PANEVROPSKI UNIVERZITET APEIRON

Fakultet informacionih tehnologija

Banja Luka

Sonja Rupar

37-14/RPI

ISTORIJA FOTOGRAFIJE

Seminarski rad

Nastavni predmet: Digitalna fotografija

Predmetni nastavnik:

Prof. dr Nedim Smailović

Asis. Sanja Šaula, dipl. inž.

Maj, 2016.
SADRŽAJ

1. UVOD......................................................................................................................................3
2. ISTORIJA FOTOGRAFIJE..................................................................................................4
2.1. Moderna fotografija..........................................................................................................6
2.2. Umjetnička fotografija......................................................................................................7
3. ZAKLJUČAK...................................................................................................................9

2
 1. UVOD

Fotografija predstavlja tehniku digitalnog ili hemijskog zapisivanja prizora realnolsti na

materijalu osjetljivom na svjetlost koja pada na njega.

Riječ fotografija potiče od grčkih riječi „phos“ – što predstavlja svjetlo i „graphis“ što
predstavlja crtanje. Kada spojimo te dvije riječi dobije se značenje: „crtanje uz pomoć svjetlosti“.

Fotografija predstavlja takođe način na koji se zabilježava neki događaj. Ona predstavlja
vizuelnu umjetnost i svrstava se u granu likovne umjetnosti.

3
 2. ISTORIJA FOTOGRAFIJE

Fotografija, ili pak dijelovi nje, datira još u vrijeme grčkih matematičara, Euklida i Aristotela.
Grčki matematičari su bili prvi koji su proučavali kameru sa igličastim otvorom 1. Kamera
igličastog otvora predstavlja kutiju koja ne propušta svjetlo ništa više nego kroz jedan mali otvor
na kraju, kroz njega prolazi svjetlo i tako projektuje obrnutu sliku na suprotnom zidu.

Vizantijski arhitekta i matematičar Antemije2, oko 500. godine, je u svojim eksperimentima

koristio „Kamera obskuru“3. Ove dvije riječi su latinskog porijekla predstavljaju mračnu
zatvorenu sobu, odnosno spravu koja ima za zadatak da projektuje sliku svoje okoline i predstavi
je na „ekranu“.

Ova sprava je korištena za zabavu i crtanje, i jedan je od pronalazaka koji su imali značajnu
ulogu u nastanku fotografije. Kamera obskura može da bude u obliku kutije ili sobe sa jednim
otvorom na kraju.

Svjetlo koje iz vana prolazi kroz otvor, ono pada na datu površinu i tu se slika prikazuje rotirana
za 180 stepeni. Slika se projektovala na papir i sami prikazi bili su precizni i realni. Ovakve
kamere u svom prvobitnom izdanju uglavnom su bile šatori ili sobe velikih dimenzija.

Uz pomoć eksperimenata koje su sproveli Robert Huk i Robert Bojl, kamera je postajala sve
manja i jednostavnija za upotrebu, pa su se mogle koristiti od strane slikara i amatera na
putovanjima, ali i od strane profesionalaca.

Prva trajna fotografija nastala je zahvaljujući Jozefu Nićiforu Ničeu, 1826. godine.

Nićifor je svoje fotografije izrađivao na razne načine, uz upotrebu poliranog tanjira od raznih
neobičnih metalnih legura, te je eksperimentisao sa kredom i srebrom koje u dodiru sa svjetlošću
tamne. Njegova prva fotografija koja je sačuvana je iz 1826. godine, pogled sa prozora u Le
Grasu („La cour du domaine du Gras“).

Nakon svoje smrti 1883. godine, Nićifor je ostavio svoje bilješke svom saradniku Luisu Dageru.
Luis je otkrio dvije vrlo važne stvari čitajući njegove zabilješke: prije slikanja srebro bi izložio
isparenjima joda, a nakon procesa fotografisanja srebro bi izložio ispranjima žive, tako da bi sa
ovim postupkom dobio nevidljivu sliku. Naziv ovog procesa je dagerotipizacija. Ovaj proces
usavršili su Istmen i Talbot.

Prvi portret je nastao u oktobru 1839. godine, zabilježen je od strane američkog hemičara i
pionira fotografije, Roberta Kornelijusa.

1
Eng. „Pinehole“
2
Čuven po dizajniranju Aja - Sofije
3
„Camera obscura“

4
Jedno od važnijih imena u nastanku fotografije je takođe i Sergej Levicki. Levicki je doprinio
razvijanju procesa fokusiranja, te ga samim tim i puno olakšao. Prvi je poradio na problemu oko
dotjerivanja negativa i tim ublažio određene nedostatke istog. Na neki način, Levickom možemo
da dodjelimo naziv oca obrade fotografije.

Nastanak filma (suvog gela na papiru) datira oko 1850. godine, otkriće Džodža Istmana.

1861. godine nastala je prva fotografija u boji, a njen autor je Maksvel, škotski fizičar.

Prva kamera koja je bila dostupna svima za upotrebu proizvedena je od strane Kodaka sa
sloganom: „Vi pritisnete taster, mi radimo sve ostalo“, 1888. godine, plasirana na tržište od
strane Istmana.

20. vijek predstavlja vijek razvijanja fotografije i velike ekspanzije iste, te njene masovne
upotrebe.

5
 2.1. Moderna fotografija

Klasična fotografija je u velikoj mjeri sputavala fotografe koji su svoj posao obavljali na terenu,
pogotove fotografe koji su radili za novine jer nisu imali gdje da izrade fotografije, u blizini nije
bilo laboratorija za razvijanje filma.

Napredak televizije je podigao nivo konkurencije na još viši nivo, tako da je i sama fotografija
morala da napreduje, odnosno njena dostava u novine. Fotoreporteri koji su radili na terenu su sa
sobom nosili mini – laboratorije.

1981. godine Sony je kreirao prvu kameru koja je koristila CCD, te joj nije bio potreban film,
slike su se čuvale na disku, a prikazivale na televiziji.

1988. godine nastala je prva digitalna fotografija, Fuji DS – 1P.

1990. godine nastala je prva komercijalna digitalna kamera, na tržište plasirana od strane
Kodaka, DCS – 100.

Prva komercijalna fotografija je bila mnogo skupa pa se koristila za profesionalne potrebe i u

novinarstvu.

6
 2.2. Umjetnička fotografija

Zbog čovjekove potrebe za konstantnim napredovanje, vremenom su i sami fotografi željeli da

pristupe fotografiji na drugačiji način. Dosadilo im je zadovoljavati se jednostavnim, šematskim
pristupima fotografiji.

Inspirisani slikarstvom, fotografi su otpočeli novu vrstu umjetnosti, odnosno stvorili su

umjetničku fotografiju.

Fotografi su pristupali na različit način ovoj umjetnosti, tako da su samim tim koristili i različite
tehnike fotografisanja. Koristeći sopstveni fotoaparat i vlastite vještine fotograf od ničega stvara
nešto, pretvara u umjetničko djelo.

Tehnike koje su zajedničke za fotografiju i slikarstvo:

- Pravilo zlatne sredine – na dijagonalu kadra se povlači visina i tim se dobijaju tri
područja.
- Pravilo trećine – uz pomoć dvije vertikalne i dvije horizontalne linije dijeli se kadar na
okomite i vodoravne trećine.
- Uokvirivanje – objekat se uokviri homogenim sadržajem, tako da bi se objekat izdvojio
od ostatka fotografije.
- Kreiranje geometrijskih likova – elementi predstavljaju geometrijske likove, najčešće su
to krugovi i trouglovi.

Za fotografisanje portreta najčešće se primjenjuju sledeće tehnike: high-key (visoki tonovi),

low-key (niski tonovi), silueta i close-up.

7
Za fotografisanje pokreta tehnike koje se najčešće koriste su: panning, 1st curtain (svjetlosna
zavjesa – prednja) i 2st curtain ( svjetlosna zavjesa – stražnja).

Panorama predstavlja fotografiju koja prikazuje neko područje koje je mnogo veće od onoga što
može stati u fotografiju . Da bi ovakvu fotografiju napravili potrebni su široki objektivi.

Makro fotografija je tehnika fotografisanja koja uz pomoć objektiva sa dodatnom opremom

povećava objekat koji fotografišemo.

8
 3. ZAKLJUČAK

Kako je vrijeme prolazilo tako je i fotografija napredovala, te sva tehnika i tehnologija vezana za
nju. Danas u 21. vijeku nije nikakvo čudo imati fotoaparat, niti predstavlja neki vid prestiža.
Sada fotoaparat kupujete, htjeli vi to ili ne, jer svi moderni telefoni imaju kamere sa različitim
mogućnostima.

Fotografija je danas zastupljena u velikom procentu u skoro svim sferama čovjekovog života.
Koristi se u nauci, umjetnosti, obrazovanju, regulisanju saobraćaja, novinarstvu itd.

I naravno za kraj, dobro poznata izreka koja objašnjava značaj fotografije:

„Slika govori hiljadu riječi“.

9
4. LITERATURA

 http://documents.tips/documents/istorija-i-razvoj-fotografije.html
 https://sh.wikipedia.org/wiki/Fotografija

10