Professional Documents
Culture Documents
S3Q4-M2 Ang Panahon
S3Q4-M2 Ang Panahon
Science
Ikaapat nga Markahan – Modyul 2
Ang Panahon
Ginsiling sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 nga: Indi pwede nga maangkon ang
kinamatarong sa pagkopya sang bisan ano man nga ginsulat sang Gobyerno sang Pilipinas.
Apang, kinahanglan anay nga may pahanugot gikan sa ahensiya sang gobyerno kon diin
ginhimo ang isa ka nakasulat para magamit nga palangitan-an ang natumod nga
sinulat. Kalakip sa pwede nga mahimo ubrahon sang natumod nga ahensya ang pagpataw
sang bayad ukon nagakaigo nga royalty bilang kondisyon.
Ang mga ginsulat ukon balasahon (istorya, seleksyon, tula, kanta, laragway, ngalan
sang produkto o brand name, tatak o trademark, palagwaon sa telebisiyon, pelikula, atbp.)
nga gingamit sa mga pinanid sang modyul nga ini nagaangkon sang pagpanag-iya para
magamit ang mga sinulat nga ini. Ginpangabudlayan mausoy ang mga ini para makuha ang
pagpasugot sa paggamit sang materyales. Wala gina-angkon sang mga manugbantala kag
manugsulat ang karapatang-ari. Ang bisan ano nga gamit luwas sa modyul nga ini
nagakinahanglan sang pagpahanugot halin sa orihinal nga nagsulat sang mga balasahon
nga ini.
Wala sang bisan ano nga bahin sang modyul nga ini ang pwede kopyahon ukon i-
imprinta sa bisan ano nga pamaagi nga wala sang pahanugot sa Kagawaran.
ii
3
Science
Ikaapat nga Markahan – Modyul 2
Ang Panahon
iii
Pauna
Para sa mga Manunudlo/Manugpatigayon:
Malipayon nga pagbaton sang tulun-an sa Science 3 sang
Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul para sa leksyon nga Ang
Panahon.
Sa pagbuligay sang mga eksperto sa patag sang edukasyon
halin sa pampubliko kag pangpribado nga institusyon, gindihon,
ginpasanyogkag tul-id nga gintun-an ang modyul nga ini para
giyahan ka, ang mga manunudlo ukon manugpatigayon agud
mabuligan nga maangkon sang mga bumulutho ang
pagsulundan sa K to 12 Curriculum samtang ginaatubang nila sing
madinalag-on ang mga pagpanghangkat sa ila kaugalingon,
sang sosyudad kag sang pang-ekonomiko nga pagtilaw sa ila
pagtuon.
Ginalauman nga ang bulig nga ini sa ila pagtuon, makaubay
sa mga bumulutho sa pagtuon nga may paggiya kag
makinaugalingon. Katuyuan man sini nga mabuligan sila nga
maangkon ang mga kasampaton sa ika-21 nga siglo samtang
padayon nga ginahatagan sang pagtamod ang ila
kinahanglanon kag kahimtangan.
Makita ninyo ang kahon nga ini sa modyul bilang dugang nga
materyal sa una nga teksto:
v
Makit-an sa sini nga bahin ang mga
Maghanas
ulubrahon para sa paggiya sa imo
sa paghanas agud lubos mo nga
maintindihan ang leksyon. Pwede
mo nga matsek ang imo mga sabat
sa mga ulubrahon gamit ang
Talamdan sang mga Sabat nga
makit-an sa ulihi nga bahin sang
modyul.
Tanda-i Makit-an sa sini nga bahin ang mga
pamangkot ukon para maproseso
mo kon ano ang natun-an mo sa
leksyon.
Himu-a Ini Ini nga bahin sang modyul may
mga hilikuton nga makabulig sa imo
sa paggamit sang imo bag-o
natun-an sa matuod nga sitwasyon
o realidad sang kabuhi. (application)
Pagtakus sang Imo Katuyuan sini nga ma assess ukon
Ihibalo matakus ang imo nahibaluan sa
leksyon.
Dugang nga mga Sa bahin nga ini, may bag-o kag
Hilikuton dugang nga mga ulubrahon para
mapasanyog ang imo nahibal-an
sa leksyon.
Talamdan sang Makit-an sini nga bahin ang husto
Husto nga mga nga mga sabat sa tanan nga mga
Sabat buluhaton sa sini nga modyul.
vi
Mga importante nga pahanumdum sa paggamit sang modyul
nga ini:
1. Gamita ang modyul nga may paghalong. Indi pagbutangan
sang bisan ano nga marka ukon sulat ang anuman nga bahin
sini. Maggamit sang papel sa pagsabat sang mga hilikuton.
2. Indi pagkalimtan nga sabtan ang Tinguha-I Ini antes
magpadayon sa iban pa nga hilikuton.
3. Basaha sing maayo ang mga direksyon antes himuon ang
kada hilikuton.
4. Mangin tampad sa pag-obra sang mga hilikuton kag sa
pagtseksang mga sabat.
5. Tapuson anay ang una nga hilikuton antes magpadayon sa
masunod pa nga hilikuton.
6. Palihog ibalik ang modyul sa imo manunudlo ukon
manugpatigayon kon tapos na nga masabtan ang tanan
nga hilikuton.
Kon ikaw nabudlayan magsabat sa mga hilikuton, indi
magkahuya nga pamangkuton ang imo nga manunudlo ukon
manugpatigayon. Pwede man ikaw makapangayo sang bulig
kay nanay ukon tatay, ukon sa imo mga magulang ukon sin-o
man sa inyo balay nga may ikasarang sa paggiya sa imo.
Tandaan mo pirme nga wala ka nagaisahanon.
Ginalauman nga paagi sa sini nga modyul,
maeksperyensyahan mo ang makahulugan nga pagtuon kag
maintindihan sing maid-id ang masunod nga mga kasampaton.
Masarangan mo ini!
vii
Tinguha-i Ini
Ang modyul nga ini ginhimo para sa imo. Ang kaundan sini
amo ang mga hilikuton nga hungod nga gin-obra para sa mga
bumulutho nga pareho sa imo. Ginaistoryahan diri ang
nahanungod sa panahon.
Pagkatapos sang mga hilikuton sa modyul nga ini, ginasaligan
gid nga imo malaragway ang pagbag-o sang panahon sa tumbok
sang tion, (S3ES-IVe-f-3).
Hibalu-a Ini
1
3. Diin sa mga masunod nga hilikuton ang nagasugid nga
mahangin ang panahon?
a. Pagpalupad sang burador. c. Pagpaligo sa ulan.
b. Pagpaligo sa baybay. d. Pagbasa libro
2
Lesson
Balikan Mo
Direksyon: Basaha sing mayo ang mga dinalan. Pili-a ang husto
nga sabat kag isulat ini sa imo papel.
1. Diin sini nga porma sang duta ang nagahatag sang madamo
nga troso?
A. bakulod C. patag
B. bukid D. kapatagan
2. Diin sini nga porma sang duta nagatanum ang mga tawo sang
humay kag iban pa nga mga binhi?
A. bakulod C. patag
B. bukid D. kapatagan
3. Ano ang ginahatag sang kahoy sa atmosphere nga magamit
sang mga tawo kag kasapatan sa pagginhawa?
A. pagkaon C. panggatong
B. prutas D. oxygen
4. Diin sini sa mga masunod nga porma sang tubig nagahalin ang
tubig nga ginagamit sang mga mangunguma para sa ila
talamnan?
A. linaw C. busay
B. dagat D. suba
5. Diin sini ang nagapaathag sing wala untat nga supply sang
tubig?
A. water cycle C. busay
B. water vapor D. tangki ukon suludlan sang tubig
3
Diskubreha/Tukiba
Kabalo ka bala sang kanta nga “Ang Diutay nga Damang”?
Kantaha ini. Pagkatapos, sabti ang mga pamangkot sa idalum.
Ang Diutay nga Damang
And diutay nga damang nagsaka sa sanga
umabot ang ulan naanod siya
pagbutlak sang adlaw nagmala ang duta
ang diutay nga damang nagsaka sa sanga.
Mga pamangkot:
1. Diin nagsaka ang damang?
________________________________________________________________
2. Ngaa naanod ang damang?
________________________________________________________________
3. Ano ang natabo pagbutlak sang adlaw?
________________________________________________________________
4. Ano ang sahi sang panahon nga ginmitlang sa kanta?
________________________________________________________________
Usisa-a Ini
4
Mainit, maulanon, mahangin, mapanganod, kag mabagyuhon
ang mga sahi sang panahon sa pungsod.
May ara nga lima ka sahi sang panahon:
5
Ang mapanganod nga panahon
Mapanganod nga panahon nagapakita sing maayo nga
adlaw. May madamol nga
panganod ang nagatabon sa
adlaw kag wala nagabutlak ang
adlaw pero imo gihapon
mabatyagan ang kainit sini.
Ang ini nga panahon nagapakita
Mabagyuhon nga panahon sing malain nga tyempo. Ang
tuman ka baskog nga hangin kag
madamol nga ulan nagaresulta
sang pagkalukat sang mga kahoy,
pagkaguba sang mga balay,
landslide kag pagkapatay sang
mga tawo kag kasapatan. Masami
nga ginapahibalo sang tagaasoy
sang panahon ang mga tawo
nahanungod sa lakat sang
panahon ukon mga palaabuton
nga malain nga panahon para
mahandaan ini.
Maghanas
Himu-a ini.
• Magpangita sang lugar sa inyo balay nga makita mo ang
kalangitan.
• Obserbahi ang langit sa sulod sang lima ka minuto.
Mag-andam: indi magtulok direkta sa langit. Ang silak sang
adlaw makahalit sa imo mata. Maggamit sang sunglasses.
• Idrowing ang mga butang nga makita sa langit. Ilaragway
ang panahon nga imo gindrowing sa imo papel.
6
Tanda-i
Direksyon: Lantawa ang mga masunod nga laragway. Kilalaha
ang panahon nga makita diri. Isulat ang imo sabat sa papel.
1.
2.
3.
4.
5.
7
Himu-a Ini
Maadlawon
nga panahon
Mapanganod
nga panahon
Mahanginon
nga panahon
Maulanon
nga panahon
Mabagyuhon
nga panahon
8
Pagtakos sang imo Ihibalo
9
Tinguha-i Ini
Direksyon: Basaha sing maayo ang mga dinalan. Isulat ang letra
sing husto nga sabat sa imo papel.
10
Lesson Paano Makaapekto ang
Balikan Mo
1. 2. 3.
_________________ ____________________ __________________
4. 5.
_______________________ _______________________
11
Diskubreha/Tukiba
Direksyon: Tun-i ang mga laragway sa idalom. Hibalu-a ang
panahon paagi sa pagtan-aw sang mga hilikuton sang mga tawo
sa kada lugar. Sabti ang mga pamangkot sa idalum kag isulat ang
imo sabat sa papel.
A. B.
1. Ano nga sahi sang panahon ang ginapakita sa laragway A? sa
laragway B?
Laragway A___________________________________________________
Laragway B __________________________________________________
12
4. Ano nga sahi sang panapton ang ginasuksok sang mga tawo
sa laragway A kag laragway B? Nga-a?
Laragway A____________________________________________________
Laragway B____________________________________________________
Usisa-a Ini
Epekto sang Panahon
Paano ang panahon makaapekto sa tawo?
• Epekto sang Panahon sa Hilikuton
Kalabanan sang mga tawo gaobra sang mga panggwa
nga hilikuton (outdoor activities) kon mainit, mapanganod kag
mahangin ang panahon. Kung maulanon kag mabagyuhon
naman ang panahon, ang mga tawo masami gatinir kag
nagahimo sang hilikuton sa sulod sang ila balay (indoor
activities) pareho sang pagbasa sang libro, pagtan-aw sang
telebisyon, paghampang sang mga gadgets kag iban pa.
• Ang Panahon Makaapekto sa Ginasuksuk nga Panapton
Kon tag-ilinit, ang mga ginasuksuk nga panapton amo ang
mga manipis, halog kag malus-aw nga duag kay nagahatag
kasulhay sa pamatyag. Kon mabugnaw naman ang panahon,
mga madamol kag may madulom nga duag nga panapton
ang masami nga ginagamit sang mga tawo. Ini nga mga klase
sang panapton nagahatag sang dugang nga init sa lawas.
Ang mga laragway sa kahon A nagapakita sang sahi sang
mga panapton kag gamit nga ginagamit kon mainit ang
panahon. Ang mga laragway sa kahon B ginagamit kon
mabugnaw ang panahon.
13
A B
14
Ang mga tawo may nagakalain-lain nga obra para mabuhi.
Kon mainit ang panahon, madamo sang tawo pareho sang
mangunguma, mangingisda, tindero, panday kag iban pa nga
mga trabahador ang masami nagaobra para makakita sang
kwarta. Samtang kon mabagyuhon ukon maulanon ang
panahon, ang mangingisda wala nagapangisda. Ang
mangunguma indi makatanum ukon makaani bangud sa
baha.
Ang mga laragway sa sunod nga pinanid nagapakita sang
halimbawa sang mga hilikuton sang tawo kon mainit ang
panahon.
15
Maghanas
https://lh3.googleusercontent.com/proxy/1s8e4k5HC11oBAFLMXBM5_j_S3Extrd9trHihITne_sCq-paYzpHEkCFZa6C3kYUK9oRD_LTljM7Ey0JDhoIBZhmFJ7WWXk
https://i.pinimg.com/236x/83/e3/04/83e30470f32fd3b94d4be973d7e4d21f--kids-reading-books-girls-clips.jpg
A B
C
1. Nagakaangay bala ang gina suksok sang mga bata sa
sahi sang panahon nga gina pakita sa kada laragway?
Nga-a?
16
Laragway
A____________________________________________________
Laragway
B____________________________________________________
Laragway
C____________________________________________________
2. Ano nga mga hilikuton ang ginahimo sang mga bata
sa laragway B? Nagakaangay bala ini sa sahi sang
panahon nga gina pakita?
________________________________________________________
3. Paano makaapekto ang panahon sa mga hilikuton
sang mga bata?
________________________________________________________
Tanda-i
Direksyon: Kopyaha kag kumpletuha ang dinalan nga ara
sa sulod sang kahon. Isulat ang sabat sa imo papel.
17
Himu-a Ini
Direksyon: Kopyaha ang table kag butangi ini sang insakto nga
pagkaon, panapton kag mga hilikuton sa kada sahi sang
panahon. Isulat ang imo sabat sa papel. Ang una nga aytem
ginhimo para ehemplo kon paano sabtan ang table.
Maulanon
Mabagyuhon
Mahangin
Mapanganod
18
_______4. Ang manipis kag malus-aw nga duag sang panapton
makahatag dugang nga kainit kon mabugnaw ang panahon.
_______5. Ang mga tawo naga-jogging sa plasa kon mainit ang
panahon.
_______6. Ang mga tawo nagapaligo sa baybay kon mabugnaw
kag maulanon ang panahon.
_______ 7. Ang mga tawo nagasuksok sang sleeveless kag tsinelas
kon mainit ang panahon.
_______ 8. Ang mga mangunguma naga-ani sang ila mga
produkto kon mainit ang panahon.
_______9. Madamo sang makuha nga isda ang mga mangingisda
kon mabagyuhon ang panahon.
_______10. Nanamian ang mga tawo magkaon sang sorbetes kag
iban pa nga mabugnaw nga pagkaon kon mainit ang panahon.
19
20
LESSON 2 LESSON 1
Tinguha-I Ini Tinguha-I Ini
1. B 2. A 3. A 4. A 5. B 1. B
Balikan 2. D
1. Mainit 3. A
2. Mabagyuhon 4. C
3. Mapanganod 5. B
4. Mainulanon
5. Mahangin Balikan
1. B
Diskubreha/Tukiba
2. D
1. A. Mainit b. Maulanon 3. D
2. A. Ang hilikuton b. Ang panapton 4. D
3. A. Gapaligo sa baybay 5. A
b. Pamandong sa ulan gamit ang paying
kag raincoat Tanda-i
4. Oo
1. Mapanganod nga panahon
Maghanas 2. Mahanginon nga panahon
1. A. Mainit, B. Mainit 3. Maadlawon nga panahon
C. Maulanon D. Maulanon
2. A. Manipis nga panapton
4. Maulanon nga panahon
B. Madamol nga panapton 5. Mabagyuhon nga panahon
3. Gapamayong, gasuksok raincoat kag
Himu-a Ini
nakabotas samtang galakat sa dalan.
4. Gadepende ang mga hilikuton sang Nagakalain-lain nga sabat
tawo sa sahi sang panahon.
Tanda-i
Pagtakos sang imo Ihibalo
Hilikuton, pagkaon, panapton kag 1. Mapanganod
pangabuhian
2. Maulanon
Himu-a Ini
Nagakalain-lain nga sabat 3. Mahanginon
4. Mabagyuhon
Pagtakos sang imo Ihibalo
5. Maadlawon
1. ☺ 6.
2. ☺ 7. ☺ 6. Maulanon
3. 8. ☺ 7. Mapanganod
4. 9. 8. Maadlawon
5. ☺ 10. ☺ 9. Mabagyuhon
Dugang nga Hilikuton 10. Mabagyuhon
Nagakalain-lain nga sabat
Talamdan sang husto nga mga Sabat
References:
Department of Education. (2014). K to 12 Basic Education Curriculum.
Science 3 Learner’s Material (pp)
Seamless K to 12. The New Science Links 3. Worktext in Science Rex Book
Store; Ramos, Sugpatan, Apolinario - Authors
3 GOP – Textbook Funds Science Century TX. Hayda M. Villona, Ph.D-Author
Leticia V. Catris, Ph.D-Coordinator. Rosario B. Baturan (2013), Computer @
Work 2 Typing with Graphics and Print Artist, North Fairview, Quezon City, NEO
Asia Publishing Inc. Published, copyrighted 2018
Google. “www.cliparts-library.com” Accessed March 28, 2021
Google. “https://lrmds.deped.gov.ph/create/detail” Accessed April 13, 2021
Google. ”www.Dreamstime.com” Accessed April 13, 2021
Google. “www.clipartstation.com” Accessed April 13, 2021
21