Gereken günlük yaşamımızda gerekse işyerlerinde sıklıkla • Alet sapı ve şasesi olası kırık ve çatlak risklerine karşı Takımlar

arşı Takımlar Doğru Kullanma Yanlış Kullanma

kullanılan el aletlerinin kimi zaman ciddi tehlikeler yarattığı, kontrol edilmelidir. Çekiçler Çivi sökmek için çekicin Demirci çekicini
uzuv kayıplarına hatta ölümlere dahi neden olduğu aşikardır. çeneli tarafının kullanılması, doğrama işlerinde
• Kablo hasarlarına dikkat edilmeli, yalıtımı bozulmuş çatlak ya demir dövmede ağır demirci kullanmak, sert çelik
da kesik olan kablolar kullanılmamalıdır. çekici kullanılması. dövmede kullanmak.
EL ALETLERİNDE GÜVENLİK • Tetik emniyetinin sağlam olup olmadığı kontrol edilmelidir. Keskiler Ağaç parçalamak, metal Tornavida veya
El aletlerinin genellikle yarattığı tehlikeler şunlardır ; • Fiş ve bağlantı kabloları kontrol edilmelidir.Çift yalıtımlı kesmek. manivela gibi
kullanmak
olduğu belirli olmayan elektrikli el aletleri topraklama bağlantısı Matkaplar Ahşap, beton ya da metal Yanlış tatbik edilme
• Gürültü olmayan fişlerle kullanılmamalıdır. delme
• Sivri uçlar • Arızalı el aletleri kullanımdan alıkonulmalı ve başkasının Eğeler Malzeme eğelemek Eskilerden keski veya
• Elektrik şokları tornavida yapmak
kullanmasını engelleyebilmek için üzerine ‘’ DİKKAT Bıçaklar Kesme işlerinde Tornavida gibi ya da
• Toz ARIZALIDIR ‘’ etiketi asılmalıdır. kullanılması kutu kapağı açmada
• Keskin kenarlar • Geçici olarak da olsa arızalı el aletleri ve aksesuarları kullanım.
• Kesilmeler kullanılmamalıdır. Manivelalar Uygun şekilde yük Fazla ağır kaldırmak,
kaldırmak, sandık açmak. destek veya takoz gibi
• Sıyrılmalar • Elektrikli el aletlerinin aksesuarları tasarlandığı yerlerde kullanmak.
kullanılmalı, yanlış uygulamalara fırsat verilmemelidir. Kazmalar Toprak kazmada kullanmak Manivela gibi taş veya
El aletlerindeki kazaların temel nedenleri ise ; ağaç sökmede
kullanma
• Arızalı ve bakımsız olması Elektrikli el aletlerini kullanmadan ön yapılması gerekenler; Baltalar Ağaç kesmek, yontmak ve Kama gibi araya
• Usulüne uygun kullanılmaması • Alete ait el kitabı ve kullanma kılavuzu mutlaka yarmak sıkıştırma veya üzerine
• Yanlış yerlerde kullanılması okunmalıdır. vurarak yarmak.
Aleti kullanmayla ilgili yeterli bilginiz olduğundan emin Tornavidalar Vida sıkmak veya Yarma yapmak, keski
• Kullanım sırasında kişisel koruyucu donanım kullanılmaması •
gevşetmek veya kama yerine
olmadıkça alet kullanılmamalıdır. kullanmak, kontrol
Kazaların önlenmesi için yapılması gerekenler : • Aletin muhafazalarının, ataşmanlarınının ve siperlerinin kalemi gibi kullanmak.
uygun konumda olmasına dikkat edilmelidir. Kürekler Sıyırmak suretiyle Bel küreği gibi toprak
malzemeyi kaldırmak yapmak.
A.KLASİK EL ALETLERİ • Kullanılan aletin çift yalıtımlı olmasına dikkat edilmelidir. Bel küreği Toprağı şekilli kesilip Sıyırma ve aktarma
• El aleti kullanılmadan önce iyice kontrol edilmeli, çatlak saplı, • Kullanılan fiş üç elemanlı olmalı ve topraklama kablosu çıkarılması işlerinde kullanma
aşınmış, kırık, güvenli olmayan, sapı gevşemiş el aletleri ile bağlı olmalıdır. Anahtarlar Civataların sıkılması veya Çekiç yerine kullanmak
gevşetilmesi yanlış anahtar
kullanılmamalıdır. • Topraklamanın iletkenliği belirli aralıkla kontrol kullanmak
• El aletleri yapılacak işe uygun seçilmelidir. edilmelidir. Şalomo Çelik kesme işlerinde Manivela gibi ve çekiç
• El aletlerini kullanırken kendinize ve başkalarına zarar • Batarya ile çalışan el aletlerinde üreticinin önerdiği kullanmak gibi kullanmak.
verebilecek davranışlardan kaçınılmalıdır. bataryalar kullanılmalıdır. Penseler Küçük parçaları tutmak Somun sıkmak veya
veya çıkarmak gevşetmek
• Sivri uçlu ya da keskin kenarlı el aletlerini cepte • Bataryalar o alet için yapılmış şarj cihazı ile şarj Mastarlar Ara ve boşluk ölçüsünün Manivela gibi
taşınmamalıdır. edilmelidir. tespiti kullanmak
• El aletleri ile çalışma yapılacak alan kuru, düzgün olmalı ; • Bataryalar kutupları arasında kontak yaratabilecek Mikrometre Hassas ölçülerde Mengene veya işkence
kullanamak gibi kullanamak
kaygan, engebeli olmamalıdır. malzemeler arasında stok yapılmalıdır.
• Teknik ömrünü tamamlamış el aletleri kullanılmamalıdır.
• Körelmiş bıçak, zımba ve matkap uçları kullanılmamalıdır.
• El aletleri kullanılmadığından takım çantaları içerisinde ya da
uygun standlarda bulundurulmalıdır.
• Üzerine vurulmak suretiyle çalışılan zımbalar, murçlar,
çivilerin başları zaman zaman tıraşlanarak çapak fırlamalarının
önüne geçilmelidir.
• Kullanılan el aletine uygun olarak mutlaka kişisel koruyucu
kullanılmalıdır.

B.ELEKTRİKLİ EL ALETLERİ
Elektrikli el aletlerinde kazaların önlenebilmesi için bakım,
kullanım öncesi ve kullanım sırasında yapılması gerekli
çalışma ve davranışlar şöyledir.
Elektrikli el aletlerinin bakımı ;
• Olası arızalı haller için her kullanımdan önce elektrikli el
aletleri kullanıcı tarafından kontrol edilmelidir.
4
2 3
Elektrikli el aletlerinin kullanılması sırasında yapılması Basınçlı hava hortumlarında güvenlik ; .
gerekenler
• Aleti kullanmaya başlarken uygun kişisel koruyucular
Hortum çaplarının ve bağlantılarının uygun olmasına
( gözlük, maske vb.) kullanılmalıdır. dikkat edilmelidir.
• Fişi takmadan önce cihazın kapalı durumda olmasına dikkat
Özel yerlerde (aşınma, kesilme, kıvrılma riski yüksek)
edilmelidir. özel hortumlar kullanılmalıdır.
• Kullanım sırasında kablo fazla ısınıyorsa ya da cihaz fazla
Hortumlar en az 10,5 kg / cm² ye dayanıklı olmalıdır.
kıvılcım çıkarıyorsa mutlaka yetkili birinin cihazı kontrol etmesi,
Kesilme çatlak ve aşınmalara karşı basınçlı hava
arıza varsa onarılmasını sağlanmalıdır. hortumlarını sık sık kontrol edilmelidir.
• Aksesuar değiştirirken ya da ayar yaparken enerji
Hortumdan bir miktar havayı püskürtükten sonra el
kesilmelidir. aletlerine hortum bağlanmalıdır.
• Arızalı alet yerine iyi çalışan alet kullanılmalıdır.
Hortum bağlantıları için uygun kelepçeler
• Cihazın kablosunun çalışma noktasından uzak olmasına kullanılmalıdır.
dikkat edilmelidir.
Öngörülen basıncın üzerindeki bir basınçta çalışma
• Eğer mümkünse çalışılacak parçanın bir mengene veya yapılmamalıdır.
işkence ile sabitlenmesi iyi bir davranıştır.
Kullanmadığında ya da alet değişmelerinde
hortumlardaki hava girişini kapatılmalıdır.
• Kablonun aşırı ısınmasını önlemek için kullanılan uzatma

Yürüme yollarında, hollerde ve merdivenlerde hortum
kablolarının aletin kablosu ile uyumlu olmasına dikkat
varsa dikkatli geçilmelidir.
edilmelidir.

Hortumların rengi içinden geçen basınçlı gazın
• Elektrik ileten kabloların yerlerde sürünmesi engellenmelidir.
karakteristiğini yansıtmalıdır.
• Alet sıkıştırma kilidi üzerinde iken çalıştırılmamalıdır.

C.PNÖMATİK EL ALETLERİ

Pnömatik el aletlerinde güvenlik konusunu hortumlarda ve el

aletlerinde güvenlik olarak ayrı ayrı irdelemek gerekir.

Pnömatik el aletlerinde güvenlik ;

• Kullanım sırasında mutlaka gözlük veya yüz maskesi
kullanılmalıdır.
• Çalışan yere basınçlı hava ile çalışıldığına dair uyarı levhası
konulmalıdır.
• Çalışma bölgesi yakınlarında başka çalışanlar var ise onların
tozlardan, kıvılcımlardan ve parçacıklardan etkilenmemeleri
için siperlik kullanılmalıdır.
• Alete gelen basınçlı havanın temiz ve kuru olmasına dikkat
edilmelidir.Toz ve nem alete zarar verebileceğinden aletlerin
hava girişlerinde filtre olması tercih edilmelidir.
• Pnömatik el aletlerinin bakımları düzenli olarak yapılmalıdır.
Aletler her zaman yağlanmış ve temiz halde bulundurulmalıdır.
• Sadece tavsiye edilen ataşmanlar kullanılmalıdır.
• Aletin kırılma ya da kaymasından kaynaklanabilecek el ve
ayak kesilmelerine karşı dikkatli olunmalıdır.
• Basınçlı hava ile kesinlikle elbise temizliği yapılmamalıdır.
Zorunlu hallerde makinalalarda temizlik yapılacaksa nozul Yardımcı Tesisler ve Teknik
basıncı 2,1 kg / cm² nin altında olmak koşuluyla ve kişisel Emniyet Müdürlüğü
koruyucular kullanılarak temizlik yapılmalıdır.

İSG Bülten No: 21

6
5