Professional Documents
Culture Documents
Ekonomist
11.10.2015
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
Okumayı arzu ettiğiniz bölüme hızlıca gitmek için “İçindekiler” kısmında başlığın
üzerini tıklayınız.
İçindekiler
1
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
KÜRESEL
PİYASALAR
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
Geçen hafta gelişen ülkelerin para birimleri dolara Bu haftanın önemli verilerinin neler olduğuna
karşı değer kazandı ve biz de payımızı aldık. Fakat bakalım.
şunu da vurgulayalım ki, Türk Lirası daha önce
değer kaybeden paraların ilk sıralarında yer
3
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
veri de bütçe dengesi olup en son veride bütçe İngiltere Eylül ayı TÜFE
Eylül ayı ÜFE
105.8 milyar dolar fazla vermişti. Eylül ayı için 95 14 Ekim 2015 Çarşamba Euro Bölgesi Ağustos ayı sanayi üretimi
İngiltere Eylül ayı işgücü piyasası raporu
milyar dolar fazla vermesi bekleniyor. 16 Ekim 2015 Cuma Euro Bölgesi Ağustoa ayı dış ticaret dengesi
Eylül ayı son harmonize edilmiş fiyat endeksi
4
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
5
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
DOLAR, EURO ve
ALTIN
6
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
III. Dolar/TL kurundaki Görünüm Açılış sonrasında bir zirve görülüp aşağı yönlü
hareket başladığında, aşağı hareketin gücüne
Dolar/TL kuru geçen hafta içinde sert bir aşağı bakmak gerekir. Eğer 2.92-2.93 civarında destek
hareket yaptı ve 2.98 seviyesini aşağı kırdıktan oluşursa, bu seviyelerden alım yapılarak hafta
sonra düşüş hızlandı. Aslında geçen haftaki içinde 2.95-2.97 seviyeleri satış için hedeflenebilir.
bültende, ABD tarım dışı istihdam verisinin çok
ciddi etkiler yaratabileceğini vurgulayarak 2.92- Örneğin açılışta 2.9320’nin görüldüğünü ve daha
2.95 aralığına kadar bir düşüş oluşabileceğini sonra 2.93’e kadar düştüğünü varsayalım. Aradan
belirtmiştim. Fakat beklentilerimin ötesinde bir yarım saat geçmiş olsun ve yni bir yukarı hareket
düşüş gerçekleşti. başlamış olsun. Eğer açılıştaki zirvenin üzerine bir
hareket oluşursa, yani 2.9320’nin üzerindeki
seviyelerden işlem olmaya başlarsa dolarda alım
yapılarak 2.94-2.95 aralığı satış için hedeflenebilir.
Bunlar kısa vadeli trade yapanlar için önemli
olabilir ama daha önce dolar almış ve beklemekte
olan, ama gün içi işlemlerden uzak duranlar için
bence en akıllı seçenek, beklemede kalmaya devam
ederek orta ve uzun vadeli resme uygun olarak çok
fazla işlem yapmamaktır.
7
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
3.07 ve alt seviyesi ise 2.78 olabilir. Yani dolar/TL güçlenme var ve bu hafta içinde 1.1450 seviyelerini
kuru bu geniş bantta dalgalanabilir. ABD’ye ilişkin yukarı yönlü zorlayabilir. Bu aşamada 1.1330
çok olumlu veriler gelmesi durumunda 3.07’ye civarından long pozisyon açılarak, 1.1290
doğru, çok olumsuz veriler gelmesi durumunda seviyesine stop konulabilir.
2.80’e doğru hareketler görülebilir.
8
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
GRAM ALTIN
9
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
BORSA
İSTANBUL
10
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
IV. Borsa İstanbul – Son Görünüm ve gelmesi normaldi. Çünkü zaten 78-80 bin aralığını
Tahminler geçen hafta hedef olarak vermiştik.
11
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
Hisse Seçmeyi
Öğrenelim
12
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
V. Kısa ve Orta Vadeli Hisse Seçmek Herkesin yatırımcı kişiliği aynı değil. Her gün
Üzerine İleriye Dönük Eğitici Bir borsayı izleyerek hisse seçmek çok heyecanlı bir iş
Uygulama durumuna dönüşüyor. Üstelik küçük yatırımcılar
(bireysel yatırımcılar) toplam işlem hacminin
Bu bölümde teknik ve temel dinamikleri nedeniyle yüzde 60’dan fazlasını yaparak piyasaya çok güçlü
öne çıkan hisselerden bahsediyoruz. Amacım balık bir likidite sağlıyorlar.
tutmayı öğrenmeniz için bu uygulamayı yapmak.
İşte tüm bu nedenlerden dolayı, her hafta
Ama balık tutmak için de elinizde araçların olması
hisselerin teknik görünümlerine göre eleme
gerekiyor. Yani teknik ve temel analiz yapabilecek
yaptığımızda karşımıza çıkan hisselerden oluşan
ortamınız olması gerekir.
bir tabloyu sizlerle paylaşıyorum.
Geçmişe dönük teknik analiz yapmak kolaydır. Şu
Az önce sizlere şunu söyledim; “Geçmişe bakarak
gösterge burayı kesti, bu gösterge şurayı, kesti,
teknik ya da temel analiz yapmak kolaydır.” Peki bu
bilmem ne formasyonu oluştu ve bakınız hisse
uygulamayı yaparsak geçmişe mi bakmış olacağız?
değer kazandı demek çok kolaydır.
Tabi ki hayır. Geleceği bilmediğimiz için hedef
Acaba bunu hayatın içinde gerçekten bu şekilde alım-satım seviyelerine ulaşıp ulaşmayacağını
yapabilir miyiz? bilmiyoruz. İşte bu yüzden de her hafta bu öne
çıkan hisselerin hedef fiyata ulaşıp ulaşmadığı, stop
1997 yılında intermedya ekonomisi dergisinde
olup olmadığına yönelik istatistiksel bir tablo
başladığım ve 5 hafta öncesine kadar para
veriyorum. Bu tablo yüzde kaç başarı sağlandığını
dergisinde devam ettirdiğim bu öneri
gösteriyor olacak.
uygulamasında amacım insanlara;
13
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
14
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
15
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
NEDEN HEKTS?
Bu pencerede 1.kolon, 2.kolon şeklinde tablar
vardır. Bu kolonlara şu formüller yazılmış ve bu Aşağıdaki grafikte HEKTS hissesinin teknik grafiği
EXPLORER formülüne “YAVAŞ YAVAŞ ARTANLAR” verilmiştir. Bu grafikte görüldüğü üzere HEKTS,
ismi verilmiştir. aşağı eğimli trendi yukarı kırdıktan sonra yatay
olarak çizilen (mavi) çizgi seviyesindeki 2.59
direncini de yukarı geçmiştir. Dolayısıyla teknik
16
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
17
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
NEDEN TUPRS?
TUPRS’ın Duran varlıklara ait grafiği aşağıda
görülüyor. Dikkat ederseniz 2012’den bu yana Satışlar, ekonomideki yavaşlamayla birlikte
toplam duran varlıkları 4 milyar TL civarından 12 aslında yıllıklandırılmış bazda son dört dönemdir
milyar TL’ye yaklaşmış. azalma kaydetmesine rağmen, sarı çizgi ile
gösterilen esas faaliyet karında Haziran dönemi
bilançosunda önemli bir artış oldu.
18
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
NEDEN ARMDA?
19
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
ARMDA bilgisayar 7.5 TL seviyesini gördükten istiyorum. Temel yapısına ilişkin grafikleri
sonra 5.28 seviyelerine kadar geriledi. Teknik inceleyerek daha önceki üç şirkette dikkat çektiğim
grafikte görüldüğü üzere, TKE göstergesi ikili dip noktaları sizler anlamaya çalışarak finansal okur
yapıp yukarı dönmüş durumda. Bu durum teknik yazarlığınızı geliştiriniz.
olarak ucuz kaldığı sinyalini veriyor.
Yalnız burada dikkat edilmesi gereken bir nokta
Satışları sürekli artarken, hem esas F. Karı hem de var. Aşağıdaki grafikte net kâr bir anda fırlayıp
net karı uyumlu şekilde yükselmeye devam ediyor. tekrar düşüyor. Eğer bir firmanın esas faaliyet
Özvarlık karlılığı %17.2 seviyesinde olup, PD/DD karları belirli bir trendde giderken, net kar hızlı
oranı 1.4 gibi yüksek bir seviyeye gelmiş olmasına artıp sonra düşüyorsa, o firmanın bir varlık satışı
rağmen, hala uygun bir fiyata sahip. Normalde yapmış ve dolayısıyla kar yazmış olması ihtimali
PD/DD oranının 1.7 civarında olması beklenir. Net yüksek olur.
kar marjı %1.9 gibi düşük bir seviyede olsa da,
sürümden kazanıyor ve özvarlık karlılığını yüksek
tutmayı başarıyor. Yıllık net karının 13.7 milyon TL
olduğu düşünüldüğünde piyasa değerinin 130-140
milyon TL olması çok normal olup, hatta kârını her
yıl artırmayı başaran ve istikrarlı kâr eden bu
şirketin, gelecekte de kâr artışının devam edeceği
varsayıldığında, F/K’sının en az 12 civarında
olması dahi uygun olup, yukarı yönlü %15-20 daha
prim potansiyeli bulunuyor.
NEDEN ÇİMSA?
20
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
21
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
Destek
UYGULAMA EĞİTİMİ SONUÇLARI
Teknik Destek Teknik direnç Zararına satış seviyelerinden
SONUÇ NE OLDU? GETİRİ (%)
04.Ekim.2015 seviyeleri bölgeleri seviyesi alırsanız beklem e Hedef fiyata ulaşan sayısı 9
süreniz
En düşük 8.14'ü gördü ve en
Stop-loss'a gerileyip satılanlar 1
THYAO 8.06 - 8.14 8.64 - 8.70 7.78 5 hafta yüksek 8.63'ü gördü. Yeni satış Beklemede olanlar 2
hedefi 8.58-8.62
En düşük 6.85'i gördü ve hedefe 1
Süresi bittiğinde zarar ettiren 0
AKBNK 6.74 - 6.84 7.23 - 7.28 6.48 4 hafta 5.4
haftada ulaştı Değerlendirme dışı kalanlar 0
En düşük 9.73'ü gördü ve hedefe
VESBE 9.60 - 9.74 10.45 - 10.60 9.20 4 hafta
1 haftada ulaştı
7.2 TOPLAM 12
En düşük 3.87'yi gördü ve hedefe
VAKBN 3.81 - 3.87 4.06 - 4.09 3.75 5 hafta 4.9
1 haftada ulaştı Başarılı (Hedef fiyata ulaşanlar) 9
Destek Başarısız(Zararına satış+ süresi içinde zarar ettiren) 1
Teknik Destek Teknik direnç Zararına satış seviyelerinden
27.Eylül.2015 seviyeleri bölgeleri seviyesi alırsanız beklem e
SONUÇ NE OLDU? GETİRİ (%) Toplam (Gerçekleşen+Başarısız) 10
süreniz Başarı Oranı 90%
Alım aralığına geldi ve 2 haftada
BOLUC 5.08 - 5.16 5.40 - 5.45 5.00 5 hafta 4.7
hedefe ulaştı
En düşük 1.05'i gördü ve hedef
VAKKO 1.01 - 1.04 1.11 - 1.14 0.98 6 hafta 4.8
ulaştı
Alım aralığına geldi, hedef fiyat
TATGD 6.25 - 6.45 6.92 - 7.00 6.19 6 hafta
beklenmeli.
Alım aralığına geldi, hedef fiyata 2
TRKCM 1.81 - 1.85 1.98 - 2.05 1.74 8 hafta 7.0
haftada ulaştı.
Destek
Teknik Destek Teknik direnç Zararına satış seviyelerinden
20.Eylül.2015 bölgeleri
SONUÇ NE OLDU? GETİRİ (%)
seviyeleri seviyesi alırsanız beklem e
süreniz
Alım aralığına geldi ve hedef fiyata
TUPRS 73.00 - 74.10 78.00 - 79.00 69.90 8 hafta 5.3
3 haftada ulaştı.
Alım aralığına geldi ve hedef fiyata
BRISA 8.12 - 8.20 8.67 - 8.78 7.90 7 hafta 5.7
3 haftada ulaştı.
GARAN 6.93 - 6.98 7.24 - 7.29 6.86 4 hafta Alım aralığına geldi ve Stop oldu -1.37
En düşük 31.20'yi gördü ve 2
FROTO 30.70 - 31.15 32.65 - 32.85 30.40 6 hafta 4.5
haftada hedefe ulaştı
22
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
-EĞİTİM-
UZUN VADELİ
YATIRIMCI OLMAK
23
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
VI. Uzun Vadeli Yatırıma Psikolojik haftaya göre çok daha uzun bir süre olarak
Hazırlık kaydedilecektir. Yani zaman göreceli bir
kavramdır. Bunu Albert Einstein ortaya atmış olup,
Beynimiz Zamanı Nasıl Algılıyor? beynin zamanı algılaması farklı durumlarda farklı
olur.
Uzun vadeli yatırım aslında kolay gibi görünen zor
bir iştir. Beynimizin içindeki program (software) Bir hisse senedinin fiyat hareketlerini izlediğiniz
hırs, daha çok kazanmak ve sabırsızlık özelliklerine varsayalım. Bu hisseyi almak istiyorsunuz ve hisse
sahiptir. Bu özellikler ve zaaflarımız nedeniyle 5.20 ile 5.30 arasında 8 gündür oyalanıyor.
uzun vadeli yatırım yapmak bir işkence haline Ardından da dokuzuncu gün 5.50 daha sonraki gün
dönüşebilir. 5.70 seviyesine yükseliyor. Elinde bu hisse
olmayan ve alım için bu hisseyi izleyen kişi için 10
Bu cümleyi okuyanlar aslında ilk anda bu
günlük süre çok çabuk geçmiştir ve alım yapmadığı
görüşüme katılmakta çok zorlanacaklardır.
için hayıflanıyordur.
“Hocam sen ne diyorsun ben bir arsa aldım 10-15
yıl bekledim” diyenler olacaktır. Ya da benzer Fakat bu on günlük sürenin başında bu hisseyi alan
ifadelerde bulunabilirler. Fakat işin gerçek kişinin siz olduğunuzu düşünelim ve neler
içeriğini ve beynimizde yatırım kararlarını yaşadıklarınıza bir bakalım.
verdiğimiz bölgenin nasıl çalıştığını öğrendiğinizde
bana hak vereceksiniz. Anlatacağım zaafların Varsayalım ki; hisseyi 5.27 TL seviyesinden aldınız.
üstesinden gelemiyorsanız, uzun vadeli yatırıma Aldığınız gün yükselmesini beklediniz fakat
hazır değilsiniz demektir. 5.24’den kapanış yaptı. Üzüldünüz. İkinci gün
hevesle ve heyecanla hisseyi izlemeye başladınız
Beynimizde ciddi bir zaman sorunu vardır. Yani ve hisse 5.22 seviyesine kadar geriledi. Üçüncü gün
insanlar için 5 dakika her zaman 5 dakikayı ifade hissede yükseliş oldu ve aldığınız 5.27 fiyatına
etmez. Hatırlayınız; 1999’daki 19 Ağustos depremi geldi. Düşüş korkusu azaldı ve sevindiniz ama
45 saniye sürmüş ve bunu yaşayanlar için bu paranızda üçüncü gün sonrasında artış yok.
deprem süresi çok daha uzun olarak algılanmış ve Dördüncü güne gelindiğinde hisse 5.29-5.30
deprem bitmek bilmemiştir. seviyesine geldiğinde çok sevindiniz ve artık
yükseliş başladı diye düşünüyorsunuz ama seans
Örneğin geçen hafta iş yerinizde haftanın birinci
bitti ve hisse 5.29’dan kapandı. Beşinci gün
gününden son gününe kadar neler yaşadığınızı
borsada genel bir düşüş vardı ve sizin hisseniz
hatırlamaya çalışın. Eminim zorlanacaksınızdır.
5.25’e geriledi ve hafta sonu geldi.
Çünkü her gün rutin iş yapıyorsanız farklı günlerde
yaptığınız farklı işleri hatırlamakta zorluk Araya Cumartesi Pazar günü girdi. Hafta sonunda
çekersiniz. Bankada çalışan bir gişe memurunun işi hisse ile ilgili kim ne diyormuş diye internetten
o kadar rutindir ki, hangi müşteriye hangi gün tarama yapıyorsunuz, bu gidecek mi? yoksa
hizmet verdiğini hatırlayamaz. düşecek mi? sorularına kafanızda karmaşık
cevaplar veriyorsunuz ama pazartesiyi iple
Fakat aynı gişe memuru geçen hafta tatile gitmişse
çekiyorsunuz. Hisse hakkında olumsuz yorum
tatilin her gününü çok daha net hatırlayacak ve
yapanlar var ve bunların zaten bir şey bilmediğini
tatildeki 1 hafta beyninde, iş yerinde çalıştığı bir
düşünüyorsunuz. Pazartesi günü hissenin 5.20-
24
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
5.21 seviyesine kadar düşüyor ve herkes “5.20 arkadaşınızı doğrulamaya başladı. Daha önce siz
aşağı kırılırsa 4.95’e kadar geriler” yorumları defalarca alım satım yapmıştınız ve siz sattıktan
yapıyor. Pazartesi akşamı moraliniz bozuk ve sonra hisse fiyatlarının çok daha yükseklere
kafanızdaki tek soru “5.20 aşağı kırılacak mı” gittiğine dair beyninize kaydedilmiş çok bilgi var.
sorusu olup, siz farkında olmasanız da bilinçaltında Öyle bir yerden satmalısınız ki hisse daha yukarı
ciddi bir sorun var ve stresiniz artıyor. Salı sabahı gitmemeli ve düşmeye başlamalı. Hisse yatırımı
ilk işiniz dış borsaların nasıl kapandığını ve bizim yaparken yatırımcıları mutlu edecek tek faktör
borsamızın nasıl bir seyir izleyebileceğini tahmin budur. Kendileri sattıktan sonra hissenin
etmeye çalışmak oluyor. Neyse korkulan olmuyor düştüğünü görmek, kazandığı paradan daha
ve borsa yüksek açılınca sizin hisseniz de 5.24’e önemlidir.
kadar tekrar yükseliyor. Aslında 5.27’den aldığınız
Onuncu gün geldiğinde hisseniz 5.55’ten açılıyor
için zarardasınız ama kritik dip seviyeyi aşağı
fakat daha sonraki 1 saat içinde 5.45’e kadar
kırmayıp yukarı doğru gitmeye başladığı için
düşüyor ve satmadığınız için hayıflanıyor ve
seviniyorsunuz (Dikkat ediniz zararda olsanız da
üzülüyorsunuz, stres yaşıyorsunuz. O sırada
seviniyorsunuz, çok garip bir duygu değil mi?
5.40’laar doğru gerileme devam ettikçe 5.55
Rasyonel-gerçekçi olan bir yatırımcının bu
seviyesi beyninizdeki yeni çıpa olduğu için o
durumda da sevinç duymaması lazım. )
seviyeden itibaren düşüş miktarını zarar olarak
Çarşamba gününe gelindiğinde, hisseyi alalı 7 gün algılıyorsunuz. Halbuki aslında onuncu günde 13
geçti ve sekizinci gündesiniz. Yine umutla piyasayı kuruş (yüzde 2 civarında) kârdasınız ve bu getiri
izliyorsunuz ve yine 5.24 seviyesinden kapanıyor aslında nerdeyse 2,5 aylık baka faiz getirisine eşit.
ve yukarı gitmiyor. Dün 5.24 oldu diye sevinirken Kafanızda sadece bir hedef var. Yenilmişlik
aynı fiyat seviyesinde bu sefer üzüntülüsünüz. duygusu nedeniyle tekrar 5.50’nin üzerine
Sabrınızın artık sonuna yaklaşmaya başladınız. çıktığında satacağınıza dair kendinize söz
Üstelik size bu hisseyi öneren kişi bir haftada 6 veriyorsunuz. İlk seans 5.47’den kapanıyor. İkinci
liraya çıkacağını söylemişti (Beyindeki çıpa zaafı). seans başladığında 5.53-5.54’e yeniden yükseliş
Fiyat hareketleri ile arkadaşınız söyledikleri yapıyor. Çıpaladığınız seviyeye çok yakın ve birinci
uyuşmuyor. Fiyat hareketleri arkadaşınızı yalancı seansta yaşadığınız o kötü duyguyu bir daha
çıkarıyor. yaşamamak için 5.54’e satış yazıyorsunuz. 5.54
seviyesi alışa geldiği anda sizin satışlarınız gitmiş
Dokuzuncu güne gelindiğinde çok da heyecanlı
oluyor, derin bir Ohh çekiyorsunuz.
değilsiniz ve beklentileriniz zayıfladı. Dolayısıyla
piyasa izlemek konusunda önceki günler ve Ama senet 5.70 seviyesinden günü kapatıyor ve
özellikle de ilk bir haftadaki kadar istekli değilsiniz. piyasa kapanışı sonrasında mutsuz bir
Öğle saatlerinde hisse fiyatına bakıyorsunuz hala yatırımcısınız. Neye rağmen? 27 kuruş (yüzde
5.26 seviyesinde duruyor. Öğleden sonra ara sıra 5.12) kar etmenize rağmen. Bu getiri aslında
bakmaya devam ederken birden hisse 5.31 oluyor. bankaların 6 aylık faiz getirisine eşit. Ama siz
Ardından kapanışa doğru 5.50 seviyesinden mutsuzsunuz çünkü kapanışa kadar elinizde
kapanıyor. Fakat bu sırada satıp satmamak tutsaydınız yüzde 8.1 getiri elde edecektiniz. Bir
konusunda inanılmaz gel gitler yaşadınız. Satmak başka deyişle on bin hisse aldıysanız, 52 bin 700
konusunda çok niyetlendiniz ama fiyat hareketleri TL’niz 55.400 TL oldu. Tutsaydınız 52.700 TL
25
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
Bu yazının başını tekrar hatırlayalım. Birinci kişi Tüm bu sorulara kısa cevap vereyim. Piyasayı
için sadece 1 paragraf yazdım ama sizin için 1,5 izlemeden yapamazsınız. Ama çaresi var…
sayfadan fazla yazdım. Zaman ve Beyin konusunu En az 1000 gün veya tercihen 2500 gün beklemek
herhalde bu durum çok iyi özetliyor. sözle kolay, yaparken imkansıza yakındır… Ama
Hisseyi almayan kişi sizin yaşadığınız stresleri hiç çaresi var…
yaşamadı. Sadece son gün şunu söyledi; “Tüh keşke Bir şeytan gibi önünüzde oynaşan fiyatların size
5.20-5.30 arasında alsaydım şimdi 5.70’den hazırladığı tuzaklara kapılmamanız çoooook zor.
satardım”. Bu kişinin stresi sadece son güne ait ve Ama çaresi var..
bu 10 gün onun için çok hızlı geçti.
Birçok hisse yükselirken, sizin hisse veya
Sizin için durum çok farklı. Her gün stres yaşadınız hisseleriniz yükselmiyor ve aksine düşüyorsa,
on gün geçmek bilmedi. Diğeri için çabuk geçti. Siz bilimsel bir baz planınız olması ihtimali yüzde 2-
para kazandınız ve mutsuzsunuz, diğer kişi bu 3’ün üzerinde değil. Yani 100 yatırımcıdan belki 2
sürede para kazanamadı ve o da mutsuz. veya 3 tanesinin bir planı olabilir. Ama sizlerin
Demek ki mutlu yatırımcı olmak için, ya da çok olduğunu zannetmiyorum. Ama çaresi var…
daha doğru bir yorumla; mutsuz yatırımcı
Uzun Vadeli yatırımcı Olmanın
olmamak için piyasayı izlememek gerekiyor.
Çaresi Nedir?
EĞER UZUN VADELİ YATIRIMCI OLMA ADAYI Bir insanın, kendisine ait evinin
İSENİZ, PİYASAYI İZLEMEDEN YAPABİLECEK fiyatını her saniye bir bilgisayar
MİSİNİZ?
ekranından görmemesi kadar
UZUN VADELİ YATIRIMCI ADAYI
OLACAKSANIZ, DEĞİL 10 GÜN, EN AZ 3 YIL büyük bir nimet olamaz.
(365*3=1095 GÜN), TERCİHEN 5 veya 7 YIL
Evinizin fiyatı her saniye değişse, bir haftada yüzde
(1825-2555 GÜN ARASI) SABIRLA
50 değer kazanıp kaybetme olasılığı olsa hayatınız
BEKLEYEBİLECEK MİSİNİZ?
nasıl olurdu? İşyerinizde çalışırken bir hafta önce
FİYATLAR HER GÜN GÖZÜNÜZÜN ÖNÜNDE
450 bin liraya aldığınız evinizin fiyatının 380 bin
ŞEYTANİ BİR ŞEKİLDE BİR AŞAĞI BİR YUKARI
liraya düştüğünü görseniz neler hissederdiniz?
OYNAŞIRKEN SİZİ İÇİNE ÇEKİP
Yapmakta olduğunuz işinizdeki veriminiz nasıl bir
ALMAYACAĞINDAN EMİN MİSİNİZ?
gelişim gösterirdi?
BİRÇOK HİSSE YÜKSELİŞLER YAPARKEN
SİZİN UZUN VADELİ HİSSENİZ YA DA
26
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
27
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Dr. Erdinç Eğitici Bülten 11 Ekim 2015 Pazar
28
Dr. Yaşar Erdinç tarafından hazırlanan ve yatırımcıların bilinçli yatırım yapmaları konusunda eğitici ve uyarıcı mesajlar içeren bu bültenin görsel ve yazılı
medyada, internet ve sosyal medya ortamında, e-posta veya forumlar yoluyla kaynak gösterilerek dahi dağıtılması, haber yapılması, kullanılması,
yayınlanması kesinlikle yasak olup, telif hakları gereğince bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.