Professional Documents
Culture Documents
Sunum2 - Di̇ki̇ş Ti̇pleri̇ - Oluşumlari Ve Uygulamalari
Sunum2 - Di̇ki̇ş Ti̇pleri̇ - Oluşumlari Ve Uygulamalari
Bu dikiş, bir ya da daha fazla iğne ipliğinden “intralooping” tekniğiyle oluşturulur: İğne
ipliğinin ilmeği, kumaşın alt yüzeyinde kendi ilmeği arasından geçirilerek zincir şeklinde
bağlantı yapar. Tek iplikli zincir dikişte iplik kavrayıcı (lüper) (looper) iplik taşımaz.
Uygulamalar:
Teyelleme (basting); düğme (button) veya çıtçıtların (press-stud) tutturulması; kör dikiş (blind
stitch) kenarları; manşet (cuff), yırtmaç (vent),çorap vb.’nde bölgesel (spot) takviyelendirme,
giysilere ve çoraplara ürün etiketlerinin (label) tutturulması.
Sınıf 300 Düz dikiş (Lockstitch)
Düz dikiş, en yaygın kullanılan dikiş türüdür. Düz dikişin en basit tipi olan 301 dikiş, iki iplik
sisteminden oluşur. Üst iplik sitemi (iğne ipliği) ile alt iplik sistemi (masura ipliği) kumaşın orta
noktasında bağlantı yapar (interlacing yöntemi). Dikiş her iki kumaş yüzeyinde aynı görünür.
Şekil 10. Interlacing (Dikiş 301) Şekil 11. Düz dikiş 301
http://www.knitepedia.co.uk/browse/knit_tech/Clothing_tech/default.htm
Şekil 12. Interlacing oluşumu
http://www.knitepedia.co.uk/browse/knit_tech/Clothing_tech/default.htm
http://158.132.122.156/portal/pattern/02Clothing/6Stitches02.pdf
301 dikişin oluşumu: animasyon (QC)
Şekil 13. Dikiş 301: Ön ve arka görünüm.
http://www.coatssewingsolutions.com/sewingsolutions/download/stitchtypeclassification.pdf
Dikiş 304, genellikle zig-zag kilit dikiş olarak adlandırılır. Zig-zag görüntüsü, kumaş
beslenirken iğne çubuğunun yatay olarak hareket etmesi ile oluşur.
Uygulamalar:
Düz dikiş 301; dikişin her iki yüzde de aynı görünmesinin istendiği çift taraflı kullanılabilen
ürünlerde, farklı renkteki kumaş katlarına uygun iplik kullanımını mümkün kılması sebebiyle
uygulanır. İğne ucunda kumaş döndürüldüğünde 90 derecelik bir açıda güvenilir şekilde dikim
yapılabilen tek dikiştir. Bu, yaka ve manşet gibi parçaların üst dikişleri için önemlidir.
Sınıf 400 Çok iplikli zincir dikişler (Multi thread chainstitches)
İki veya daha fazla iplik grubundan oluşmaktadır. En basit tipi 401 dikiştir. 401 dikişe çift kilit
zincir dikiş de denir. Bunun sebebi; her bir iğne ipliği ilmeğinin, kumaşın alt yüzeyinde aynı
lüper ipliği tarafından oluşturulan iki ilmekle birden zincir şeklinde bağlantı yapmasıdır.
(interlooping yöntemi).
http://www.coatssewingsolutions.com/sewingsolutions/download/stitchtypeclassification.pdf
Dikiş 406 üç iplikle oluşturulur: iki iğne ipliği (kırmızıyla gösterilen) ve bir lüper ipliği (sarı ile
gösterilen). İğne ipliklerinin ilmekleri lüper ipliği ile “interlooping” ve “interlacing” tekniklerine
göre bağlantı yaparlar.
Dikiş 406, çok iplikli zincir dikişte en çok kullanılan dikiş tipidir; reçme dikiş olarak adlandırılır.
Genellikle işlenmemiş kenarların kapama dikişi olarak kumaş kenarlarına uygulanır. Kullanım
yerlerine ilişkin örnekler:
http://www.coatssewingsolutions.com/sewingsolutions/download/stitchtypeclassification.pdf
Etek reçme: Özellikle likralı, esnekliği yüksek ve hassas kumaşlardan yapılmış ürünlerin etek
ucu, kol ağzı, paça vb. yerlerinin kıvrılarak temizlenmesinde kullanılır. Bıçak tertibatı ilave
edildiğinde reçme dikişinin dışında kalan kumaş fazlalığı kesilerek temizlenir.
http://cygm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/kursprogramlari/giyim/moduller/recme.pdf
Bant reçme: Etek reçmenin ön kapağının değiştirilip biye aparatının takılmasıyla bant reçme
yapılabilir.
Kemer köprüsü: Reçme makinesine köprü kıvırma aparatı ilavesiyle kemer köprüsü
yapılabilir.
http://cygm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/kursprogramlari/giyim/moduller/recme.pdf
Dikiş 407 dört iplikle oluşturulur: üç iğne ipliği (kırmızıyla gösterilen) ve bir lüper ipliği (sarı ile
gösterilen). İğne ipliklerinin ilmekleri lüper ipliği ile “interlooping” ve “interlacing” tekniklerine
göre bağlantı yaparlar.
http://www.coatssewingsolutions.com/sewingsolutions/download/stitchtypeclassification.pdf
Dikiş 408 beş iplikle oluşturulur: iki iğne ipliği (kırmızıyla gösterilen), iki lüper ipliği (sarı ile
gösterilen) ve bir yatırım ipliği (mavi ile gösterilen). İğne ipliklerinin ilmekleri lüper iplikleri ile
“interlooping” ve “interlacing” tekniklerine göre bağlantı yaparlar. Bu dikiş, iki sıra 401 zincir
dikiş ve kumaşın üst yüzeyini örten bir yatırım ipliğinden oluşmaktadır. Üst yatırım ipliği
kumaşın yüzeyinde iğne ipliklerinin arasında ve etrafında yer alır.
http://www.coatssewingsolutions.com/sewingsolutions/download/stitchtypeclassification.pdf
Çok İplikli Zincir Dikişin Avantajları:
• İğne ipliği ve lüper ipliği büyük iplik bobinlerinden beslenir; masura değişim zamanı ortaya
çıkmadığından sürekli, uzun dikim uygulamaları için mükemmeldir.
• Mukavemetli ve esnekl bir dikiştir. Lüper ipliğinin, her bir dikiş için iki ilmek oluşturması hem
dikişlerin esnek ve kuvvetli olmasını sağlar hem de daha ince iplik kullanımını mümkün kılar.
(Düz dikişe göre daha sağlam ve esnek, tek iplikli zincir dikişe göre daha az esnektir.)
• İpliklerin kumaş tabakaları arasında değil de kumaşın altında bağlantı yapması, özellikle sık
dokulu kumaşlarda dikiş büzülmesi problemini azaltır.
• Tüm bu faktörler üretimin artmasına katkıda bulunur.
Dezavantajları:
• İplikler kesilirse veya ipliklerden biri zarar görürse
dikişler kolaylıkla kaçar veya sökülebilir.
• Dikiş bitmiş uçtan da kaçabilir. Bu problemi azaltmak
için sık-dikiş (over-sew) veya punteriz (bar-tack)
yapılmalıdır. Şekil 26. Dikişte kaçma
http://www.knitepedia.co.uk/browse/knit_tech/
Clothing_tech/default.htm
Sınıf 500 Overlok dikişler (Over edge chainstitches )
Kenar temizleme dikişidir. Bir iğne ipliği ve kumaşın yanından ve altından beslenen bir veya
daha fazla lüper ipliği ile “interlooping” tekniğine göre oluşturulur. Bu dikiş tipine overlok da
denir. Adından da anlaşılacağı üzere bir veya daha fazla iplik, kumaş kenarının etrafını sarar.
Makinenin üzerindeki kesme bıçağı dikişten önce kumaş kenarını düzeltir.
http://www.knitepedia.co.uk/browse/knit_tech/Clothing_tech/default.htm
Avantajlar:
• Kumaş kenarındaki saçaklanmaları önlemek için kullanılır. Genellikle kumaş katlarının kesik
kenarını dikmek ve temizlemekte kullanılır.
• İplik tedarikinin büyük bobinlerden yapılması sebebiyle uzun dikim uygulamaları için
mükemmeldir.
• Oluşan dikişler yüksek elastikiyete ve düz dikişin hemen hemen beş katı iplik kullanıldığı
için daha yüksek mukavemete sahiptir.
• Bu yüksek hızlı kompakt makineler, bobin değiştirmeden uzun dikim yapılabilmesi için
tasarlandığından üretimin artırılmasına yardımcı olur.
Dezavantajlar: Bu dikiş tipi, dikiş sırıtmasına (seam grinning) eğilimlidir. Dikiş sırıtması;
dikişin, dikim hattına dik açıda çekilmesiyle ipliklerin ortaya çıkmasıdır.
http://www.knitepedia.co.uk/browse/knit_tech/Clothing_tech/default.htm
Şekil 34. Dikiş 512: Ön ve arka görünümü
http://www.coatssewingsolutions.com/sewingsolutions/download/stitchtypeclassification.pdf
Dikiş 514, dört iplik emniyet dikişli overlok olarak adlandırılır; iki iğne ve dört iplikle
oluşturulur. Bu zincir dikişin yapısı, iki iğne ile kombine edilen güvenilir iplik gerilim dengesi
sayesinde dikiş büzülmesi, iplik kopması, dikiş ayrılması gibi birçok üretim ve kalite problemini
çözmüştür. Özellikle hafif ve narin materyaller için kullanışlıdır. Ayrıca görünüşü nedeniyle de
popülerdir: güçlü dikiş ipliği özelliklerini korurken görüntüsü zariftir. Dört ipliğin kullanılması bu
dikişi ekonomik bir opsiyon haline getirir. Hem dokuma hem de örme giyim endüstrilerinde dikim
ve kenar temizleme için geniş çapta kullanılır: örme üst giysi, kadın iç giyimi, iç çamaşırı, spor
giyim, kayak giysisi, dans giysisi, tişört, polo tişört, tayt, çocuk giyimi, gömlek ve bluzlar.
http://www.knitepedia.co.uk/browse/knit_tech/Clothing_tech/default.htm
Şekil 36. Dikiş 514: Ön ve arka görünümü
http://www.coatssewingsolutions.com/sewingsolutions/download/stitchtypeclassification.pdf
516 tipi, beş iplik emniyet dikişi olarak adlandırılır. İki iğne ve beş iplik kullanılarak birbirine
paralel, bağımsız iki dikiş oluşumunun aynı anda dikilmesiyle ile gerçekleştirilir: 401 ve 504.
Şekil 37. Dikiş 514 (401.504):Solda bir iğne ipliği (1) ve bir lüper ipliği (a) ile Dikiş 401, sağda bir
iğne ipliği (1) ve iki lüper ipliği (a ve b) ile Dikiş 504 oluşturulur.
http://www.knitepedia.co.uk/browse/knit_tech/Clothing_tech/default.htm
Şekil 38. Dikiş 516: Ön ve arka görünümü
http://www.coatssewingsolutions.com/sewingsolutions/download/stitchtypeclassification.pdf
Emniyet dikişi 516 dokuma giyim endüstrisinde dikim ve kenar temizlemede, özellikle
zorlanmaya ve gerilime maruz giysi bölümlerinde ve iplikleri kolay sökülen giysilerin
kenarlarının dikişinde yaygın olarak kullanılır: kot, iş giysisi, kadın ve erkek pantolonu,
astarsız ceket, gömlek, bluz, günlük giysi.
Sol iğne işlem dışı bırakılarak makine, pantolon paçalarına (trouser legs) sürfile çekme veya
cep kenarlarını temizleme gibi standart overlok uygulamaları için Dikiş 504’e dönüştürülebilir.
Sağ iğne işlem dışı bırakılarak makine, pantolon paça dikişleri, kol dikişleri (sleeve seams)
ve sırt dikişleri (back seams) gibi açık dikiş uygulamaları için Dikiş 401’e dönüştürülebilir.
Sınıf 600 Kapama (örtme) amaçlı dikişler (Cover seam chainstitches)
İki veya daha fazla iğne ipliği alt yüzeyde bir lüper ipliği ile, üst yüzeyde ise bir yatırım ipliği
(cover thread) ile bağlantı kurar. Bu dikiş tipleri, bir dikişin hem üst hem de alt yüzeyinin
temizlenmesi ve dikişin düz olması gerektiğinde kullanılır. Sürtünmenin az olması istenen
yerlerde (iç çamaşırları gibi), yaka, kolevi ve paçalara bant takma işleminde ve daha çok
örme giysileri süsleme amacıyla kullanılır.
http://www.knitepedia.co.uk/browse/knit_tech/Clothing_tech/default.htm
605 dikişin oluşumu: animasyon (QC)
Şekil 40. Dikiş 602: Ön ve arka görünümü
El dikişleri genellikle pahalı hazır giyim ürünlerinde kullanılmaktadır. Özel bir dikiş efekti yaratır.
Örneğin ceketlerin dış kenarlarına punta dikiş yapılabilir. Makine yüksek hızlı değildir. Dikiş
işleminde iki uçlu ortada deliği bulunan iğneler kullanılır.
Ultrasonik dikiş yöntemi, farklı tekstil yüzeylerinin hızlı ve temiz bir şekilde birleştirilmesinde
kullanılan konvansiyonel dikiş yöntemlerinin alternatiflerinden biridir ve bu yöntem son yıllarda
üzerinde durulan bir konu haline gelmiştir. Ultrasonik enerji kullanıldığı alana tasarruf,
verimlilik ve temiz üretim olanakları sağlamaktadır. Tekstilin birçok alanında kullanılan
ultrasonik güç, hazır giyim işletmesinde giysi parçaları birleştirmede kullanılan etkin
yöntemlerden birisidir. Geleneksel dikişte karşımıza çıkan birçok problem ultrasonik dikiş ile
yok edilebilir seviyelere erişmiştir.
https://tnection.com/ultrasonik-dikis-yontemi
Ultrasonik Dikiş Makinalarının Çalışma Prensibi:
Ultrasonik dikişin esasını oluşturan titreşimler materyal
içerisinde hızlı bir ısı artışı meydana getirir. Bu ısı artışı da
materyalin eriyip birleşmesine ve bir bağ oluşturmasına
sebep olur.
Ultrasonik dikiş makineleri yapı itibariyle klasik dikiş
makinelerine benzer, ancak üzerinde iğne ve iplik taşıyacak
kısımlar bulunmaz. Cihazın çalışma prensibi elektrik
enerjisinin yüksek frekanslı mekaniksel titreşime
dönüştürülmesidir. Yüksek frekanslı elektriksel enerji
Şekil 44. Ultrasonik dikiş yapımı
elektromanyetik bir konvertere iletilir, bu konverter yüksek
frekanslı elektriksel titreşimleri dikey mekaniksel
titreşimlere dönüştürür. Bu dikey hareket konverterin diğer
ucundan çıkar ve mekanik enerjiyi yapıştırılacak parçalara
ileten boynuza transfer edilir. Birleştirme işleminde
kumaşların birbirine bağlanmasındaki en önemli görev
“boynuz” ve “örs” adı verilen parçalara düşmektedir.
Şekil 45. Örs
Boynuz ve örs arasından geçen kumaş, yüksek
frekanslı mekanik titreşim enerjisi nedeniyle
birbirlerine sürtünerek ısı açığa çıkarır. Bu
sürtünme ısısı materyaldeki sentetik liflerin eriyip,
yapışmasına neden olur. Kumaş ilerleyip titreşim
enerjisinden uzaklaştığında ani bir ısı kaybıyla, bu
yapışma kalıcı bir hal alır ve yıpranmamış ve
sökülme tehlikesi olmayan ultrasonik dikiş elde
edilmiş olur.
Boynuzlara göre örsler, tam zıt yönde
konumlandırılırlar. Dikiş sırasında oluşturulan
desen, kumaşa genelde örs yüzeyindeki dişler ile
birlikte iletilir. Örs yüzeyleri düz bir satıhtan oluşan
bazı makinelerde ise desen, boynuza bağlı olan
roleler üzerine yerleştirilmiştir. Şekil 45. Farklı örs tipleri
Ultrasonik Dikişin Avantaj ve Dezavantajları:
Kaynak: Sinem Gök, 2016, Ultrasonik Dikiş Parametrelerinin Ultrasonik Dikiş Mukavemetine Etkilerinin
Araştırılması, Marmara Ün. , Yüksek Lisans Tezi,
Son yıllarda ultrasonik dikişle ilgili yapılan birçok çalışma mevcuttur. Konuyla ilgili yapılan
çalışmalarda ultrasonik dikiş ve konvansiyonel dikişle dikilmiş kumaşların çeşitli özellikleri
incelenip karşılaştırılmıştır. Ultrasonik dikiş, hem kullanım kolaylığı, hem hızlı birleştirme süreci
hem de iğne, iplik gibi üretim materyallerine ihtiyaç duymaması açısından avantajlı bir
birleştirme yöntemi olarak çeşitli sektörlerde yer almaktadır. Ekonomik bir dikim yöntemi
olmasından dolayı bilhassa kullan-at olarak isimlendirilen tek kullanımlık nonwoven tekstil
ürünlerinde (tıbbi maskeler ve önlükler, torbalar, kumaş peçeteler vs.) sıklıkla tercih
edilmektedir. Giysi parçalarının birleştirilmesinde yani dikiş amaçlı kullanımına ise dikiş
mukavemetinin yüksek olması ve su geçirmez bir dikiş olmasından dolayı bilhassa mayo gibi
deniz giysilerinde rastlanmaktadır.
https://tnection.com/ultrasonik-dikis-yontemi
Ultrasonik Dikişin Kullanım Alanları:
Otomotiv ve Motosiklet :
• Koltuk kolu, başı ve tüm döşemeciliği
• Üstü açılır araba başı
• Örtü (ör: araba örtüsü)
• Motosiklet oturma yeri
• Katranlı muşambalar
Kaynak: Sinem Gök, 2016, Ultrasonik Dikiş Parametrelerinin Ultrasonik Dikiş Mukavemetine Etkilerinin Araştırılması, Marmara
Ün. , Yüksek Lisans Tezi,
Spor Giysi ve Malzemeleri:
• Su geçirmez ceket, pantolonlar ve
ayakkabılar
• Sırt, tasıma çantaları ve uyku tulumları
• Çadırlar
• Tişörtler
• Zıplama örtüleri
• Can yelekleri
• Şişirilebilir botlar
• Plaj kıyafetleri
Kaynak: Sinem Gök, 2016, Ultrasonik Dikiş Parametrelerinin Ultrasonik Dikiş Mukavemetine Etkilerinin Araştırılması, Marmara
Ün. , Yüksek Lisans Tezi,
İş Giysileri ve Koruyucu Giysiler :
• Kurşun geçirmez kıyafetler
• Tüm is elbiseleri
• Polis, asker, itfaiyeci ve diğer güvenlik personeli kıyafetleri
İç Giyim :
• Sutyenler
• Külot ve diğer iç çamaşırlar
Kaynak: Sinem Gök, 2016, Ultrasonik Dikiş Parametrelerinin Ultrasonik Dikiş Mukavemetine Etkilerinin Araştırılması, Marmara
Ün. , Yüksek Lisans Tezi,
Örtü ve Paketleme :
• Örtüler
• Katranlı Muşamba Ve Tekne Örtüleri
• Paketleme Malzemeleri
• Havuz Örtüleri
• Su Tankları Ve Kapları
• Tenteler
• Büyük Çadırlar
Kaynak: Sinem Gök, 2016, Ultrasonik Dikiş Parametrelerinin Ultrasonik Dikiş Mukavemetine Etkilerinin Araştırılması, Marmara
Ün. , Yüksek Lisans Tezi,