Kenzül İrfan Bin Bir Hadisi Şerif

BİRİNCİ BAB...........................................................................................................................
22
BESMELENİN FAZÎLETİ.......................................................................................................22
Îzâh :.................................................................................................................................22
İzah ...................................................................................................................................22
İkinci Bâb ........................................................................................................................23
Hamdelenin Fazileti..........................................................................................................23
İzah : .......................................................................................23
İzah :.................................................................................................................................23
Üçüncü Bab.......................................................................................................................23
Peygamberimize Salavat Getirmenin Fazileti...................................................................23
İzah :..................................................................................................................................23
Dördüncü Bâb .................................................................................................................24
İslâm Ve Îmân...................................................................................................................24
İzah ...................................................................................................................................24
İzah :..................................................................................................................................25
İzâh ...................................................................................................................................25
Îzâh ...................................................................................................................................25
Beşinci Bâb ......................................................................................................................25
Niyet..................................................................................................................................25
Izâh....................................................................................................................................26
Altıncı Bâb ......................................................................................................................26
Sıdk-Îhlâs Ve Amel'in Fazileti..........................................................................................26
İzah ...................................................................................................................................26
İzah....................................................................................................................................27
Yedinci Bâb .....................................................................................................................27
Nezâfet Ve Mîsvak'în Fazileti...........................................................................................27
Sekizinci Bâb ..................................................................................................................28
Abdestli Bulunmanın Fazileti...........................................................................................28
Dokuzuncu Bâb ...............................................................................................................28
Namazın Terki Ve Cemaatîn "Fazileti..............................................................................28
Îzâh ...................................................................................................................................29
İzah....................................................................................................................................29
Onuncu Bâb ......................................................................................................................30
Sünnet Olan Namazlar......................................................................................................30
Onbirinci Bâb ..................................................................................................................30
Ramazan Ve Orucun Fazileti............................................................................................30
Onikinci Bâb ...................................................................................................................32
Zekâtın Fazileti.................................................................................................................32
İzâh....................................................................................................................................32
İzah:...................................................................................................................................32
Onüçüncü Bâb ..................................................................................................................33
Hac, Ömre Ve Hacer-Ül Esved.........................................................................................33
Ondördüncü Bâb ..............................................................................................................33
Ebû Bekri Sıddîk' (R.A.)'In Fazileti.................................................................................33
Onbeşinci Bâb...................................................................................................................34
Hazret-İ Ebû Bekir Ve Ömer (R.Anhûma) Nın Fazileti.................................................34
İzah ...................................................................................................................................35
Onaltıncı Bâb ..................................................................................................................35
Hazret-İ Ömer' (R.A) in Fazileti......................................................................................35
Onyedinci Bâb .................................................................................................................36
Hazret-İ Osman (R.A.) İn Fazileti...................................................................................36
Onsekizinci Bâb ..............................................................................................................37
Hazret-i Alî (R.A.)Nin Fazileti.........................................................................................37
Ondokuzuncu Bâb..........................................................................................................38
Hazket-t Hasan İle Hazret-İ Hüseyin (R.A.) Fazileti........................................................38
Yirminci Bab ...................................................................................................................39
Hazret-İ Fatımatüzzehrâ'nın Fazileti.............................................................................39
Yirmibirinci Bâb .............................................................................................................39
Hazret-İ Âişe'nin Fazileti..................................................................................................39
Yirm'ııkinci Bâb...............................................................................................................39
Peygamberimizin Eshâb Ve Ashârına Hörmet. Tazim Ve Haklarında Nasıl Konuşulması
Gerektiği............................................................................................................................39
İzah:...................................................................................................................................40
Yirmiüçüncü Bâb............................................................................................................41
Sultan'a (Devlet Başkanına) Tazim Hörmet......................................................................41
Yirmidördüncü Bâb...........................................................................................................41
Vera1 Ve Takva İle (Vera Takvâ Ehlinin Fazileti...........................................................41
Îzâh....................................................................................................................................42
Yirmibeşinci Bâb.............................................................................................................42
Ümmetimin Fazileti..........................................................................................................42
İzah....................................................................................................................................44
Yirmiyedinci Bâb .............................................................................................................44
Fıkıh İlmi Ve Fukaha........................................................................................................44
Yirmisekizinci Bâb ..........................................................................................................45
İlim Talebi.........................................................................................................................45
Yirmidokuzuncu Bâb .......................................................................................................45
İlmîn Fazileti.....................................................................................................................45
Otuzuncu Bâb ..................................................................................................................45
İlim Talibi Olmak Ve Öğrenmek......................................................................................45
Otuzbirinci Bâb ................................................................................................................46
İlmiyle Âmil Olmayan Âlimler.........................................................................................46
Otuzikinci Bâb .................................................................................................................46
İlîmsiz Fetva Vermemek...................................................................................................46
Otuzüçüncü Bâb................................................................................................................47
Kur'an Okumak Ve Kur'ân Okumanın Fazîlet..................................................................47
Otuzdördüncü Bâb ...........................................................................................................48
Bazı Virdler Ve Zikirler....................................................................................................48
Otuzbeşinci Bâb ..............................................................................................................49
Allah'ı Zikir Ve Flktr'in Fazileti........................................................................................49
Otuzalt1ncı Bâb ................................................................................................................51
Cîhad Ve Nefsle Olan Cihadın Fazileti.............................................................................51
İzah :..................................................................................................................................51
Otuzyedinci Bâb ...............................................................................................................51
Evliyanın Alâmet Ve Fazileti............................................................................................51
Otuzseklzinci BÂB ..........................................................................................................52
Emri Bilma'rûf...................................................................................................................52
Otuzdokuzuncu ..............................................................................................................53
Bâb Gençlebîn Tevbelerînin Fazîlelî................................................................................53
Kırkıncı Bâb .....................................................................................................................53
Şüheda'nın (Şehidler) İn Fazileti......................................................................................53
Îzah ,..................................................................................................................................53
Kırkbirinci Bâb..............................................................................................................54
Hadis Ezberlemenin Ve Nakletmenin Fazileti..................................................................54
Kırkikinci BÂB ..............................................................................................................54
KURAN Ve HADİSE MANÂ VERMEMEK..................................................................54
Kırküçüncü Bâb.............................................................................................................55
Mekke-i Mükebreme Ve Medine-İ Münevverenin Fazileti..............................................55
Kırkdördüncü Bâb ............................................................................................................56
Şefaat.................................................................................................................................56
Kırkbeşinci Bâb ................................................................................................................56
Duâ....................................................................................................................................56
Îzâh :.................................................................................................................................57
İzah....................................................................................................................................57
Kırkaltıncı Bâb .................................................................................................................58
Mazlumun Duası...............................................................................................................58
Kırkyedinci Bâb ...............................................................................................................58
Sadaka Vermek.................................................................................................................58
Kırksekizinci Bâb .............................................................................................................59
Mümini Sevindirmenin Fazileti........................................................................................59
Kırkdokuzuncu Bâb ........................................................................................................59
Misafirlere İkramu Olmanın Fazileti................................................................................59
Ellinci Bâb ........................................................................................................................60
Cömert Kimselerin Fazileti...............................................................................................60
Ellibirinci Bâb................................................................................................................60
A İ Z İ K............................................................................................................................60
Elllikînci Bâb ...................................................................................................................61
İstemenin, El Açmanın Zemmi (Yerilmesi)....................................................................61
Elliüçüncü Bâb .................................................................................................................61
Cimriliğin Zemmi.............................................................................................................61
İzah ...................................................................................................................................61
Ellidördüncü Bâb .............................................................................................................62
Bazı Nasihatler..................................................................................................................62
İzâh :..................................................................................................................................62
İzah :..................................................................................................................................64
İzah ...................................................................................................................................64
Ellibeşinci Bâb .................................................................................................................65
İcma-1 Ümmetin İhtilâfı...................................................................................................65
Ellialt1ncı Bâb .................................................................................................................65
Büyüklere Hürmet.............................................................................................................65
Elyedinci Bâb ..................................................................................................................66
Anaya, Babaya İtaat Ve İhsan...........................................................................................66
Elli Sekizinci Bâb .............................................................................................................66
Çocukların Hakkı..............................................................................................................66
Ellidokuzuncu Bâb............................................................................................................67
Aîle Reisinin Evladû İyâlinin Nafakasını Temin Etmesi..................................................67
Altmışıncı Bâb .................................................................................................................67
En Yakın Akrabalar..........................................................................................................67
Altmışbirinci Bâb .............................................................................................................68
Komşu Hakkı....................................................................................................................68
İzâh....................................................................................................................................68
Altmışikinci Bâb..............................................................................................................68
Allah Rızası İçin Din Kardeşinin Hacetini Yerine Getirmek............................................68
Altmışüçüncü Bâb ............................................................................................................69
Aç Bir Mümini Doyurmak................................................................................................69
Altmışdördüncü Bâb ........................................................................................................69
Edeblerden Bazıları...........................................................................................................69
İzah....................................................................................................................................70
Altmışbeşincî Bâb ............................................................................................................71
Mü'minîn Sıfatı.................................................................................................................71
Altmışaltıncı Bâb ............................................................................................................72
Şükür.................................................................................................................................72
Altmışyedinci Bâb ...........................................................................................................72
Kanaat, Tevekkül Ve Rıza................................................................................................72
Altmlşseklzinci Bâb .........................................................................................................73
Rıfk Ve Merhamet Etmenin Fazileti.................................................................................73
Altmışdokuzuncu ..........................................................................................................74
Bâb Hilm ..........................................................................................................................74
İzah:...................................................................................................................................74
Yetmişinci Bâb ................................................................................................................74
Hayâ..................................................................................................................................74
Yetmişbirinci Bâb ............................................................................................................75
Sekînet (Sükûnet, Rahatuk) Ve Vakab.............................................................................75
Yetmişikinci Bâb .............................................................................................................75
Sabrın Fazileti, Acele Etmenin Yerilmesi.........................................................................75
İzah :..................................................................................................................................76
Yetmişüçüncü İrfan.........................................................................................................76
Yetmişüçüncü Bâb Tedbîr, İstişare Ve Îstîhâre.............................................................76
Yetmişdördüncü ............................................................................................................77
Bâb Emânete Riâyet..........................................................................................................77
Yetmişbeşinci Bâb...........................................................................................................77
Susmak Ve Lisânı (Dili) Kötü Sözlerden Muhafaza..................................................77
Yetmişalt1ncı Bâb ..........................................................................................................78
Affetmek Ve Öfkesini Yenmek........................................................................................78
Yetmişyedinci Bâb............................................................................................................78
Güzel Ahlâk Üzere Yabadılmış Olmak............................................................................78
Yetmlşsekizinci' BÂB ......................................................................................................79
TEVAZU...........................................................................................................................79
Yetmişdokuzuncu Bâb ..................................................................................................79
Hüsnzan.............................................................................................................................79
Sekseninci Bâb..................................................................................................................80
Bazı Vaazlar......................................................................................................................80
İzah:...................................................................................................................................80
İzah....................................................................................................................................81
Seksenbirinci Bâb ...........................................................................................................81
Allah Sevgisi Ve Korkusu.................................................................................................81
Seksenikinci Bâb .............................................................................................................82
Huşu Ve Haşyet................................................................................................................82
Seksenüçüncü Bâb ...........................................................................................................83
Âmel Ve İbâdet.................................................................................................................83
Seksendördüncü Bâb .......................................................................................................84
Mescidler Hakkı................................................................................................................84
Seksenbeşinci Bâb ...........................................................................................................85
Tevbe Ve İstiğfar..............................................................................................................85
İzâh:...................................................................................................................................85
Seksenaltıncı Bâb.............................................................................................................86
"Dünyânın Ve Dünyâ Malının Yerilmesi..........................................................................86
İzah....................................................................................................................................86
Îzâh :..................................................................................................................................86
İzah:...................................................................................................................................87
Seksenyedinci Bâb ..........................................................................................................87
Ölüm Ve Ölüler.................................................................................................................87
Seksensekizinci Bâb ........................................................................................................88
Vasiyet Ve Vasiyeti Terketmemek...................................................................................88
Seksendokuzuncu Bâb .....................................................................................................89
Bazı Nasihatlar..................................................................................................................89
Doksanıncı Bâb .............................................................................................................90
Kabir Azabı Ve Cehennem...............................................................................................90
Doksanbirinci Bâb ............................................................................................................90
Medyun (Borçlu)...............................................................................................................90
Doksanikinci Bâb .............................................................................................................90
Karz (Ödünç Aup Verme).................................................................................................90
İzah :..................................................................................................................................90
Doksanüçüncü Bâb ..........................................................................................................91
Riba (Faiz).........................................................................................................................91
Doksandördüncü Bâb ......................................................................................................91
Tamah................................................................................................................................91
Doksanbeşinci Bâb .........................................................................................................91
Hırsızlık, Yağma, Hile, Hıyanet........................................................................................91
İzah:...................................................................................................................................91
Doksanaltıncı Bâb ...........................................................................................................92
Rüşvet................................................................................................................................92
Doksanyedinci Bâb .........................................................................................................92
Yalan.................................................................................................................................92
Doksansekizinci Bâb .......................................................................................................93
Gıybet................................................................................................................................93
Doksandokuzuncü Bâb' ....................................................................................................93
Hased.................................................................................................................................93
Yüzüncü Bâb.....................................................................................................................93
Ucüb Ve Kibir (Kendînt Beğenmişlik Ve Büyüklenmek)................................................93
Yüzbirinci Bâb ...............................................................................................................94
Münafık Ve Giz1 Şîrk.......................................................................................................94
Yüzikinci Bâb ..................................................................................................................95
Cehaletin Zemmi...............................................................................................................95
İzah....................................................................................................................................95
Yüzüçüncü Bâb ...............................................................................................................95
Hakaret, Kötü Söz Ve Eza................................................................................................95
Yüzdördüncü Bâb .........................................................................................................96
Yalan Yere Şehâdet...........................................................................................................96
Yetmişbeşinci Bab ...........................................................................................................96
Zina...................................................................................................................................96
İzah :..................................................................................................................................96
Yüzaltıncı Bâb ...............................................................................................................97
Lût Kavminin Ameli.........................................................................................................97
İzâh....................................................................................................................................97
Yüzyedinci Bâb..............................................................................................................98
Müskiratın (Sarhoşluk Veren İçkilerin) Nehyî...............................................................98
Yüzsekizinci Bâb ..........................................................................................................98
Sakal - Bıyık......................................................................................................................98
Yüzdokuzuncu Bâb .........................................................................................................99
Bidat Sahîbi.......................................................................................................................99
Yüzonuncu Bâb ................................................................................................................99
Bazı Meclîslerin Nehyi.....................................................................................................99
Yüzonbirinci Bâb...........................................................................................................100
Riya (İbadetini, Taâtini, Hayır Ve Haseneti Başkaları Görsün Diye Yapmak)..............100
Yözonikinci Bâb .........................................................................................................100
Muhtelif Mevzularda Hadis-Î Şeftifler...........................................................................100
İzah:.................................................................................................................................102
İzah:.................................................................................................................................102
İzah :...............................................................................................................................103
İzah :................................................................................................................................103
Îzâh :...............................................................................................................................104
Yüzonüçüncü Bâb ..........................................................................................................104
Nikâh...............................................................................................................................104
İzah..................................................................................................................................104
İzah .................................................................................................................................104
Yüzondordüncu Bab .....................................................................................................105
Kadınların Hukuku..........................................................................................................105
Yüzonbeşinci Bâb ..........................................................................................................106
Hayırlı Mal......................................................................................................................106
Yüzonaltıncı Bâb ...........................................................................................................106
Âhîret Kardeşi Edinmenin Fazileti.................................................................................106
Yüzonyedinci Bâb ........................................................................................................107
Hedîye, Sadaka Ve Hâçet Dilemek.................................................................................107
İzah :................................................................................................................................108
Yüzonsekizinci Bâb ....................................................................................................108
Ticâretin Fazileti.............................................................................................................108
Yüzondokuzuncu Bâb ....................................................................................................109
Yemek Ve İçmek............................................................................................................109
İzah:.................................................................................................................................110
Yüzyirminci Bâb ...........................................................................................................110
Yüzük Takınma...............................................................................................................110
İzah:.................................................................................................................................111
İzah..................................................................................................................................111
Yüzyirmiikinci Bab ........................................................................................................111
Sılai Rahim Akraba ve Yakınların Ziyaret.....................................................................111
Yüzyirmiüçüncü Bab......................................................................................................111
Birbirine Dargın Olan İki Kişinin Arasın Bulmak Onları Barıştırmak...........................111
İzah .................................................................................................................................111
Yüzyirmi Dördüncü Bâb ...............................................................................................112
Cuma Gününün Fazileti.................................................................................................112
Yüzyirmibeşinci Bâb ......................................................................................................112
İmam Ve Müezzinler......................................................................................................112
Yüzyirmialt1nci Bâb .....................................................................................................112
Kelime-i Şehâdet.............................................................................................................112
Yüzyirmiyedinci Bâb ....................................................................................................112
Peygamberler..................................................................................................................112
Yüzyirmisekizinci Bâb..................................................................................................113
Peygamberimizin (S.A.V.) Mübarek İsimleri Anılınca Salât-Ü Selâm Etmek...........113
İzah:.................................................................................................................................113
Yüzyirmidokuzuncu Bâb...............................................................................................113
Selâm Vermek, Selâm Almak Ve Selâmı Terketmemek................................................113
Yüzotuzuncu Bâb ..........................................................................................................113
Çok Konuşmanın, Çok Gülmenin Zemmi...................................................................113
İzah .................................................................................................................................114
Îzâh:.................................................................................................................................114
Yüzotuzbirinci Bâb ........................................................................................................114
Kabir Ziyareti Ve Ölüleri Hatırlamak.............................................................................114
İzah:.................................................................................................................................114
Yüzotuzikinci Bâb ..........................................................................................................115
Kıyametin Zamanı...........................................................................................................115
Yüzotuzüçüncü Bab........................................................................................................115
Su İçirmek.......................................................................................................................115
Yüzotuzdördüncü Bâb ....................................................................................................115
Rüya Ve Mübaşeret.........................................................................................................115
İzah:.................................................................................................................................116
Yüzotuzbeşinci Bâb .......................................................................................................116
Nazar, Göz Değmesi.......................................................................................................116
Yüz0tuzalt1ncı Bâb......................................................................................................116
Canlı Resim Yapmanın Ve Evde Bulundurmanın Zemmi..............................................116
Yüzotuzyedinci Bâb .......................................................................................................117
Hastaları Tedavi..............................................................................................................117
Yüzotuzsekizinci Bâb ....................................................................................................117
Günlerin Fazileti.............................................................................................................117
BİRİNCİ BAB
BESMELENİN FAZÎLETİ
1 - Bilcümle kütübü semaviyenin miftahı (Bütün semavi kitapların anahtarı, başlangıcı) Besmele-i Şerifedir.
(Cftmiüs-sağlr)1
Îzâh :
Burada Besmelenin ma'nası hakkında açıklamada bulunalım:

Besmele 19 harfdir. Ve zahirde dört kelimedir. Bunlar: BSM-ALLAH-ERRAHMAN-ERRAHÎM'dir. Hakikaten
ve hükmen yedi kelimedir.
B'si yapıştırmak ve tutturmak ma'nâlarına gelir. Başla, oku, başlıyorum, okuyorum gibi...
İSM: Bir şeyi zihne refeden, işleyen bir alâmettir. Halk arasında, cemiyette, ve hükme göre varlıklara İA verilen
addır.
ALLAH: Bir has isimdir. Allah'ın 99 ism-i şerifinin en büyüğüdür. İlâhi ma'nâlann hepsini içine alır. Bu
bakımdan Allah ism-i şerifi çok geniş ma'nâyı içerisine alır. Halbuki İlâh, Rab, Tanrı gibi Allahûteâlâ'nın diğer
isimleri, Allah ism-i şerifinin aldığı geniş ma'nâyı hâvi değildir.
ERRAHMAN: Dünyâda dostlarına ve düşmanlarına ve bütün canlı mahlûkata nzık verici.
ERRAHÎM : Ahirette ancak mü'min kullarına net, cemâl ni'metleriyle in'am ve ihsan edici.
Rahman kelimesi. Rahim kelimesinden daha beliğdir. Bu belagat kemmiyet (adet, sayı, miktar) ve keyfiyet (nasıl
ve nice olduğu) itibariyle iki şekilde ifade olunur. Kemmiyet bakımından dünyâda mü'minlere, kafirlere ve bütün
canlılara; ahirette yalnız mü'min kullarına in'am ve ihsan eden anlamına gelir.
Keyfiyet itibariyle ise; dünyâda ve ahirette in'am ve ihsan eden, Dünyâda (ahirete nisbeten) az veren Allah
demektir. Dünyânın ni'meti ne kadar çok olursa olsun, ahirete nazaran az ve cüz'i olur.
Ben, dünyâda dostlarına, düşmanlarına ve yarattığı bütün cefalı mahlûkata nzık verici, ahirette de ancak mü'min
kullarına cennet, cemal nimetleriyle in'am ve ihsan edici Allahûaziymüşşân'ın ism-i şerifiy-le (bu işe)
başlıyorum, demek olur. 2
2 - Meşru olan herhangi bir şeye; Besmele ile başlamlmazsa (o işin) hayır ve bereketi kesilmiş olur.
(Menavi) 3
3 - Bir çıkmaza düştüğün vakit (sıkıcı, tehlikeli bir durum ile karşılaştığın zaman) * Bismil! âhirr ah mâ-nirrahîm
Velâhavle Velâ kuvvete İllabilahil aliyyü Azim»e devam etmeli.
Zira Cenab-ı Allah bunların şerefiyle pek çok belâ ve musibeti (o kimse üzerinden) defeder.
(Neva dir'ul-usûl) 4
4 - Cehennemin başlıca memurları bulunan 19 zebaninin azabından kurtulmayı dileyen kimse, Bes-
mele-i şerîfeye devam etsin.
(Nevâdlr'ul-usûl) 5
İzah
Besmelenin, Cehennem'in 19 Zebanisine karşılık olarak Besmele'yi okuyan kimseyi onların azabından
kurtarması; Besmele harflerinin 19 olmasındandır. Besmelenin her harfi Cehennem'in bir Zebanisine karşılıktır. 6
5 - Sizden bir kimse evine girmek istediğinde; şeytan o haneye girebilmek için o kimse hanesine girinceye kadar
tâkib eder. Fakat o kimse evine girerken Besmele-d şerifeyi okursa şeytan:
Benim için bu haneye girmek yoktur, diye esefle geri dönüp gider.
(Nevâdîr'ul-asûl) 7
1
Elhac Mehmed Esad Efendi, Kenzül İrfan Binbir Hadisi Şerif, Çelik Yayınları: 7.
2
Elhac Mehmed Esad Efendi, Kenzül İrfan Binbir Hadisi Şerif, Çelik Yayınları: 7-8.
3
4
5
6
7
İkinci Bâb
Hamdelenin Fazileti
6 - Meşru olan herhangi bir işe, hamdele yani (Elhamdülillah) ile başlanılmazsa, o işin hayır ve bereketi kesilmiş
olur, (Önce besmele, sonra hamdele Ue başlamak gerektir.)
(Cümlüs-sağir) 8
7 - Cenabı Hakk'ın ni'metlerine hamd ve sena; (şükür etmek) ni'metin insanın elinden çıkmasını muhafaza eder. 9
İzah :
İnsanın, Cenab-ı Hakkın kulları için yaratmış olduğu-her türlü ni'mete karşılık .olarak daima şükür eder bir kul
olması gerekir. Cenab-ı Hakk'ın biz insanlar için yaratmış olduğu ni'metleri sayılamayacak kadar çoktur. Bu
ni'metler için gece gündüz şükredilse, esasen gene de o ni'metlerin şükrü öderîmiş olmaz. Fakat inhanın, ni'metin
şükründen gafil olması ise pek nankörce bir harekettir. İnsanın o hali, o ni'metin zeval bulmasına, elden
çıkmasına sebeb olabilir. Bu bakımdan kul, yaradanına daima şükür eder hâlde olmalıdır. 10
8 - «Elhamdüllillah» demek, şükürlerin başıdır. Hamd ve sena etmeyen kimse Hakk'a şükür etmemiş olur.
(Menavî) 11
İzah :
Ni'mete şükür, Cenab-ı Allah'a (ni'met verene) şükürdür. Ni'mete şükür etmeyen Cenab-ı Allah'a
şükretmemiş demektir. Zira kulların yiyip-içerek lezzet bulmaları, güç ve kuvvet kazanabilmeleri için şük-
retmeleri gerekir. Çünki ni'metleri yaratan Aliahûteâ-lâ'dır. Binaenaleyh ni'mete şükür aynen Cenab-ı Allah'a
şükür demek olduğundan, kul kendisine (ni'met veren) Allahûteâiâ'ya bu in'amından dolayı daima şükür eden kul
olmalıdır. 12
9 -Cenab-ı Hakk'ı sena (övmek) için (Elhamdülillah) demek, zikirlerin efdahdır.

(MenavI) 13
Üçüncü Bab
Peygamberimize Salavat Getirmenin Fazileti
10 - Bir kimse nazdinde (yanında) ismim zikir olunduğu halde bana salât-u selâm göndersin. Muhakkak ki, bana
bir kere salavat getirenlere, Cenab-ı Allah on defa rahmet eder.
(Câmiüs-saftİD14
İzah :
Salât-u selâm ya da salavat Cenab-ı Peygamber Efendimize bir çeşit duâ etmektir. Bu da; Sallallahü Aleyhi ve
Şellem, Aleyhisselâtı Vesselam, Salâvatulla-hi Aleyh'den birini söylemekle olur. Peygamber (S.A. V.)
Efendimize salavat getirmek pek ziyade sevaptır. Peygamberimizin mübarek ismi anılınca salâvat getirmemek
ise azabı gerekdirir. 15
11- Kâinatın efdali Peygamberimiz (S.A.V.) Efendimize salat-u selâm getirmek abd (köle, kul) azad etmekten
(serbest bırakmaktan) efdaldir.
(Meuvl) 16
8
9
10
11
12
13
14
15
16
12 - Cenab-ı Allah'a, O'nun razı olduğu halde kavuşmak isteyenler, bana çokça salâvat göndersinler.
(Menavt) 17
13 - Gerçekden sizden bana en yakın olan kimse, beni salat-ı selâm ile çokça ananlardır. (Bana çokça salâvat
getirenlerdir.)
(Camlüs-sagîr) 18
14- Bana salat-u selâm getirenlere Cenab-ı Hak, Sırat Köprüsü üzerinde bir nûr ihsan eder. Ehl-i nur olan
kimselerin ise Ehl-i nârdan yani (Cehennemlik kimselerden) olmayacağı ise pek açık ve aşikârdır.
(Nevdir'al-nsûl) 19
15 - Sizden, Cennette en çok, en ziyade huri kazanan kimse, bana çokça Salat-u selâm getirenlerdir.
(Menavl) 20
16 - Bir kere bana salat-u selâm getirenlere Cenab-ı Allah on defa rahmet eder.
(Menavi) 21
17 - Bir şeyi taleb edib de hasıl olmasından güçlük ve sıkıntı çeken kimse, bana çokça salat-u selâm göndersin.
Muhakkak ki, Salat-u selâm, sıkıntıların giderilmesinde, nzıkların çoğalmasında ve müşkülâtın (zorlukların)
halledilmesinde, kolaylaşmasında yegâne vesiledir.
(Nevâdir'ulosûl) 22
Dördüncü Bâb
İslâm Ve Îmân
18 - İslâmiyet, Kelime-i Şehâdet ile, yani «Esneri üenlâilaheillalâh ve eşhedü enne Muhammeden Ab-dühü ve
Resulünü» (Şehâdet ederim ki, Allah'tan başka ilâh yoktur. Ve yine şehâdet ederim ki> Hz. Muham-med
(S.A.V.) O'nun kulu ve Resulüdür) ile oruç tutmak, namaz kılmak ve zengin olanlar için, Hacca gitmekten ve
zekât vermekten" ibarettir.
(Câmİüs-saînr) 23
19 - Kul hakkı müstesna, îslâm Dinî, kişinin küfür halindeki masiyetini (günâhını) imha eder.
(Camiüs-sağir) 24
İzah
Bu hadis-i Şerif, îslâm Dininin ne kadar yüce ve ulvi din olduğunu ortaya koyuyor. Küfür halinde bulunan bir
kimsenin Cenab-ı Hakk'a karşı işlemiş olduğu masiyeti (günâhı) kişinin İslâmiyet ile müşerrefinden sonra
İslâmiyet, Mü'minin o günâhlarını imha ediyor ve o günâhları afvediyor. Bundan ancak kul hakkı müstesna
tutuluyor. Şayet kişinin üzerinde kul hakkı varsa, hak sahibi ile helâlleşmesi gerekir. 25
20 - îman-ı Kâmil, (tam bir iman) kalb ile marifet, lisan ile ikrar (imanın altı esasını kalb üe bilmek, dil ile ikrar
etmek ve bütün azalan ile amel eylemek, işlemekten) ibarettir,
(Çâmiüs-sagîr) 26
21 - Kadere iman etmek, hüzün ve kederi gider.

(Câmİüs-sağir) 27
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
İzah :
Kadere İman: îmanın altı ' esasından biridir ve farzdır. Hayır ve şer her ne gelirse insanın başına : Al-lahü
Teâlâ'mn dilemesiyle gelir. Fakat şu husus bilinmeli ki, Allahü Teâlâ herkesin irade-i cüziyesini eline vermiştir.
Yani iyiyi de, fenayı da işlemekte kişiyi serbest kılmışdır. İyiyi işleyen dünyâ ve âhirette, karşılık olarak iyilik
görür. Şerri işleyen de yine dünyâ ve âhirette, şer görür. Binâenaleyh kişinin üzerine düşen, «Emribilma'ruf,
nehy-i anilmünker» (iyiliği emretmek, kötülükden sakındırmak) gereğince hareket edip, sonra da gam, gussa ve
kederden uzak olarak tevekkül üzere olmalıdır. Ve bilmelidir ki: Allah'ın onun için takdirinde, kim bilir nice
hayır ve bereketler vardır. 28
22 - İmanı Kâmil (Tam bir iman sahibi kimse) haramdan ve tamahdan uzaktır.
(Câmlüs-satir) 29
23 - îman ile amel bir arada bulunur ve birbirinden ayrılmaz. Binaenaleyh iman amelsiz, ya da amel imansız
bir işe yaramaz. (Câmitis-sağir) 30
İzâh
Bu hadis-i şerifden de anlaşılacağı üzere bir mü' min mükellef olduğu vazifeleri işlemekle yükümlüdür. Yani
iman olan her mü'minin üzerine düşen dini, dünyevi vazifelerini yerine getirmesi lâzımdır. İmanı olmayan bir
kimsenin ameli hiç bir işe yaramaz. Ömrü boyunca itaat üzere olsa; iman olmayınca onun amelinin hiç faydası
olmaz. îmân şarttır. îmân olup da amel bulunmazsa; amel olmadığından dolayı günahkâr olur. Şiddetli azaba
uğratılır. O şiddetli azabdan sonra imanı sebebiyle Cennet'e' girer. Fakat iman ameli, amel de imanı
gerektirir.'Binaenaleyh imanı, olan herkesin, yani her mü'minin ameli de işlemesi gerekmektedir. 31
24- îman ne temenni etmekle, ne arzu etmekle ve ne de zahirde (görünüşte) kendisini kavlen ve fiilen
evliyaulîah'a benzetmekle olur. Velâkin, mü'minin imanı öyle bir şeydir ki; O (yani imanı) onun kalbinde yer
tutmuş ola. Amel ve ibadeti de onu (mü'minin imanını) tasdik eder.
(Camtfis-sağir) 32
25- îman: (îmanın şartlarını) kalb ile bilip, dil üe ikrar ve bütün azaları ile amel ve ibadet etmektir.
(Menavt) 33
26- îman kavil (söz) ve ameldir. Zaid ve nakıs (çok yüksek, ve noksan) olabilir. Yani herkesin imanı, amel ve
ibadeti nisbetindedir. .
(Menavt) 34
Îzâh
İmanın azlığı, çokluğu, noksanlığı ya da fazlalığı mü'minin ilmi ve ameli ile ilgili. Azlığından, noksanlığından
murad; îmanın şartlarını bilip hemen onunla amel edivermekten ibarettir. îmanın şartlarını bilen ve onunla amel
eden, avamdan (halktan) bir kimse ile bir âlimin, arifin, abid ve zahidin imanı bir değildir. Onlar ilmiyle ve
ameliyle Allah'a daha, çok yakındırlar. 35
27 - Cenab-ı Allah amelsiz imanı ve imansız ameli kabul buyurmaz.

(Menavî) 36
Beşinci Bâb
Niyet
28
29
30
31
32
33
34
35
36
28- Amel ve ibadetle ecirlenmek, sevap kazanmak halisane niyete tevakuf eder, (halisane niyet sayesinde ecir ve
sevab kazanılır.) 37
29- Bir kimse teheccüt namazına kalkmak niyetiyle yatağına yatsa da uyku galebe ederek uyanmaz ise-, niyeti
nisbetinde sevab kazanır. Uykusu ise Ce-ı Hakk tarafından kendisine bir tasdik olur.
(Câmiiis-sağir) 38
30 - Mü'minlefin niyetleri amellerinden, münafıkların da amelleri niyetlerinden hayırlıdır.

(Camiüs-sağir) 39
31 - Ahiret seadeti için ibadet ve taatde bulunanlara Cenab-ı Hak, dünyevi seadetini de ihsan buyurur.
(Camlüs-sağir) 40
Izâh
Bu Hadis-i şerif de Islâmiyetin ne kadar yüce bir din olduğunu isbatlamış oluyor. Âhiret için çalışan
mü'min kuluna Cenâb-ı Hak, dünyâ seadetini de ihsan buyuruyor. Çenâb-ı Hak ne büyük lütuf sahibi, îslâ-miyet
ne yüce ve ulvi bir din... Ahiret için çalışmak ise,. mü'min üzerine terettüp eden ne mühim ve mühim olduğu
kadar da ulvî bir vazife... Bir mü'minin bunları bilip âhirete olan hazırlığı, Allah'a olan yakınlığı o nisbette fazla
olmalıdır. 41
32 - Nice oruç tutan kimse vardır ki; açlıktan başka bir şey istifade edemez. Ve nice namaz kılan, vaktini namaz
kılmakla geçiren kimseler vardır ki; uykusuzluktan başka bir menfaat bulamaz. Yani amel: Hüsnü niyete tiyi ve
güzel bir niyete) tâbi olmalıdır.
(Cflmİüs-sağlr) 42
33 - Cenâb-ı Hakk'm rızasını kazanmak için beslenen güzel niyet; sahibini Cennet'e dahil eder.
(Menavl) 43
Altıncı Bâb
Sıdk-Îhlâs Ve Amel'in Fazileti
34- Amel ve ibadetinizi riyadan, (gösterişten) sivâdan (günâhdan) halâs ediniz (koruyunuz). Yoksa
Cenâb-ı Hak kabul buyurmaz.
(Caroİtts-sağlr) 44
İzah
Amel ve ibadet sırf Allah rızası için, yine Allah'a olmalıdır. Yoksa başkalan ne kadar ibadet ediyor, desin diye
olmamalıdır. Bu hâl de yani gösteriş için'ibâdet eden kişi, Allah indinde mes'ûldür. 45
35 - Şüphesiz ki, bir kul namazını, gerek alenen ve gerekse sırren edâ eylediği esnada âdâb ve erkânını sünneti
seniyyeye tevfik ederse; Cenâb-ı Allah kıyamet günü, «bu benim kulumdur» buyurur.
(Cimlüs-sağir) 46
36- Hakikaten, doğru söylemek insanı hayıra, hayır ise Cennete ulaştırır. (Kulun Cennet'e girmesine vesiledir.)
İnsan doğruyu iltizam ettikçe (kendisi için doğruyu lüzumlu gördükçe) Allah'ın indinde sıd-dik, yani;
doğrulardan olur. Bunun gibi kizb (sıdk'm karşılığı, yalan) ise, insanı fısk'a (doğru yoldan ayrılmaya, Allah'a
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
isyana), fısk ise nâre (ateşe) götürür. İnsan kizbi fyalanı) kendisi için lüzumlu görürse, Allah indinde kezzab
yani, çok yalancı yazılır.
(Camiös-sağir) 47
37- Ecir ve hayrın mükemmeli, gizlide yapılan ibadette de, halk içinde yapılan ibadet gibi itina ve dikkat
etmektir.
(Câmiüs-sağir) 48
38- Bir kimse dış görünüşünü, iç halini, nezafet ve temizlik ile kırk gün hâlisân Cenâb-ı Allah için amel ve
ibadet ederse, kalbi hikmet kaynağı olur. Dilinden de güzel inaarifet sulan akmaya başlar.
39 - İbadetini riya, garaz ve ivazdan hâlis et, gösteriş, gaye ve maksattan uzak dur. Bu halde az bir amel senin
için kâfidir.
(Camiüs-sağir) 50
İzah
Sen ibadetini başkalarına gösteriş için yapma. İbadet ve taati sâdece Allah için. yap. Ve pu ibâdet ve taatin için.
bir karşılık bekleme. Yâ Rabbi ben sana şöyle teheccüt namazı kılıyorum, böyle ibadet ediyorum, bana dünyâda
bunun karşılığını ver deme. İbadet ve taatini sırf Allah'ın emri olduğu ve bu emri yerine getirerek Allah'ın"
nasmı kazanmak maksadıyla yap. Bu şekilde yapılan amel Allah indinde makbuldür. Az da olsa senin için
kâfidir. Şüphesiz, Allahü Teâlâ böyle kullarına dünyâ ve âhiret seadetini ihsan eder. . 51
40- Şüphesiz ki, Cenâb-ı Allah amel ve ibadeti kabul buyurmaz, (o ibâdet) riya, garaz ve ivazdan hâlis
olmadıkça.
41- İhsan, Cenâb-ı Allah'ı görür gibi kemal-i te'dib ile (son derece edeble) ibadette bulunmaklıktır. Gerçi sen
O'nu görmüyorsun, fakat O'nun seni gördüğü muhakkaktır.
(Menavi) 53
42 - Lisan (dil) ile kalb bir olmadıkça hiç bir kul mü'mini kâmil olamaz. 54
43- Riyadan vareste (gösterişten uzak) olduğu cihetle sırren (gizli olarak) vuku bulan amel ve ibadetin ecri
cehren (açıktan) yapılandan yetmiş kat ziyadedir.
(Menavî) 55
Yedinci Bâb
Nezâfet Ve Mîsvak'în Fazileti
44 - Misvak kullanmak fesahati artırır.

(Camiüs-sagfr) 56
45 - Misvak kullanılarak eda olunan namazın, misvaksız kılınan namaz üzerine fazileti pek çoktur.
46 - Misvak, ağzın rayihasını güzelleştirip arttırdığı gibi, Cenâb-ı Allah'ın da rızasına vesiledir.
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
(Menavi) 58
47 .- Temizliğe dikkat, itimat ve devamlılık insanı, tam bir imana davet eder.
(Menavi) 59
Sekizinci Bâb
Abdestli Bulunmanın Fazileti
48 - Sizden, yani mü'minlerden herhangi biri daima abdestli bulunmak niyetiyle abdest alırsa; ab-desti
bpzulmadîkça namazda bulunmuş gibi sevab kazanır. (Menari) 60
49 - Âbdest alırken, şeytan aleyhillânenin, şeytanî vesveselerinden, Cenâb-ı Hakk'a sığınınız. Yani vesveseyi
tâkib etmeyiniz. 61
50 - Sünneti Seniyyeye tabi olarak abdestli olduğu halde tekrar abdest alan kimseye on hasenat verilir. (Menavf)
62
51 - Abdest üzerine abde.st almak, (abdesti varken, abdest tazelemek) nûr üzerine nur kabilindendir. (Menavt) 63
Dokuzuncu Bâb
Namazın Terki Ve Cemaatîn "Fazileti
52 - Her şeyin bir âlemeti vardır. İmanın âlemeti ise namazdır.

(Menavi) 64
53 - Cehennem ateşi; azaba müstehak olan mü'-minlerin vücûdunu yakar. Fakat Cenâb-ı Hakk'a secde ederken,
secde halinde yere değen azalara dokunamaz.
(Camüis-sağîr) 65
54- insan ile küfür beyninde (yanında) yalnız namazın terki vardır. Yani namazı terketmek insanı küfüre
yaklaştırır.
(Camiüs-sağir) 66
55- Kıyamet gününde mü'mine önce suale namazdan başlanır. Mü'min hesabını doğru verebilirse; onun bu
cevâbının doğruluğu sair amelinin de kabul olunmasına yardımcı olur. Aksi takdirde dava bunun aksi olur. (Bu
bakımdan namaz, büyük bir ehemmiyet kesbeder.)
(Camiüs-sağir) 67
56 - Cemaat ile edâ olunan namazı ecri (sevabı) münferiden kılınan namazın ecrinden (sevabından) yirmibeş
derece efdaldir.
57 - Cemaate devam etmeyenler; nedamet etmezlerse, elbette evlerini yakarım. (Yani, evleri yakmaktan murad:
Cemaati terkedenlere Cenâb-ı Hakk' in dünyâda âcil bir ceza vermesi demektir). Bu hadis-i şerifin apaçık bir
mucize olduğu herkesçe bilinmiş olsa gerekir. Zira zamanımızda camiyi ve cemaati terk-edenler çoğaldığından
(yakmak) vukuu da, o nisbette çoğalıyor.
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
(Camiüs-sağir) 69
Îzâh .
Bu hadîs-i şerîf devamlı şekilde cemâati terkeden-ler için: Onlar cemaati terketmek hususunda pişmanlık
göstermeyip, hiç bir özür olmaksızın bu hallerinde devam ederlerse onlar için Cenâb-ı Hak; yangın, deprem, sel
felâketi gibi (Allahümmahfazna) tabii bir afet vererek onlan cezalandırır. Cemaate devam etmekte, pek büyük,
maddî ve manevî fayda vardır. 70
58 - Bir kimse yatsı namazını cemaatle kılsa o gecenin yarısını ibadetle geçirmiş, keza sabah namazını cemaatle
kılarsa geceyi kamilen (tamamen) namaz ile ihya etmiş gibi olur.
(Câmİiis-sağîr) 71
59- Bir kimsenin kıldığı namaz kendisini menhiyattan (günâh ve yasaklardan, men edilen şeylerden) men
etmezse; o kimse için Cenab-ı Allah'ın rahmetinden uzaklaşmaktan başka bir faide vermez.
(Câmiüs-sağîr) 72
60- Taam (yemek) hazır olduğu bir zamanda eda edilen bir namaz nakıstır (Noksandır). Meğer yemeğe
oturulunca namazın vakti geçecek olsun. Ancak bu halde yemek hazırken namaz eda edilir.
(Câmiös-saglr) 73
61- İslâm Dininin kuvvet bulabilmesi için mü' minlerin cemaate olan ihtiyacı, mü'minlerin sevab kazanmak
maksadıyle cemaate olan ihtiyaçlarından daha fazladır.
(Menavi) 74
İzah
İslâm Dini; cemaat dinidir. Onun için bütün be-şeriyyete hitâb eder. Cihân-şümûl Nizâmıyla; bütün
Müslümanları birbirlerine kardeşlik bağlarıyla bağlamış, İslâm'ın tasvib ettiği milli bağlarla da, her milletin
Müslümanlanm, kendi aralarında bir binanın taşlan, bir vücûdun uzuvları seviyesine erişdirmiştir.
İslâm'uı esâs gayesi: Bütün beşeriyyetin îmâna sâhib çıkmasıdır. Bunun için cihâd ve emr-i bil-mağ-rûf farzlarını
her mü'minin en birinci vasfı hâline getirmiş; ezandaki (Hayye ale'ssalâh) nidasıyla mü'min-leri camiye, (Hayye
ale's-felâh) nidasıyla da, kafirleri imâna dâ'vet sistemini ortaya koymuşdur.
Cemâatin, İslâm'ın temeli olmasındaki hikmetler çokdur. Mü'minin ibâdetinin sevabını artırmak, Müslümanların
millî ve dinî bağlarını kuvvetlendirmek, bir arada bulunarak onların mes'elelerinin ortak hâiline vesile olmak,
içtimâi ahlâklarını ve maddî-mane-vî ahvâllerini kontrol altında; Din adamlarıyla bulundurmak. Müslümanların,
umûmi ve Devlete âid mühim hususları, Dini ölçekle değerlendirilmeye dinleyici kılmak, cihâd, zekât, emr-i bi'l
mağrûf, Hâcc, sadaka, ilim tahsili gibi; şahsi vazifeleri öğrenmek, Öğrenilmesine, ihtiyâçların teminine vesile
olmak...
Hulâsa; aslında cemâat, mü'minin ibâdetinin lezzetini ve ecrini ziyâdeye sebebdir amma; bu arada diğer
mü'minlerin de ibâdet yapmalarına mü'mini vesile kılarken, müşriki de imâna dâ'vet yeri yine İslâm Cemâati,
Müslüman cemiyetidir.
Cemâatin mü'mine kazandırdığı güzel hasletlerden diğer bazıları da şunlardır:
Müslüman, nefsi murakabq imkânını bulur. Hatalı işinin, doğrusunu yapanları görür. Kendisi gibi mü' minleri
gördükçe ye'si, kuvvetli üzüntüsü seâdete dönüşür. Dâima sohbette bulunduğu kaidesinin gıybetinde
bulunmakdan sakın.". Halbuki, cemâatten mahrum olduğumuz şu zamanca; Allah'ın adiyle yemin ettirib,
karşısındaki müslümanı, bu harama ortak edenler, müslünıan geçinib imân ve ibâdetle münafık olanlar ne kadar
da çok!... Bunlar, Allah'ın huzuruna çıktık-
larında, gıybetini yaptıkları müsıurıamh günâhını taşırlarken, nasıl bir alçaklık ve aşağılık içersinde bulu-
nabileceklerini kestiremeyenlerdir!...
IJazret-i Peygamber, müslüman cemiyyete şu mübarek fermanlarını irâde buyururlar:
«Aranızda selâmı ve sevgiyi yayınız!.» 75
69
Elhac Mehmed Esad Efendi, Kenzül İrfan Binbir Hadisi Şerif, Çelik Yayınları: 34..
70
71
72
73
74
75
62 - Âbid ile (ibadet eden mü'min ile) küfür yanında namazın terki vardır. Yani namaz terkedilince âbid müşrik
gibidir.
(Menavî) 76
63 - Namazını terk eden kimse vefat edince, Ce-nâb-ı Allahı gazab sıfatıyle bulur.
(Menavî) 77
64- Cennetin ortasında oturmasını arzu eden kimse, cemaat namazından ayrılmasın. (Namazlarını cemaatle
kılsın).
(Menavi) 78
65 - Namaz kılmayan kimse hiç bir din ihtiyar etmemiş (Hiç bir din seçmemiş, bir dinsiz) gibidir.
(Menavi) 79
Onuncu Bâb
Sünnet Olan Namazlar
66 - Farz olan namazlardan sonra; namazların efdalı, geceleri kılınan teheccücl namazıdır,
(Cnmiüs-sağir) 80
67- Salat-i dubaya (Kuşluk namazına) devam edenin, günâh-x sagiresi (küçük günâhları) mağfur olur.
(Affedilir.) Velevki deniz köpüğü kadar çok olsun.
68 - Bir gün bir gecede oniki rek'at sünneti mü-ekkedeye devam eden kimse için Cenâb-ı Allah cennette bir köşk
yaratır.
(Camius-saftfr) 82
69- İkindi namazından önce, dört rekât sünnet namazına devam edenlere Cenab-ı Allah ateş ile azap etmez.
70- Akşam namazından, sonra (dünyâ kelâmı konuşmaksızın) altı rekât sünnet kılmaya devam edenlerin elli
senelik günâh-ı sagiresi (küçük günâhları) mağfur olur (affedilir.)
71 - Sünnetimi terkeden kimse, indallah (Allah indinde) hâsirûn (zarara, ziyana uğrayanlar) güruhundan olur.
(Menavi) 85
Onbirinci Bâb
Ramazan Ve Orucun Fazileti
72 - Ramazan-ı Şerifte, nafakalarınızı genişletiniz, bollaştınnız. Zira bu genişletme, bollaştırma muharebe

meydanında aç .kalan gazüeri doyurmak kadar ecir ve sevap celbeder.
(Câmiüs-sağtr) 86
73- Ramazan-ı Şerifin girmesiyle rahmetin inmesi için cennet kapılan donatılır. Yasaklardan saklanmak
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
sebebiyle, cehennem kapılan kapandığı gibi, şeytanlar da zincir ile bağlı ve mahpus olurlar. Şurası da şayanı
beyandır ki; bu zikredilen faziletler oruçlarını şer'i şerife tatbik eden kimseler içindir. Yoksa nefsinin esiri
olanlar, velevki şeytanların hepsi mahpus olsun, yine hayıra mazhar olamazlar (erişemezler.)
(Camiüs-sağîr) 87
74 - Ayların efdah Ramazan-ı Şerif ve ziyade muhteremi ise; Zilhiccedir.

75 - Receb-i Şerifin birinci gününde oruç tutmak üç senelik, ikinci günü oruçlu olmak iki senelik ve yine şehr-i
mezkûrun (zikredilen ayın) üçüncü günü oruçlu bulunmak bir senelik küçük günahlara kefaret (karşılık) olur.
Bunlardan sonra beher günü bir aylık küçük günâhlarının afüv ve mağfiretine vesile olur.
(Câmiiis-sağîr) 89
76- Arefe gününde oruç tutmak gedmiş ve kefaret olur. Aşüra günü tutulan oruç ise yalnız geçmiş olan bir
senelik günahın kefareti olur.
77- Oruçlu olan bir kimse, bir mü'mini gıybet etmedikçe veya bir mü'mine eza, cefa etmedikçe iftar edinceye
kadar ibadettedir.
78- İftarda ta'cil, (acele) sahur için tehir ediniz. (Yâni; iftar vakti girer girmez orucunuzu hemen açınız, acele
ediniz, geciktirmeyiniz. Sahur yemeğini de geç yiyiniz.)
(Câmîüs-sağîr) 92
79- Bir kimse Ramazan-ı Şerifi oruçlu geçirip, arabi aylarının onuncusu olan Şevval ayında da altı gün oruç
tutarsa, seneyi kamilen oruç tutmuş gibi olur.
80- Ramazan-ı. Şerifte sıdk ve yakiyn ile oruç tutanlar, namazlarını terk etmeksizin Teravih Namazını da eda
etseler, küçük günâhları afvediiir.
81- Kadir Gecesi'ni sıdk ve yakiyn ile ihya eden mümini kâmilin küçük günâhları afvediiir.
82 - Oruçlu olan kimse hurma ile iftar etsin. Hurma bulamazsa; su ile orucunu açsın. Zira su temizlik ve
paklıktır. (Câmiüs.sağtr) 96
83- Oruçta riya tasavvur olunmaz.

(Menavî) 97
84- Ramazan Bayramı'ndan sonra altı gün oruç tutan kimse, o seneyi kamilen oruç tutmuş gibi olur.
(Menavî) 98
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
Onikinci Bâb
Zekâtın Fazileti
85- Zekâtını vererek malınızı muhafaza, fakirlere sadaka vererek hastalarınızı tedavi, dua Allaha yalvarmak,
yakarmak ve O'ndan istemekle belâ ve musibetleri gideriniz.
(Camiüs-sağİr) 99
86 - Malının zekâtını eda etmeyen Ahiret'de hesap günü Cehennem ateşindedir.

87 - Malının zekâtını, zekât almaya hak kazanmış olmayana veren; zekât vermemiş gibi olur. 101
İzâh
İslâm, her şeyin ehlinde olmasını emreder, Müslüman ise uyanık bulunmalı, îmânı neyi emrediyorsa, O'nun
gereğiyle amel etmesini bilmelidir. Kur'ân-ı Ke-rîm'de, zekâtın kimlere verilmesinin farz olduğu beyân
buyurulmuşdur:
«Sadakalar (zekâtlar) Allah tarafından bir farz olarak, ancak şunlar içindir:
Fakirler - Miskinler - Zekât toplayıcıları - Kalbleri Müslümanlığa ısındırılmak istenilenler - mükâteb kö-
îeler - Borçlular - Allah Yolu'ndaki gaziler - Yoldan kalmış yolcular. Allah, her şeyi hakkıyla bilici, üstün
hikmet sahibidir.»
(Tevhe : 60)
Bu sınıfların hakkında, fıkıh ve ilmihâl kitâbla-rından malûmat edinmek lâzımdır. 102
88 - İslâmiyete riayet edişinizin tam hali, zekât vermenizle ilgilidir.

(Menavİ) 103
89- Zekâtın verilmesi, serveti noksanlaştırmaz. Yani bir kimse malının zekâtını verirse bereketini ziyâdeleştirmiş
olur. 104
90 - Zekât vermeyenlerin boyunianna, Kıyamet Gününde halka gibi siyah bir yılan geçirilir.
(Menavİ) 105
91 .- Zekât vermeyenlerin kıldıkları namaz kabule şayan olmaz.

(Menavî) 106
92 - Cenâb-x Hak zekât vermeyenlerin imân ve namazlarını kabule şayan buyurmaz.

(Menavi) 107
İzah:
Bir mü'min, bir Müslüman; mü'min ve Müslüman olmanın gerektirdiği, üzerine düşen vazifeleri yapmakla
mükelleftir. Bu vazifeleri yaptığı takdirde bu vazifeleri yaptığından dolayı tam bir mü'min ve müslü-man sayılır.
Bunlardan bazılarını yapıp bazılarım yapmaması halinde yaptıkları sayılırsa da hepsini de yapmış gibi makbul
olmaz. Diğer yapmadıklarından dolayı günahkâr olur. 108
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
Onüçüncü Bâb
Hac, Ömre Ve Hacer-Ül Esved
93 - Hac ediniz. Zîra; zahirdeki kirleri su giderdiği gibi, günâhları da Haccı Şerif imha eder.
(Meitavi) 109
94 - Hacerül Esved cennetden gelmedir. Kardan beyaz olduğu halde müşriklerin, günâhından müteessir olarak
siyahlanmıştır.
95 - Hacılar sevinç sahibi kimselerdir. Ayıplarında Cenab-ı Allah'ın hıfz ve himayesindedir. Yani Cenâb-ı
Allah ayıbîannı açığa vurmaz.
(Camtüs-aağir) 111
96 - Bir kimse Hac eder, ondan sonra kabrimi ziyaret eylerse; hayatımda beni ziyaret etmiş gibi olur.
97 - Kabul olunmuş Haccin ecri, cennetten başka bir şey değildir.

(Camlös-sağîr) 113
98 - Şer'i şerife muvafık olan Hac, cihaddan sayılmıştır.

(Menavi) 114
99 - Ömre; küçük hac demektir.

(Menavi) 115
100 - Bir kimse Hac etdikten sonra beni ziyaret etmezse, bana cefa etmiş olur.
Ondördüncü Bâb
Ebû Bekri Sıddîk' (R.A.)'In Fazileti
Burada Hulafai Raşidin (İlk dört halife) ve Ehl-i Beyt (Peygamber S.A.V. Efendimizin yakın akrabaları)
hakkmda kısaca malûmat vermeyi uygun bulduk.
Hazret-i Ebû Bekir (R.A.) Hulafai Raşidinin ilkidir. 571 tarihinde doğmuş 634 tarihinde vefat etmiştir.
Resulü Ekrem (S.A.V.) Efendimize, kızı Âişe'yi (R-Anhâ.) vererek kayınbaba olmuştur. Peygamberimizin her
bakımdan en yakını idi. Islamiyete çok büyük hizmeti dokunmuştur. Peygamber (S.A.V.) Efendimiz, ts-
lâmiyeti yaymaya başlayınca karşılaştığı en tehlikeli anlarda bile kendisini bırakmamıştır. Çok hassas kalb-li idi.
Kur'ân-ı Kerîm tilavet edilirken göz yaşları dökerdi. Hazret-i Aişe (R. Anha)nın anlattığına göre: Peygamber
(S.A.V.) Efendimize hicretinde kendisi refakat edeceğini haber alınca sevinçden ağlamışdı. Bundan başka sade
ve mert bir seciyyeye sahibdi.
Lâkabı Atik idi. Atik denilmesine sebeb şu olmuştur;
Bir gün Hazret-i Ebû Bekir, (R.A.) Fahri Alem Efendimizin meclisine girdiğinde Resûlullah (S.A.V.) Efendimiz:
Ya Ebû Bekir Allahûaziymüşşan seni cehennemden âzâd eyledi, buyurdu.
İşte bundan dolayı lâkabı Atik kaldı. Atik demek, (azadlı kul) demektir.
Resûlullah'dan 142 hadis rivayet etmiştir.
Eşkâli hakkında şu malûmat verilir.
Uçuk benizli, sırtı hafifçe kanbur, elbiseleri bol, yüzü ince alnı yüksek ve gözleri çukur idi. Saçlarına
zamanından evvel ak düşmüş, sakalı kınalı, elleri zayıf ve damarlı idi.
109
110
111
112
113
114
115
116
Vefat ettiği zaman 63, bir rivayete göre 65 yaşında idi. Namazını Hazret-i Ömer (R.A.) kıldırmıştır. Hazret-i
Fahri Âlem Efendimizin hücrei seadetlerine defn olunmuştur. Mübarek başı, Resulûllahın mübarek omuzlarına
ve başına doğru yerleştirilmişdir.
Hilafet müddeti ceman iki yü, dört ay dokuz gündür.
Sağlığında Halife olarak Hazret-i Ömer'i tayin etmişdi. 117
101 - Nebi (Peygamber) müstesna olduğu halde Ebû Bekir (R.A.) herkesden efdaldır.
102 - Ebû Bekir benden ve ben Ebû Bekirdenim. Ebû Bekir Dünyâ ve Ahiretde kardeşimdir.
(Câmlüa-sağir) 119
103 - Ebû Bekir Sıddîk'a deyiniz; İmam olup insanlara namaz kıldırsın. Bu hadîs-i şerif dahi Haz-ret-i Ebû Bekir
Sıddık R.A.'m hilafetine işaret olan hadislerdendir.
104- Ümmetimden en evvel Cennete giren Ebû Bekir'dir.

105- Kıyamet gününde herkes ile hesap görülür. Ancak Ebû Bekir, müstesnadır.
(Menavî) 122
Onbeşinci Bâb
Hazret-İ Ebû Bekir Ve Ömer (R.Anhûma) Nın Fazileti
106- Enbiya ve mürselin (Müstakil şeriat sahibi oîmıyarak gönderilen Peygamberler) müstesna oldukları halde,
Ebû Bekir ve Ömer Cennetde olan bilcümle kâmillerin (olgun kimselerin) se yy ididirler. (Efendisidirler.)
107 - Ebû Bekir ve Ömer (R. Anhûm) benim için başa nisbetle işitmek ve görmek gibi aziz ve mühimdirler.
(Cftmlüs-sağir) 124
108 - İmam-ı Ali, Fatıma, Hasan ve Hüseyin benim ehlimdir. Ebû Bekir ve Ömer Ehlullahdır. (Al-tah-û
Teâlâ'nm yakını) dır. Ehlullah ise, benim ehlimden efdaldır.
(Nevâdir'ül-Usûl) 125
109 - Benden sonra gelen halifeme itaat ediniz. Onlar Hz. Ebû Bekir ve Hz. Ömer'dir (R. Anhüm).
(CâmiüS'sağîr) 126
110 - Cenabı Allah, Nebi'yi Resulü Ekrem (S.A.V.) Efendimizin Peygamberliğini dört vezir ile sağlamlaştırdı ve
kuvvetlendirdi. Bunlardan ikisi ehl-i semadan yani Cebrail ile Mikail ikisi de ehl-i arzdan yani yeryüzünden: Ebû
Bekir ve Ömer hazeratı'dır.
111 - Ebû Bekir Sıddık ve Ömerül Faruk (Radı-yallahû Teâlâ Anhuma) Efendilerimize muhabbet imandan olup,
onları sevmemek ve onlara düşmanlık etmek ise küfürdür.
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
112 - Cennet ehli olan kâmillerinin seyyidi Ebû Bekir ve Ömer hazeratıdır. Şüphesiz ki; Ebû Bekir (R.A.)
Cennet ehli yanında semada settariya yıldızı gibi parlakdır.
(Câmİüs-sağîr) 129
113 - Benden sonra hilafet makamının Ebû Bekir ve ondan sonra Ömer hazeratma geçmesi için vukubulan
işaretler kendiliğimden olmadı. Belki Ge-nab-ı Allah, Bu iki zâtı, başkalarına üstün tutdu. Bunun hikmeti ise; (bu
iki zatın yani Ebû Bekir ile Ömer
Radıyallahû Teâlâ Anhüm hazeratının .sairlerinden faziletli olmasındandır.)
114 - Benden sonra Hilafet makamı Ebû Bekir'in ve ondan sonra Ömer'indir. Bunlardan sonra ihtilaf zuhur eder.
(Mcnavi) 131
İzah
Resûl-i Ekrem (S.A.V.) Efendimizin bu hadîs-i şeriflerinde de işaret buyurdukları gibi, Hazret-i Ebû Bekir ve
Hazreti Ömer-(R.A.)den sonra Hilafet hususunda ihtilaf zuhur etmiş ve Müslümanlar arasına nifak sokulmuştur.
Hazret-i Ömer (R.A.) dan sonra Hilafet makamına Hazret-i Osman (R.A.) geçmiştir. Bu nifak îslâmiyetde
ayrılık; Hazret-i Osman (R.A.) zamanında başlamıştır. İslamiyete bu tefrikayı sokanların elebaşısı Abdullah İbni
Sebe adında bir yahu-didir. Abdullah İbn-i Sebe' sinsice çalışarak Müslümanlar arasına tefrika sokmağa
muvaffak olmuştur. Bu tefrikadan Müslümanlar çok büyük zarar görmüşlerdir. Abdullah İbn-i Sebe' ve adamları
tarafından üçüncü Halife olan Hazret-i Osman (R.A.) şehid edilmiş ve Kanlı Gömleği Şam sokaklarında
dolaştırılmıştır. Hazret-i Osman (R.A.)ın şehid edilmesi İslâm Tarihinde mühim bir vaka'dır. 132
Onaltıncı Bâb
Hazret-İ Ömer' (R.A) in Fazileti
Hazret-i Ömer (R.A.) Hulafai Raşidinin ikincisidir. Künyesi Ebû Caferdir, Lâkabı Faruk'dur. Faruk lâkabı Hak
ile batılı fark eden, ayırd eden mânâsına geliyor. Bu lâkabı Cenab-ı Peygamber Efendimiz, Hazret-i Ömer
Islâmiyeti kabul etmesi üzerine vermiştir. Hazret-i Ömer (R.A.) kırkıncı Müslüman'dır. Onun Müslüman
olmasıyla; islâmiyet büyük bir kuvvet kazanmış ve kısa zamanda gelişmiştir. Kur'an-ı Aziy-müşşan ilk önce
Hazret-i Ömer tarafından Mushaf haline getirilmiştir. Mektuba mühür vurmak, şiirleri toplayıp divan yapmak
Hazret-i Ömer'den kalmıştır.
Kızı Hazret-i Hafsa (R. AnhaJyı Cenab-ı Peygamber Efendimize (S.A.VJ vererek ona kaymbaba olmuştur.
Resûlullahdan 539 hadis rivayet etmiştir. Hilafet müddeti: Onbir yıl, beş ay, yirmibir gündür.
Halifeliği sırasında İran'ın bazı yerleri hususiyle Mısır, Şam, İskenderiye, Beyt-i Mukaddes ve Irak İslâm
orduları tarafından feth olundu.
Yine halifeliği sırasında dörtbin mescid tamir olundu. Yine dört bin kilise de ehl-i îslâmm eliyle ha-rab oldu.
Basra şehrini Hazret-i Ömer (R.A.) imâr etti.
Şehâdeti bir Habeşli kâfir tarafından oldu. İsmi Firuz Lâkabı Ebû Lülü idi. Bir rivâyetde Mecusî idi. Bazıları da
Nasrâni,olduğunu söylemişlerdi. Kâfir Firuz iki akçe vergi veriyordu. Vergisinin çokluğundan
Hazret-i Ömer' (R.AJ)e şikâyete geldi. Hazret-i Ömer:
Sen ne iş yaparsın? diye sordu. Firuz:
Marangozum, ayrıca Nakkaşlık, demircilik ve kuyumculuk da bilirim, dedi.
Bu kadar sanatı bilen için iki akçe vergi çok değildir, demesiyle; Hazret-i Ömer'e kin bağlayıp iki tarafı keskin
ve zehirli bir hançerle, mescitde namaz kıldırırken altı yerine vurmak suretiyle şehid etmiştir. (Lâ'netullâhi
aleyh). 133
115 - Cenab-ı Allah, Hak sözü Hazret-i Ömer'in dilinden ve kalbinden geçirdi.
116 - Hak (veya) sıdk Ömer iledir; nerede olursa olsun.
129
130
131
132
133
134
(Câmiös-sağîr) 135
117 -- Eğer benden sonra bir Nebi (Peygamber) olaydı, Hattab oğlu Ömer olurdu.
118 - Hazret-i Ömer (R.A.) dan hayırlı bir zat üzerine güneş doğmamıştır. (Bu hadis-i şerif imam-ı Ömer'in
Hilafet zamanlarında, Halife iken nail olacakları makamı tebşirdir, müjdedir.) Yoksa Hazret-i Zbû Bekir Sıddık
(R.A.)in efdal olduğu Hadis-i Şerifler ile tesbît olunmuşdur.
(Câmnis-sağîr) 137
119 - Allahıml İslâm Dînini Hattab oğlu Ömer (R.A.) ile aziz et.
(Menavî) 138
120 - Cenab-ı Allah'ın rızası Ömer'in, Ömer'in rızası Cenab-ı Allah'ın rızasıdır.
(Menavi) 139
121 - İmam-ı Ömer benimledir. Ben de O'nunla-yım. Hak ise her nerede olursa olsun Ömer'den ayrılmaz.
(Menavi) 140
122- Eğer içinizde ben Peygamberlik vazifesiyle gönderilmiş olmasaydım bu vazife îmam-ı Ömer'e tevdi
olunurdu.
(Menavi) 141
Onyedinci Bâb
Hazret-İ Osman (R.A.) İn Fazileti
Hazret-i Osman (R.A.) Peygamber (S.A.V.) Efendimizin vefatından sonra üçüncü büyük halifedir. Künyesi Ebû
Abduilah'dıf. Cahiliye zamanındaki künyesi Ebû Amr idi. Cenab-ı Peygamber Efendimizin kızı Rukiyye'den
Abdullah doğunca Ebû Abdullah olmuştur.
Zinnureyn denilmesi ise Peygamber Efendimizin Rukiyye ve Ümmü Gülsüm adlarındaki kızlarını alarak iki defa
damat olmasından dolayı idi.
Hüye-i şerifleri: Orta boylu, ak benizli, kara gözlü, yassı yağırlı ve uzun sakallı idi.
Resûlullahdan 146 hadis rivayet etmiştir.
Hicretin 35 inci yılı Cuma günü şehid olmuştur.
Şehîd edilince önünde açık durmakda olan mus-haf-ı şerife kan damlamıştır. 88 yaşında idi. Bir rivayete göre 90
yaşında idi.
12 yıl halife olmuştur.
Mushafı değiştirmeden, çıkarmadan ve ilave etmeden tertip eyledi. 142
123 - Osman bin Affan (R.A.) Hazretleri, dünyâda ve Ahiretde, herkesden ziyâde bana yakındır.
(Cftmiüs-sağir) 143
124- îmam-ı Osman Hazretleri, ümmetimde haya ve câmertlik ile vasıflan anların birincisidir. îmam-ı Osman
(R.A.)'in yalnız kölelerinden ikibindörtyüz neferini fisebilhllah (Allah rızası için) azad buyurduğu mervidir.
(Rivayet edilmiştir.) RadıyaUâhü anh.
125 - Cennetde her nebiye mahsus bir dost vardır. Benim de dostum Osman bin Affan'dır.
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
126 - Cehenneme müstehak olanlardan yetmiş bin şahıs Hazret-i Osman (R.A.) şefaatiyle "hesapsız Cennete
dahil olurlar.
127 - Hz. Osman (R.A.) benim dostumdur ve Cennet'te benimledir.

(Menavi) 147
Onsekizinci Bâb
Hazret-i Alî (R.A.)Nin Fazileti
Hazret-i Ali (R.A.) Peygamber (S.A.V.) Efendimizin vefatından sonra dördüncü büyük halifedir. Babasının adı
Ebû Tâlibdir. Resûluilah Efendimizin amcasının oğlu ve damadı idi.
Hilye-i Şerifleri. Orta boylu, buğday renkli, biraz sarıya yakın. Yassı yağırlı idi. Büyük gözlü idi. Bazıları ziyade
beyaz tenli olduğunu söylemişlerdi. Vücudu kıllı idi. Sakalı çoktu. Sakalının rengi halis ve nadir görünen bir
renkte idi. Fevkalade şecaat sahibiydi. Belâğatda, fesâhatde, nazm ve nesrdeki vaki olan fesahati, husûsiyle ilm-i
cifirdeki mahareti ziyade idi.
Fahr-i Âlem Efendimizden 586 hadis rivayet etmiş-;ir.
Hilâfetleri Cum'a günü Hazret-i Osman (R.A.)'ın şehadeti ile başlamıştır. Hilafet müddeti dört yıl, dokuz aydan
biraz fazla idi.
Haricilerden bir kaç melun kendi aralarında: - Hazret-i Ali, Hazretti Muaviye ve Amr ibni As katledilmeyince
Müslümanlara rahat yokdur, diye ko-nuşdular ve bu üç şahsı öldürmeye karar verdiler. Bunun için aralarında
kura çekdiler. Hazret-i Ali, Abdurrahman bin Mülceme, Amr ibni As, Amr ibni Bekir'e, Hazret-i Muâviye de
Mübarek bin Abdullah'a çıkdı. Bunun için Abdurrahman bin Mülcem Kûfe'ye, Amr ibni Bekir Mısır'a ve
Mübarek bin Abdullah da Şam'a gitdi. Ramazan'ın onyed:nci günüydü. Bunlardan Amr ibni Bekir, Mısır'da Amr
ibni As zannederek imamete geçen Sehl bin Amr adındaki naibi şahid eyledi. Abdurrahman bin Mülcem de Küfe
mescidinde
imam-ı Ali Kerremellahü Veche'yi zehirli bir kılıçla şe-hid eyledi. İmam-ı Ali, Küfede Sultan sarayının ortasına
defn olundu. 63, bir rivayete göre 65 yaşında idi. 15 erkek 18 kız evladı olmuştu. Hazret-i Fatma vefat etmeden
başka kadın almamışdır. 148
128 - Ben ilmin Medinesiyim. İmam-ı Ali de kapısıdır, îlmi isteyen kapısına müracaat etsin. (Bu Hadîs-i Şerif
îmam-ı Ali Hazretleri'nin Din ilimlerinde olan çok yüksek bilgisini isbat ediyor.) Dinî meselelerden bir mesele
için Hazret-i Muaviyeye müracaat olunduğu sırada; tmam-ı Ali Hazretleri'ne müracaat ediniz. Zira benden
Âlimdir cevabını vermiştir.
129 - İmâm-ı Ali Hazretleri'nin fazilet ve menkıbelerini zikir etmek; veya hakkında Radıyallahû Anh söylemek
ibadettir. (İbadet için Allah'ın isimlerinden başkası zikir olunmaz) diye itiraz olunmasın. Zira yukardaki mânâyı
doğrulayan hadis-i şerif vardır.
130 - İmam-ı Ali, Dünyâ'da ve Ahiret de kardeşimdir.

(Camlüs-sağir) 151
131- Mü'minin sahife-i amalinin alâmeti; imam-ı Ali hazretlerinin muhabbetidir.

132- Imam-ı Ali'nin bana olan nisbeti; Harun un Mûsâ Aleyhisselâm'a olan nisbeti gibidir. Şu kadar var ki,
Benden sonra kimse için nübüvvet olamaz. (Kimseye peygamberlik gelmez.) Bu hadis-i şerîfden anlaşılan
145
146
147
148
149
150
151
152
nisbet; peygamberlik nisbeti veya kendinden sonra Hilafetin intikali değildir. Zira Hârûn Aleyhis-selâm, Mûsâ
Aleyhisselâm'dan evvel Dar-ı Ukbaya teşrif buyurmuşlardır. Belki maksad-ı risalet penahileri Tebük gazasına
teşriflerinde imam-ı Ali hazretlerini yerine bırakma buyurdukları mânâdır.
(Cfunİüs-sağîr) 153
133 - Bir kimse Ali'yi severse beni sevmiş olur. Ve Ali'ye buğuz eden bana buğuz etmiş olur.
134 - İmam-ı Ali hazretleri'nin muhabbeti öyle bir güzel şeydir ki; O'nun sahibine günâh zarar veremez. Yani o
kimse Hazret-i Aii'yi seven bir mü'min günah işlemez ki, zarar versin. Binaenaleyh, şer'i hükümleri aksine
hareket edenlerde, biliniz ki imam-ı Ali hazretlerinin muhabbeti yoktur.
(Menavî) 154
135- Imam-ı Ali hazretlerine düşmanlık eden kimseye Cenab-ı Allah düşman olsun. Lâkin İctihad üzerine
varılan ihtilâf, düşmanlıktan sayılmaz.
(Menavî ) 155
136 - îmam-ı Ali hazretleriyle kavlen ve fiilen tabi olan ve yardımı dokunan kimseler. Kıyamet Günü'nde
fazilet ve ilâhi ni'mete erişirler.
(Menavî) 156
137 - îmam-ı Ali hazretlerinin yüzüne bakmak ibâdet yerine kâimdir. (Geçerlidir.)
(Menavî) 157
Ondokuzuncu Bâb
Hazket-t Hasan İle Hazret-İ Hüseyin (R.A.) Fazileti
Hazret-i Hasan ile Hazret-i Hüseyin (R.A.) İmamı Ali (Kerremallahû Veçhe) hazretlerinin, Cenâb-ı Peygamber
(S.A.V.) Efendimizin kızı Fatma'dan olan iki evlâdıdır. Hazret-i Hasan (R.A.) zehirlenmek suretiyle Hazret-i
Hüseyin (R.A.) da Kerbelâ da Yezid tarafından şehid edilmişdir. 158
138- Bir melek semadan birinci defa olarak bana gelip selâm verdi. Hasan ile Hüseyin, Cennet ehli gençlerin
efendileridir. Fâtımatüzzehrâ'nın da, cennet ehl-i kadınların hanımefendisi olduğunu bana tebşir etti.
(Müjdeledi.)
(Câmiüs-sağlr) 159
139 - Ehl-i Beytim arasında en ziyade sevdiğim, Hasan ile Hüseyindir.

(Menavî) 160
140 - Mutlaka benim bu oğlum, yani Hasan (Ra-dıyallahû Anh) büyük bir zâttır. Umid ederim ki; Ce-nâb-ı Hak
iki büyük ordu içinde meydana gelecek olan anlaşmazlığı bununla ıslâh buyursun. (Vakıa tmam-ı Hasan
hazretlerinin hilafetleri zamanında ve kumandası altında bulunan kırk, elli bin kadar asker ile Hazret-i
Muaviyeye tabi olan çok askerler arasında muharebe vukuuna ramak kalmış iken îmam-ı Hasan (Radıyallahû
anhî Efendimiz, üzerindeki halifeliği Hazret-i Muaviyeye terk ederek fitne ateşini söndürmeye inayet
buyurmuşlardır.)
(CâmiÜs-sagîr) 161
141 - Hasan ve Hüseyin'i (R.A.H.) seven kimse muhakkak ki, beni sevmiş olur.
(Menavt) 162
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
Yirminci Bab
Hazret-İ Fatımatüzzehrâ'nın Fazileti
Hazret-i Fatma (Radıyallahû Anhâ) da Cenâb-ı Peygamber Efendimizin kızı, Hazret-i Ali (K.V.) nin zevcesi ve
Hazret-i Hasan ile Hazret-i Hüseyin'in anneleridir. 163
142- Hazret-i Hasan ile Hazret-i Hüseyin'i (R.A.H.) seven muhakkak ki beni sevmiş, onlara buğz eden
muhakkak bana buğz etmiş olur.
143- Ehl-i beytim (yalçın akrabalarım) arasında en ziyâde sevdiğim, Fatıma'dır.

144 - Cennet hanımlarının en büyüğü dörttür. Onlar: Meyrem, Fatma, Hatice ve Asiye hazratıdır.
145- Fatımatûzzehra (Radıyaliahû Anhâ) benden bir parçadır. Onu gazaplandıran beni gazaplan-d irmiş olur.
146 - Kadınlar içinde ziyade sevdiğim Aişe, erkeklerin ileri gelenlerinden ise babası olan Hazret-i Sıddîkdır.
Yirmibirinci Bâb
Hazret-İ Âişe'nin Fazileti
Hazret-i Aişe (Radıyaliahû Anha) Hazret-i Sıddıkı Ekberin kızı. Cenabı Peygamber (S.A.V.) Efendimizin zevce
muhteremdendir. 169
147 - İnsanların, bana en ziyade sevgilisi Âişeyi Sıddikâdır.

(Menavi) 170
148 - Hazret-i Meryem müstesna olduğu halde Fatımatûzzehra Cennet kadınlarının büyüğüdür.
(Menavî) 171
149 - Âişe'yi Sıddıkâ (Radıyaliahû Anha) Cennette refikamdır.

(Menavî) 172
Yirm'ııkinci Bâb
Peygamberimizin Eshâb Ve Ashârına Hörmet. Tazim Ve Haklarında Nasıl Konuşulması Gerektiği
150- Sahabemi bana terk ediniz. Nefsim kendi yedinde olan Cenab-ı Allah'a yemin ederim ki, fakirlere ve
zayıflara Uhud dağı ağırlığında altın infak etseniz (Nafaka olarak altın verseniz) Onların amelinin sevabı gibi bir
sevaba nail olamazsınız.
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
151- Eshab (Peygamberimizi görmek ve sohbetine ermek şerefini kazanmış kimseler. )ve Ashârımı (evlenme
neticesinde erkek akraba) bana terk ediniz. Onların aleyhinde fena lisan ile bana eziyet verenleri Kıyamet
Günün'de Cenab-ı Allah azâblandırsm.
(Câmiüs-safcîr) 174
152- Şehidlerin büyüğü Abdülmuttaliboğlu Hazreti Hamza'dır.

İzah:
Hazret-i Hamza, Cenâb-ı Peygamber Efendimizin amcasıdır. Uhud gazasında şehîd olmuştur. Şehid olunca Ebü
Süfyân'ın karısı Hind, derin kin ve düşmanlığından dolayı Hazret-i Hamza' (R.A.)nın ciğerlerini yemiştir. 176
153- Şühedanın büyüğü, imamı AH hazretlerinin biraderi olan Ebû Talib oğlu Caferdir.
154- Eshabımdan birine sövüp sayana, Cenab-ı Hak lanet etsin.

155 - Eshabımdan birine sebbû şetm (sövüp sayanlara) Cenâb-ı Ailah ile Melâike-i Kiram ve bütün
insanların, laneti olsun.
(Câmlüs-sağir) 179
156- Ümmeti arasında en cömert olan Muavi-yedir. Yârabbi Muaviyeyi hadi (hidayet eden, doğru yolu gösteren)
ve mehdi (hidayete eren, doğru yolututan) kıl.
(Nevâdir'ul-Usûl) 180
157- Yârabbi! ilm, hesab ve kitabı Muaviyeye talim ve kendisini Ahiret azabından muhafaza buyur.
(Menavî) 181
158- Şüphesiz ki: Ümmetimin en ziyade edeb-sizi Eshâb-i Kirâmımm aleyhinde fena lisana cüret ve cesaret
edenlerdir.
(Menavî) 182
159- Eshabında kadar (yüce değer) ve haysiyetimi muhafaza edenleri Cenab-ı Hak muhafaza buyursun. Yani
onlara isnad edilen şeref benden geçmekle hakikatte bana isnad eylemektir. Keza onları çok yeren, çok
zemmeden ve ayıblamak dahi, manen bana aittir.
(Menavi) 183
160- Damatlarımla, kayınpeder ve kayınbiraderlerim gibi zevcelerime, yakınlığı bulunanların Cennete girişleri
için Cenab-ı Hakka tazarru ve niyaz eyledim. Cenab-ı Hak dahi kabul ederek beni sevindirdi.
(Menavi) 184
161- Ümmetimin en edepsizi Eshab-ı Kiramı-mm, aleyhinde fena lisana (kötü söze) cür'et eden şerir kimselerdir.
(Menavi) 185
162 - Şefaatim ümmetimden her birine şâmildir. (Ümmetimin hepsine şefaatim vardır.) Yalnız Eshab'-ima sövüp
sayanlar bundan (şefaatımdan) mahrumdur.
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
(Menavî) 186
163 - Eshabıma ihtiram (hörmet) ile şan ve şerefimi muhafaza eden .kimse Cennetteki havzımdan su içer. (Yani
etmeyen içmez. Zira dinimizin esası bulunan Ayâtı kerime ve ehadisi şerife onlardan rivayet olunduğu .cihetle;
onlara fısk (Allaha karşı isyan, hainlik, hak yoldan çıkma) isnad etmek; ancak Din-i mûbinin bozulmasına, bi'dat
sokulmasına çalışan bir zındık (münafık, âhirete inanmayan)dan beklenebilir.
(Menavi) 187
164 - Cehennem ateşinin dokunmadığı müslim; beni görmüş, veya beni göreni görmüş ola. (Yani Es-hab ve
tabiin'e Cehennem ateşi dokunmaz.) 188
Yirmiüçüncü Bâb
Sultan'a (Devlet Başkanına) Tazim Hörmet
165 - Müslüman bir Devlet Başkanına lıörmet etmeyeni Cenab-ı Allah zelil eder.
(Menavİ) 189
166 - Padişah (Devlet başkam) yer yüzünde Cenab-ı Hakk'm gölgesidir. Emirlerine itaat ve inkıyâd edenleri
Cenab-ı Allah aziz, aksi halinde bulunanları (yani itaat etmeyenleri) zelil eder.
167 - Padişah, fakirlerin ve zayıfların asayiş ve istirahati için Cenab-ı Hakk'm yeryüzünde seyyie'si-dir. (Yani
teb'asının hayatı için sıkıntı çekendir. Ona hile ve hıyanet eden delâletde kalır.)
(Câmüis-sağîr) 191
168- Cenab-ı Allah'ın Sultanını, zamanın padişahını, ya da Devlet Başkanını celâllendireni, öfkelendireni Cenab-
ı Allah Kıyamet gününde öfkelendirir.
(feuavi) 192
169- Mutlaka; Kıyamet Günü'nde Allah indinde iyi güzel kimse Refik ve Şefik (mülayim ve şefkatli) dost olan
en adil bir imamdır.
(Menavi) 193
170- Müslüman Padişahın, ya da (Devlet Başkanının) muvaffakiyet ve muzafferiyeti için dua etmek, mağfirete
(günâhlarının afvolmasına) sebebtir.
(Menavî) 194
171- Emîrü'l-mü'minin'e itaat eden kimse gerçek de bana itaat ve ona isyan eden kimse, bana isyan etmiş olur.
(Ncvâdir'ul-usûl) 195
Yirmidördüncü Bâb
Vera1 Ve Takva İle (Vera Takvâ Ehlinin Fazileti
172 - Dünyâ muhabbetini kalbinden çıkar ki; Cenab-ı Allah'ın sevdiği olasın. İnsanların, elindeki
şeylerden tamahını kes ki; nâs seni sevsin.
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
Îzâh
îslâm Dinî; mü'minin boş şeylerden uzaklaşmasını emreder. Nizâmı ise; mü'mini sâdece mes'uliyyeti fikirle
amellerle meşgul edecek seviyededir.
Resûlullâh: «Kişinin mâ'lâyâni şeyleri terketmesi, Müslümanlığının olgunluğundandir» buyururlar. Kur' ân
Nizâmı; Allah'ı bilmek.ResûIullâh'ın ahlâkına tâbi olmak ve insanlara faydalı olmakdan başka bütün amellerin
geçici olacağını haber verir. İslâm'ın bu en derin esâsına da; Takvâ-tasavvûf, bu ölçüdeki mü'min-lere ise;
muttaki, mutasavvıf denilir.
Kur'ân-ı Kerim: «Takvâ'nm en hayırlı elbise» olduğunu, hiç kimsenin birbirine hayrının ve şefaatinin
dokunamayacağı Âhiret Günü'nde : Müttâkilerin birbirlerine, Allahû Teâlâ'nın da onlara yâr ve yardımcı
olacağını beyân buyurur. Akıbetin en hayırlısı da: yine takva sâhibleriniııdir.
Hülasa, takvanın dahi esâsı; «Allah'ın yasaklarını, şüpheli şeyleri ve lüzumsuz herşeyi işlemekden sakınmak,
kendisini Resûlullâh'ın gittiği yola arzetmek.» şeklindedir... 197
173- Allah indinde, insanların muhterem ve mü-kerremi takva ve teati çok olan kimsedir.
(Menavİ) 198
174 - Zenginlik ve servet, takva ve tâat, rıfk ve şefkat gibi güzel vasıfları kendinde toplayan kulunu Cenab-ı Hak
sever.
(Câmis-sağîr) 199
175 - Cenab-ı Allah kendine eden) kimseyi her şeyden korurmuti olan (itaat
(Câmlüs-sağîr) 200
176 - (Aleyhisselâtü vesselam Efendimiz, kalbi şeriflerine işaretle) Takva buradadır, buyurmuşlardır.
(Menavi) 201
177 - Amel-i sâlihadan ayrılmayan kimsenin iki rek'at namazı, karıştırılmış amel sahibinin bin rek'at namazından
efdaldir.
(Menavi) 202
178 - Kavim ve kabilesi olmadığı halde izzet ve rıf'at arzu edenler, takva ve tâate devam etsinler.
(Menavİ) 203
179 - Cenab-ı Allah'a muti ve muttaki (itaat eden ve inanan) dan başka kimse akıllı değildir. Yani (Allah'a
inanmayan ve itaat etmeyenin akh yoktur).
(Menavİ) 204
Yirmibeşinci Bâb
Ümmetimin Fazileti
180- Mü'mini Kâmilin ferasetinden (idrak ve anlayışından) çekininiz, zira kalbindeki Nûr-u ilâhî ile esrarınızı
(sırlarınızı, sizin düşüncelerinizi, gaye ve maksadını) keşfedeceği ve bileceği kuvvetle muhtemeldir.
(Menavi) 205
181- Ümmetim mübarek bir ümmettir Eshab-ı Kiram, Tabiîn ve Teb'aı Tabiin müstesna olduğu halde; rical-ı
ümmetin (ümmetin ileri gelenlerinin) selef ve haleflerinden hangisinin hayırlı olduğu bilinemez Evliya olduğu ve
ulvî (yüce) dereceler onlardan evvel yaşamış olan evliya-ı kirama mahsus olmak caiz olmaz. Çünkü Cenab-ı Hak
hiç bir zaman da, ilâhi feyzini, kulları üzerinden eksik etmez.
197
198
199
200
201
202
203
204
205
182- Kıyamet gününde Sırat köprüsünden geçilirken, Cehennem ateşi: «Geç ya mü'min! Zira senin nurun, benim
ateşimi söndürüyor» diyerek mü'mini kâmile hitab eder.
(Cânüiis-sağir) 207
183- Ümmetinin kâmilleri, yağmur gibidir. İlkinden mi, sonundan mı, insanların hangisinden ziyade istifade
edeceği malûm değildir.
184 - Mü'min-i Kâmil olan kimse. Allah indinde bazı melâikeden efdaldır.
(Câmüis-sağir) 209
185 - İslâmiyet daima âli (yüce) ve galibtir. Mağlub olmaz.

(Menavî) 210
186- İlmi ile âmil olan âlimlere iktida ediniz (uyunuz) zira dünyevi ve uhrevi kurtuluşunuz için gösterdiği yoldan
gittiğiniz yolun münevverleridir (aydınlatıcılarıdır!)
(Camiiis-saJjîr) 211
187 - Mü'minlerin ömrü uzadıkça hakkında hayırlı olur.

(Menavî) 212
188 - İlmiyle âmil âlimlere hürmette" bulununuz. Zira onlar ilâhi hükümleri tebliğ hususunda, Peygamberlerin
varisleridirler. Onlara ikram eden; Cenab-ı Allah ve ıtesûlüne ikram etmiş olur.
(Camiüs-sağİr) 213
189 - Bir kimse din kardeşine ikram ederse Cenab-ı Hakk'a ikram etmiş olur.
(Menavî) 214
190 - İlmiyle âmil olan âlimin evlenmiş abid üzerine yetmiş derece fazilet ve meziyeti vardır.
(Caraiüs-sağîr) 215
191 - İnsanlardan, iki sınıf vardır ki onların salâhları (Dine olan bağlılıkları) halkın salâhını, fesadı da halkın
fesadına vesile olur. Onların biri, âlimler, diğeri emirlerdir.
(Camİüs-sağîr) 216
192- İlmiyle âmil olan âlimin, abid (çok ibadet eden kul) üzerine elan fazileti, benim ümmetim üze-.rine olan
faziletim gibidir.
(Camiiis-sağir) 217
193 - İlmiyle âmil âlimin, âbid (çok ibadet eden kul) üzerine olan fazileti, ondört gecelik ayın, yıldızlar üzerine
olan fazileti gibidir.
194 - İlmiyle âmil olan âlimin, şâirleri üzerine olan fazileti. Nebinin ümmeti üzerine olan fazileti gibidir.
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
(Menavî) 219
195 - Hayırlı vazifeleri insanlara öğreten ve nefsini unutup mahrum eden âlim; bir muma benzer ki, kendini
yakıp âlemi tenvir eder (aydınlatır). Yani: İnsanların faydalanabilmesi ve istifade edebilmesi için eziyete
katlanarak bu uğurda kendini harcaması ve bir mum gibi kendini tüketmesidir.
(Câmiiis-sağîr)
Bu şartlara sâhib kimseler ise, Allah ve Resüjü'nün pek övdükleri âlimlerdir.
Âlim, imân ve İslâm'ın ahkâmına hulus-i kalble inanan, bütün olgunluğuyla bunları tatbik eden, bilvesile bütün
insanlara bu kutlu yolu öğretmeye çalışan, ahlâk ve âdetleriyle çevresine İslâm'ı temsil eden nadide insan
demekdir. İslâm'ın âlime verdiği mâ'ne-vi kadrü kıymet; hiç bir sistem ve milletin muhayyilesinde mevcûd
değildir. Üstelik Dini Mübin, âlim için sevâb şartı da koymuş; kimin hayrına vesile olursa, onun kendisi de
işlemiş gibi sevâblandırmıştır. 220
196 - İlminden istifade olunan bir âlim, bin abidden hayırlıdır.

(Menavî) 221
İzah
Dini Mübin-i îslâm: timi en yüce vasıf, insanlara faydalı olmayı en hayırlı ibâdet makamına kabul bu-yurmuşdur.
«Sizin en hayırlınız, insanlara en hayırlı olanınız-dır» Hadis-i Nebevisi, Müslümanlığın, Allah'a imândan sonra
en müstesna meziyyetidir.
İnsanlara hayırlı olmak ise; onları Allah Teâlâ'nın yoluna güzel hikmet ve nasihatle çağırmakla mümkündür.
İnsanları İslâm'a çağırmak ise : İslâm'ı bilmeyi, imânca İslâmın şartlarına riâyet etmeyi gerekdirir. 222
197- İlmiyle âmil olan âlimin, avam (ilmi olmayan halk) üzerine olan fazilet ve meziyeti, Ebû Bekir'in ümmetim
üzerine olan fazilet ve meziyyeti gibidir.
(Menavi) 223
198 - İlmiyle âmil olan bir âlimi, tazim ve tevkir eden (hürmet eden ve ululayan) mü'min; Cenab-ı Hakk'ı tevkir
etmiş (ululamış) olur.
(Menavi) 224
199 - Alimin uykusu; sıhhat ve ibadetine medar (vesile) olmak niyetiyle olduğu için, ibâdet ve neresi teşbihtir.
(Menavl) 225
200 - Muhakkak ki; âlimleri seven ve onlara karışıp görüşen devlet büyüklerini Cenab-ı Allah sever. 226
Yirmiyedinci Bâb
Fıkıh İlmi Ve Fukaha
201 - İlmiyle âmil olan âlimin yüzüne bakmak ibadet makamına kaim olur (geçer).
(Menavî) 227
202 - Ümmetimin âlimlerine hürmet ve ikram ediniz. Zira onlar yeryüzünün yıldızlarıdırlar.
(Menavî)
204 - Cenab-ı Allah bir kimsenin hayrını murad ederse; o kimseyi şer'i meselelere âlim eder.
219
220
221
Elhac Mehmed Esad Efendi, Kenzül İrfan Binbir Hadisi Şerif, Çelik Yayınları: 94
222
223
224
225
226
227
228
205 - Cenâb-ı Hakk'ın emir ve nehiylerini âlimlerden ve fakihlerden öğrenmek, her bir müslime farzdır.
(Menavl) 230
206 - Şeytan; şer'i ilimlere âlim olan bir zattan korktuğu kadar, bin âbidden korkmaz.
(Menavl) 231
207 - Şer'i meselelerin müzakeresi için teşekkül eden bir meclisde hazır bulunmak, bir sene nafile ve
cahilane ibadet etmekten efdaldır.
(Menavi) 232
Yirmisekizinci Bâb
İlim Talebi
208 - Din-i mübine hizmet maksadıyla ilmi ta-leb ve tahsil edenler (isteyip öğrenenler) Allah indinde fisebilillah
(Allah rızası için) mücadele etmekten efdaldır. Zira onlar cihanın her yönünde bulunan muhalifini, mânevi
kılıçla (yani kalemle) mağlûb etmeğe, muharebelşrdeki mücahid ise; muayyen bir cemaate mukabeleye
çalışmaktadırlar.
209- İlim istemek, rahmet istemek demektir. İslâm'ın rüknüdür. Bunlara ecir ve mükâfat enbiyayı izam ile
beraber verilir.
Yirmidokuzuncu Bâb
İlmîn Fazileti
210 - Cenab-ı Allah Hazret-i Süleyman Aleyhis-selamı mal, mülk ve ilimden herhangi birini seçmek-de serbest
kıldı. Hazret-i Süleyman Aleyhisselam tercihen ilmi seçtiği için mülk ve mala dahi nail oldu. fc
211 - Her şeye kavuşmak için bir yol var-iır. Cennetin yolu ise dini ilimlerdir.
(Camlis-sağtr) 236
212- İlim ve irfan mü'minin kayb olmuş bir meta'-ıdır. Nerede bulursa alır. 237
213- İlim hazinedir. Anahtarı ise suâldir. (Yani suâl olarak cevabını alıp öğrenmekdir.)
(MenavI) 238
Otuzuncu Bâb
İlim Talibi Olmak Ve Öğrenmek
214 - Dini ilimleri öğrendikten sonra, din kardeşlerine öğretmek, sadakanın efdalıdır. 239
215 - îmân ve İslâmın rükün ve şartlarını ve Cenab-ı Hakk'ın emirlerini ve yasaklarını öğrenmek her müslime
farzdır.
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
216 - Allah rızası için ilmi taleb edenlerin nzık-larmı Cenab-ı Allah (üzerine almışdır) ümit edilmedik
mahallerden vermeyi tekeffül etmiştir.
217 - Allah'ın ilminden bir kelime dinleyip işiten-İnsan için bu havır bir sene (nafile) ibâdetten efdal-dır.
(Menavl) 242
218 - övünmek ve gösteriş için bir ilmi öğrenen kimseyi Cenab-ı Hak Cehenneme dahil eder.
(Menavl) 243
219 - Dini ilimleri öğrenmek isteyen kimseye Cennet talib olur.

(Menavi) 244
220 - îhtiyarlar, Dinî emirleri öğrenmek için faziletli gençlerin huzurunda oturmakdan sıkılmasınlar.
(Menavi) 245
221- ihtiyarlar yemekden sıkıl madıklan gibi, jlim öğrenmekten de sıkılmasınlar.

(Menavl) 246
Otuzbirinci Bâb
İlmiyle Âmil Olmayan Âlimler
222-Kıyamet Gûnü'nde şiddetli azab ile azab olunan ilminden istifade edilmeyen yararlanılmayan
âlimdir.
(Câmİüs-sar) 247
223- Dinî ilimlerini muhtaç olandan saklıyan alimlere; denizdeki balıklara ve semâdaki kuşlara varıncaya kadar
her şey lanet okur.
(Câmis-sağir) 248
224 - Bir kimse ilmini artırırda zühd ve kanaati ziyâdeleştirmeğe, artırmağa gayret etmezse, Cenâb-ı Hakk'a uzak
kalmakdan başka bir şeyi kazanamaz.
225- Kendisinden suâl edilen bir mes'eleyi, ehlinden saklayıb; cevabını vermeyen âlimin ağzına, Cehennem
ateşinden bir gem vurulur.
(Menavî) 250
Otuzikinci Bâb
İlîmsiz Fetva Vermemek
226 - Sizden Cehennem ateşine en ziyade cesur olan kimse, ilm-i yakini (şüphe edilmiyecek derecede sağlam
bilgisi) olmaksızın şer'İ mes'eleleri yerine getirmeye cür'et edendir.
(Câmİfis-sagîr) 251
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
227- İlmi olmayan kadı ile, ilmi olduğu halde ilmiyle amel etmeyen kadının her ikisi de Cehennemde, ilmiyle
beraber Hak'dan ayrılmayan kadı Cennet' tedir.
(Menavl) 252
228- Şer'İ mes'elelerden bir mes'eleye hakkıyla ilmi olmayarak kendiliğinden fetva veren kimseye, Al-lahü
Teâlâ'nm semâlarında ve arzında mevcud olan melekler lanet eder.
229 - İlmi olmayarak şer'î mes'eleîere fetva veren kimseye Melekler lanet okur.
(Menavî) 254
Otuzüçüncü Bâb
Kur'an Okumak Ve Kur'ân Okumanın Fazîlet
230- Kelâm-ı kadimi okuyanların en güzeli, okuması sırasında Cenabı Hak'tan; havf ve haşyetini (korkup
çekindiğini) gördüğün kimsedir.
231- Tilâvet-i Kur'ân-ı (Kur'ân okumayı) tertil-i huruf (harflerinin okunuş kaidesine riayet ederek) ma'nâsını
düşünerek sesinizi yerine göre artırarak yerine göre eksilterek tezyin ediniz (ziynetlendiriniz).
(Menavî) 256
232- Sizden birisi Cenab-ı Hak ile münacaat ve mükalemeyi (O'na yalvarmağı, O'nunla konuşmağı) severse,
huzuru kalb ile Kur'ân okusun.
(Camlfis-saglr) 257
233- Ümmetimin en şereflisi Kur'ân'm ahkâmı celilesiyle âmil ve okumağa durmadan çalışan hafızlar ile
(teheccüd namazı ve zikir için) geceleri ihya
edenlerdir.
234 - Ümmetimin efdali; ibâdeti; Mushaf-ı Şerife bakarak tilavet-i Kur'ân eden kimsedir. (Yani ibadeti; Mushafı
yüzüne bakarak okumak suretiyle yapandır.)
(Câmiüs-sağİr) 259
235- Kur'ân-ı Şerifin emirleri ve nehiyleri ile âmil olarak Kur'ân'ı tilâvet et. Yoksa tilâvet etmemiş olursun.
(Yani Kur'ân'ı emirleri ve nehiyleri ile âmil olarak oku, yoksa okumamış olursun.)
236 - Dilden dökülen bütün sözlerin efdalı, Kur'ân-ı Şerif'dir.

(Nevâdir'ul-usûl) 261
237 - Güzel ses, (şada) Kur'ânın bir nevi ziynetidir ki, tesirini artırır.
238 - Kur'ân-ı Azimüşşân'ın şâir kelâm üzerine olan fazileti; Halike (Yaradanm) mahlûku üzerine olan- fazileti
gibidir.
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
239 - Kur'ân-ı Kerim'in âyetlerinden bir gecede yüz âyet okuyan kimse, gafiller güruhundan sayılmaz.
240 - Her gece Yâsin-i Şerifi okuyan kâmil mü' minin küçük günâhları afvedilir.
241 - Ihlâs-ı Şerifi bin defa okuyan kâmil mü' min nefsini Cehennem ateşinden kurtarmış olur.
(Câmİüs-sağSr) 266
242 - Yâsîn-i Şerifi her gece okumağa devam eden kimse vefat ederken şehid olarak vefat eder. (Yani şehadete
erenlerin sevabını kazanmış olur).
(Menavi) 267
243 - Her gece -Vakıa-şeye fakirlik yönelmez. sûresini tilavet eden kim-
(Menavi) 268
Otuzdördüncü Bâb
Bazı Virdler Ve Zikirler
244 - Uyku için yatağa yatarken evvela Fatiha, sonra îhlâs-ı Şerif'i okuduğun zaman ölümden başka
herşeyden emin olursun.
(Câmİtis-sağir) 269
245 - «La havle velâ kuvvete İllâ billahi» zikrini çok ediniz. Zira bu Cennet hazinesinin cevherlerin-dendir. 270
246 - «Tabareke» (mülk) sûresinin kıraatine devam eylemek; kabir azabından emin olmaklığa vesile
olur.
(Câmiüs-aaglr) 271
247- «(Dinin edası için) İlâhi! Helâl mal ile beni haramdan muhafaza, fazlmda m as iv ad an müstağni buyur»
Bu Hadis-i Şerife devam eden kimse ne kadar borcu olursa olsun ödemesine muvaffak olur. Meğer ki, Cenab-ı
Hakk'ın âsi ve günahkâr kullarından olsun.
248 - İman kuvveti ile şu zikri şerifin tekrarı okunmağa devam olunsa, mal üzerine inmesi hatıra gelen musibet
ve tehlikeli şeylerden insanı muhafaza eder. Bu: -Hasbin ali ah û ve ni'mel vekil» zikri şerifidir.
249 - Bir kimse bu istiğfarı sıdk ile sabah okuyub o gün vefat ederse veya akşam üzeri okuyub gecesi vefat
ederse şüphesiz ki, o ehl-i Cennet'tir.
Bu: «Allahümme ente rabbi lâ tlâhe illâ ente ha-lekteni ve ene abdüke ve ene alâ ah dik e ve va'dike meste d a'tü
eûzûbike min şerri mâ sanâ'tü ebûüleke bim'metike aleyye ve ebûü bizenbi fağfirli feinnehü lâ yağfiruzzunûbe
illâ entedir.
(Câmİös-sağir) 274
263
264
265
266
267
268
269
Elhac Mehmed Esad Efendi, Kenzül İrfan Binbir Hadisi Şerif, Çelik Yayınları: 112
270
271
272
273
274
250 - Bu zikri şerife devam olunursa Biiznillahi Teâlâ; şiddetler ve musibetler feraha döner.
Bu : «Lâilâhe illellâhül halimül-kerimü lâilâhe il-Iellâhül aliyyülazimü lâilâhe illellahü Rabbüssemâvâ-tisseb'i
verabbülarşil kerimüJdür.
(Câmîüs-sağir) 275
251 - «Lahavle velâ kuvvete Ula billahi» Bu keli-me-i tayyibe doksan dokuz derde deva olur ki; en hafifi hüzn
ve kederdir.
(Câm-sagîr) 276
252 - (Bismike Rabbi veda'tü cenbî, fağfirli zen-bi) uyku için yatağa girildiğinde bu zikri şerifi vird etmek (çok
okumak) sünnet-i seniyyedendir.
(Menavi) 277
Otuzbeşinci Bâb
Allah'ı Zikir Ve Flktr'in Fazileti
253 - «Cennet bahçesine uğradığınız halde nf-raetlerinden alıp y ey in iz- buyurulmasıyla; Sahabe-i kiram'
tarafından (Cennet bahçesinden maksadın ne olduğu» izah edilmesi; Zikrullah (Allah'ı zikir) için teşekkül eden
halka olduğu beyan buynılmuştur.
254 - İmânın efdalı, her nerede olursa olsun; Ce-nab-ı Allah'ı seninle hazır ve her haline nazır (her halini görür)
bulunduğunu bilmekdir.
(Camiiis-sağîr) 279
255 - Kelime-i Teşhid: «Lâilâhe illellah, Muham-mederrâsûlullâh» (Allah' (C.C.) dan başka bir ilâh yoktur.
Muhammed (S.A.V.) O'nun kulu ve Resulüdür). İmânın aslını meydana getirdiği için, zikirlerin ekmeli (tam ve
tekmil olanı) ve Cenab-ı Hakk'a; ilâhi ni'met-lerinden dolayı hamd ve şükür etmeği arttırmağa ve-stle olduğu
için, duaların efdalıdır.
(CAmtfis-sağİr) 280
256 - Kıyamet Günü'nde, Allah indinde Allah'a ibâdet eden kulların efdali olan kimse; Cenâb-ı Hakk'ı
dünyâda çok zikir etmiş olandır.
(Camiüs-sağir) 281
257 - Cenab-ı Hakk'ı çok zikir ederek o derece mest ve dehşete uğramış olunu zki; münafıklar sizi mecnûn
zannetsinler.
(Câmins-sağîr) 282
258 - Şüphesiz ki; her şeye cila verecek bir âlet var. Kalbin cilâsı ise; zikrullâhdır. (Yani Allah'ı zikir etmekdir.)
Allahü Teâlâ'nın azabmdan kurtulmak için yapılan Allah'ı zikir etmek gibi bir şey olamaz. Meğer kılıcın
kırılıncaya kadar fisebilillah (Allah rızası için) muharebe edesin. (Yani Ailahü Teâlâ'nın azabından korunmak,
kurtulmak için yapılan zikir o derece mühimdir.)
259 - Benim gözlerim uyur. Lâkin kalbim uyumaz. (Yani kalbim zikrullahdan (Allah'ı zikir etmek-den) bir lâhza
gafil olmaz.)
(Menavi) 284
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
260 - Zikir sadakadan efdâldır.
(Menayî) 285
261 - Zâkirin ekmeli (tam ve tekmil olanı) gizli yapılan zikir rızkın efdalı: Kâfi (yeter miktar) olanıdır. Burada
zikri hafiden maksad: Kalb ile yapılan zikirdir. Zira «Küllü sırrın câvezel isney ni şâ'a» hükmünce dil ile olan bir
zikir hiç olmazsa insanın sağ ve 3olunda bulunan Meleklerle; kişiye musallat olan şeytan tarafından
işitileceğinden, zikir saklı değildir.
(Menavi) 286
262 - Kalbde Cenab-ı Hakkı zikir: hased, riya, kibir gibi kalbi hastalıkları gidermek için aynı şifâdır.
(Menavî) 287
263- Şeytan, AdemoğJunun kalbine yerleşip onu emri altına almak için kalbi istilâ eder. Lâkin kalb; Cenâb-ı
Allah'ı zikir edince Şeytân meyus ve mü-kedder geri çekilir. (Kalbi zikirden hali bulursa istila eder.)
(Nevâdİr'nl-osûl) 288
264 - Cenâb-ı Allah buyurmuştur ki, «Ey Ademoğlu! Beni zikir1 ettikçe şükrümü ifa etmiş ve beni unuttukça
hakkımı unutmuş olursun.»
265 - Hiç bir cemaat zikrullah için cem olup dağılmadı. Ki, zikirlerine sebeb: Cenab-ı Hak tarafından afüv ve
mağfiret ile müjde olunmasın. (Yani: Allahı zikir için toplanan cemaate Allanın afüv ve mağfireti
tebşir (müjde) olunur.)
(Ctmiüs-aagîr) 290
266 - Çok sevgi ve muhabbetinden dolayı Ce-nab-ı Allah'ı kalbinden çıkarmayan kimse nifakdan
kurtulur.
(Camiâs-sagîr) 291
267 - Çok zikir eden kimseyi Cenab-ı Allah sever.

268 - Zikir: Farz olmayan, (nafile -orucdan) ef-daldır.

(Menavİ) 293
269 - Cenab-ı Allah buyurmuştur ki; Bir kul, Beni zikir etmekle meşgul olmasından dolayı kendi ihtiyacatının
talebini unutursa, (yani beni zikir etmesinden dolayı kendi ihtiyaçlarını benden dilemeği, istemeği unutursa) ben
o kuluma kendi istemezden evvel in'am ve ihsan ederim.)
(Menavİ) 294
270 - Cenab-ı Hakk'ın ni'met-i ceJilesini ve Ahi-ret ahvâlini tefekkür (düşünmek) gibi bir ibâdet olamaz.
(Rfenavî) 295
271 - Zikir ve murakabeyi kalbiniz için âdet ediniz. (Yani zikir ve murakabe için meşgul olunuz).
(Menavi) 296
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
Otuzalt1ncı Bâb
Cîhad Ve Nefsle Olan Cihadın Fazileti
272 - Cenab-ı Allah'ın rahmetini kazanmak için en tesirli sebeb Allah rızası için cihaddır ki, efdaliyet-
de ona bir şey yaklaşamaz.
273 - Ümmetimden en evvel, deryada cihad eden fırka şüphesiz ki. Cennet ve mağfireti kazandılar. (Bu şerefe
Hazret-i Muaviye mazhar olmuştur).
274 - Cennet, Muharebe esnasında Allah'ın birliğine inanan mücahidlerin kullandıkları kılıçlarının gölgesi
altındadır.
275 - Gerçek mücahid Nefs-i emmaresi (kötülüğü emreden nefs) ile mücahede eden kimsedir.
(Menavi) 300
276 - Muharebe için en ziyâde lâzım olan kullanılacak şey hıd'adır (Hiledir). Harbin fennini bilmeyen kimse
hasmına mağlûb olur. 301
İzah :
Harb esnasında hile, düşmanı aldatarak harbi kazanmak; dînen lüzumlu kılınmıştır. Hatta bu sebeble Cenab-ı
Peygamber Efendimiz bir Hadis-i Şeriflerinde «Harb hiledir.» buyurmuşlardır. Harbde hile yapmak, büyük
ehemmiyeti haizdir. Tarihte nice kimselerin tek başlarına hile ile koca orduları yendikleri görülmüştür. Bu
bakımdan harbde hile yapmak, bütün milletlerin müracaat ettikleri bir husustur. Yalnız bu hile, mertliğe,
kahramanlığa halel getirmiyecek şekilde olmalıdır. Biz Türkler buna çok dikkat ederiz. 302
277- Fisebİllâh mücâhid (Allah rızâsı için mü-cahid) onları Cenab-ı Hak Cennöt'e dâhil eder.
(Menavl) 303
Otuzyedinci Bâb
Evliyanın Alâmet Ve Fazileti
278- Cenab-ı HaKk'ın korumasıyla belâ ve niüsi-bet âbid olan Mü'mini kâmilin kalbini, zikir ve fikirden men
edemez.
(Cimiüs-sağîr) 304
279 - Her karında benim ümmetimden geçmişler vardır ki, bunlara bûdela ve sadıklar ismi verilir. Haklarındaki
inayet ve merhamet-i îlâhiye o kadar fazladır ki; Sizler de o sayede yer ve içersiniz. Dünyâdaki insanların
bazıları İçin olması tasavvur olunan
belâ ve musibetler onlarla (yani Allah'ın sevdiği kullan olan velilerle onlann yüzü-suyu hürmetine) giderilir.
(Nevâdlr'ui-usûl) 305
280 - Ceriab-ı Hakk'ın velileri onlardır ki; görüldüklerine Allahü Teâlâ hatıra gelir. Ancak; meğer ki,
gören kimsenin dünyâdan, başka bir arzusu olmasın.
297
298
299
300
301
302
303
304
305
(C&mlns-sağîr) 306
281 - Me-hlûkattan hiç bir şeye lanet, beddua etmemek; velayet makamında bulunan ebdallann, dünyâ ile
ilişiğini kesip Allah'a bağlanmış kulların alâmetidir.
(Câmiûs-aağîr) 307
282 - Cenab-ı Hakk'a muhabbetin alâmeti, Zik-rullah'ı sevmek ve buğuz'un alâmeti, Zikrullah'ı (Allah'ı
zikretmeği) sevmemektir.
283 - Evvab şol kimselere denilir ki; Allah ve kendi arasında geçmiş günâhlarını anarak, hatırlayarak tövbe ve
istiğfarda buluna.
(Menavî) 308
284 - Cenâb-ı Allah, dünyâya, (Bana edenlere hiziriet et) diye ferman buyurur. hizmet
(Menavt) 309
Otuzseklzinci BÂB
Emri Bilma'rûf
285 - Beğenilecek, meşru işleri yapmağı emredenler, o işi yapan gibi sevab kazanırlar.
(CamUis-.sağîr) 310
286 - İnsanların, iyi olanı; âlemi ibadet ve taâte teşvik edip o suretle ibâdet eden kulu mâ'buduna sevdirmeğe
gayret eden kimsedir.
(CAmlüs-sağir) 311
287 - Hayırlı işlere delâlet eden kimse, o hayın işleyen gibi sevab kazanır.
288 - Şüphesiz ki, Cenab-ı Hakk'ın kullan içinde en ziyade sevdiği kimse insanlara, nasihat edenlerdir.
(Menavî) 313
289 - Cenab-ı Allah'ı, kuluna sevdiriniz ki; Allah sizi sevsin (Yani Cenab-ı Hakk'm dünyâda ihsan ettiği insanın
azalan, sıhhat ve afiyet, nzık ve maişet gibi adedi imkânsız olan çeşitli nimetleri ile; ölüm, kabir, haşr, hesab,
Sır'at hengamelerinde mü'min için vadolunmuş, hazır olan rahmet-i celilesini gafil bulunan (bundan habersiz
olan) kullarına hatırlatarak muhabbetlerini kazanmağa gayret ediniz.)
(Menavî) 314
290- Cenab-ı Allah seninle (seni vasıta yaparak) bir şahsa hidâyet ederse, senin için ondan hasıl olacak ecir ve
mükâfat o kadar büyüktür ki, üzerine güneş doğan eşyanın hepsinden hatırlıdır.
(Menavî) 315
291 - Cenab-ı Allah buyurmuştur ki; kulumun bana en ziyade makbul bir ibadeti halisane (Allah'ın kalabalık
halkına) nasihat etmektir.
(Manavı) 316
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
Otuzdokuzuncu
Bâb Gençlebîn Tevbelerînin Fazîlelî
292 - Muhakkak ki, Hak Celle ve a'lâ hazretleri genç olan tövbekarları sever.
(Cftmiüs-sağir) 317
293 - Şüphesiz ki, Allahü Teâlâ ve Tekaddes Hazretleri şol bir genci sever ki; ömrünün gençlik günlerini takva
ve taât-i Bari (Allah korkusuyla dinin yasak ettiği şeylerden kaçınma) ve Allah'a tâat yolunda geçirmiş olsun). 318
294 - Gençliklerinde ibadet eden gençlerin, ihtiyarlardan sonra ibadete başlayanlar üzerine olan fazileti,
Peygamberin (S.A.V.) sair halk üzerine olan fazileti gibidir,
(Menavi) 319
295 - Muhakkak ki; Cenâb-ı Allah ibâdete devam eden gençleri Melâike-i Krâm'a gösterip, onlara sevinç ve
sürür gösterir. 320
296 - Cenab-ı Hakk'ın yanında tevbekâr olan gençlerden sevgili bir şey yoktur.
(Menavî) 321
Kırkıncı Bâb
Şüheda'nın (Şehidler) İn Fazileti
297- Karada mücâhede edib şehâdet şerbetini içenlerin borç ve kul hakkı gibi insanların, haklan müstesna olduğu
halde, mağfur olur. Deniz gazasında şehid olanlara gelince, zimmetlerinde olan insanların haklarında afüv ve
mağfiret olarak, O'nu Cenâb-ı Hak ayıblan örtmek hazînesinden afvım ifâ ve ihsan eder.
Îzah ,
Şehid olmanın fazileti büyük olduğu gibi aynca Deniz gazasında şehid olmanın, karada şehid olmağa fazileti
daha yüksek olmuş oluyor. Karada şehadete erenlerin, şayet üzerinde kul hakkı varsa o, müstesna tutularak,
diğer, Allah'a karşı olan günâhları afvedi-liyor. Deniz Gazasında şehâdet şerbetini içen şühedâya gelince, onların
farklı olarak Cenabı Hak, şayet varsa hem üzerlerindeki kul hakları, hem de kendisine karşı olan günâhlarını
afûv ve mağfiret buyuruyor. 323
298- Denizde şehid olanların ecir ve mükâfatı; karada şehid olanların ecir ve mükâfatının iki katidir,
(Câmitts-safclr) 324
299- Taun (veba) hastalığı ile vefat eden her bir müslim şehid'dir.
(Câmito-sağir) 325
300- Yaralayıcı bir âletle suçsuz yere öldürülen, vebadan, binaların yıkılmasıyla altında kalarak ve yırtıcı
hayvanlara parçalanarak can veren, suya gark olan, ateşde yanan, ishalden ve zâtülcenb'den muz-darip olarak
ölenler, şehidler cemaatına karışır. 326
301- Düşmanla çarpışırken şehid olan kimse maktul olduğundan dolayı öldürülmek elemi duymaz. Ancak sizden
birisinin azası parmakla sıkılırken ne kadar zahmet görürse, bu dahi o kadar zahmet hisseder.
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
(CAmiüs-sağir) 327
302 - Gurbette vefat edenler şehid'dir.

(Camifts-saiîr) 328
303 - Batini (iç) hastalıkla olsun, mefrukan olsun vefat edenler şehid'dir.
(Meaavi) 329
304 - Humma ile vefat edenler sehiddir.

(Meaavi) 330
305 - Her bir şehid ehl-i Beytinden yetmiş kimse için şefaat etmeğe mezundur (izinlidir). 331
306 - Mazlûmen öldürülenlerin hepsinin günahları mağfur olunur.

(Menavı) 332
Kırkbirinci Bâb
Hadis Ezberlemenin Ve Nakletmenin Fazileti
307 - Şeriâte muhalif bid'atlardan (dinden olmayan ve dine sonradan sokulan şeylerden) birinin giderilmesi için
veyahut Sünnet-i Seniyyemden birinin icrası için Ehadîs-i Şerifemden birini ümmetime tebliğ eden zât
Cennet'dedir.
308 - Nefsi ve kalbleri kötülüklerden temizlemek için insanlara belli olan ehâdis-i şerifemden ümmetime tebliğ
için kırk hadis ezberleyen ve yerine göre kullanan kimseyi Kıyamet Günü'nde hususi şefaat edeceğim kimseler
arasına onu da katarım.
(Cairiüs-sağîr) 334
309 - Ümmetimden kırk Hadis-i Şerifi taşıyan ve ezberinde tutan kimseyi Cenab-ı Allah Kıyamet Günü'nde
Fukarayı kiram, ulemayı izam zümresinde diriltir.
310 - Muhakkak ki, Hadis-i Şerifi rivayet ederken ma'nâ bozulmamak şartıyla kelimenin, cümle kuruluşunda yer
değiştirmesinde öne, sona ya da ortaya gelmesinde bir beis yoktur. 336
Kırkikinci BÂB
KURAN Ve HADİSE MANÂ VERMEMEK
311- Şüphesiz tefsir ve hadis gibi mühim ilimler üzerine kurulmuş olan fer'i ve şer'i hükümler, di-ninizdir. Böyle
mühim bir emri alacağınız kimselere dikkat ediniz. (Yani Kemâl-ı ilim ve amel ile zahir ve batını mamur
olmayanlara emniyyet ve iktida etmek Cuymak) caiz olamaz).
(CAmto-saglr) 337
312- Arabî ilimlerde ilmi olmayan kimse Kur'-an âyetlerine ma'nâ verirse Cehennem ateşinden kendisine yer
hazırlasın.
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
313 - Arabi ilimlere istinad etmeden kendi re'yiyle (görüşüyle) Kur'ân-ı Kerîm'e ma'nâ veren kimse isabet etse
bile muhakkak ki, hata etmiş olur.
(Metmvf) 339
314- Söylemediğim bir hadisi bilerek bana îs-nad edib rivayet eden kimse kendisine Cehennem ateşinde yer
hazırlasın.
315- Söylemediğim hadisi bana isnad eden Cehennem ateşindedir.

(Câmi.-sagir) 341
316 - Şehadet makbul olmayan yani adaletle vasıflanmayan kimseden hadisi şerifimi almayınız ve
kabul etmeyiniz.
317 - Kur'ân âyetlerine kendi re'yiyle ma'nâ veren kimse Cehennem'den kendisine yer hazırlasın.
(Menavî) 343
Kırküçüncü Bâb
Mekke-i Mükebreme Ve Medine-İ Münevverenin Fazileti
318- Medine-i Münevverede bir Ramazan-ı Şert-fi (bir ay Ramazan orucunu) tutmak; sair memleketlerin bin
Rfcmazan'ından, keza bir Cum'a namazının oradaki edâJi; diğer memleketlerin bin Cum'asından efdaldir.
319- Beyt-i Şerifde edâ olunan namazın biri, başka yerlerdeki namazların yüz binine ve benim mescidimde
kılman namazın biri keza başka yerlerde kılınan namazların binine ve Beyt-i Mukaddeste (Kudüs-te Mescid-i
Aksa'da) edâ edilen namazın biri dahi diğer mahallerde kılman namazların beşyüzüne muadildir (eşittir).
320 - Zemzem suyu ihlâs ve imân ile içilirse, her derde devadır.
(Câmitis-sağlr) 346
321 - Minberim ile hanemin arası Cennet bahçelerinden bir bahçedir.

322 - Kabrimi ziyaret eden kimseye şefaatim vâ-Cİb Olur.

(Menavî) 348
323 - Beyt-i Şerifi (Kâbeyi) yedi defa tavaf edip iki rek'at da namaz kılan kimse bir köle azad etmiş gibi sevab
kazanır. 349
324 - Elli defa Beyt-i Mükerremi tavaf eden kimse anasından yeni doğmuş gibi günahsız olur.
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
325 - Kâbe-J Muazzama'ya bakmak ibâdettir.
326 - Vefatımdan sonra kabrimi ziyaret eden mü'nıin hayatımda beni ziyaret etmiş gibi olur.
(Menavî) 352
Kırkdördüncü Bâb
Şefaat
327 - Diğer Peygamberlerden fazla olarak kendime mahsus bir şefaatim varki, ümmetimden büyük günâh
sahiblerini onunla yâd ederim. Bu şefaat günahkârların bir kısmını ateşe dahil olmadan kurtarır. Bir kısmını da
dahil olduktan sonra Cehennem ateşinden halâs eyler.
(Camiös-sağîr) 353
328 -Şefaatim, ümmetimin günahkârları içindir.

(Câmiüs-aağir) 354
329- Hususi Şefaatim, ümmetimden Ehl-i Beytime mehabbet edenler içindir. Malûm olaki: Ehl-i Beyt'e
mehabbet onların amel ve ibadetlerine ittiba eylemektir (tâbi olmaktır). Yoksa delilsiz, isbâtsız söz yahut,
maazallah diğer Eshâb-ı Kirama düşmanlık ma'-nâsma değildir. Zira şeker gibi tatlı olan mehâbbet-i Ehl-i Beyt,
sim gibi zararlı ve tehlikeli olan sevmemek eshab ile karışsa, şüphesiz zarardan başka bir faideyi gerektirmez.
330- Ümmetimden bir kavim Cehenneme dahil olduktan sonra şefaatim sayesinde çıkarlar ki, bu kavime
«Cehennemlikler» diye isim verilir.
(Câmiüs-sagîv) 356
331- Kıyamet Günü'nde üç fırka şefaat eder. Bunların birincisi: Enbiyâ Aleyhisselâm, ikincisi t İlmiyle âmil olan
ulemayı kiram, üçüncüsü i Muharebe esnasında, ordu saflarında şühedâî züy'ü ihtiramdır.
(Câmiös-safcîr) 357
332- Muhakkak ki, bir kavim Cehennem'den şefaat sayesinde çıkarlar.

(Menavİ) 358
Kırkbeşinci Bâb
Duâ
333- Bir sıkıntı ile karşılaştığınız zaman (Has-. bünallahÜ ve ni'mel vekil» zikri cemilesine devam ediniz.
334 - Duasının kabul olması için ısrarla ve fazlaca yalvaranları Cenab-ı Hak sever.
335- Eğer bir kul Cenab-ı Allah'dan bir şeyi istirham eyler de istediği şeye kavuşmazsa, Cenab-ı Allah onun için
bir sevab yazar.
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
Îzâh :
Bu Hadis-i Şerif, Allahü Teâlâ'ya dua etmenin ne derece mühim ve mükâfata nail olunacağını beyan ediyor. Eğer
mü'min duâ edib de şayet dileği yerine gelmemiş, arzusuna kavuşmamış olsa dahi onun yaptığı tazarru ve niyazı
yine boşa gitmemiş oluyor. Zira Cenab-ı Hak o zaman o mü'min kuluna yaptığı duâ için bir hasene yani sevab
yazıyor. 362
336 - Bir babanın oğlu için duası, bir Peygamberin ümmeti hakkındaki duası gibi makbuldür.
(Câmius-sağir) 363
337 - Din kardeşi hakkında gıyabi olarak (onun haberi olmaksızın, arkasından) yapılan duâ Allahü
Teâlâ tarafından red olunmaz.
(Câmiüs-sağir)
dayanışma ise kuvvet doğurur. Kuvvet de İslâm düşmanlarına karşı zaferi gerektirir. Netice itibariyle bu durum
Allahü Teâlâ'nın rızasına vesiledir. Allahü Teâ-lâ'nın. rızâsı ise, mü'minler için ne ulvî ve kudsidir. 364
338 - Ezan ile kamet arasında olunan duâ müs-tecab (kabul) olur. O esnada duâ ediniz.
(Camifis-sağir) 365
339 - Ni'mete erenlerin, ni'met vericiler hakkındaki hayır duaları red olunmaz.
İzah
İslâmiyet; iyilik yapmak, sıkıntıda olanlara yardımda bulunmak, onlara in'am ve ihsan etmek dinîdir. İyilik,
yardım gören bir kimsenin; iyilik ve yardım gördüğü kimse için yaptığı hayır duâ Allah tarafından red olunmaz,
kabul buyrulur. Yardım: Cemiyette birliği, dayanışmayı meydana getirir. Birlik ve367
340 - Aleyhissalâtû vesselam Efendimizle Ehl-i Beytine salât ve selâm okunmadıkça okunan duâ, kabul olacak
makama ulaşamaz. Duanın kabulü için bir takım şartlar daha vardır ki; duâ eden kimse, duânm (başlangıcında
sonunda ve ortasında dahi) Cenab-ı Peygamber Aleyhisselâm Efendimize salât-u selâmı tekrar etmeli. Duadan
önce sadaka vermek, zikir ve fikir ve namaz gibi hayırlı bir işte bulunmalı. Cenab-ı Hakk'a hamd ve sena etmeli
hulûs-u kalb, nezafet, taharet, kıbleye karşı oturmak, miskinlik, fakirlik, ve zillet göstermek, tazarru, günahkâr
olduğunu itiraf ve ikrar ile tevbe ve istiğfar edib, haram yemekden sakınmalı. Böylece, hayır duaların kabulü için
şübhe olunamaz. Sunu da ilâve edelim ki; insanların bazısı her ne kadar Cenab-ı Hakk'ın kaza ve kaderine rıza
gösterib, sükût eylemek cihetini duâ üzerine tercih etmişlerse de, ekseri âlimler dünyâ ve âhiret selâmeti için
gerekli sebeblerden olduğunu, kabul edilecek duâ ise, sebeblerin biri bulunduğunu beyan ile; duayı terk-etmek,
kazaya rıza göstermek fikriyle yemek yememek, değişik, çeşitli elbise.giymemek, hastalıkta ilâç, muharebede
silâh kullanmamak gibi birtakım meşru olmayan hareketleri işlemek kabilinden olur demişlerdir. Husûsiyle duâ
ihtiyacım arzetmek ve Cenab-ı Hakk'a sığınma olduğu için, ayrı olarak bir ibadet makamına kaim olacağından,
lisânen duâ eylemek ve kalben Cenab-ı Hakk'ın kaza ve kaderine razı ve teslim olmak gerekir.
(Câmlös-sağîr) 368
341- Ağrıyan dişin üzerine şehadet parmağını koyup Yasin-i Şerifin âhirini (yani «Eveiem yeral insan- âyeti
kerimesini) nihayetine kadar okumalı. (Allah'ın izniyle şifa bulur).
342- Sağ elini vücudundan rahatsız olan yere koyup yedi defa mesh ve her mesh'de «Euzü biizzatil-lâhi ve
kudretini nün şerri mâecidû» duasını okumalı. Allah'ın izniyle şifa bulur.
(Cfimiös-sağİr) 370
362
363
364
365
366
367
368
369
370
343- Cenab-ı Allah buyuruyor ki; bir kul ellerini kaldırıb Bana duâ ederek dilek ve istekte bulunmazsa ona gazâb
ederim. Zira bu hâl ya gafletten, ya kibrinden ileri gelir.
344- Bir şeyden çekinmek, sakınmak kaderi def edemez. Lâkin salihlerin duası, (inmiş ve inecek) olan belâ ve
musibeti defetmeğe ve gidermeğe vesile olur. Böyle olunca, ey Allah'ın kulları! Duâ ediniz!
(Cams-sagtr) 372
345- Kimsenm sevguısı aıeynmae oıan auası-nın kabul edilmemesini Cenab-ı Hak'tan istirham eyledim. 373
346- Farz namazlarından birini huşu ile edâ eden kimsenin o namazın sonunda vaki olacak bir duası kabul olur.
(Menavİ) 374
347 - Kur'âA-ı Azimüşşân her ne vakit hatm olunursa akabinde (hatm olur-olmaz) yapılan bir duâ kabul olur.
Kırkaltıncı Bâb
Mazlumun Duası
348 - Mazlumun duasından sakınınız. Zira; bir kıvılcım sürati gibi semâyı çabucak kaplar.
(Câmitis-sağir) 376
349- Mazlumun duası makbuldür. Velevki fâsık (kötülük eden, günâh işleyen, fesadçı) olsun.
Kırkyedinci Bâb
Sadaka Vermek
350 - Sadakalar üe Cehennem ateşinden korununuz. Velevki bir hurmanın yarısıyla olsun. Onu vermeğe de
gücünüz yetmezse insanın gönlünü hoş edici güzel bir sözle olsun tasadduk ve takvada bulununuz.
(Câmös-sağir) 378
351- Sadakanın efdali; vücûdun selâmette iken. hayatın uzun bir müddet olduğu ve fakrü zaruretten korkulduğu
bir zamanda tehir etmeden sadaka verdiğin bir maldır. Ölmek üzere olan durum gelinceye kadar ihmal edip de o
vakit: (falana bu kadar, falana bu kadar) deme ki; o anda ister istemez mal senin değil; gösterdiğin kimselerindir.
(Çâmİüs-s&ğir) 379
352 - Şüphesiz ki; sadaka vermek Cenabı Hakk' m gazabını söndürmek ve insanı seadette dâim kılmak ile kötü
âkibetten muhafaza eder.
(Câmffis-sağîr) 380
353 - Yâ Bilâl! İnfak et! (nafaka ver) Cenab-ı Hakk'm inâyetiyle, malının eksileceğinden korkma.
354 - Tasadduk ediniz! (sadaka veriniz) zira sadaka sizi Cehennem ateşinden kurtarır.
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
(Câmlüs-sağİr) 382
355 - Müslim kimsenin sadakası, ömrün artmasına sebeb olduğu gibi, kötü sonuçtan da koruyucudur.
(Cftmttis-sagir) 383
356 - Sadaka, yetmiş çeşit belâyı önler. Bunların hafifi, meşhur cüzzâm ve baras hastalığıdır.
357- Şüphesiz ki; sadakayı muhtaç olan kimseye sadaka vermeğe niyet edib de, henüz onun eline geçmeden;
Cenab-ı Hak Hudret eliyle kabul edib alır. (mükafatını verir).
(Menavl) 385
358- Sadaka vermek; oruç tutmaktan efdaldır. Oruç insanı Cehennem ateşinden korumak için kalkan
makamındadır,
(Menavî) 386
Kırksekizinci Bâb
Mümini Sevindirmenin Fazileti
359 -.Farzları eda ettikten sonra, Cenab-ı Hakk'm ziyâde sevdiği amel müslim bir kimsenin kalbini mesrur
etmektir (Müslümanı sevindirmektir).
(Camitis-sagir) 387
360 - Bir mü'minin kalbini hoşnûd eden kimse, beni hoşnûd etmiş olur.
(Meııav) 388
Kırkdokuzuncu Bâb
Misafirlere İkramu Olmanın Fazileti
361 - Ziyaret maksadıyla gelen misafirlerinize ikram ediniz.

(Câmlös-safiir) 389
362 - Bîr kavme misafir geldiğinde, rızkıyla gelir. Gittiğinde, o kavmin mağfiretine sebeb olarak gider.
(Cfijnlüs-sağir) 390
363 - Misafire hürmet v \ riâyet vâcibtir.

(Menavi) 391
364 - Misafir rızkı ile beraber gelir. Ve hane sahibinin günâhını afve vesile olarak gider.
(Menavi) 392
365 - Gurbette acıyıp, garibe ikram eden kimse için cennet vacib olur.
(Menavi) 393
366 - Kalbi kederli, olan garibe tebessüm ederek güler yüz gösterenleri Cenab-ı Hak mükâfatlandırır.
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
(Mcnavî) 394
367 - Misafire yapamayacağı şeyleri teklif ederek, ona eziyyet etmek; son derece şiddetle men ve yasak
edilmiştir.
(Menavt) 395
368 - Cömert ve eli açık olmak Cenab-ı Allah'ın büyük sıfatandandır.

(Câmiös-sagir) 396
Ellinci Bâb
Cömert Kimselerin Fazileti
369- Cenab-ı Allah kerimdir. Kerem sahiblerinî ve Âl-i cenab kimseleri sever. Sefil ve alçak tabiatta
bulunanlardan ikrah eder.
370- Ehl-i Beytimden birine kavlen ve fiilen ihsan eden kimseye Kıyamet i Günü'nde mükâfat ederim.
371 - Cennet, cömert, kimselerin hânesidir.

(Camiüs-sağir)'399
372- Müslüman kardeşinin çıplak olduğunu görüp, O'nu giyindirmek suretiyle örten ve çıplaklığını gideren ve
böylece O'nu âlemde rüsvâ etmeyen kimsenin Cenab-ı Allah Kıyamet Günü'nde ayıplarını örter.
(Câms-sağîr) 400
373 - Cömertlik üe vasıflanınız ki, Cenab-ı Allah hakkınızda cömertlik ile muamele buyursun.
(Menavİ) 401
374 - Cömert olan bir câhil Allah indinde cimri olan bir âlimden efdaldır.
(Menavi) 402
375 - Cenâb-ı Hak buyurmuştur ki; Sen infâk et (nafaka ver) Ben de sana infâk edeyim.
(Menavİ) 403
376 - Cömert olan bir câhil, elbette bahü (cimri) olan bir âbidden Allah indinde daha makbuldür.
" (Menayî) 404
377 - İnsanların, muhabbetini arzu eden kimse, malını bol bol verib, ihsan eylesin.
(Menavİ) 405
Ellibirinci Bâb
AİZİK
378 - Şüphesiz ki; nzıklar insanın rızkını aramasından, daha ziyade, insanı arar. Ve nerede olursa olsun, sahibini
bulur.
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
(Câmiös-sağir) 406
379 - Rızık, ecelinden ziyade sahibini arar ve nerede olursa onu bulur.
(Câmiüs-sagîr) 407
380 - Âdemoğlu, ecelden kaçtığı gibi nzıkdan da kaçsa-, ecel her nerede olsa onu bulduğu gibi, rızık da
kendisini arar, bulur.
(Câmiös-safcîr) 408
381 - Muhakkak ki; Cenabı Allah herkesin rızkını bir ailedeki nüfusun çokluğu nisbetinde indirir.
(Menavl) 409
382 - Rızık ecel gibi, arar, nerede olsa bulur. Cenab-ı Allah'ın kulunu
(Menavi) 410
383 - Sizden bir kimse, rızkından firar etse bile, rızık ölüm gibi kendisini bulur.
(Menavi) 411
Elllikînci Bâb
İstemenin, El Açmanın Zemmi (Yerilmesi)
384 - Cenab-ı Allah, haris (aç gözlü) ve çekiştirilen (tenkid olunan), isteyenlere buguz eder (düşmanlık gösterir).
(Cams-sağır) 412
385 - Sailler, (el açıp isteyenler) o el açıp iste-melerindeki zül ve hakareti bilselerdi; dünyâda hiçbir zaman
dilencilikde bulunmazlardı.
(CamİÜs-sağîr) 413
Elliüçüncü Bâb
Cimriliğin Zemmi
386- fakir ve ihtiyacı olmaksızın el açıb isteyerek alıp yediğin şey, ateştir.
(CamiÜs-sağîr) 414
387 - Muhakkak ki; efendi olan, cimri olmaz (yani cimrilik ile büyüklük bir arada olamaz).
(Câmiüs-sağSr) 415
388 - Cimri olan, azâbdan öncemez. Cennet'e gire-(Câmiüs-sağİr) 416
389- Üç günlük kuvvete malik olan kimse için dilenmek, helâl olmaz.
(Menavi) 417
İzah
Dinimiz, çalışmayı emreder. Çalışkan kimselerin herkes tarafından sevildiği bir gerçektir. Çalışmayıb
başkalarının sırtından geçinmek hoş bir şey değildir. El açıb istemek sahibini alçaltır, zelil eder. Hele el açıb
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
isteyen kimsenin kuvveti yerinde ise ve sakatlığı da yoksa, onun el açıb istemesi kendisi için daha aşağılıktır..
Müslüman; yaradılışını -sebebsizce istemek suretiyle- küçültmemeli, şahsiyyetini korumalıdır. 418
390 - Cimrilerin azabsız Cennete giremeyeceklerine Cenab-ı Allah yemin etmiştir. 419
391 - Cimrilik ve yalancılık sıfatlan, iman ile bir arada bulunmaz. Cimrilik ve yalancılık sıfatları, mü' mini
kâmilde bulunmaz (böyle kimsenin îmanı, kâmil değildir).
(Câmitis-sagir) 420
392 - Muhakkak sıhhat hâlinde ve hayatmda cimri olub da ölmek üzere hasta iken cömertlik gösterenlere Cenab-
Allah buğuz eder.
(Menavî) 421
393 - Cimri, kimse azâbsız Cennet'e giremez (cezasını görür).

(Câmias-salîr) 422
394 - Tam bir îmân ile cimrilik, bir kimsenin kalbinde katiyyen bir arada olamaz.
(Menavi) 423
Ellidördüncü Bâb
Bazı Nasihatler
395 - Bana elçi gönderdiğiniz zaman, yaradılışı güzel, ismi güzel birisini gönderiniz.
(Câmüis-sağir) 424
396 - Bir yangın gördüğünüz zaman «Allâhüek-ber» diyerek tekrar tekrar tekbir alınız. Zira, bu yangını
söndürür.
(Câmiüfi-sağlr) 425
397 - Ölümün pençesine düşmezden evvel, tevbe, istiğfar ve vird ile ölüme hazırlanın.
398- Her zamanın pâdişâhına itaat et. Her imamın arkasında namaz kıl. Ve eshabımdan hiç birisine sövüb sayma.
427
399 - Biliniz ki, sizden bir Terd yoktur, illâ varisinin malını, kendi malından ziyâde sever. Hayatında tasadduk
ettiğin şeyler kendi malındır ki; onların semeresini öldükten sonra görürsün. Senden sonraya bıraktığın mal ise
veresenindir.
(Câmifts-sağîr) 428
400-Halka karşı takva ve salâh ehli olduğunu göstermek cihe,tiyle hareket edenler- kendilerini riya tehlikesinden
kurtaramazlar.
(Camiiis-sağîr) 429
İzâh :
«Yolculuk yapan iki kişiden birisi, arkadaşının varlığı sebebiyle namazını kılsa şirk, bu yüzden terk-etse riya
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
olur. Ihlâs: bu ikisinden Allah'ın seni kurtarması (ve namazı sâdece Allah rızasına kılman) dır.
(Abdullah îbn'ül-Mübarek)
Görüldüğü gibi; îmândaki riya, küfür, ibâdetteki bir işi gösteriş, ibâdete ortak koşma da şirk, terket-mek ise
riyadır.
Çoğumuz riya diye şirk'e gittiğimizin farkında olmayız. Her ikisinin farkını ve bunlardan sakınmayı
bilmediğimiz takdirde, ibâdetimiz kesinlikle kabul bu-yurulmaz.
Takva, Allah'ın yasaklarından sakınmak demek-dir. Bir mü'min'in, insanların katındaki derecesini yükseltmek
niyyetiyle Allah'ın yasaklarından çekinmesi; bize göre riya gibi görünse de, Abdullah îbn'ül Mübarek
Hazretlerine göre şirk'dir, tevbe etmeyi ge-rekdirir. Çünki; kullara gösteriş düşüncesi de bir niy-yettir ve niyyete
galib olan da budur. Halbuki, Allah Rızâsı için yapılması gerekene, kulunu da dâhil etmek, elbette küfürle
alâkalıdır. Hiç bir amelde, hem Hâlık'ı hem de mahlûkunu bir tutmak makbul olmadığı gibi, niyyetteki ortaklık,
Şirk'e bedeldir... 430
401- Şeriat dairesinden dışarıya çıkmamak şartıyla birbirinizle muhabbet ve .lâtife ediniz. Zira dininize kabalık,
sertlik ve şiddet isnadını sevmem.
(Câmitts-sagir) 431
402 - Fasıklan işledikleri fısk'lar (günâhları) ile zikrediniz ki; Halk şerlerinden sakınsın.
403 - Arslandan nasıl kaçarsanız, cüzzâm illetine (hastalığına) mübtelâ olmuş kimseden de öylece kaçınız.
404 - Servet ve zenginlik hususunda, kendinizden servet ve zenginlik bakımından alçakta olanlara bakınız.
Yüksekte olanlara bakmayınız. Ki; içinde bulunduğunuz ni'meti küçük görmeyesiniz. Bu sebeble de iki dünyâda
azab çekmeyesiniz.
(Menavî) 434
405 - Dünyânın geniş vakitlerinde (yani; sıhhat, servet, emniyet gibi istirahat sebebleri) mükemmel olduğu bir
zamanda; Cenab-ı Hakk'a ibadet ve tâat ile kendini takdim eyle ki; sıkıntılı ve dar bir zamanda seni lütuf ile
anstn!
(Menavî) 435
406 - En iyi dost ve yanında oturacağınız kinv selerin hayırlısı şol kimsedir ki; bakması Cenab-ı Allah'ı size zikir
ettire, sözleri amel ve ibadetinizi arttıra. İşleri Ahiret Günü'nü hatırınıza getire.
(Canütts-sağtr) 436
407- Nice âbid olduğu halde cahil vardır ki; şeytana maskaradır. Nice âlim fasık vardır ki; ilmiyle âlim olduğu
hâlde (fasık olduğu) için ilmiyle azabtadır. Bunlardan sakınınız.
(Menavt) 437
408- Sefer ediniz. Sefer (yolculuk) sıhhatinize vesiledir (Sağlığınızı arttırır).

(Ctaütis-sağSr) 438
409- Güzel ahlâk sahibi olan şükür edici zenginlerle yolculuk ve seyahat ediniz. Bundan maksad ve harekâtı,
yolculuk âdabını öğrenmek içindir.
(Menavi) 439
410 - Cenab-ı Allah'a muti ol (itaat et) ki; akıllı denmeğe şâyân olasın. Ve Cenab-ı Allah'a maasiyet-de (günâhı
gerektirecek hallerde) bulunma ki; câhillerden olmavasın.
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
(Menavt) 440
411 - Dünyâda garib, yahut bir yolcu gibi ol! Nefsini kabirde olanlardan say! Nefsini (kötülük duygularını)
öldürmeğe çalış.
(Menavt) 441
412 - Bir kimsenin üç evlâdı vefat edib de, toprağa verirse; Cenab-ı Allah, Cehennem azabını ona haram eder.
(Camİüs-sağir) 442
413 - Fasık'a ikram eden kimse Islâmiyetin yıkılmasına yardım etmiş olur. :
(Menavî) 443
414 - Ümmetimin cümlesi Cennet'e girer. Ancak bana itaat etmeyenler giremezler, (yani onlar itaat-sızlıklanna
denk olan bir zaman için Cehennem ateşiyle azâb olunurlar.)
(Câmltis-sağjr) 444
415 - Safi ipekten yapılmış elbise giyenler; Ahi-rette onu giyemezler.

(Cftmlüs-sağîr) 445
İzah :
Bu husus erkekler içindir. Zira erkeklere ipekten elbise giymeğe dinen cevaz verilmemiştir. Kadın için gipib
giymemelerinde bir mahzur yoktur. 446
416 - Oturulacak yerlerin güzeli öyle bir yerdir ki; insanı Kıble'ye yöneltsin. Yani Kıble'ye doğru yönü dönük
olarak oturulan yerler, yerlerin en güzeli
(Menavi) 447
417 - Vaaz için, ihtiyarlık kâfidir.

(Menavi) 448
İzah
İnsanın beşikden mezara kadar olan hayati: iman ve hareket bakımından çok değişik seviyeler arzeder. Bu büyük
farklılık, her insana göre de değişir. Böylece, binlerce değişik düşünce ve amel (farklılığı) ortaya çıkar I..
Bir insanın taklid devresi olan çocukluk tedkik çağı olan gençlik ve tefekkür devresi olan olgunluk dönemleri ile,
tecrübe yaşlan olan ihtiyarlık: apayrı muhtevalara sâhibdir.
Kâinatın Fahri (S.A.V.) Efendimiz: -İhtiyar kadınların dînine tâbi olunuz*» buyururlar. Kabûî edilen mutlak
gerçek şudur ki; insanın zekâsı aklı ve görüşü : (basireti) altmış, altmışbeş yaşlarında kemâle erer. Dini Mübin
ise Resûlullâh'ın yaşının 63'e ulaştığı devrede tamamlanmıştır.
Eİbetteki; çay bardağındaki kaşığm gerçekte suda göründüğü gibi kırılmamış, yâhud büyümemiş olduğunu
insanın anlayabilmesi, elini önce çok sıcak, sonra çok soğuk suya sokanın, ikinci suyun ılık olmadığını
anlayabilmesi için, ilmin ışığında bir hayli zaman geçmişdir.
îşde bunların gibi, gençliğin tefekkürsüz ve aceleci te'sirler altındaki hissi görüşlerinden kurtulan ihtiyarlardan
ibret almak onların çile ve tefekkür neticesinde bükülen bellerine ağarmış sakallarına ve titreyen ellerine
bakmak; o toy gençler için, şüphesiz ki kendi sonlarını da hatırlatıcı, ihdâr ve dikkat çekici bir misâldir. 449
418 - Satranç oynayanlar, Allah'ın rahmetinden mahrumdur.

(Menavi) 450
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
419 - Tavla oyunu oynayanlar, Cenâb-ı Allah ile Resulüne isyan etmiş olurlar. 451
420 - Bir müslimin bir müslimle konuşmayı ter-ketmesi onun kanun dökmek gibidir. 452
421 - Bir mü'min için din kardeşiyle üç günden fazla konuşmamak helâl olmaz.
(Menavl) 453
422 - Bir saat adaletle hükmetmek, altmış senelik ibadetten hayırlıdır.

(Menavi) 454
423 - Ümmetimin fakirleri zenginlerden yetmiş sene önce Cennete; dahil olur.
(Menim) 455
424 - Bir gecenin "humması, bir senenin küçük günâhlarına kefarettir. (Yani gece hummaya yakalanıp bir gec
humma hastalığı çekenlerin o hastalıkları; kendilerinin bir senelik küçük günâhlarına kefaret olacağı belirtiliyor.)
(Menavi) 456
Ellibeşinci Bâb
İcma-1 Ümmetin İhtilâfı
425 - (Fakih ve müctehidlerin büyüklerinin aralarındaki) ihtilâf, şeriat dairesini genişlettiği ve ümmetimin
muamelelerini kolaylaştırmağa sebep olduğundan rahmete vesiledir.
(Nevâdlr'ul-nsûl) 457
426 - Eshabımm aralarındaki ihtilâf rahmettir.

(Menavi) 458
427 - Ümmetimin âlimleri, Hak olmayan bir şeyde ittifak etmezler.

(Menavi) 459
Ellialt1ncı Bâb
Büyüklere Hürmet
428 - Size, kavmin salâh ve takva ehlinden bir zat geldiğinde ona ikram ediniz.
(Nevftdlr'ul-nsûl) 460
429 - Büyüklerinize tazimen ayağa kalkınız.

(Menavİ) 461
430 - İhtiyarlamış bir mü'mine ikram etmek; Ce-nab-ı Hakka tazim etmektir.
(Menavi) 462
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
Elyedinci Bâb
Anaya, Babaya İtaat Ve İhsan
431 - Ana ve babaya hizmet ve itaat ve ihsan sebebiyle Cenab-ı Allah insanın ömrünü artırır. (Yani vücûduna
sıhhat, kalbine vüs'at (genişlik) ihsan eder.
432 - Anaya babaya kavlen ve fiilen ihsan eylemek; fisebiîiUah cihadda bulunmak kadar faideye vesile olur.
433 - Anaya babaya ihsan; ömrü ziyâdeleştirir. İhsan ve itaat etmemek, yalan söylemek; rızkı noksan-laştırır.
Hayır dua da, kazaları giderir.
434 - Üç şey vardır ki; onlarla amel ve ibadet ifa edilemez (faydalı olamaz.) Birincisi, Cenâb-ı Allah'a şirk,
ikincisi mü'min olan ebeveynine isyan, üçüncüsü Muharebe safından firardır. '
435 - Cennete girebilmek validelere (annelere) tevazu, itaat ve rızâlarını kazanabilmek için ayaklarına
kapanmakla olur.
436 - Cenâb-ı Allah'ın rızâsı; annenin, babanın rızâsında, gazabı da gazâblanndadır.

437 - Bir kimse Annesinin Babasının üzüleceklerini gerektirecek harekette bulunursa büyük günâh sahibi olur.
(Menavî) 469
438 - Ebeveynine ve halkına muti olan cennettedir.

(Menavî) 470
439 - Ebeveynine mehabbetle bakmak evlâd için ibadet makamındadır.

(Menavî) 471
Elli Sekizinci Bâb
Çocukların Hakkı
440 - Allah'dan korkunuz, in'am ve ihsan hususunda çocuklarınız arasında adalet ediniz.
(Cûmiüs-sağ) 472
441 - Çocuklarınızı, Peygamberinize Ehli Beyt ve Kur'ân okumağa mehâbbet gibi üç hasletle terbiye ediniz. 473
442 - Bir kimsenin üç oğlu olur da, birisinin ismini Muhammed koymazsa, cehalet etmiş olur.
(CAmfÜs-sağir) 474
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
443 - Çocuğun kokusu, Cennet'te bulunan reyT hân kokusunu andırır demektir.
(Camifis-sagir) 475
444 - Cenab-ı Allah, merhamet buyursun ki; evlâdına hayır işler için yardım eder. (Yani böyle babalara Allah
merhamet buyursun.)
(Mepavi) 476
445 - Çocukların babalan üzerindeki hakları: (Yani babaların çocuklarına karşı vazifeleri) onlara güzel bir isim
vermek. İslâm âdabını öğretmek, güzel
bir terbiye vermektir.
(Menavî) 477
Ellidokuzuncu Bâb
Aîle Reisinin Evladû İyâlinin Nafakasını Temin Etmesi
446 - Bir kimse sadaka ve hayır niyetiyle israf etmeksizin aüe halkına infâk ederse niyeti nisbetinde ecir
kazanır.478
447 - Kulun hayırlarının ölçülmesine; en evvel açık olunan şey, ailesine verdiği nafakadır.
(Menavi) 479
448 - İnsanların fenası, gücü yettiği halde, eşinin ve çocuklarının maişetini daraltan kimsedir.
(Menavî) 480
449- Cenab-ı Allah geniş, bol nzık ihsan ettikten sonra kazancı bol olduğu halde sıkı tutub, çoluk çocuğu için
harcamayan kimse, üirimet-i kâmilemizden değildir.
(Menavî) 481
450 - Bir insanın kendi eşine ve çocuklarına verdiği nafakası, sadaka makammdadır.
(Menavi) 482
Altmışıncı Bâb
En Yakın Akrabalar
451 - Biraderlerin dinen ve ilmen büyük olanı baba makammdadır,

(Menavî) 483
452 - Zevcine (eşine) ettiğin hizmet, sadakadır. (Bu Hadis-i Şerif fakir hâlinden dolayı sadaka veremediği için
üzülen, mahzun olan bir hâtûna hitab buyurulmuştur.)
453 - Babası olmayan bir çocuk için, dayısı, babası makamındadır.

(Menavl) 485
454 - Annenin kızkardeşi (yani tezye) insanın annesi makamındadır.

(Menavi) 486
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
455 - Anne ve babanın hemşireleri (kız kardeşleri) anne makamındadır.
(Menavî) 487
456 - İnsanın amcası, babası makamındadır.

(Menavi) 488
Altmışbirinci Bâb
Komşu Hakkı
457 - Komşunun komşu üzerinde büyük hakkı vardır.

458 - Allah'a ve Kıyamet Günü'ne imânı olan kimse, komşusuna ihsan etsin.
(Menavi) 490
459 - Komşularının haddi kırk hanedir. Yani bunun haricinde kırk hanenin dışında kalanlara komşu denilemez.
(Menavi) 491
İzâh.
İslâmiyet, içtimaî bir dindir. Her hususta yardımlaşmağı, fertler arasındaki münasebetlerin birbiri için faydalı
olmasını sağlar. İşte bunlardan birisi de komşu hukuku ve komşular arasında yardımlaşmadır. Komşunun komşu
üzerine te'siri büyüktür. Bir hanenin komşu sayüabilmesi için, kendi hanesinden itibaren kırk hanenin içerisinde
olması lâzımdır. Yalnız bu dört tarafa da şâmildir. On hane sağından, on hane solundan, on hane önünden on
hane arkasından. Bazı âlimler de dört taraftan kırkar hanedir, demişler. Buna göre yüzaltmış hane olur. 492
460 - Komşusu aç, kendisi tok olan bir merhametsiz, kâmil mü'min olamaz.
(Manavı) 493
461- Komşusunun yiyecek bulamayıp da aç olarak yattığını bildiği halde, yardımda bulunmayan bir zengin tam
bir imân sahibi değildir. 494
Altmışikinci Bâb
Allah Rızası İçin Din Kardeşinin Hacetini Yerine Getirmek
462 - Din kardeşinin dünyevî ve uhrevî bir müşkülünü halleden kimse için Hac ve Umre gibi bir se-vab yazılır.
(Menavi) 495
463 - Din kardeşinin ihtiyacını gideren bir mü'-minın hacetini de Cenab-ı Allah giderir.
464 - Bir kul din kardeşinin yardımında bulundukça; Cenab-ı Allah da o kula yardım eder.
(Menavl) 497
465 - insanlara yardım ve hizmet eden; sevâb kat" zanmak için, hepsinin üstündedir.
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
(Menavi) 498
466 - Kendisine sığınanların ricasını bitirmiyenin ricasına, Cenab-ı Allah kıymet vermez. 499
Altmışüçüncü Bâb
Aç Bir Mümini Doyurmak
467 - Bir kimse aç bir mü'mini doyursa, Cenab-ı Allah da o kimseyi Cennet meyvalanyla doyurur.
(Menavî) 500
468 - Şüphesiz; müslimi, mağfireti (Af olunmayı) gerekli kılar.

(Menavi) 501
469- Sizin hayırlı olanınız; yemekler ikram ederok, aç olanları doyuran kimsedir.
(Menavi) 502
470 - Cömert kimsenin ikram etmiş olduğu yemeği deva, cimrinin, is© hastalıktır.
(Menavî) 503
471 - Aç bir karnı doyurmaktan efdal nafile bir amel ve ibâdet olamaz.
(Menavî) 504
472 - Misafirine ikram olmak üzere bir koyun kesen mü'min için, o koyun ateşten kurtuluş fidyesi olur.
(Menavi) 505
473 - Kişinin dosdlarıyla yediği yemek için, Xı-yâmette hesâb görülmeyecekdir.

(Menavi) 506
474 - Ramazan-ı Şerif müstesna olmak üzere, nice oruç olmayan kimse vardır ki; fakirleri doyurmak ve zayıflara
nafaka vermek sebebiyle gündüz oruçlu ve geceleri nafile namaz kılan abidlerden ibâdet eden kullardan ziyâde
ecir, kazanır.
(Menavî) 507
Altmışdördüncü Bâb
Edeblerden Bazıları
475 - İnsanlara, hal ve şanlariyla uygun yerler

gösteriniz. Meclislerde ve görüşülecek toplantı yerlerinde olsun, dururken ve giderken olsun, faziletli, muhterem
zatların haklarını kaybetmeyiniz. Herkese layık olan muamelede bulununuz." 508
476 -. Musafaha ediniz. Bu, Kalbinizdeki kin ve düşmanlığı giderir. (Musafaha: iki mü'minin karşılaştıklarında
konuşmaya başlamadan önce; birbirinin elini tutup birinin, diğerinin elini öpmesi veya hafifçe sokması
demektir.) 509
477 - Aklın başı, insanlar ile mülâyemet ve hüsn-ü muaşerettir. (Yâni onlarla iyi ve güzel geçinmektir.)
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
478 - Gizli olan amel ve ibâdet, meydanda, olan-

dan ef daldır. Fakat insanların onu görüp, ona uymaları fikriyle alenen yapılan ibadet, daha efdaldır.
(Câmiits-sağîr) 511
479- Vaad, borç gibidir.

(Meaavt) 512
İzah
İSLÂM; Doğruluk, ve doğruların Dinidir. Cenâb-ı Resûlullâh: (S.A.V.) «Hûd sûresi ve benzerleri, beni kocattı!»
buyururlar. Bu sûre-i celüelerde: Peygamberlerin Hakk'ı tebliğ usûlleri ve ümmetlerinin kendileriyle olan
mücadeleleri anlatılır. Şu âyet-i Kerîme de; Hûd sûre-i celilesi'ndedir.
«Emrolunduğun gibi dosdoğru ol!» (114)
Doğru konuşmak, yalandan kaçınmak ve vadinde durmak İslâm'ın 'esâslanndandır. Cenâb-ı Hakk; buyuruyor :
«Ey imân edenleri Hak üzere durub, adaleti yerine getirmeğe çalışan hâkimler ve Allah için doğru söyleyen
şâhidler olun!» (Nisa: 135)
«Ey mü'minler! Allah'a ve Resülullâh'a verdiğiniz sözden dönerek hainlik etmeyiniz! Bile bile, aranızdaki
emânetlere de hiyânet etmeyiniz.»
(Enfâl: 279)
«Ey imân edenler! Allah için hakkı ayakta tutan hâkimler olun! Bir topluluğa olan kininiz, sizi adaletsizliğe
götürmesin!» (Mâide: 8)
Resûlullâh (S.A.V)
«Münafığın alâmeti üçtür: Konuşduğunda yalan söyler, vaâd ettiğinde yerine getirmez ve emânete' ihanet eder.»
buyururlar. 513
480 - Niyet ettiğin bir iş için kalbinde korku ve tereddüt olursa, o i§i yapmamalı.
(Câmİös-sağir) 514
481 - Kavlen ve fiilen insanlar ile hoş geçinmek ve onlarla lâtife eylemek, sadakadır.
482 - Evlâdın babasının ahbabını ziyaret etmesi iyi ve güzel işlerdendir.

483 - Bir meclisde ceryan eden sözler, gizli tutulmalıdır.

484 - Din Kardeşlerine karşı tebessüm etmek ve ferahlık göstermek, sadakadır.

(Câmiüa-sağir) 518
485 - Arabi şiirleri ve şiir için lâzım olan şeyleri öğreniniz. Zira şiir söyleyebilmek (ya da yazabilmek)
için uğraşmanız, lisânınızı fasih eder.
(Menavî) 519
486 - İhsan sahibi olan zenginlere fakirlerin mükâfatı; onlara nasihat ile hayır duâ eylemeleridir.
(Menavî) 520
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
487 - Mü'minin yediğinden ve içtiğinden fazla kalanını (yani mü'minden artanı) yemek ve içmek, şifâdır.
(Menavî) 521
488 - Vâad borçdur. Yazıklar olsun ol kimseye ki; vâad eder de, sonra (şer'i bir mâni bulunmaksızın) o vaadini
yerine getirmez.
(Menavi) 522
489- insanlara, anlayabilecekleri mertebede söz söyleyiniz. İnkârlarını icâb ettirecek söz dâima tatlıya meyyaldir.
(Menavî) 523
490 - Size iyilik edenlere, mükâfat ediniz.

(Menavi) 524
491 - Bir kimse kavim ve kabilesine muhabbet etmekle çekiştirilemez. (Yani, kavim ve kabilesine muhabbet
eden kimsenin dedikodusu olmaz, aleyhinde konuşulmaz.) 525
Altmışbeşincî Bâb
Mü'minîn Sıfatı
492 - Mü'min olanlar, imân sâhibleriyle ülfet ederler. Mü'minlerle dosdluk bağlarını kesenlerde hayır yoktur.
(Câmitts-sağîr) 526
493 - Mu minin insanlar, üzerinde külfet ve meşakkati az olur. (Yani, mümin buna dikkat eder de;mü'min
kardeşine yük olmaz, ona eza ve cefa vermez.)
(Çâmiüs-sağir) 527
494 - Vaaz ve nasihat için insanların arasına ih-tilat karışmaz ve onlarla görüşüp konuşmaz böylece cefâlarına
sabır ve tahammül eden âlim ve âbid, inzivaya çekilmiş olması dolayısıyle kimseye faydası dokunmayan sâlih
zatlardan efdaldir.
495 - Kâmil mü'min vakur ve mülayim, işleri ise kolay olur.

496 - Bir kimse kendi nefsi için arzu ettiği ecir ve mükâfatı, din kardeşi için de arzu etmedikçe kâmil mü'min
olamaz.
(Menavî) 530
497 - Mü'min, iman sebebiyle tatlıdır. Binâenaleyh, daima tatlıya meyyaldir.

(Menavî) 531
498 - Kâmil olanlar, Allah indinde bazı meleklerden efdaldir.

(Camitis-sağir) 532
499 - Mü'minin mülayemeti (yumuşaklığı) o kadar ziyâde olur ki; kendisini görünce ahmak zannedersin.
(Menavi) 533
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
500 - Sünnet-i seniyeme tâbi olmayan benden değildir.
(Menavi) 534
501 - Lüzumsuz söz ve işleri terk etmesi, kişinin îslâmiyeti'nin güzelliğine delildir.
(Menavi) 535
Altmışaltıncı Bâb
Şükür
502 - Kâmil îmân, iki kısımdır. Bunlardan birincisi; yasaklardan sakınmak, ikincisi de; îlâht tâat ve emirlere itaat
etmekden ibaret olan şükürdür. 536
503 - Cenâb-ı Allah'a çok şükür eden kimseniz; iyilik gördüğü zata fazlasıyla şükranını arzedendir.
(Menavl) 537
504 - Cenab-ı Hakk'ın in'am ve ihsanını anmak (Allahüteâlâ*nm bunca ni'metlerini hatırlamak) şükürdür.
(Meimvf) 538
Altmışyedinci Bâb
Kanaat, Tevekkül Ve Rıza
505 - Cenâb-ı Hakk'ın verdiğine kanâat tüken-me-z bir maldır.

506 - Cenâb-ı Allah'a. hakkıyla tevekkül etseniz kuşları rızıklandırdığı gibi, sizi de rızıklandırır.
507 - Bir kimse Cenab-ı Hakk'ın ihsan buyurduğu az bir rızka razı olursa; Cenâb-ı Hak da o kimseden az bir
amel ve ibâdetle razı olur.
(Menavi) 541
508 - Herkesten kuvvetli olmasını arzu eden kimse, Cenab-ı Hakka tevekkül etsin.
509 - Mü'minlerin iyisi; kanaatkar ve kötüsü tamah edendri.

(Meııavî) 543
510 - Mü'minin izzet ve yüceliği, insanlardan, istiğnasıdır. (Yani, azâ kanâat etmesi, tok gözlülüktür.)
(Mcııavi) 544
511 - Gerçek zenginlik insanların, malından is-tiğnasıdır. (Azâ kanâat etmesidir.)

(Menavi) 545
512 - Kanaat, tükenmez bir hazînedir.
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
(Menavi) 546
513 - Cenab-ı Hakkın taksimine razı olan kimse; zengin kalbe mâlik olur.
(Menavi) 547
514 - Cenabı Hakkın verdiği rızka kanaat eden rıü'min, Cennete girer.
(Menavi) 548
515 - Deveni bağla, Cenab-ı Hakk'a da tevekkül eyle! (Yâni malı, mülkü muhafaza etmek, tevekküle zarar
vermez.
(Menavi) 549
Altmlşseklzinci Bâb
Rıfk Ve Merhamet Etmenin Fazileti
516 - Yeryüzünde bulunan fakirlere ve zayıflara merhamet ediniz ki; gök de olan melâikei kiramda size
merhamet edib, hakkınızda hayır dua etsinler.
(CâmiÜs-sağir) 550
517 - Yumuşakhhk ve şefkat ve (yani insanlara lutûf ve merhamet eylemek) akıl ve hikmetin başıdır.
(Cânıiüs-sağir) 551
518 - Cenab-ı Allah'ın çok sevdiği hane, şol bir hanedir ki; onun içinde iyilik ve bağışlamayla bir yetim bakılır.
(Yani bir yetimi hanesine alıb da ikram ve ihsan ile büyütüp besleyenleri, Cenab-ı Hak çok sever.)
519 - Bir mü'mine yapılan zillet ve hakareti gö-rüpte men etmeğe muktedir iken yardım da bulunmayanları
Cenab-ı Hak mahşerde zelil eder.
(Mcnavi) 553
520 - Kavmin muhterem ve mükerremi, Allahü-teâlâ'nın rızası için kavmine hizmet eden kimsedir.
(Camius-sağir) 554
521 - Küçüğümüze merhamet, büyüğümüze hürmet ve itaat etmeyenler, ümmet-i kâmilemizden değildir.
(Câmiiis-sağİr) 555
522 - Her kim ki; dualarının kabulünü ve gam, kederinin giderilmesini murad ederse; sıkıntıda bulunanların
imdadına yetişsin.
523 - Merhamet etmeyenlere merhamet olunirıaz.

524 - Bir kalbten merhamet eksik olmaz. Meğer ki o kalbir sahibi şaki (haydut) olsun.
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
525 - Fakirlere ve zayıflara merhamet edenlere. Cenab-ı Hak merhamet eder.
(Menavi) 559
526 - Yumuşaklık, insan için uğurlu ve mesud olduğu gibi; aksi olan kabalık da, uğursuzluğu gerek-4irir.
(Menavi) 560
527 - Din kardeşinin avretini örten kimsenin gıvretini Kıyamet Gününde, Cenab-ı Allah örter.
(Menavİ) 561
528 - İnsanlara, merhamet etmeyenlere, Cenab-ı Hak merhamet buyurmaz.

(Mcnavi) 562
529 - Nefsimi kudretinde' tutan Cenab-ı Allah'a yemin ederim ki, merhametsiz bir kimse azabsız Cen-
net'e giremez.
(Menavi) 563
530 - Dul ve kimsesiz kadınlara yardımda Salih bir koca gibi olunuz.
(Menavi) 564
531 - Yetimlere gayet merhametli ve şefkatli olan bir baba gibi olunuz.
(Menavi) 565
Altmışdokuzuncu
Bâb Hilm
532 - Hilm sahibi, yumuşak huylu olanlar; dünyâda ve Ahiret'de büyük ve muhteremdirler.
(Câmîüs-şağir) 566
533 - Hilm; Peygamberliğe yakın bir faziietdir.

İzah:
Peygamberlere has vasıflardan biri de hilm'dir. Rütün peygamberlerde, insanları dine davet hususunda müşterek
vasıf; onların bu vazifelerini icralarında insanları Hak ve dine davet ederken Hilm'le (tatlılık, yumuşaklık,
mülayemetle) yapmalarıdır. 568
Yetmişinci Bâb
Hayâ
534 - Kavim ve kabilendeki bir salih bir erkekten haya ettiğin, utandığın gibi; her hâline vâkıf olan Cenâb-ı
Hak'dan da haya eyle. Gizli ve aşikâre fena bir hayat tarzında, fena bir yol tutub da, o yolda cesaret etmemek
(yani fena yolda yürümemek) için sana vasiyet eylerim.
535 - Hay ile kâmil imân bir arada bulunurlar. Biribirinden ayrılmaz. (Yâni, biri gidince, öteki de kalmaz.)
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
536 - İnsanlardan, haya etmeyen, Cenabı Allah' dan da haya etmez.

(Cantiüs-sağİr) 571
537 - Haya, imândandır.

(Menavi) 572
538 - Haya ve hicabın azlığı; kiifür »lâmetle-rindendir. (Yani ktffüre yaklaşmaktır.)

(Manav!) 573
Yetmişbirinci Bâb
Sekînet (Sükûnet, Rahatuk) Ve Vakab
539 - Aklın başı, îmândan sonra haya ile güzel ahlâk (üzere yaradılış) tır.
(Menavi) 574
540 - Ulûm-u şer'iyeyi (Kur'ân, Hadis, akâid, fıkıh ve benzeri şer'i ilimleri) ve ona lazım olan vakarını tahsil
ediniz. Ve ilmi öğrendiğiniz zâta (âlime) tevâzûda bulununuz. Çünkü tevazu olmadıkça mümkün dsğüdir.
(Cftmiiis-sağir) 575
541 - Seri (süratli) izale eder. Giderir. yürümek, insanın vakarını

542 - Ey insanlar vakar ve haysiyetinizi daima muhafaza ediniz.

(Menavî) 577
Yetmişikinci Bâb
Sabrın Fazileti, Acele Etmenin Yerilmesi
543 - Musibetler ve insan üzerine birkaç belâ birden erisdiği zaman, sabır ederek Ali&h'dan gelecek olanları
beklemek, (gelecek olanlara tevekkül üe rıza göstermek); ibâdettir.
(CimHis-sağır) 578
544 - İşlerde orta (mutedil) hâli, tâkib etmek, Cenab-ı Hak'dan; acele ise, şeytandandır. (Vesvese ve igva ile
yanıltmak istemesindendir.)
(Câmlâs-sagir) 579
545 - İşlerde normal hal, her şeyde güzeldir. Yalnız Âhiretle ilgili amel ve ibadetde güzel olan acele etmekdir.
(Camİüs-sağir) 580
546 - Hayırlı işler müstesna olduğu halde; her işte acele eden hata eder.
547 - Şüphesiz ki, Cenab-ı Allah sabrı belâ ve musibet nisbetinde ihsan eder.
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
(Menavı) 582
İzah :
Allahu Teâlâ, bir mü'mine bir bela ve musibet verince, o nisbetde de sabır ihsan eder. Bu duruma göre herhangi
bir bela ve musibete dücâr olan mü'mine gereken; taşkınlık göstermeden, kötü söz söylemeden rıza ile belâ ve
musibete sabır etmelidir. 583
548 - Şüphesiz güzel bir sabır sol bir Kimsenin sabrıdır ki; halinden kimseye şikâyet etmez.
(Menavî) 584
549 - Belâ ve musibet üzerine sabır ve tahammül edip, Cenab-ı Hakkın yasak ettiği söz ve işleri yapmamak
ibâdettir.
(Menavİ) 585
550 - Sabır ve tahammül ferah ve sürürün anahtarı olduğu gibi; zühd ve kanaat da, ebedi zenginliktir.
(Menavî) 586
551 - Sabır, cennet hazinelerinden bir hazinedir.

(Menavi) 587
Yetmişüçüncü İrfan
Yetmişüçüncü Bâb Tedbîr, İstişare Ve Îstîhâre
552 - Bir işe başlamak istediğin zaman sonunu, neticesini düşünüp hayır ve sevabı gerektiriyorsa devam, sonu
şerli, zararı gerekdirici ise, o işden sakınılmahdır.
(Cami üsağırt) 588
553 - İşlerinde istihare edenler (neticesinin hayır mı, yoksa şer mi olduğunu anlayabilmek için rüyaya yatmak)
pişmanlık çekmedikleri gibi, maişeti idare hususunda israf etmeyip, orta hâli tâkib edenler fakr ve zarurete
düşmediler (düşmezler).
(C&miüs-sagîr) 589
554 - İstişare olunan zât, itimat olunmuştur. (Bu sebebten) istişare olunduğunda kendi nefsi için arzu ettiği
hayırları kendisi için istişare edenlere de söylemeli, demektir.
(Camiüs-sagir) 590
555 - İstişare olunacak'zat. tam bir emniyet ile mevsuf olmalıdır.

(Câmiüs-sagir) 591
556 - Mü'minlerin güzel gördüğü şey Allah indinde de güzeldir.

(Menavi) 592
557 - Fâsıklarla istişare etmeyiniz. Zira onlar isabetli, doğru ve güzel bir rey'e malik değillerdir. (Fâsık; Allanın
emirlerini tanımayan, fesatçı, kötülük eden, günâh işleyen kimse demektir.)
(Menavİ) 593
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
Yetmişdördüncü
Bâb Emânete Riâyet
558 - Yanınıza emanet bırakılan eşyayı sahibine iade ediniz. Size hıyanet eden kimseye de, hıyanet etmeyiniz. 594
559 - Emânet, zenginlik gibidir. Kendisinden emin olunan zâta herkes inanır, güvenir, itimâd eder. Bu ise bir
zenginliktir.
(Camlfis-sagir) 595
560 - İnsanların, malında ve ırzında emanete malik olmak, rızkı arttırır ve hıyanet ise bilâkis fakirlik ve ihtiyacı
gerekdirir.
(Anmis-sagir) 596
561- Emanete .hıyanet edenler, olgun bir îmândan mahrumdurlar. 597
562 - Emânet, izzetdir, (Büyüklük, itibarlı ol-makdır.) 598
Yetmişbeşinci Bâb
Susmak Ve Lisânı (Dili) Kötü Sözlerden Muhafaza
563 - Cenab-ı Hakkın çok sevdiği amel, lisânı mâ-lâyâniden (dili boş ve lüzumsuz sözlerden) hususiyle yalan ve
gıybet, sövüp saymak) gibi men edilen şeylerden korumaktır.
(Menavî) 599
564 - Doğruluğun efdah; haram olan sözlerden lisanı korumakdır.

(Cânıiüs-sağir) 600
565 - Âdemoğlunun, başına gelen günahların ekserisi lisânmdandır. (Dili ile işlenen günâhlardır.)
566 - Hikmet ondur. Dokuzu uzlette, diğer biri de susmak ve sükût etmektedir. (Yani malâyâniden
boş ve lüzumsuz sözlerden lisanını hıfz etmektir.)
(Câmiüs-safcîr) 602
567 - Haram olan şeylerden sakınan oruçlunun sükûtu teşbih, uykusu ibadet, duası makbul, ameli ve
ibâdeti iki kat arttırılır.
568 - Boş ve lüzumsuz sözleri konuşmamak, ibadetlerin efdalıdır.

(Câmitts-sağîr) 604
569 - Sükût; şer'i lüzum olmazsa; âlimler için bir ziynet ve câhiller için de ayıbları gizleyicidir.
(Câmİtts-şaÜr) 605
570 - Sükût, güzel ahlakın başıdır.

594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
(Mcnavî) 606
571 - Mâlâyâniden sükut eden (boş ve lüzumsuz sözler konuşmayan) zât her iki dünyâdaki helak edici şeylerçlen
kurtuldu.
(Menavi) 607
572 - Selâmetini arzu edenler, boş ve lüzumsuz sözlerden dillerini korusunlar.

(Meaavl) 608
573 - Selâmetini isteyen kimse, susmayı ve konuşmamayı kentlisi için lüzumlu kılsın.
(Menavi)ı609
Yetmişalt1ncı Bâb
Affetmek Ve Öfkesini Yenmek
574 - Mûsâ (Aleyhisselâm) Yârabbi! Senin Ka-tı'nda> çok ibadet eden izzetli kulun kimdir? diye suâl ettiğinde,
Cenab-ı Hak cevabında: «Kendisine ezâ edenin cezasını vermeğe kudreti olduğu halde, affedendir» buyurdu.
575 - Kendi gazabını def edenlerden söndürenlerden Cenabı Allah azabını kaldırır.
(CâmiiU-sağir) 611
576 - İntikam almağa gücü yettiği halde kendine zulüm edeni afv eyleyen kimseyi, Cenab-ı Allah Kıyamet
Gününde ufv eder.
'(Câmiüs-sağîr) 612
577 - Öldürülenin kanını bağışlayan verese için karşılık olarak Cennet vardır.
578 - Öldürüldüğü sırada ve yaralı halinde; kaatilini bağışlayan maktul Cennete girer.
579 - Ümmetimin güzide olanları kızgın kimselerdir; gazab ettiklerinde (nefslerine esir olup) fenalık yapmazlar.
Allah için gazaplarından vazgeçerler.
(Menavî) 615
580 - Sirke, balı ifsad ettiği (bozduğu) gibi, gazabda îmânı bozar.
(Menavî) 616
Yetmişyedinci Bâb
Güzel Ahlâk Üzere Yabadılmış Olmak
581 - İbadet eden kullar içerisinde en sevgili olanı, güzel ahlâka mâlik olandır.
(Menavt) 617
582- Şüphesiz, mü'min; güzel ahlâk seçkinlerin vasıflarıyla zamanlarını oruç tutmak ve geceleri nafile namaz
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
kılmakla geçiren zâhidlerin makam-ı âlt-yesine erişir.
(Câmiüs-saiîr) 618
583- Sirke balı ifsad ettiği gibi kötü ahlâk da; amel ve ibadeti ifsad eder.
(Menavt) 619
584 - Güzel ahlâk kendi sahibini Cennete dâhil eder. 620
585 - Sizlerden Cennet'te bana refik (dost, arkadaş) olan kimse; dünyâda ahlâklı olanınızdır.
(Menavi) 621
386 - Kötü huy insan için uğursuzluğa vesile olur. Sizin en fenanız; ahlâkı kötü olanmızdır. 622
587 Imânm Keman, guzeı »uu»u.u.

(Menav) 623
Yetmlşsekizinci' BÂB
TEVAZU
624
588 - Cenab-ı Allah, «Tevazu ediniz!- diye bana emir buyurdu.
589 - İnsanlar, ile tevâzû ve fukara ile beraber, oturunuz. Zira, Allah indinde mükerrem olduğunuz gibi, çirkin
kibir sıfatından da böylece kurtulursunuz.
(Câmiüs-saeir) 625
590 - Bir kimse, Allah korkusuyla tpvâzû eder? Cenab-ı Hak da onu âli (yüce) eder.
(Câmiössağir) 626
591 - Âlim olan zat halka tevâzû gösterirse, kıymet ve haysiyetini arttırmış olur.
(Menavî) 627
592 - Fakirlerle birlikte olmak, tevâzûdandır.

(Menavi) 628
593 - Mütevazı (tevazu eder) olmadıkça, zâhid olamazsın.

(Menavî) 629
594 - Meclislerde ve mahfillerde gösterişsiz bir yerde oturmağa razı olmak tevâzûdandır.
(Menavî) 630
Yetmişdokuzuncu Bâb
Hüsnzan
595 - Mü'minlere hüsn-i zan (haklarında iyi, güzel zan) beslemek ibâdet gibidir.
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
(Menavî) 631
596 - Cenab-ı Allah buyurdu ki; «Ben kulumun zannı üzerindeyim. İstediği gibi bana zan etsin. Hiç şüphe yoktur
ki; itaat eden ve sevgili olan kullar; hüsn-i zandan, (güzel zandan); âsi ve günahkâr olanlar ise; korkudan
kurtulamazlar.»
597 - Hüsn-i zannm üstünde bir ibadetle Cenab-ı Allah'a ibâdet olunmamıştı?..
(Menavi) 633
598 - Şer'i şerif dairesinde hareket eden mü'minlere hüsn-i zan, insanın güzel ibadetlerindendir.
(Meııavî) 634
Sekseninci Bâb
Bazı Vaazlar
599 - Haram plan şeylerden sakın, insanların, âbidi olursun.

(Menavî) 635
600 - Velime gibi, bir hayır cemiyeti için olunan davete icabet ediniz. Rüşvet nevinden olmayan bir hediyeyi red
ve müslümanları şer'i ruhsat olmaksızın dövmeyiniz.
601- Cenab-ı Hakkın birinci sevdiği amel vaktin girmesiyle beraber, eda olunan namazdır. İkincisi: Va-lideyne
(Anne ile babaya) ihsan ve onların şeriata muhalif olmayan emirlerine itaattir. Üçüncüsü: Fise-bilillah (Allah
rızası için) olan cihaddır.
(Câinİüs-sağir) 637
602 - Cenab-ı Hakkın ziyâde sevdiği âmel; devamlı surette edilen bir ameldir. Velevki az olsun.
603 - Nefsin için arzu ettiğin hayırı, insanlar için de arzu et.
(Menavî) 639
604 - Emretme sıfatına sâhib olduğunuz halde, halka ihsan ve kölelerinize afv ile muamele ediniz.
605 - İnsan fırsatı kaçırır da ölürse ibadetinin sevabı kesilir. Şu kadar ki; bir mülk vakıf etmiş ise veya Din
ilimlerini öğreterek yerine bir vekil yetiştirmişse, ya da kendisini hayır dua ile anacak sâlih bir evlâd bırakmışsa;
işte o yüzden onun ecir ve mükâfatı devam eder.
İzah:
Bu hadis-i şerif bizlere her ölen insanın amelinin kesileceğini, ancak bunu, bu ameli devam ettirip sevaba nail
olabilmesi için mü'minlerin şu üç hususu veya bunların ikisini ya da birisini yerine getirmeleri gerektiğini beyan
ediyor. Bunlar: İnsanların faydalanabilecekleri bir mülk vakfetmek (bağışlamak) Allanın rızâsını kazanabilmek
ve insanlara faydalı olabilmek için din ilimleri öğreterek bir hoca yetiştirmek, ya da kendisine arkasından hayır
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
dua edecek bir sâlih ev-iad bırakmak. İşte bunlar bir mü'min öldükten sonra hayırını devam ettiren âmâli
sâlihadır. 642
606 - Kul hasta ölür veya seferde bulunursa, sıhhat ve ikametinde itiyad ettiği amel ve ibadetinin sevabı gibi
Cenab-ı Allah kendisine ecir V3 sevâb in'am ye ihsan eder.
607 - Ümmetimizden yetmiş sene yaşayan pek azdır.

608 - Cenab-ı Hak, kuluna hediye ettiği ni'met-

lerinin eserlerini görmek ister. Meselâ âlimin ilmini ehl-i olan bir başkasına Öğretmesi, emirlerin, adalet etmeleri
zenginlerin de sadaka vermeleri, (fakirleri doyurmalara, zayıfları korumaları) gibi..
609 - Şüphesiz ki, öldükten sonra mü'mine vasıl ole.,1 ecir ve sevab. İlmini yaymış olmasından, sa-lih ev.ad
bırakmasından, miras bıraktığı mushaf-ı şeriften, yaptırmış olduğu camiden, yollar üzerinde yap-
tu'imş olduğu misafirhanelerden, aktırdığı çeşmelerden, sıhhat hali ve hayatında malından vermiş olduğu
sadakadan ibarettir. (Bütün bunlar yukarda bahsi geçen üç noktada toplanır.)
610 - Ni'metlere dalmaktan sakın. Zira Cenab-ı Allah'a çokça ibadet edenler daima varlık içinde ve nazlı olmak
fikrinde bulunmazlar.
(Camİös-sağîr) 647
İzah.
Dinin esâsı olan takvâ'ya göre: Allah'ın varlığından başka herşey yok olub - gidicidir. Allah'ın varlığını bilmek
ise, kişiyi de yok olmakdan kurtarıcı yegâne vâsıtadır.
Dinin beyânına göre : Mal-mülk ve hamd: Allah Teâlâ'ya âiddir.
Bununla birlikde, Allah Teâlâ her kime ni'met-sıhhât ve hayât vermiş ise; onu o derece mes'ül ve ibâdetten
mükellef tutmuş demekdir.
Kâfirlerin aşırı dünyâ saltanatına sâhib olmaları da bu ni'metlerin şükründe bulunmadıkları için, on-
ları hiç kimsenin kurtaramayacağının kesinleşmesinden d ilayıdır.
Hiç bir şey şebebsiz ve sualsiz bırakılmayacağına göre: haddinden ziyâcle ni'met, o, derece mes'ûliy-yetli külfeti
gerekdirir. Külfetine tahammülsüzlük ve kadirşinassızlık da; o ni'metin elden çıkmasına sebeb-dir.
Şayet, mü'min şükrüne - ibâdetine vesile olması gereken bu ni'metleri, Allah'ı bilme yolunda değer-lendirmezse;
iki çeşid günâha girmiş olacakdır: Hem Allah'dan gaafil olmak, hem de kendisine yöneltilen ni'meti heba etmek,
onu şeytânın, yâhud nefsinin razı edilmesinde kullanmak... 648
611 - Gayet kırmızı renkli elbiseden sakınınız. Kırmızı renkli elbise, şeytanın çok sevdiği bir süstür.
(Menavi) 649
612 - Sarımsak, soğan ve pırasa, şeytanın sevdiği kokulardandır. (Soğan ve pırasanın pişmişini yiyerek topluma,
insanlar arasına karışmakta bir beis yoktur. Çünkü kokusu gittiği için insanları rahatsız etmez.)
Seksenbirinci Bâb
Allah Sevgisi Ve Korkusu
642
643
644
645
646
647
648
649
650
613 - Hikmetin başı insanı her türlü günâhtan men eden Allah korkusudur.
(Câmîus'sağîr) 651
614 - Sure-ı Hud ile emsali, beni ihtiyarlattı. (Ce--ı Peygamber Efendimiz bu sure-i şeriflerde zikredilen Âhiret
Ahvali ve ümmetinin seadeti için onları doğru yola iletme emri kendisine verilmiş olduğundan sure-i Hud ve
emsalini hatırlayarak bu yüzden olduğu büyük gam ve gaile sebebiyle böyle
(Menavi) 652
615 - Bir kimse Allah.ı çok çok sevmesinden dolayı Cenab-ı Hakkın lika-smı severse; Cenab-ı Hak da onun lika-
sını sever. Bu muhabbet ekseri müminler için ölüme yakın bir zamanda zuhur eder. (lika: görme, rast gelip
-kavuşma, yüz, çehre nıa'nâlanna gelir.)
616 - Genab-ı Hakk'ın kaza ve kaderine razı plandan, Cenab-ı Hak razı olur.
(Câmlüa-sa&ir) 654
617- Cenab-ı Allan'ın sevdiği kula, günâh zarar vermez. (Yani o gibi kimseleri Çenab-ı Allah, günâhlardan
muhafaza eyler ve geçmiş günâhlarını da tev-be ile afv ve mağfiret buyurur.) 655
618- Muhakkak ki, Ahiretteki şiddeti teemmül ve tefekkür ile (Âhiretin şiddetini iyice düşünmekten) kalbi
mahzun olanları, Cenab-ı Allah sever.
(Meuavi) 656
619- Allah'a mehabbetin, alâmeti, Allah'ı zikredenleri sevmek olduğu gibi, buğzunun, (O'na düşmanlığın)
alâmeti de, Allah'ı çokça zikredenleri sevmemektir.
(Mcnavİ) 657
620 - Cenab-ı Allah, kendisinden korkanlara bir <5ıeybet ihsan ederki; herşey ondan korkar.
(Menavî) 658
621 - Vallahi Cenab-ı Allah kendi sevgilisini Cehennem ateşinde yakmaz.

(Mcnavİ) 659
Seksenikinci Bâb
Huşu Ve Haşyet
622 - İmam-ı Ömer (Radıyallahü teâlâ anh) efen--dimizin kerimesi Rukiyye'nin vefatında kadınlar toptuluğunun
ağlamağa başlamalanyla, tmam-ı Ömer (R.A.) efendimiz bunların ağlamalarının men'i için döğmeğe yakın
şiddette bir muamelede bulunduğu Cenab-ı Aleyhisselâtü Vesselam Efendimiz tarafından müşahede
buyrulduğunda; Peygamber (S.A.V.) Efen- f dimiz: «Yâ Ömer! dokunma ağlasınlar- buyurduktan sonra,
hanımlara hitaben de «şeytan sesinden sakınınız.» Muhakkak ağlamak gözden, kalbden olursa Rahmani, el
döğünerek, yüksek sesle bağırarak olursa, şeytani olduğunu beyan buyurmuştur. (Câmiüs-sagîr) 660
623 - Bir kimse Cenab-l Allah'ı zikir eder de, Allah korkusundan göz yaşları yere dökülürse, Cenaba Allah,
Kıyamet Gününde onu azâblandırmaz.
(Menavi) 661
624 - Gözyaşı dökerek sadasız ağlamak ve kalben Cenab-ı Haktan korkmak, Rahmet-i Uâhiyedendir.
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
(Menavi) 662
625 - Cenab-ı Hakk'ın korkusundan sessiz ağlamak Cehennem ateşinden kurtulmaklığı icâb ettirir,
(Menavi) 663
626 - Ağlamak Rahmet-i Rahmandan, bağırmak, çağırmak ise; şeytanın iğvasındandır. (fitne vermesinden,
aldatmağa jalışmasındandır.) 664
627 - Vallahi ben hepinizden ziyade Cenab-ı Hakk'ı bilirim. Ve hepinizden ziyade O'ndan korkarım.
(Menavi) 665
628 - Namazında huşu ve huzuru olmayan kimsenin namazı, kabule şayan bir namaz değildir. (Hçr ne kadar
kabul edilir ise de, huşu ve huzur ile kılınan namaz gibi değildir.)
(Menavi) 666
629 - Allah korkusuyla ağlayan bir kimse Cehennem ateşine girmez.

(Menavî) 667
Seksenüçüncü Bâb
Âmel Ve İbâdet
630 - İstediğiniz kadar ilmi tahsil ediniz. Allah hakkı için âmeliniz olmadıkça, ilmin bütünüyle bile olsa sev ab
kazanamazsınız.
(Câmiiis-aağîr) 668
631- İbâdete âit vazifelerini yerine getirmede kusur edenleri Cenab-ı Hak gam ve kedere mübtelâ eder.
632 - îmân amelsiz, amel de imansız makbul olamaz.

(CamHis-sağîr) 670
633 - Cenab-ı Allah'ı sanki karşında görüyormuş gibi tam bir huşu ve huzur ile ibadet et. Zira her ne kadar sen
O'nu göremiyorsan, muhakkak O seni görüyor,
(Menavi) 671
634 - Yâ Muâz ibâdet et. Benim şefaatime tevekkül etme. (güvenme)

(Menavi) 672
635 - Ey mü'minlerl İbâdet ediniz. Zira her kimse Cennet veya Cehennem'den herhangi biri için yaratılmış ise
onunla uygun amelde bulunur.
(Menav) 673
636 - Dünyâ Ahiretin tarlasıdır. Dünyâda ne ekilirse, Âhirette o biçilir.

(Menavi) 674
637 - (Amelin nisbetinde ceza görürsün). İşlediğin (ivi veya kötü) karşılığını görürsün.
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
(Menav!) 675
638 - Sünnet-i Seniyye'ye tâbi olan mü'min, Cen-net'e girer.

(Menavi) 676
639 - îlmiyle amil olan âlime, Cenab-ı Allah ilm-i Ledünni (Gayb ilmi) ihsan eder.
(Menavi) 677
Seksendördüncü Bâb
Mescidler Hakkı
640 - Yazıklar olsun şu kimseye ki; İlâhi emirleri öğrenmez. Yazıklar olsun şol bir kimseye de, ilâhi emirleri
öğrenir degerekdirdiği gibi amel etmez.
(Menavi) 678
641 - Dünyâda hayırlı işleri olmayan kimse için Kıyamette ecir ve sevab yoktur.
(Menavi) 679
642 - Günahkâr ve âsi olduğun halde Cenab-î Hakk'ı görme şerefine nail olamazsın. Meğer ki Cenab-ı Hak
fazlıyle muamele buyursun. (Sana bunu lütfetsin!) 680
643 - îbadet vazifesini ifa için kalbi mescid-i şeriflere sevgi ile bağh olan bir zatı görürseniz, kemal-ı imânına
şehadet ediniz. (Tam imam olduğuna inanınız.)
644 - Gece karanlığında mescid-i şerifeye gidenleri Kıyamet gününde tam bir nûr ile tebşir ediniz.
(Muştulayımz.)
645 - Mescidler Cennet bahçeleridir. (Binaenaleyh ibadet için mescidlerde bulunmak; Cennette bulunmak
gibidir.)
646 - Allah rızâsı için bîr mescid bina eden, (ya pan veya yaptıran) kimse için, Cenab-ı Allah Cennette bir hane
hazırlar.
(Câmlüs-sagtr) 684
647 - Mescide KOmşu OlUD aty, mcöuuucj yerde kıldığı namaz noksandır.
(Câmios-sağir) 685
648 - Cemaate gidenler için yollarının uzaklığı nisbetînde büyük sevab vardır.
(Menavî) 686
649 - İbadet ve tâat için mescide ülfet eden (seven ve ilgi gösteren) kimse, Cenab-ı Hakka ülfet etmiş demektir.
(Menavi) 687
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
650 - Namaz kılmak için ezanın okunmasını bekleyen kimse namaza durmuş gibidir. Namazım eda edinceye
kadar, sevab devam eder.
(Menavi) 688
651 - Mescidde oturup namazı bekleyen kimse. bilfiil namazda bulunmuş gibidir.
(Menavî) 689
Seksenbeşinci Bâb
Tevbe Ve İstiğfar
652 - İstiğfar, insanın amel defterinin sahifelerinde, nûr gibi parlar.

653 - Günâhından tevbe eden kimse, hiç günâh işlememiş gibi olur. Bir taraftan istiğfar, diğer taraftan günâhında
ısrar eden ise Allahü Teâlâ'ya sığınma hususunda Cenab-ı Hak ile istihza etmiş gibi ol ir. 691
854 - Bîr kimse kalben «EstağfiruUah» zikri şerifine devam ederse, Cenab-ı Allah o kimsenin gam ve kederini
feraha çevirri ve umulmadık, bir taraftan kendisini nzıkiandmr.
(Câmins-sağir) 692
655 - Tevbe ve istiğfar ile büyük günâhlar afv olunduğu gibi; tevbe istiğfardan sonra tekrar işlenen küçük
günâhlar, büyük günâhlara zemin hazırlar ve işlene, işlene, küçük günâhlar da günün birinde büyük günâh olur.
656 - Ben günde yetmiş defa Cenab-ı Hakka tevbe ederim,

(Menavî) 694
657- Ben, günde yetmiş defa Hazre Allah'tan mağfiret isterini

(Menavi) 695
658 - Kalbinde nedamet (pişmanlık) olmadığı halde sadece dil ile edilen istiğfar, yalancılar tev-
(Menavi) 696
İzâh:
Amellerde niyetin büyük bir önemi vardır. Yapılan anıeilerdeki gaye ve maksadın hasıl olabilmesi için, önce
kalben inanmak; sonra da onu dil ile ikrar etmek lâzımdır. Kalben inanümadığı halde dil ile söylemenin kıymeti
olmaz. Bir hadisi şerifde «Ameller niyete göredir» buyurulmuştür.
Tevbenin özü, ihlâs ve samîmiyyete dayanmadıkça; kul kendini kandırmış, Rabbı'yle istihza etmiş hükmündedir.
697
659 - Cenab-ı Hakka tevbe ediniz. Şüphesiz ki Ben günde yüz defa Cenab-ı Allah'a tevbe ederim.
(Menavi) 698
660 - Günde yüz defa Cenab-ı Hakka tevbe ve istiğfar ediniz.

(Menavi) 699
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
661 - Günahtan tevbe, bir daha o günâhı kesin işlememeğe karar vermektir.
(Menavî) 700
662 - Cennet ve rahat, şol bir kimse içindir ki; amel defterinc'e çok çok «Estağfirullah- zikr-i şerifi bulunur.
(Menavi) 701
663 - Ey insanlar! Ölmeden Önce tevbe ve istiği far ediniz.

(Menavı) 702
Seksenaltıncı Bâb
"Dünyânın Ve Dünyâ Malının Yerilmesi
664 - Dünyâ malını ehline (isteyene, onu ne) terkediniz. Zira ondan yeterinden fazla alan kimse şuursuzca
kendini helak etmiş olur.
(CâmiüS'Sağir) 703
İzah
Abdullah İbn'ül - Mübarek :

«Biz, ilmi dünyâyı kazanmak için öğrendik. O, bize dünyâyı terketmeyi gösterdi!» buyurur.
Yine O'nun buyurduk! arınca:
«Dünyâyı meliklere terket! Nasıl ki onlar Dînin azıyla yetiniyorlar.»
Bilindiği gibi: herkes kendine verilen ni'met- hayât ilim ve sıhhat nisbetinde mes'ûl olacakdır. Onun için mü'min,
kendini helâka sürükleme ihtimâli bulunan şeylere bağlanma yerine; kendine Ahirette yar ve yardımcı olabilecek
ebedî faziletlere bağlanmalıdır:
«Biliniz ki, mal ve evlâd sevgisi dünyâ hayâtının bir gösterişidir.» (Kehf: 48) buyuran Cenâb-ı Allah:
«Mallarınız ve evladlarınız, sizi Allah/a ibâdet et-mekden alıkoymasın!» ihtarını irâde buyurur.
«Biliniz ki, mallarınız ve evlâdlarınız, ancak bir fitnedir. (Sizi günâha sokmağa sebebdir) Allah katında ise,
büyük mükâfat vardır.» (Enfâl: 28)
«Şüphesiz ki, mallarınız ve çocuklarınız; (sizin için) bir belâ ve imtihandır. Büyük sevâb ise, Allah ka-tındadır.»
(Tegâbûn: 15) 704
665 - Dünyâ muhabbeti (Dünyâyı çok sevmek),her günâhın başıdır.

(Menavi) 705
666 - Dünyâdan sakınınız. Zira Harut ve Marut'dan te'sîrli bir büyücüdür.

(CâmiüS'Sağir) 706
Îzâh :
Harut ile Marut, iki melektir. Zamanında onlar kadar sihir bilen yoktu. Dünyânın sihri, nefsin ona
kapılanmakdaki kolaylığından dolayıdır. 707
667 - Her ümmetin helâkma vesile bir fitne vardır. Benim ümmetimin helaki ise Dünyâ malıdır. (Dünyâ malına
aşın düşkün olmaktır.) 708
668 - Bir kimse uykudan uyanır uyanmaz her-şeyden önce dünyâyı düşünürse, Cenab-ı Allah onun işini perişan
edip, rahatını alır. 709
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
İzah:
Allah Resulü, sabahleyin uyanır uyanmaz dünyâ meşgalesini düşünenin, hattâ dünyâ üzüntüsüyle uyuyan
kimsenin îmânının zayıf olacağını haber veriyorlar. Bununla birlikde, uyanır uyanmaz dûâsım okumayan ve
müslüman cemiyyetin derdleriyle derdlen-meyen kişinin, müslüman cemâatten sayılmayacağını, bizzat o Allah
Resulü buyururlar.
Halimizin pür melal oluşu; şu mübarek Hadis-i Şeriflerin tecellîsi değilde, ya nedir?.. 710
669 - Dünyâdan ve süs eşyasmdan muhabbetinizi gideriniz,

(Menavi) 711
670 - Dünyâ muhabbetiyle kalbinizi işgal ve Ce-nab-ı Hakk'ın zikir ve muhabbetini kalbinizden çıkar-maviniz.
(Menavî) 712
671 - Dünyâya muhabbet, büyük günâhlardan biridir. (Vakıa, dünyâ muhabbetine duçar olanların
hertürlü yasakları işledikleri görülmektedir.)
(Câmiös-sağir) 713
672 - Muhakkak ki; bu altın ve gümüş sizden önce gelen ümmeti helak ettiler. Cimrilik ve hırs aşırı arzu ve
övünmekden sakınmadığınız takdirde, bunlar sizin de helakiniz olur.
673 - Dünyâ mü'minin cehennemi, kâfirlerin Cennetidir. Yâni bir mü'min dünyâda, dünyânın ne kadar çok
ni'metine gark olsa; yine Cennete nisbetle cehennemdir. Bir kafir ne kadar bela ve musibetle muazzeb bulunsa;
yine cehenneme nisbetle Cennettir.
(Menavî) 715
674 - Altın ve gümüşe tapanlar, (Cenab-ı Hakkı unutup muhabbetlerini altın ve gümüşe hasr edenler) melundur.
(Câmiüs-sagir) 716
675 - İki dirheme mâlik olanın hesabı, bir dirheme malik olan kimsenin hesabından şiddetlidir.
(Meııavi) 717
Seksenyedinci Bâb
Ölüm Ve Ölüler
676 - Ölülerinizi salihlerin civarına defn ediniz. Zira diriler fena komşudan eziyet gördükleri gibi, ölüler de
fenaların karşılıklı konuşmalarıyla rahatsız olur.
677 - Ölüm belirtileri görülen hastalarınız üzerine Yasin-i Şerifi kıraat ediniz.
678 - İnsanlara, vaaz için, ölümü düşünmek yetişir. Zenginlik için de hakiki rızkı veren Allah'a tam bir tevekkül
kâfidir.
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
679 - Hastalarınızın ölümünden önce oniarm yanında Kelime-i Tevhidi (LÂ İLAHE İLLELLAH MU-
HAMMEDÛR RESÛLULLAH) ı zikir ederek onlara işittiriniz, böylelikle onların Kelime-i Tevhidi söyleme-
lerine yardım etmiş olursunuz.
680 - Cenazenin peşinden giden kimse, tabutun her bir koluna girip, bir kaç adım götürmeli.
681 - ömrünü ibadetle geçirip vefat edenleri Ce-nab-ı Hak hayır ile dirilteceği gibi; vefatlarını isyan ve yasakları
işlemekle geçirenleri de amelleri ile mü-nâsib bir suret de diriltir.
(Cfimiüs-sağir) 723
682 - Hastanın keyifsiz olmadığı halde, birdenbire vefat etmesi; daha önceden vasiyet gibi hususları tamamlamış
salih kimseler için huzur, fasık kimseler için ise azâb alâmetidir.
(Câmiü3-sağir) 724
683 - Cenaze hazır olunca, defnini geciktirmeyiniz. Lâkin, namaz kılanların yüze veya kırka erişmesi için,
zararsız gecikdirme müstesnadır.
684 - îbâdeti arttırmak hayat ni'metlerine sebeb olduğundan, Ölüm ile o ni'metin elden gitmesini temenni
etmeyiniz.
685 - îyi hâl üzre vefat edenler sevinçli olarak dirilecekleri gibi; isyan ve taşkınlık içinde vefat edenler de
üzüntülü .olarak dirileceklerdir.
686 - Dünyâsını terkeden, Ahirete göçen ölüler ^cemaatına karışacağını tefekkür, sadakadır. 728
687 - Hakikatde ikametgâhınızın kabir olduğunu da hatırda tutmak^ sizi salih atnel işlemeye teşvik ile Cennet'e.
yaklaştırır. 729
688 - Bir müslim meyyitin (cenazenin) üzerine müslumanlardan yüz kişi namaz kılarsa, o ölen kimse afvedilir.
(Menavi) 730
689 - Muhtaç bir cenazeyi kefenleyen mü'mini Cenab-ı Allah, Cennetinde parlak, işlemeli elbiseler giydirir.
(Menavi) 731
Seksensekizinci Bâb
Vasiyet Ve Vasiyeti Terketmemek
690 - Vasiyeti terketmek, dünyâda ayıb ve ar olduğu gibi; Ahiretce de ayıb, kusur ve ateşi üzerine çeker.
(vârnifis-sağir) 732
691 - Mahrum şol bir kimsedir ki; vasiyet gibi, kurtuluş sebebine ve yüksek derecelere vesile olan
hayırdan mahrum olarak vefat eder.
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
692 - Vasiyet etmeksizin vefat eden bir mü'min çevresinde gömülü bulunan ölüler ile konuşma ve muhabbet
etmeğe izinli olamaz.
(Menavî) 734
693 - Vasiyet etmek, her mü'min üzerine vazifedir.

(Menavî) 735
Seksendokuzuncu Bâb
Bazı Nasihatlar
694 - İki şey vardır ki, onlar bir insanda bulunursa küfür sıfatından sayılır. Birisi nesebi belli olan bir kimseye,
(piçtir) diye iftira eylemek, diğeri; vefat etmiş bir zatın vasıf ve hallerini nazmen veya neşren zikir ederek,
seslice ağlamaktır.
695 -? Muhakkak ki, vefat etmiş kimse, dirilerin yüksek seda ile ağlamalanndan ve saçlarını yolmalarından azab
duyar.
696 - Musibet zamanında saçını yolmak, yüksek ses ile ağlamak, yakasını yırtıb elbisesini parçalamak gibi çirkin
âdetleri irtikab edenlerden, Ben (o hali be-ğenmeyip ondan) yüz çeviririm.
697 - Vefat edenler için yüksek sesle ağlayanlar, Kıyamet Gününde iki saf üzerine tertib olunurlar. Safın birisi
ehl-i azabın sağında, diğeri solunda uğursuzluk mevkiini alırlar. Ve kelplerin bağırışı gibi bağırarak, Cehennem
ateşinde yanmak için ateşe sevk olunurlar.
698 - Uç şey kâfirlerin işlerindendir. Bunlar:

1- Musibet zamanında yaka yırtmak.
2 - Ölüler için yüksek seda ile ağlamak.
3 - Neseb hakkında sövmek, ayıblamada bulunmak.
(Çâmiüs-sağir) 740
699 - İki sadâ var ki; Tau sadâlann salaîbi iki cihanda mel'un (yani Cenab-ı Allah'ın rahmetinden hıahrumldur.
Öirisi sevinçli, neşeli zamanında düdük ve zurna, diğer birisi, musibet zamanında feryad ile ağlamak sadâsfdır.
(Camlüs-sagîr) 741
700 - Musibet için yüksek seda ile ağlayan ve işitenlere Cenâb-ı Hak lanet etsin. îşte bunun için matemde
bulunmak caiz olamaz.
701 - Muhakkak ki; vefat eden kimse ailesinin bekasıyla kabirde azab görür.
(Menavi) 743
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
Doksanıncı Bâb
Kabir Azabı Ve Cehennem
702 - Istibra hususunda takva üzere olunuz. Zira, kabirde ilk hesab, küçük ve büyük abdest ile ne-câsetden
temizlik hakkındadır. 744
745
703 - Kabir azabı hakdır. Tasdik etmeyen kimse kabir azabına uğrar.
704 - Ümmetim olan inananlar, yapmakla mükellef oldukları ibadetin noksanıyla azâb görürler.
(Menavî) 746
705 - Kalbinde zerre kadar imanı olan kimse, Cehennem ateşinde ebedi olarak kalmaz.
(Menavi) 747
Doksanbirinci Bâb
Medyun (Borçlu)
706 - Borçlu, kabirde mahpusdur.

707 - Borçlu olarak vefat edenlerin elleri kabirlerinde omuzlarına bağlıdır. Borçlarını eda etmekten
başka hiçbir şey; ellerini açamaz.
(Menavi)
708 - Sizin hayırlı olanınız; üzerinde olan borcu sahibini (borçlu olduğu kimseyi) incitmeden, ödeyendir.
(Menavî) 749
Doksanikinci Bâb
Karz (Ödünç Aup Verme)
709 - Muhtaç olup da, müracaat edenlere karz'en (ödünç olarak) verilen şeylerin hepsi sadaka vermek gibi sevabı
gerekdirir.
710 - Herhangi bir menfaati getiren, ödünç olarak verilen şey; faiz gibi haramdır.
İzah :
Bir mü'mine, ödünç birşey yermek; onun işini göreceği, onu menfaatlandıracağı için ecir ve sevaba vesiledir.
Bundan Ödünç verenin dünyevi bir menfaat beklemesi, ondan maddi bir fayda umması; onu ver-mesindeki Allah
rızasını gidereceğinden, bu ise faize benzediğinden haram kılınmıştır. 752
711 - Zengin bir kimsenin muhtaç bir kimseye ödünç vermesi, sadakasından efdaldır. Zira muhtaçot mayan
ödünç almaz.
(Menavi) 753
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
Doksanüçüncü Bâb
Riba (Faiz)
712 - Faiz'de, alan da veren de müsavidir.

(Menavi) 754
713 - Faiz yiyenlerle, zekât vermeyenlere Cehennem ateşini haber ver!

(Menavi) 755
Doksandördüncü Bâb
Tamah
714 - İnsanların elinde bulunan şeye tamâhdan sakınınız. Zira tamah fakirlik gibidir. (Fakirlik getirir). Keza,
neticesinde mahcubiyet ve mazeret bulunan fenalıklardan da sakınınız.
(Câmitis-sağir) 756
715 - Dünyâ malına tamah, Alimlerin kalblerin-den maarifetullahı (ilâhî bilgiyi) giderir.
(Menavi) 757
Doksanbeşinci Bâb
Hırsızlık, Yağma, Hile, Hıyanet
716 - Yağma ve çapulculuk edenler, (haksız yere insanlan soyanlar) veya soymak için emir ve işaret edenler
bizden değillerdir.
717 - Bizi aldatan kimseler. Bizden islâm cemaatından değillerdir.

(Câmltts-sağir) 759
718 - (Muamelelerinde) Hıyanet ve hile edenler, (Bizi aldatanlar) bizden değildir.

(Câimüs-sağîr) 760
İzah:
Önceki izahatla vaad ile birlikde (Doğruluk) dahi işlenilmişdir.

Rasûlullah, imân ile yalanın bir arada bulunamayacağını, müslümanda îmân bulunduğu müddetçe, onun yalancı
olmasının asla mümkün olmayacağını ifâde buyururlar!
Allah Teâlâ:
«Allah, şüphesiz ki hâinleri sevmez» (Enfâl: 58) buyururken, hainlik vasfının münafıklık alâmeti olduğunu da,
Rasûlullah (S.A.V.) haber vermişlerdir. 761
719 - Muhtekirler mel'undur. (Muhtekir: insanların muhtaç oldukları zaruri ihtiyaçları, saklıyarak,
fukaraya çok pahalı olarak satan kimseye denir.)
(Câmîiis-sağîr) 762
720 - Muamelenizde olsun, Dinî işlerde olsun, ümmetime hile ve hiyanet eden kimseye, Cenab-ı Hak
lanet etsin.
754
755
756
757
758
759
760
761
762
(Menavî) 763
Doksanaltıncı Bâb
Rüşvet
721 - Amirlerin aldığı hediye haram, gazilerin rüşvet kabulü ise, küfüre yakın bir günâhtır.
732 -. Rüşveti veren ve alanın her ikiside Cehennem ateşindedir.

723 - Rüşveti alana, verene ve vasıta olana, Ce-nab-ı Hak lanet etsin.
(Mrnavl) 766
724 - Rüşveti veren ve alana, Hazret-i Allah lanet etsin.

(Meaavl) 767
725 - Şer'i hükmü infaz için hakimin aldığı rüşvet; Cennet Ue kendisi arasına korkunç bir engel olur.
(Menavi) 768
Doksanyedinci Bâb
Yalan
726 - insan, yalan söyleyince; o yalanın iğrenç kokusuyla muhafızı olan Melâike-i Kiram kendisinden
bir mil uzaklaşır.
727 - Günâhların büyüğü dilin yalanıdır. 770
728 - Yalan, iftira, gıybet ve yalan yere şehadet gibi iğrenç şeylerden sizi nehy ederim. ,
729 - Yalandan sakınınız. Zira yalan ile imân, bir arada bulunmaz.
(Câtnîüs-sağfr) 772
730 - Yalan söylemek, insanın yüzünü kara eder. İki şahsın arasını bozmağa çalışmak; kabir azabını gerektirir.
(Menavî) 773
731 - Yalan ile imân, bir arada bulunmaz.

(Menavi) 774
732 -Yalan, rızkı» bereketini noksanlaştırır.

(Menavi) 775
733 - Yalan söyleyenler, melundur, merunaun

763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
(Menavi) 776
734 - Bir defa yalan söyleyen, üç defa lanete müstehak olur.

(Menavi) 777
Doksansekizinci Bâb
Gıybet
735 - Gıybetden sakınınız. Zira gıybetin verdiği zararın bir kısmı, zinadan (şiddetlidir).
(Câms-»aŞir) 778
736 - Aşikâre günâh işleyenlerin hainlik gıybeti, haram olmaz.

(Câm-sağîr) 779
737 - Bir kimse haya elbisesini bırakırsa, utanmağı terkederek onun gıybetini yapmak haram olmaz.
738 - Gıybet; zinanın hemşiresi ve ona benzeyendir.

(Menavî) 781
739 - Gıybet edenleri dinlemek suretiyle gıybete, ortak olanlar günâhda da ortakdırlar. 782
Doksandokuzuncü Bâb'
Hased
740 - Hasedden, sakınınız şüphesiz ki; ateş, odunu mahv ettiği gibi; hased de hasenatın (sevablann) mahvına
sebeb olur.
741 - San sabır, balı bozduğu gibi; hased de mü' minin imanını zaif düşürür.'
(Menavİ) 784
742 - İman île hased; kâmil bir mü'minin kalbinde, kat'iyyen birleşmez.
(Menavi) 785
743- Ateş, odunu yakıjMmha ettiği gibi; (başkalarında olan ni'metin yok olmasını arzu etmek ma'nâ-sında olan)
hased de, insanın amel ve ibadetini mahv eder.
(Menavi) 786
Yüzüncü Bâb
Ucüb Ve Kibir (Kendînt Beğenmişlik Ve Büyüklenmek)
744 - Hiç şüphesiz ki, ucûb (yani bir insanın kendini beğenmesi) yetmiş senelik ibadetin sevabını
giderir.
(Camifissağir) 787
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
745 - Kibirden uzak durunuz! Zira îblis'i, Adem Aleyhisselâm'a secde etmemeğe, kibir sevketmiştir.
746 - Ne fena bir kuldur şol kimse ki; kendii i faziletli, bilip, kibir eder. Ve, azameti kibriyanın Ce-nab-x Hakk'a
mahsûs olduğunu düşünmez. Keza ne kadar kötüdür ki; zor ile kul hukukuna tecavüz eder. Cebbar (kuvvet ve
kudret sahibi) olan Cenab-ı Allah'ı unutur.
747- Cenab-ı Allah buyurmuştur ki, «Büyüklük, zâtıma mahsus bir sıfatı sübhaniyemdir. Bunda, benimle
birlikde büyüklenmek fikrinde bulunan müte-kebbirleri Kıyamet Gününde zelil ve helak ederim.»
(Menavî) 790
748 - Bir kimse kendini büyük zannedip, insanları, küçük görürse, Cenab-ı Allah, o kimseyi hakir
eder (aşağı derecelere düşürür).
(Menavi) 791
749 - Kalbinde az bir kibir bulunan kimse, azab görmedikçe Cennet'e giremez.
(Meaavi) 792
Yüzbirinci Bâb
Münafık Ve Giz1 Şîrk
750 - Ümmetim üzerine en ziyade korktuğum şey, amel ve ibadeti olmadığı halde meclislerde ilmni kabul
ettinnek gibi birliği bozucu sıfatı seçen kimsenin hâl ve şanıdır.
751 - Dünyâda iki yüzlü olan hain ve münafıklar; Kıyamet Gününde iki yüzü ateş olduğu halde gelirler. 794
752 - Gizli şirk, insanların methini veya ihsanını kazanmak maksadıyla amel ve ibadet etmektir.
753 - Şirk benim ümmetimde karanlık geceleri mermer taş üzerinde yürüyen karıncanın izinden, daha gizlidir.
Bunun aşağı olanı, hile ile yapılan hoş görmek- yahut adalet dairesinde görülen birşeyi sevmemektir.
754 - İnsanlara, sâlih ibadetinde, iyi bir kul görünmek için Allah'dan son derece korkup günâhdan çekinmek
hissiyatım gösterenler, riyakâr ve münâfık-dirlar.
755- Dünyâ için ibadet eden kimse Âhiret ni1-metl&rinden mahrum olur. Meğer ki, mağfur olsun (Allah
tarafından affedilse bile).
756- Yazıklar olsun şu kimseye ki; dervişlerin giydiği hırkayı giyerse söz ve işleri birbirine muhalif olur.
(Menavi) 799
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
757- Yazıklar olsun şol kimseye ki; lisânı ile Allah'ı zikir eder, kalbinden ise Cenab-ı Hakk'ın yaptığına razı
olamaz.
(Meııavî) 800
758 - Yazıklar olsun şol kimseye ki; lisânı ile Cenab-ı Allah'ı çok zikir eder, amel'e gelince; şeriatın hilafını
(Allah'ın emirlerinin aksini) işleyerek Allah'a âsi olur.
(Menavi) 801
759 - Ümmetimde yalancılar, deccallar vücuda gelir. Yalancı ve deccallardan maksad dışdan insanları irşad ve
ıslah etmek sıfatıyla görünüp gerçek de ise halkı Allah'ın emirlerine tâbi olmakdan alıkoyanlardır.
(Meram) 802
Yüzikinci Bâb
Cehaletin Zemmi
760 - Alimin günâhı birdir. Câhilin ise ikidir. Zira cehalet de bir günâh sayılır.
(Câmiös-sagir) 803
İzah
Bir ilim sahibi (alim bir kimse) bir günâh işlerse, onun günâhı bir misli oluyor. Aynı günâhı bir câhil işlerse,
onun günâhı iki misli oluyor. Âlim, sadece işlediği günâhın cezasını çeker. (Şayet Allahü Teâlâ'nın mağfiretine
nail olmazsa; zira bir âlimin Allah'm mağfiretine nail olması; câhil bir kimseye nisbeten daha kuvvetle
muhtemeldir.) Câhil ise hem işlediği günâhın cezasını çeker. Hem de ayrıca, ikinci defa olarak öğrenmeği terk
etdiği için günahkâr olur. 804
761 - Dinin farzlarını, ve yapması yapmaması gereken şeyleri bilmeksizin ibâdet edenler, tâbir caizse değirmen
eşeği gibidir. Yani dönüb dolaşıb Hakk'a çrişemez.
(Menavî) 805
Yüzüçüncü Bâb
Hakaret, Kötü Söz Ve Eza
762 - Mü'mine sövüb, saymak haksız yere adam öldürmek; küfüre yakındır.
763 - Bir müslime eza eden, bana eza etmiş olur. Ve bana edilen eza ise, Cenab-ı Hakk'a edilen ezâ gibidir.
(Menavl) 807
764 - Her kim ki îslâmî hükümetin emâneti, ve muhafazası altında bulunan bir gayr-ı müslime ezâ ederse; ben o
kimsenin hasmıyım.
(Meaavi) 808
765 - Müzminlere silâh gösteren kimse mü'min-lerden değildir.

(Menavî) 809
766 - Kölesini haksız yere döven kimse, Kıyamet Gününde de hapislik cezası görür.
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
(Menavi) 810
767 - Müslimi öldürmek, küfür gibi günâh, sövüp saymak ise fısk'a sebebdir. Keza bir mü'min için üç günden
ziyade din kardeşiyle küs durmak caiz olamaz.
768 - Din kardeşini ayıblardan bir ayıbla ayıb-layan kimse, o ayıbı bizzat kendisi yapmadıkça vefat etmez.
769 - Kâniil müslim: Müslümanların dilinden ve elinden emin olduğu kişidir.

(Câmİtis-sağir) 813
770 - Kölelerine kötü muamelede bulunan kimse, azâbsız Cennet'e giremez.

771 - Yazıklar olsun ki, o kimse bir mü'mine ga-zab eder de, Cenabı Hakk'ın kendisine olan gazabını düşünmez.
(M enayi) 815
772 - Ayıbını yüzüne söylemek üzere kusurlu olanlara, «ey kusurlu falan diye hitab etme.
(Menavî) 816
Yüzdördüncü Bâb
Yalan Yere Şehâdet
773- Yalancı şâhid, şehadet edası için, daha yerinden hareket etmezden evvel kendisini Cenab-ı Allah Cehennem
azabına müstehak eder.
(Câmis-sagr) 817
774- Şehadet edası için davet olunan kimse, şâ-hidliğini yapmazsa, yalancı şâhid gibi bir büyük günâhı işlemiş
olur.
(Menavl) 818
Yetmişbeşinci Bab
Zina
775 - Bir kul zina ettiğinde, imân nuru kalbinden çıkar; bir gölge gibi üstünde bulunur. Ancak tev-
be ile tekrar kalbine girer.
İzah :
Zina, bir erkeğin nikâhlısı olmayan bir kadmla veya bir kadının nikâhlısı olmayan bir erkekle bir arada
bulunmaları, temas etmeleridir. Çok çirkin bir harekettir. Maddi, manevi pek büyük ve acıklı azabı ge-mh-Air.ir.
tin Hainm/tnn Tina şiddetle men edilmiştin820
776 - Zina gibi fuhşiyâtın meydana çıkması; yttı-vüzünün sallanmasına vesile olur.
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
(Câtniüs-saiîr) 821
777 - Hiç şüphesiz ki; zina eden kimselerin vücudu Kıyamet Günü'nde ateş kesilir, fırın gibi iştigal
(Cârnifis-sağir) 822
778 - Zinadan sakınınız. Zira, zinada dört hal vardır. Bunlar:

1 - Yüzünde olan nûr-i cemâli,
2 - Rızıkda olan hayır ve bereketi giderir.
3 - Cenab-ı Allah'ın gazabını gerekdirir.
4 - Ve uzun müddet Cehennem ateşini İcab ettirir.) 823
779 - Gözlerin zinası, harama bakmakdır.

(Câmlfls-sağir) 824
780 - Usanın (dilin) zinası, caiz olmayan kelâmı söylemektir.

(Câmiüs-aağir) 825
781 - Bir kimse zina ederse, imânı ondan çıkar. Şu kadar var ki; kemâl-i nedametle (tam bir pişmanlıkla)
halisane tevge ederse afv olunur. 826
782 - Her kimse, hâl ve hareketlerini şer'i şerife uygun şekle sokmuş iken, yalnız lisanını muhafaza edemediği
veyahut şehvetinin esiri olduğu görülür, İşte bu gibi kimseler işbu hadis-i şerifin hükmüyle âmil oldukları halde,
Cennet'e girecekleri şübhesizdir. 827
783 - Zina: fakirliği meydana getirir.

(Menavi) 828
Yüzaltıncı Bâb
Lût Kavminin Ameli
784 - Lût kavminin amelini işleyenler, yani Livata edenler vefat edince, Cenab-ı Allah cesedlerini mezkûr kavme
yani Lût kavmine ilhak edib onlarla haşr eder.
İzâh
Livâta bir cinsi sapıklıktır. Erkeklerin birbiriyle arkalarmdan münasebette bulunmalarıdır. Çok çirkin, kabin,
iğrenç bir harekettir. Lût kavmi bu iğrenç halleri yüzünden helak olub gitmişlerdir. 830
785 - Lût kavminin fiilini işleyenlere, (Livâte edenlere) Cenabı Hak, lanet etsin.
(Menavİ) 831
786 - Lût kavminin günâh olan çirkin işlerini tatbik eyleyenler mel'undur.
(Mcnavi) 832
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
Yüzyedinci Bâb
Müskiratın (Sarhoşluk Veren İçkilerin) Nehyî
787 - Her ne olursa olsun, çoğu sarhoşluk veren şeylerin azından da sakınınız.
(Câmîiis-sağîr) 833
788 - Çoğu sarhoşluk veren (içki olan) şeylerin azından da sizi men ederim.
789 - Şarab içen, puta ibadet eden gibidir.

790 - Her sarhoşluk veren şey Haramdır.

791 - Her sarhoşluk veren hamr'dir. (Şaraptır).

792 - Çoğu sarhoşluk veren şeyin azı da haramdır.

793 - imân Nuru. şarap içenin kalbinden çıkar. '

(CAmttts-sağîr) 839
794 - Bir kimse sarhoş edici bir şeyi içerse; Ce-nab-i Allah o kimsenin kırk gün namazını kabul buyurmaz.
(Câmlüs-sagir) 840
795 - Muhakak ki; hamr (şarap )devâ değildir. Bilakis marazdır (Hastalıktır).
796 - Sarhoşluk veren içkileri içen kimsenin, Ce-nab-ı Allah'ın rahmetinden mahrum olacağı Tevrat, incil ve
Kur'anda beyan buyrulmuştur. 842
797 - Ümmetimden bir taife olur ki; şarap içerler. Ve şarabın ismini değiştirip, istedikleri bir ismi ona takarlar. 843
Yüzsekizinci Bâb
Sakal - Bıyık
798 - Dudaklarıma üzerine gelen bıyık kıllarını kesiniz. Sakalarınızı çok kesmeyiniz.
799 - Bıyıklarmızı kesiniz. Sakalınızı çok kesmeyiniz. Ve kendinizi Yahudilere benzetecek kadar da
uzatmayınız.
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
800 - Saçlarınızı tamamiyle tıraş ediniz. Yahut tamamiyle tıraş etmeyiniz. (Yani bir kısmını tıraş edip diğerini
bırakmayınız.)
801- Dudaklarınız görülecek kadar bıyığınızı kesiniz. Sakalınızı terk ediniz. (Tamamını kesmeyiniz. Sakal
bırakınız.)
(Câmiüs-sağîr). 847
802- Dudaklarınız üzerine inmiş olan bıyıklarınızı kesiniz. Sakalınızı çok kesmeyiniz. Mecûsilere ben-
zemeyiniz.
(Menavî) 848
803 - Bıyıklarınızı dudaklarınızla beraber edinceye kadar kesiniz.

(Câmİiis sağir) 849
804 - Bıyığını dudakları görününceye kadar kesmeyen bizden (ümmet-i kâmilemizden) değildir.
(Câmiüs-sajjir) 850
805 - Sakalınızı çoğaltuıız. Bıyıklarını kısaltınız.

(Menavî) 851
806 - Bıyık kesmek, (düzgün, şer'i şerife muvafık bıyık bırakmak) dinimizin şiarındandır.
(Menavî) 852
807 - Bıyıklarını kesmeyip, dudakları üstüne uzatan kimsenin duasını Cenab-ı Allah kabul buyurmaz.
(Menavî) 853
808 - Sakalınızı uzatınız ve bıyıklarınızı kesiniz. (Kısaltınız.)

(Menavî) 854
Yüzdokuzuncu Bâb
Bidat Sahîbi
809 - Bozuk inanç sahibi kimselerin ibadetini Cenab-ı Allah kabulden imtina buyurmuştur. Meğer ki tevbe edip,
ehl-i sünnet ve cemaat itikadına dönsün.
(Câmiils-sağir) 855
810 - Bid'at'ın hepsi dalâlettir. (Sapıklıktır.) Meğsr ki; ibadet nevinden olsun. .
(Menavî) 856
Yüzonuncu Bâb
Bazı Meclîslerin Nehyi
811- Vaktin ziyan olmasını ve gafleti icabetti-ren (yani dünyâ ve Âhirete faydası olmayan, lüzumsuz) olan
meclislerden ve toplantılardan sakınınız.
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
812- Asi ve günahkâr dostlardan sakın. Böylece, senin de onlardan olduğun anlaşılır.
(Menavî) 858
813- Fâsıkların ziyafet ve davetine icabet, yasak olan şeylerdendir.

(Menavî) 859
Yüzonbirinci Bâb
Riya (İbadetini, Taâtini, Hayır Ve Haseneti Başkaları Görsün Diye Yapmak)
814- Gizli şehvetten sakınınız. Meselâ; bir âlimin, rağbet ve ikbalini arzu edib, başına toplanılmasını sevdiği
gibi. (Câmiüs-sağîr) 860
815- Halka karşı zühd ve takva ehli olduğunu göstermek için sofiye elbisesi veya amel eder görünmek üzere
üstüste birçok iyi, pahalı, övünülecek elbiseler giymek suretiyle hasıl olacak şöhretlerden sakınınız.
(Menavî) 861
816- Muhakkak ki; Cenab-ı Allah, riyakârların azabsız Cennet'e girmelerini haram buyurmuştur.
(Menavî) 862
817- (Gizli şehvet ile aşırı isteküe) riya, küçük şirktir. Riya: İnsanlara, göstermek üzere yapılan ibâdete, gizli
şehvet ise; hüsn-i zannını kazanmak maksadıyla az yemek ve konuşmayı terketmek gibi şeylere denir.
(CâmiiU'sağîr) 863
818 - Bir kimse insanlara göstermek maksadıyla amel ve ibadetde bulunursa, Allah'ın merhameti
ilâhiyesinden mahrum olur.
819- İnsanların fazla azaba müstehak olanları şol rt- kimselerdir ki; kendilerini âleme iyi gösterirler. Halbuki,
hakikatte hayırdan nasibleri yoktur.
(Mçtmvi) 865
Yözonikinci Bâb
Muhtelif Mevzularda Hadis-Î Şeftifler
820 - Cenab-ı Allah Dini Islâmı günahkâr kimse ile de kuvvetlendirir. (Facir: ilmiyle âmil olmayan âlime de
şâmildir.)
(Câmiüa-sağîr) 866
821 - Dinî işlerini tamamiyle öğrenib de, Ahiret işlerine câhil kalanlara, Cenab-ı Hak buğz eder.
822 - Şüphesiz ki, şeytan, beş vakit namazını kılan kimselerin ibadet etmesini beklemez. Lâkin buna benzer
kimseler araşma buğz, kin ve düşmanlık gibi fenalıklar, kötülükler sokmak için'son derece çalışır.
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
823 - Şüphesiz ki; sabah namazı ile güneşin doğuşu arasında olan rızıkların taksimi zamanını uy- e-ecirmek:
rızkın bir kısmına mani olur.
Bu Hadis-i Şerif de cinabtı PeygVmhgr Efendimiz (S.A.V.) in kendisinin d^w{r,insaTr'oTdugM, vahy' gelmeyen
meseleler de aynı ümmetinin âlimlerinden, sa-lihlerinden, fazıllarından bir kul gibi olduğu beyan buyruluyor.
(Kendi re'yiyle âmil olma hususu). 869
824 - Muhakkak ki; gayet fesahatle (anlaşılır şekilde) olan nasihatlar ve vaazlardaki büyük sihir denilse; sırra ve
Cenab-ı Allah ve Rasûlullah'm hamd ve senasında ve" geçmişlerin menkıbelerinde ve gazileri cesaretlendirmek
ve ümmeti hayır ve hasenat yolunda tam bir ustalıkla söylenilen tesirli şiirlere
hikmet denilse yeridir.
825- Muhakkak ki; vahy nazil olmayan meselelerde, Ben de sizler gibiyim.
826 - Gerçekden Ben lâtife ederim. Lâkin Hakkın gayrisini da söylemem. (Meselâ, yaşı ilerlemiş olan bir hatuna
(ELCENNETÜ LÂTEDHULUHA ACÜZÜNh (İhtiyar kadın Cennete dâhil olamaz) yolunda vaki olan lâtifei
risale tpenâhil eri gibi ki; bundan maksad-ı âlileri, Cenab-ı Hakkın lûtfiyle Cennete dahil olacak zatların,
umumiyetle genç olacağına işaret buyurmaktadır.
827- Kendisine tabi olunan ve olunmayan ruhlar, vasıf ve ahlâkı birbirine uygun olanlar, dünyâda
yekdiğerleriyle muhabbette bulunurlar. Muvafık olmayanlar, sevişemezler.
(Menavi) 873
828- Hayır ve bereket; cihad gibi hayırlı mak-sadlar üzerine beslenen at ve kısrakların alınların-dadir.
829- Günahkâr kimseleri beğenmemek düstû-ruyla Cenab-ı Hakka yaklaşınız.

(Câmiüs-sa&ir) 875
830 - Üç İırka hesab gününde helak olur. Bunlardan :

Birincisi: İhsan ve in'amı (bağışı) Allah için olmayan cömert kimseler.
İkincisi: Yalnız ve sadece din uğrunda muharebeye gitmeyen cesaretliler ve yürekli kimseler.
Üçüncüsü: İlmiyle âmil olmayan âlimlerdir,
(Câmifis-sağir) 876
831 - Erkeğin yüz güzelliği; konuşmasındaki fesahat ve belagattır.

(Doğru ve, güzel-edebi ifâdedir.)
832 - Nâs'ın (insanların, halkın) methü senasıy-la (övmesiyle) mesrur Ve müftehir olmak (sevinmek ve iftihar
etmek) insanı kendi ayıbını görmekten kör ve işitmekten sağır eder.
(Gâmiüs-sağir) 877
833 - Senin bir şeye veyahut bir şahsa muhabbetin; onun ayıbını ve çirkin halini sana görmez ve
işitmez eder.
(Cûmiiis-sağİr) 878
834 - Din ile akıl birdir. Aklı olmıyanın dini de yok demektir. Yani din akıl nisbetinde olur ki; Er-bab-ı Akıl
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
(Akıllı kimseler) daima nzaullahı istihsal (Allahın rızasını kazanmak) yolunda kimseyi incit-miyerek kulub-u
nâs'ı tatyib ve taltife sa'y ve ihtimam (insanların, halkın kalblerini alma, gönüllerini kazanma, cnlara iltifat'a
gayret gösterme ve ihtimam) ile dinlerini takviye ederler, (kuvvetlendirirler)
(Menavî) 879
835 - Deccal'ın sol gözü yoktur. Vücudu gayet tüylüdür. Cennet ve Cehennem namiyle nezdinde iki mevkii
vardır. Lâkin hakikatte Cehennem diye gösterdiği mevkii Cennet ve Cennet diye gösterdiği mevkii ise
Cehennemdir.
(Menavt) 880
836 - îtfal-i müslimiyn (müslümanların soyları, çocukları) Cennette İbrahim Aleyhisselam Hazretlerinin taht-ı
tekeffül (kefalet ve terbiyeleri altında) bulunurlar.
837- Gençlik'cünundan (delilikten) bir şubedir. Bu hadis-i şeriften anlaşılıyor ki; gençlerin kendi akıllarına
itimatları (güvenmeleri caiz olmayıp belki daima ehl-i fazıl ve erbab-ı kemale müracaat eylemeleri ehemmiyetli
ve lüzumludur.
(CâmîÜs-sağir) 882
838 - İhtiyarların kalbi iki şeyin muhabbetinde tiki şeyi sevmek hususunda) gençtir. Bunlardan :
Birisi: Çok yaşamak. İkincisi: Para toplamak. (CâmİÜa-sağir) 883
839 - Fakr-ü ihtiyaç (fakirlik) kısmet-i ilahiye-ye itiraz (Allah'ın verdiğine razı olmamak) adm-i rızayı intaç
edince (Allah-ü Teâlâ'mn rızasızlığını razı olmamasını neticelendirirse; yani Allahı razı edemezse) onun o hali
küfüre karib olur. (Yakın olur.)
840 - İnsandan başka bir şey yoktur ki; biri kendi cinsinden bin'e değsin.
(ulaşsın) 885
İzah:
Bu hadis-i şerif insan oğlunun zürriyetini devam ettiren bir varlık olduğunu belirtmektedir. Gerçekten de böyle
değil mi? Biri doğuyor, biri Ölüyor ve böylece insanın nesli devam edip gidiyor. 886
841 - Kendilerini ehl-i küfüre (kâfirlere) benzetenler bizden değillerdir.

İzah:
İslâmiyet bir bütündür. Her şeyi içerisine alan ilâhi bir dindir. Cenab-ı vacibülvücut hazretleri yarattığı kullarının
ne gibi vazifelerle mükellef bulunduklarını açık olarak beyan buyurmuştur. İslâm dini insan için, bütün canlılar
için en mükemmel ilâhi bir" dindir. İnsanın ne şekilde hareket edeceği, vazifelen rinin ne olduğu açık açık
anlatılmıştır. Bir mü'mine, bir Müslümana gereken; bunlara, Müslüman Türk âdet ve ananelerine sıkı sıkıya
bağlı kalmaktır. Son asırda İslâm düşmanları tarafından müslümanlar arasına pek büyük nifaklar sokuldu. Bu
nifaklar bazı gafil müslümanîarı İslâm'ın âdet ve anane bağlarından kopardı. Kendi öz varlığını, bir zamanlar
cihane hükmeden dedelerinin âdet, anane ve yaşayış tarzlarını beğenmez oldu. Yabancılara benzemeyi bir üs-
tünlük ve ilericilik saydı. Bütün dilek ve temennimiz topyekûn mü'minleriri, müslümanların gafletten sıyrılarak
dost ve düşmanlarını tanıyarak müslüman ve Türk örf, âdet ve ananelerine sıkı sıkıya bağlı kalmalarıdır. 888
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
842- Veyl (yazıklar) şol bir alimedir ki; muhtaç olan bir cahile feraizi diniyesini tâlim etmez. (îs-lâmiyeti
öğretmez.) Keza Cehennem şol bir cahil içindir ki; ferâiz-i dîniyesini âlimlerden, bilgin kimselerden öğrenmeğe
sa'y ve gayret etmez.
(Mcnavî) 889
843 - Mecnun ancak şol bir kimsedir ki; fcevbe ve nedamet (pişmanlık) etmeyip masiyet de (günâh işlemek de)
devam ede...
(Manav!) 890
844 - Çocuk bulunmıyan bir hanede bereket yoktur.

(Menavi) 891
845 - Dünyânın izzeti gına ve servetle (zenginlik ve malla) Ahiretin seadeti ise; takva ve taatte-dir. (Allah'a itaat
etmek ve gereği gibi yasaklardan sakınmak) iledir.
(Menavî) 892
846 - Müşriklerin (Allah'a eş, ortak koşanların) yaşları bulûğa ermeyen, baliğ olmayan çocukları Cennet ehline
hizmetçi olurlar.
(Menavi) 893
İzah :
Her çocuk anasından Müslüman olarak doğar. Sonradan onu annesi, babası ya hıristiyan ya mecusi eder. Ya da
puta tapmayı öğretir. Çocuk mükellef olabilmesi için baliğ olması gerekir. îşte müşriklerin baliğ olmamış
çocukları ölürlerse Müslüman olarak öldükleri için Cennet de ehl-i Cennet'e hizmetçi olurlar. 894
847 - Evlâd kokusu Cennet kokusundandır.

(Menavî) 895
848- Şiir kelâmıdır (sözdür). Şer'a (şeriata) muvafık olanları güzel, bunun aksi olanları da çirkindir,
(Menavi) 896
849 - insan bir şeyi severse dâima onu yâd eder. (anar) Yuni bir insan Cenab-ı Hakk'ı çok zikir etmezse iddiai
muhabbette cazibtir (Allah'ı çok seviyorum demesinde yalandır).
(Menavt) 897
850 - Benim rayihamı (güzel kokumu) almak arzu edenler kırmızı gül koklasınlar.
(Menavi) 898
851 - Bir kimse aşka duçar olur da iffetine halel getirmezse vefat ederken şüheda zümresine ilhak olur
(Şehidlerin zümresine karışır).
(Menavi) 899
852 - îlim ve irfan sahibi olduğunu iddia eden cahildir.

(Menavi) 900
İzah :
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
Alimler, Arifler tevazu ehli kimselerdir. Katiyyen ilim ve irfan sahibi oldukları iddiasında değillerdir. Şer'an,
aklen ve örfen de Alim ve Arife yakışan budur. Eğer kendisinin âlim ve arif olduğunu iddia ediyorsa o kimse
cahildir. 901
853 - Bir kimse Cenab-ı Hakk'm gazabından emin olarak her halde Cennet'e gideceğini idrak ederse; o kimse
Cehennem'dedir.
(Menavi) 902
Îzâh :
Cenab-ı Allah gafur ve rahimdir. Allahü Teâlâ'nın gafur ve rahim sıfatına güvenerek kendisinin Cennet'e
gireceğini ümid etmek yerinde bir harekettir. Ola ki; Cenab-ı Hak kendisine ait işlenen günâhlar: afv ve mağfiret
ederek o mü'min kulunu Cennet'e dahil ede... Fakat mutlak surette Cennet'e gideceğiri iddia etmek doğru bir
hareket değildir. Doğrudan doğruya böyle bir iddiada bulunan kimse Cennet'e müstehak.tır. 903
854 - Akılsız yani diyanetsiz (mükellef olduğu dini vazifelerini bilip işlemiyen) kadınların sütlerini çocuklarınıza
vermeyiniz. Zira tesir eder.
(Menavi) 904
855 - Hazer (sakınmak) kaderden (olacak, başa gelecek şeylerden) kurtulmağa medar olamaz. Lâkin bu kaderden
maksad dua ve tasadduk (sadaka vermek) gibi hiç bir şeye., müteallik olmayan bir kaderdir. .
(Menavi) 905
Yüzonüçüncü Bâb
Nikâh
856 - Teehhül ediniz (evleniniz). Çok olunuz. Zira ben sizin kesretinize (çokluğunuzla) ümem-i sâlife (geçmiş
ümmetler) üzerine iftihar ederim.
(Câmİüs-sağİr) 906
İzah
Bu hadis mü'minlerin evlenerek çoluk, çocuk sahibi olmaları, üremeleri, nesillerini çoğaltmalarının gerektiğini
belirten bir emri peygamberidir. Cenab-ı Peygamber (S.A.V.) efendimiz biz mü'minlere evlenerek çoluk çocuk
yetiştirmemizi, ürememizi emir ve ben sizin çokluğunuzla sair geçmiş ümmetler üzerine iftihar ederim
buyuruyor. Bu hususta şuna dikkat buyrulmalı ki; bu vazife sadece dünyâya çocuk getirmekle ifa edilmiş olmaz.
O çocuğu İslâmî bir terbiye altında yetiştirmek; kendisine yakınlarına ve mület-i İslâm'a faydalı bir insan
olmasını sağlamak gerekir. Böyle yapılırsa bu vazife o zaman ifa edilmiş sayılır. 907
857- Nikâhın hayırlısı gerek mehir ve gerekse kabul ve muvafakat cihetlerinden olsun kolaylıkla husule gelenidir
(Her hususta kolaylık gösterilenidir).
858 - Günâhdan pak (temizlenmiş) olarak Ce-nab-ı Hakk'a mülaki olmasını (kavuşmasını) murad eden kimse
teehhül etmelidir, (evlenmelidir) demektir.
İzah
Evlenmeyib bekâr kalmanın bir çok mahzurları vardır. Bekâr kimse ister-istemez şeytana uyub kötü yola düşer.
901
902
903
904
905
906
907
908
909
Yani bekâr kimseleri şeytan daha kolaylıkla aldatıb kötülüğe, fuhşiyata sevkeder. îşte bunu önlemek için Cenab-ı
Peygamber Efendimiz (S.A.V.) bekâr kimselere evlenmelerini emir buvuruvor. 910
859- Nisaı tezevvüc ediniz (Kadınları zevce, eş olarak alınız). Zira-onlar mal ve rızık ile gelirler. Yani
iaşelerinden korkub Müslümanların nüfuslarının çoğalması için meşru ve mesnun olan nikâh emrini
terketmeyiniz (Evlenmekten vazgeçmeyiniz).
(Menavi) 911
860 - Mehir'in kileti (azlığı) ve .mukaddematı nikâhın teshil ve tesiri (nikâha başlangıcın kolaylığı) kadınların
meymenetine delâlet eder.
(Menavî) 912
861 - Her kimse ki; kerimesini bir fasık'a tezevvüc ederse kat'î rahm etmiş olur. (Kızını Allah'ı ta-nımıyan kötü
kimse ile evlendiren bir ana ve baba kızlarına kafi bir surette merhametsizlik etmiş olurlar) .
(Menavî) 913
862 - Nikâh, benim sünnetimdir. Sünnetimle amel etmeyen kimse benden (ümmeti kâmilemden) değildir.
(Menavi) 914
863 - Cenâb-ı Allah, Bana dünyânızdan kadın ile güzel kokulan sevdirdi.. (Çokça haz duymam ise, Allah'a
münâcaatdan, ibaret olan namaz ile hasıl oldu).
Yüzondordüncu Bab
Kadınların Hukuku
864 - Cenabı Allah, şer'an caiz olan şeyler içerisinde, talâk'i (boşanmayı) sevmez.
(Câmüis-sağîr) 916
865 - Güzel kokusunu insanlara duyurmak için güzel koku sürünen kadınlar, (zina eden) hükmündedir. 917
866 - Kadın boş vakk namazını kılar, Ramazan Orucunu tutar, iffetini ve zevcine itaat ederse, azab görmeksizin
Cennet'e girer.
(Çâmitts-sağir) 918
867 - Cennet'e muttali oldum. Ehlinin ekserisini dünyâda fakir olan kimselerden buldum. Cennem ateşinde
olanlara da vakıf oldum. Ehlinin ekserisini, kadınlardan gördüm.
(Cûmİüs-sağîr) 919
868 - Hangi kadın ki, zevcini (kocasını) gazab-landırır. Cenab-ı Allah'ın lanetine müstehak olsun.
(Menavî) 920
869 - Zevci kendisinden razı olduğu hâlde bir kadın vefat ederse, Cennet'e dâhil olur. (Bu hadis-i şerifdeki
muştu, büyük günâhdan korunmuş olan hanımlara âid olduğu aşikârdır.)
(Menavî) 921
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
Yüzonbeşinci Bâb
Hayırlı Mal
870 - Takva ve tâat için mal ve servet, mü'min-lere ne güzel bir yardımcıdır.
(Menavî) 922
871- Bir senelik geçimine yardımcı olan kuvvet, insanın diyanetine ne güzel bir yardımcıdır.
(Menavi) 923
872 - Salih bir erkek için, helâl mal ne güzeldir.

(Meaavî) 924
Yüzonaltıncı Bâb
Âhîret Kardeşi Edinmenin Fazileti
873 - Salih kimselerden bir ço kkardeş edininiz. Zira sâlihlerden her ferde Kıyâmet'de şefaat etme mü-
sadesi verilmiştir.
874- Cenab-ı Allah'a imandan sonra amelin ef-dalı, sâlihler ile muhabbet etmek ve onlarla Sevişmek-fjj.
875 - Amellerin efdali; Allah için sâlihleri sevmek, yine Allah, için fasıklara buğz etmektir.
(Menavi) 927
876 - îmândan sonra akim evveli; kavlen ve fiilen ve insanlar ile muhabbet ve sevgi içersinde bulun-makdır.
877 - Şeytan, bir veya iki mü'mini yoldan çıkarmak, sapıtmak için devamlı şekilde uğraşır. Lâkin üç (kişi)
olunca me'yûs olur. (Yani, insan namaz için olsun, zikir için olsun; dâima cemâatten ayrılmamalıdır. Bir
yolculuk bile murad olundukta, keza sâlihler-(ien üç yol arkadaşı aramalıdır.
878 - Her şey için bir anahtar vardır. Cennetin anahtarı ise fakirleri ve miskinleri sevmektir.
(Câmîîis-sağir) 930
879 - Bir kimse (yerine göre) sevgi ve kinini vermemesini ve vermesini halisane Cenab-ı Allah rızası için ederse;
muhakkak ki imânını o, kemâle erdirmiş olur.
880 - Mü'min, mü'min için bir duvar gibidir. Birbirinden kuvvet alır. Gerçekden ne büyük hikmettir ki,
mü'minler kemâl-ı ihlâs ve muhabbetle yekdiğerine kalblerini birleştirince, maddî olsun, mânevi olsun,
görünmesi ve meydana çıkması muhtemel olan din düşmanlığından muhafaza olur.
(Menavi) 932
881 - Yekdiğerine (bir başkasına) muhabbet eden mü'minler, arş-ı azimin etrafında yakuttan kurulu kürsîler
üzerinde otururlar.
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
(Menavî) 933
882 - İnsan sevdiğiyle haşr olunur (diriltilir).

(Menavi) 934
883 - Yalnız bulunmak, kötü dostlarla bulunmaktan sâlih dostlar ile, arkadaş olmak, yalnızlıktan hayırlıdır.
(Menavi) 935
884 Mü'min-i kâmilden başka kimse ile sohbet etme.

(Menavi) 936
885 - Nefsin için sevdiğin bayırı insanlar için de sev. Ancak böylece kâmil müslim olursun.
(Menavi) 937
886 - Fakirleri ve miskinleri seviniz ve onların meclislerinde oturunuz.

(Menavi) 938
887 - Hakikaten, kardeşliğin muhafazasıyla (bir mü'minin, diğer mü'min kardeşini Din kuvvetiyle se verek)
muhabbete devam olunmasını, Cenab-ı Allah sever.
(Menavî) 939
888 - Şüphesiz ki; Cenab-ı Allah için birbirini sevenler; Kıyamet Gününde, Arşullah'ın gölgesinde tam bir
emniyyet ve istirahatla korunurlar. 940
889 - Allah sâlih kimseleri sevmek; Allah için fâsıklara (günahkâr kimselere) buğz etmek (onların o hallerini,
Allah için beğenmemek) farzdır.
(Menavi) 941
890 - Hayırlı bir din kardeşine sâhib olmak; insanın seaciet ve selâmetindendir.
(Menavi) 942
891 - Cenab-ı Hak, herkesi sevdiği zümre ile hasreder. (Sağlığında ne çeşit insanlardan hoşlanıyorsa1
Âhiret günü o çeşit insanlarla diriltir.)
(Menavi) 943
892 - Bir insan bir taifeyi yaptıkları amel sebebiyle severse; Kıyamet Günü'nde onlarla diriltir.
(Menavî) 944
893 - Doğruluk ve iyi hal üzerinde olanlardan dostlarınızı çoğaltınız. Zira onlar Kıyamette size şefaat ederler.
(Menavî) 945
Yüzonyedinci Bâb
Hedîye, Sadaka Ve Hâçet Dilemek
894 - Taleb etmeksizin Cenab-ı Allah sana bir şey ihsan ederse; onu alıp yemeli ve kendine mal etmelisin
(Şükrünü eda eylemelisin).
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
895 - Hediye verirken yüzünde lütuf ve şefkat eseri parıldayan kimselerde hayrınızı arayınız. (Yani bu çeşit
kimselere hediye veriniz.)
896 - Bir şey sorulmadan sana helâl maldan hediye olunduğunda, o gönderilen hediyeyi yedikten sonra, fazlasını
tasadduk et.
897 - Muhtaç olduğunuz şeyleri izzet-i nefs ile isteyiniz. Zira işlerin hepsi Allah'ın dilemesiyle meydana gelir.
898 - Birbirinize hediye veriniz. Aranızda muhabbet vücûda getiriniz.

İzah :
Birbirine hediye vermek, hediyeleşmek; hediyeleşenler arasında sevgiyi meydana getirir. Sevgiden birlik
meydana gelir. Birlikden kuvvet doğar. Kuvvet ise bir topluluğun en çok muhtaç olduğu bir hususdur. Seâriet
emnivette vesile olabilir. 951
899 - Yekdiğerinizle hediyeleşiniz. Bir arada yemek yiyiniz. Zira bu rızkın artmasına vesile olur.
(Çamİüs-sağİr) 952
900 - Aiıan taralından ner Kimse üunyâ malın dan istemeksizin birşey verilirse, onu kabul etsin.
901 - Hediyeleşiniz. Bu suretle aranızdaki muhabbeti kuvvetlendirmiş olursunuz. .

(Mcnavî) 954
902 - Yekdiğerinize hediye veriniz. Zira, hediye kalbdeki muhabbeti ziyâdeleştirir. 955
Yüzonsekizinci Bâb
Ticâretin Fazileti
903- İnsanın kazandığı şeylerin efdah, yetişdir-diği evlâdı ve hıyânetsiz olan (meşru şekilde yapılan alışverişden)
kazanılan kârdır. 956
904 - Geçimini temin için çalışan san'ât ve iş sahiplerini, Cenab-ı Hak sever.
(Menavi) 957
905 - Sadık ve emin olan tacir, Kıyamet Günü'nde Peygamberler, sâdıklar ve şehidlerle beraber diriltilir.
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
906 - Sıdk (doğruluk) ile vasıflanmış tacir, Kıyamet Günü'nde Allah'ın Arşmm gölgesinde korunur.
907 - Korkak tacir, ise; bilâkis nzıklanır. ticaretden mahrum, cesui

(Câtniüs-sağir) 960
908 - Ticaret etmek, maksadıyla başka yerlerden yiyecek, içecek cinsinden ticaret metaı getirib satanlar,
rızıklanırlar. Yüksek fiyatla satmak maksadıyla erzak'ı saklayanlar (muhtekirler) mel'undur.
909 - Helâl lokma aramak, onunla kamını doyurmak; cihad gibi sevabı gerektirir.
(Câmiüa-sağîr) 962
910 - Bir ağacın yenilen meyvası, o ağacı dikeri için sadaka olur.
Yüzondokuzuncu Bâb
Yemek Ve İçmek
911 - El ve ağız yakacak kadar sıcak olan ye-mekden vücûd istifade edemiyeceği için orta hali buluncaya kadar
soğutunuz.
(Cûmiüs-sağir) 964
912 - Su içerken nefes almak icab ederse, bardağı ağzınızdan ayırın ve sonra nefes alın.
913 - Yemek yemeğe toplanıp da, birlikte oturunuz. Besmele-i Şerife ile başlayınız. O yemek sizin için mübarek
olur.
(Cam iüs-sağîr) 966
914 - Cenab-ı Allah kullarının yemeklerinde içmelerinde ve belki giyinmelerinde nimetinin eserini görmeği
sever.
915 - Muhakkak ki bereket, Cenab-ı Allah tarafından yemeğin ortasına iner. Binâenaleyh, yemeğin sonuna kadar
yemeği kenarından yeyiniz. Ortasından yemeyiniz.
(Camlüs-aajir) 968
916 - Dünyâ ve Âhiret yemeğinin seyyidi etdir. 969
917 - Yemeklerin fenası, bir velîme yemeğidir ki- ona tok ve zenginler davet olunup, aç ve muhtaç olan fakirler
ondan mahrum edilir.
918 - Yemeği toplu olarak yeyiniz. Tek olarak ye-; meyiniz. Zira bereket cemaatledir.
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
(Menavi) 971
919 - Sol el ile yemek yemeyeniz. Zira şeytan sol eliyle yer.
(Câmiüssağir) 972
920 - Bir insan, Allah için az yerse kalbi nûr ile doldurulmuş olur.
(Menavi) 973
921 - Gerçekden, doyduktan sonra yemek yenilmesine Cenab-ı Allah buğz eder.
(Menavi) 974
922 - Haram lokmalarla büyüyen ihsanın vücûduna Cehennem ateşi daha uygundur.
(Menavi) 975
923 - Bir günde iki defa yemek israfdır.

(Menavi) 976
İzah:
Burada murad olunan, tok iken yemek yemenin israf olduğudur. 977
924 - Zeytin yağını yeyiniz ve hastalarınıza sürünüz. Şüphesiz ki o mübarektir.

(Meoavi) 978
925 - Çok yeyip içen kimsenin kalbi (hissiz) olur. (Zikir edemez.)
(Menavl) 979
926 - Helâl haram olduğu hususu şüpheli olan nesneyi terk ve helâl olduğu muhakkak bulunan şeyleri kabul et.
(Bu hadis-i şerif, insanın kanını haramdan korumak için tam bir ihtiyat üzere- bulunmasının lüzumu hakkında
irad buyrulmuş ise de, işlerine, spz-lerine vesâir muâmeletine dahi tatbik için umûmi bir kaide hükmündedir.
927 - Ayakda yemek ve içmek yasaklanılmışdır.

(Menavî) 981
Yüzyirminci Bâb
Yüzük Takınma
928 - Taşı akik taşından olan yüzüğü kullanınız. Hakikaten sıkıntısız, bir genişlik, kolaylık ve zenginliktir.
(Menavi) 982
929 - Taşı zeberced taşından olan yüzüğü kullanınız. Hakikaten o, sıkıntısız bir yrnişlik, kolaylık ve zenginlikdir.
(Menavi) 983
930 - Taşı zümrüdden yüzük kullanınız. Zira o, fakirliği giderir.
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
(Menavî) 984
931 - Yakutdan, asferden yüzüğü kullanan kimse fakir olmaz.

(Menavî) 985
İzah:
Yakut ile asfer iki kıymetli maddedir. Asfer altın mânâsına geliyor ve kadınlar tarafından kullanılır. Zira
erkeklerin altın yüzük takmaları şer'an doğru değildir. onların aralarım bulmak, sadakaların efdâlindendir.
932- Din kardeşinin elini öpmek musafahadır.

(Manevi) 987
İzah
İki Müslüman karşılaşınca el sıkışırlar. Buna musafaha denir. Eğer karşılaşan iki mü’minin arasında ilim ve yaş
farkı varsa yaş ve ilim bakımından küçük olan büyük olanın elini öper. Bu hürmet ve muhabbetten ileri gelir.
Onun bu elini öpmesi musafaha yerine geçer. İki taraf için de ecir ve sevaptır. 988
Yüzyirmiikinci Bab
Sılai Rahim Akraba ve Yakınların Ziyaret
933- Solai rahim ömrün bereketi ziyadeleştirir. Gizli olarak verilen sadaka Cenab-ıHakk’ın gazabını söndürür. 989
934-Sılai rahim (Akraba ziyaretinin) terk eden kimsenin nasibin Cenabı Allah Cennet’den keser.
(Menavi) 990
935- Sılai rahim terk edek ve evine annesine babasına vesair yakınlarına isyan büyük günahlardandır.
(Menavi) 991
Yüzyirmiüçüncü Bab
Birbirine Dargın Olan İki Kişinin Arasın Bulmak Onları Barıştırmak
936-İki kişi arasındaki düşmanlığı giderek ve onların aralarını bulmak, sadakaların efdailindedir. 992
937 - Fitne; uykudadır. Cenab-ı Allah, onu uyandıranlara lanet etsin.

(Câms-sağlr) 993
İzah
Fitne araları açan, insanların dostluk, sevgi ve muhabbetlerine halel getiren, araları bozan çirkin bir hareketdir.
Buna vesile olan dünyâda insanların kendilerinden nefret, Âhiretde Cenab-ı Hakkın lanet ettiği kimselerdir. Fitne
mü'minlerin ihtilâfına sebebdir. İhtilâfın ziyâdesi düşmanlığı mucib olur. mü'minlerin birbirlerine olan
düşmanlığı; cemiyyetlerini zayıf, nefislerini huzursuz, İslâm'ı sâhibsiz hâle getirir. 994
938 - İnsanların, aralarını düzelt, şayet, yalan söylemeyle olsa bile.
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
(Câmİtts-sagîr) 995
Yüzyirmi Dördüncü Bâb
Cuma Gününün Fazileti
939 - Cum'a gününe isabet eden hayırlı bir işin ecir ve sevabı iki mislidir.
(Menavi) 996
940 - Özürsüz üç Cuma Namazını terk edenler, münafıklar güruhundan yazılırlar.

(Menavi) 997
941 - Cuma günü vefat eden mü'min, kabir azabından korunur.

(Menavi) 998
Yüzyirmibeşinci Bâb
İmam Ve Müezzinler
942 - îmam ve müezzin için hasıl olan ecir, cemaatın umûmuna verilen ecirin bir mislidir.
(Menavl) 999
943 - Ceı.âb-ı Allah'ın in'am ve ihsanını herkes-den ziyade bekleyen Allah rızası için ezan okuyanlardır.
Yüzyirmialt1nci Bâb
Kelime-i Şehâdet
944 - Her kim Cenab-ı Hakk'm Birliğine şehâdet ederse, Cennet'e girer. (Hattâ; günâhı nisbetinde bir zaman azab
gördükden sonra bile olsa!)
(Mcnavi) 1001
945 - Her kim Cenab-ı Hakk'ın Vahdaniyetini (Birliğini) ve Muhammed Mustafa (aleyhi ekmeütta-hiya
Efendimizin) Resûlullah "olduğunu halisane tasdik ederse, onun üzerine ebedi azâb haram olur.
946 - Bir kimse hulûs-ı kalb ile Kelime-i Tevhidi söylerse, Cennet'e girer. (Yani, günâhı nisbetinde azâb görse
bile, nihayet afvolunur.) 1003
Yüzyirmiyedinci Bâb
Peygamberler
947 - (LÂİLÂHEÎLLALLAH) kelime-i tayyibesiy-le hayatını sona erdiren (son nefesinde kelime-i tevhidi
söyleyerek ölen mü'min) Cennet'e girer.
(Menavî) 1004
948 - İnsanlar içinde ziyade mihnet ve meşakkatlerle imtihan olunanların birincisi, Peygamberlerdir. İkinci
derecede Evliyâi kiram gelir. Üçüncü derecede de, onlara benzeyen, hürmete lâyık faziletli kimselerdir.
995
996
997
998
999
1000
1001
1002
1003
1004
fMenavi) 1005
949 - Peygamberlerin gözleri uyur, kalbleri uyu-raaz, (Yâni, daima Cenâb-ı Hakk'ı zikir ederler.)
(Menavî) 1006
Yüzyirmisekizinci Bâb
Peygamberimizin (S.A.V.) Mübarek İsimleri Anılınca Salât-Ü Selâm Etmek
950 - Hakikaten insanların, en ziyade cimrisi, is,-rînmi işitip de, bana salât-ü selâm göndermeyen kimsedir. 1007
İzah:
Salat-ü selâm, Cenab-ı .Peygamber Efendimizin mübarek isimleri anılınca ona hürmeten (sailallahü Aleyhi
vesselem, Aleyhisselâtü vesselam veya salâva-tullahi aleyh) demektir. Bunu yapmayanlar Ahiretde Peygamber
(S.A.V.) Efendimizin şefaatlarmdan mahrum ve acıklı azaba düşerler. 1008
951 - Bir kimse ismimi işitir de selât-u selâm getirmezse, bana cefâ etmiş olur.
(Mcnavi) 1009
952 - Bir kimse yanında ismim zikir olunur da (o kimse) bana salâtu selâm göndermezse, o hayduttur. ,
(Menavî) 1010
953 - Bana salâvat vermeyi unutan kimse. Cennetin yolunu şaşırır.

(Menavi) 1011
Yüzyirmidokuzuncu Bâb
Selâm Vermek, Selâm Almak Ve Selâmı Terketmemek
954 - Muhakkak ki, insanların, en ziyâde cimri olanı, karşılaştığı zaman din kardeşlerine selâm vermeyen
kimsedir.
(Menavî) 1012
955 - Amaya selâm vermemek, hiyânetdir.

(Menavi) 1013
956 - Selâm vermek sünnet, reddetmek (yâni Ve aleyküm-üs selâm demek ise) farzdır.
(Menavî) 1014
957 - Mü'minlere selâm vermek ve hayırlı işlere dâir güzel söz söylemek;- Cenab-ı Hakkın afv ve mağfiretini
gerekdiren şeylerdendir.
(Menavî) 1015
Yüzotuzuncu Bâb
Çok Konuşmanın, Çok Gülmenin Zemmi
1005
1006
1007
1008
1009
1010
1011
1012
1013
1014
1015
958 - Bir kimse gülerek günâh işlerse, ağlıyarak Cehenneme girer.
(Menavi) 1016
959 - Çok söyleyenlerin (konuşanların) hatası çok olur. Hatası çok olanlann ise günâhları çok olur. Günâhı çok
olanlara Kıyamet Gününde lâyık olan azâbdır.
(Câtnlüs-sağîr) 1017
İzah
Çok konuşmak, hele lüzumsuz sözler söylemek iyi bir şey değildir. Çok konuşmak mü'minin ciddiyet ve
vekarını ortadan kaldırır. Yerine göre insanı günâha da sokar. Gerçek bir mü'mine gereken şey; lüzumsuz boş
yere konuşmamak, ciddiyet, vekâr ve tevazûdur. 1018
960- Kahkaha ile gülmek şeytandan, gülümse-mek (tebessüm) ise Rahmandandır.

(Menavî) 1019
Îzâh:
Tebessüm etmek, (gülümsemekle) kahkaha ve gülmek arasında bir fark görünmüyor gibiyse de, arada muazzam
bir fark, büyük bir ayrılık vardır. Tebessümün arkasında nezaket, ar, hicâb, samimiyet, cidiyet gibi meziyetler,
kahkaha atmanın ardında ise bunların aksi çirkin haller gizlidir. 1020
961 - Çok gülmek kalbi öldürür. (Yani zikirden gafil eder.) Ve fakirliğe vesile olur.
(Menavî) 1021
Yüzotuzbirinci Bâb
Kabir Ziyareti Ve Ölüleri Hatırlamak
962 - Bir kimse ebeveyninin (annesinin-babası-nın) veya bunlardan birisinin Cuma Günü kabrini ziyaret ederek
Yasini Şerif okursa; küçük günâhları afvedilir.
(Menavî) 1022
963 - Kabirleri ziyaret ediniz. Zira Âhireti hatırınıza getirir.

(Menavt) 1023
İzah:
Kabir ziyareti insanı duygulandırır, düşündürür. Ona gideceği yeri, varacağı makamı hatırlatır. İnsan kabirleri
ziyaret etmekle sırat'ı, mizan'ı, hesab günü'-nü hatırlar. İyi veya kötü ne yapmışsa orada karşılığını göreceğini
bilir de amelini pna göre yapar.
Mes'uüyyet hissi kazanır. 1024
964 - Hastaların ziyaretlerine gidip, hatır sorunuz, cenazeleri taşyı' ediniz. (Tabut'undan tutup ka-bire gö
türünüz.) Zira bunlar, Ahire ti hatırınıza getirir.
(Menav) 1025
965 - Ölümü çokça ananları, düşünenleri Cenab-ı Allah sever. 1026
1016
1017
1018
1019
1020
1021
1022
1023
1024
1025
1026
Yüzotuzikinci Bâb
Kıyametin Zamanı
966 - Yeryüzünde «Allah! Allah!» zikri kesilmedikçe Kıyamet zamanı gelmez.

(Meııavî) 1027
967 - Beytullahı tavaf (Kâbeyi ziyaret etmek) terk olunmadıkça, Kıyamet kopmaz.
(Menavt) 1028
968 - Kur'an ile Hacer-i kalkmadıkça Kıyamet kopmaz. Esved, yeryüzünden

(Meııavi) 1029
969 - Âhir zamanda bir takım âbid zuhur eder ki; Dinin farzlarını öğrenmemiştir. Bunun gibi bazı okuyucu
bulunur ki, fısk'a (Günah ve kötülüğe) dalmışlardır.
(ftlenavi) 1030
Yüzotuzüçüncü Bab
Su İçirmek
970 - Sadakanın efdah, muhtaç olanlara su içir-mekdir.

(Menavî) 1031
971 - Hiç bir sadaka yoktur ki; su içirmek gibi büyük bir sevabı gerekdirsin.
(Menavi) 1032
972 - Susuz kalan bir şahsı su ile doyuran (su içirip kandıran) kimse için Cennet kapısı açılır.
(Menavi) 1033
973 - Susuz bir mü'mine su verip, susuzluğunu gideren kimseye, Cenab-ı Allah Çenet şarabından ihsan eder. 1034
Yüzotuzdördüncü Bâb
Rüya Ve Mübaşeret
974- Şüphesiz ki; risâlet ve nübüvvet ortadan kalktı. Benden sonra dünyâya Resul ve Nebi gelmez. Ancak
mü'min-i kâmilin ma'nâ âleminde gördüğü sâ-Hh rüyası kesilmez. Bunu Peygamberlik cüzlerinden
bir cüz makamında kabul ve telâkki ediniz.
(CâmiUs-sağir) 1035
975 - Benden sonra peygamberlik kalmaz. Lâkin rüyayı saliha bakidir.

(Menavi) 1036
976 - Rüyayı saliha Nübüvvetin kırk altı cüz'-ünün birisidir. Zira; Aleyhisselatu vesselam efendimiz. Nübüvvet
müddeti olan- yirmi üç sene zarfında kendisinin mü'minlere tebliğ edeceği ilâhî emirleri altı ayda almış ve
öğrenmişlerdir. Altı ay ise; yirmi üç senenin, kırkaltı cüzünden (parçasından) bir cüz'üdür.
1027
1028
1029
1030
1031
1032
1033
1034
1035
1036
1037
977 - Rüyada Beni gören hakikatde beni görmüşdür. Zira, şeytan Benim şeklime giremez.
978 - Rüyayı saliha mü'min için bir muştudur.

(Menavi) 1039
979 Rü'yada süt içmek, İmânın kemâline işârettir.

(MenavS) 1040
980- Rüyayı âlimlerden ve sâlihlerden tâbir ettirme.

(Menavî) 1041
981- Nazardan göz değmesinden muhafazanız için Cenab-ı Allah'a sığınınız. Zira, nazar hakikattir.
(Menavi) 1042
982 - Gözden ve nefs'den Cenab-ı Hakk'a sığınınız.

(Menavi) 1043
İzah:
Bu Hadis-i Şerîfdeki Cenab-ı Hakka sığınılması emir buyrulan göz; kötü gözdür. Niyeti bozuk kimselerin
bakışıdır. Bir mü'min; diğer bir mü'min kardeşinin herhangi bir şeyini görüp onu beğenince, nazar gözü
değmemesi için mâşâ-Allâh demelidir. 1044
Yüzotuzbeşinci Bâb
Nazar, Göz Değmesi
983 - Nazar Öeğmesi hakdır, İnsanı kabire, deveyi çömleğe koyar. (Canından eder).
(Menavî) 1045
984 - Nazar hakdır. Dağı yerinden oynatır.

(Menavi) 1046
Yüz0tuzalt1ncı Bâb
Canlı Resim Yapmanın Ve Evde Bulundurmanın Zemmi
985 - Şüphesiz ki; Kıyamet Gününde şiddetli azâb ile_azâb çeken bir hayvanın resmini çıkaran kimsedir.
(Buhâri) 1047
986 - Muhakkak ki içinde hayvan resmi bulunan bir eve rahmet melekleri girmez.
987 - Cenab-ı Allah o kimseleri helak etsin ki; yaratmaya güç yetiremedikleri canlıları tasvir ederler (resimlerini
yaparlar.)
(Cûıniüs-sağîr) 1049
1038
1039
1040
1041
1042
1043
1044
1045
1046
1047
1048
1049
988 - Canlıların resmini çıkaran kimse mel'undur.
(Menavî) 1050
989 - İçerisinde köpek ve heykel mevcûd olan haneye, rahmet melekleri girmez.
(Menavî) 1051
Yüzotuzyedinci Bâb
Hastaları Tedavi
990 - Cenab-ı Hak, derdi de, devayı da indirdiği gibi; her derd için bir deva yaratmıştır. Binâenaleyh, tedaviye
devam ediniz. Fakat haram ile tedavi etmeyiniz.
991-Deva ilâhi takdirlerdendir. Muhakkak ki; Cenab-ı Hakkın lutûf ve ihsamyle menfaat bahş olur.
992 - Bir hastalık zuhurunda tedaviye devam ediniz. Zira Cenab-ı Allah devasız bir hastalık indir-memiştir.
(Menavî) 1054
993 - Bir kimse şarap gibi haram bir şey ile tedavi ederse, Cenâb-ı Allah onu (haram şeyi) kendine şifa etmez,
(Menavı) 1055
Yüzotuzsekizinci Bâb
Günlerin Fazileti
994 - Bir kimse aşûra gününde ailesinin rızkını genişletirse, Cenab-ı Allah o kimsenin bütün senesi
boyunca kamilen (vüs'at'i rızık) rızkını bol kılar.
995 - Pazar günü ağaç dikmek ve binalar yaptırmak için mübarek bir gündür.
(Menavl) 1057
996 - Pazartesi günü sefer (yolculuk) ve nzk talebi için mübarek bir gündür.
(Menavi) 1058
997 - Salı günü; hiddet, şiddet ve muharebe günüdür.

(Menavî) 1059
998 - Çarşamba günü almak ve hediye vermek için mes'ud bir gün değildir.
(Menavi) 1060
999- Perşembe günü Hacet istemek için mübarek bir gündür.

(Menavi) 1061
1000 - Cuma günü ibâdet ve zikirler ile müminlerin kalbi mesrur olacak bir bayram günüdür.
1050
1051
1052
1053
1054
1055
1056
1057
1058
1059
1060
1061
(Menavi) 1062
1001 - Cumartesi günü- aldatma ve hilenin galip olacağı bir gündür.

(Menavi) 1063
Fâzfl-i şehir ve arifi Rûşen zamir mektubu' Seraskerî âtıfettö Muhtar Beyefendi Hazretlerinin takrîz-i âlileridir.
Barekallâh, ey mukaddes Kenz-i İrfân-i Hüdâ, Sendedir envâtM tevfiki ilâhi rûşenâ.
Her güherkim Senden oldu cilve sâr-i i'tibâr, Dîde-i akla verir, nûr-i yakini ihtida.
Cevherdi aslı füyûzundan olanlar behremend, Olsa lâyıkdır. Seâret ya'bi nof'i dü sara.
Vâcibüttakdîssin zîrâ tecelli eyledi, Senden envârı ehâdis-i Habîb-i Kibriya.
Badii icadı âlem şâfiî rûzi nedem, Seyyidi evlâdı Adem nûr-i çeşm-i Enbiyâ.
Sirri Pâk-i aklı kül aynı tecelln rüsûl,
Hâdi-i hayr'ûssûbül Ahmed Muhammed Mustafa.
Her hadîsidir O'nun bir gevheri rahşân-ı vahi, ; Nûr-u feyzi efrûzüne karşı güneşdir gün şuha.
Afif;abın nuru zaildir bu nûr emmâ verir, Subh-u mahşerde uyûni mü'minîne in cila:
Hâsılı bilcümle neknûn zâtı hikmet perverîn, Her biridir ehline bir âfitabı haknûn.
Söyle kimdir hazini dânişveri ulviyyetin, Kim seni keşfeddi ey benz-i hakâ-ik ihtiva.
Himmet-i ulyâsı şöhretgir olan,
Arif midir eyleyen senden nikab âbidar-ı eşkâli hifâ.
Mürşidi rûsen güher allâme-i ulvi nazar şeyh-i' Büsiâııi Siyer minhacı hakka pişüvâ.
Hazret-i Es'ad Efendi kim uluvvü şanını, Dâniş-u irfanını tasdik eder ehl-i nûhâ.
Tengi destâni maani hadîs -i envere, Kenz-i irfan açtı o genceveri irşadı nüka.
Hikmet-i vakte göre cern'i ehadîs eyleyip, Türkçe metülâtını tezyüe kıldı i'tinâ.
Kellimûnnas hadisi intibah efzâsına, İmtisâlen mesleki icâze kıldı iktifa.
Behredâr etdi arapca bilmeyen mü'minîeri, Hikmeti hükmi ehadisi Nebiden ni'meza.
Nef'i şâmil feyzi kâmil böyle bir Türkî eser, İntiba etmiş eğer varsa Cihâna es-sâlâ.
Revnâk-ı taht-ı hilâfet ruhu cismi saltanat. Hâmi-i irfân-ı ümmet Husrevi ferman reva.
Hazret-i Sultan Muhammed hani hamiş asrıdır, Böyle âsâra veren hüsnü revacü i'tilâ.
HakteâlA, ömrü iclâlin firavân eylesin.
Her işi olsun tahakkuku yâbi tevfîk-i Hüdâ.
Ahdi lütfûnde nice âsâr-ı feyzâ feyz-i din. Münteşir olsun uyûni ehl-i hak bulsun cila. '
Her ne suye vechedâr olsa cûnûdi şevketi Mazhar-ı nasrûh fûtuh olsun ilâhi dâima.
Yerde mü'minler, semâda hep şürûşânı ûlâ, Bu duaya lâcerem muhtâr-i âmîn hân ola. 1064
1062
1063
1064

Kenzül İrfan Bin Bir Hadisi Şerif

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kenzül İrfan Bin Bir Hadisi Şerif

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

BİRİNCİ BAB...........................................................................................................................

Burada Besmelenin ma'nası hakkında açıklamada bulunalım:

9 -Cenab-ı Hakk'ı sena (övmek) için (Elhamdülillah) demek, zikirlerin efdahdır.

Peygamberimize Salavat Getirmenin Fazileti

21 - Kadere iman etmek, hüzün ve kederi gider.

27 - Cenab-ı Allah amelsiz imanı ve imansız ameli kabul buyurmaz.

30 - Mü'minlefin niyetleri amellerinden, münafıkların da amelleri niyetlerinden hayırlıdır.

Sıdk-Îhlâs Ve Amel'in Fazileti

Nezâfet Ve Mîsvak'în Fazileti

44 - Misvak kullanmak fesahati artırır.

Abdestli Bulunmanın Fazileti

Namazın Terki Ve Cemaatîn "Fazileti

52 - Her şeyin bir âlemeti vardır. İmanın âlemeti ise namazdır.

Sünnet Olan Namazlar

Ramazan Ve Orucun Fazileti

72 - Ramazan-ı Şerifte, nafakalarınızı genişletiniz, bollaştınnız. Zira bu genişletme, bollaştırma muharebe

74 - Ayların efdah Ramazan-ı Şerif ve ziyade muhteremi ise; Zilhiccedir.

83- Oruçta riya tasavvur olunmaz.

86 - Malının zekâtını eda etmeyen Ahiret'de hesap günü Cehennem ateşindedir.

88 - İslâmiyete riayet edişinizin tam hali, zekât vermenizle ilgilidir.

91 .- Zekât vermeyenlerin kıldıkları namaz kabule şayan olmaz.

92 - Cenâb-x Hak zekât vermeyenlerin imân ve namazlarını kabule şayan buyurmaz.

Hac, Ömre Ve Hacer-Ül Esved

97 - Kabul olunmuş Haccin ecri, cennetten başka bir şey değildir.

98 - Şer'i şerife muvafık olan Hac, cihaddan sayılmıştır.

99 - Ömre; küçük hac demektir.

Ebû Bekri Sıddîk' (R.A.)'In Fazileti

104- Ümmetimden en evvel Cennete giren Ebû Bekir'dir.

Hazret-İ Ebû Bekir Ve Ömer (R.Anhûma) Nın Fazileti

Hazret-İ Ömer' (R.A) in Fazileti

116 - Hak (veya) sıdk Ömer iledir; nerede olursa olsun.

Hazret-İ Osman (R.A.) İn Fazileti

127 - Hz. Osman (R.A.) benim dostumdur ve Cennet'te benimledir.

Hazret-i Alî (R.A.)Nin Fazileti

130 - İmam-ı Ali, Dünyâ'da ve Ahiret de kardeşimdir.

131- Mü'minin sahife-i amalinin alâmeti; imam-ı Ali hazretlerinin muhabbetidir.

Hazket-t Hasan İle Hazret-İ Hüseyin (R.A.) Fazileti

139 - Ehl-i Beytim arasında en ziyade sevdiğim, Hasan ile Hüseyindir.

Hazret-İ Fatımatüzzehrâ'nın Fazileti

143- Ehl-i beytim (yalçın akrabalarım) arasında en ziyâde sevdiğim, Fatıma'dır.

Hazret-İ Âişe'nin Fazileti

147 - İnsanların, bana en ziyade sevgilisi Âişeyi Sıddikâdır.

149 - Âişe'yi Sıddıkâ (Radıyaliahû Anha) Cennette refikamdır.

Peygamberimizin Eshâb Ve Ashârına Hörmet. Tazim Ve Haklarında Nasıl Konuşulması Gerektiği

152- Şehidlerin büyüğü Abdülmuttaliboğlu Hazreti Hamza'dır.

154- Eshabımdan birine sövüp sayana, Cenab-ı Hak lanet etsin.

Sultan'a (Devlet Başkanına) Tazim Hörmet

Vera1 Ve Takva İle (Vera Takvâ Ehlinin Fazileti

185 - İslâmiyet daima âli (yüce) ve galibtir. Mağlub olmaz.

187 - Mü'minlerin ömrü uzadıkça hakkında hayırlı olur.

196 - İlminden istifade olunan bir âlim, bin abidden hayırlıdır.

Fıkıh İlmi Ve Fukaha

İlim Talibi Olmak Ve Öğrenmek

219 - Dini ilimleri öğrenmek isteyen kimseye Cennet talib olur.

221- ihtiyarlar yemekden sıkıl madıklan gibi, jlim öğrenmekten de sıkılmasınlar.

İlmiyle Âmil Olmayan Âlimler

İlîmsiz Fetva Vermemek

Kur'an Okumak Ve Kur'ân Okumanın Fazîlet

236 - Dilden dökülen bütün sözlerin efdalı, Kur'ân-ı Şerif'dir.

Bazı Virdler Ve Zikirler

Allah'ı Zikir Ve Flktr'in Fazileti

267 - Çok zikir eden kimseyi Cenab-ı Allah sever.

268 - Zikir: Farz olmayan, (nafile -orucdan) ef-daldır.

Cîhad Ve Nefsle Olan Cihadın Fazileti