1.4.

Ππζαγόξεην ζεώξεκα
Να δηαβάζεηε ηηο ζειίδεο 127,128,129,130,131 ηνπ βηβιίνπ ζαο πνπ πεξηέρνπλ
ηελ ζεσξία θαη ηηο αζθήζεηο πνπ αθνινπζνύλ.

Η ζρέζε πνπ ζπλδέεη ηηο θάζεηεο πιεπξέο κε ηελ ππνηείλνπζα ελόο νξζνγσλίνπ ηξηγώλνπ,
εθθξάδεη ην Πσθαγόρειο θεώρημα, δειαδή ηζρύεη:
β²+ γ²= α²

ΠΤΘΑΓΟΡΕΙΟ ΘΕΩΡΗΜΑ
΢ε κάθε ορθογώνιο ηρίγωνο ηο άθροιζμα ηων ηεηραγώνων ηων δύο κάθεηων πλεσρών
είναι ίζο με ηο ηεηράγωνο ηης σποηείνοσζας.

Παξαηήξεζε:
Σην δηπιαλό ζρήκα ην ηξίγσλν ΑΒΓ είλαη νξζνγώλην ζην Α.
Σύκθσλα κε ην Ππζαγόξεην ζεώξεκα ηζρύεη όηη:
α² = β² + γ², δειαδή ην εκβαδόλ ηνπ κεγάινπ πνξηνθαιί
ηεηξαγώλνπ είλαη ίζν κε ην άζξνηζκα ησλ εκβαδώλ ησλ δύν
πξάζηλσλ ηεηξαγώλσλ.

Σο ανηίζηροθο ηοσ Πσθαγορείοσ θεωρήμαηος

Σηελ Αξραία Αίγππην γηα ηελ θαηαζθεπή νξζώλ γσληώλ ρξεζηκνπνηνύζαλ ην ζθνηλί ηνπ
παξαπάλσ ζρήκαηνο. Όπσο βιέπνπκε, ην ζθνηλί έρεη 13 θόκπνπο ζε ίζεο απνζηάζεηο κεηαμύ
ηνπο πνπ ζρεκαηίδνπλ 12 ίζα επζύγξακκα ηκήκαηα.

Κξαηώληαο ηνπο αθξαίνπο θόκπνπο ελσκέλνπο θαη ηεληώλνληαο

ην ζθνηλί ζηνπο θόθθηλνπο θόκπνπο, ζρεκαηίδεηαη ην ηξίγσλν
ΑΒΓ, ην νπνίν νη αξραίνη Αηγύπηηνη πίζηεπαλ όηη είλαη νξζνγώλην
κε νξζή γσλία ηελ θνξπθή Β.
Μεηαγελέζηεξα, νη αξραίνη Έιιελεο επαιήζεπζαλ ηνλ ηζρπξηζκό
απηό απνδεηθλύνληαο ηελ επόκελε γεληθή πξόηαζε, πνπ είλαη
γλσζηή σο

ηο ανηίζηροθο ηοσ Πσθαγορείοσ θεωρήμαηος:

Αν ζε ένα ηρίγωνο, ηο ηεηράγωνο ηης μεγαλύηερης πλεσράς είναι ίζο με ηο άθροιζμα

ηων ηεηραγώνων ηων δύο άλλων πλεσρών, ηόηε η γωνία ποσ βρίζκεηαι απένανηι από ηη
μεγαλύηερη πλεσρά είναι ορθή.
 Α΢ΚΗ΢ΕΙ΢

1./ Να βξείηε ην εκβαδόλ ηνπ θόθθηλνπ ηεηξαγώλνπ ζηα επόκελα ζρήκαηα.

…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

2./ Να απνδείμεηε όηη ηα παξαθάησ ηξίγσλα είλαη νξζνγώληα.

…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
3./
α) Γίλεηαη έλα ηξίγσλν ΑΒΓ κε κήθε πιεπξώλ 6 cm, 8 cm θαη 10 cm. Να απνδείμεηε όηη ην
ηξίγσλν ΑΒΓ είλαη νξζνγώλην.
β) Να απνδείμεηε όηη ην ηξίγσλν πνπ έρεη δηπιάζηεο πιεπξέο από ηηο πιεπξέο ηνπ ΑΒΓ,
θαζώο θαη ην ηξίγσλν πνπ έρεη ηηο κηζέο πιεπξέο από ηηο πιεπξέο ηνπ ΑΒΓ, είλαη επίζεο
νξζνγώλην.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

4./Τν ηξίγσλν ΑΒΓ ηνπ παξαθάησ ζρήκαηνο είλαη ηζνζθειέο κε

ΑΒ = ΑΓ = 10 dm θαη ΒΓ = 12 dm.
Να ππνινγίζεηε ην εκβαδόλ ηνπ ηεηξαγώλνπ πνπ έρεη πιεπξά ίζε κε ην ύςνο ΑΓ ηνπ
ηξηγώλνπ.

…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
5./Να ππνινγίζεηε ην εκβαδόλ ηνπ κπιε ηεηξαγώλνπ ην νπνίν έρεη πιεπξά ίζε κε ηε
δηαγώλην ηνπ νξζνγώληνπ ΑΒΓΓ.

…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

6.Γηα λα ζρεκαηίζεη νξζή γσλία κε δύν μύιηλα δνθάξηα (όπσο ιέκε γηα
λα «γσληάζεη» ηα δνθάξηα), έλαο ηερλίηεο κεηξάεη ζην έλα δνθάξη ΑΒ =
30 cm θαη ζην άιιν ΑΓ = 40 cm. Σηε ζπλέρεηα, ηα ηνπνζεηεί
θαηάιιεια, ώζηε λα είλαη ΒΓ = 50 cm. Μπνξείηε λα εμεγήζεηε γηαηί
είλαη ζίγνπξνο όηη ε γσλία πνπ ζρεκαηίδνπλ ηα δνθάξηα είλαη νξζή;

…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………
7./ Ο ραξηαεηόο ηνπ δηπιαλνύ ζρήκαηνο είλαη ξόκβνο κε δηαγώληεο 12
dm θαη 16 dm.
Να βξείηε ηελ πεξίκεηξν θαη ην εκβαδόλ ηεο επηθάλεηαο ηνπ ραξηαεηνύ.

……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………

8./ H δηαηνκή ελόο θαλαιηνύ είλαη ζρήκαηνο

ηζνζθεινύο ηξαπεδίνπ κε πιεπξέο: ΓΓ = ΑΒ = 5 m,
ΒΓ = 7 m θαη ΑΓ = 13 m. Να ππνινγίζεηε ην ύςνο
x ηνπ θαλαιηνύ

…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
9./Πνηα από ηηο ηνπνζεζίεο Δ, Γ, Α είλαη πιεζηέζηεξα ζηελ πόιε Β;

…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………