Professional Documents
Culture Documents
Ankara, 2014
Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve
Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya yönelik olarak
öğrencilere rehberlik etmek amacıyla hazırlanmıĢ bireysel öğrenme
materyalidir.
Millî Eğitim Bakanlığınca ücretsiz olarak verilmiĢtir.
PARA ĠLE SATILMAZ.
1
ĠÇĠNDEKĠLER
AÇIKLAMALAR .................................................................................................................... ii
GĠRĠġ ....................................................................................................................................... 1
ÖĞRENME FAALĠYETĠ- 1 .................................................................................................... 2
1. PARÇA LĠSTESĠ HAZIRLAMA ........................................................................................ 2
1.1. ĠĢ Resminden Ölçü Alma .............................................................................................. 2
1.2. Elyaf yönünü belirleme ................................................................................................. 6
1.3. Kaplanacak kenarları belirleme................................................................................... 10
UYGULAMA FAALĠYETĠ ................................................................................................... 12
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME ......................................................................................... 15
ÖĞRENME FAALĠYETĠ- 2 .................................................................................................. 16
2. KeSĠM LĠSTESĠ HAZIRLAMA ........................................................................................ 16
2.1. Kesim Planı Hazırlama ............................................................................................... 18
2.2. Kaba Kesim Yapma .................................................................................................... 19
2.3. ĠĢ Parçalarını Net Ölçüsüne Getirme........................................................................... 20
UYGULAMA FAALĠYETĠ .............................................................................................. 22
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME .................................................................................... 25
MODÜL DEĞERLENDĠRME .............................................................................................. 26
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 27
KAYNAKÇA ......................................................................................................................... 28
i
AÇIKLAMALAR
AÇIKLAMALAR
ALAN Mobilya ve Ġç Mekân Tasarımı
DAL/MESLEK Ġç Mekân ve Mobilya Teknolojisi
MODÜLÜN ADI Mobilya Üretimini planlama
Mobilya üretimin planlama, parça ve kesim listesi hazırlama ile
MODÜLÜN TANIMI
ilgili gerekli bilgi ve becerilerin verildiği öğrenme materyalidir.
SÜRE 40/32
ÖN KOġUL Bu modülün ön koĢulu yoktur.
YETERLĠK Mobilya üretimini planlamak
Genel Amaç
Öğrenci; gerekli ortam sağlandığında bu modülle; düzgün,
ölçüsünde ve kurallara uygun olarak mobilya üretimini
planlayacak, parça ve kesim listesi hazırlayabileceksiniz.
MODÜLÜN AMACI
Amaçlar:
1. ĠĢ resmi üzerinden gerekli parça listesini
hazırlayabileceksiniz
2. ĠĢ resminden ve hazırladığınız parça listesine göre kesim
planı yapabileceksiniz.
ii
GĠRĠġ
GĠRĠġ
Sevgili Öğrenci,
1
ÖĞRENME FAALĠYETĠ– 1
ÖĞRENME FAALĠYETĠ- 1
AMAÇ
ARAġTIRMA
Ölçüleri (cm)
Sıra Parçanın adı Adet Cinsi
En Boy Kalınlık
1 Üst tabla 1 ------ 70 100 4
2 Ayak 4 ------ 5 71 5
3 Uzun ara kayıt 2 ------ 10 90 -----
4 Kısa ara kayıt 2 ------ 10 60 -----
3
Çizim 1.3: Üretimi planlanan çalıĢma masası ve dolabı net resmi
Mobilya üretimini ve iĢ akıĢını planlayarak parça listesini çıkarıp üretime geçmek
sabit mobilyalarda ve seri üretim yapan iĢletmelerde çok daha önemlidir. Planlanan
mobilyadaki küçük bazı hatalar çok büyük bir problem oluĢturmaz. Tek bir mobilya
kullanılamayacak kadar hatalı olsa da iĢletmeyi büyük bir zarara uğratmaz. Belki o
mobilyanın da o Ģekilde bir alıcısı olacaktır. Bu olay planlayan ve iĢletme için bir tecrübe
olarak değerlendirilerek iĢletme içinde olay bitirilir. Yapılan bu hatadan ders çıkarılarak
planlamanın veya resimden ölçü çıkarmanın önemi daha iyi anlaĢılarak ileride olabilecek
daha büyük hataların önüne geçilmiĢ olur.
Ancak yerinde monte edilmek için üretilen bir mobilyayı planlamada ve ölçü
çıkarmada yapılan bir hata çok daha büyük problemlere neden olur. Planlan mobilyanın
4
planlandığı yerden büyük ya da küçük ölçüde yapılması telafisi zor olaylara neden olur. Aynı
mobilyayı yeniden yapmak zorunda kalınabileceği gibi iĢletme için çok kötü bir reklam olur
ve ekonomik olarak zarara uğrar.
5
Çizim 1.5: Üretimi planlanan mutfak dolabı net resmi
Yukarıdaki yapımı planlanan bir mutfak dolabı net resim görülmektedir. Burada dolap
değil dolapların üretimi planlanmıĢtır. Bazı dolap dıĢ ölçüleri aynı olmasına rağmen iç
bölümlemeleri farklı olabilir. Bu nedenle ölçüler çok daha dikkatli alınmalı ve kesilmelidir.
Her dolapta yapılacak birkaç mm lik hata bütünde büyük bir problem yaratabilir. Dolapların
montajında sıkıntı yaĢanır, dolaplar ölçü alınan yere sığmaz veya küçük gelir. Bu nedenle
gereken titizlik gösterilmelidir.
Bu tür iĢ resimlerinde önce dolap ölçüleri sonra da dolap parçalarının ayrı ayrı ölçüleri
alınır.
Bu tür komple iĢ resimlerinde dolapların ana parçalarının yanında iç bölmelerini
oluĢturan ara parçaların ölçüleri, kaplama veya suntalam elyaf yönleri de hesaplanmalıdır.
ĠĢ resminden ölçü alarak parça listesi çıkarıldıktan sonra iĢin yapılacağı malzemeye göre iĢ
üzerinde malzemenin elyaf yönüne dikkat edilerek malzeme kesimi yapılır. Eğer kullanılacak
tabla suntalam ise elyaf yönüne dikkat edilerek kesim iĢlemi yapılır. Malzeme sunta ise ve
üzerine kaplama yapıĢtırılacaksa presleme anında karıĢıklığa neden olmasın diye özellikle eni
ile boyu birbirine yakın ölçülü tablalarda kaplama elyaf yönü tabla üzerine iĢaretlenmelidir.
6
Çizim 1.6: Üretilecek iĢin net resmi
Yukarıda 182 cm yüksekliğinde, 100 cm geniĢliğinde, 50 cm derinliğinde 4 kapaklı bir
elbise dolabı resmi verilmiĢtir. Bu dolabın 8 cm lik bazadan sonra 124 cm boyunda alt büyük
kapakları ve 50 cm boyunda üst kapakları vardır. Alt ve üst kapakların geniĢliği 50 cm dir.
Dikkat edildiğinde özellikle üst kapak ölçüsünün 50x50 cm olduğu görülür. Bu ve bunun
gibi birbirine yakın ölçülerde suntalam kesiminde veya kaplama preslemede hataların önüne
geçilmesi için mutlaka elyaf yönü iĢaretlenmelidir.
Bu parçalar her ölçüdeki sunta veya suntalam plakasından kesilebilir. Ancak en uygun
olan kesilecek tabla ölçüsü 183x366 cm. ölçülerindeki tablalardır.
7
Yan tabla 182x50 cm Yan tabla 182x50 cm
8
Resim 1.4: Suntalamdan kesilmiĢ küçük tablalar
K. kapak
Büyük kapak 123x49 cm K. kapak Büyük kapak 123x49 cm
49x49cm
49x49cm
Ara bölme 96,5x49 cm Ara bölme 96,5x49cm Ara bölme Artan parça
96,5x49cm
9
ĠĢ parçalarında sonradan ölçülendirme yapılacaksa ilk kesimde ölçülerde biraz fazlalık
bırakılır. Daha sonra bu fazlalıklar kesilerek parçalar net ölçüye getirilir.
10
Sunta tablaların genelde görünen kenarları masiflenir. Raf, ara bölme gibi arkalığa
gelen kenarlar masiflenmeyebilir ancak doğru olan her kenarın masiflenmesidir. Bu iĢlemde
masiflerin maktaları görünmeyecek tarafa getirilir. Eğer tablanın her kenarı görünüyorsa bu
durumda masif köĢeleri 45° kesilerek birleĢtirilip maktalar gizlenir.
11
UYGULAMA FAALĠYETĠ
UYGULAMA FAALĠYETĠ
12
ĠĢlem Basamakları Öneriler
Bu ölçüler net resimde yan
ĠĢ resminden yan tabla ölçülerini alınız. görünüĢ üzerinden
alabilirsiniz.
ĠĢ resminden ara bölme ölçülerini alınız. Bu ölçüler net resimde ön ve
ĠĢ resminden büyük kapak ölçülerini alınız. görünüĢ yan üzerinden
ĠĢ resminden küçük kapak ölçülerini alınız. alabilirsiniz.
Ölçüleri alırken masif
ĠĢ resminden baza ölçülerini alınız.
kalınlıklarını dikkate alınız.
Arkalık ölçüsünü iĢ
ĠĢ resminden arkalık ölçüsünü alınız.
bitirildiğin de alabilirsiniz.
Fireyi azaltmak için kesim
Keseceğiniz iĢ parçalarının kesim planını yapınız. planı sunta üzerine çizilerek
yapılabilir.
ĠĢ parçalarını önce kaba sonra
ĠĢ parçalarını kesiniz.
net ölçüde kesebilirsiniz.
ĠĢ parçalarının masiflenecek kenarlarını Bu iĢlem sunta kenarlarına
iĢaretleyiniz. çizgi çizilerek yapılabilir.
Bu iĢlem sunta üzerine
Kaplama ile kaplanacak yüzeylerde elyaf yönlerini
kaplama elyaf yönünde birer
iĢaretleyiniz.
ok çizilerek yapılabilir.
13
KONTROL LĠSTESĠ
DEĞERLENDĠRME
Değerlendirme sonunda “Hayır” Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz.
Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarınız
“Evet” ise “Ölçme ve Değerlendirme”ye geçiniz.
14
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME
Bu faaliyetteki kazanımlarınızın belirlenmesi için aĢağıdaki çoktan seçmeli test
sorularını cevaplayınız.
DEĞERLENDĠRME
15
ÖĞRENME FAALĠYETĠ– 2
ÖĞRENME FAALĠYETĠ- 2
AMAÇ
ARAġTIRMA
Mobilya üretiminde iĢi üretmek yeterli değildir. Hem iĢi herkesin beğeneceği estetik
görünüĢte olmalı, hem üretimde teknik kurallara uyulmalı hem de üretimde malzeme
kullanımında olabildiğince fire vermemeye özen gösterilmelidir. Esas olan en iyiyi en ucuza
mal etmektir. Rakipten ucuza mal edilen mobilya fiyatıyla piyasada yarıĢalabilir. MüĢteri
hem mobilyayı hem de fiyatı beğenmelidir.
Suntalam gibi kaplamalı satılan tablalarda elyaf yönleri hem tablanın uzun hemde kısa
kenarı yönünde üretilirler. Bunda amaç hangi ürün üretime uygunsa onu alıp az fire vererek
kullanmaktır.
16
Çizim 2.1: Üretimi planlanan suntalam bir elbise dolabı
Yukarıdaki resim incelendiğinde dıĢtan dıĢa ölçüleri 180x120x50 cm olan üç kapaklı,
iki çekmeceli bir elbise dolabı görülmektedir. Parça listesi hazırlamadan önce bu parçaların
hangi ölçüdeki ve elyaf yönü hangi tarafa olan suntalamadan kesileceğine karar verilmelidir.
Parçalar büyükten küçüğe doğru planlanıp kesilmelidir.
Bu dolabın en büyük parçası yan tablalar ve ara bölmedir. Parça kenarlarının 0.40mm
kalınlığında kenar bandı ile kaplanacağı düĢünülürse;
17
Yan tabla 2 adet 180x50 cm
Orta dikme 1 adet 168,4x50 cm
Alt-üst tabla 2 adet 116,4x50 cm
Ara bölme 1 adet 76,4x50 cm
Büyük kapak 1 adet 172x40 cm
Küçük kapak 2 adet 142x40 cm
Çekmece önü 2 adet 80x15 cm
Baza 2 adet 116,4x8 cm
Arkalık 1 adet 171x119cm
Tablo 2.1: ĠĢ resminden parça listesi çıkarma
Bu dolabı yapmak için yukarıdaki parçaların gerekli olduğu görülecektir.
18
95x50 cm Ara
bölme
142x40 142x40
19
Resim 2.2: Sunta ebatlama makinesinde kaba kesim yapma
Sunta ebatlama (ölçülendirme) makinelerinin dikey ve yatay olmak üzere birçok çeĢidi
vardır. Bu makineler özelliklerine göre aynı anda bir veya birkaç plakayı kaba veya net
ölçüde kesebilen çeĢitleri vardır.
20
Resim 2.4: Net ölçüsüne getirilmiĢ ve kenarları kapatılmıĢ iĢ parçaları
Suntalam parçalar net ölçüsüne getirilirken kenarlara kaplanacak kenar bantlarının
kalınlıkları hesap edilmeli ve ölçü o kalınlıklar kadar küçük kesilmelidir.
Eğer kesilen parçalar sunta ise bu durumda iki kere net ölçüye getirme iĢlemi yapılır.
Önce kaba ölçüsünde kesilen parçalar masif kalınlıkları düĢünülerek ölçülendirilir. Daha
sonra masiflenip kaplama yapıĢtırılan iĢ parçalarının birer uzun kenarı planya makinesinde
planya yapıldıktan sonra daire testere makinesinde gönyesine ve net ölçüsüne getirilir.
21
UYGULAMA FAALĠYETĠ
UYGULAMA FAALĠYETĠ
Preslenen iĢ parçalarını net ölçüye getiriniz.
22
ĠĢ parçası boyuna göre siper stop parçasını
ayarlayınız.
23
KONTROL LĠSTESĠ
DEĞERLENDĠRME
24
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME
Bu faaliyetteki kazanımlarınızın belirlenmesi için aĢağıdaki çoktan seçmeli test
sorularını cevaplayınız.
DEĞERLENDĠRME
25
MODÜL DEĞERLENDİRME
MODÜL DEĞERLENDĠRME
Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler için
Evet, kazanamadığınız beceriler için Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi
değerlendiriniz.
DEĞERLENDĠRME
26
CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
Öğrenme faaliyetindeki sorulara verdiğiniz cevapları cevap anahtarları ile
karĢılaĢtırarak kendinizi değerlendiriniz.
1 D
2 A
3 C
4 C
1 D
2 C
3 B
4 A
27
KAYNAKÇA
KAYNAKÇA
GÜRTEKĠN Ali, Mehmet OĞUZ ,Mobilya ve Dekorasyon Gereç Bilgisi,
Devlet Kitapları Milli Eğitim Basımevi, Ġstanbul 2002 .
28