5.

Ο ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ Α΄ ΜΕΡΟΣ

Περίληψη

Μυκηναϊκός ονομάστηκε ο πρώτος πολιτισμός που αναπτύχθηκε στην

ηπειρωτική Ελλάδα (1600 - 1100 π.Χ.) με κέντρο τις Μυκήνες.

Σπουδαία μνημεία του μυκηναϊκού πολιτισμού είναι οι βασιλικοί τάφοι που

βρέθηκαν στην ακρόπολη των Μυκηνών από τον Ερρίκο Σλήμαν. Αυτοί

ορίζουν και την αρχή του πολιτισμού των Μυκηναίων. Τα πρώτα κτίσματα

που μπορούν να ονομαστούν με βεβαιότητα ανάκτορα χτίστηκαν γύρω στο

1400 π.Χ. στις Μυκήνες, στην Τίρυνθα κ.ά. Η φάση αυτή κράτησε ως το

1200 π.Χ. περίπου. Σε αντίθεση με τους Μινωίτες, οι Μυκηναίοι χτίζουν τα

ανάκτορα σε ψηλούς λόφους, ενώ διαθέτουν ισχυρή οχύρωση. Αποτελούν και

αυτά, πάντως, διοικητικά και οικονομικά κέντρα της περιοχής. Ήδη από το

17ο αι. οι Μυκηναίοι είχαν έρθει σε στενή επαφή με τη μινωική Κρήτη.

Εισήγαγαν ποικίλες καινοτομίες, προσαρμοσμένες βέβαια στις δικές τους

ανάγκες. Ωστόσο, υπάρχουν και διαφορές, καθώς χαρακτηριστικό της

μυκηναϊκής αρχιτεκτονικής ήταν η μνημειακότητα, με κύρια παραδείγματα τα

κυκλώπεια τείχη και τους θολωτούς τάφους.

Βάση της μυκηναϊκής οικονομίας ήταν η γεωργία και η κτηνοτροφία. Σιγά σιγά

αναπτύχθηκε η λιθοτεχνία, η μεταλλουργία και άλλοι κλάδοι. Μετά τα μέσα

του 15ου αι. π.Χ. αναπτύχθηκαν η ναυτιλία και το εμπόριο. Οι Μυκηναίοι

εξαπλώνονται σιγά σιγά στη Μεσόγειο, όχι πάντα με ειρηνικό τρόπο. Την

κατάσταση αυτή απηχεί η ιστορία του Τρωικού πολέμου. Πολλά κοινά

στοιχεία ενώνουν τους Έλληνες της μυκηναϊκής εποχής. Υπήρχε κοινή

γλώσσα, η Γραμμική Β, κοινή θρησκεία, κοινές πεποιθήσεις για τη μετά

θάνατο ζωή, αγάπη για πόλεμο. Υπήρχε ακόμη ομοιομορφία στους θεσμούς

και στην κοινωνική οργάνωση. Μπορούμε, λοιπόν, να μιλάμε για πολιτισμό

ΕΛΙΣΆΒΕΤ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΎΛΟΥ 1
της μυκηναϊκής κοινής. Η κοινωνική οργάνωση ήταν πυραμιδοειδής. Στην

κορυφή βρισκόταν ο βασιλιάς,

ο Άναξ. Κατοικούσε στο ανάκτορο. Το βασιλιά υπηρετούσαν οι αυλικοί και το

ιερατείο. Η ύπαιθρος ήταν οργανωμένη σε δήμους, που αποτελούνταν από

γεωργούς, κτηνοτρόφους και άλλες ειδικότητες. Στη βάση της πυραμίδας

βρίσκονταν οι δούλοι.

ΣΧΕΔIAΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Ο μυκηναϊκός πολιτισμός

• Είναι ο πρώτος ελληνικός πολιτισμός

• Σπουδαία αρχιτεκτονικά δημιουργήματα

• Βασιλικοί τάφοι (αρχή μυκηναϊκού πολιτισμού)

• Ανάκτορα (Πύλος, Μυκήνες, Τίρυνθα κ.ά.)

• Κυκλώπειες οχυρώσεις

• Θολωτοί τάφοι

Ανάκτορα

• Χτισμένα σε λόφους

• Διοικητικά κέντρα

• Οι Μυκηναίοι αφομοίωσαν δημιουργικά τα μινωικά επιτεύγματα

Μινωικές επιρροές

• Τεχνολογικά Επιτεύγματα

• Μορφές τέχνης

• Ιδέα της γραφής

Διαφορές Μυκηναίων - Μινωιτών

• Μνημειακή αρχιτεκτονική (θολωτοί τάφοι, κυκλώπειες κατασκευές)

Οικονομία της μυκηναϊκής εποχής

• Οικονομική βάση των κρατών ήταν η γεωργία και η κτηνοτροφία

ΕΛΙΣΆΒΕΤ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΎΛΟΥ 2
• Βιοτεχνική παραγωγή στα ανάκτορα

• Σπουδαίοι κλάδοι ήταν η ναυτιλία και το εμπόριο

Κοινά στοιχεία των μυκηναϊκών φύλων

• Η κοινή γραφή (Γραμμική Β)

• Ομοιομορφία στους θεσμούς και στην οργάνωση

Κοινωνική διαστρωμάτωση

• Άναξ (ο βασιλιάς), στην κορυφή της πυραμίδας

• Αυλικοί και αξιωματούχοι

• Ιερατείο

• Γεωργοί, κτηνοτρόφοι, τεχνίτες

• Δούλοι

ΕΛΙΣΆΒΕΤ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΎΛΟΥ 3