10.

Jednokładność
Zadanie 10.1
Dany jest trójkąt ostrokątny ABC. Skonstruować (cyrklem i linijką)
taki kwadrat KLM N , aby punkty K i L leżały na boku AB, punkt M
na boku BC, a punkt N na boku CA.

Zadanie 10.2
Dany jest trójkąt ABC. Skonstruować (cyrklem i linijką) trójkąt,
którego wierzchołki leżą na bokach BC, CA, AB, i którego boki są rów-
noległe do boków pewnego ustalonego trójkąta.

Zadanie 10.3
Dany jest kąt wypukły α i punkt A należący do wnętrza tego kąta.
W kąt α wpisać okrąg przechodzący przez punkt A.

Zadanie 10.4
Okręgi o1 i o2 są styczne zewnętrznie w punkcie A. Wspólna styczna
zewnętrzna okręgów o1 i o2 przecina prostą łączącą ich środki w punkcie
B. Prosta przechodząca przez punkt B przecina okręgi o1 i o2 odpo-
wiednio w punktach D i E, jak pokazano na rysunku 1. Dowieść, że
<) DAE = 90◦ .

A
B
E
D

rys. 1
Zadanie 10.5
Dany jest okrąg ω o środku A oraz punkt B leżący na zewnątrz tego
okręgu. Niech X będzie dowolnym punktem okręgu ω nie leżącym na pro-
stej AB. Dwusieczna kąta XAB przecina bok XB w punkcie Y . Dowieść,
że wszystkie punkty Y , odpowiadające różnym położeniom punktu X na
okręgu ω, leżą na pewnym okręgu.
1
2 Geometria, kl. 1b

Zadanie 10.6
Dany jest trapez ABCD o podstawach AB i CD. Prosta przecho-
dząca przez punkt D i równoległa do prostej BC przecina prostą AC
w punkcie K. Prosta przechodząca przez punkt C i równoległa do pro-
stej AD przecina prostą BD w punkcie L. Wykazać, że prosta KL jest
równoległa do podstaw trapezu ABCD.

Zadanie 10.7
Dany jest trójkąt ABC oraz taki prostokąt DEF G, że punkt D
leży na odcinku BC, punkt E leży na odcinku CA, a punky F , G leżą
na odcinku AB (rys. 3). Dowieść, że środek wysokości trójkąta ABC
poprowadzonej z wierzchołka C, środek prostokąta DEF G oraz środek
boku AB są współliniowe.
C

E D

A F G B
rys. 3

Zadanie 10.8
Dany jest okrąg o oraz punkty A i B leżące na nim. Punkt X leży na
okręgu o (rys. 4). Wyznaczyć zbiór środków ciężkości trójkątów ABX,
odpowiadającym różnym położeniom punktu X na okręgu o.
X

A B

rys. 4
10. Jednokładność 3

Zadanie 10.9
Okrąg o jest wpisany w trójkąt ABC. Styczne do okręgu o, równo-
ległe do prostych BC, CA, AB odcinają od trójkąta ABC trzy trójkąty:
AKL, BM N i CP Q (rys. 5). Wykazać, że suma promieni okręgów wpi-
sanych w trójkąty AKL, BM N i CP Q jest równa promieniowi okręgu
wpisanego w trójkąt ABC.
C

Q P

N
K

A L M B
rys. 5
Zadanie 10.10
Przez punkt leżący wewnątrz trójkąta prowadzimy proste równoległe
do jego boków, które rozcinają dany trójkąt na trzy trójkąty i trzy czwo-
rokąty. Wykazać, że suma promieni okręgów wpisanych w uzyskane trzy
trójkąty jest równa promieniowi okręgu wpisanego w wyjściowy trójkąt.
Zadanie 10.11
Udowodnić, że w dowolnym trójkącie proste łączące środki wysoko-
ści ze środkami przeciwległych boków przecinają się w jednym punkcie.
(rys. 6).
E
C D
r3
F P r2
D
C

E L
A r1
ω

A F B B
rys. 6 rys. 7
4 Geometria, kl. 1b

Zadanie 10.12
Punkty A, B, C, D, E, F leżą w tej właśnie kolejności na jednym
okręgu ω o promieniu r (rys. 7). Cięciwy AD, BE, CF mają punkt
wspólny P . Okrąg o promieniu r1 jest styczny do odcinków AP , BP
oraz do okręgu ω, okrąg o promieniu r2 jest styczny do odcinków CP ,
DP oraz do okręgu ω, a okrąg o promieniu r3 jest styczny do odcinków
EP , F P oraz do okręgu ω. Wykazać, że r1 + r2 + r3 ¬ r.