalinisan ay tanda ng kasipagan.

 Ang sawikain ay kasabihan o'
kawikaan na may dalang aral na
maaaring tumukoy sa isang idyoma,
isang pagpapahayag na ang
kahulugan ay hindi komposisyunal.
 Ito'y salita o' grupo ng mga
salitang patalinghaga ang gamit at
hindi nagbibigay ng tuwirang
kahulugan.
 Ito ay maari ring isang moto o mga
parirala na nagpapahiwatig ng
sentimiento ng isang grupo ng mga
tao.
 MGA HALIMBAWA NG SAWIKAIN
1. Abot-tanaw
Kahulugan: Naaabot ng tingin
2. Agaw-buhay
Kahulugan: Naghihingalo; malapit nang
mamatay; muntik nang maputulan ng
hininga
3. Agaw-dilim
Kahulugan: Malapit nang gumabi
4. Ahas
Kahulugan: Taksil, traydor
5. Alilang-kanin
Kahulugan: Utusang walang bayad, pakain
lang, pabahay at pakain ngunit walang
suweldo.
6. Alog na ang baba  Mas malaki ito kesa sa Pakistan at
Kahulugan: Matanda 4x mas malaki sa Britain.
7. Alsa balutan
Kahulugan: Naglayas 2 Pinakamalaking Lungsod
8. Amoy pinipig Harrapa & Mohenjo-Daro
Kahulugan: Mabango, nagdadalaga
9. Amoy tsiko
Kahulugan: Lango sa alak, lasing
10. Anak-dalita
Kahulugan: Mahirap
11. Anak-pawis
Kahulugan: Manggagawa, pangkaraniwang
tao
12. Anghel ng tahanan
Kahulugan: Maliit na bata
13. Asal hayop
Kahulugan: Masama ang ugali
14. Bahag ang buntot Ang Pag-apaw ng Ilog
Kahulugan: Duwag, matapang
15. Bakas ng kahapon  Ang pag-apaw ng ilog ang
Kahulugan: Nakaraan, alaala ng kahapon nagsisilbing pataba sa lupa na
nagbibigay daan para malinang ang
lupain.
 Ito ay nagaganap sa pagitan ng
Hunyo at Setyembre.
HEOGRAPIYA
 Ang lupain ng Indus ay di hamak na
mas malawak kaysa sa sinaunang
Egypt at Mesopotamia.
 Sakop nito ang malaking bahagi ng
Hilagang Kanluran ng dating India at
ang lupain kung saan matatagpuan
ang Pakistan sa kasalukuyan.
 Sa kabilang dako ang Mohenjo-Daro
ay nasa katimugang bahagi ng
daluyan ng Indus River.
 Katulad ng sa Harrapa, naging
maunlad rin ang pamumuhay sa
Mohenjo-Daro Iba-iba rin ang mga
sukat ng mga natagpuang bahay na
kadalasa’y may dalawang palapag at
binubuo ng kusina, salas, kwarto, at
paliguan. May mga nahukay rin
ditong upuang gawa sa kahoy na
napapalamutian ng mga abaloryo.
 Masasabi ring naging eksperto rin
ang mga naninirahan sa Mohenjo-
Daro pagdating sa pagiiskulpta pati
na rin sa pag-uukit sa mga bato.
 Ang kabihasnang Harappa na
natuklasan sa lambak Indus ay
tinatayang umusbong noong 2700
B.C.E.
ANG MGA ARYAN
 Matapos ang isang milenyong
pamamayani sa Indus, ang
 Ang mga Aryan ay nagtungo
kabihasnan at kulturang umusbong
pakanluran sa Europa at patimog-
rito ay nagsimulang humina at
silangan sa Persia at India.
bumagsak.
 Dinala nila sa India ang wikang
 Ang Mohenjo-Daro ay nilisan ng mga
Sanskrit, ang wikang klasikal ng
tao marahil dahil sa panganib na
panitikang India.
dulot ng mga sumasalakay na tribo
 Ang kaalaman ukol sa pamamalagi
sa kanilang hangganan.
ng mga Aryan sa India ay hango sa
 Ang Harrapa naman ay nagsimulang
apat na sagradong aklat na
bumagsak nang salakayin sila ng
tinatawag na Vedas.
mga Aryan noong 1500 BCE.
Pagbagsak ng Harappa at
Mohenjo-Daro Panahong Vedic 1500 B.C.E.
 Ang mga Aryan ay pinaniniwalaang
500 B.C.E.
nagmula sa mga steppe ng Asya sa
 Ang lipunan ng mga sinaunang Aryan
kanluran ng Hindu Kush at
ay mayroon lamang tatlong antas:
nakarating sa Timog Asya sa
1. MGA MAHARLIKANG
pamamagitan ng makikipot na daan
2. MANDIRIGMA
sa kabundukan.
3. MGA PARI
 Ang salitang Arya ay
4. MGA PANGKARANIWANG
nangangahulugang “marangal” o
MAMAMAYAN
“puro” sa wikang sanskrit. Ang
 Nang lumaon, nabuo ang tinatawag
wikang ito ay dinala ng mga Aryan sa
na sistemang caste sa India.
India.
 Ang terminong caste ay hango sa
salitang casta na nangangahulugang
“angkan”
KONTRIBUSYON NG KABIHASNANG INDUS
 Ang kabihasnang umusbong sa China
ang itinuturing na pinakamatandang
kabihasnang nanatili hanggang sa
kasalukuyan.
 Tulad sa Mesopotamia, India at Egypt
ang kabihasnang ito ay umusbong sa
tabing ilog ang malapit sa Yellow River o
Huang Ho.
 Ito ang Natutulog na Higante