You are on page 1of 11

‫‪ 1.

0‬فغنلن‬
‫توليسن جاوي مروفاكن ساله ساتو سني فنوليس ن ي غ تل ه وج ود براب د‪-‬اب د الم اث د‬
‫نوسنتارا‪ .‬كمونوخلنث بركايت سخارا لغسوغ دغن كداتاغن اضام اسالم ك نوسنتارا‪.‬‬
‫توليسن جاوي برأصل دري توليسن عرب دان مروفاكن حروف‪-‬ح روف ع رب ي غ‬
‫دماسوقكن ك دالم سيستم فنوليسن بهاس ماليو‪ .‬توليسن جاوي ادال ه توليس ن راس مي‬
‫باضي نضارا بروني دان دضوناكن ملواس د مليس يا‪،‬الفل بين دان إندونيس يا‪ .‬توليس ن‬
‫اين تله بركمبغ س جق زم ان كراج أن اس الم فاس اي كم ودين زم ان كراج أن مالك‪،‬‬
‫زمان كراجأن جوهر دان جوض اخيه فد ابد ك ‪-17‬‬

‫ف د زم ان دهول و‪ ،‬توليس ن ج اوي مم اءينكن ف رانن فن تيغ دالم مش اركت‪ .‬اي‬


‫دضوناكن سباضاي فرانتارا فنتيغ دالم سموا اوروسن فنتادبيران‪ ،‬عادة ايستيعادة دان‬
‫فرداضغن‪ .‬خونتوهث‪ ،‬اي دضوناكن دالم فرجنجين‪-‬فرجنجين فنتيغ انتارا فيهق‪-‬فيهق‬
‫د‪-‬راج ماليو دغن فيهق‪-‬فيهق برك واس فورتوض يس‪ ،‬بلن دا دان ايغض ريس‪ .‬س الين‬
‫ايت‪ ،‬فماشهورن مرديك ‪ 1957‬باضي نضارا مالزيا انت ارا الين ج وض ترت وليس‬
‫دالم سكريف جاوي‪.‬‬

‫‪ 2.0‬سجاره فركمباغن جاوي‬

‫‪ 2.1‬سجاره فركمباغن جاوي سبلوم مرديك‬


‫‪1‬‬
‫توليسن جاوي موال بركمبغ دتان ه مالي و س جق ك داتغن اس الم ف د اب د ك ‪ 10‬ي اءيت‬
‫س بلوم منخاف اي كمردك أن الض ي منروس ي اكتيؤي تي فرداض غن ع رب ي غ دات غ‬
‫برنياض د كفوالوان ماليو‪.‬ف ركمبغن توليس ن ج اوي د نوس نتارا ادال ه س إيريغ دغن‬
‫فثيبارن اضام اسالم يغ منجادي فضاغن اورغ ماليو فد ماس ايت‪ .‬من وروت هم دان‬
‫عبد رحمن (‪ ، )1999‬كسن فثيبارن دعوة اسالميه اياله فغضوناان ح روف‪-‬ح روف‬
‫جاوي سباضاي ميديوم اونتوق بركومونيكاسي د تانه ماليو‪ .‬بوقتي كوجودن توليس ن‬
‫اين د مالزيا اداله دغن فنموان ب اتو برس ورت د ترغض انو ي غ برت اريخ ‪702‬ه ات او‬

‫‪1303‬م مانكاال توليسن رومي يغ فاليغ اول دتموي اداله ف د اخري ك ورون ك‪ .19-‬اين‬

‫منونجوقكن توليسن جاوي تله سمفأي ك نضارا اين لبيه اول بربنديغ توليسن رومي‪.‬‬

‫ب اتو برس ورت دتم وي ف د ت اهون ‪ 1899‬دغن ك ادأن س فاروح تفض لم دت بيغ‬
‫س وغاي ترس ت‪ ،‬ك واال ب يرغ د هول و ترغض انو‪ .‬توليس ن د ب اتو برس ورت ادال ه‬
‫مغضوناكن توليسن جاوي‪ .‬اياڽ دتموي ستله بنجير س وروت‪ .‬انت ارا ي غ ترظ اهير د‬
‫باتو برسورت اين اداله ايليمن‪-‬ايليمن كتامادونن ياءيت مشاركت يغ براض ام اس الم‪.‬‬
‫فد باتو برس ورت اين‪ ،‬جلس ترف اهت به اوا رس ول هللا & ف ارا فغيك وتث مروف اكن‬
‫موديل يغ واجب دايكوتي سرتا فرانن فغواسا اونتوق منضوهكن اضام اسالم‪.‬‬

‫دجلسكن الضي‪ ،‬مشاركت يغ براضام مروفاكن ساله ساتو خيري مشاركت يغ‬
‫بريامدون‪ .‬تمبهن فوال‪ ،‬فد باتو سورت اين ترظ اهير به اوا مش اركت مالي و د ك واال‬
‫بيرغ تله فون مغانوت اضام اسالم‪ .‬مك تردافت كبراغكلين بس ر به اوا علم و‪-‬علم و‬
‫كتامادونن اسالم تله دفالجري اوليه مشاركت ماليو د كواال بيرغ‪ .‬ستله فنم وان ب اتو‬
‫برسورت‪ ،‬توليسن جاوي تله داع تراف سباض اي توليس ن راس مي باض ي نض ري‪-‬‬
‫‪2‬‬
‫نضري ماليو تيدق برسكوتو سوقتو فغواسأن بريتيسه‪ .‬راجه‪ 1.0‬دب اوه منونج وقكن‬
‫ضامبر باتو برسورة يغ تردافت د ترغضانو‪.‬‬

‫راجه‪1.0‬‬

‫ستروسث‪ ,‬امت باثق كت اب مغن اءي اج رن اض ام اس الم تل ه دحاص يلكن دالم‬


‫تيمفوه د انتارا ابد ك‪ 17-‬سهيغض اول ابد ك‪ 20-‬م‪ .‬فركمباغن توليسن جاوي د تانه‬

‫ماليو دافت دبوقتيكن ماللوي حاصيل مانوسكريف يغ دتوليس دالم بهاس ماليو الم ا‬
‫مغض وناكن س كريف ج اوي‪ .‬س جق اول ك داتاغن اس الم‪ ،‬كت اب منج ادي س ومبر‬
‫رجوكن يغ امت فنتيغ مغن اءي اس الم باض ي اورغ‪-‬اورغ مالي و د كف والوان مالي و‬
‫كران سباهاضين بسر درفد مريك تيدق تاهو بهاس ع رب‪ .‬ف د اص لث‪ ،‬مانوس كريف‬
‫ايت برأصل درفد توليسن عرب دان كمودينث تله دترجمه اوليه مش اركت مالي و ف د‬
‫وقت و ايت اونت وق ممفالج ري علم و ي غ مراغك ومي تنت غ اج رن اض ام اس الم ي غ‬
‫دسالرس كن دان برتوج وان باض ي فثيب ارن اض ام اس الم د تان ه مالي و‪ .‬انت ارا‬

‫‪3‬‬
‫مانوسكريف يغ تردافت د ترغضانو يغ دتافسير درفد ع رب كف د ج اوي ايال ه كت اب‬
‫صيراط المستقيم يغ مان تل ه دسوس ون دان دت وليس اولي ه شيخ ن ور ال دين الران ري ف د‬

‫تاهون ‪ 1044‬ه (‪ 1634‬م)‪ .‬كتاب اين منراغكن تنتغ فقه دالم مغهورايكن عمل عبادة‬

‫بضي ستياف مس لم‪ .‬راج ه ‪ 1.1‬دب اوه منونج وقكن ض مبر خونت وه مانوس كريف ي غ‬
‫تردافت د ترغضانو‪.‬‬

‫راجه ‪1.1‬‬
‫فنموان دويت شيليغ جوض مروفاكن ساله ساتو بوقتي فركمبغن جاوي سبلوم‬
‫مرديك‪ .‬ترغضانو مروفاكن فوس ت داض غن ي غ فن تيغ دالم اب د ك‪ .14-‬دويت ش يليغ‬
‫امس تربهاض ي كف د تيض ج نيس ي اءيت ي غ فرت ام‪ ،‬كوف غ امس برت ريخ ‪1120‬ه (‬

‫‪1707‬م)‪ .‬ستروسث‪ ،‬درفد مس امس برسضي الفن ماناكاال جنيس يغ تراخ ير ايال ه‬
‫درف د كوف غ امس دان ك دوا‪-‬دواث تي دق دثات اكن ت اريخث‪ .‬د ترغض انو ت ردافت ‪2‬‬

‫بنتوق دويت شيليغ يغ دبوت دغن مغضوناكن ليلين سبلوم تنه ليات دتمفل دسكليليغث‬
‫‪4‬‬
‫دان دبوات فوال ساتو لوبغ دغن مغضوناكن ليلين يغ تله خاءير سهيغض له فروس يس‬
‫ستروس ث ي غ منج ادي دويت ش يليغ‪.‬ف د م ات واغ ايت داوك ير ن ام راج مالي و ي غ‬
‫ممرينته دغن مغضوناكن توليسن جاوي س فرتي ن ام س لطان م وزففر ش ه‪ ،‬منص ور‬
‫شاه دان الين‪-‬الين‪ .‬راجه ‪ 1.2‬دباوه اداله خونتوه دويت شيليغ‪.‬‬

‫راجه ‪1.2‬‬
‫‪ 2.2‬سجاره فركمباغن جاوي سلفس مرديك‬

‫سلفس مالزيا منخافاي كمرديكاءن‪ ,‬راماي د كالغن اورغ ماليو يغ تيدق ت اهو ممب اخ‬
‫دان من وليس ج اوي دس ببكن اولي ه توليس ن ج اوي ي غ دفيغض يركن‪ ،‬دأب ايكن دان‬
‫دأغض ف اس يغ دالم ك الغن رعيت خصوص ث ضننراس ي م ودا‪ .‬ح ال اين منج ادي‬
‫فكت ور ي غ مثببكن فيه ق ي غ برتغض وغجواب اونت وق مغمبغكن دان ممفركس اكن‬
‫توليسن جاوي يغ برادا فد تاهف يغ تنت دان فرلو دفليهارا دغن سباءيق مغكين سرتا‬
‫منورونكنث كفد ضينراسي مودا‪.‬‬

‫‪5‬‬
‫هل اين اداله اونتوق ممستيكن كلغسوغن توليسن جاوي يغ م ان م وغكين اكن‬
‫فوفوس ساتو هاري ننتي‪ .‬اوليه حال يغ دمكين‪ ،‬فلباضاي فيه ق تل ه بروس ها اونت وق‬
‫مناءيقكن سرتا ممرتبتكن توليسن جاوي دالم كهيدوفن سهارين‪ .‬بوق تيث‪ ،‬فغض وناءن‬
‫توليسن جاوي د ترغضانو سفرتي يغ تردافت فد ف افن تن دا اره ج الن‪ ،‬ف د ف افن تن دا‬
‫كداي سرتا تردافت جوض اعالن ي غ مغافليكس يكن توليس ن ج اوي دالم فغ اعالننث‪.‬‬
‫راجه ‪ 1.3‬دباوه اداله ساله ساتو خونتوه فافن تندا يغ مغضوناكن توليسن جاوي‪.‬‬

‫راجه ‪1.3‬‬
‫دسامفيغ ايت‪ ،‬وجودث مات فالجرن جاوي دالم سيليبوس فغاجين دان فنديديقن‬
‫د سكوله‪-‬سكوله اتاو اينستيتوسي فغاجين تيغضي‪ .‬سباضاي خونتوه يغ ت ردكت ايال ه‬
‫د اينستيتوت فنديديقن ضورو‪ ،‬اونيؤرسيتي سلطان زاينل عاب دين س رتا اونيؤرس يتي‬
‫‪6‬‬
‫مالزيا ترغضانو يغ منرافكن توليسن جاوي دالم سوكتن مات فالجرنث‪ .‬بوك و‪-‬بوك و‬
‫فالجرن جاوي جوض باثق دحاصيلكن اوليه اينديؤيدو ترتنتو دفاس رن‪ .‬ه ل اين اكن‬
‫ممودهكن الضي فارا فالجر اونتوق ممفالجري سخارا مندالم دان مغت اهوي س جاره‬
‫سرتا كفنتيغن توليسن جاوي دالم كهيدوفن سهارين‪ .‬توليسن اين جوض تله دماسوقكن‬
‫ك دالم س وكتن فالج رن فندي ديقن اس الم كمن ترين فالج رن مليس يا (‪ )KPM‬س جق‬
‫كوريكولوم برس فادو س كوله رن ده (‪ 1986 )K.B.S.R‬سهيغض االه كف د كوريكول وم‬
‫ستندرد سكوله رنده (‪ 2011 )K.S.S.R‬يغ تركي ني‪ .‬راج ه ‪ 1.4‬دب اوه ايال ه ض امبر‬
‫بوكو تيكس فنديديكن اسالم تاهون ‪ 2‬يغ مغافليكاسيكن توليسن جاوي ددالمث‪.‬‬

‫راجه ‪1.4‬‬
‫‪3.0‬سومبغن دالم ملستاريكن توليسن جاوي‬

‫د مليسيا‪ ،‬توليسن جاوي سوده منجادي ساتو توليسن يغ سماكين بركمي غ دان ج وض‬
‫لبيه فسات درف د توليس ن رومي‪ .‬دالم ضينراس ي تيكنولوض ي معل ومت ي غ س ماكين‬
‫ماجو اين كفنتيغن توليسن جاوي دالتري دغن كواجيفن ممفالجريث سباضاي سواتو‬

‫‪7‬‬
‫علمو اضام يغ دتونتوت اوليه ستياف فغانوتث‪ .‬توليسن اين جوض تل ه من اريق ب اثق‬
‫فغيكوت دان فغضمر دالم ك الغن ي غ ب وكن اس الم‪ .‬توليس ن ج اوي ممفوث اءي نيالي‬
‫ايستيتيكا يغ تيغضي‪ ،‬كالسيك دان اونيك‪ .‬توليسن جاوي جوض ب اثق مم بري ايمف ق‬
‫ي غ ب اءيق كف د مش اركت س رتا نض ارا‪ .‬اي ممف و ممبنت و مش اركت دالم منج الينكن‬
‫هوبوغن صلة الرحيم سسام سنديري دان سباضاي بهاس يغ اد كاءيتن ي غ اوغض ول‬
‫دان فنتيغ كفد ج اتي دي ري دان عنص ور اس الم ي غ منداس اري كق واتن دي ري بغس ا‬
‫ماليو‪ .‬اوليه حال يغ دمكين‪ ،‬سخارا تيدق لغسوغ فروسيس فمبينأن جاتي ديري بغس ا‬
‫ماليو دان هوبوغن باءيق انتارا بغسا دان نضارا اين اكن ترخيفتا دغن سنديري‪.‬‬

‫ستروسث‪ ،‬توليسن جاوي دضوناكن سخارا ملواس دالم فنوليسن علميه سفرتي‬
‫اخبار سرتا مجله‪ .‬سجق وجودث الت خيتق‪ ،‬فرانن توليسن جاوي س ماكين برتمب ه‪ ،‬د‬

‫مان اي دضوناكن فوال سباضاي الت اونتوق تربيتن اخب ار ‪ ،‬مجله دان ج وض بوك و‬

‫س رتا ريس اله دالم به اس مالي و‪ .‬ح ال اين دافت دبوق تيكن اف ابيال س ري لن ك تل ه‬
‫منربيتكن سبواه اخبار ماليو دغن مغض وناكن توليس ن ج اوي ي غ برت اجوق عالمت‬
‫لغكافوري فد تاهون ‪ .1869‬سجق ايتل ه توليس ن ج اوي دض وناكن س خارا مثل وروه‬
‫باضي منوليس كت اب‪-‬كت اب اض ام‪ ،‬كاري ا‪-‬كاري ا سس ترا‪ ،‬بوك و‪-‬بوك و دان ج وض‬
‫ريساله‪-‬ريساله ترماس وقله ج وض س ورت‪-‬س ورت ف رجنجين دغن نض ارا‪-‬نض ارا‬
‫لوار‪ .‬راجه ‪ 1.5‬منونجوقكن مجل ه مس تيك دان ك راتن اخ رب ي غ مغض وناكن توليس ن‬

‫جاوي سواتو كتيك داهولو‪.‬‬

‫‪8‬‬
‫راجه‪1.5‬‬
‫‪4.0‬فنوتوف‬
‫‪9‬‬
‫توليس ن ج اوي ي غ برلندس كن ح روف‪-‬ح روف دالم الق رءان لبي ه برفوك وس كف د‬
‫كسراض من دالم س بوتنث‪ .‬اي هاروس له دس انجوغ دان دفن دغ تيغض ي اولي ه س موا‬
‫اورغ لبيه‪-‬لبيه الضي اورغ ماليو كران اياث تيدق اسيغ باضي مريك‪ .‬سدري كخيل‬
‫الضي مريك تله دددهكن دغن توليسن جاوي مالل وءي فمبالج رن مري ك دالم بي دغ‬
‫القرءان‪ .‬جك تردافت ببراف فيهق يغ مغاتكن توليسن جاوي اين تيدق كونساستن‪ ،‬اي‬
‫تيدكله بوليه دجاديكن الس ن‪ .‬ح ال اين ك ران به اس رومي ي غ تل ه دض وناكن س جق‬
‫دهول و الض ي هيغض س كارغ ماس يه ت ردافت كك وراغن دان تي دق ت رلفس درف د‬
‫كلمهنث‪.‬‬

‫‪10‬‬
Rujukan

Bibliography
Abdul Razak Abdul Hamid & Mokhtar Mohd Dom. (1987). Belajar Tulisan Jawi. Selangor: Penerbit Fajar
Sdn Bhd.

Ahmad Farid Abdul Jalal & Yaakob Isa. (2005). Sejarah Seni dan Warisan. Pekan Pahang: Lembaga
Muzium Negeri Pahang.

Ahmad Jailani. (1989). Rahsia Belajar Jawi. Kuala Lumpur: Penerbitan Pustaka Antara.

Amat Juhari Moain. (1996). Perancangan Bahasa : Sejarah Aksara Jawi. Kuala Lumpur: Perpustakaan
Negara dan Malaysia.

Hashim Haji Musa. (1990). Sejarah Perkembangan Tulisan Jawi. Selangor: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Mohd Alwee Yusoff. (2005). Perkembangan Tulisan Jawi dan Aplikasinya dalam Masyarakat Islam di
Malaysia. Jurnal Usuluddin, 23-38.

Zainal Abidin Ahmad. (2009). Rahsia Ejaan Jawi. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

11

You might also like