Điện ảnh 

chạm đến cảm xúc của ta theo nhiều cách mà ta có thể không hề nhận ra. Từ bố cục của
mỗi khung hình trong phim, cũng như những ý tưởng sâu xa đằng sau những khung hình ấy, đến
những lựa chọn nghệ thuật về màu sắc, trang phục và bối cảnh. Tất cả đều có thể điều khiển cảm
xúc của khán giả ở nhiều tầng, ý thức lẫn vô thức. Màu sắc mang rất nhiều ý nghĩa khác nhau và
có thể được sử dụng theo nhiều cách khác nhau. Màu sắc giúp truyền đạt ý tưởng của bộ phim.
Màu sắc thể hiện hành trình của nhân vật. Màu sắc của phim điều khiển cảm xúc của khán
giả.
Bộ phim theo chân nữ công ba-lê 28 tuổi Nina Sawyers (thủ vai bởi Natalie Portman) tại công ty
ba-lê thành phố New York, nơi mà đang chuẩn bị chào đón mùa mở cửa mới với vở ba-lê “Hồ
thiên nga” được soạn bởi nhà soạn nhạc Nga Tchaikovsky. Với việc nữ công chính Beth
MacIntyre (thủ vai bởi Winona Ryder) buộc phải giải nghệ, giám đốc công ty Thomas Leroy (thủ
vai bởi Vincent Cassel) đang tìm một nữ công mới để vào vai cả Thiên nga trắng và Thiên nga
đen. Nina đã thử vai và cô làm rất tốt với vai Thiên nga trắng, nhưng lại không thể hiện được vai
Thiên nga đen. ….

Thiên nga đen được mở đầu bằng hình ảnh một cô gái trẻ đang thực hiện những động tác múa
ballet đầy uyển chuyển trong một khung cảnh tăm tối, lạnh lẽo. Trong tiếng nhạc réo rắt như
vang vọng lại từ một nơi xa, cô gái ấy thả hồn mình theo từng âm nốt. Đó chính là Nina và giấc
mơ của cô. Tham gia trong đoàn kịch của nhà hát đã lâu, ước mơ của Nina cũng như bao vũ công
khác là được một lần xỏ chân vào đôi giầy đẹp đẽ nhất của bộ môn ballet - vai diễn Swan Queen
trong vở Hồ thiên nga. Cả bộ phim là cuộc hành trình hoàn thiện, trải nghiệm hình ảnh Thiên nga
đen, nhưng vẫn giữ được bản chất Thiên nga trắng của Nina, từ nụ cười hạnh phúc khi nhận
được vai diễn, những giọt nước mắt trong quá trình khổ luyện tới khi hai phẩm chất xung đột
nhau

Trong vở ba-lê “Hồ thiên nga”, có 2 nhân vật cực kì đối lập nhau là Thiên nga trắng và Thiên
nga đen. Thiên nga trắng là một vị công chúa rất xinh đẹp và tốt bụng nhưng lại bị tay phù thủy
yểm bùa khiến nàng phải ở trong hình dạng thiên nga cho đến khi đêm xuống. Thiên nga trắng là
người có được trái tim chàng hoàng tử nhưng lại bị tay phù thủy can ngăn họ không đến được
với nhau. Thiên nga đen đã lừa dối hoàng tử bằng cách nhờ phù thủy phù phép để biến mình
thành thiên nga trắng, và hoàng tử đã sa bẫy. Nàng Thiên nga trắng đau đớn nhìn hoàng tử trao đi
tình yêu cho người khác và đã gieo mình tự tử. Hoàng tử sau khi nhận ra sai lầm cũng đã xin
được tha thứ và gieo mình theo nàng Thiên nga trắng. Linh hồn của họ đã có được hạnh phúc
bên nhau ở thế giới bên kia.

Vậy là hình ảnh Thiên nga trắng và đen đã rõ. Thiên nga trắng tượng trưng cho phần nhân cách
tốt của Nina (ngây thơ, trong trắng), còn Thiên nga đen tượng trưng cho phần nhân cách xấu (nổi
loạn, lừa dối). Nina rất muốn có vai múa chính đó là Thiên nga chúa, và để làm được thì cô phải
vào vai cả Thiên nga trắng và đen. Nói cách khác, cô phải kiểm soát và thể hiện được cả phần
nhân cách tốt và xấu trong bản thân mình. Và đây là lí do Leroy nói rằng việc này cực kì khó.
Nina là một Thiên nga trắng bẩm sinh vì sự ngây thơ trong trẻo của cô, nhưng lại không hề có
chút cá tính nào của Thiên nga đen. Cô không hề nổi loạn, xảo trá, độc ác hay lừa dối. Và đó là
điều Leroy muốn Nina thay đổi. Như vậy, để làm được vai Thiên nga đen, Nina phải thay đổi.
Cô phải học được sự nổi loạn và buông thả thay vì quá cứng nhắc và máy móc. Toàn bộ quá
trình phim cũng là sự thay đổi từ Thiên nga trắng qua Thiên nga đen của Nina.
Chúng ta đều biết rằng Nina dần chuyển hóa thành nhân cách Thiên nga đen. Hãy để ý các vết
trầy trên da của Nina ngày một rõ rệt, và cho đến cuối phim thì nó đã thực sự mọc thành các lông
vũ của loài thiên nga đen. Đây là tượng trưng cho nhân cách Thiên nga đen đang ngày một lớn
mạnh trong Nina. Ban đầu, nó chỉ là những vết trầy vì Nina vẫn đang cố chế ngự nó. Hãy nhớ
rằng Nina có một bà mẹ CỰC KÌ kiểm soát và đây cũng là phần nào nhân cách Thiên nga đen
vẫn đang bị kìm hãm. Nina vẫn đang cố gắng kiểm soát, cô vẫn chưa thể buông thả như Leroy
nói và vì vậy, Thiên nga đen trong cô vẫn chưa được bộc lộ. Nhưng đến màn trình diễn cuối,
Nina đã thực sự quên mình. Cô bỏ đi các sự ràng buộc và hoàn toàn buông thả, để cho cảm xúc
và bản năng dẫn dắt từng điệu nhảy trong vai Thiên nga đen. Hãy để ý trong từng điệu nhảy
trong vai Thiên nga đen, lông vũ trên tay Nina mọc ngày một dày. Cho đến lúc hạ màn, hai tay
cô đã trở thành đôi cánh thiên nga đen. Nina đã không cố gắng để trở thành Thiên nga đen, giờ
đây, cô chính là Thiên nga đen. Hình ảnh Nina với đôi cánh đen tượng trưng cho hóa thân của
Nina lúc này. Cô đã hoàn toàn là một Thiên nga đen. Màn trình diễn hoàn hảo khi mà Nina
không chỉ đơn giản cố gắng thể hiện vai Thiên nga đen, cô đã làm sống lại vai múa đó với sự hóa
thân của mình.

Aronofski không chỉ dừng lại ở việc dùng gương cho sự phản chiếu mà nó còn tượng trưng cho
sự đối lập giữa 2 nhân cách của Nina: Thiên nga trắng và Thiên nga đen, giữa sự trong trắng
ngây thơ và sự xảo quyệt quyến rũ. Bạn có thể thấy rằng ban đầu, những hình ảnh phản chiếu rất
vô hại, nó chỉ đơn giản là hình ảnh của Nina qua gương không hơn không kém. Tuy nhiên càng
về sau thì các hình ảnh phản chiếu bắt đầu có vẻ nguy hiểm hơn. Chúng có thêm các vết trầy và
cả các vết thương khiến Nina sợ hãi. Về sau, hình ảnh trong gương thậm chí còn như là một cá
thể riêng biệt khi nó hoạt động độc lập với Nina. Bạn sẽ thấy một số cảnh mà hình ảnh trong
gương di chuyển trước cả Nina. Đây là biểu tượng của việc nhân cách còn lại trong Nina đang
lớn mạnh dần, đến mức nó thực sự có thể kiểm soát được hành động và suy nghĩ của Nina.

Nina trong gương đã không còn phụ thuộc Nina thật. Bản sao đó cũng chính là hình ảnh tượng
trưng cho sự đối lập. Chúng ta biết chắc chắn rằng bản sao này là sản phẩm của trí tưởng tượng
trong Nina vì thực chất “bản sao” mà cô thấy chỉ là những người lạ đi ngang qua. Để ý kĩ bản
sao đó, bạn sẽ thấy nó có sự khác biệt khá rõ rệt với Nina. Đó chính là. Nói cách khác, bản sao
kia như thể chứng minh cho sự tồn tại của nhân cách Thiên nga đen trong Nina, rằng nhân cách
ấy có tồn tại và chỉ chờ đợi cơ hội để có thể thay thế nhân cách Thiên nga trắng. Đó là lí do Nina
luôn cảm giác bản sao kia đang theo dõi mình mọi lúc mọi nơi.
Sự phân đôi giữa đen và trắng được thể hiện trong bối cảnh và các nhân vật cũng như những ảo
ảnh xuất hiện với nhân vật chính, cho thấy ảo giác từ sự mất trí của cô ấy. Aronofsky sử dụng kỹ
thuật này để tương phản màu đen và trắng để tượng trưng cho bóng tối của những nhân vật
chống lại Nina bằng cách gây hấn hoặc quyến rũ. Black Swan đang dần dần biến chất cô và cô bị
dày vò bởi những ảo ảnh. Một cái nhìn sâu sắc về sự điên rồ, đó là một phép ẩn dụ bằng cách đi
sâu vào tâm trí cô ấy khi sự tức giận và hung hăng nổi lên khi những ảo ảnh mô tả sự tiến hóa
của cô ấy.

Nếu các bản sao kia chỉ nằm trong trí tưởng tượng của Nina thì Lily là một bản sao có thật hoàn
toàn. Chỉ thoạt nhìn qua ta cũng có thể thấy sự đối nghịch hoàn toàn của 2 cô gái này. Nina ngây
thơ, trong trắng và cẩn thận trong từng điệu nhảy sao cho thật hoàn hảo. Lily thì lại phóng
khoáng, tự do và để cảm xúc dẫn bước nhịp nhảy thay vì thuần theo vũ đạo. Nói cách khác, nếu
Nina là một Thiên nga trắng bẩm sinh thì Lily hội tụ tất cả những yếu tố quan trọng nhất của một
Thiên nga đen Rất phóng khoáng và tự do, Lily là hiện thân của Thiên nga đen. Aronofski thậm
chí còn cho chúng ta một gợi ý rõ hơn về Lily, chính là hình xăm trên lưng của cô. Đó là hình
của một đôi cánh màu đen, tượng trưng cho đôi cánh của Thiên nga đen. Trong suốt quá trình
Lily xuất hiện, ta có thể thấy Nina rất muốn trở thành Lily để có thể trở thành Thiên nga đen. Nói
cách khác, Lily là tất cả những gì Nina còn thiếu để hoàn thiện bản thân trong vai múa Nữ Hoàng
Thiên nga của mình. Cũng chính vì vậy mà Nina vô cùng dè chừng Lily. Vì Lily mà Nina bắt
đầu ích kỷ và thực dụng hơn, cô hiểu rằng Lily hoàn toàn có thể thay thế mình bất cứ lúc nào. Sự
thay đổi trong cách suy nghĩ này của Nina đã phần nào đánh dấu sự chuyển biến của nhân cách
Thiên nga đen trong cô. Nina giờ đây sẵn sàng làm bất cứ điều gì để có thể giữ được vai múa của
mình vì cô nhận ra việc mình có thể bị thay thế là hoàn toàn có thể.