A potentially new meaning for सत्य in the Ṛg Veda

Manjunath Bhatt, Nicolas Reimen

Karnataka Samskrit University

Introduction

This inquiry into the meaning of सत्य in the Ṛg Veda takes place within the larger framework of a
research programme undertaken by one of the two authors as a post-graduate student at Karnataka
Samskrit University1. This research effort is based in part on the philosophy of Ludwig Wittgenstein
and in particular his insight into the meaning of language understood as its use:

For a large class of cases of the employment of the word ‘meaning’—though not for all—
this word can be explained in this way: the meaning of a word is its use in the language 2

This insight leads us to ask the following question: within the specific context of philosophical
discourse, is the use of certain key words which form the core of nearly all philosophical system’s
vocabularies, namely “truth”, “to be” and “to know”, correlated to the doctrinal choice of the said
systems ? In other word, does the specific uses of these key words in the language that a particular
philosopher speaks influence the positions taken by this philosopher ? Or, conversely, do the doctrinal
positions taken by influential philosophical schools influence the usage of the keywords mentioned
above in the language in which these schools couch their doctrine ?

This larger programme of philosophical research does not concern itself only with Indian Philosophy.
Indeed, the usage of “truth”, “to be” and “to know” in philosphical Greek, Latin and subsequent
European languages forms an important part of it. However, the language used in Indian Philosophy,
Samskrit, offers a unique opportunity to explore the variations in usage of the vocabulary in
consideration within an exceptionally large spread of contextual situations. Namely:

• The language of the Vedic Samhitas and in particular the Ṛg Veda Samhita.
• The language of the Brāhmaṇas.
• The language of the Āraṇyakas and the Upaniṣads
• The language of the Itihasas
• The Language of the Sutras and the classical Bhāṣyas (Shankara, Ramanuja, Madhva, etc.)

Each of these domains of Samskrit usage includes both passages of philosophical discourse alongside
long stretches of ordinary or poetic language 3 which gives us the opportunity to determine how the
words in our set are used in this particular domain when philosophical inquiry is not the primary

1 We wish to thank the teaching staff of Karnataka Samskrit University, and in particular Veeranarayanan K.
Pandurangi Acharya, for their support in connection with this research.

2 Ludwig Wittgenstein (Philosophical Investigations §43)

1
focus. We thus have a way to try and separate the “ordinary” and “philosophical” use of our set of
words in all the above five domains of Samskrit use with a view to determining how they might
potentially influence each other.

The first of the domains mentioned above is that of Vedic Samhitas and it is naturally where we
begin our inquiry. In the context of the Ṛg Veda, two words carry the general meaning of “truth”:
सत्य and ऋत. Since the former is more often correlated with the idea of “truth” in the other domains
of use under consideration, we have given it priority in our inquiry.

In many other families of Indo-European languages, the idea of “truth” is often connected, both in
etymology and in usage, with the idea of “trust”. For example, in Germanic languages (which include
English), both words have the same etymological origin, the Proto- Indo-European root *deru- which
means “firm, solid”, in the general sense, or more specifically “wood, tree”. Both the English word
“tree” and the Sanskrit “ दा रु ” (wood) have the same origin. In modern English, the meanings of
“truth” and “trust” are sharply distinguished. However, by going slightly back in time we may
encounter cases in which the distinction is much less marked or altogether absent. For example, when
Elvis Presley sang “love me tender, love me true”, his use of the word “true” did not imply that some
statement was true or false. Indeed, in that context, truth meant trust. “Love me true” means “Love
me faithfully” i.e. “Love me in a trustworthy manner”. Such usages of the word “true” are also very
common if we consider, for example, Shakespearean English. Another group of Indo-European
languages where the semantic connection between “trust” and “truth” is in evidence is Latin on the
one hand and the Slavic languages on the other. In Latin, the word “verus” has a meaning which is
close to the modern English “true”. However, in Slavic languages, derivatives of the old-Slavic “vera”
(including “ве́ра” in modern Russian) have meanings related to the idea of trust or even religious
faith.

These general considerations lead us to expect that a similar connection between the ideas of trust
and truth might be found in relation to सत्य and its derivatives in Ṛg Vedic usage. However, this
turned out not to be the case and, instead, it seems that the usage of this word in such a context
evokes quite a different set of semantic associations. This finding is what lead us to publish our
results about this topic in order to elicit feedback from the Ṛg Vedic scholarly community. Neither of
us is a specialist in Vedic Sanskrit and our general outlook is more philosophical than philological.
Our aim in communicating these findings is to solicit the opinion of Vedic Samskrit specialists.

3 This is of course not strictly true of the Sutras and the Bhāṣyas. However, we feel that for these texts, a
correlation with classical Samskrit Drama, for example, meets the requirements that we have set out above.

2
Methodology
In order to try and determine the meaning of सत्य with the least possible amount of bias, we started
by isolating the 200-odd occurencces of the word in the Ṛg Vedic text and proposing for each a
translation of the phrase surrounding the word सत्य without actually translating it. We thus end up
with a list of phrases like “Agni the satyaḥ” or “may your anger be satya” corresponding with all the
occurrence. This list is given in Appendix I. The translations we used as a guide are the following
three:

• Ralph T. H. Griffith, 1896

• Stephanie. W. Jamison / Joel. P. Brereton, Oxford University Press, 2014
• Prasanna C. Gautam, Bharatiya Vidya Bhavan, 2014

From the list of occurences appearing in Appendix I, we built the table reproduced in Appendix II, in
which we tried to group together classes of use-cases like “satya-wealth”, “satya-actions”, something
“becoming satya”, etc. The goal of this table is to evaluate at a glance the compatibility with Ṛg
Vedic usage of the various semantic paradigms we are going to attempt to match with the word सत्य.

Initially we had two such paradigms:

• The idea of “truth”, slightly extended to include the idea of “real” (as opposed to “non-
existant” or “illusory”)
• The idea of “trust” and its derivatives like “trustworthy”, “trustworthiness”, etc.

After some time spent trying to match these two paradigms with our list of Ṛg Vedic occurences, we
realized that something was missing and that for a large category of cases neither paradigm was a
good fit. We will present the process we went through, and the solution we eventually came up with,
in the next section.

Interpretation
The largest class of सत्य use cases in the RV is as an epithet of a deity, like in अग्नि सत्य “Agni [is]
satyaḥ” or “Agni the satyaḥ”. For example:

Example 1 – Sutka 1:1

अग्नि मी ळे पुरो हि त यज्ञस्य दावमीग्नित्वजमी । त रो रोत्नधा तमीमी ॥१॥
अग्नि पु %व&भि(ऋ)हि*भि(रो+ड्यो %त रु- त । स दाव . ए वक्षभित ॥२॥
अग्नि रोहियमीश्नवत्पु *मीव दिदावदिदाव । यशस व रोवत्तमीमी ॥३॥
अ य यज्ञमीध्वरो हिवश्वत पुरिरो( %रोभिस । स इद्देव* गच्छभित ॥४॥
अग्नि @त कहिवक्रत सत्यग्निCत्रश्रवस्तमी । दाव दावभि(रो गमीत ॥५॥

3
Padapatha for sloka 5:

अग्नि । त । कहिव -क्रत । सत्य । ग्निHत्रश्रव -तमी । दाव । दावभि( । आ ।

गमीत

Interpretation: सत्य is an attribute of अग्नि → “Agni [the] satyaḥ”

Translations:

1. May Agni, sapient-minded Priest, truthful, most gloriously great, The God, come hither with
the Gods. Ralph T. H. Griffith, [1896]

2. Agni, the Hotar with a poet’s purpose, the real one possessing the brightest fame, will come as
a god with the gods. S. W. Jamison / J. P. Brereton [2014]

3. May the god Agni, the invoker, the learned performer, the truth personified, uniquely famous,
come here with the gods. P. C. Gautam, [2014]

In this particular case, we can observe from the canonical translations that it is the “truth, real”
paradigm that is chosen by all translators. However, nothing in the context of this Sutka enable us to
chose between this one or any other. सत्य is here used as a mere attribute. A translation as “Agni
[the] trustworthy” would be possible as well. Therefore, we need to look at other cases in order to
obtain evidence in favor of either of our two competing semantic paradigms.

Example 2 – Sutka 9:113

शय)णा वभित स मीभिमीन्द्रः हिपुबत वत्र ।
बलं दाधा आत्मीभि करिरोष्यन्व यP मी दिदान्द्रः यन्दा पुरिरो स्रव ॥१॥
आ पुवस्व दिदाश पुत आजRक त्स मी मी ढ्व ।
ऋतव क सत्य श्रद्धय तपुस सत इन्द्रः यन्दा पुरिरो स्रव ॥२॥
पुज)न्यवद्ध मीहि * त स %य)स्य दाहि त (रोत ।
त गन्धाव ) प्रत्यगभ्णान्त स मी रोसमी दाधारिरोन्द्रः यन्दा पुरिरो स्रव ॥३॥
ऋत वदान्नृतद्युम् सत्य वदान्त्सत्यकमी) ।
श्रद्ध वदान्त्स मी रो जन्धा त्र स मी पुरिरोष्कत इन्द्रः यन्दा पुरिरो स्रव ॥४॥

Padapatha for sloka 4:

ऋतमी । वदा । ऋत -द्युम् । सत्यमी । वदा । सत्य-कमी) । श्रद्ध मी । वदा ।

स मी । रो ज । धा त्र । स मी । पुरिरो-कत । इन्द्रः य । इन्दा इभित । पुरिरो । स्रव

Interpretation: सत्य-कमी) is a compound word made up of सत्य and कमी) (“action”). The whole
word is an attribute of इन्द्रः → “Indra, [whose] actions [are] satya”

4
Translations:

1. Splendid by Law! declaring Law, truth speaking, truthful in thy works, Enouncing
faith, King Soma! thou, O Soma, whom thy maker decks. Flow, Indu, flow for Indra's
sake. Ralph T. H. Griffith, [1896]

2. Speaking the truth, you whose brilliance is the truth, speaking what is real, you whose actions
are real. speaking your trust, King Soma, you are prepared by the Placer, o Soma. – O drop,
flow around for Indra. S. W. Jamison / J. P. Brereton [2014]

3. Having true radiance, truthful, O king Soma, you are purified by action speaking the truth
with respect. O bright Soma, you flow for Indra all around. P. C. Gautam, [2014]

In this case also, we observe the canonical translators opting for an interpretation following the
paradigm “truth, real”. However, in this case, this choice is hard to justify. In modern English, an
action cannot be “true” in any sense of the word. Since we are using English as a reference we should
avoid translation choices which force us to do violence the the syntax or semantic rules of this
language. Jamison and Brereton are attempting to circumvent the problem by translating सत्य as
“real”. However, is this convincing ? Why would the actions of a Vedic god be non-existant or
illusory ? This question seems to us like a modern anachronism, probably far removed from the
theological preoccupations of Vedic authors.

The bottom line is that the “truth, real” paradigm seems a poor fit for the usage of सत्य-कमी) in this
Sutka. However, the “trust” paradigm is not better at all. We are left with no indisputable
interpretation in this case and must therefore look for yet other contexts.

Example 3 – Sutka 10:55

दारो% तन्नृ मी गह्यं पुरो H-यत्त्) व ( त अह्वयत वय धा- ।
उदास्तभ् पुभि^व द्यु मी( क भ्रा त पुत्र न्मीघवग्निन्तग्नित्व* णा ॥१॥
मी त्तन्नृ मी गह्यं पुरुस्पु य ( %त ज य य (व्यमी ।
प्रत्न ज त ज्य भितय)दास्य हिप्रय हिप्रय समीहिवशन्त पुञ्च ॥२॥
आ रो दास अपुणा दा त मीध्य पुञ्च दाव . ऋतश सप्तसप्त ।
Hतग्निeशत पुरुधा हिव Hष्टे सरूपुणा ज्य भित* हिवव्रत ॥३॥
यदा* औच्छ प्र^मी हिव( मीज य य पुष्टेस्य पुष्टेमी ।
यत्त ज भिमीत्वमीवरो पुरोस्य मी न्मी त्य असरोत्वमीकमी ॥४॥
हिवधा दाद्रः णा समी ब % यव सन्त पुभिलंत जग रो ।
दावस्य पुश्य क व्य मीहि त्व द्यु मीमी रो स ह्यं समी ॥५॥
श क्मी श क अरुणा सपुणा) आ य मी श %रो स दा ळे ।
यग्निच्Hकत सत्यभिमीत्तन्नृ मी घ वस स्पु मी
) त जत त दा त ॥६॥

5
Padapatha for sloka 6:

श क्मी । श क । अरुणा । स -पुणा) । आ । य । मी । श %रो । स त ।

अ ळे । यत । ग्निHकत । सत्यमी । इत । तत । । मी घमी । वस । स्पु मी
) ।
उत । जत । उत । दा त

Interpretation: सत्य is contrasted here with the word मी घ (“futility, uselessness”) through the phrase
“सत्यमी इत तत मी घमी” → “... this is satya, not some futility”

Translations:

1. Strong is the Red Bird in his strength, great Hero, who from of old hath had no nest
to dwell in. That which he knows is truth and never idle: he wins and gives the wealth
desired of many. Ralph T. H. Griffith, [1896]

2. Through his power he is the powerful, ruddy eagle, who, as the nestless champion from
of old, (has power) over the great. What he perceives, that is truly real, not false. He
is both the winner and the giver of the eagerly sought good. S. W. Jamison / J. P. Brereton [2014]

3. The great brave Indra, who has been without abode since ancient times, the red complexioned,
become powerful with power, becomes free as Garuḍa. What he knows indeed becomes the
truth; does not become false. He is also the giver and winner of dear wealth. P. C. Gautam, [2014]

The “truth, real” paradigm is not a good fit here either and there is a strong sense that all
translators are doing violence to the text once again.

However, unlike in the previous case, the context given by this sloka does hint at a potential new
interpretive paradigm. मी घ means “futility”, “uselessness”, “thing of no account”, etc. What is the
opposite of such concepts in modern English ? The closest word, or group of words which comes to
mind is “weight” as in as in the sentence “his arguments carry a lot of weight” or “he is a political
heavyweight”. One particular advantage of this line of thinking is that it is a perfect fit for the
character of a number of chief Vedic gods, and especially Indra. What better characterization of this
god, as he appears in the Ṛg Vedic hymns, than to call him a “heavyweight” ?

We now have three interpretive paradigms at our disposal, instead of just two:

• The idea of “truth”, slightly extended to include the idea of “real” (as opposed to “non-
existant” or “illusory”)
• The idea of “trust” and its derivatives like “trustworthy”, “trustworthiness”, etc.

• The idea of “weight” as described above, and the connected notions of “importance” or
“significance”

Let us now review our three examples and see how they fit these respective paradigms:

6
Example 1 – Sutka 1:1
Padapatha for sloka 5:

अग्नि । त । कहिव -क्रत । सत्य । ग्निHत्रश्रव -तमी । दाव । दावभि( । आ ।

गमीत

Interpretation: सत्य is an attribute of अग्नि → “Agni [the] satyaḥ”

Compatibility with the ideas of :

• Truth / real / truthfulness : Yes → “Agni [the] truthful”

• Trust / Trustworthiness : Yes → “Agni [the] trustworthy”
• Weight / importance / Significance : Yes → “Agni [the] heavyweight”

Conclusion: None. All three paradigms fit equally well.

Example 2 – Sutka 9:113

Padapatha for sloka 4:

ऋतमी । वदा । ऋत -द्युम् । सत्यमी । वदा । सत्य-कमी) । श्रद्ध मी । वदा ।

स मी । रो ज । धा त्र । स मी । पुरिरो-कत । इन्द्रः य । इन्दा इभित । पुरिरो । स्रव

Interpretation: सत्य-कमी) is a compound word made up of सत्य and कमी) (“action”). The whole
word is an attribute of इन्द्रः → “Indra, [whose] actions [are] satya”

Compatibility with the ideas of :

• Truth / real / truthfulness : No

• Trust / Trustworthiness : No
• Weight / importance / Significance : Yes → “Indra, [whose] actions have weight”

Conclusion: Only the third paradigm fits in this case.

Example 3 – Sutka 10:55

Padapatha for sloka 6:

श क्मी । श क । अरुणा । स -पुणा) । आ । य । मी । श %रो । स त ।

अ ळे । यत । ग्निHकत । सत्यमी । इत । तत । । मी घमी । वस । स्पु मी
) ।
उत । जत । उत । दा त

Interpretation: सत्य is contrasted here with the word मी घ (“futility, uselessness”) through the phrase
“सत्यमी इत तत मी घमी” → “... this is satya, not some futility”

7
Compatibility with the ideas of :

• Truth / real / truthfulness : No

• Trust / Trustworthiness : No
• Weight / importance / Significance : Yes → “... this is something important, not some
futility”

Conclusion: Only the third paradigm fits in this case.

Upon examination of the three examples listed above, it appears the the “weight” paradigm is the
only one which fits the text in a natural way in two cases out of three. By observing the table in
appendix II, one can see that there are many more cases in which this paradigm is the only one
which fits the text in a satisfactory way. Of course, this does not prove that this is the only way that
one can interpret the word सत्य in the Ṛg Veda. However, it shows that this line of interpretation
seems to have a lot going for it prima facie.

Conclusion
We have shown that the idea of interpreting the word सत्य in the context of the Ṛg Veda along the
lines of the idea of “weight”, as in the sentence “his arguments carry a lot of weight” or “he is a
political heavyweight”, has a lot of support from the context of many occurences of the word in the
Samhita text. As we have said above, this interpretive paradigm has the additional advantage of
being a good fit for the character of a number of major Vedic deities and especially Indra’s.
Additionally, the idea of “weight” is not without some connection to the most common meaning in
everyday modern English of the word “essential”, whose etymological formation parallels that of
सत्य4. When something is called “essential”, in everyday English, it generally means that this thing is
“important”, “significant”; in other words, that it is not मी घ.

A more in-depth philological analysis of the word सत्य in its Ṛg Vedic context is certainly needed to
determine whether this “weight” interpretive paradigm indeed has merit. We hope the present paper
will ultimately result in such an analysis being conducted by specialists of Vedic Sanskrit. If our
interpretation is confirmed, it certainly has interesting philosophical implications for our wider
research project.

4 Like सत्य which is derived from अग्निस्त, “to be”, the word “essence” is derived from the Latin “esse”, which
also means “to be”.

8
Appendix I
1:1:5 अग्नि @त कहिवक्रत सत्यग्निCत्रश्रवस्तमी । दाव दावभि(रो गमीत॥ Agni, [you are] satyaḥ
1:1:6 यदाङ्ग दा श* त्वमी (द्रः करिरोष्यभिस । तवत्तत्सत्यमीग्निङ्गरो ॥ the good [deed] you perform is satya
1:12:7 कहिवमीग्नि मीपु स्तहि सत्यधामी )णामीध्वरो । दावमीमी वH त मी॥ Agni, [you are] satya-dharma
1:20:4 यव हिपुतरो पु सत्यमीन्त्र ऋज %यव । ऋ(व हिवष्ट्यक्रत॥ the Ṛbhus are satya hymns
reciters
1:21:6 त सत्य ज गतमी अभिधा प्र-Hत पुदा इन्द्रः इभित शमी) यच्छतमी॥ Agni and Indra, wake up
fully by that satya [action]
1:29:1 यग्निच्Hग्निद्ध सत्य स मीपु अ शस्त इव स्मीभिस । आ त % इन्द्रः शसय ग ष्वश्व* शभिभ्रा* स स्र*
तव मीघ॥ Indra, [you are] satyaḥ
1:38:7 सत्यमी त्व* अमी-वन्त धान्वमी ग्निHत आ रुदिद्रःय स भिमी मी कण्वग्निन्त अव त मी ॥ [It is] satya ...
1:51:15 इदा मी व*( य स्वरो ज सत्यशष्मी य तवसऽव ग्निH । अग्निस्मीग्निन्नृन्द्रः वज सव)व रो
स्मीत्स %रिरोभि(स्तव शमी)न्त्स्य मी॥ Indra, [you have] satya-power
1:52:13 त्व (व प्रभितमी पुभि^व्य ऋष्वव रोस्य ब त पुभित( %) । हिवश्वमी प्र अन्तरिरोक्ष मीहि त्व सत्यमीद्ध
हिकरोन्यस्त्व व ॥ Indeed [= satyam]
1:57:1 प्र मीहि ष्ठा य ब त ब द्रःय सत्यशष्मी य तवस मीभित (रो । अपु भिमीव प्रवणा यस्य दाधा)रो रो धा
हिवश्व य शवस अपु वतमी॥ Indra, [you have] satya-power
1:59:4 ब त इव स % व रो दास भिगरो त मी ष्य दाक्ष । स्वव)त सत्यशष्मी य पु %वRवs श्व रो य
तमी य यह्व ॥ Indra, [you have] satya-power
1:63:3 त्व सत्य इन्द्रः धाष्णारोत न्त्वमी(क्ष य)स्त्व * ट् । त्व शष्णा वज पुक्ष आणाu य % कत्स य
द्युमीत सH ॥ Indra, [you are] satyaḥ
1:67:3 अज क्ष मी दा धा रो पुभि^व मी तस्तम्( द्यु मी मीन्त्रभि( सत्य- हिप्रय पुदा भि पुश्व भि पु हि हिवश्व-
आय अ ग ग मी ग Indra, you strengthen the heavens with satya-hymns

1:70:8 अरो भिधा त स्वभि *

) त्त कण्वग्निन्वश्व न्यपु भिस सत्य ॥ Agni, make all [ritual] actions satya
1:73:2 दाव य सहिवत सत्यमीन्मी क्रत्व भि पु भित वज भि हिवश्व । पुरुप्रशस्त अमीभित ) सत्य
आत्मीव शव दिदाभिधा* य्य ( %त॥ Agni, contemplating satya / satya soul (atman)
1:76:5 य^ हिवप्रस्य मी * हिवभि()दाव
& . अयज कहिवभि( कहिव स । एव त सत्यतरो त्वमीद्यु
मीन्द्रःय जह्व यजस्व॥ Agni, [you are] more satya
1:79:1 हि रोण्यकश रोजस हिवस रोऽहि धाभि) व )त इव ध्रज मी । शग्निHभ्रा ज उ*स वदा
यशस्वत रोपुस्यव सत्य ॥ like satya [females] (= faithful ?)
1:86:8 शशमी स्य व रो स्वदास्य सत्यशवस । हिवदा क मीस्य व त ॥ O Maruts, [you have] satya-
strength
1:86:9 य %य तत्सत्यशवस आहिवष्कत) मीहि त्व । हिवध्यत हिवद्युत रोक्ष ॥ O Maruts, [you have] satya-
strength

9
1:87:4 स हि स्वसत्पु*दाश्व यव गणा ऽय ईश स्तहिव* भि(रो वत । अभिस सत्य ऋणाय व द्यु ऽस्य
भिधाय प्र हिवत ^ व* गणा ॥ O Maruts, [you are] satya
1:98:3 व-श्व रो तव तत्सत्यमीस्त्वस्मी न्रा य मीघव सHन्त मी । तन्नृ भिमीत्र वरुणा मी मी न्त मीदिदाभित
भिसन्धा पुभि^व उत द्युu ॥ Agni, may that [ritual action] of yours be satya
1:101:8 यद्वा मीरुत्व पुरोमी सधास्^ यद्वा वमी वज मी दाय स । अत आ य ह्यंध्वरो अच्छ त्व य
हिवCकमी सत्यरो धा ॥ Indra, [you have] satya-wealth
1:103:6 ( %रिरोकमी)णा व*( य वष्णा सत्यशष्मी य स व मी स मीमी । य आदृत्य पुरिरोपुन्^ व श %रो ऽयज्व
हिव(जन्नृभित वदा ॥ Indra, [you have] satya-power
1:108:6 यदाब्रव प्र^मी व वणा ऽय स मी असरो- @ हिव व्य । त सत्य श्रद्ध मीभ्य हि य तमी^ स मीस्य
हिपुबत सतस्य॥?? Indra & Agni, accept … these satyām faithful [hymns] ??
1:127:8 हिवश्व स त्व हिवश पुभित व मी सव )स समी दाम्पुभित (ज सत्यभिगव ) स (ज । अभितभि^
मी * णा हिपुत ) यस्य सय ।अमी H हिवश्व अमीत स आ वय व्य दावष्व वय ॥Agni, bearer of
satya hymns
1:129:7 व मी तद्ध त्रय ग्निHतन्त्य व मी रोहिय रोहियव सव यP रोण्व सन्त सव य)मी । दामी)न्मी
समीन्तभि(रोभिमी* पुH मीहि ।आ सत्य भि(रिरोन्द्रः द्युम् %भितभि(य)जत्र द्युम् %भितभि( ॥ with satya invocations
1:145:5 स ईं मीग अप्य व गरु
) पु त्वच्यपुमीस्य भि धा हिय । व्यब्रव द्वाय मीत्य&भ्य ऽग्नि हिव)द्वा . ऋतग्निHग्निद्ध
सत्य ॥ Agni, [you are] satyaḥ
1:152:2 एतच्H त्व हिव ग्निHकतदा* सत्य मीन्त्र कहिवशस्त ऋघ व । भित्ररोग्निश्र ग्निन्त Hतरोग्निश्ररुग्रो
दावभि दा प्र^मी अज %य) ॥ satya mantra
1:159:3 त स % व स-अपुस स-दासस मी + इभित जज्ञ मी तरो पु %व)-ग्निHत्तय स्^ त H सत्यमी जगत H
धामी)णा इ पुत्रस्य पु ^ पुदामी अद्वाय हिव [Heaven and Earth] keep the satya of everything that
stands and everything that moves
1:167:7 प्र त हिववग्निक्मी वक्म्य य ए* मीरुत मीहि मी सत्य अग्निस्त । सH यदा+ व*मीणा अ य ग्निस्^रो
ग्निHज्ज व) त स( ग ॥ satya fame
1:174:1 त्व रो जन्द्रः य H दाव रोक्ष € न्पु ह्यंसरो त्वमीस्मी । त्व सत्पुभितमी)घव स्तरुत्रस्त्व सत्य
वसव स दा ॥ Indra, [you are] satyaḥ
1:179:6 अगस्त्य ख मी खभि त्र- प्रज मीपुत्य बलंभिमीच्छमी । उ(u वणा )वहि*रुग्रो पुपु * सत्य
दावष्व ग्निश* जग मी॥ satya blessings
1:180:7 वय ग्निHग्निद्ध व जरिरोत रो सत्य हिवपुन्य मी हिव पुग्निणाहि त
) व । अधा ग्निHग्निद्ध ष्मी ग्निश्व वभि न्द्यु
पु ^ हि ष्मी व*णा वग्निन्तदावमी॥ O Ashvins, [you are] satya
1:185:11 इदा द्यु व पुभि^व सत्यमीस्त हिपुतमी )तय)दिदा पुब्रव व मी । ( %त दाव मीवमी अव भि(हिव)द्यु मी* वज
ज रोदा मी॥ may what I say be satya
2:12:15 य सन्वत पुHत दाध्र आ ग्निHद्वा ज दादा)हि*) स हिकलं भिस सत्य । वय त इन्द्रः हिवश्व हिप्रय स
सव रो स हिवदा^मी वदामी॥ Indra, you are satyaḥ

10
2:15:1 प्र घ न्वस्य मी त मी भि सत्य सत्यस्य करोणा भि व Hमी । भित्रकद्रःकष्वहिपुबत्सतस्य स्य मीदा
अहि भिमीन्द्रः जघ ॥ Indra, the satya, your actions are satya
2:22:1 भित्रकद्रःक* मीहि * यव ग्निशरो तहिवशष्मीस्तपुत्स मीमीहिपुबग्निद्वाष्णा सत य^ वशत । स ईं मीमी दा मीहि
कमी) कत)व मी मीरु स- सCद्देव दाव सत्यभिमीन्द्रः सत्य इन्दा ॥ May Soma, the satyaḥ, fulfill Indra
the satyaḥ
2:22:2 अधा ग्नित्व* मी . अभ्य जस हिक्रहिव यधा (वदा रो दास अपुणादास्य मीज्मी प्र व वधा । अधात्त न्य
जठरो प्रमीरिरोच्यत स- सCद्देव दाव सत्यभिमीन्द्रः सत्य इन्दा ॥ May Soma, the satyaḥ, fulfill Indra the
satyaḥ
2:22:3 स क ज त क्रत स कमी जस ववग्निक्ष^ स क वद्ध व यs स सहि मी)धा हिवH*)ग्निणा । दा त रो धा
स्तवत क म्य वस स- सCद्देव दाव सत्यभिमीन्द्रः सत्य इन्दा ॥ May Soma, the satyaḥ, fulfill Indra
the satyaḥ
2:23:11 अ दा व*( जग्नि मीरो व भि ष्टेप्त शत्र पुत स स सहि । अभिस सत्य ऋणाय ब्रह्मणास्पुत
उग्रोस्य ग्निHद्देभिमीत व ळे हि*)णा ॥ Brahmanaspati, [you are] satyaḥ
2:24:12 हिवश्वमी सत्यमी मीघ-व यव इत आपु H प्र भिमी ग्निन्त व्रतमी व मी अच्छ इन्द्रः ब्रह्मणास्पुत
इभित हिव अन्नृमी यज इव व ग्निज ग्निजग तमी [Brahmanaspati], of you … everything satya

2:24:14 ब्रह्मणास्पुतरो(वद्यु^ वश सत्य मीन्यमी)हि कमी ) करिरोष्यत । य ग उदा जत्स दिदाव हिव
H (जन्मी +व रो+भित शवस सरोत्पु^क॥ may the anger of Brahmanaspati become satya
3:4:10 व स्पुतऽव सज पु दाव ग्नि हि) व शभिमीत स %दाय भित । सदा त सत्यतरो यज भित य^ दाव
जभि मी भि वदा॥ Agni, [you are] more satya

3:6:10 स त यस्य रो दास इभित ग्निHत उवR इभित यज्ञमी-यज्ञमी अभि( वधा गणा त प्र H इभित अद्ह्वरो इव
तस्^त समीक इभितस-मीक ऋतवरो+ इत्य ऋत-वरो+ ऋत-ज तस्य सत्य इभित Agni, [you are] satya
3:14:1 आ त मीन्द्रः हिवदा^ न्यस्^ त्सत्य यज्व कहिवतमी स वधा । हिवद्युद्रः^ स सस्पुत्र अग्नि
श ग्निHष्कश पुभि^व्य पु ज अश्रत॥Agni, [you are] satyaḥ
3:14:6 त्वग्निद्ध पुत्र स स हिव पु %वRदा&वस्य यन्त्य %तय हिव व ज । त्व दाहि स भिस्रणा रोहिय ऽद्रः घणा
वHस सत्यमी ॥ Agni, … give us satya wealth
3:26:9 शतधा रोमीत्समीक्ष यमी णा हिवपुग्निCत हिपुतरो वक्त्व मी । मीभिळे मीदान्त हिपुत्र रुपुस्^ त रो दास हिपुपुत
सत्यव Hमी॥ the speaker of satya
3:30:6 प्र स त इन्द्रः प्र-वत रिरो-ब्ह्यं मी प्र त वज्रः प्र-मीणा एत शत्र % जहि प्रत H अ %H पुरो H
हिवश्वमी सत्यमी कणाहि हिवष्टेमी अस्त Agni … make everything satyam, let it be filled with it. /or/ Agni
… make the whole [world] satyam, let it be filled with it.
3:30:21 आ ग त्र दादृ)हि ग पुत ग समीस्मीभ्य स य यन्त व ज । दिदावक्ष अभिस व*(
सत्यशष्मी ऽस्मीभ्य स मीघवन्ब भिधा ग दा ॥ Indra, [you are the one with] satya-power
3:32:9 अद्रः घ सत्यमी तव तत मीहि -त्वमी सद्यु यत ज त अहिपुब स मीमी द्यु व इन्द्रः तवस त
ओज अ मी स शरोदा वरोन्त satya-fame

11
3:39:5 सख यत्र सग्निख-भि( व- वइ अभि(-ज्ञ आ सत्व-भि( ग अ - मी सत्यमी तत इन्द्रः दाश-
भि( दाश- वइ स %य)मी हिववदा तमीभिस ग्निक्षयन्तमी [unclear]
3:54:3 यव ऋ)त रो दास सत्यमीस्त मी * णा सहिवत य प्र ( %तमी । इदा दिदाव मी अ पुभि^व्य- सपुय )भिमी
प्रयस य भिमी रोत्नमी॥ may your Ṛta be satya
3:54:4 उत हि व पु %व्य ) आहिवहिवद्रः ऋत वरो+ रो दास सत्यव H । रोग्निCद्वा सभिमी^ श %रोस तu ववग्निन्दारो
पुभि^हिव वहिवदा ॥ speakers of satya
4:1:7 भित्ररोस्य त पुरोमी सग्निन्त सत्य स्पु ) दावस्य जभि मी न्य । अ न्त अन्त पुरिरोव त आग च्छग्निH
शक्र अय@ रो रुH ॥ these 3 excellent satya births ??
4:1:10 स त% अग्नि य
) त प्रज न्नृच्छ रोत्न दाव(क्तं यदास्य । भिधाय यग्निद्वाश्व अमीत अकण्वन्द्युuग्निष्पुत
जभि त सत्यमीक्ष ॥ Father heaven, progenitor of satya
4:1:18 आदिदात्पुC बबधा व्यख्यन्नृ दिदाद्रःत्न धा रोयन्त द्यु(क्तंमी । हिवश्व हिवश्व स दाय )स दाव भिमीत्र भिधाय
वरुणा सत्यमीस्त॥ Mitra/Varuna may the satyam [thing] be given to the hymn singer
4:3:1 आ व रो ज मीध्वरोस्य रुद्रः त रो सत्ययज रो दास्य । अग्नि पुरो
त हियत्न रोग्निHत्त ग्निद्धरोण्यरूपुमीवस कणाध्वमी॥ Agni the satyam worshiper of Heaven and Earth
4:4:14 त्वय वय सधान्यस्त्व त स्तव प्रणा त्यश्य मी व ज । उ( शस स %दाय सत्यत तऽ ष्ठाय
कणाह्यंह्रय णा॥ [Agni] the speaker of satya
4:5:5 अभ्रा तरो य *णा व्यन्त पुभितरिरोपु ज य दारोव । पु पु स सन्त अ त असत्य इदा
पुदामीज त ग( रोमी॥ the an-ṛtaḥ, becoming a-satyaḥ, have make this place a pit (defiled, like a
tomb/a trap) those devoid of ṛta (the unruly), becoming devoid of satyaḥ, have make this place a pit
(defiled, like a tomb/a trap) [parallel in the verse to “the an-ṛtaḥ”: the wandering (lost) sinners
(pāpāsaḥ)]
4:11:4 त्वद्वा ज व जम्(रो हिव य अभि(ग्निष्टेकज्ज यत सत्यशष्मी । त्वद्रःहियदा&वज %त मीय (स्त्वदा शजज
)% व .
अ अव )॥ Agni [you are the one with] satya-power
4:16:1 आ सत्य य त मीघव . ऋज * द्रःवन्त्वस्य रोय उपु ।तस्मी इदान्धा स*मी सदाक्षभिमी भि(हिपुत्व
करोत गणा ॥ Indra, [you are] satya
4:17:5 य एक इच्च्य वयभित प्र ( %मी रो ज कष्टे पुरु %त इन्द्रः । सत्यमी मी हिवश्व मीदाग्निन्त रो भित
दावस्य गणात मीघ ॥ Hymn singers please him satyam (really ?)
4:17:10 अयमी शण्व अधा जय उत ह्न अयमी उत प्र कणात यधा ग यदा सत्यमी कणात मीन्यमी
इन्द्रः हिवश्वमी दृऌ मी (यत एजत अस्मी त Indra makes his anger satyam
4:17:20 एव इन्द्रः मीघव हिवरोप्श करोत्सत्य H*)णा धादा व ) । त्व रो ज ज * धाह्यंस्मी अभिधा श्रव
मी हि यज्जरिरोत्र॥ May Indra perform satyāni [actions] for us
4:19:2 अव सजन्त ग्निजव्रय दाव (व सम्रा भिळेन्द्रः सत्यय भि । अ न्नृहि पुरिरोशय मीणा) प्र वत) रोरोदा
हिवश्वधा ॥ Indra, [you are] the abode of satya
4:21:10 एव वस्व इन्द्रः सत्य सम्रा ड्ढन्त वत्र वरिरोव पु %रोव क । पुरुष्टेत क्रत्व शग्नि धा रो य (क्ष य
तऽवस दा-व्यस्य॥ Indra, [you are] satya

12
4:22:6 त त % त सत्य तहिव म्णा हिवश्व प्र धा व भिसस्रत वष्णा ऊध् । अधा त्वद्वा*मीणा भि(य प्र
भिसन्धाव जवस Hक्रमीन्त॥ Indra, all your [deeds have become] satya
4:24:2 स वत्र त्य व्य स ईड्यो स सष्टेत इन्द्रः सत्यरो धा । स य मीन्नृ मीघव मीत्य )य ब्रह्मण्यत
सष्वय वरिरोव धा त॥Indra, [you have] satya-wealth
4:28:5 एव सत्यमी मीघव यवमी तत इन्द्रः H स मी ऊव)मी अश्व्यमी ग आ अदादृ)तमी अहिपु-हि त भि
अश्न रिरोरिरोH^ क्ष ग्निHत ततदा [Indeed it is] satya

4:29:1 आ स्तत उपु व जभि(रूत इन्द्रः य हि रिरोभि(मी)न्दास । भितरोग्निCदाय) सव

पुरूण्य ङ्ग%*भि(ग)णा सत्यरो धा ॥ Indra, [you have] satya-wealth
4:31:2 कस्त्व सत्य मीदा मीहि ष्ठा मीत्सदान्धास । दृळ् ग्निHदा रुज वस॥ Indra, [you are] satyaḥ
4:33:6 सत्यमी %H रो) एव हि Hक्ररो स्वधा मी(व ज मीरोत मी । हिवभ्रा जमी ढ्त्Cमीस . अ व व त्त्वष्टे
Hतरो दादृश्व ॥ The Ṛbhus speaking satya
4:40:2 सत्व (रिरो* गहिव* दावन्यसच्छ्रवस्य दिदा* उ*सस्तरोण्यसत । सत्य द्रःव द्रःवरो पुतगरो
दाभिधाक्र व*मी %जP स्वज) त॥ Dadhikrā, [you are] satya
4:51:7 त घ त (द्रः उ*स पुरो सरोभि(ग्निष्टेद्युम् ऋतज तसत्य । य स्व ज शशमी उक्^-
स्तवञ्छसन्द्रःहिवणा सद्यु आपु॥ Ushas, [you are] satya born of ṛta
4:54:4 प्रभिमीय सहिवतदाs व्यस्य तद्यु^ हिवश्व (व धा रोहियष्यभित । यत्पुभि^व्य वरिरोमीन्नृ स्वङ्गरिरोव)ष्मी)ग्निन्दाव
सवभित सत्यमीस्य तत॥ That deed, of [Sabitā] is satya
5:23:2 तमी पुत * रोहिय स स्व आ (रो । त्व हि सत्य अद्भुत दा त व जस्य ग मीत ॥Agni, [you
are] satyaḥ
5:25:2 स हि सत्य य पु %व& ग्निHद्देव सग्निCद्युमी भिधारो। त रो मीन्द्रःग्निजह्वभिमीत्सदा+भितभि(हिव)( वसमी॥ Agni, you are
satya
5:40:7 मी मी भिमीमी तव सन्तमीत्र इरोस्य द्रः धा भि(यस भि ग रो+त । त्व भिमीत्र अभिस सत्यरो धा स्तu
मी वत वरुणाC रो ज ॥ Atri and Varuna, [you have] satya-wealth
5:45:7 अ % दात्र स्तयत अदिद्रःरो H)न्य दाश मी स व व । ऋत यत सरोमी ग अहिवन्दाग्निद्वाश्व भि
सत्य ग्निङ्गरो Cक रो॥ Angiras, made all [ritual] actions satya
5:51:2 ऋतधा तय आ गत सत्यधामी )णा अध्वरोमी । अ हिपुबत ग्निजह्वय ॥ O holders of ṛta, [you are]
satya-dharma
5:52:8 शधा@ मी रुतमीच्छस सत्यशवसमीभ्वसमी । उत स्मी त श( रो प्र स्यन्द्रः यजत त्मी ॥ O
Maruts, [you have] satya-strength
5:57:8 य रो मीरुत मीळेत स्तव मीघ स अमीत ऋतज्ञ । सत्यश्रत कवय यव ब ग्नि•रोय
ब दाक्षमी णा ॥ O Maruts, [you are] satya-famous
5:58:8 य रो मीरुत मीळेत स्तव मीघ स अमीत ऋतज्ञ । सत्यश्रत कवय यव ब ग्नि•रोय
ब दाक्षमी णा ॥ O Maruts, [you are] satya-famous
5:63:1 ऋतस्य ग पु वभिधा भितष्ठा^ रो^ सत्यधामी )णा पुरोमी व्य मीभि । यमीत्र भिमीत्र वरुणा व^ यव तस्मी-
वग्निष्टेमी)धामीग्नित्पुन्वत दिदाव ॥ O Mitra and Varuna, [you are] satya-dharma

13
5:67:4 त हि सत्य ऋतस्पुश ऋत व ज ज । स ^ स सदा व–ऽ ग्निCदारुHक्रय ॥ O Mitra,
Varuna and Aryaman, ṛta-vān, [you are] satya
5:73:9 सत्यभिमीद्वा उ अग्निश्व यव मी मी)य (व । त य मीन्य मी %तमी य मीन्नृ मीळेयत्तमी ॥ Indeed [=
satyam it]
5:79:1 मी अद्यु ब धाय * रो य दिदाहिवत्मीत । य^ ग्निHन्नृ अब धाय सत्यश्रवभिस व य्य सज त
अश्वस % त॥ satya-shravā [proper name ?]
5:79:2 य स ^ शuHद्रः^ व्यuच्छ दाहि तदिदा)व । स व्यच्छ स +यभिस सत्यश्रवभिस व य्य सज त
अश्वस % त॥ satya-shravā [proper name ?]
5:79:3 स अद्यु (रोद्वासव्यच्) छ दाहि तदिदा)व । य व्यuच्छ स +यभिस सत्यश्रवभिस व य्य सज त
अश्वस % त॥ satya-shravā [proper name ?]
5:82:7 आ हिवश्वदाव सत्पुभित स %क्तं-रोद्यु वणा मी । सत्यसव सहिवत रोमी॥ O Sabitā, [giver of] satya-
commandment
5:85:8 हिकतव स यदिद्रःरिरोपु ) दा+हिव यद्वा घ सत्यमीत यन्नृ हिवद्म । सव ) त हिव ष्य ग्निशभि^रोव दाव धा त
स्य मी वरुणा हिप्रय स ॥ satyam-actions ??
6:16:46 व त य दाव मीत@ दावस्यदाग्नि मी ळे त ध्वरो हिवष्मी । त रो सत्ययज रो दास्य रुत्त स्त
मीस हिवव सत॥ satyam-worshipper
6:22:1 य एक इद्धव्यC*)णा भिमीन्द्रः त ग भि()रोभ्यH) आभि( । य पुत्यत व*( वष्ण्य व न्त्सत्य सत्व
पुरुमी य स स्व ॥ O Indra, [you are] satya
6:30:4 सत्यभिमीत्तन्नृ त्व व . अन्य अस्त न्द्रः दाव मीत्य@ ज्य य । अ न्नृहि पुरिरोशय मीणा@ऽव सज
अपु अच्छ समीद्रःमी॥satyam-It [Indeed]
6:31:5 स सत्यसत्वन्मी त रोणा य रो^मी भितष्ठा तहिव म्णा ( मीमी । य हि प्रपुभि^न्नृवस पु मीदिद्रःक्प्र H श्रत
श्र वय H*)ग्निणाभ्य ॥ satyam-strong ।Satvan]
6:45:10 तमी त्व सत्य स मीपु इन्द्रः व ज पुत । अ %मीहि श्रवस्यव ॥ O Indra, [you are] satya
6:49:6 पुज)न्यव त व*( पुभि^व्य पुरो+* ग्निणा ग्निजन्वतमीप्य भि । सत्यश्रत कवय यस्य ग भि()जग
) त
स्^ तज)गदा कणाध्वमी॥ the satya-famous ।the Maruts]
6:50:2 सज्य भित* स %य) दाक्षहिपुत€ ग स्त्व समी व हि दाव । ग्निद्वाजन्मी य ऋतस पु सत्य
स्वव)न्त यजत अग्नि ग्निजह्व ॥Agni, [you are] satya
6:51:10 त हि श्रष्ठावH)सस्त उ ग्निस्तरो हिवश्व भि दारिरोत यग्निन्त । सक्षत्र स वरुणा भिमीत्र अग्नि ऋ)तधा तय
वक्मीरो जसत्य ॥Mitra / Varuna, [you are] satya
6:65:5 इदा हि त उ* अदिद्रःस ग त्र गव मीग्निङ्गरोस गणाग्निन्त । व्यक& णा भिबभि(दाब्र) ह्मणा H सत्य
णा मी(वद्देव %भित ॥ The praise of Men became satya
6:67:8 त ग्निजह्वय सदामीदा समीधा आ यद्वा सत्य अरोभितऋ)त ( %त । तद्वा मीहि त्व घत न्नृ वस्त यव दा श*
हिव Hहियष्टेमी ॥ Mitra-Varuna when your devotees go to the ṛta, they become satya
6:67:10 हिव यद्वा H क˜स्त स (रोन्त शसग्निन्त क ग्निHग्निन्नृहिवदा मी । आद्वा ब्रव मी सत्य न्यक्^
हिकदा&वभि(य)त^ मीहि त्व ॥ satya-hymns

14
7:2:3 ) % रो दास सत्यव Hमी । मी ष्वदाग्नि
ईळेन्य व असरो सदाक्षमीन्तदात मी सभिमीद्ध समीध्वरो य
सदाभिमीन्मी मी॥ Agni, you are a satya-speech messenger
7:2:10 व स्पुतऽव सज पु दाव ग्नि हि) व शभिमीत स %दाय भित । सदा त सत्यतरो यज भित य^ दाव
जभि मी भि वदा॥ Agni, [you are] more satya
7:17:5 वस्व हिवश्व व य )ग्निणा प्रHत सत्य (वन्त्व ग्निश* अद्यु॥ The blessings of Agni become satya
7:31:2 शसदाक्^ सदा व उत द्युक्ष य^ रो । Hकमी सत्यरो धास॥ [Indra] having satya wealth
7:35:2 श (ग शमी शस अस्त श पुरोभिधा शमी सन्त रो य । श सत्यस्य सयमीस्य
शस श अय)मी पुरुज त अस्त॥ of the satya [hymn singer]
7:35:12 श सत्यस्य पुतय (वन्त श अव)न्त शमी सन्त ग व । श ऋ(व सकत स स्त
श (वन्त हिपुतरो व*॥ protector of the satya [hymn singer]
7:41:3 (ग प्रणात()ग सत्यरो धा (गमी भिधायमीदाव दादान्नृ । (ग प्र णा ज य ग भि(रोश्व-(ग
) प्र
भि( व
) न्त स्य मी॥ Bhaga having satya wealth
7:49:3 य स रो ज वरुणा य भित मीध्य सत्य त अवपुश्यञ्ज मी । मीधाCत शHय य पु वक स्त
आपु दाव रिरो मी मीवन्त॥ Varuna observes the satya and the anṛta of men.
7:56:12 शH व व्य मीरुत शH शग्निH हि म्यध्वरो शग्निHभ्य । ऋत सत्यमीतस पु
आयञ्छग्निHजन्मी शHय पु वक ॥ the purifiers receive satya
7:60:1 यदाद्यु स %य) ब्रव ऽ ग उद्युग्निन्मीत्र य वरुणा य सत्यमी । वय दावत्र दिदात स्य मी तव हिप्रय स
अय)मीन्गणान्त ॥[Unclear]
7:75:7 सत्य सत्यभि(मी) त मी ग्निद्भुदा&व दावभि(य)जत यजत्र- । रुजद्देळ् भि दादादाभिस्रय णा प्रभित ग व उ*स
व वशन्त॥ Ushas, [you are] satya / with [instr.] the satyebiḥ (pl.) gods, you destroy the strong
(dṛḷhāni)
7:76:4 त इद्देव सधामी दा आसन्नृत व कवय पु %व्य )स । ग %ळ् ज्य भित हिपुतरो
अन्वहिवन्दान्त्सत्यमीन्त्र अज यन्नृ* समी॥ Angiraas, [man of] satya hymns (mantras)
7:83:4 इन्द्रः वरुणा वधा भि(रोप्रभित (दा वन्वन्त प्र सदा समी वतमी । ब्रह्म ण्य* शणात व मीभि सत्य
तत्स % मी(वत्पुरो हि भित ॥ may the leadership (purohitiḥ) of the Tristus become satya
7:83:7 दाश रो ज सभिमीत अयज्यव सदा सभिमीन्द्रः वरुणा ययधा । सत्य णा मीद्मसदा मीपुस्तभितदा&व
ए* मी(वन्दाव %भित*॥ oblations (poured into the fire) became satya
7:90:5 त सत्य मी स दा+द्ह्यं स्व यक्तं स क्रत व ग्निन्त इन्द्रःव य %इभित व रो-व मी रो^मी व मी
ईश य अभि( पुक्ष सHन्त with satya mind
8:2:36 सभि त हिवप्र अव)ग्निद्भु न्) त वत्र भि( श %रो । सत्य ऽहिवत हिवधान्तमी॥ satya savior of the devotee
(??)
8:2:37 यजध्व- हिप्रयमीधा इन्द्रः सत्र H मी स । य ( %त्स मी- सत्यमीद्वा ॥ Indra becomes satya
delighted by Soma
8:3:4 अय स स्रमीहि*भि( स स्कत समीद्रः इव पुप्र^ । सत्य स अस्य मीहि मी गणा शव यज्ञ*
हिवप्ररो ज्य॥ Indra’s satya greatness

15
8:16:8 स स्त म्य स व्य सत्य सत्व तहिवक% भिमी) । एकग्निCत्सन्नृभि(( %भित ॥ Indra, [you are] satya
8:33:10 सत्यभिमीत्^ व*दाभिस व*ज %भित @ऽवत । व* ह्यंग्रो शग्निण्व* पुरो वभित व* अव )वभित श्रत ॥ Indra,
satyam-it (indeed), you are the showerer ।of our desires]
8:40:11 तमी ग्निशश त स-अद्ह्वरोमी सत्यमी सत्व मी ऋग्नि मीयमी उत इभित ग्निHत य ओजस शष्णास्य
आण्डा भि (दाभित ज*त स्व -वत अपु (न्त मी अन्यक समी Indra [you are] satya
8:44:23 यदा स्य मी त्व त्व व घ स्य अ मी । स्यष्टे सत्य इ ग्निश* ॥ May the blessings of Agni
become satya
8:45:27 सत्यमी तत तव)श यदाउ हिवदा अह्नव य्यमी हिव आ ट् तव)णा शभिमी Indeed (satyam tat)
8:46:2 त्व हि सत्यमीदिद्रःव हिवद्म दा त रोभिमी* मी । हिवद्म दा त रो रोय णा मी॥ Indra, we know you [are] satya
/ we know you as satya
8:61:4 अप्र भिमीसत्य मीघवन्त^दासदिदान्द्रः क्रत्व य^ वश । स मी व ज तव ग्निशहिप्रन्नृवस मीक्ष% ग्निHद्युन्त
अदिद्रःव ॥ Indra non-[something bad] satya
8:62:12 सत्यभिमीद्वा उ त वयभिमीन्द्रः स्तव मी तमी । मी . असन्वत वधा ( %रिरो ज्य त हि* सन्वत (द्रः
इन्द्रःस्य रो तय ॥ We Indeed (satyam it) praise Indra
8:69:4 अभि( प्र ग -पुभितमी भिगरो इन्द्रःमी अH) य^ हिवदा स % मी सत्यस्य सत-पुभितमी Indra, the son of satya
8:74:15 सत्यभिमीत्त्व मी दिदा पुरुष्ण्यव दादिदाशमी । मी पु अश्वदा तरो शहिवष्ठा दाग्निस्त मीत्य) ॥ I say to you,
satyam-it (indeed), ...
8:90:2 त्व दा त प्र^मी रो धास मीस्यभिस सत्य ईश कत । तहिवद्युम् स्य यज्य वणा मी पुत्रस्य शवस
मी ॥ Indra, [you are] satya
8:90:4 त्व हि सत्य मीघवन्नृ त वत्र ( %रिरो न्यञ्जस । स त्व शहिवष्ठा वज्रः स्त दा श*ऽव )ञ्च रोहियमी
कभिधा॥ Indra, [you are] satya
8:92:18 हिवद्म हि यस्त अदिद्रःवस्त्व दात्त सत्य स मीपु । हिवश्व स दास्मी कग्निष्टे*॥ Indra, [you are] satya
8:93:5 यद्वा प्रवद्ध सत्पुत मीरो इभित मीन्यस । उत तत्सत्यभिमीत्तव॥ ..., satyam-it (indeed), that is.
8:98:5 अभि( हि सत्य स मीपु उ( ब( %^ रो दास । इन्द्रः भिस सन्वत वधा पुभितदिदा)व ॥ Indra, [you are]
satya
8:100:3 प्र स स्त मी (रोत व जयन्त इन्द्रः य सत्य यदिदा सत्यमीग्निस्त । न्द्रः अस्त भित मी उ त्व आ क
ईं दादाश) कमीभि( ष्टेव मी॥ sing a satya-hymn to Indra if he is satya
9:7:3 प्र यज व H अभिग्रोय व* व Hक्रदाद्वा । सद्म भि( सत्य अध्वरो ॥Soma, [you are] satya
9:70:1 भित्ररोस्मी- सप्त धा व दादाह्र सत्य मी ग्निशरो पु %व्य& व्य मीभि । Hत्व य)न्य (व भि भि ग्निणाज
) H रूग्निणा
Hक्र यदृत-रोवधा)त॥ [unclear] Soma like satya ??
9:73:1 स्रक्व द्रःप्सस्य धामीत समीस्वरोन्नृतस्य य समीरोन्त (य । त्र न्त्स मी %ध् @ असरोCक्र आरो(
सत्यस्य व सकतमीपु पुरो ॥ [unclear] Soma is the ship of satya ??
9:78:5 एत भि स मी पुवमी अस्मीय सत्य भि कण्वन्द्रःहिवणा न्य*)भिस । जहि % H य
शत्रमीग्निन्तक दारोक
उवR गव्य %भितमी(य H स्कभिधा॥ satya-wealth
9:92:5 तत सत्यमी पुवमी स्य अस्त यत्र हिवश्व क रोव समी- सन्त ज्य भित यत अह्न अकणा त ओ
इभित लं कमी प्र आवत मी मी दास्यव क अ( कमी May that [secret place] of Soma become satya

16
9:92:6 पुरिरो सद्मव पुशमी ग्निन्त त रो ज सत्य सभिमीत रिरोय । स मी पु कलंश .
अय स त्स दान्मीग मीहि * व *॥ Soma, [you are] satya
9:94:4 ग्निश्रय ज त ग्निश्रय आ भि रिरोय य ग्निश्रय वय जरिरोतभ्य दाधा भित । ग्निश्रय वस
अमीतत्वमी यन्(वग्निन्त सत्य सभिमी^ भिमीतद्रःu॥ satya-battles
9:97:46 ए* स्य त पुवत इन्द्रः स मीCमी %* धा रो उशत तवस्व । स्वH)क्ष रोभि^रो सत्यशष्मी क मी
य दावयत मीसग्निज॥
) satya-strength
9:97:48 % स्त्व रोभि^रो दाव स मी पुरिरो स्रव Hम्व पु %यमी । अप्स स्व दिदाष्ठा मीधामी . ऋत व दाव
य सहिवत सत्यमीन्मी ॥ satya-hymns
9:109:6 दिदाव धात ) अभिस शक्र पु य %* सत्य हिव-धामी) व ज पुवस्व [unclear]
9:113:2 आ पुवस्व दिदाश मी पुत आजRक त स मी मी ढव ऋत-व क सत्य श्रद्धय तपुस सत इन्द्रः य
इन्दा इभित पुरिरो स्रव Soma, prepared with lawful speech, with satya [instr.], with faith, with penance
9:113:4 ऋत वदान्नृतद्युम् सत्य वदान्त्सत्यकमी) । श्रद्ध वदान्त्स मी रो जन्धा त्र स मी पुरिरोष्कत इन्द्रः यन्दा
पुरिरो स्रव॥ satya-actions / speaking satya
9:113:5 सत्यमीग्रोस्य ब त स स्रवग्निन्त सस्रव । स यग्निन्त रोभिस रोस पु ब्रह्मणा रो इन्द्रः यन्दा
पुरिरो स्रव॥ satya-fury
10:12:1 द्यु व क्ष मी प्र^मी ऋत भि(श्र व (वत सत्यव H । दाव यन्मीत )न्यज^ य कण्वन्त्स दाद्ध त
प्रत्यञ्त्स्वमीस य ॥ satya-speech
10:15:9 य तत* दावत्र ज मी त्र हिवदा स्त मी-तष्टे स अक) इ आ अ य हि स-हिवदात्रभि( अव )ङ्
सत्य- कव्यइ हिपुत-भि( घमी)सत-भि( X, [you are] satya
10:15:10 य सत्य स हिवरोदा हिवष्पु इन्द्रःणा दाव- सरो^ दाधा । आ य हि स स्र दाववन्दा- पुरो- पु %वs
हिपुतभि(घ)मीस
) ग्निद्भु ॥satya ancestors
10:22:13 अस्मी त त इन्द्रः सन्त सत्य हि सन्त रुपुस्पुश । हिवद्यु मी य स (ज धा % वग्निज्रःव ॥ satya-
hymns
10:27:1 असत्स मी जरिरोत स भि(वग यत्सन्वत यजमी य ग्निशक्षमी । अ श दा )मी मीग्निस्मी प्र न्त
सत्यध्वत वग्निज यन्तमी (मी॥Destroyer of satya [= sinner]
10:27:10 अत्रदा मी मीसस सत्यमीक्तं ग्निद्वापु च्H यच्Hतष्पु त्ससज भि । e भि(य@ अत्र व*णा पुतन्य दायद्ध अस्य
हिव (ज भि वदा ॥ satyam-it (indeed) accept my words
10:29:4 कदा द्युम् भिमीन्द्रः त्व वत € न्कय भिधाय करोस कन्नृ आग । भिमीत्र सत्य उरुग य (त्य अन्नृ
समीस्य यदासन्मी * ॥ Indra, [you are] satya
10:29:7 आ मीध्व अस्मी अभिसHन्नृमीत्रभिमीन्द्रः य पु %णाP स हि सत्यरो धा । स व वधा वरिरोमीन्नृ पुभि^व्य अभि(
क्रत्व य) पु•स्य-C॥ satya-wealth
10:34:8 भित्रपुञ्च श क्र˜ळेभित व्र त ए* दाव इव सहिवत सत्यधामी ) । उग्रोस्य ग्निHन्मीन्यव मीन्त रो ज
ग्निHदाभ्य मी इत्कणा भित॥ satya-dharma
10:36:13 य सहिवत सत्यसवस्य हिवश्व भिमीत्रस्य व्रत वरुणास्य दाव । त सu(ग व रोव• मीदाप् दाधा त
द्रःहिवणा ग्निHत्रमीस्मी॥ Sabita, possessing satya energy / giving satya commands

17
10:37:2 स मी सत्य ग्निक्तं पुरिरो पु त हिवश्वत द्यु व H यत्र तत न्नृ भि H । हिवश्वमीन्यग्निन्नृ हिवशत यदाजभित
हिवश्व पु हिवश्व दाभित स %य) ॥ satya words into which the world expanded
10:44:3 एन्द्रःव पुभित वज्रःब मीग्रोमीग्रो सस्तहिव* स ए मी । प्रत्वक्षस व*( सत्यशष्मीमीमीस्मीत्र सधामी दा
व न्त॥ satya-strength
10:47:4 स द्वा ज हिवप्रव रो तरुत्र धा स्पुत श %शव स सदाक्षमी । दास्य पु %भि()दाभिमीन्द्रः सत्यमीस्मीभ्य ग्निHत्र
व*णा रोहिय दा ॥ Indra, [you are] satya
10:49:11 एव दाव . इन्द्रः हिवव्य €न्प्र च्यuत्न मीघव सत्यरो धा ।हिवश्वत्त त रिरोव शH व ऽभि( तरो स
स्वयश गणाग्निन्त॥ satya-wealth
10:55:6 श क्मी श क अरुणा सपुणा) आ य मी श %रो स दा ळे । यग्निच्Hकत सत्यभिमीत्तन्नृ मी घ वस
स्पु मी
) त जत त दा त ॥ satya [as opposed to mogha = futility] becomes mogha
10:56:3 व ज्यभिस व ग्निज सव सहिवत स्त मी सहिवत दिदाव ग । सहिवत धामी) प्र^मी सत्य सहिवत
दाव न्त्सहिवत ऽ पुत्मी॥ O Vaji, producer of satya
10:63:11 हिवश्व यजत्र अभिधा व Hत तय त्र यध्व दारोव य अभि(ह्रत । सत्यय व दाव %त्य वमी
शण्वत दाव अवस स्वस्तय॥satya-hymn
10:67:7 स ईमी सत्यभि( सग्निख-भि( शHत-भि( ग -धा यसमी हिव धा -स- अदादा)रो इत्य अदादा) ब्रह्मणा पुभित
व*-भि( वरो - घमी)-स्वदाभि( द्रःहिवणामी हिव आ ट् with [instr.] the satyebiḥ [pl.] givers, you destroy
this Vala
10:67:8 त सत्य मी स ग --पुभितमी ग इय स इ*णायन्त धा भि( ब स्पुभित भिमी^ -अवद्युपुभि( उत
उभिस्रय असजत स्वयक-भि( with satya mind
10:67:11 सत्य मी ग्निश* कणात वय धा- क˜रिरो ग्निHद्ध्यव^ स्वभि(रोव- । पुC मीधा अपु (वन्त हिवश्व स्तद्रः दास
शणात हिवश्वभिमीन्व॥ make the hymn [become] satya
10:85:1 सत्य उत्तभि(त ( %भिमी स %य&णा उत्तभि(त द्युउ ऋत आदिदात्य भितष्ठाग्निन्त द् इहिव स मी अभिधा ग्निश्रत
the Earth is supported by satya
10:87:12 तत अ Hक्ष प्रभित धाहि रो( शफ-आरुजमी य पुश्यभिस य त-धा मी अ^व)-वत ज्य भित*
दाइव्य सत्यमी धा %व)न्तमी अग्निHतमी भि ओ* [unclear]
10:104:3 प्र ग्रो पु भित वष्णा इयभिमी) सत्य प्रय- सतस्य य)श्व तभ्यमी । इन्द्रः धा भि(रिरो मी दायस्व
धा भि(हिव)श्व भि( शच्य गणा ॥ Indra, [you are] satya
10:109:6 पु व- दाव अदादा पु मी ष्य उत रो ज सत्यमी कण्व ब्रह्म-ज य मी पु दादा satya-
doers
10:111:1 मी हि*णा प्र (रोद्ह्वमी मी * मी य^ य^ मीतय सग्निन्त णा मी इन्द्रःमी सत्य- आ ईरोय मी कतभि(
स हि व रो भिगव)णास्य हिवदा …by the satya-[men]
10:111:4 इन्द्रः मीह्न मी त अणा)वस्य व्रत भिमी दाग्निङ्गरो भि(ग)णा । पुरूग्निणा ग्निHग्निन्नृ तत रोज भिस दा धा रो य
धारुणा सत्यत त ॥ the heavens, [are] satya
10:112:10 अभि(ख्य मीघवन्नृ धामी न्त्सख ब भिधा वसपुत सख मी । रोणा कभिधा रोणाकत्सत्यशष्मी (क्तं
ग्निHदा (ज रो य अस्मी ॥ satya-strength

18
10:116:8 अद्ध दिदान्द्रः प्रग्निस्^तमी व हि* H दाभिधाष्व पुHत त स मीमी । प्रयस्वन्त प्रभित य )मीभिस त्व सत्य
सन्त यजमी स्य क मी ॥ may the desire of the sacrificer become satya
10:121:9 मी हि स ज्जभि त य पुभि^व्य य व दिदाव सत्यधामी ) जज । यC पुCन्द्रः ब त ज)ज
कस्मी- दाव य हिव* हिवधामी॥ satya-dharma
10:128:4 मीह्यं यजन्त मीमी य भि व्य क% भित सत्य मी स मी अस्त । ए मी भि ग कतमीच्H हिवश्व
दाव स अभिधा व Hत ॥ may the desire of my heart become satya
10:139:3 रो य बध् सगमी वस % हिवश्व रूपु भि( Hष्टे शH भि( । दाव इव सहिवत सत्यधामी&न्द्रः तस्^u
समीरो धा मी॥ satya-dharma
10:139:5 हिवश्व वसरोभि( तन्नृ गणा त दिदाव्य गन्धाव@ रोजस हिवमी । यद्वा घ सत्यमीत यन्नृ हिवद्म भिधाय
हि न्व भिधाय इन्नृ अव्य ॥ satya [opposed to] yat na vidya [= what [we] do not know ?]
10:170:2 हिवभ्रा ड्ब त्स(त व जस तमी धामी)ग्निन्दाव धारुणा सत्यमीहिपु)तमी । अभिमीत्र वत्र दास्य तमी
ज्य भितज)ज्ञ असरो सपुत्न ॥ Surya, [you are] satya
10:190:1 ऋतमी H सत्यमी H अ( द्ध त तपुस अभिधा अज यत तत रो त्र अज यत तत समीद्रः अणा)व the
law and the satya

19
Appendix II
Compatible with
Samskrit Context Slokas “real”+
“weight” “trust”
”truth”
1:1:5 / 1:29:1 / 1:63:3 / 1:87:4 / 1:174:1 / 2:12:15 / 2:15:1 / 2:22:1 /
2:22:2 / 2:22:3 / 2:23:11 / 3:4:10 / 3:6:10 / 3:14:1 / 4:16:1 / 4:21:10 /
4:31:2 / 4:40:2 / 5:23:2 / 5:25:2 / 5:67:4 / 6:22:1 / 6:45:10 / 6:50:2 /
सत्याः X, [you are] satyaḥ / the satyaḥ 6:51:10 / 7:35:2 / 7:35:12 / 7:75:7 / 8:16:8 / 8:40:11 / 8:90:2 / 8:90:4 /
Yes Yes Yes
8:92:18 / 8:98:5 / 9:7:3 / 9:92:6 / 10:15:9 / 10:29:4 / 10:47:4 / 10:104:3 /
10:111:1 / 10:111:4
सत्यम् we know you [are] satya 8:44:23 Yes Yes Yes
सत्यतरः X, [you are] more satyaḥ 1:76:5 / 3:4:10 / 7:2:10 Yes Yes Yes
सत्याभि ः द्युम्नहूतितभि ः / आभि षः सत्या /
satya-utterances 1:129:7 / 1:179:6 / 3:54:4 / 7:2:3 / 10:37:2 Yes Yes Yes
सत्यवाचम्
सत्यं वदन् / सत्यवाचा / सत्यताते satya-speech / satya-speaker 3:26:9 / 4:4:14 / 4:33:6 / 9:113:4 / 10:12:1 Yes Yes Yes
सत्यान्युक्थः / मन्त्रेभि ः सत्यैः / सत्यमन्त्रः
1:20:4 / 1:67:3 / 1:108:6 / 1:127:8 / 1:152:2 / 6:67:10 / 7:76:4 / 8:100:3 /
/ स्तोमं सत्यं / सत्यमन्मा / सत्यया satya-hymn 9:97:48 / 10:63:11
Yes Yes Yes
देवहूत्या / सत्याम् श्रद्धाम् / सत्यगि*वा+हसम्
सत्यकम+ न् / द्रम् सत्यम् / अपांसिस सत्या
1:1:6 / 1:21:6 / 1:70:8 / 1:98:3 / 2:15:1 / 4:17:20 / 4:22:6 / 4:54:4 / 5:45:7
/ सत्यागिन करणागिन / सत्यागिन / सत्येन / satya-actions / 5:85:8 / 9:113:4
Yes No No
गिवश्वागिन सत्यागिन / ...
1:101:8 / 3:14:6 / 4:24:2 / 4:29:1 / 5:40:7 / 7:41:3 / 9:78:5 / 10:29:7 /
सत्यराध / रयिंय सत्य / द्रगिवणागिन सत्यागिन satya-wealth 10:49:11
Yes Bad fit No
1:51:15 / 1:57:1 / 1:59:4 / 1:86:8 / 1:86:9 / 1:103:6 / 3:30:21 / 4:11:4 /
सत्य ुष्मः / सत्य वसः / सत्यसव satya power / strength 5:52:8 / 5:82:7 / 9:97:48 / 10:36:13 / 10:36:13 / 10:44:3 / 10:112:10
Yes No No
सत्या सगिमथा satya-battles 9:94:4 Yes No No
सत्यधम+ ः satya-dharma 1:12:7 / 5:51:2 / 5:63:1 / 10:34:8 / 10:121:9 / 10:139:3 Yes Yes No

यगिद सत्यम् अस्तिस्त sing a satya-hymn to Indra if he is satya 8:100:3 Yes Yes Bad fit
Satya-words into which the world
सत्योगि8ः 10:37:2 Yes Yes No
expanded
[Heaven and Earth] keep the satya of
स्थातुः च सत्यम् ज*तः च धम+ ण् everything that stands and everything 1:159:3 Yes No No
that moves5

20
 Compatible with
Samskrit Context Slokas “real”+
“weight” “trust”
”truth”
[Brahmanaspati], of you … everything
गिवश्वम् सत्यम् ... युवोः 2:24:12 Yes No Yes
satya
Mitra/Varuna may the satyam [thing] be
सत्यम् अस्तु 4:1:18 Yes No No
given to the hymn singer
with the satyebiḥ (pl.) gods, you destroy
सत्येभि ः देवेभि ः रुजत् दृळ्हागिन 7:75:7 Yes Yes Bad fit
the strong (dṛḷhāni)
with [instr.] the satyebiḥ [pl.] givers, you
सत्येभि ः धन-सैः 10:67:7 Yes No No
destroy this Vala
Agni … make the whole [world] satyam,
गिवश्वम् सत्यम् कृणुगिह गिवष्टम् अस्तु 3:30:6 Yes No No
let it be filled with it.
सत्येन उत्तभि ता गिू मः the Earth is supported by satya 10:85:1 Yes Yes Yes

सत्यमस्तु may what I say be satya 1:185:11 Yes Yes Bad fit
सत्या कृणुता make the hymn [become] satya 10:67:11 Yes Yes Bad fit
अ वत् सत्या may the anger of X become satya 2:24:14 Yes No No
सत्यम् कृणुते मन्युम् Indra makes his anger satyam 4:17:10 Yes No No
सत्यमुग्र satya-fury 9:113:5 Yes No No
देवहूतितः अ वत् सत्या The praise of X become satya 6:65:5 Yes Yes Yes
आभि षः सत्या वन्तु The blessings of X become satya 7:17:5 / 8:44:23 Yes Yes Yes
सत्याः सन्तु कामाः may the desire of X become satya 10:116:8 / 10:128:4 Yes Yes Yes
oblations (poured into the fire) [=
उपस्तुतितः सत्या 7:83:7 Yes No No
praise ?] became satya
may the leadership (purohitiḥ) of X
पुरोगिहतितः सत्या अ वत् 7:83:4 Yes Yes No
become satya
May that [secret place] of Soma become
तत् सत्यम् अस्तु 9:92:5 Yes No Yes
satya
Mitra-Varuna when your devotees go to
सत्यः आ ूत् 6:67:8 Yes Yes No
the ṛta, they become satya

5 The Doors The End: … Of everything that stands, the end, No safety or surprise, the end ...

21
 Compatible with
Samskrit Context Slokas “real”+
“weight” “trust”
”truth”
रृतम सत्यम् अस्तु may your Ṛta be satya 3:54:4 Yes Yes No
ऋतम् च सत्यम् च the Ṛta and the satya 10:190:1 Yes Yes Yes
सत्यानृतः the satya and the anṛta (of men) 7:49:3 Yes Yes Yes
ऋतजातसत्याः Ushas, [you are] satya born of ṛta 4:51:7 Yes Yes Bad fit
the an-ṛtaḥ, becoming a-satyaḥ, have
अनृता असत्या 4:5:5 Yes Yes Yes
make this place a pit
Soma, prepared with lawful speech, with
सोम ऋत-वाकेन सत्येन श्रद्धया तपसा सुतः 9:113:2 Yes Yes Yes
satya [instr.], with faith, with penance
with [instr.] the satyebiḥ (pl.) gods, you
सत्येभि ः देवेभि ः रुजत् दृळ्हागिन 7:75:7 Yes Yes Bad fit
destroy the strong (dṛḷhāni)
satya [as opposed to mogha = futility]
सत्यम vs. मोघं 10:55:6 Yes Bad fit No
becomes mogha
satya [opposed to] yat na vidya [= what
सत्य vs. यन्न गिवद्म 10:139:5 Yes Bad fit Yes
[we] do not know ?]

जगिनता सत्य X, progenitor of satya 4:1:10 Yes Yes Yes

सूनुम् सत्यस्य Indra, the son of satya 8:69:4 Yes Yes Yes
सत्यध्वृतं Destroyer of satya [= sinner] 10:27:1 Yes Yes Yes
सत्या सुगिवतः Producer of satya 10:56:3 Yes No No
सत्यम् कृण्वानाः satya-doers 10:109:6 Yes No No
सत्यम आयन् [to] receive satya 7:56:12 Yes Yes Yes
सत्ययोगिन the abode (womb?) of satya 4:19:2 Yes Yes Yes
सत्ययजम् satya-worshipper 4:3:1 / 6:16:46 Yes Yes Bad fit
सत्यसत्वन् satya-strong [Satvan] 6:31:5 Yes Yes No
Indeed (satyam / satyam-It / eva 1:52:13 / 4:28:5 / 5:73:9 / 6:30:4 / 8:33:10 / 8:45:27 / 8:62:12 / 8:74:15 /
सत्यगिमत् / एव सत्यम् / सत्यम् तत् 8:93:5 / 10:27:10
Yes Yes Bad fit
satyam / satyam-tat)
सत्यम् (अस्तिस्त) [It is] satyam 1:38:7 Yes Yes Yes
सत्यम मदस्तिन्त Hymn singers please him satyam 4:17:5 Yes No No
सत्याः satya X [in the sense of real X] 8:2:36 / 8:2:37 Yes Yes Yes
सत्यमन्मा contemplating satya 1:73:2 Yes Yes Yes
सत्याः like satya [females] (= faithful ?) 1:79:1 Yes Yes No

22
 Compatible with
Samskrit Context Slokas “real”+
“weight” “trust”
”truth”
सत्यासः गिपतरः satya ancestors 10:15:10 Yes Yes Bad fit
सत्येन मनसा with satya mind 7:90:5 / 10:67:8 Yes Yes Bad fit
सत्यश्रुतः satya famous 5:57:8 / 5:58:8 / 6:49:6 Yes Yes Yes
मगिहमा सत्यः / सत्यम् मगिह-त्वम् satya greatness / fame 1:167:7 / 3:32:9 / 8:3:4 Yes Yes Yes
सत्य आत्मेव satya soul (ātman) 1:73:2b Yes Yes No

23
Appendix III – Additional detailed sloka analysis
Example 4 – Sutka 5:40
आ य ह्यंदिद्रःभि( सत स मी स मीपुत हिपुब । व*ग्निन्नृन्द्रः व*भि(व)त्र न्तमी ॥१॥
व* ग्रो व व* मीदा व* स मी अय सत । व*ग्निन्नृन्द्रः व*भि(व)त्र न्तमी ॥२॥
व* त्व व*णा व वग्निज्रःग्निञ्चत्र भि(रूभितभि( । व*ग्निन्नृन्द्रः व*भि(व)त्र न्तमी ॥३॥
ऋज * वज्रः व*(स्तरो * ट् छष्मी रो ज वत्र स मीपु व ।
यक्त्व रिरोभ्य मीपु य सदाव )ङ्मा ध्यदिदा सव मीत्सदिदान्द्रः ॥४॥
यत्त्व स %य) स्व( ) स्तमीस हिवध्यदा सरो ।
अक्षत्रहिवद्यु^ मी धा (व न्यदा+धाय ॥५॥
स्व( ) रोधा यदिदान्द्रः मी य अव दिदाव वत)मी अव ।
ग %ळ् स %यP तमीस पुव्रत तरो+यणा ब्रह्मणा हिवन्दादाभित्र ॥६॥
मी मी भिमीमी तव सन्तमीत्र इरोस्य द्रः धा भि(यस भि ग रो+त ।
त्व भिमीत्र अभिस सत्यरो धा स्तu मी वत वरुणाC रो ज ॥७॥

Padapatha for sloka 7:

मी । मी मी । इमीमी । तव । सन्तमी । अत्र । इरोस्य । द्रः धा । भि(यस । भि ।

ग रो+त । त्वमी । भिमीत्र । अभिस । सत्य-रो धा । तu । मी । इ । अवतमी । वरुणा
। H । रो ज

Interpretation: सत्य-रो धा is a compound word made up of सत्य and रो धा (“wealth, bounty”). The
whole word is an attribute of अभित्र → “Atri [whose] wealth [pl.] [is] satya”

Compatibility with the ideas of :

• Truth / real / truthfulness : No

• Trust / Trustworthiness : No
• Weight / importance / Significance : Yes → “Atri [whose] wealth [pl.] is significant”

Translations:

1. Let not the oppressor with this dread, through anger swallow me up, for I am thine, O
Atri. Mitra art thou, the sender of true blessings: thou and King Varuṇa be both my
helpers. Ralph T. H. Griffith, [1896]

2. [The Sun:] “O Atri, let him not, deceived by jealousy and fear, swallow me, who am one of
yours. You are an ally whose bounty is real; do you and King Varuṇa help me here.” S. W.
Jamison / J. P. Brereton [2014]

24
Example 5 – Sutka 1:59
वय इदा अ यस्त अन्य त्व हिवश्व अमीत मी दायन्त ।
व-श्व रो भि(रोभिस ग्निक्षत स्^ %णाव ज . उपुभिमीद्युयन्^ ॥१॥
मी %धा ) दिदाव भि(रोग्नि पुभि^व्य अ^ (वदारोत रो दास्य ।
त त्व दाव स ऽज यन्त दाव व-श्व रो ज्य भितरिरोदा य )य ॥२॥
आ स %य& रोश्मीय ध्रव स व-श्व रो दाभिधारोऽ वस %भि ।
य पुव)तष्व *धा ष्वप्स य मी *ष्वभिस तस्य रो ज ॥३॥
ब त इव स % व रो दास भिगरो त मी ष्य दाक्ष ।
स्वव)त सत्यशष्मी य पु %वRवs श्व रो य तमी य यह्व ॥४॥
दिदावग्निCत्त ब त ज तवदा व-श्व रो प्र रिरोरिरोH मीहि त्वमी ।
रो ज कष्टे मीभिस मी * णा यधा दावभ्य वरिरोवCक^) ॥५॥
प्र % मीहि त्व व*(स्य व H य पु %रोव वत्र णा सHन्त ।
व-श्व रो दास्यमीग्नि ज)घन्व . अधा % त्क ष्ठा अव शम्बरो (त ॥६॥
व-श्व रो मीहि म् हिवश्वकग्निष्टे()रोद्वा ज* यजत हिव( व ।
श तव य शभित भि(रोग्नि पुरुणा ^ जरोत स % त व ॥७॥

Padapatha for sloka 4:

ब त इवभितब त -इव । स % व । रो दास इभित । भिगरो । त । मी ष्य । । दाक्ष

। स्व -वत । सत्य-शष्मी य । पु %व रो । व-श्व रो य । -तमी य । यह्व

Interpretation: सत्य-शष्मी is a compound word made up of सत्य and शष्मी (“strength, vigour”). The
whole word is an attribute of अग्नि → “Agni, [whose] strength [is] satya”

Compatibility with the ideas of :

• Truth / real / truthfulness : No

• Trust / Trustworthiness : No
• Weight / importance / Significance : Yes → “Agni, [whose] strength is significant”

Translations:

1. As the great World-halves, so are their Son's praises; skilled, as a man, to act, is he
the Herald. Vaiśvānara, celestial, truly mighty, most manly One, hath many a youthful
consort. Ralph T. H. Griffith, [1896]

2. Like the two lofty world-halves for their son [=Agni], like Manu’s skill, the human Hotar
(brings) hymns—many (hymns), (like) exuberant maidens—for him possessed of the sun, him
whose bluster is real, for the most manly Vaiśvānara. S. W. Jamison / J. P. Brereton [2014]

25
Example 6 – Sutka 4:17
त्व मी . इन्द्रः तभ्य क्ष अ क्षत्र मी मीन्यत द्युu ।
त्व वत्र शवस जघन्व न्त्सज भिसन्धारो%. हि जग्रोस ॥१॥
%
तव ग्नित्व* जभि मीन्राजत द्युu रोजद्भुभिमीभि()
यस स्वस्य मीन्य ।
ऋघ यन्त सभ्व पुव)त स आदा)न्धान्व भि सरोयन्त आपु ॥२॥
भि( ग्नि•रिरो शवस वज्रःभिमीष्णान्नृ हिवष्कण्व स स ओज ।
वधा द्वात्र वज्रःणा मीन्दास सरोन्नृ पु जवस तवष्णा ॥३॥
सव रोस्त जभि त मीन्यत द्युuरिरोन्द्रःस्य कत ) स्वपुस्तमी ( %त ।
य ईं जज स्वयP सवज्रःमी पुच्यत सदास ( %मी ॥४॥
य एक इच्च्य वयभित प्र ( %मी रो ज कष्टे पुरु %त इन्द्रः ।
सत्यमी मी हिवश्व मीदाग्निन्त रो भित दावस्य गणात मीघ ॥५॥
सत्र स मी अ(वन्नृस्य हिवश्व सत्र मीदा स ब त मीदिदाष्ठा ।
सत्र (व वसपुभितव)स % दात्र हिवश्व अभिधा^ इन्द्रः कष्टे ॥६॥
त्वमीधा प्र^मी ज यमी ऽमी हिवश्व अभिधा^ इन्द्रः कष्टे ।
त्व प्रभित प्रवत आशय मीहि वज्रःणा मीघवग्निन्व वC ॥७॥
सत्र णा दा धाहि* तम्राभिमीन्द्रः मी मीपु रो व*( सवज्रःमी ।
न्त य वत्र सभि त त व ज दा त मीघ भि मीघव सरो धा ॥८॥
अय वतC तयत समी H य) आग्निज* मीघव शण्व एक ।
अय व ज (रोभित य स त्यस्य हिप्रय स सख्य स्य मी ॥९॥
अय शण्व अधा जयन्नृत घ् न्नृयमीत प्र कणात यधा ग ।
यदा सत्य कणात मीन्यभिमीन्द्रः हिवश्व दृळ् (यत एजदास्मी त ॥१०॥

Padapatha for sloka 10:

अयमी । शण्व । अधा । जय । उत । ह्न । अयमी । उत । प्र । कणात ।

यधा । ग । यदा । सत्यमी । कणात । मीन्यमी । इन्द्रः । हिवश्वमी । दृळ् मी ।
(यत । एजत । अस्मी त

Interpretation: सत्यमी is here made an attribute of the word मीन्यमी (“anger, fury”) through the
phrase “सत्यमी कणात मीन्यमी” → “[Indra] makes [his] anger satya”

Compatibility with the ideas of :

• Truth / real / truthfulness : No

• Trust / Trustworthiness : No
• Weight / importance / Significance : Yes → “[Indra] makes [his] anger weighty [i.e.
having consequences]”

26
Translations:

1. Renowned is he when conquering and when slaying: 'tis he who winneth cattle in the
combat. When Indra hardeneth his indignation all that is fixed and all that moveth
fear him. Ralph T. H. Griffith, [1896]

2. And this one is famed for conquering and smiting, and this one brings the cows forward to
become his through battle. When Indra makes his fury real, everything, both what stays firm
and what flinches, becomes afraid before him. S. W. Jamison / J. P. Brereton [2014]

Example 7 – Sutka 1:159

प्र द्यु व यज्ञ- पुभि^व ऋत वधा मी + स्त* हिवदा^* प्रHतस ।
दावभि(य& दावपुत्र सदाससत्^ भिधाय व य )ग्निणा प्र( %*त ॥१॥
उत मीन्य हिपुतरोद्रः मी मी तमी)हि स्वतवस्तद्धव मीभि( ।
सरोतस हिपुतरो ( %मी Hक्रतरुरु प्रज य अमीत वरो+मीभि( ॥२॥
त स % व स्वपुस सदासस मी + जज्ञमी )तरो पु %व)ग्निHत्तय ।
स्^ तC सत्य जगतC धामी)ग्निणा पुत्रस्य पु ^ पुदामीद्वाय हिव ॥३॥
त मी हिय मीभिमीरो सप्रHतस ज मी सय भिमी^ समी कस ।
व्य व्य तन्तमी तन्वत दिदाहिव समीद्रः अन्त कवय सदा+तय ॥४॥
तद्रः धा अद्यु सहिवतव)रोण्य वय दावस्य प्रसव मी मी ।
अस्मीभ्य द्यु व पुभि^व सHत रोहिय धात्त वसमीन्त शतग्नि व मी ॥५॥

Padapatha for sloka 3:

त । स % व । स -अपुस । स -दासस । मी + इभित । जज्ञ । मी तरो । पु %व) -ग्निHत्तय ।

स्^ त । H । सत्यमी । जगत । H । धामी)ग्निणा । पुत्रस्य । पु ^ । पुदामी ।
अद्वाय हिव

Interpretation: सत्यमी is here made an attribute of the words स्^ त (“immobile things”) and जगत
(“mobile things”) through the phrase “स्^ त H सत्यमी जगत H धामी)ग्निणा ” → “[Heaven and Earth]
keep [everything that] stands and [everything that] moves satya”

Compatibility with the ideas of :

• Truth / real / truthfulness : No

• Trust / Trustworthiness : No
• Weight / importance / Significance : Yes → “[Heaven and Earth] keep [everything that]
stands and [everything that] moves significant [i.e. not liable to be destroyed]”

27
Translations:

1. These Sons of yours well skilled in work, of wondrous power, brought forth to life the
two great Mothers first of all. To keep the truth of all that stands and all that moves,
ye guard the station of your Son who knows no guile. Ralph T. H. Griffith, [1896]

2. These their sons, good artisans with wondrous powers, begot the two great ones, two mothers,
to be first in their thought. You two protect what is real in upholding the standing and the
moving; you protect the footprint of your son who is unduplicitous [=Agni?]. S. W. Jamison / J. P.
Brereton [2014]

Example 8 – Sutka 8:100

अय त एभिमी तन्व पुरोस्त ग्निद्वाश्व दाव अभि( मी यग्निन्त पुC त ।
यदा मीह्यं दा+धारो ( गभिमीन्द्रः दिदान्मीय कणाव व य )ग्निणा ॥१॥
दाधा भिमी त मीधा (क्षमीग्रो हि तस्त ( ग सत अस्त स मी ।
असC त्व दाग्निक्षणात सख मीऽधा वत्र ग्निणा जङ्घ व ( %रिरो ॥२॥
प्र स स्त मी (रोत व जयन्त इन्द्रः य सत्य यदिदा सत्यमीग्निस्त ।
न्द्रः अस्त भित मी उ त्व आ क ईं दादाश) कमीभि( ष्टेव मी ॥३॥
अयमीग्निस्मी जरिरोत पुश्य मी हिवश्व ज त न्यभ्यग्निस्मी मीह्न ।
ऋतस्य मी प्रदिदाश वधा)यन्त्य दादिदा)रो (व दादा)रो+भिमी ॥४॥
आ यन्मी व अरु न्नृतस्य. एकमी स य)तस्य पुष्ठा ।
मी ग्निCन्मी हृदा आ प्रत्यव Hदाग्निHक्रदाग्निञ्छशमीन्त सख य ॥५॥

Padapatha for sloka 3:

प्र । स । स्त मीमी । (रोत । व ज -यन्त । इन्द्रः य । सत्यमी । यदिदा । सत्यमी ।

अग्निस्त । । इन्द्रः । अग्निस्त । इभित । मी । ओ इभित । त्व । आ । क । ईमी
। दादाश) । कमी । अभि( । स्तव मी

Interpretation: सत्यमी is here made a conditionnal ( यदिदा) attribute of इन्द्रः (“Indra”) through the
phrase “यदिदा सत्यमी अग्निस्त” → “if [he] is satya”

Compatibility with the ideas of :

• Truth / real / truthfulness : Bad fit → “if [he] is real”

• Trust / Trustworthiness : Yes → “if [he] is trustworthy”
• Weight / importance / Significance : Yes → “if [he] has weight [i.e. is important]”

Translations:

1. O men, desirous of food-grain, you all nicely offer a true hymn for Indra. Who saw
Indra, if he really exists? Whom do we praise? Nema claims that Indra does not exist.
P. C. Gautam, [2014]

28
2. [Singer:] “Proffer praise as you all seek the prize—real praise to Indra, if he is the real thing.
‘Indra does not exist,’ so says many a one. ‘Who has seen him? Whom shall we praise?’ ”. S.
W. Jamison / J. P. Brereton [2014]

29