I.

Lý do chọn đề tài:

Tôi - Một cô gái trẻ tuổi sống ở một thời đại tràn ngập sự tiện nghi và hiện đại thì việc
mà tôi nghiện mua sắm online là một điều vô cùng dễ hiểu! Trong một khoảng thời
gian dài, hầu như tối nào tôi cũng đắm chìm trong việc lướt các trang bán hàng điện tử
và cứ thế tôi đã thêm món này, món kia vào giỏ hàng của mình. Thú thật tôi không thể
ngăn bản thân mình khi nhìn thấy các món đồ ấy. Và rồi có một khoảng thời gian tôi
thực sự stress vì việc mua sắm quá độ của bản thân. Mà mọi người biết đấy, các đơn
hàng thì không bao giờ giao cùng một lúc vì thế nên không thể tưởng tượng nổi là có
những ngày nhà tôi ở lầu năm và tôi cứ đi lên đi xuống cả chục lần bằng cầu thang bộ
để nhận các đơn hàng. Nhưng rồi tôi nhận ra tôi đang lạm dụng quá nhiều vào việc
mua sắm online này. Trong khi mục đích ban đầu của tôi là sử dụng những trang bán
hàng điện tử này để giúp mình tiết kiệm một khoảng thời gian di chuyển và mua sắm
trực tiếp thì giờ đây tôi lại dành quá nhiều thời gian để lướt và tìm kiếm những thứ
mình yêu thích. Tôi cũng đã bỏ ra một số tiền không hề nhỏ để mua sắm chúng và hơn
hết không gian sống của tôi bắt đầu có dấu hiệu “quá tải” vì sự mua sắm quá độ này
của chính mình. Thật không ngờ có một ngày tôi lại chìm ngập thật sự trong mớ đồ
đạc mà tôi đã mua. Và rồi tôi tìm mọi cách để cố gắng sắp xếp chúng cho ngăn nắp để
có một không gian sống thoải mái hơn. Nhưng điều đó là không thể, người bạn cùng
phòng đã trở nên bực bội và nói với tôi rằng “chỉ có cách mày bỏ bớt đi thì mới có chỗ
cho tao với mày ở thôi”. Tôi thực sự đã rất buồn và tôi đã cố gắng tìm thử tôi nên bỏ
đi cái gì, lựa chọn xem nên cho đi cái này hay cái kia nhưng cuối cùng tôi chẳng bỏ đi
được một cái gì cả. Cái gì tôi cũng muốn có, muốn giữ lại, làm sao mà mình có thể từ
bỏ những thứ mà mình dành hàng giờ đồng hồ để tìm kiếm, đọc bình luận đánh giá
sản phẩm, tìm hiểu nguồn gốc công dụng của nó và đợi rất lâu để nó về đến tay mình
kia chứ.

Sau một khoảng thời gian thấy tôi loay hoay mà không có cách nào thoát ra được
đống hỗn độn ấy thì người bạn cùng phòng của tôi đã tặng cho tôi một cuốn sách “The

1
life changing Magic of Tyding Up” của tác giả Marie Kondo. Tôi đã rất thắc mắc
không phải nó luôn không vui vì tôi mua hàng thế mà giờ nó lại tặng cho tôi thêm một
món đồ nữa. Thế là tôi quyết định dành thời gian để ngồi đọc cuốn sách ấy vì tôi
muốn biết bạn tôi muốn nhắn nhủ gì với tôi thông qua cuốn sách này. Tôi biết chắc
bạn mình là kiểu người sẽ không tặng quà cho ai mà không có lý do gì. Và đúng như
tên gọi của của sách “The life changing Magic of Tyding Up” - Tạm dịch “Dọn dẹp
giúp cuộc sống thay đổi kỳ diệu”, cuốn sách này đã giúp tôi nhận ra rất nhiều điều và
tôi cũng đã thành công trong việc sắp xếp lại ngôi nhà của mình. Trước đây tôi đã
ngồi hàng giờ để tìm xem đâu là thứ mình nên bỏ đi nhưng cuốn sách này của Marie
Kondo đã giúp tôi nhận ra thay vì tôi phải vắt óc suy nghĩ xem “tôi nên bỏ đi thứ gì”
thì thay vào đó hãy lật ngược vấn đề lại để nghĩ xem “tôi thật sự cần cái gì và chỉ giữ
lại những thứ thực sự cần thiết cho cuộc sống của tôi”.

Lúc đầu tôi thực sự không tin là cuốn sách này có thể giúp tôi thoát khỏi đống “lộn
xộn” mà tôi tạo nên nhưng sau khi đọc và trải nghiệm nó tôi đã thực sự tin và hiểu
được tại sao nó lại trở thành “best seller” tại hầu hết các nhà sách ở Nhật và Mỹ.
Trong khi chúng ta loay hoay tìm cách dọn cái này, dẹp cái kia để giúp cho căn nhà
mình gọn gàng hơn thì với một tư duy đảo ngược của chính mình mà bà Marie Kondo
đã giúp chúng ta giải quyết được bài toán khó đó. Hầu hết chúng ta mỗi khi dọn dẹp
nhà cửa luôn mặc định trong đầu đâu là những thứ ta nên bỏ đi, đâu là những thứ
không mang lại nhiều lợi ích cho mình để mà tìm cách vứt chúng. Nhưng giờ đây, nếu
chúng ta sử dụng “tư duy đảo ngược” trong vấn đề dọn dẹp nhà cửa, chúng ta chỉ cần
tập trung vào cũng thứ thực sự cần thiết, những thứ bạn muốn giữ lại thay vì muốn
quăng đi thì việc dọn dẹp nhà cửa sẽ dễ dàng và nhanh chóng hơn nhiều. Vì thế nên,
thông qua bài tiểu luận này tôi muốn giới thiệu cho mọi người một thủ thuật trong tư
duy gọi là “tư duy nghịch đảo” - một kiểu tư duy mới hỗ trợ chúng ta rất nhiều trong
việc sáng tạo ý tưởng và giúp ta có nhiều cơ hội đạt đến thành công hơn.

II. Nội dung:

2
Sống trong một thế hiện đại như ngày hôm nay, không phải chỉ cần theo kịp những
thứ có sẵn là đã thành công mà chúng ta cần phải đi trước một bước để tạo ra cái mới
thì đó mới được xem là thành công đúng nghĩa. Và phương pháp tư duy “đảo ngược
vấn đề” sẽ là một trong những chìa khóa giúp chúng ta mở ra cánh cửa thành công
cho chính bản thân mình. Giống như cách mà bà Marie Kondo dùng tư duy đảo ngược
của mình để giải quyết vấn đề dọn dẹp nhà cửa và đưa câu nói “Chúng ta nên chọn
điều mà chúng ta muốn giữ, chứ không phải thứ chúng ta muốn loại bỏ” lan rộng ra
cả Thế giới và trở thành châm ngôn sống cho những người theo lối sống tối giản - một
lối sống mới đang được rất nhiều người theo đuổi hiện nay.

Trên thế giới không chỉ riêng bà Marie Kondo áp dụng thủ thật “đảo ngược tư duy” và
đi đến thanh công mà còn có rất nhiều người sử dụng nó và thành công trong chính
lĩnh vực của mình. Có rất nhiều vấn đề không thể giải quyết một cách dễ dàng và
thoải mái nếu như cứ đi theo một trình tự hay một hệ thống. Lúc đấy sự sáng tạo của
con người sẽ bị đẩy vào thế “phá sản” vì thế nên hãy làm phá cách đi, hãy suy nghĩ
ngược lại để có thể đẩy vấn đề đi đến chỗ lộ diện. Thủ thuật này giúp con người sáng
tạo rất nhiều, đặc biệt là trong trường hợp con người muốn xử lý hay truy tìm bằng

3
chứng, phán quyết kết luận hay giải quyết tình huống. Khi vấn đề được nhìn theo
hướng ngược lại, sự đột phá có thể đến một cách hoàn toàn bất ngờ. Sự đảo ngược đặc
biệt hữu ích cho việc thử thách những niềm tin của riêng bạn. Nó buộc bạn phải xem
các quyết định như đang trong một phiên tòa. Trong tòa án, ban hội thẩm lắng nghe cả
hai phía tranh cãi trước khi đưa ra quyết định của họ. Sự đảo ngược giúp bạn làm điều
tương tự. Sẽ thế nào nếu bằng chứng không xác nhận cho điều bạn tin? Sẽ thế nào nếu
bạn cố gắng phá hủy quan điểm mà bạn hào hứng? Sự đảo ngược ngăn bạn ra quyết
định sau khi đưa ra kết luận đầu tiên và là cách để bạn kháng cự lại lực hấp dẫn của
thiên kiến xác nhận.

Sự đảo ngược là kỹ năng cần thiết để dẫn tới một cuộc sống lý trí và logic. Nó cho
phép bạn bước ra ngoài những khuôn mẫu thông thường của suy nghĩ và xem xét hoàn
cảnh ở một góc độ khác. Bất kể vấn đề bạn đang đối mặt là gì, cũng hãy luôn xem xét
nó cả ở khía cạnh ngược lại. 

Nhưng làm thế nào để “đảo ngược” vấn đề? Sau đây là các bước để thực hiện được
thủ thuật “đảo ngược vấn đề này nha”:

Bước 1: Viết các vấn đề mà bạn cần giải quyết.

4
Ví dụ:

Làm sao để Tăng chất lượng dịch vụ Khách hàng?

Bước 2: “Đảo ngược” vấn đề đó lại.

Ví dụ:

Xuôi: Làm sao để Tăng chất lượng dịch vụ Khách hàng?

Ngược: Làm sao để Giảm chất lượng dịch vụ Khách hàng?

Bước 3: Liệt kê ra các phương án giải quyết và đảo ngược nó:

Đưa ra phương án “giải quyết” “Đảo ngược” nó

• Để khách tự dắt xe • Dắt xe cho khách

• Thu tiền gửi xe • Giữ xe miễn phí

• Ghi món order chậm • Order món nhanh trên điện thoại/

• Lườm nguýt Khách hàng Ipad

• Mặc kệ các phàn nàn • Tươi cười với Khách

• Giải quyết mọi phàn nàn

III. Ứng dụng của "Tư duy đảo ngược" trong một số lĩnh vực:

Trong Toán học:

Nhà toán học người Đức Carl Jacobi tin rằng một trong những cách tuyệt vời nhất
để làm rõ cách nghĩ của bạn đó là diễn giải lại các vấn đề toán học dưới dang đảo
ngược. Ông viết ra giấy thứ trái ngược với vấn đề ông đang cố gắng giải quyết và
nhận thấy rằng giải pháp xuất hiện dễ dàng hơn nhiều. Những nhà tư tưởng vĩ đại,
những con người được xem là biểu tượng và các nhà đổi mới luôn suy đi tính lại mọi
thứ. Thường, họ sẽ làm cho bộ não của họ phải nghĩ ngược lại. 

5
Trong Nghệ thuật:

Lĩnh vực nghệ thuật sẽ cho ta một ví

dụ điển hình. Một trong những cú
chuyển mình lớn nhất trong lĩnh vực
âm nhạc vào nhiều thập kỷ trước đến
từ Nirvana, một ban nhạc mà đã góp
phần hợp pháp hóa một thể loại
nhạc mới - alternative rock - và
album Nevermind của họ đã được
đưa vào trong danh sách thu âm của
thư viện quốc hội Mỹ như là một
trong những bản ghi âm “có tầm
quan trọng về mặt văn hóa, lịch sử
và thẩm mỹ” nhất thế kỷ 20. Nirvana
đã hoàn toàn đảo ngược những quy
chuẩn của dòng nhạc rock và pop chính thống. Sự đảo ngược thường là cái lõi của
những tác phẩm nghệ thuật vĩ đại. Ở bất cứ thời điểm nào, cũng luôn có một hiện
trạng trong xã hội và các nghệ sĩ cũng như các nhà cải tiến - những người mà nổi bật
nhất trong số đó thường là những người lật ngược lại tiêu chuẩn theo cách đầy thuyết
phục. Các tác phẩm nghệ thuật vĩ đại phá vỡ các quy tắc được hình thành trước đó, cụ
thể là chúng lật ngược những gì đã được tạo thành từ trước. Ở một mức độ nhất định,
bí mật của một cách tư duy trái với lẽ thường chỉ là đảo ngược lại hiện trạng. 

Trong Kinh doanh:

Kiểu logic đảo ngược này có thể được mở rộng sang nhiều lĩnh vực khác của cuộc
sống. Chẳng hạn, những người trẻ thường tập trung nhiều hơn vào cách để thành công
nhưng tỷ phú đầu tư Charlie Munger lại khuyến khích họ nên xem xét tới thất bại.
Chính việc suy đoán trước những khả năng có thể dẫn đến sự thất bại sẽ là một kỹ
năng giúp bạn đạt được thành công. Trong kinh doanh việc tư duy ngược không hề

6
mới mẻ, giả sử nếu như không có tư duy ngược chúng ta sẽ không hề có những: Bill
Gates, Donald Trump,… Bởi trong họ luôn là những suy nghĩ khác biệt so với số đông
rõ ràng một nghịch lý 10% người giàu trên thế giới nắm đến 90% tài sản toàn thế
giới? Bởi vậy tại sao bạn lại không nằm trong số 10%, mà nằm trong đa số 90% kia,
thực tế hàng trăm, hàng ngàn những lý do để giải thích, nhưng thực sự. Để trở thành
một người giàu có, mỗi chúng ta nên thay đổi tư tưởng và quan niệm của bản thân, tư
duy của người giàu sẽ khác hẳn với tư duy duy của hầu hết tất cả mọi người – và tư
duy ngược cũng là một trong “bí kíp” tạo ra sự khác biệt.

Trong Xây dựng môi trường làm việc:

Và sự đảo ngược cũng đặc biệt hữu ích trong môi trường làm việc. Ví dụ như các nhà
lãnh đạo có thể tự hỏi chính mình: “Một người nào đó sẽ làm gì mỗi ngày nếu họ là
một nhà quản lý quá tệ?”. Và khi những nhà lãnh đạo trả lời được câu hỏi này họ sẽ
không bao giờ để mình trở thành người như vậy. Tương tự, nếu đổi mới là một phần
cốt lõi trong mô hình kinh doanh của bạn thì bạn có thể tự hỏi, “Chúng ta có thể khiến
công ty ít cải tiến như thế nào?” Loại bỏ những rào cản và chướng ngại vật này có thể
giúp các ý tưởng sáng tạo xuất hiện nhiều hơn. Và mỗi phòng Marketing muốn thu hút
thêm nhiều khách hàng mới có thể tự đặt ra câu hỏi rằng “điều gì sẽ khiến cho khách
hàng trung tâm của chúng ta không còn ủng hộ sản phẩm của chúng ta nữa?” Một
góc nhìn khác biệt có thể tiết lộ những cái nhìn sâu sắc bất ngờ. Bạn có thể học hỏi
được nhiều từ việc nhận dạng điều gì không hiệu quả khi bạn có thể phát hiện ra điều
gì hiệu quả. Những sai lầm, sai sót và rắc rối bạn muốn tránh là gì? Đảo ngược không
phải là việc tìm kiếm những lời khuyên tốt mà đúng hơn là về việc tìm kiếm
những quan điểm chống đối. Chúng sẽ dạy cho bạn điều gì cần tránh và chỉ cho bạn
điều gì mà bạn bỏ lỡ.

Trong Quản lý dự án:

Hay trong vấn đề quản lý một dự án chẳng hạn. Có một ứng dụng mà tôi đặc biệt yêu
thích về đảo ngược là Failure Premortem. Đây được xem là “Dự phòng thất bại” cho
các công ty thời hiện đại. Nó hoạt động như thế này: Tưởng tượng mục tiêu hoặc dự

7
án quan trọng nhất mà bạn đang làm hiện tại. Giờ đây, 6 tháng đã trôi qua rất nhanh và
giả dụ dự án hoặc mục tiêu của bạn thất bại. Lúc này, hãy xem xét lại chuyện gì đã
xảy ra? Bạn đã mắc sai lầm nào? Bạn đã thất bại như thế nào? Chiến thuật này thường
được gọi là bài tập “kill the company” trong nhiều tổ chức bởi mục tiêu của nó là tìm
ra các cách đúng nhất dẫn tới sự thất bại. Giống như Dự phòng thất bại, ý tưởng là
nhận dạng thử thách và các thất bại nên bạn có thể phát triển một kế hoạch để ngăn
chặn chúng trong tương lai. 

Trong Cải thiện năng suất:

Và trong việc cải thiện năng suất cũng

vậy. Có phải đa phần mọi người đều
muốn làm được thật nhiều trong ít thời
gian nhất đúng không nào. Hãy áp dụng
sự đảo ngược vào năng suất, bạn có thể
đặt câu hỏi “sẽ thế nào nếu tôi muốn giảm
sự tập trung của mình? Tôi có thể chấm
dứt việc bị phân tán như thế nào?”. Câu
trả lời cho các câu hỏi này có lẽ sẽ giúp
bạn phát hiện ra những sự ngắt quãng mà
bạn có thể loại trừ để giải phóng nhiều
thời gian và năng lượng hơn mỗi ngày. 
Chiến thuật này không chỉ hiệu quả mà
thường còn an toàn hơn để theo đuổi thành công. Chẳng hạn, một vài người sử dụng
thuốc hoặc các chất kích thích tinh thần với nỗ lực tăng năng suất công việc. Những
phương pháp này có lẽ hiệu quả những cũng tiềm ẩn rủi ro sẽ xảy ra nhiều phản ứng
phụ. Trong khi đó, rủi ro sẽ ít hơn khi bỏ điện thoại trong một phòng khác, chặn các
website mạng xã hội hoặc tắt tivi. Cả hai chiến thuật này có thể giúp giải quyết cùng
một vấn đề nhưng sự chuyển đổi theo hướng ngược lại cho phép bạn tiếp cận vấn đề ở
một khía cạnh khác với ít rủi ro hơn nhiều.

8
IV. Kết luận:

Cuộc đời của mỗi người không thể lúc nào cũng thuận buồm xuôi gió. Sẽ luôn tồn tại
trắc trở ở phía trước ngáng đường, vì vậy, bạn phải học được cho mình cách thoát ra
hoàn cảnh khó khăn ấy nhanh nhất có thể. So với tư duy truyền thống, tư duy nghịch
có nghĩa rằng bạn sẽ lật lại, nhìn nhận vấn đề ở hướng ngược lại, đây là phương thức
tư duy mà phần lớn mọi người đều không nghĩ tới. Dùng "tư duy nghịch" để suy nghĩ
và giải quyết vấn đề là bạn đang "đi theo con đường ngược lại" và cũng là một cách
"không ngờ tới và đáng ngạc nhiên" giúp bạn đạt được mục tiêu "chiến thắng"