AΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

AΠΟΔΕΙΞΕΙΣ
ΘΕΩΡΙΑΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ
ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

1
ο
6 Λύκειο Καλλιθέας Πέτρος Αρμάος
AΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ

ν 1
1. Να αποδείξετε ότι για το πολυώνυμο P( x)  αν x  αν1x   α1x  α0
ν

ισχύει lim P( x)  P( x0 )
x x0

ΑΠΟΔΕΙΞΗ
Έστω το πολυώνυμο
P( x)  αν xν  αν1xν1   α1x  α0 και R.
Έχουμε:

lim P( x)  lim(αν xν  αν1xν1   α0 )

x x0 x x0

 lim(αν xν )  lim(αν1xν1 )   lim α0

x x0 x x0 x x0

 αν lim xν  αν1 lim xν1   lim α0

x x0 x x0 xx 0

 αν x0ν  αν1xν01   α 0  P( x 0) .
Επομένως
lim P( x)  P( x0 ) .
x x0

2.ΘΕΩΡΗΜΑ ενδιάμεσων τιμών ( 2005, 2015, 2020 )

Έστω μια συνάρτηση f, η οποία είναι ορισμένη σε ένα κλειστό διάστημα
[ ,  ] . Αν:
 η f είναι συνεχής στο [ ,  ] και
 f ( )  f (  )
τότε, για κάθε αριθμό η μεταξύ των f ( ) και f (  ) υπάρχει ένας,
τουλάχιστον x0  ( ,  ) τέτοιος, ώστε
f ( x0 )  
ΑΠΟΔΕΙΞΗ
Ας υποθέσουμε ότι f ( )  f (  ) . Τότε θα ισχύει f ( )    f ( ) .

Αν θεωρήσουμε τη συνάρτηση g ( x)  f ( x)   , x [ ,  ] , παρατηρούμε

ότι:

 η g είναι συνεχής στο [ ,  ] και

 g ( ) g (  )  0 ,
αφού
g ( )  f ( )   0 και g ( )  f ( )   0 .

2
ο
6 Λύκειο Καλλιθέας Πέτρος Αρμάος
AΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

Επομένως, σύμφωνα με το θεώρημα του Bolzano, υπάρχει x0  ( ,  ) τέτοιο,

ώστε g ( x0 )  0  f ( x0 )   0  f ( x0 )  

ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
3.ΘΕΩΡΗΜΑ ( 2000 , 2003 , επ 2007, 2013, 2018 )

Αν μια συνάρτηση f είναι παραγωγίσιμη σ’ ένα σημείο x0 , τότε είναι και συνεχής
στο σημείο αυτό.
ΑΠΟΔΕΙΞΗ
Για x  x0 έχουμε
f ( x)  f ( x0 )
f ( x)  f ( x0 )   ( x  x0 )
x  x0
οπότε
 f ( x)  f ( x0 ) 
lim[ f ( x)  f ( x0 )]  lim   ( x  x0 ) 
x x0 x x0
 x  x0 
f ( x)  f ( x0 )
 lim  lim( x  x0 )  f ( x0 )  0  0
x x0 x  x0 x  x0

αφού η f είναι παραγωγίσιμη στο x0 . Επομένως, lim f ( x)  f ( x0 )

x x0

δηλαδή η f είναι συνεχής στο x0 .

4.Να αποδείξετε ότι η η σταθερή συνάρτηση f ( x)  c , είναι παραγωγίσιμη

στο και ισχύει f ( x)  0 , δηλαδή
( x)  0
ΑΠΟΔΕΙΞΗ
Έστω η συνάρτηση f ( x)  c

Αν x0 είναι ένα σημείο του , τότε για x  x0 ισχύει:

f ( x)  f ( x0 ) c  c
  0.
x  x0 x  x0
f ( x)  f ( x0 )
Επομένως lim 0
x  x0 x  x0
δηλαδή (c)  0

5.Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f ( x)  x , είναι παραγωγίσιμη στο και

ισχύει f ( x)  1, δηλαδή

( x)  1

3
ο
6 Λύκειο Καλλιθέας Πέτρος Αρμάος
AΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΑΠΟΔΕΙΞΗ
Έστω η συνάρτηση f ( x)  x

Αν x0 είναι ένα σημείο του , τότε για x  x0 ισχύει:

f ( x)  f ( x0 ) x  x0
 1
x  x0 x  x0
f ( x)  f ( x0 )
Επομένως lim  lim1  1 ,
x x0 x  x0 x  x0

δηλαδή ( x)  1


6.Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f ( x)  x , {0,1} είναι παραγωγίσιμη
στο και ισχύει f ( x)   x , δηλαδή
 1

( x )   x 1
ΑΠΟΔΕΙΞΗ

Έστω η συνάρτηση f ( x)  x , {0,1}

Αν x0 είναι ένα σημείο του , τότε για x  x0 ισχύει:

f ( x)  f ( x0 ) x  x0 ( x  x0 )( x 1  x 2 x0   x0 1 )
   x 1  x 2 x0   x0 1
x  x0 x  x0 x  x0
οπότε
f ( x)  f ( x0 )
lim  lim( x 1  x 2 x0   x0 1 )  x0 1  x0 1   x0 1   x0 1
x x0 x  x0 x  x0

δηλαδή ( x )   x
  1

7. Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f ( x)  x είναι παραγωγίσιμη στο (0, )

1
και ισχύει f ( x)  , δηλαδή ( επ 2005 , επ 2009 )
2 x


 x   21x
ΑΠΟΔΕΙΞΗ

Έστω συνάρτηση f ( x)  x

Αν x0 είναι ένα σημείο του (0, ) , τότε για x  x0 ισχύει:

4
ο
6 Λύκειο Καλλιθέας Πέτρος Αρμάος
AΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

f ( x)  f ( x0 )

x  x0

 x  x0  x  x0  x  x0

1
x  x0 x  x0 ( x  x0 )  x  x0  ( x  x0 )  x  x0  x  x0

f ( x)  f ( x0 ) 1 1
Οπότε lim  lim  ,
x x0 x  x0 x x0 x  x0 2 x0

Αρα  x   21x

8.ΘΕΩΡΗΜΑ ( 2020π, επ 2020 )

Αν οι συναρτήσεις f , g είναι παραγωγίσιμες στο x0 , να αποδείξετε ότι η
συνάρτηση f  g είναι παραγωγίσιμη στο x0 και ισχύει:
( f  g )( x0 )  f ( x0 )  g( x0 )
ΑΠΟΔΕΙΞΗ
Για x  x0 , ισχύει:
( f  g )( x)  ( f  g )( x0 ) f ( x)  g ( x)  f ( x0 )  g ( x0 ) f ( x)  f ( x0 ) g ( x)  g ( x0 )
  
x  x0 x  x0 x  x0 x  x0

Επειδή οι συναρτήσεις f , g είναι παραγωγίσιμες στο x0 , έχουμε:

( f  g )( x)  ( f  g )( x0 ) f ( x)  f ( x0 ) g ( x)  g ( x0 )
lim  lim  lim  f ( x0 )  g ( x0 ),
x x0 x  x0 x x0 x  x0 x  x0 x  x0

Δηλαδή ( f  g )( x0 )  f ( x0 )  g( x0 )


9.Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f ( x)  x ,
*
, είναι παραγωγίσιμη στο
και ισχύει f ( x)   x
*  1
, δηλαδή

( x  )   x  1

ΑΠΟΔΕΙΞΗ
*
Για κάθε x έχουμε:

 1  (1) x  1( x )  x 1
( x )     

 2
 2   x  1
x  (x ) x

5
ο
6 Λύκειο Καλλιθέας Πέτρος Αρμάος
AΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

10.Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f ( x)  εφx είναι παραγωγίσιμη στο

1
1 {x / συνx 0} και ισχύει f ( x) 
συν 2 x
Δηλαδή 1
(εφx) 
συν 2 x
ΑΠΟΔΕΙΞΗ

Πράγματι, για κάθε x 1 έχουμε:


 ημx  (ημx)συνx  ημx(συνx) συνxσυνx  ημxημx
(εφx)     
 συνx  συν 2 x συν 2 x
συν 2 x  ημ 2 x 1
 
συν 2 x συν 2 x


11.Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f ( x)  x , είναι παραγωγίσιμη
στο (0, ) και ισχύει f ( x)   x  1
, δηλαδή

( x )   x 1

ΑΠΟΔΕΙΞΗ
και θέσουμε u   ln x , τότε έχουμε y  e . Επομένως,
  ln x
Αν y  x  e
u

1 
y  (eu )  eu  u  e ln x     x    x 1
x x

12.Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f ( x)   ,

x
  0 είναι παραγωγίσιμη στο
και ισχύει f ( x)   ln  , δηλαδή
x

( x )   x ln 

ΑΠΟΔΕΙΞΗ
Αν y    e και θέσουμε u  x ln  , τότε έχουμε y  e . Επομένως,
x x ln  u

y  (eu )  eu  u  e x ln  ln    x ln 

13.Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f ( x)  ln | x | ,

*
x είναι παραγωγίσιμη στο
*
και ισχύει ( 2008 )
1
(ln | x |) 
x

6
ο
6 Λύκειο Καλλιθέας Πέτρος Αρμάος
AΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΑΠΟΔΕΙΞΗ
1
αν x  0 , τότε (ln | x |)  (ln x)  , ενώ
x
αν x  0 , τότε ln | x |  ln( x) , οπότε έχουμε
1 1 1
(ln( x))   ( x)   (1) 
x x x
1
Άρα (ln | x |) 
x

η
14.ΘΕΩΡΗΜΑ (1 συνέπεια Θ.Μ.Τ.) ( επ 2004 , 2009, 2014 )
Έστω μια συνάρτηση f ορισμένη σε ένα διάστημα Δ. Αν
 η f είναι συνεχής στο Δ και
 f ( x)  0 για κάθε ε σ ω τ ε ρ ι κ ό σημείο x του Δ,
τότε να αποδείξετε ότι η f είναι σταθερή σε όλο το διάστημα Δ.
ΑΠΟΔΕΙΞΗ
Αρκεί να αποδείξουμε ότι για οποιαδήποτε x1, x2  ισχύει f ( x1 )  f ( x2 )
 Αν x1  x2 , τότε προφανώς f ( x1 )  f ( x2 ) .
 Αν x1  x2 , τότε στο διάστημα [ x1, x2 ] η f ικανοποιεί τις υποθέσεις του
θεωρήματος μέσης τιμής. Επομένως, υπάρχει   ( x1 , x2 ) τέτοιο, ώστε

f ( x2 )  f ( x1 )
f ( )  (1)
x2  x1
Επειδή το ξ είναι εσωτερικό σημείο του Δ, ισχύει f ( )  0 ,οπότε, λόγω της (1),
είναι f ( x1 )  f ( x2 ) . Αν x2  x1 , τότε ομοίως αποδεικνύεται ότι f ( x1 )  f ( x2 ) .
Σε όλες, λοιπόν, τις περιπτώσεις είναι f ( x1 )  f ( x2 )

15.ΠΟΡΙΣΜΑ (2η συνέπεια Θ.Μ.Τ.)

Έστω δυο συναρτήσεις f , g ορισμένες σε ένα διάστημα Δ. Αν

 οι f , g είναι συνεχείς στο Δ και

 f ( x)  g( x) για κάθε ε σ ω τ ε ρ ι κ ό σημείο x του Δ,

τότε να αποδείξετε ότι υπάρχει σταθερά c τέτοια, ώστε για κάθε x  να ισχύει:
f ( x)  g ( x)  c
ΑΠΟΔΕΙΞΗ
Η συνάρτηση f  g είναι συνεχής στο Δ και για κάθε εσωτερικό σημείο x 
ισχύει
( f  g )( x)  f ( x)  g( x)  0 .

7
ο
6 Λύκειο Καλλιθέας Πέτρος Αρμάος
AΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

Επομένως, σύμφωνα με προηγούμενο θεώρημα, η συνάρτηση f  g είναι σταθερή

στο Δ. Άρα, υπάρχει σταθερά C τέτοια, ώστε για κάθε x  να ισχύει
f ( x)  g ( x)  c , οπότε f ( x)  g ( x)  c

16.ΘΕΩΡΗΜΑ ( 2006, 2012, 2017, 2019)

Έστω μια συνάρτηση f, η οποία είναι σ υ ν ε χ ή ς σε ένα διάστημα Δ.
Αν f ( x)  0 σε κάθε ε σ ω τ ε ρ ι κ ό σημείο x του Δ, τότε να αποδείξετε ότι
η f είναι γνησίως αύξουσα σε όλο το Δ.
ΑΠΟΔΕΙΞΗ
Έστω x1, x2  με x1  x2 . Θα δείξουμε ότι f ( x1 )  f ( x2 )
Πράγματι, στο διάστημα [ x1, x2 ] η f ικανοποιεί τις προϋποθέσεις του Θ.Μ.Τ.
f ( x2 )  f ( x1 )
Επομένως, υπάρχει   ( x1 , x2 ) τέτοιο, ώστε f ( )  , οπότε
x2  x1
έχουμε
f ( x2 )  f ( x1 )  f ( )( x2  x1 )
Επειδή f ( )  0 και x2  x1  0 έχουμε f ( x2 )  f ( x1 )  0 οπότε
f ( x1 )  f ( x2 ) .
Στην περίπτωση που είναι f ( x)  0 εργαζόμαστε αναλόγως

17.ΘΕΩΡΗΜΑ ( Fermat ) ( 2004, 2011, επ 2016 , επ 2017 )

Έστω μια συνάρτηση f ορισμένη σ’ ένα διάστημα Δ και x0 ένα εσωτερικό
σημείο του Δ.
Αν η f παρουσιάζει τοπικό ακρότατο στο x0 και είναι παραγωγίσιμη στο σημείο
αυτό, τότε να αποδείξετε ότι :
f ( x0 )  0
ΑΠΟΔΕΙΞΗ
Ας υποθέσουμε ότι η f παρουσιάζει στο x0 τοπικό μέγιστο. Επειδή το x0 είναι
εσωτερικό σημείο του Δ και η f παρουσιάζει σ’ αυτό τοπικό μέγιστο, υπάρχει   0
τέτοιο, ώστε
( x0   , x0   )   και

f ( x)  f ( x0 ) , για κάθε x  ( x0   , x0   ) . (1)

Επειδή, επιπλέον, η f είναι παραγωγίσιμη στο x0 , ισχύει
f ( x)  f ( x0 ) f ( x)  f ( x0 )
f ( x0 )  lim  lim .
x x0 x  x0 x  x0 x  x0
Επομένως,

8
ο
6 Λύκειο Καλλιθέας Πέτρος Αρμάος
AΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

f ( x)  f ( x0 )
— αν x  ( x0   , x0 ) , τότε, λόγω της (1), θα είναι  0 , οπότε θα
x  x0
έχουμε
f ( x)  f ( x0 )
f ( x0 )  lim 0 (2)
x x0 x  x0
f ( x)  f ( x0 )
— αν x  ( x0 , x0   ) , τότε, λόγω της (1), θα είναι  0 , οπότε θα
x  x0
έχουμε
f ( x)  f ( x0 )
f ( x0 )  lim 0 (3)
x x0 x  x0

Έτσι, από τις (2) και (3) έχουμε f ( x0 )  0

Η απόδειξη για τοπικό ελάχιστο είναι ανάλογη

18.ΘΕΩΡΗΜΑ (επ 2012, 2016, επ 2019, επ 2020π)

Έστω μια συνάρτηση f παραγωγίσιμη σ’ ένα διάστημα ( ,  ) , με εξαίρεση ίσως
ένα σημείο του x0 , στο οποίο όμως η f είναι συνεχής.

Αν f ( x)  0 στο ( , x0 ) και f ( x)  0 στο ( x0 ,  ) , τότε το f ( x0 ) είναι τοπικό

μέγιστο της f.
ΑΠΟΔΕΙΞΗ

i) Eπειδή f ( x)  0 για κάθε x  ( , x0 ) και η f είναι συνεχής στο x0 , η f είναι

γνησίως αύξουσα στο ( , x0 ] . Έτσι έχουμε

f ( x)  f ( x0 ) , για κάθε x  ( , x0 ] . (1)

Επειδή f ( x)  0 για κάθε x  ( x0 ,  ) και η f είναι συνεχής στο x0 , η f είναι

γνησίως φθίνουσα στο [ x0 ,  ) . Έτσι έχουμε:

f ( x)  f ( x0 ) , για κάθε x [ x0 ,  ) . (2)

Επομένως, από (1) και (2), προκύπτει:

f ( x)  f ( x0 ) , για κάθε x  ( ,  ) ,

επομένως το f ( x0 ) είναι μέγιστο της f στο ( ,  ) και άρα τοπικό μέγιστο αυτής.

19.ΘΕΩΡΗΜΑ (επ 2014, επ 2018)

Έστω f μια συνάρτηση παραγωγίσιμη σε ένα διάστημα ( ,  ) , με εξαίρεση ίσως
ένα σημείο του x0 , στο οποίο όμως η f είναι συνεχής. Αν η f ( x ) διατηρεί
πρόσημο στο ( , x0 )  ( x0 ,  ) , τότε το f ( x0 ) δεν είναι τοπικό ακρότατο και η f
είναι γνησίως μονότονη στο ( ,  ) .

9
ο
6 Λύκειο Καλλιθέας Πέτρος Αρμάος
AΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΑΠΟΔΕΙΞΗ

iii) Έστω ότι f ( x )  0 , για κάθε x  ( , x0 )  ( x0 ,  ) .

Επειδή η f είναι συνεχής στο x0 θα είναι γνησίως αύξουσα σε κάθε ένα από
τα διαστήματα ( , x0 ] και [ x0 ,  ) . Επομένως, για x1  x0  x2 ισχύει
f ( x1 )  f ( x0 )  f ( x2 ) . Άρα το f ( x0 ) δεν είναι τοπικό ακρότατο της f.

Θα δείξουμε, τώρα, ότι η f είναι γνησίως αύξουσα στο ( ,  ) . Πράγματι, έστω

x1 , x2  ( ,  ) με x1  x2 .
— Αν x1 , x2  ( , x0 ] , επειδή η f είναι γνησίως αύξουσα στο ( , x0 ] , θα ισχύει
f ( x1 )  f ( x2 ) .
— Αν x1 , x2  [ x0 ,  ) , επειδή η f είναι γνησίως αύξουσα στο [ x0 ,  ) , θα ισχύει
f ( x1 )  f ( x2 ) .
— Τέλος, αν x1  x0  x2 , τότε όπως είδαμε f ( x1 )  f ( x0 )  f ( x2 ) .

Επομένως, σε όλες τις περιπτώσεις ισχύει f ( x1 )  f ( x2 ) , οπότε η f είναι γνησίως

αύξουσα στο ( ,  ) .
Ομοίως, αν f ( x )  0 για κάθε x  ( , x0 )  ( x0 ,  ) .

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑΤΑ
20.ΘΕΩΡΗΜΑ ( επ 2001 , επ 2003 , 2010, επ 2015)
Έστω f μια συνάρτηση ορισμένη σε ένα διάστημα Δ. Αν F είναι μια παράγουσα της
f στο Δ, τότε να αποδείξετε ότι :
 όλες οι συναρτήσεις της μορφής
G ( x)  F ( x)  c , c
είναι παράγουσες της f στο Δ και

 κάθε άλλη παράγουσα G της f στο Δ παίρνει τη μορφή

G ( x)  F ( x)  c , c

ΑΠΟΔΕΙΞΗ
 Κάθε συνάρτηση της μορφής G( x)  F ( x)  c , όπου c , είναι μια
παράγουσα της f στο Δ, αφού
G( x)  ( F ( x)  c)  F ( x)  f ( x) , για κάθε x  .
 Έστω G είναι μια άλλη παράγουσα της f στο Δ. Τότε για κάθε x  ισχύουν
F ( x)  f ( x) και G( x)  f ( x) , οπότε
G( x)  F ( x) , για κάθε x  .
Άρα, σύμφωνα με γνωστό πόρισμα , υπάρχει σταθερά c τέτοια, ώστε
G( x)  F ( x)  c , για κάθε x  .
10
ο
6 Λύκειο Καλλιθέας Πέτρος Αρμάος
 AΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

21.ΘΕΩΡΗΜΑ (Θεμελιώδες θεώρημα του ολοκληρωτικού λογισμού)

( 2002, επ 2008, 2013 )
Έστω f μια συνεχής συνάρτηση σ’ ένα διάστημα [ ,  ] . Αν G είναι μια
παράγουσα της f στο [ ,  ] , τότε να αποδείξετε ότι :

 f (t )dt  G(  )  G( )

ΑΠΟΔΕΙΞΗ
x
Σύμφωνα με προηγούμενο θεώρημα, η συνάρτηση F ( x)   f (t )dt είναι μια
παράγουσα της f στο [ ,  ] . Επειδή και η G είναι μια παράγουσα της f στο
[ ,  ] , θα υπάρχει c τέτοιο, ώστε
G ( x)  F ( x)  c . (1)

Από την (1), για x   , έχουμε G( )  F ( )  c   f (t )dt  c  c , οπότε
c  G( ) .

Επομένως, G( x)  F ( x)  G( ) ,
οπότε, για x   , έχουμε

G(  )  F (  )  G( )   f (t )dt  G( )

και άρα

 f (t )dt  G(  )  G( )

22.Έστω, δυο συναρτήσεις f και g, συνεχείς στο διάστημα [ ,  ] με

f ( x)  g ( x)  0 για κάθε x [ ,  ] και Ω το χωρίο που περικλείεται από τις
γραφικές παραστάσεις των f , g και τις ευθείες x   και x  

Να αποδείξετε ότι : E ()   ( f ( x)  g ( x))dx


ΑΠΟΔΕΙΞΗ
y y
y y=f (x) y=f (x)

Ω y=g(x)
Ω1
y=g(x)
Ω2
(α) (β) (γ)
O x O x O x

Παρατηρούμε ότι
  
()  (1 )  (2 )   f ( x)dx   g ( x)dx   ( f ( x)  g ( x))dx .
  

11
ο
6 Λύκειο Καλλιθέας Πέτρος Αρμάος
AΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

Επομένως,


E ()   ( f ( x)  g ( x))dx


23. Έστω, δυο συναρτήσεις f και g, συνεχείς στο διάστημα [ ,  ] με

f ( x)  g ( x) για κάθε x [ ,  ] και Ω το χωρίο που περικλείεται από τις
γραφικές παραστάσεις των f , g και τις ευθείες x   και x  

Να αποδείξετε ότι : E ()   ( f ( x)  g ( x))dx


ΑΠΟΔΕΙΞΗ
Eπειδή οι συναρτήσεις f , g είναι συνεχείς στο [ ,  ] , θα υπάρχει αριθμός c
τέτοιος ώστε f ( x)  c  g ( x)  c  0 , για κάθε x [ ,  ] . Είναι φανερό ότι το
χωρίο Ω (Σχ.α) έχει το ίδιο εμβαδόν με το χωρίο Ω1 (Σχ.β).
y y
y=f (x)+c

Ω1

y=f (x)

Ω y=g (x)+c

α O β x α O β x
y=g (x)
(α) (β)

Επομένως, σύμφωνα με προηγούμενο θεώρημα, έχουμε:

 
()  (1 )   [( f ( x)  c)  ( g ( x)  c)]dx   ( f ( x)  g ( x))dx .
 

Άρα, E ()   ( f ( x)  g ( x))dx


24. Αν για μια συνάρτηση g ισχύει g ( x)  0 για κάθε x [ ,  ] , τότε

Να αποδείξετε ότι : το εμβαδόν του χωρίου Ω που περικλείεται από τον άξονα xx ,
τη γραφική παράσταση μιας συνάρτησης g, με g ( x)  0 για κάθε x [ ,  ] και τις
ευθείες x   και x   δίνεται από τον τύπο

E ()    g ( x)dx


ΑΠΟΔΕΙΞΗ
Επειδή ο άξονας xx είναι η γραφική παράσταση της συνάρτησης f ( x)  0 , έχουμε

12
ο
6 Λύκειο Καλλιθέας Πέτρος Αρμάος
AΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ


y E ()   ( f ( x)  g ( x))dx

 
α β x   [ g ( x)]dx    g ( x)dx
O  

Επομένως, αν για μια συνάρτηση g ισχύει g ( x)  0 για

y=g (x) κάθε x [ ,  ] , τότε

E ()    g ( x)dx


13
ο
6 Λύκειο Καλλιθέας Πέτρος Αρμάος