T.C.

Kafkas Üniversitesi
Dede Korkut Eğitim Fakültesi
İlköğretim Matematik Öğretmenliği Bölümü

MEHMET FATİH KURT – 201804364056

Ortaokul Matematik Öğretim Programları

Mevcut Programın Olumlu-Olumsuz Yönlerden Değerlendirilmesi

 Müfredat ve Öğretim programları hem öğrenciler hem de öğretmenler için önemli bir yol
göstericidir. Öğrencilerin başarılı öğretmenlerin ise verimli ve düzenli bir yol izlemesi için
müfredat önemli bir etkendir.

Eğitim de ki yeniliklerin artmasıyla ülkeler başarılı nesiller yetiştirmek için öğretim

programlarını ve müfredatlarını sürekli yenileyip sentezlemektedirler. etmektedir. Bu yüzden
eğitim sürecinde keşfedilip geliştirilen yeni öğrenme durumları da öğretim programlarında yer
alıp yeniden şekillenmektedir.

Müfredat ve öğretim programlarında ele alınan yeni eğitim formülleriyle matematikteki

konuların birbirine uygun olması ve yeni akım ve eğitimlere dair faktörleri barındırması,
matematiği ayrıcalıklı bir konuma oturtmuştur.

Yenilenen müfredat ve programların daha çok öğrenci merkezli olmasıyla beraber

öğrencilere öğrendiklerinin arkasında yatan nedenleri kavratmayı hedeflemektedir. Eğitim
programları bilimsel ve teknolojik gelişmelere bağlı olarak sürekli bir değişim içindedir.
Zamana ve koşullara göre de değişmektedir. Müfredat ve eğitim programının iyi ölçülmesi ve
uygulanması ne kadar önemli ise, bu programın uygun yöntemlere göre değerlendirilip,
uygulanması da önemlidir,

Ülkemiz de matematik dersinin müfredat ve öğretim programları ilkokul veya ortaokul

düzeyinde Cumhuriyetin kurulduğu yıllarda Milli Eğitim Bakanlığının kurulmasıyla 1924
yılında yeni kurulan bakanlık tarafından yayına girmiştir. Sonrasında 1936, 1948, 1968’de ve
1983 yıllarında matematik dersinin müfredatı ve öğretim programları, yenilenmiştir. 1998
yılında “Matematik Dersi Öğretim Programı” adıyla güncellenmiştir. 2004 yılında ise
öğrencinin anlaması ve kavraması merkezi anlayışla yani yapılandırmacı öğrenci yaklaşımına
uygun olarak ilköğretim matematik dersi öğretim programı ve müfredatı yenilenmiştir. 2005
yılından 2018 yılına kadar yayınlanan ortaokul matematik dersinin eğitim ve öğretim
programları, amaçları, içerikleri ve kazanımları bakımından uygulanmıştır.

5.Sınıf Kazanım Ve Açıklamaları

5. sınıfların matematik dersinde konu sıralaması “Doğal sayılar, Doğal sayılarla işlemler,
Kesirler, Kesirlerle İşlemler, Ondalık gösterim, Yüzdeler, Temel geometrik kavramlar ve
çizimler, Üçgen ve dörtgenler, Veri toplama ve değerlendirme, Uzunluk ve zaman ölçme,
Alan ölçme Geometrik cisimler” olarak yer almaktadır. Konu sıralamaları, öğrenme alanlarına
göre birleştirilme işlemleri yapılması ve kazanımların sadeleştirilmesi yeni müfredatın en
belirgin özelliği olmaktadır. Bu sayede konular ve kazanımlar arasında bütünlük sağlanmış ve
kazanımların anlaşılabilirliği artmıştır.

Doğal sayılarla işlemler bölümünde 12 kazanım vardır ve ayrılan ders saati 28’dir. Bu ders
saati azdır. Bu durum konunun daha yüzeysel anlatılmasına neden olacaktır.
5. sınıf müfredatında öğrencilerin doğru, doğru parçası ve ışın gibi temel geometrik
kavramları açıklaması, göstermesi ve çizmesi hedeflenmiştir. Böylece geometrik şekiller ile
ilgili ilk adım atılmıştır. Öğrencilerin ayrıca çokgenleri isimlendirmeleri ve temel elemanlarını
tanımaları amaçlanmıştır.
Öğrencilerin 5. sınıfta dikdörtgenin alanını santimetrekare ve metrekare cinsinden
hesaplamaları, dikdörtgenler prizmasını tanımaları, temel özelliklerini belirlemeleri, yüzey
açınımı çizmeleri ve yüzey alanını hesaplamaları hedeflenmiştir. Müfredat uygun temel bir
eğitim sağlaması için ölçme ve hesaplama ile ilgili durumlara da yer vermiştir.
5. sınıf seviyesinde ki öğrencilerden veri işleme öğrenme alanına ilişkin öğrencilerden veri
toplamayı gerektiren araştırma soruları oluşturmaları, bu sorulara uygun veriyi tablo, sıklık
tablosu ve sütun grafiğinden uygun olanları ile göstermeleri ve yorumlamaları
beklenmektedir. Öğrencilerin ölçme değerlendirme durumlarında aktif olmaları da
önemsenmiştir.

6.Sınıf Kazanım Ve Açıklamaları

6. sınıfların matematik dersinde konu sıralaması “Doğal sayılarla işlemler, Çarpanlar ve
katlar, Kümeler, Tam sayılar, Kesirlerle İşlemler, Ondalık gösterim, Oran, Cebirsel ifadeler,
Veri toplama ve değerlendirme, Veri analizi, Açılar, Alan ölçme, Çember, Geometrik cisimler
ve Sıvı ölçme” konuları yer almaktadır.

Kesirlerle işlemler konusu 5. Sınıfta, 2 kazanım 15 saat olarak ele alınmış, 6.snıfta ise 8
kazanım 18 saat olarak ele alınarak daha da ayrıntılı olarak ele alınıp işlenmiştir. Bu durum
öğrencilerin bu konu ile ilgili kafalarında soru işareti kalmamasına, konuyu sağlam bir temelle
öğrenmelerine ve etkinliklerle katkıda bulunmasını sağlayacaktır.
Cebirsel ifadelerle ilgili kazanımlar ilk olarak 6. sınıfta yer almaktadır. Öğrencileri ileri ki
yıllara ait olan bazı konulara hazırlanmayı hedeflemektedir. Bu sınıf seviyesinde
öğrencilerden sayı örüntülerinde istenilen terimi bulmaları, cebirsel ifadeleri
anlamlandırmaları hedeflenmektedir. Ancak konular yüzeysel anlatılıp genel geçer bir şekilde
ifade edilmiştir.

Ayrıca çarpanlar ve katlar konusunun kazanımlarından sonra yer alan açılar konusunun
kazanımları cebirsel ifadelerden sonraya alınarak konu bütünlüğü sağlanmıştır.

6. sınıf da çember kavramı ve dikdörtgenler prizmasının hacmini anlamlandırmaya ve

hesaplamaya yönelik kazanımlara da yer verilmiştir. Böylece öğrencilerin açı ve yükseklik
kavramlarını anlamlandırmaları, paralelkenar ve üçgenin alanlarını hesaplamaları beklenir.

6. sınıf da ki öğrencilerden iki veri grubuna ilişkin veri elde etmeleri, bu verileri
düzenlemeleri ve analiz etmeleri beklenmektedir. Öğrenciler böylece iki veri grubuna ait
verileri karşılaştırmada ve yorumlamada aritmetik ortalama, standart sapma ve açıklık
kullanarak belirlenen hedeflerle kazanım sağlar.

7.Sınıf Kazanım Ve Açıklamaları

7. sınıfların matematik dersinde konu sıralaması “Tam sayılarla işlemler, Rasyonel sayılar,
Rasyonel sayılarla işlemler, Cebirsel ifadeler, Eşitlik ve denklem, Oran ve orantı, Yüzdeler,
Doğrular ve açılar, Çokgenler, Çember ve daire, Veri analizi, Cisimlerin farklı yönlerden
görünümleri.” Konuları yer almaktadır.
 7. sınıf da “Sayılar ve İşlemler” tam sayılarla toplama, çıkarma, çarpma ve bölme işlemleri,
rasyonel sayıların tanıtılmasını, karşılaştırılmasını ve rasyonel sayılarla dört işlem yapıp
problem çözmeyi içermektedir. 7. sınıfta oran ve orantı alt öğrenme alanına gelince
öğrencilerin oranları verilen çoklukları belirlemeleri, gerçek hayat durumlarını inceleyerek
orantısal durumları tespit etmeleri, doğru ve ters orantılı çoklukları anlayarak ilgili
problemleri çözmeleri beklenmektedir. Oran ve orantı konusu sadece 7.sınıfta ele
alınmaktadır ve bu durum konunun eksik anlaşılmasına sadece bir dönemde işlenip
geçilmesine sebep olmaktadır.
7. sınıfta iki alt öğrenme alanı vardır. Bunlar; cebirsel ifadeler ile eşitlik ve denklem. Bu
sınıf düzeyinde öğrencilerin cebirsel ifadelerde toplama ve çıkarma işlemlerini yapmaları,
eşitlik kavramını anlamaları ve birinci dereceden bir bilinmeyenli denklemleri ve ilgili
problemleri çözmeleri beklenmektedir. 6. Sınıf tan cebirsel ifadelerle ilgili temeli olan öğrenci
eşitlik ve denklem konusunda da sıkıntı yaşamayacaktır.
7. sınıf müfredatın da geometri alanında açıortay, yöndeş, ters, iç ters ve dış ters açı
kavramları ele alınıp bunların özellikleri incelenmektedir. Çokgenler konusunda düzgün
çokgenler ve iç ve dış açıları ele alınmakta ve dikdörtgen, paralelkenar, yamuk ve eşkenar
dörtgen incelenerek yamuk ve eşkenar dörtgene ait alan bağıntıları oluşturularak ilgili alan
problemlerinin çözülmesi beklenmektedir. Böylece geometrinin farklı evreleri öğrenciler
tarafında görülmüş olup daha uygulamalı bir şekilde incelenmiştir. Ancak bu durum öğrenciyi
problemleri çözerken bir karmaşaya da yol açabileceği de gözlemlenmiştir. Kazanımı 6.sınıfta
az olan geometrik şekiller 7. Sınıfta temeli az olan öğrencilere biraz zorlayıcı gelmektedir.
7. sınıf müfredatında daire ve çizgi grafiği kavramları ele alınmaktadır. Öğrencilerin bu
grafikleri yorumlamaları beklenmektedir. Ayrıca ortanca ve tepe değer kavramlarının da
öğrenciler tarafından anlaşılması, hesaplanması ve yorumlanması beklenmektedir. 6. Sınıftan
temeli ve kazanımı az olan öğrencilerin bazı kavramları anlamaları ve yorumlamaları eksik
olduğundan verim konusunda sıkıntı oluşturabileceği de öngörülmüştür.

8.Sınıf Kazanım Ve Açıklamaları

8. sınıfların matematik dersinde konu sıralaması “Çarpanlar ve Katlar, Üslü ifadeler,
Kareköklü ifadeler, Veri analizi, Basit olayların olma olasılığı, Doğrusal denklemler,
Eşitsizlikler, Üçgenler, Eşlik ve benzerlik, Dönüşüm geometrisi, Geometrik cisimler” konuları
yer almaktadır.
8. sınıf ta çarpanlar ve katlar, üslü ifadeler ve kareköklü ifadeler yer alınmaktadır. En
büyük ortak böleni (EBOB) ve en küçük ortak katı (EKOK) hesaplama ve ilgili problemleri
çözmek ile başlayan öğrenme alanı, üslü ifadelerle ilgili kurallar ve işlemler ile devam
etmektedir. Bilimsel gösterimler de yine 8. sınıfta yer almaktadır. Öğrencilerin kareköklü
ifadeleri anlaması, bu ifadelerle işlem yapabilmesi ve ondalık gösterimlerin kareköklerini
belirlemesi beklenmektedir. Son olarak gerçek sayıları tanımaları ve rasyonel sayılar ile
irrasyonel sayılar arasında ilişkiler kurabilmeleri 8. sınıfta ele alınmaktadır.
8. sınıfın müfredatın da konu sayısı çok fazla ele alınmıştır. Müfredat da sıkıştırılmaya
çalışılan konular 6. ve 7. sınıf müfredatına yayılıp bir sınav süreci yaşayan 8. Sınıf
öğrencilerine birazcık daha esnek koşullar sağlanabilir.
 8. sınıfta müfredat da cebirsel ifadelerin öğrenme alanına çok daha geniş yer verilmektedir.
Cebirsel ifadelerle ilgili; özdeşlikler, doğrusal denklemler, eşitsizlikler konuları da
işlenmektedir. Öğrencilerin cebirsel ifadeleri ve özdeşlikleri anlamaları ve cebirsel ifadeleri
çarpanlara ayırmaları beklenmektedir. Bunlara ek olarak iki değişken arasındaki doğrusal
ilişkinin incelenmesi ve denklem çözümleri yer almaktadır. Denklemler konusu böylece
tertipli bir şekilde müfredatta düzenli bir şekilde ele alınıp 8. sınıfta tamamlanmış oldu.
Bunun yanı sıra doğrusal ilişkiler ve denklemler konusunu ve eşitsizlikler konularını takiben
geometrik kavramlara girilmesi ve özellikle “üçgen eşitsizliği “ konusunun eşitsizlik
kavramında sonraya alınması da isabetli olmuştur.
8. sınıf öğretim programın da üçgenler ile ilgili olarak Pisagor bağıntısını anlamaları ve
ilgili problemleri çözmeleri beklenmektedir Ancak Pisagor bağıntısının kuralı 8. Sınıf ta değil
de daha geçmiş yıllarda da verilebilirdi. Bağıntının kuralı kolaydır ve öğrencileri 8. Sınıftaki
eşlik ve benzerlik konusuna hazırlayabilirdi. Pisagor bağıntısıyla çokgenlerde eşlik ve
benzerlik kavramları incelenmekte ve öğrencilerin eş ve benzer çokgenleri belirlemeleri ve
inşa etmeleri beklenmektedir. Ayrıca geometrik cisimlerden dik prizma, dik silindir, dik
piramit ve koni de ele alınmaktadır
Olasılık konusu sadece 8. sınıf müfredatında yer almaktadır. Olasılık konusu geniş ve
detaylı bir konu olduğu için 6. Sınıfta bir temel oluşturularak 7. sınıfta da biraz ele alınarak 8.
sınıfta tam işlenmesi gereken bir konu olabilirdi. Olasılık da öğrencilerin bir olaya ait olası
durumları ve farklı olasılıklara sahip olayları belirlemeleri, eş olasılıklı olayları incelemeleri
ve basit olayların olma olasılıklarını hesaplamaları beklenir.