Cümlenin Ögeleri ve Cümle Türleri Çıkmış Sorular (2004-2020)
Deniz arkeologlarının Sinop kıyılarında bulduğu
batıkkent (I) yörenin binlerce yıllık bir yerleşim
yeri olduğunu (II) değişik yönleriyle (III)
inandırıcı bir biçimde (IV) kanıtlıyor (V).
1.Yukarıdaki cümlede, hangi numaralar
arasında kalan öğe cümlenin nesnesidir? (2004
YGS)
A) I. ile II. B) I. ile III. C) II. ile V.
D) III. ile IV. E) IV. ile V.
2.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, öğelere
ayırmada yanlışlık yapılmıştır? (2004 YGS)
A) Anılardan ve kişisel izlenimlerden yola çıkarak
oluşturduğu öyküler / oldukça / beğenilmişti.
B) İnsan ilişkilerindeki çelişkileri iyi gözlemlemiş
ve doğru yansıtmış olması / oyunların içeriksel
düzeyini / yükseltiyor.
C) Bugün kimi genç romancılarımız / yapıtlarını /
yazmaya başlamadan önce / seslenecekleri okur
kitlesinin / düzeyini / düşünüyorlar.
D) Bu dergide / kültürel çalışmalara öncelik
verileceği / belirtildi.
E) Bu yazar / roman üzerine söylediklerini / kendi
yapıtlarında / uyguladı.
3.Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki virgül (,)
kaldırılırsa cümlenin öğesinde değişiklik
olur? (2005 YGS)
A) Onun gibi, yapıtlarında kendini anlatan
sanatçılar da var.
B) O, romanıyla bir ilke imza attığını söylüyordu.
C) Kardeşimin, atasözlerini ve deyimleri pek
bilmediği ortaya çıktı.
D) Ona, karşı takımın oyuncularından söz ettim.
E) Yazdığı makalelerde, alıntı yaptığı kaynakları
belirtirdi.
(I) Yüzlerce kişinin girip çıktığı büyük bir
mağazanın önündeki geniş alanda rastlamıştım
ona. (II) İki karo arasından, ince bir toprak
aralığından uzatmıştı boynunu. (III) Arabaların
park ettiği yerde, taşlar arasında, işi neydi bu
taçyaprakları solgun gelinciğin? (IV) Bol topraktan
beslenemediği için yüzü solgun kalan o gelinciği
getiriyorum gözlerimin önüne. (V) Her gün
yüzlerce kişinin otomobilleriyle geçtiği alanda,
kendi dünyasında, ama iyi ama kötü yaşayıp
gidiyordu.
4.Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili
olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? (2005
YGS)
A) I. cümle, bileşik bir fiil cümlesidir.
B) II. cümlenin yüklemi, öğrenilen (belirsiz)
geçmiş zamanın hikâyesi ile çekimlenmiştir.
C) III. cümle, birden fazla dolaylı tümleç içeren
sözde soru cümlesidir.
D) IV. cümle, içinde ad tamlaması bulunan bir
devrik cümledir.
E) V. cümledeki “geçtiği” sözcüğü isim-fiil eki
almıştır.
I. Bu heykel, insan ruhundan bir soluk
üflenmişçesine canlı ve sıcak duruyor.
II. Arkadaşımın evinde gördüğüm tablolar, bana
çocukluğumda yaşadığım yerleri bütün
ayrıntılarıyla anımsattı.
III. O yıllarda yayımlanan dergiler, bize yeni
şiirleri sıcağı sıcağına ulaştırıyordu.
IV. Oyundan, sahneye aktarılamayacak bölümleri
çıkardık.
5.Yukarıdaki cümlelerden hangileri öğelerinin
sıralanışı yönünden aynıdır? (2006 YGS)
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III.
D) II. ve IV. E) III. ve IV.
(I) Yaşamayı öğretmek için, ilk önce kendimiz
yaşamayı öğrenmeli, sevmeliyiz, diye başlıyorsun
son mektubuna. (II) Çevremizde, bize yaşamı
sevdirecek nice durumlarla karşılaşıyor; onun
güzelliklerini sezdirecek nice olaylar yaşıyoruz.
(III) Olaylara ve insanlara bakmayı öğrendikçe
yaşamı da daha iyi anlayacağımızı düşünüyorum.
(IV) Geçen hafta, öğrencilerimle bir kır gezisine
çıktık. (V) İki kilometre ya yürüdük ya yürümedik;
ama bu yol boyu öyle değişik şeyler, öyle güzel
şeyler gördüm ki ilk kez, yaşadığımın ayrımına
vardım.
6. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili
olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? (2006
YGS)
A) I. cümle, yüklemi şimdiki zamanlı bileşik bir
cümledir.
B) II. cümle, ortak tümleçli, sıralı bir cümledir.
C) III. cümle, dolaylı tümleci olan basit bir
cümledir.
D) IV. cümle, içinde zarf tümleci olan olumlu bir
cümledir.
E) V. cümle, birden fazla yan cümleden oluşan
girişik bir cümledir.
http://www.yksedebiyat.org/
Metin ÇAKIR
1
Şimdiye kadar onu ----.
7. Bu cümle aşağıdakilerden hangisiyle
tamamlanırsa cümlenin ögeleri sırasıyla zarf
tümleci, nesne, zarf tümleci ve yüklem
olur? (2007 YGS)
A) arkadaşlarından ayrı bir şey yaparken
görmedim
B) bütün tehlikelerden ben korudum
C) yemeğe davet etmeyi düşünememiştim
D) bir kez yazarlar toplantısında gördüm
E) üzecek olayları ona anımsatmamaya çalıştım
8. Aşağıdakilerin hangisinde, belgisiz zamir
cümlenin öznesi durumundadır? (2008 YGS)
A) Bunları kimden aldığımı anımsamıyorum.
B) İstanbul'a gideceğimi kimse bilmiyor.
C) Bize kiminle konuştuğunu söylemedi.
D) Okulda kimseyi göremedim.
E) Olanları kime anlattığını öğrenemedik.
(I) 1995 sonbaharıydı, çantamda fotoğraflar var,
New York uçağındayım. (II) İlk defa
biniyormuşçasına heyecanlanarak pencere
kenarındaki koltuğuma yerleşiyorum. (III)
Çantamda yeni bir Anadolu Medeniyetleri
Fotoğrafları albümü var. (IV) Anadolu’nun hatta
insanlığın on beş bin yılına tanıklık eden
fotoğraflar bunlar. (V) Amacım, Neolitik Çağdan,
Osmanlıya uzanan Anadolu kültür mirasını
fotoğraf sergileriyle tanıtmak.
9. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili
olarak aşağıda verilenlerden hangisi
yanlıştır? (2008 YGS)
A) I. cümle, ad cümlelerinden oluşan bağımsız
sıralı bir cümledir.
B) II. cümle, zarf tümleci, dolaylı tümleç ve
yüklemden oluşan birleşik bir cümledir.
C) III. cümle, içinde belirtisiz nesne olan bir fiil
cümlesidir.
D) IV. cümle, özne ve yüklemden oluşan devrik
bir cümledir.
E) V. cümle, içinde sıfat tamlaması olan kurallı bir
cümledir.
http://www.yksedebiyat.org/
Metin ÇAKIR
(I) Lunaparklar çocukluğumuzun güzel günlerini
anımsatır. (II) Dönme dolaba, atlıkarıncaya,
çarpışan otolara binmeden önce duyumsadığımız
heyecan ve kimi zaman korku bu eğlence
merkezlerini farklı ve ilginç kılar. (III) Çocukken
en çok hangilerine binmeyi severdiniz? (IV) Belki
de hâlâ içinizdeki o çocuk sizi götürüyor giderek
azalan lunaparklardan birine. (V) Ve hâlâ
seviyorsunuz binmeyi dönme dolaba,
atlıkarıncaya…
10. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden
hangilerinin ögeleri özne, belirtili nesne ve
yüklemden oluşmaktadır? (2009 YGS)
A) I. ve II. B) I. ve V. C) II. ve III.
D) III. ve IV. E) IV. ve V.
(I) “Ağın” sözcüğü, çocukluğumda, bazı toprak
yığınlarının tepesindeki tek kalmış ağaçları
getirirdi gözümün önüne. (II) Fırat’ın bir kolu olan
Karasu kıyılarındaki ekin tarlalarının ortasında
yetişen “tek dut”, içimdeki yalnızlığın simgesiydi.
(III) Şu yaşa gelmeme karşın o ağacın “yalnızlığı”
çağrıştıran görüntüsü belleğimden silinmedi. (IV)
Ağın’da elmasından armuduna, eriğinden narına,
üzümüne çeşit çeşit meyve yetişmeseydi, “Ağın”la
“ağu” (zehir, zıkkım) arasında anlamca bir bağlantı
kurulabilirdi belki. (V) Oysa o küçük kasaba,
insanlarıyla, kuzularının melemeleriyle, güzelim
meyveleriyle zehri bala çeviriyordu.
11.Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili
olarak aşağıda verilenlerden hangisi
yanlıştır? (2009 YGS)
A) I. cümle bileşik yapılıdır.
B) II. cümle ad cümlesidir.
C) III. cümlede fiilimsiyle oluşturulmuş bir
tamlama vardır.
D) IV. cümlede yeterlik fiili kullanılmıştır.
E) V. cümlede “ile” bağlaç olarak kullanılmıştır.
2
(I) Yaşlılığın erdemleri üzerine bugüne değin neler
söylenmemiş neler yazılmamış… (II) Cicero,
Yaşlılık adlı yapıtında nasıl da över, yüceltir
yaşlılığı; insanın bilgeleştiği, yaratma gücünün
doruğa ulaştığı bir dönem diye adlandırır. (III)
Yaşamın gerçek anlamına ancak bu dönemde
ulaşırmış kişi. (IV) Çünkü yaşlılık, deneyime
dayalı, kavrama ve algılama gücünü keskinleştirip
geliştiren bir okulmuş. (V) Bundan da öte, insanı
değişik yönlerden durultup dinginleştiren,
tutkuların her türünden arındıran sessiz bir güçmüş
yaşlılık.
12. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle
ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi
yanlıştır? (2010 LYS)
A) I. cümle, biçimce olumsuz fiil cümlesidir.
B) II. cümle, bağımlı sıralı cümledir.
C) III. cümle, bileşik cümledir.
D) IV. cümle, olumlu, kurallı cümledir.
E) V. cümle, devrik isim cümlesidir.
(I) Rengi uçmuş, sıradan yaşamımızda kendimize
bir ziyafet çekmek istediğimiz zaman kitapların
kapağını aralarız. (II) Büyük bir açlıkla sayfaları
çeviririz. (III) Gözlerimiz sözcükleri iştahla birer
birer yerken zamandan ve mekândan kopuveririz.
(IV) Başka insanların, başka diyarların görünmez
konukları oluveririz. (V) Bu deneyimin ardından
yaşadığımız ana geri döndüğümüzde ise
ruhumuzda kopan fırtınalar ya şiddetlenir ya da
dinginleşir ama her zaman bir şeyler değişir
içimizde.
13. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle
ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi
yanlıştır? (2011 YGS)
A)I. cümlede, nesne, belirtili isim tamlamasından
oluşmuştur.
B)II. cümlede, durum zarfı kullanılmıştır.
C)III. cümle, bileşik yapılı bir cümledir.
D)IV. cümlede, “görünmez” sözcüğü fiilden sıfat
yapım eki almıştır.
E)V. cümlede, ilgeç kullanılmıştır.
http://www.yksedebiyat.org/
Metin ÇAKIR
(I) Yatılı olarak okuduğum ortaokul yıllarında, yaz
tatillerinde Kozlu’ya, ailemin yanına özlemle
dönerdim. (II) O yaşlarda evden yedi-sekiz ay
uzakta kalmak kolay değildi. (III) Arkadaşlarımı,
okulumu çok seviyordum, bugün de süren
dostlukların temeli o yıllarda atılmıştı ama aile
özlemi bir başka şeydi. (IV) Evimiz, denizin
hemen kıyısındaki bir tepenin yamacındaydı. (V)
Dalga sesleri odamda sürekli yankılanırdı ve ben
doyamadığım o denizi, dalgaları büyük bir hazla
izlerdim. (VI) Hâlâ Kozlu’yu, o evi ve o dalga
seslerini, özlemin içimi sızlatan acısıyla
anımsarım.
14. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin
hangisinde ögelerin dizilişi “zarf tümleci, nesne,
zarf tümleci ve yüklem” biçimindedir? (2011
YGS)
A) I. B) II. C) III. D) V. E) VI.
(I) Özellikle 1975-1982 arası, dergileri çılgınca
izlediğim yıllardı. (II) Taşrada bulunduğum o
dönemde çıkan bütün edebiyat dergilerini
alıyordum. (III) Belki de bundan dolayı,
yazılarımda o yılların dergilerinden, şiir
kitaplarından, şairlerinden sıkça söz ederim. (IV)
O yıllarda şair sayısı mı azdı, daha mı az şiir kitabı
yayımlanırdı, çıkan kitaplar mı nitelikliydi,
bilemem. (V) Ama o dönemde, genç şairlerin
çıkardıkları şiir kitapları bile gündemde olurdu.
15. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle
ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi
yanlıştır? (2011 LYS)
A) I. cümledeki “çılgınca” sözcüğü zarftır.
B) II. cümle, dolaylı tümleç, zarf tümleci, nesne ve
yüklemden oluşmuştur.
C) III. cümlenin yükleminde yardımcı eylem
kullanılmıştır.
D) IV. cümlede, yüklem yeterlik fiilinin
olumsuzuyla çekimlenmiştir.
E) V. cümlede bağlaç vardır.
3
(I) Gül kokusu bana hep çocukluğumu hatırlatır.
(II) Babam Akdeniz’e yaptığı seyahatlerinden her
dönüşünde tenekeler dolusu gül reçeli getirirdi.
(III) Sabahın erken saatlerinde uykulu gözlerle onu
karşıladığımızda algıladığımız ilk şey, evin içini
saran gül kokusu olurdu. (IV) Kahvaltı soframız
birkaç çeşit gül reçeliyle bezenir, gül reçellerinden
hangisinin daha güzel olduğu konusunda sohbetler
edilirdi. (V) Yıllar sonra Gül Festivali için
Isparta’ya gittiğimde çocukluğumun gül kokulu
günleri gözlerimin önünde canlanıverdi.
16. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle
ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi
yanlıştır? (2012 YGS)
A) I. cümle, yüklemi geniş zamanlı basit bir
cümledir.
B) II. cümle, içinde zarf tümleci olan birleşik bir
cümledir.
C) III. cümle, kurallı bir fiil cümlesidir.
D) IV. cümle, olumlu ve sıralı bir cümledir.
E) V. cümle, yüklemi sürerlik fiiliyle oluşturulmuş
girişik bir cümledir.
(I) Işığın Anadolu’ya dokunduğu yerde ilk
karşılaşacağınız, Harranlı çocukların yüzleridir.
(II) Gölgenin ve ışığın uyumunu yakalamaya
çalıştığınız sırada, küçük bir çocuğun size yolun
kenarından el salladığını görürsünüz. (III) Irmakta
tuttuğu balığı, ağaçtan topladığı elmayı ya da
otların arasından derlediği yaban çiçeklerini,
almanız için size uzatır. (IV) Oradan geçen bir
yolcu olarak onların dünyasında nasıl bir umut
olduğunuzu bütünüyle bilemezsiniz. (V)
Çocukların büyüklere kızdığı bir dünyayı hayal
bile edemediklerinden, arabanız üstlerine tozlar
savursa da size hiç içerlemezler.
17. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden
hangisinde ögelerin sıralanışı “Duvarın dibindeki
kızı görünce Harran Kalesi’nde bir akşamüstü
karşılaştığım o esmer kızın büyüleyici yüzünü
anımsadım.” cümlesiyle aynıdır? (2012 YGS)
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
(I) İlk sahnesi 1930'larda başlayan ve bir maden
mühendisinin çevresinde olup bitenleri anlatan bu
film, olağanüstüydü. (II) Filme, Zonguldak'ın
yirmi yıl önceki durumunu görme heyecanıyla
gittim. (III) Filmde anlatılan olaylar çoğunlukla iç
mekânlarda geçiyordu. (IV) Dış mekânlar,
umduğumdan daha az kullanılmasına karşın
oldukça etkileyiciydi. (V) Mühendisin, grizu
gazını saptamak için madenci lambasıyla yaptığı
ölçüm, filmin çarpıcı sahnelerinden biriydi.
18. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden
hangileri öğelerinin dizilişi bakımından
aynıdır? (2012 LYS)
A) I. ve II. B) I. ve V. C) II. ve III.
D) II. ve IV. E) III. ve V.
(I) Almanya’nın Berlin kentinde bir kooperatif
“Devrilen Ağaçlardan Halk Kitaplığı Yapma
Kampanyası” başlattı. (II) Bu kampanyaya
katılmak isteyenler, fırtınadan veya yağmurdan
devrilen ağaçların gövdelerini raf şeklinde oyup
bunları kaldırımlara yerleştiriyorlar. (III) Raflara,
takas edilecek kitapları koyuyorlar. (IV) Berlin
halkı da içlerinden okumak istediklerini alıp yerine
kendi kitaplarından birini bırakıyor. (V) Bu,
“Eğitim İçin Sürdürülebilir Gelişme Projesi”nin bir
parçası olarak devlet tarafından desteklenen bir
kampanyadır.
19. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle
ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi
yanlıştır? (2013 YGS)
A)I. cümle, içinde belirtisiz nesne olan bir fiil
cümlesidir.
B)II. cümle, özne ve yüklemden oluşan kurallı bir
cümledir.
C)III. cümle, nesnesi sıfat tamlaması olan birleşik
bir cümledir.
D)IV. cümle, içinde isim tamlaması bulunan
olumlu bir cümledir.
E)V. cümle, yüklemi ek eylemle çekimlenmiş bir
cümledir.
4
(I) Benim için futbol, bir gencin kendisine meslek
seçinceye kadar zaman ayırabileceği bir eğlence,
bir spor dalı olarak kaldı. (II) Hayatımda futbola
çocukluğumdan gençliğe geçiş döneminde yer
verdim. (III) Zevk ve istekle oynadım. (IV) Ama
tiyatroyu seçtikten sonra futbolu bir an bile
düşünmeyi mesleğime ihanet saydım. (V) Bu
bakımdan, gereğini zamanında yapıp son vermeyi
başardığım için kendimi çok beğenirim.
20. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle
ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi
yanlıştır? (2013 LYS)
A)I. cümle, birleşik yapılıdır.
B)II. cümle, fiil cümlesidir.
C)III. cümle, zarf tümleci ve yüklemden
oluşmuştur.
D)IV. cümlede, dolaylı tümleç türemiş bir
sözcüktür.
E)V. cümlede, isim-fiil ile zarf-fiil aynı edat grubu
içinde yer almıştır.
(I) Tiyatro, toplumla birtakım ortak değerlerde
birleşmek zorundadır. (II) Yazarın kişisel
eğilimleri ile sosyal eğilimler arasında bir uyum
varsa tiyatro büyük toplulukların bir ifade vasıtası
olur. (III) Orta Çağ Avrupa’sında rastlanan böyle
topluluklar günümüzde yoktur. (IV) Tiyatro bazen
de toplum içinde sadece belli bir zümrenin
görüşlerini, değer yargılarını yansıtır. (V) O zaman
da sahneye aktarılan değerler, toplumun bir
kesiminin görünümü olur.
21. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle
ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi
yanlıştır? (2014 YGS)
A) I. cümle özne, belirtisiz nesne ve yüklemden
oluşmuştur.
B) II. cümle, şartlı birleşik cümle olup yan cümle
temel cümlenin zarf tümlecidir.
C) III. cümle özne, zarf tümleci ve yüklemden
oluşan bir isim cümlesidir.
D) IV. cümlede, birden fazla belirtili nesne vardır.
E) V. cümlenin öznesi sıfat tamlamasıdır.
(I) Seyahat etme, gezip tozma insanoğlunun temel
ihtiyaçlarından biridir. (II) İnsanların bildikleri
yerlerden kalkıp bilmedikleri fakat merak ettikleri
yerleri gidip görme arzusu, onlara yeryüzünün
meçhul yerlerini öğrenme ve keşfetme yolunu
açmıştır. (III) İnsanoğlu, öyle tahmin edilebilir ki
başlangıçta rızkını arama mecburiyetinden
kaynaklanan bir güdüyle çevresini keşfe çıkmıştır.
(IV) Kendi çevresinin dışında başka zenginliklerin
bulunabileceğini öğrendikçe ondaki içgüdü gitgide
bilinçli bir keşfetme arzusuna dönüşmüştür. (V)
İçinde yaşadığımız çağa gelinceye kadar seyahat
etme, gidip görme, görüp öğrenme, başka dünyalar
keşfetme; insanın söz konusu ihtiyaçlarının bir
dışavurumuydu denebilir.
22. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin
hangisinde ögelerin dizilişi “özne, dolaylı
tümleç, belirtili nesne, yüklem”
biçimindedir? (2014 LYS)
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
(I) Tasarladığım hikâye, zihnimde cümleler ve
algılar hâlinde dönüp dolaşarak gelişirken her şeyi
bir kenara bırakıp masanın başına oturmam için
beni zorluyor. (II) Hikâye, bilgisayarda bir cümle
hâlinde başlanmış duruyor ve ben, zihnimin bir
yanında o hikâyeyi geliştiriyorum. (III) Masamın
çekmeceleri, çantamın gözleri hatta ceplerim veya
masada karşımda duran pano, küçük kâğıtlara
yazılmış notlarla doluyor bu arada. (IV) Defalarca
oturuyorum bilgisayarın başına hikâye için,
yazdıklarımı defalarca yeniden ele alıyorum. (V)
Hikâye bazen tamamlanmak üzereyken çöpe
atılıyor bazen de başlangıçta tasarlanandan çok
farklı bir içerik ve biçim kazanıyor.
23. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle
ilgili olarak aşağıda verilenlerden
hangisi yanlıştır? (2014 LYS)
A) I. cümle, girişik birleşik bir cümledir.
B) II. cümle, özneleri ortak birleşik bir cümledir.
C) III. cümle, devrik bir fiil cümlesidir.
D) IV. cümle, sıralı bir cümledir.
E) V. cümle, yüklemi şimdiki zamanda
çekimlenmiş kurallı bir cümledir.
http://www.yksedebiyat.org/
Metin ÇAKIR
5
(I) Burası kitap meraklısı aydınların, üniversite
hocalarının ve araştırmayı seven öğrencilerin
buluşma yeriydi. (II) Asırlık çınar ağacının
gölgesinde kalmış kapalı mekân, elverişsiz
havalarda gelip geçenlerin sığınma yeri olurdu.
(III) Bazen de kimi ünlüleri burada, çevresindeki
küçük toplulukla sohbet ederken görürdük. (IV)
Şimdilerde, elinde kitap olanlar veya kitaplardan
konuşmak isteyenler bu mekâna uğramıyor artık.
(V) Bir zamanlar üzerimize kol kanat geren asırlık
çınar ağacı, bizim gibi eski dostlarını yitirmenin
huzursuzluğunu yaşıyor.
24. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle
ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi
yanlıştır? (2014 LYS)
A) I. cümle, özne ve yüklemden oluşmuştur.
B) II. cümlede, birden fazla fiilimsi kullanılmıştır.
C) III. cümlede; belgisiz sıfat, adlaşmış sıfatla
tamlama oluşturmuştur.
D) IV. cümle; özneleri farklı, yüklemi ortak, sıralı
bir cümledir.
E) V. cümlede; nesne, belirtili isim tamlamasından
oluşmuştur.
(I) Mimari, heykel, resim, müzik, edebiyat olmak
üzere beş ana daldan oluşan güzel sanatlar, insanın
ve insanlık tarihinin inkâr edilmez bir gerçeğidir.
(II) Hangi çağa, hangi coğrafyaya, hangi milletin
tarihine bakarsanız bakın, sanat hep var olmuş.
(III) Belki güzel sanatlardan bazıları öne çıkmış,
bazıları nitelikleri yönüyle bugünkünden
farklılıklar göstermiş ama sanat hep var olmuştur.
(IV) Çünkü sanat, insan ruhunun vazgeçilemez
aşklarından biri olan güzelliği esas alan bir insan
faaliyetidir. (V) Güzelliğin; insan eli, dili ve
sesinde var olan somut hâlidir.
25. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle
ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi
yanlıştır? (2015 YGS)
A) I. cümlenin yüklemi, belirtili isim
tamlamasından oluşmuştur.
B) II. cümlede, soru sıfatı kullanılmıştır.
C) III. cümlede, belgisiz zamir özne görevindedir.
D) IV. cümle, isim cümlesidir.
E) V. cümle, bağımlı sıralı bir cümledir.
Yapılandırıcı dil yaklaşımına göre dinleme,
gelişimsel ve etkileşimsel bir süreçtir.
26. Aşağıdaki cümlelerin hangisi, ögelerin
dizilişi bakımından bu cümleyle aynıdır? (2016
YGS)
A)Dil öğrenme süreci dinleme yoluyla anne
karnında başlar.
B)Dinleme, sadece iletişim kurmak için yapılan bir
etkinlik değildir.
C)Etkili bir dinleme için dinleyici ön bilgilerini
harekete geçirmelidir.
D)Dinleme becerisinin geliştirilmesi için etkinlik
önemli bir unsurdur.
E)Dinleme eğitiminin bir diğer amacı zihinsel
becerilerin geliştirilmesidir.
(I) Çiğdemlerden sonra gök rengindeki elbisesiyle
yeni açmış sümbül görünür. (II) Gözleri yaşlı,
saçları dağınık ve hâli perişandır. (III) Güzel
kokusundan sarhoşa dönen şair, ona bu gönül
okşayıcı kokuyu nereden, hangi aktardan aldığını
sorar. (IV) Sümbülün verdiği cevap çiğdemin
cevabına karşılık gelmektedir. (V) Önceleri ezel
bağında henüz açılmadık bir gonca olan ve güzel
kokusunu sevgilinin rüzgârından alan sümbül, bu
bahar ülkesinden hicran sahiline atılmıştır.
27. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden
hangisi, yüklemin türü bakımından ötekilerden
farklıdır? (2016 YGS)
A)I. B) II. C)III. D)IV. E)V.
28. Aşağıdakilerden hangisi, ögelerinin
sıralanışı yönünden “Gözlerimi açtığımda saatim
ve bozuk paralarım, baş ucumdaki komodinin
üzerinde garip bir ölü doğa resmi gibi
duruyordu.” cümlesiyle aynıdır? (2016 LYS)
A)Öğlen, arkadaşım bize gelince çocuklar gibi
sevinmiştim.
B)Sabah annemle ben evin yanındaki parkta bir iki
saat yürümüştük.
C)Geçenlerde burada da ulaşımı engelleyecek
derecede yoğun bir kar yağışı olmuştu.
D)Geçen yıl yağan şiddetli yağmurda dizlerime
kadar suya batmıştım.
E)Eve gelirken babam uzun zamandır görmediği
bir arkadaşına rastlamıştı.
6
(I) Arkeologlar yeni kalıntılar ortaya çıkarmak ve
daha fazla bilgi elde etmek için teknolojik
gelişmelerden yararlanıyorlar. (II) Ama geçmişte
olup bitenler hakkındaki her şeyi tam olarak
bilemeyecekler. (III) Zira eski kalıntıların önemli
bir bölümünün, zamanın yok edici gücüne
dayanamadığını görebiliyoruz. (IV) Geçmişe ait
düşünceler ve inançlar gibi çok önemli şeyler,
hemen hemen hiç iz bırakmadan yitip gidebiliyor.
(V) Bu yüzden arkeologlar, buldukları en küçük
parçalar üzerinde büyük bir dikkatle çalışıyorlar.
29. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin
hangisinin öge sıralanışı "özne - zarf tümleci -
yüklem" şeklindedir? (2017 YGS)
A)I B)II C)III D)IV E)V
Türkiye'nin ulu dağlarını, ıssız koylarını, göç
dışında kimsenin ayak basmadığı sarp geçitlerini
anlatan renkler; en az kendileri kadar etkileyici
motif ve desenlerde yer yer boy gösteriyor.
30. Bu cümlede aşağıdaki ögelerden hangisi
bulunmamaktadır? (2017 LYS)
A)Özne B)Dolaylı tümleç C)Belirtili nesne
D)Zarf tümleci E)Yüklem
Kromofor adı verilen pigment molekülleri
fotosentez sırasında güneş enerjisini tepkime
merkezlerine hızlı taşıdığından güneş enerjisinin
hemen hepsi arada hiç ısı kaybı olmadan kimyasal
enerjiye dönüşür.
33. Bu cümledeki ögelerin doğru sıralanışı
aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? (2020
TYT)
A) Belirtisiz nesne - zarf tümleci - zarf tümleci -
özne - yer tamlayıcısı - yüklem
B) Belirtili nesne - zarf tümleci - zarf tümleci -
özne - yer tamlayıcısı - yüklem
C) Özne - zarf tümleci - yer tamlayıcısı - zarf
tümleci - yüklem
D) Zarf tümleci - özne - zarf tümleci - yüklem
E) Zarf tümleci - özne - zarf tümleci - yer
tamlayıcısı - yüklem
http://www.yksedebiyat.org/
Metin ÇAKIR

Sırf kendi için okuyan, gezen, eğlenen bir aydın

kendini yaşarken öldürmüyor mu?
31. Bu cümledeki ögelerin doğru sıralanışı
aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? (2018
TYT)
A) Belirtisiz nesne - özne - zarf tümleci - yüklem
B) Zarf tümleci - belirtili nesne - yüklem
C) Özne - belirtili nesne - zarf tümleci - yüklem
D) Özne - zarf tümleci - yüklem
E) Belirtisiz nesne - zarf tümleci - yüklem

Modern şehir hayatının gün içerisinde onlarca

kişiyle iletişime geçmeyi zorunlu kılan ve kişileri
binlerce mesaja maruz bırakan yapısı, insana daha
önce deneyimlemediği bir uyum sürecini
dayatıyor.
32. Bu cümledeki ögelerin doğru sıralanışı,
aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? (2019
TYT)
A) Özne - zarf tümleci - belirtisiz nesne - yüklem
B) Belirtisiz nesne - özne - belirtili nesne - yüklem
C) Zarf tümleci - yer tamlayıcısı (dolaylı tümleç) -
özne - yüklem
D) Özne - yer tamlayıcısı (dolaylı tümleç) -
belirtili nesne - yüklem
E) Belirtili nesne - zarf tümleci - özne - yüklem