Professional Documents
Culture Documents
Italy Anca
Italy Anca
com/category/italyan
ca-dersleri/
İtalyanca İsimler
İtalyanca’da isimler “erkek” ve “dişi” (maschile ve femminile) olarak iki gruba ayrılırlar. İsimlerin bir
cinsiyetinin olması Türkçe’de olmadığı gibi İngilizce’de de bulunmaz. Fakat İtalyanca’da gramer
açısından doğru bir cümle kurabilmek veya hatasız bir şekilde konuşabilmek için kurduğumuz
cümlelerin içerisinde geçen isimlerin cinsiyetlerini muhakkak surette doğru bir şekilde belirlemek
durumundayız. Bunun sebeplerini örneklerle açıklayalım:
İsim-Artikel İlişkisi
İtalyanca’da isimleri cümle içerisinde çoğu zaman artikelleriyle birlikte görürüz. Yani isimler,
artikelleriyle bir bütün gibidir. Bir ismin önüne hangi artikelin getirileceği, o ismin cinsiyeti ve sayısı,
yani tekil ya da çoğul olmasıyla ilgilidir. Dolayısıyla doğru cümleler kurabilmek için doğru artikelin
belirlenmesi, doğru artikelin seçilmesi için ise de ismin cinsiyetinin doğru bir şekilde tespit edilmesi
gerekmektedir. Aşağıdaki tabloya göz atalım:
İTALYANCA TÜRKÇE
Abbiamo letto il giornale. Gazeteyi okuduk.
Ho preparato la cena. Akşam yemeğini hazırladım.
Abbiamo letto i giornali. Gazeteleri okuduk.
a) İlk cümlede isim olan kelime “giornale” yani gazetedir. Gazete İtalyanca’da erkek kökenli bir
kelimedir ve “il” artikelini alır. Dolayısıyla biz bu cümleyi kurarken “giornale” kelimesinin erkek bir
kelime olduğunu ve bu kelimenin “il” artikeli almak durumunda olduğunu bilmeliyiz. Bu cümleyi
başka bir artikelle ya da artikelsiz kurmak doğru olmaz. Yani “abbiamo letto giornali” ya
da “abbiamo letto la giornale” şeklinde kullanmamalıyız.
b) İkinci cümlede, isim olan kelime akşam yemeği anlamına gelen “cena” dır. Bu isim dişi kökenli bir
kelime olup “la” artikelini alır. Aynı şekilde başka bir artikelle ya da artikelsiz kullanım bu cümleyi
yapısal olarak sorunlu bir hale getirir. Örneğin “il cena” şeklinde bir kullanım gramer açısından
problem ortaya çıkartır.
c) Üçüncü cümlede ise, “giornali” gazeteler demektir. Bu kelime erkek karakterli ve çoğul bir kelime
olduğu için “i” artikelini alarak kullanılabilir. Yani bu cümleyi “abbiamo letto il giornali” şeklinde
oluşturamayız çünkü çoğul bir ismin önüne “il” artikeli gelmez (artikel konusu bir sonraki derste
anlatılacağı için bu derste isim-artikel ilişkisine ayrıntılı bir şekilde değinilmeyecektir).
İsim-Sıfat İlişkisi
Türkçe’de isimleri sıfatlarla birlikte kullanırken ne isimleri ne de sıfatları herhangi bir değişikliğe tabi
tutmayız. Örneğin “yeni” sıfatı, isim olan “araba” kelimesiyle kullanılınca “yeni araba”, “kitap” ile
kullanıldığında ise “yeni kitap” şeklinde ifade edilir. Görüldüğü gibi ne sıfatta, ne de isimlerde
herhangi bir değişiklik olmamıştır
İtalyanca’da ise sıfatlar, ismin cinsiyetine ve sayısına göre değişiklik gösterir. Dolayısıyla
İtalyanca’da sıfatları doğru bir şekilde kullanabilmek için sıfatla birlikte kullanılacak ismin cinsiyetini
ve sayısını biliyor olmamız gerekir. Aşağıdaki tabloya göz atalım:
İTALYANCA TÜRKÇE İTALYANCA TÜRKÇE
Libro nuovo Yeni kitap Libri nuovi Yeni kitaplar
Macchina nuova Yeni araba Macchine nuove Yeni arabalar
a) İlk örnekte, “libro-kitap” kelimesi erkek kökenli bir isimdir (“o” bitimli isimler kural olarak
erkektir). “nuovo-yeni” sıfatını “libro” ile kullanırken sıfatın son harfinin ismin cinsiyetine göre
belirlenen son harfi ile uyumlu olması gerekir. Yani “libro” kelimesi “o” harfi ile bittiği
için “nuovo” sıfatı da “o” harfi ile biter. Eğer bu ifadeyi söylerken “libro nuova” dersek yanlış
yapmış oluruz.
b) İkinci örnekte, “macchina-araba” kelimesi dişi kökenli bir isimdir (“a” bitimli isimler kural
olarak dişidir). “nuovo-yeni” sıfatını “macchina” ile kullanırken sıfatın son harfinin ismin
cinsiyetine göre belirlenen son harfi ile uyumlu olması gerekir. Yani “macchina” kelimesi “a” harfi
ile bittiği için “nuovo” sıfatı da “a” harfi ile biter.
c) Üçüncü örnekte, “libri-kitaplar” kelimesi erkek kökenli çoğul bir isimdir. “nuovo-
yeni” sıfatını “libri” ile kullanırken sıfatın son harfinin ismin cinsiyetine göre belirlenen son harfi ile
uyumlu olması gerekir. Yani “libri” kelimesi “i” harfi ile bittiği için “nuovo” sıfatı da “i” harfi ile biter.
d) Dördüncü örnekte, “macchine-arabalar” kelimesi dişi kökenli çoğul bir isimdir. “nuovo-
yeni” sıfatını “macchine” ile kullanırken sıfatın son harfinin ismin cinsiyetine göre belirlenen son
harfi ile uyumlu olması gerekir. Yani “macchine” kelimesi “e” harfi ile bittiği için “nuovo” sıfatı
da “e” harfi ile biter.
Bu açıklamalardan sonra isimlerin cinsiyetleri konusunun ayrıntılarına girebiliriz
Bu istisnaların dışında hem erkek hem de dişi isimlerin çoğul yapılmasında başka bir takım
istisnai durumlar da vardır. Bunları maddeler halinde sıralayalım.
1) İtalyanca’da bazı sesli harflerin üzerinde çizgi bulunur. Bunlar vurgu amaçlı kullanılırlar.
Örneğin caffé gibi. Bunların çoğul şekilleri de aynıdır. Sadece artikelleri değişir.
2) Çok az sayıda tekil isim “i” harfi ile biter. Mesela “crisi-kriz” gibi. Bunların da çoğulları aynıdır.
Yani krizler demek için de “crisi” yi kullanırız.
3) Bazı isimlerin çoğulu yoktur. Sadece tekil olarak kullanılırlar. Örneğin süt anlamına gelen “latte”,
insan topluluğu anlamına gelen “gente” gibi.
4) Bazı isimlerin de tekil halleri yoktur ve her zaman çoğul kullanılırlar. Örneğin gözlük anlamına
gelen “occhiali” veya pantolon anlamına gelen “pantaloni” gibi.
5) Bazı isimlerin çoğul yapılması hiçbir kurala uymaz. Örneğin “uomo” adam demek
iken “uomini” adamlar demektir.
Bu derste çok sayıda çoğul yapımı istisnasından bahsettik. Bunlar gözünüzü korkutmasın
çünkü sayıları genelin içinde çok azdır. Sadece İtalyanca öğrenirken karşınıza çıkabileceği
için vurgulanmışlardır.
İtalyanca Artikeller
Artikel kavramı Türkçe’de olmayan bir konudur. İngilizce’de ise çok kapsamlı olmamakla birlikte
mevcuttur. İngilizce’de artikeller belirtili ve belirtisiz olmak üzere iki grupta incelenir. Belirli ve bilinen
bir şeyden bahsederken kullanılan artikeller belirtili artikellerdir. İngilizce de bu kapsamda kullanılan
artikel “the” dır. Dolayısıyla belli bir arabadan bahsederken “the car”, belli bir masadan
bahsederken “the table” veya belli bir penceren bahsederken “the window” deriz. Yani her
durumda sadece “the” yı kullanırız.
Belirtisiz artikeller ise belirli olmayan herhangi bir isimden bahsederken kullanılmaktadır. İngilizce’de
“a” ve “an” bu türden artikellerdir. Bilinen bir arabadan değilde herhangi bir arabadan söz ederken
“a car”, masadan söz ederken “a table”, bir pencereden söz ederken ise “a window” deriz.
İtalyanca’da da artikeller belirtili ve belirtisiz artikeller olarak iki gruba ayrılır. İngilizce’den farklı olarak
İtalyanca’da çok fazla artikel bulunur. Hangi ismin hangi artikelle kullanılacağı isimlerin
cinsiyetine ve sayısına yani tekil ya da çoğul olmasına bağlıdır. Örneğin İngilizce’de masa için
“the table” derken pencere için “the window” deriz. Fakat İtalyanca’da masa erkek kökenli bir isim
olduğu için ona “il tavolo” , pencere dişi kökenli bir isim olduğu için ona “la finestra” deriz.
Artikeller, İtalyancanın en önemli konularından bir tanesidir çünkü isimleri cümle içerisinde artikelsiz
olarak pek görmeyiz, yani onlar isimlerle bir bütün gibidirler. Yanlış artikel seçimi de cümleyi gramer
açısından hatalı duruma getirir.
Başta da belirtildiği üzere İtalyanca artikeller, belirtili ve belirtisiz olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır.
Bu derste, önce belirtili artikellere, ardından belirtisiz artikellere değinilecektir.
Sesli harfle başlayan erkek karakterli çoğul isimlerin artikeli gli dir. Yani isimler çoğullaştırılırken l’
artikeli gli ye çevrilir. Ayrıca önceki dersten hatırlayacağımız üzere erkek isimleri çoğullaştırırken son
harflerini “i” yapmayı unutmayalım. Şimdi yukarıdaki isimlerin çoğul halini örnekleyebiliriz.
b) Eğer isim “s” harfiyle başlıyor ve ardından sessiz harf geliyorsa, ya da “gn” veya “ps” harf
grubuyla ya da “z” veya “x” harfleriyle başlıyorsa lo artikeli kullanılır. Aşağıdaki örnekleri
inceleyelim:
Bu isimlerin çoğul hallerinin artikeli yine gli dir. Dolayısıyla bu gruptaki isimler çoğul yapılırken lo
artikeli gli ye, isimlerin son harfleri ise “i” harfine dönüştürülür. Aşağıdaki örnekleri inceleyelim:
c) Eğer isim, bir önceki maddede ifade edilen harf ve harf gruplarından birisinin dışında herhangi bir
sessiz harfle başlıyorsa il artikeli kullanılır. Erkek karakterli isimlerin çoğunluğu bu kategoridedir.
Aşağıdaki tabloya göz atalım:
Bu gruptaki isimleri çoğul yaparken l’ artikeli le artikeline dönüştürülür. Ayrıca dişi cinsiyetli isimlerin
çoğul yapma kuralını unutmayalım. Hatırlayacağımız gibi sonu “a” ile biten isimlerin sonunu “e”
harfine, “e” harfi ile bitenlerin son harfini ise “i” harfine çeviriyorduk. Yukarıdaki kelimelerin çoğul
yapılmış halleri aşağıda gösterildiği gibidir:
b) Sessiz harfle başlayan tüm dişi cinsiyetli isimlerin artikeli la dır. Burada erkek isimlerde olduğu
gibi “s” harfiyle başlayan ve ardından sessiz harf gelme durumu ya da diğer harf grupları istisnaları
yoktur. Aşağıdaki tabloya göz atalım:
Bu kategorideki isimlerin çoğul hallerinin artikeli yine le dir. Dolayısıyla bu gruptaki isimler çoğul
yapılırken la artikeli le ye dönüştürülür. İsimlerin son harflerini de dişi cinsiyetli isimlerin çoğul yapma
kurallarına uydurmayı unutmayalım. Aşağıdaki örnekleri inceleyelim:
Belirtili Artikellerin Toplu Olarak Gösterilmesi
Yukarıda gösterdiğimiz artikel kurallarının özeti aşağıdaki tabloda ele alınmıştır:
İtalyanca’da Belirtisiz Artikel Kullanımı
Belirtisiz artikeller, bu yazının ilk bölümünde de belirtildiği gibi, birlikte kullanıldıkları isimlere
“herhangi bir” anlamını verirler. Belirtisiz artikeller çoğunlukla tekil isimlerle kullanılırlar. Çoğul
isimlerle kullanımı daha istisnaidir. Dolayısıyla bu bölümde belirtisiz artikellerin yalnızca tekil
durumları ile ilgili örnekler verilecektir. Bölümün sonundaki özet tablosunda ise hem tekil hem de
çoğul belirtisiz artikellerin genel kullanımı gösterilecektir.
b) Eğer isim “s” harfiyle başlıyor ve ardından sessiz harf geliyorsa, ya da “gn” veya “ps” harf
grubuyla ya da “z” veya “x” harfleriyle başlıyorsa uno artikeli kullanılır. Aşağıdaki örnekleri
inceleyelim:
c) Eğer isim, bir önceki maddede ifade edilen harf ve harf gruplarından birisinin dışında herhangi bir
sessiz harfle başlıyorsa yine un artikeli kullanılır. Aşağıdaki tabloya göz atalım:
b) Sessiz harfle başlayan tüm dişi cinsiyetli isimlerin artikeli una dır. Aşağıdaki tabloya göz atalım:
Son Söz: Artikeller konusunun daha iyi anlaşılabilmesi için bunların cümle içerisinde nasıl
kullanıldıklarını gösteren örnek cümlelere ihtiyaç vardır. Önümüzdeki derslerin konuları olan
sıfatlar konusu tamamlanınca, fiil çekimleriyle birlikte bol bol örnek cümle analizleri
yapılacaktır. Böylelikle şimdiye kadar gösterilen konular daha kalıcı bir biçimde
öğrenilecektir.
Bello Sıfatı
“Bello” sıfatı güzel anlamına gelmektedir. Aşağıdaki tabloda bu sıfatın, isimlerin önünde bulunduğu
durumlardaki kullanım özellikleri gösterilmiştir:
TEKİL HALDE ÇOĞUL HALDE
İSİMLERİN CİNSİYETİ
KULLANIMI KULLANIMI
Hatırlatma: Bir sonraki ders olan mülkiyet sıfatları dersinden sonra buraya kadar öğrenilen konularla
ilgili cümle çalışmaları yapılacaktır. Böylelikle öğrenilen konular daha fazla akılda kalacak ve
pekiştirilecektir.
Mülkiyet & İyelik Sıfatlarının Kullanım Özellikleri
Mülkiyet sıfatları; “Benim”, “Senin”, “Onun”, “Bizim”, “Sizin” ve “Onların” ifadelerinden oluşan
bir sıfat türüdür. Ardından gelen ismin kime ait olduğunu belirler. Bu sıfatların Türkçe’de kullanımı
kolaydır ve ayrıntılı kurallara tabi değildir. Örneğin bir evin kime ait olduğu belirtilmek isteniyorsa,
önünde doğrudan iyelik sıfatı getirilerek istenilen mesaj verilir. Eğer ev bana aitse “benim evim”,
araba bana aitse, “benim arabam” ya da kitap bana aitse “benim kitabım” deriz. Benzer şekilde
eğer ardından gelen isim çoğulsa bile mülkiyet sıfatı değişmez. “Benim evlerim”, “benim
arabalarım” ya da “benim kitaplarım” gibi.
Bu kural, diğer şahıslar için de benzer şekilde kullanılır. Örneğin, “senin evin”, “senin
kitapların”, “onların arabası”, “sizin eviniz” gibi. Dolayısıyla,
Türkçe’de “benim”, “senin”, “onun”, “bizim”, “sizin” ve “onların” sıfatları, ardından gelen isme
göre hiçbir değişim göstermezler.
İtalyanca’da iyelik sıfatlarının kullanımı Türkçe’ye göre çok farklıdır. Bu sıfatlar, ardından gelen ismin
cinsiyetine veya sayısına göre farklı şekillerde kullanılırlar. Örneğin “benim kitabım” ile “benim
kitaplarım” derken kullandığımız “benim” sıfatı birbirinden farklıdır. Bu konu ilk başta biraz karışık
görünse de mantığını anladıktan sonra kolaylıkla öğrenilebilmektedir.
Aşağıdaki tabloda mülkiyet sıfatlarının kullanımıyla ilgili tüm kurallar gösterilmiştir. Ardından,
konunun daha iyi öğrenilmesine yönelik olarak örnekler verilecektir.
MÜLKİYET
ERKEK TEKİL ERKEK ÇOĞUL DİŞİ TEKİL DİŞİ ÇOĞUL
SIFATI
Benim il mio i miei la mia le mie
Senin il tuo i tuoi la tua le tue
Onun il suo i suoi la sua le sue
Bizim il nostro i nostri la nostra le nostre
Sizin il vostro i vostri la vostra le vostre
Onların il loro i loro la loro le loro
Tablonun Açıklaması
Yukarıdaki tabloda gösterilen mülkiyet sıfatlarını kullanırken temel kural; sıfatın ardından
gelen ismin cinsiyet ve sayısının hangisi olduğudur. Daha açık bir ifadeyle tablodaki hangi
sıfatı seçmemiz gerekliliği ardından kullanılan ismin dişi ya da erkek olmasına veya tekil ya
da çoğul olmasına bağlıdır. Dolayısıyla, konuşan kişinin bayan ya da erkek olmasından
bağımsızdır. Şimdi bunu örneklerle açıklayalım:
a) Diyelim ki, konuşan kişi kendi kitabından bahsetsin yani “benim kitabım” demek istesin.
İtalyanca’da “kitap” kelimesi olan “libro” erkek karakterli ve tekil bir isim olduğu için “benim
kitabım” derken “il mio libro” ifadesi kullanır. Konuşan kişi ister bayan, isterse erkek olsun bu
değişmez.
b) Eğer konuşan kişi, “benim kitaplarım” demek isterse, “kitaplar” çoğul bir ifade olduğu için “i
miei libri” olarak söylemek durumundadır.
c) Konuşan kişi kendi evinden bahsederken, “la mia casa” ifadesini kullanır çünkü “casa” dişi
karakterli tekil bir isimdir.
d) Diyelim ki konuşan kişinin iki veya daha fazla evi olsun. Bu durumda “benim evlerim” demek
isteyecektir. “Evler” ifadesi dişi karakterli ve çoğul bir yapıda olduğu için bunun karşılığı “le mie
case” olacaktır.
e) Eğer konuşan kişi kendisinden değil de karşısındaki kişiden bahsediyorsa, “senin kitabın”
derken “il tuo libro”, “senin kitapların” derken “i tuoi libri”, “senin evi” derken “la tua casa” ve
“senin evlerin” derken “le tue case” ifadelerini kullanır.
f ) Bu kuralları diğer şahıslar için kullandığımızda da benzer durumlar ortaya çıkar. Örnek vermek
gerekirse, “onun kitabı”, “il suo libro”; “bizim evimiz”, “la nostra casa”; “sizin kitabınız”, “il
vostro libro” ve “onların evleri”, “le loro case” şeklindedir.
Aşağıdaki tabloda mülkiyet sıfatlarının nasıl kullanıldığı ile ilgili daha ayrıntılı örnekler yer almaktadır:
TEKİL KULLANIM ANLAMI ÇOĞUL KULLANIM ANLAMI
il mio quaderno Benim defterim i miei quaderni Benim defterlerim
la mia penna Benim kalemim le mie penne Benim kalemlerim
il tuo quaderno Senin defterin i tuoi quaderni Senin defterlerin
la tua penna Senin kalemin le tue penne Senin kalemlerin
Onun defteri / Sizin Onun defterleri / Sizin
il suo quaderno i suoi quaderni
defteriniz defterleriniz
Onun kalemi / Sizin Onun kalemleri / Sizin
la sua penna le sue penne
kaleminiz kalemleriniz
il nostro quaderno Bizim defterimiz i nostri quaderni Bizim defterlerimiz
la nostra penna Bizim kalemimiz le nostre penne Bizim kalemlerimiz
il vostro quaderno Bizim defterimiz i vostri quaderni Bizim defterlerimiz
la vostra penna Bizim kalemimiz le vostre penne Bizim kalemlerimiz
il loro quaderno Onların defteri i loro quaderni Onların defterleri
la loro penna Onların kalemi le loro penne Onların kalemleri
Tablonun Açıklaması
Türkçe’de gerek karşımızda bulunan birisine nezaket şekli olarak “siz” diye hitap ederken, gerekse
karşımızda bulunan birden fazla kişiye “siz” diye hitap ederken, ikinci çoğul kişiyi kullanırız. Örneğin
yeni tanıştığımız birisine halini hatırını sorarken “Nasılsınız?” deriz. Benzer şekilde bir öğretmen
sınıfa girdiğinde karşısındaki öğrenci grubuna “Nasılsınız?” der.
Bu konu İtalyanca’da biraz farklıdır. Nezaket anlamında karşımızda konuştuğumuz
kişiye “siz” derken üçüncü tekilde hitapta bulunuruz ve gerek fiil çekimleri, gerekse mülkiyet sıfatı
kullanımı gibi hususlar hep üçüncü şahsa göre yapılır. Fiil çekimlerini ilerleyen derslerde ayrıntılı bir
biçimde ele alacağımız için burada üzerinde durmayacağız fakat konumuz iyelik sıfatları olduğu için
yukarıdaki tablodaki bir duruma dikkatinizi çekmek gerekmektedir.
Tabloda “il suo quaderno” derken iki şey anlaşılmaktadır. Bunlardan ilki, yanımızda olan ve kibarca
konuşmamız gereken birine “sizin defteriniz” dememizdir. İşte burada, bir üst paragrafta anlatılan
durum devreye girer ve üçüncü tekilde çekimleme yaparız. Diğeri ise yanımızda olmayan
birisinden “o” diye bahsederken söylediğimiz “onun defteri” ifadesidir. Bu konu ilk başta biraz
karışık görülse de alıştırma yaptıkça kolaylıkla öğrenilmektedir.
Karşımızda olan birden fazla kişiye “siz” diye hitap ederken kullanılan yapılar ise hem Türkçe’de,
hem de İtalyanca’da benzerdir.
Mülkiyet & İyelik Sıfatlarının Kullanım İstisnaları
Gördüğünüz gibi mülkiyet sıfatları önlerinde artikellerle birlikte kullanılmaktadır. Bu iyelik sıfatlarının
genel kullanılmasıyla ilgili genel kuralıdır. Bununla birlikte, anne, baba, kardeş, karı, koca, amca,
dayı, teyze, hala, büyük baba, büyük anne gibi yakın akrabalardan tekil halde bahsedilirken artikel
kullanılmaz. Tekil halde sadece “loro” mülkiyet sıfatıyla birlikte artikel kullanılır. Yakın akrabalarla
ilgili çoğul kullanımlarda ise her durumda artikel kullanılır. Şimdi bunu örneklerle açıklayalım:
TEKİL KULLANIM ANLAMI ÇOĞUL KULLANIM ANLAMI
Benim erkek
mio fratello Benim erkek kardeşim i miei fratelli
kardeşlerim
suo cugino Senin kuzenin i suoi cugini Senin kuzenlerin
tua sorella Onun kız kardeşi le tue sorelle Onun kız kardeşleri
nostro nonno Bizim dedemiz i nostri nonni Bizim dedelerimiz
Sizin teyzeniz / Sizin teyzeleriniz /
vostra zia le vostre zie
halanız halalarınız
la loro madre Onların annesi le loro madri Onların anneleri
Tablonun Açıklaması
Tabloda görüldüğü gibi “loro” yani “onların” sıfatı hariç tekil kullanımlarda artikel kullanılmamıştır.
Çoğul kullanımların tümünde artikel bulunmaktadır.
İşaret Zamirleri
İşaret zamirlerinde ise “Questo” ve “Quello” arkasına isim almaz ve bir kişiyi ya da nesneyi
göstermek amaçlı kullanılır. Bunları kullanırken, işaret edilen şeyin cinsiyetine ve sayısına dikkat
etmemiz gerekir.
Bu konunun daha iyi pekişmesi için aşağıdaki tablodaki örnekleri inceleyelim:
İTALYANCA TÜRKÇE İTALYANCA TÜRKÇE
Questo libro é
Bu kitap ilginçtir Questo é un libro Bu bir kitaptır
interessante
Questi libri sono
Bu kitaplar ilginçtirler. Questi sono libri Bunlar kitaplardır
interessanti
Quel libro é utile O kitap faydalıdır Questo é un limone Bu bir limondur
Quei libri sono utili O kitaplar faydalıdırlar Questi sono limoni Bunlar limonlardır
Quest’amica é bella Bu arkadaş güzeldir Questo é un orologio Bu bir saattir
Queste amiche sono Bu arkadaşlar
Questo sono orologi Bunlar saatlerdir
belle güzeldirler
Quell’amica é buona O arkadaş iyidir Quella é una casa O bir evdir
Quelle amiche sono
O arkadaşlar iyidirler Quelle sono case Onlar evlerdir
buone
Quello studente é
O öğrenci akıllıdır Quella é un’arancia O bir portakaldır
intelligente
Quegli studenti sono
O öğrenciler akıllıdır Quelle sono arancie Onlar portakaldır
intelligenti
Tablonun Açıklaması
Yukarıdaki tablonun sol tarafında Essere fiili ile birlikte “Questo” ve “Quello” nun işaret sıfatı olarak
kullanıldığı cümle örnekleri yer almaktadır. “Questo” ve “Quello”, işaret sıfatı olarak
kullanıldıklarında, Ders-11‘den hatırlayacağımız gibi, kendisinden sonra gelen isme göre değişim
göstermekteydi. Örneğin “libro” kelimesinin önünde “questo” olarak, “libri” kelimesinin önünde
ise “questi” olarak yer almaktaydı.
Tablonun sağ tarafında ise bu sefer “Questo” ve “Quello” nun işaret zamiri olarak Essere fiili ile
nasıl kullanıldığı gösterilmiştir. Burada örnek olarak verilen cümlelerde, konunun hatırlanması
açısından belirtisiz artikeller kullanılmıştır. Ders-9‘da gördüğümüz gibi belirtisiz artikeller de ismin
cinsiyetine ve sayısına göre değişmekteydi. Ayrıca çoğul durumlarda kullanılması zorunlu
olmadığından burada da yer verilmemiştir.
Aylar
KELİME OKUNUŞU ANLAMI
Gennaio Cennaio Ocak
Febbraio Febbraio Şubat
Marzo Martso Mart
Aprile Aprile Nisan
Maggio Macco Mayıs
Giugno Cunyo Haziran
Luglio Lulyo Temmuz
Agosto Agosto Ağustos
Settembre Settembre Eylül
Ottobre Ottobre Ekim
Novembre Novembre Kasım
Dicembre Diçembre Aralık
Mevsimler
KELİME OKUNUŞU ANLAMI
Primavera Primavera İlkbahar
Estate Estate Yaz
Autunno Autunno Sonbahar
Inverno İnverno Kış
Renkler
KELİME OKUNUŞU ANLAMI
Bianco Bianko Beyaz
Nero Nero Siyah
Blu Blu Koyu mavi
Azzurro Atsurro Gök mavisi
Celeste Çeleste Gök mavisi
Rosso Rosso Kırmızı
Marrone Marrone Kahverengi
Grigio Grico Gri
Arancione Arançone Turuncu
Giallo Callo Sarı
Viola Viola Mor
Verde Verde Yeşil
Rosa Roza Pembe
Yönler
KELİME OKUNUŞU ANLAMI
Est Est Doğu
Ovest Ovest Batı
Nord Nord Kuzey
Sud Sud Güney
Nord-est Nord-est Kuzeydoğu
Nord-ovest Nord-ovest Kuzeybatı
Sud-est Sud-est Güneydoğu
Sud-ovest Sud-ovest Güneybatı
Hatırlatma: İtalyanca okunuş ve söyleniş kuralları, isimlerin cinsiyeti ve sayısı ile artikel konuları
İtalyanca’nın temelini oluşturan en önemli konulardır. Daha önceki derslerde de değindiğimiz gibi, bu
konuları doğru bir şekilde anlamadan ve öğrenmeden doğru bir şekilde ilerlemek pek mümkün
gözükmemektedir. Bu açıdan bakıldığında buradaki uygulamaları anlayarak yapmak oldukça
önemlidir. İlerleyen derslerde, yine konu tekrarları yaparak İtalyanca altyapımızı daha kalıcı hale
getirmeye çalışacağız.
Avere Fiili ile Kullanılan Kalıplar
1-) İtalyanca Yaş Sormak & Kaç Yaşındasın?
İtalyanca’da yaş sorarken veya cevap verirken “Avere” fiilinden yararlanılır. Yaş sormak için
kullanılan soru ifadesi “Quanti anni…..” kalıbıdır. Burada noktalı yere yaşı sorulacak kişinin kim
olduğuna göre “Avere” fiilinin çekimli hali getirilir.
Örneğin karşımızda “sen” diye hitap edeceğimiz birisi buluyorsa “Kaç yaşındasın?” anlamına
gelen “Quanti anni hai?” şeklinde sorarız. Öte yandan karşımızda bulunan kişi nezaket
gereği “siz” diye hitap edeceğimiz bir kişi ise soruyu “Kaç yaşındasınız?” anlamında “Quanti anni
ha?” şeklinde yöneltiriz. Diğer şahısların yaşını sormak istediğimizde fiilin yine ilgili çekimini
kullanırız. Eğer “Avere” fiilinin nasıl çekildiğini yeniden gözden geçirmek isterseniz Ders-17′ye
bakabilirsiniz.
Bu soruya cevap verirken yani kendi yaşımızı söylerken “Ho ….. anni” kalıbını kullanırız. Çünkü
cevabı “ben” olarak veririz ve onun için “ho” ile başlarız. Burada noktalı yere yaşımızı yazarız.
Örneğin “Ho 38 anni” cümlesi “Ben 38 yaşındayım” anlamına gelir.
Bu cümle kalıbıyla bir konuşma esnasında başka birinin yaşından söz ederken de yararlanırız.
Örneğin “Ahmet 28 yaşında” derken “Ahmet ha 28 anni” veya “O 28 yaşında” için “Ha 28
anni” şeklinde cümle kurarız.
Burada yaşlar yazılırken veya okunurken sayılar kullanıldığı için eğer
isterseniz “Sayılar” konusunun anlatıldığı Ders-6‘yı tekrar gözden geçirebilirsiniz.
2-) İtalyanca Hastalıklar ve Hastalıklardan Söz Etmek
İtalyanca’da birisinin bir hastalığa yakalandığından söz ederken yine “Avere” fiilinden
yararlanılmaktadır. Aşağıdaki tabloda hem hastalık isimleri hem de bunlardan bahsederken
kullanılan yapılar ele alınmıştır. Oluşturulan cümlelerde “ben” anlamına gelen birinci tekil çekimler
kullanılmıştır. Diğer şahıslara göre olan çekimleri sizler kolaylıkla yapabilirsiniz.
İTALYANCA TÜRKÇE İTALYANCA TÜRKÇE
Ho la febbre Ateşim var Ho mal di testa Başım ağrıyor
Ho l’influenza Grip oldum Ho mal di denti Dişim ağrıyor
Ho il raffreddore Nezle oldum Ho mal di gola Boğazım ağrıyor
Ho mal di stomaco Midem ağrıyor Ho mal di pancia Karnım ağrıyor
Hastalıklarla ilgili soru cümleleri oluşturulurken yine aynı kurallardan yararlanırız. Örneğin bir
arkadaşınıza “Ateşin var mı?” diye sormak istediğimizde “Hai la febbre?” ya da “Başın ağrıyor
mu?” sorusu için “Hai mal di testa?” cümlelerini kullanırız. Eğer “siz” diye hitap edeceğiniz bir
kişiye “Başınız mı ağrıyor?” sorusunu yöneltmek için “Ha mal di testa?” cümlesini kullanırız.
Olumsuz cümleler yapılırken yine “non” ekinden yararlanılır. Örneğin “Mehmet’in başı
ağrımıyor” cümlesinin karşılığı “Mehmet non ha mal di testa” ya da “Oğlum grip
değil” cümlesinin karşılığı “Mio figlio non ha l’influenza” dır.
3-) İtalyanca Avere Fiili ile “Acıkmak” ve “Susamak”
Cümleleri
İtalyanca’da acıkmaktan söz ederken “Avere + Fame” kalıbından, susamaktan söz ederken
ise “Avere + Sete” kalıbından yararlanılır. Örnek vermek gerekirse “Acıktım” ya da “Ben
açım” demek için “Ho fame” cümlesi kullanılır. “Ben susadım” demek içinse “Ho
sete” cümlesinden yararlanılır. Diğer çekimler de yine benzer şekilde yapılır. Örneğin “Biz
acıktık” demenin karşılığı “Abbiamo fame”, “Onlar acıktılar” demenin karşılığı ise “Hanno
fame” dir.
Olumsuz cümlelerde yine “non” ekinden faydalanılır. Örneğin “Ben aç değilim” ya
da “Acıkmadım” cümlelerinin karşılığı “Non ho fame”, “O susamadı” cümlesinin karşılığı
ise “Non ha fame” dir.
Soru cümleleri de daha önce anlattığımız kurallara bağlıdırlar. Örneğin karşımızdaki
arkadaşımıza “Aç mısın?” diye sormak için “Hai fame?” veya “Susadın mı?” diye sormak için
ise “Hai sete?” cümlelerini kurarız.
4-) İtalyanca Avere Fiili ile “Üşümek” ve “Sıcaklamak”
İfadeleri
İtalyanca’da üşündüğü ifade edilirken “Avere + Freddo” kalıbı kullanılır. Bunun tam tersi olan
sıcaklamak ifade edilirken ise “Avere + Caldo” kalıbından yararlanılır. Örnek vermek
gerekirse “Üşüyorum” derken “Ho freddo” ya da “Sıcaklıyorum” derken ise “Ho
caldo” yapılarından faydalanılır.
Olumsuz cümleler oluştururken yine aynı yolu izleriz. Örneğin “Üşümüyorum” demenin İtalyanca
karşılığı “Non ho freddo” dur. Benzer şekilde soru cümlesi de oluşturabiliriz. Bu kapsamda
karşımızdaki arkadaşımıza “Üşüyor musun?” demek için “Hai freddo?”, aynı soruyu karşımızda
bulunan ve “siz” diye hitap ettiğimiz bir kişiye sorarken ise “Lei ha freddo?” ya da sadece “Ha
freddo?” sorularını yöneltiriz.
5-) İtalyanca “Uykusu Olmak” ve “Acelesi Olmak” İfadeleri
İtalyanca’da “Uykusu olmak” için “Avere + Sonno”, “Acelesi olmak” için ise “Avere +
Fretta” kalıplarından faydalanılır. Örnek vermek gerekirse “Uykum var” demek için “Ho
sonno” deriz. Benzer şekilde “Acelem var” demek için ise “Ho fretta” yapısından yararlanırız.
Eğer olumsuz bir cümle olarak “Uykum yok” demek istediğimizde “Non ho
sonno” veya “Acelemiz yok” demek istediğimizde “Non abbiamo fretta” cümlelerini kurarız. Bu
kalıpları soru cümlelerinde de kullanabiliriz. Örneğin karşımızda bulunan bir arkadaşımıza “Uykun
var mı?” derken “Hai sonno?”, “Acelen var mı?” derken ise “Hai fretta?” deriz.
6-) İtalyanca “Haklı Olmak” veya “Haksız Olmak” İfadeleri
İtalyanca’da “Haklı Olmak” ifade edilirken “Avere + Ragione” ya da “Haksız Olmak” ifade
edilirken “Avere + Torto” yapılarından yararlanılmaktadır. Mesela karşımızdaki
kişiye “Haklısın” derken “Hai ragione” veya “Haksızsın” veya “Yanılıyorsun” derken “Hai
torto” deriz.
Bu kalıpları yine “non” ekiyle olumsuz hale dönüştürürüz. Örneğin “Hakan non ha
ragione” cümlesi “Hakan haklı değil” anlamına gelir. Soru cümlesi için ise “Onlar haklılar
mı?” nın karşılığı “Hanno ragione?” dir.
7-) “Avere Bisogna di” Kalıbı
Bu kalıpla, bir şeye ya da şeylere ihtiyaç olup olmadığı ifade edilmektedir. Örneğin “Ho bisogna di
una casa” cümlesinin karşılığı “Bir eve ihtiyacım var” demektir. Benzer şekilde “Non abbiamo
bisogna di una macchina” cümlesi Türkçe’de “Bir arabaya ihtiyacımız yok” anlamındadır.
Son Söz: “Avere” fiili ile kurulabilecek cümle kalıpları burada anlatılanlardan çok fazladır. Fakat bu
derste bunların en basit ve en temel olanlarına değinilmiştir. Bu kapsamda, sadece bunların bile
öğrenilmesi İtalyanca’da kendinizi ifade edebilmede sizlere önemli kolaylıklar sağlayacaktır.
1. bere 1.bevendo
2. comporre 2.componendo
3. dar 3.dando
4. dedurre 4.deducendo
5. dire 5.dicendo
6. fare 6.facendo
7. introdurre 7.introducendo
8. produrre 8.producendo
9. ridurre 9.riducendo
10.stare 10.stando
11.supporre 11.supponendo
12.tradurre 12.traducendo
13.andare 13.andando
14.avere 14.avendo
15.capire 15.capendo
16.volere 16.volendo
17.essere 17.essendo
18.potere 18.potendo
19.sapere 19.sapendo
20.vedere 20.vendendo