(Lu hµnh néi bé)

VIEÂM HOÀI TRAØNG - ILEITIS

Nguyeân nhaân cuûa cuûa beänh laø moät vi khuaån kyù sinh noäi baøo

môùi ñöôïc xaùc ñònh gaàn ñaây: Lawsonia Intracellularis. Lawsonia soáng trong teá

baøo nhung mao ruoät non (ñoaïn hoài traøng) vaø ruoät giaø cuûa heo.
Trieäu chöùng laâm saøng:
Vi khuaån gaây beänh treân heo thòt vaø heo naùi nhöng treân naùi bò

naëng vaø coù theå cheát. Treân heo con sau cai söõa vaø heo thòt gaây tieâu

chaûy nheï vaø thaáy tyû leä ñoàng ñeàu trong ñaøn thaáp. Nhöng treân heo naùi

coù theå gaây tieâu chaûy naëng coù laãn maùu do xuaát huyeát ruoät.

Ñieàu trò:

Duøng khaùng sinh chích:

Tylan 50 hoaëc Tylan 200 vaø Dynamutilin 20% chích vôùi lieàu 10 -

15mg/ kg theå troïng. Chích lieân tuïc trong 2 ngaøy.

Duøng khaùng sinh troän caùm: Coù theå söû duïng khaùng sinh laø

Tylan 40 - sulfa G 110ppm (110 gr/1taán thöùc aên),

Dynamutilin 100ppm(100 gr/1 taán thöùc aên),

CTC (clotetracycllin) 300 - 400ppm (300 - 400gr/1 taán thöùc

aên). Duøng lieân tuïc 2 tuaàn roài ngöøng 2 tuaàn.

Keát hôïp vôùi vieäc boå sung theâm saét vaø vitamin B12 cho heo bò tieâu

chaûy phaân laãn maùu.

 BEÄNH HOÀNG LÎ

Nguyeân nhaân beänh laø do vi khuaån coù teân Serpulina hyodysenteriae gaây

ra. vi khuaån naøy toàn taïi trong ruoät giaø cuûa heo. Beänh thöôøng xuaát hieän

treân heo thòt vaø heo naùi.

Trieäu chöùng laâm saøng:
Vi khuaån gaây beänh thöôøng coù thôøi gian uû beänh töø 2 - 14 ngaøy

hoaëc daøi hôn. Heo bò nhieãm vi khuaån ñang trong thôøi gian uû beänh khi bò

stress hoaëc thay ñoåi thöùc aên seõ bieåu hieän trieäu chöùng laâm saøng.

Trieäu chöùng ban ñaàu thöôøng laø tieâu chaûy phaân loaõng sau

chuyeån maøu naâu coù laãn maùu töôi, khi ruoät bò xuaát huyeát nhieàu thì

phaân coù maøu ñen nhö maøu haéc ín. Thænh thoaûng coù thaáy heo cheát

ñoät ngoät trong ñaøn.

Kieåm tra moå khaùm thaáy coù beänh tích trong ruoät giaø
§iÒu trÞ:
 Sö dông thuèc chÝch:
Tylan 50 injection hoÆc Tylan 200 injection
1ml/6kgP hoÆc 1ml/22kgP.
Dynamutilin 20% injection 1ml/15 kgP.
Lincomycin 10mg/1kgP.
Spiramycine 20mg/ kgP.
Thuèc chÝch ngµy 2 lÇn, liªn tôc trong 3 - 5 ngµy.
Kh¸ng sinh trén c¸m:
Tylan 40 sulfa G 100ppm liªn tôc 7 - 10 ngµy.
Dynamutilin 120ppm liªn tôc trong 5 ngµy.
Lincomycin + Spectinomycin 34ppm liªn tôc 5 ngµy
Spiramycin 200ppm liªn tôc trong 6 ngµy.

BEÄNH DO SALMONELLA
Nguyeân nhaân beänh do Salmonella cholerasuis hoaëc Salmonella typhimurium

gaây ra. Beänh gaây ra cho heo con sau cai söõa vaø giai ñoaïn heo choai (10 -14

tuaàn tuoåi). Beänh thöôøng phuï nhieãm sau nhöõng beänh tieân phaùt khaùc

hoaëc caùc yeáu toá stress khaùc laøm giaûm söùc ñeà khaùng cuûa heo.

Trieäu chöùng laâm saøng:

Heo bò nhieãm Salmonella coù trieäu

chöùng hoâ haáp, ho, vaø 2 – 3 ngaøy sau

tieâu chaûy. Phaân heo tieâu chaûy thöôøng

coù maøu vaøng, loûng coù khi laãn maøng

nhaày cuûa nieâm maïc ruoät. Khi heo bò

beänh caáp tính gaây nhieãm truøng huyeát vaø hoâ haáp seõ daãn ñeán soát,

bieáng aên, thôû khoù vaø uû ruõ. Treân nhöõng vuøng da nhö tai, beïn, moùng,

muõi coù nhöõng noát hay maûng maøu tím xanh. Neáu khoâng ñieàu trò kòp

thôøi thì tyû leä cheát cao.

 Chaån ñoaùn:Caàn phaûi laáy maãu veà phoøng thí nghieäm ñeå kieåm
tra.

Döïa vaøo trieäu chöùng laâm saøng vaø moå khaùm phaân bieät beänh

tích vôùi beänh dòch taû heo.

Ñieàu trò:

Caàn phaûi kieåm tra khaùng sinh ñoà ñoái vôùi vi khuaãn naøy trong traïi

ñeå söû duïng khaùng sinh coù hieäu quaû.

Duøng khaùng sinh chích:

Enrofloxacin 5mg/1 kg theå Ampicillin 10mg/1 kg theå

troïng. troïng.

Norfloxacin 10mg/1 kg theå Amoxicillin 7.5mg/1 kg theå

troïng. troïng.

Gentamycin 4mg/1 kg theå

troïng.

Duøng khaùng sinh troän caùm:

Sử dụng kháng sinh Apralan 12.5/1kgP hoặc neo-mixSöû duïng

khaùng sinh Apramycin vôùi lieàu 12.5 mg/1 kg theå troïng hoaëc Neomycin vôùi

lieàu 20 - 40mg/1 kg theå troïng troän trong caùm lieân tuïc trong 3 - 5 ngaøy.
 BEÄNH DO E.Coli

E.coli dung huyÕt chØ g©y bÖnh do ®éc tè cña chóng

tiÕt ra nhng ë nh÷ng chñng E.coli kh«ng g©y dung huyÕt ®a
d¹ng h¬n. Trong thêi gian cai s÷a heo con kh«ng cßn nhËn ®-
îc s÷a mÑ vµ IgA nªn nã cho phÐp E. coli tÊn c«ng vµo l«ng
nhung cña ruét non, ®éc tè g©y viªm ruét cÊp tÝnh vµ tiªu
ch¶y do vi khuÈn g©y tæn th¬ng ruét vµ ®éc tè g©y gi·n
thµnh m¹ch m¸u. Tiªu ch¶y sau cai s÷a thêng lµ nguyªn nh©n
cña tû lÖ bÖnh vµ tû lÖ chÕt.
TriÖu chøng l©m sµng:
Thêng gÆp trong vßng 5 ngµy sau cai s÷a. Trong trêng
hîp nÆng khi heo chÕt cí triÖu chøng m¾t lâm vµ tÝm t¸i tø
chi. TriÖu chøng tiªu ch¶y sÏ kh«ng cÇn thiÕt quan s¸t nhng
trong mét sè Ýt trêng hîp cÊp tÝnh triÖu chøng ®Çu tiªn th-
êng lµ mÊt søc, mÊt níc vµ tiªu ch¶y níc. Tiªu ch¶y biÕn
®æi æn ®Þnh tõ d¹ng níc sang d¹ng láng víi thø tù mµu ph©n
lµ x¸m tíi vµng råi xanh. Tuy nhiªn mµu s¾c ph©n kh«ng cã ý
nghÜa nhiÒu trong chÈn ®o¸n l©m sµng. Khi nhiÔm E.coli th-
êng kh«ng cã tiªu ch¶y lÉn m¸u vµ mµng nhÇy.

Nöôùc
trong
loøng
ruoät
cuûa heo
bò tieâu
chaûy do
E. Coli

Chaån ñoaùn:
 Beänh thöôøng xuaát hieän ôû heo con sau cai söõa trong 1 - 3 tuaàn sau

khi cai söõa. Phaân bieät vôí beänh do Rotavirus gaây ra.
Ñieàu trò:
Caàn phaûi kieåm tra khaùng sinh ñoà ñoái vôùi vi khuaån naøy trong

traïi.

Khaùng sinh coù theå söû duïng töông töï nhö ñieàu trò beänh do

Salmonella.

Tiªu ch¶y trªn heo thÞt do

Balantidium coli
C¨n bÖnh:
§©y lµ mét nguyªn sinh ®éng vËt ®¬n bµo, cã thÓ t×m
thÊy trong ruét giµ cña c¶ heo èm vµ heo bÖnh. Díi kÝnh
hiÓn vi Balantidium coli cã
d¹ng h×nh cÇu, cã l«ng xung
quanh vµ cã kh¶ n¨ng di
®éng.
Balantidium coli cã thÓ
nhiÔm trong níc uèng, trong hå
t¾m hoÆc nguån níc sö dông
kh¸c nh níc ao, hå, hå níc
th¶i… ®Ó t¾m vµ cho heo
uèng. Vi khuÈn g©y bÖnh trªn
heo cai s÷a vµ heo thÞt,
triÖu chøng tiªu ch¶y ph©n Nang bµo
láng d¹ng níc thêng gÆp ë heo Balantidium Coli tõ
4 - 12 tuÇn tuæi. Tû lÖ m¾c
bÖnh cao nhng tû lÖ chÕt
thÊp.

5 7
§iÒu trÞ:
- CÇn sö lý nguån níc tríc khi sö dông cho heo uèng
hoÆc t¾m cho heo.
- B¶o qu¶n vµ sö dông c¸m tèt ®Ó gi¶m ®éc tè nÊm mèc
nhiÔm trong c¸m.
Kh¸ng sinh ®iÒu trÞ:
- Sö dông Sulphonamide cã t¸c dông tèt víi Balantidium
coli.
- Quixalud 120 - 240ppm
- Di-metronidazole 500ppm
- Furazolidole 200 - 500ppm
BÖnh do Clostridium
C¨n bÖnh lµ loµi trùc khuÈn gram d¬ng cã tªn Clostridia
sèng trong ruét giµ cña heo ë mäi løa tuæi. Clostridia cã
nhiÒu loµi nhng quan träng nhÊt lµ Clostridium perfringens
(thêng g©y bÖnh trªn heo con), C. novyi, C. chauvoei, C.
septicum (thêng g©y bÖnh trªn n¸i). Nh÷ng chñng nµy g©y
bÖnh chñ yÕu trªn heo víi triÖu chøng tiªu ch¶y nÆng vµ tû
lÖ chÕt cao. TÊt c¶ nh÷ng chñng cña vi khuÈn nµy ®Òu s¶n
xuÊt ®éc tè g©y chÕt nhanh trong thêi gian ng¾n. §éc tè lµ
nguyªn nh©n chÝnh g©y bÖnh chø kh«ng ph¶i vi khuÈn do ®ã
viÖc ®iÒu trÞ lµ ph¶i phßng ngõa qu¸ tr×nh nh©n lªn cña vi
khuÈn. Vi khuÈn nµy cã
thÓ x©m nhËp vµo heo
qua nh÷ng tæn th¬ng
trªn da vµ tæ chøc m«
díi da vµ c¬, ®Æc biÖt
trong giai ®o¹n nu«i
con heo n¸i lµ nguån
truyÒn bÖnh quan träng
cho heo con. Heo con
thêng nhiÔm bÖnh díi 7
ngµy tuæi vµ ®Æc trng
nhÊt lµ trong vßng 24
- 72 giê ®Çu sau khi
sinh.
TriÖu chøng l©m
sµng:
Trªn heo con bÖnh s¶y ra rÊt ®ét ngét, heo con cã tiÕn
triÓn tiªu ch¶y rÊt nhanh, ph©n cã mïi thèi vµ thêng lÉn
m¸u. Heo con chÕt nhiÒu vµ khi heo tiªu ch¶y cã thÓ thÊy
trong ph©n cã mµng nhÇy do niªm m¹c ruét bÞ bong ra.
Trªn heo n¸i thêng kh«ng cã biÓu hiÖn l©m sµng ngoµi
viÖc thÊy heo n¸i tèt chÕt ®ét ngét.
Sau khi chÕt thÊy chíng h¬i nhanh do gas cã trong ®êng
ruét vµ trong m« bµo. Mæ kh¸m thÊy tæn th¬ng gan, cã gas
trong gan vµ gan chuyÓn mµu s«c«la.
BÖnh Clostridia thêng g©y bÖnh trong nh÷ng tr¹i ch¨n
nu«i hë.
§iÒu trÞ:
- Trén cho heo n¸i 5 ngµy tríc khi ®Î vµ ®ang nu«i con
sö dông Penicillin víi liÒu 200ppm
- Sö dông kh¸ng sinh uèng cho heo con ngay sau khi
sinh, dïng Amoxicilin vµ lÆp l¹i 2 - 3 ngµy sau.
BÖnh do cÇu trïng
C¨n bÖnh lµ mét lo¹i kÝ sinh trïng nhá cã tªn Isospora
suis, kÝ sinh trïng nµy sèng vµ nh©n lªn trong tÕ bµo vËt
chñ, chñ yÕu lµ tÕ bµo ®êng ruét. BÖnh thêng lan nhanh
trong ®µn heo con èm yÕu vµ thØnh tho¶ng g©y bÖnh trªn heo
trªn 15 tuÇn tuæi. Heo con bÞ ë ®é tuæi tõ 7 - 15 ngµy tuæi
cã khi ®Õn cai s÷a. TriÖu chøng l©m sµng chÝnh lµ tiªu
ch¶y.
Vßng ®êi:
Oocyst ®îc th¶i qua ph©n ra ngoµi
m«i trêng vµ ph¸t triÓn (h×nh thµnh bµo
tö). Thêi gian ph¸t triÓn thµnh bµo tö cã
kh¶ n¨ng l©y nhiÔm trong vßng 12 - 24 giê
trong nhiÖt ®é kho¶ng 25 - 350C (770F -
950C). Oocyst cã thÓ tån t¹i ngoµi m«i trêng nhiÒu th¸ng vµ
rÊt khã diÖt. Chóng kh¸ng víi hÇu hÕt chÊt s¸t trïng.
Oocyst ®îc ¨n vµo vµ tr¶i qua 3 giai ®o¹n ph¸t triÓn trªn
thµnh cña ruét non ®Ó hoµn thµnh vßng ®êi. §©y lµ giai ®o¹n
mµ chóng g©y tæn th¬ng cho hÖ ®êng
ruét. Ph©n heo n¸i lµ nguån l©y
nhiÔm quan träng v× chóng di chuyÓn
thêng xuyªn gi÷a c¸c chuång ®Î. §Ó
hoµn thµnh vßng ®êi ph¶i mÊt 5 - 10
ngµy do ®ã bÖnh sÏ kh«ng biÓu hiÖn
triÖu chøng tríc 5 ngµy tuæi.
TriÖu chøng l©m sµng:
CÇu trïng g©y tiªu ch¶y trªn
heo do nh÷ng tæn th¬ng g©y trªn
thµnh ruét non. Theo ®ã nh÷ng vi khuÈn kÕ ph¸t t¸c ®éng.
Ph©n heo con bÞ cÇu trïng d¹ng sÖt nh kem vµ cã mµu vµng
råi chuyÓn sang x¸m. Tû lÖ chÕt do cÇu trïng lµ rÊt thÊp
nhng nÕu cã sù l©y nhiÔm kÕ ph¸t cña vi khuÈn vµ virus th×
tû lÖ chÕt sÏ t¨ng cao.
Khi ®µn heo bÞ nhiÔm cÇu trïng sÏ ¶nh hëng ®Õn sù ph¸t
triÓn cña heo
con dÉn ®Õn
sù ph¸t triÓn
kh«ng ®Òu,
heo con cßi
cäc, chËm
lín.
§iÒu
trÞ:
Kh¸ng sinh trén c¸m cho n¸i: Amprolium hydrochloride
víi liÒu 100ppm. Trén liªn tôc trong thêi gian n¸i trªn
chuång ®Î.
Kh¸ng sinh uèng: Amprolium hydrochloride 25 -
65mg/kgP.
Toltrazuril 20mg/kgP.
Sö dông ë 3 - 4 ngµy tuæi.

BÖnh do giun trßn

Heo bÞ bÖnh lµ do loµi giun trßn cã tªn lµ Ascaris suum
g©y ra. BÖnh s¶y ra trªn heo thÞt tõ 30kg - xuÊt chuång.
Vßng ®êi cña giun trßn:
Heo ¨n trøng giun tõ ngoµi m«i trêng vµo ruét, trøng sÏ
në thµnh Êu trïng. Êu trïng nµy sÏ ®i qua thµnh ruét theo
m¸u ®Õn gan, sau ®ã chóng ®i qua gan lªn trªn phæi, khÝ
qu¶n. Råi chóng theo dÞch ®êng h« hÊp ®i ra ngoµi vµ l¹i ®-
îc nuèt ngîc l¹i ruét. T¹i ®ã, chóng ph¸t triÓn thµnh giun
trëng thµnh.
TriÖu chøng l©m sµng:
Do qua tr×nh di tró cña Êu trïng giun trong c¸c giai
®o¹n l©y nhiÔm sÏ g©y ra c¸c triÖu chøng kh¸c nhau. Khi heo
bÞ nhiÔm giun trßn sÏ cã c¸c triÖu chøng l©m sµng lµ tiªu
ch¶y, ho, vµ heo thÞt chËm lín. Cã thÓ gÆp heo ®i ph©n cã
lÉn giun ë trong ph©n.
Khi mæ kh¸m cã thÓ gÆp nh÷ng tæn th¬ng trªn gan lµ
nh÷ng nèt mµu tr¾ng. Trong lßng ruét cã giun trëng thµnh.
 Phßng vµ §iÒu trÞ:
Ph¶i phßng tríc tõ trªn chuång n¸i ®Î do giun trßn cã
thÓ truyÒn tõ heo mÑ sang heo con trong giai ®o¹n nu«i con.
ChÝch thuèc trÞ néi ngo¹i kÝ sinh trïng cho n¸i khi n¸i
chuyÓn lªn chuång ®Î:
Cevamic 1% chÝch víi liÒu 100 – 300mg/1 kg thÓ
träng hoÆc trén c¸m víi liÒu 10ppm trong 7 ngµy liªn tôc.
Flubendazone trén c¸m víi liÒu 30ppm trong 7 – 10
ngµy liªn tôc
Panacur 4% trén c¸m víi liÒu 30ppm trong 7 ngµy
liªn tôc.
Piperazine HCL víi liÒu 275 - 440mg/1 kg thÓ träng
hoµ níc cho uèng.

GhÎ
C¨n bÖnh lµ mét loµi ngo¹i kÝ sinh trïng cã tªn lµ
Sacortes Scabiei vµ Demodex Philloides. KÝ sinh trïng nµy
lu tró vµ ph¸t triÓn trªn da.
TriÖu chøng l©m sµng:
Nh÷ng triÖu chøng l©m sµng thÊy râ trªn nh÷ng vïng da
nh tai, lng, bÑn, n¸ch... dµy lªn vµ sÇn sïi. Heo con bÞ
nhiÔm ghÎ cßi cäc, chËm lín.
 Phßng vµ §iÒu trÞ:
VÊn ®Ò phßng bÖnh lµ quan träng ®èi víi bÖnh nµy. V× ghÎ
chØ l©y do sù tiÕp sóc hay cã s¸t gi÷a nh÷ng heo bÞ bÖnh vµ
nh÷ng heo khoÎ, ®Æc biÖt trong khi nu«i con n¸i truyÒn cho
heo con dÔ dµng vµ nhiÒu nhÊt. Do ®ã cÇn ph¶i phßng bÖnh cho
heo n¸i ®Þnh kú vµ ®Çy ®ñ.
Thuèc dïng phßng vµ trÞ ghÎ gåm:
Taktic hoµ níc víi liÒu 40cc/10 lÝt níc. Phun ít
®Òu trªn m×nh heo n¸i vµ sµn chuång. Phun ®Þnh kú 10 ngµy 1
lÇn.
Cevamec 1% chÝch díi da gèc tai cho heo víi liÒu
1ml/33 kgP.

BÖnh do Haemophilus parasuis

(bÖnh glasser)
C¨n bÖnh: T¸c nh©n g©y bÖnh lµ mét lo¹i vi khuÈn gram ©m cã
tªn lµ Haemophilus parasuis, thuéc hä Pasteurellaceae. BÖnh do
vi khuÈn g©y ra thêng gäi lµ bÖnh Glasser. BÖnh nµy ®îc coi lµ
mét bÖnh kh«ng thêng xuyªn liªn quan tíi nh÷ng yÕu tè stress nh
mét ®iÒu kiÖn dÉn ®êng. Vi khuÈn g©y bÖnh ë heo mäi løa tuæi nh-
ng phæ biÕn nhÊt trªn heo con tõ 2 - 8 tuÇn tuæi. Vi khuÈn
Haemophilus parasuis cã mÆt thêng xuyªn trong ®êng h« hÊp cña
heo khoÎ m¹nh. Díi ¶nh hëng cña stress, sù x©m nhiÔm cña nh÷ng
mÇm bÖnh lµ vi khuÈn hoÆc virus kh¸c, vi khuÈn nµy ph¸ vì nhanh
chãng mµng nhÇy cña xoang ngùc vµ cã kh¶ n¨ng g©y nhiÔm trïng
toµn bé c¬ thÓ. Tû lÖ èm vµ tû lÖ chÕt t¨ng cao.
TriÖu chøng l©m sµng:
CÊp tÝnh:
Heo bÞ m¾c bÖnh
Glasser trë lªn èm yÕu rÊt
nhanh, th©n nhiÖt t¨ng 40 -
410C, bá ¨n, tÝm bèn ch©n vµ
®i l¹i khã kh¨n. H.
parasuis tÊn c«ng vµo mµng
bao khíp, mµng thanh dÞch
cña ruét, phæi, tim vµ n·o
g©y viªm mñ sîi thêng kÕt
hîp víi h« hÊp, viªm bao
tim, viªm phóc m¹c vµ viªm
mµng phæi.
H. Parasuis còng g©y
viªm khíp vµ khËp khiÔng
trªn tõng c¸ thÓ heo cã biÓu hiÖn ®au cÊp tÝnh, sèt vµ biÕng ¨n.
TriÖu chøng l©m sµng lµ thë nhanh, vµ mét biÓu hiÖn ®Æc trng lµ
ho ng¾n 2 - 3 c¸i. ChÕt ®ét ngét thêng Ýt thÊy ë heo èm trong
®µn cã vÊn ®Ò bÖnh nµy.
M¹n tÝnh:
Heo èm thêng nhît
nh¹t vµ ph¸t triÓn chËm
vµ tû lÖ nhiÔm bÖnh
kho¶ng 10 - 15%. Nh÷ng
heo èm sau khi chuyÓn
giai ®o¹n heo choai vÉn
ph¸t triÓn chËm. Khi
viªm mµng bao tim kÐo dµi cã thÓ g©y chÕt ®ét ngét.
§iÒu trÞ:
Sö dông kh¸ng sinh chÝch:
Floxidin 10% inj 1ml/20Vetrimoxin LA 1ml/10 kgP
kgP Ampisure 1ml/10 kgP
Octacin - EN 5% inj Dynamutilin 20% 1ml/15
1ml/10 kgP kgP

Sö dông kh¸ng sinh trén c¸m:

CTC/OTC 400ppm Trén liªn tôc 5 - 7 ngµy.
Dynamutilin 120ppm
BÖnh Viªm phæi ®Þa ph¬ng
C¨n bÖnh lµ do Mycoplasma Hyopneumonia g©y ra. §é
tuæi nhiÔm bÖnh lµ heo con ë giai ®o¹n sau cai s÷a vµ
heo choai.
TriÖu chøng l©m sµng:
CÊp tÝnh:
 BÖnh cÊp tÝnh thêng gÆp trong ®µn lÇn ®Çu bÞ nhiÔm
M. hyopneumonia. ë giai ®o¹n 7 - 8 tuÇn tuæi sau khi bÞ
nhiÔm mÇm bÖnh cã thÓ thÊy nh÷ng triÖu chøng cÊp tÝnh
nghiªm träng nh viªm phæi nÆng, ho, thë khã, sèt vµ tû
lÖ chÕt cao. Tuy nhiªn nh÷ng triÖu chøng nµy thay ®æi vµ
mÊt ®i khi bÖnh nhÑ ®i.
M¹n tÝnh:
BÖnh thêng gÆp ë trong ®µn cã mÇm bÖnh xuÊt hiÖn
nhiÒu lÇn. TriÖu chøng l©m sµng thêng gÆp ë ®é tuæi tõ 7
- 12 tuÇn nh ho kÐo dµi vµ nhiÒu lÇn. Mét sè con bÞ h«
hÊp nÆng vµ biÓu hiÖn triÖu chøng viªm phæi. SÏ cã
kho¶ng 30 - 70% sè heo cã bÖnh tÝch tæn th¬ng phæi khi
mæ kh¸m.

§iÒu trÞ:
Kh¸ng sinh chÝch:
Tylan 50 hoÆc Tylan 200 1ml/6kgP hoÆc
1ml/22kgP.
Dynamutilin 20% 1ml/15kgP.
Lincomycin 1 kg thÓ
träng.
Kh¸ng sinh dïng liªn tôc trong 3 – 5 ngµy.
Kh¸ng sinh trén c¸m:
Tylan 40 sulfa G 100ppm
Dynamutilin 200ppm
Lincomycin 100ppm
Lincomycin + Spectinomycin 110ppm
Tiamulin + CTC 100:400ppm
Kh¸ng sinh trén dïng liªn tôc trong 10 – 14 ngµy.

BÖnh viªm phæi vµ mµng phæi (APP)

 C¨n bÖnh lµ mét vi khuÈn cã tªn Actinobacilus
Pleuropneumonia. MÇm bÖnh ®îc mang trong h¹ch Amidan vµ
c¬ quan h« hÊp. Giai ®o¹n ñ bÖnh khi l©y nhiÔm lµ rÊt
ng¾n tõ 12 giê - 3 ngµy. MÇm bÖnh truyÒn l©y gi÷a heo
bÖnh vµ heo khoÎ vµ cã thÓ truyÒn qua kh«ng khÝ trong
kho¶ng c¸ch tõ 5 - 10 mÐt. Vi khuÈn ë ngoµi con heo th×
nã chØ sèng ®îc vµi ngµy. khi vi khuÈn tÊn c«ng vµo phæi
®éc tè ®îc s¶n xuÊt ra g©y tæn th¬ng nÆng cho tæ chøc m«
phæi vµ t¹o ra nh÷ng vïng ho¹i tö mµu xanh thÉm hoÆc ®en
cïng víi sù viªm mµng phæi. Xoang ngùc chøa ®Çy dÞch.
TriÖu chøng l©m sµng:
CÊp tÝnh:
Vi khuÈn cã thÓ t¸c ®éng trªn heo tõ khi cai s÷a
®Õn khi xuÊt chuång nhng chñ yÕu lµ ë ®é tuæi tõ 8 - 16
tuÇn tuæi. ThÊy heo chÕt ®ét ngét mµ chØ thÊy dÞch mòi
cã lÉn m¸u ch¶y ra tõ lç mòi.
Trªn heo sèng thÊy triÖu chøng ho ng¾n, thë khã vµ
nÆng, tÝm tai. Heo bÞ nÆng thêng yÕu vµ sèt cao.
¸ cÊp tÝnh:
BÖnh xuÊt hiÖn cïng ®é tuæi víi trêng hîp bÖnh cÊp
tÝnh víi biÓu hiÖn thë bông do viªm mµng phæi g©y ®au.
TriÖu chøng thë bông vµ ho ng¾n ®Ó ph©n biÖt víi
Mycoplasma pneumonia

§iÒu trÞ:
Kh¸ng sinh chÝch:
Ampisure 10 - Dynamutilin 20% 1ml/15
20ml/10 kgP. kgP
Vetrimoxin LA10 - Exenel
20ml/10 kgP. 1ml/17 kgP
Octacin - EN 5%
1ml/10 kgP.
ChÝch l¹i mòi kÕ tiÕp sau 12 - 24 giê ®Õn khi heo
khoÎ.
Kh¸ng sinh trén c¸m:
 Pulmotil G200 Premix 200ppm trén liªn tôc trong 2
- 4 tuÇn.
Dynamutilin 200ppm trén liªn tôc trong 2
- 4 tuÇn.
Amoxicillin 200ppm trén liªn tôc trong 2
- 4 tuÇn.

bÖnh ký sinh trïng ®êng m¸u

do Trypanosome
C¨n bÖnh lµ lo¹i tiªn mao
trïng sèng trong huyÕt t¬ng cña
m¸u. C¨n bÖnh l©y lan tõ tr©u bß
bÞ nhiÔm bÖnh do nh÷ng lo¹i c«n
trïng hót m¸u truyÒn qua nh ruåi,
mßng, ve, vÐt.
TriÖu chøng l©m sµng:
Tiªn mao trïng khi nhiÔm vµo
heo sÏ g©y tæn th¬ng tíi c¬ quan
s¶n xuÊt hång cÇu nh tuû x¬ng,
l¸ch, gan. §ång thêi chóng ph¸ vì
c¸c vi qu¶n ngo¹i biªn cña hÖ m¹ch
m¸u. Do ®ã chóng g©y ra nh÷ng
triÖu chøng rÊt râ rµng, trªn heo
n¸i chóng xuÊt hiÖn triÖu chøng
l©m sµng lµ nh÷ng vïng da mµu ®á
tÝm ë phÇn m«ng, c¬ quan sinh dôc
ngoµi, bông, tai. N¸i sèt cao dÉn
®Õn s¶y thai vµ cã thÓ chÕt. Trªn heo con sau khi sinh
sÏ thiÕu m¸u, yÕu vµ dÔ chÕt sau ®ã.

§iÒu trÞ:
Kh¸ng sinh chÝch:
Isometamidium víi liÒu 1mg/1kgP
Diminazene Aceturate 3.5 - 7mg/1kgP,
ChÝch b¾p thÞt trong 2 - 3 ngµy.
 BÖnh ký sinh trïng ®êng m¸u
Do eperythozoon suis
C¨n bÖnh lµ mét vi trïng nhá cã tªn Eperythozoon
suis (Epe). Vi trïng nµy tÊn c«ng vµo chÝnh tÕ bµo hång
cÇu, lµm tæn th¬ng vµ g©y vì hång cÇu. Vi trïng nµy g©y
thiÕu «xy huyÕt kÕt hîp víi viÖc gi¶m sè lîng hång cÇu
vµ Hemoglobin chÊt vËn chuyÓn «xy trong m¸u. Khi sè lîng
hång cÇu bÞ tæn th¬ng nhiÒu sÏ dÉn ®Õn vµng da. Vi trïng
nµy còng g©y ra nh÷ng vÊn ®Ò sinh s¶n trªn ®µn gièng, vi
trïng nµy cã thÓ truyÒn qua nhau thai vµ l©y nhiÔm cho
heo con trong giai ®o¹n mang thai cña n¸i. MÇm bÖnh
truyÒn l©y qua kim tiªm, vÕt c¾n cña ruåi, mßng, ve,
ghÎ.
TriÖu chøng l©m sµng:
Eperythozoon suis t¸c ®éng lªn tÊt c¶ ®µn heo tõ
heo n¸i ®Õn heo con, heo cai s÷a, heo thÞt.
BÖnh cÊp tÝnh trªn heo con vµ heo sau cai s÷a cã
biÓu hiÖn thiÕu «xy huyÕt sau ®ã phô nhiÔm bÖnh kh¸c.
Trªn heo con vµ heo cai s÷a cã triÖu chøng l©m sµng lµ
da nhît nh¹t, cßi cäc chËm lín. Trªn n¸i bÞ t¸c ®éng lµm
ch¸n ¨n vµ sèt cao 41 - 420C, thiÕu «xy huyÕt.
BÖnh m¹n tÝnh trªn n¸i biÓu hiÖn víi sinh s¶n kÐm:
sèt cao dÉn ®Õn s¶y thai, stress trong khi ®Î, mÊt s÷a,
lèc vµ kh«ng lªn gièng.

§iÒu trÞ:
Trªn n¸i mang thai:
Trén c¸m: 3 - nitro víi liÒu 60ppm, n¸i mang thai.
3 - nitro víi liÒu 45ppm, n¸i nu«i con.
Chlotetracyclin/Oxytetracyclin liÒu 400ppm
trong 4 - 6 tuÇn.
Trªn heo con cai s÷a:
Trén c¸m: 3 - nitro víi liÒu 60ppm.
Chlotetracyclin/Oxytetracyclin víi liÒu
400ppm liªn tôc trong 45 - 60 ngµy
§èi víi ®µn ®· tõng bÞ bÖnh:
Trén c¸m: 3 - nitro víi liÒu 60ppm, trén trong 4 -
6 tuÇn.

BÖnh ®ãng dÊu son

§©y lµ mét bÖnh quan träng trªn n¸i g©y ra bëi vi
khuÈn Erysipelathrix Rhusiopathiae. Nã cã mÆt kh¾p n¬i
trªn thÕ giíi. Vi khuÈn nµy tån t¹i ngoµi m«i trêng
trong ph©n vµ ®Êt ®îc trªn 6 th¸ng. Tuy nhiªn nguån
nhiÔm bÖnh quan träng nhÊt lµ do chÝnh b¶n th©n con heo.
¦íc tÝnh cã kho¶ng trªn 20% sè heo khoÎ m¹nh cã mang vi
khuÈn nµy trong h¹ch Amidan, ë ®ã vi khuÈn ®îc th¶i ra
ngoµi qua ph©n hoÆc qua níc bät, do ®ã vi khuÈn lu«n tån
t¹i ngoµi m«i trêng. BÖnh thêng x¶y ra khi cã thay ®æi
m«i trêng bÊt lîi, ding dìng kÐm, nhiÖt ®é thay ®æi, vËn
chuyÓn vµ dån heo.
TriÖu chøng l©m sµng:
CÊp tÝnh: Sè lîng vi khuÈn t¨ng nhanh trong m¸u g©y
nhiÔm trïng huyÕt lµm heo chÕt ®ét ngét. Mét sè n¸i cã
biÓu hiÖn èm, ®i l¹i khã kh¨n vµ khã chÞu do khíp bÞ vi
khuÈn t¸c ®éng, sèt cao tõ 41 - 420C vµ cã thÓ g©y s¶y
thai. Trªn n¸i ®Î cã tû lÖ heo con chÕt trong khi sinh
cao vµ sè heo kh« thai t¨ng. Trªn da xuÊt hiÖn vïng da
cã mµu hång sau chuyÓn thµnh tÝm ®en vµ cã d¹ng h×nh
thoi. BÖnh thêng biÓu hiÖn trªn 2 - 3 con trong 1 lÇn næ
bÖnh nhng sè con bÞ t¸c ®éng cã thÓ tõ 5 - 10%.
M¹n tÝnh: §©y thêng lµ hËu qu¶ sau khi bÞ nhiÔm
bÖnh cÊp tÝnh hoÆc ¸ cÊp tÝnh hoÆc kh«ng cã biÓu hiÖn
triÖu chøng l©m sµng nµo. Khi bÞ bÖnh m¹n tÝnh vi khuÈn
c tró trong khíp g©y viªm khíp m¹n tÝnh. Ngoµi ra vi
khuÈn cßn t¸c ®éng ®Õn tim g©y viªm van tim dÉn ®Õn yÕu
tim vµ heo kÐm ph¸t triÓn.
 §iÒu trÞ:
Kh¸ng sinh chÝch:
Penicillin 30000IU/1 kgP chÝch b¾p 3 -
5 ngµy liªn tôc
Ampisure 10mg/1 kgP “ “
Vetrimoxin 7,5mg/1 kgP “
“
Kh¸ng sinh trén c¸m:
Cã thÓ sö dông kh¸ng sinh Penicillin, Ampicillin,
Amoxicilin víi liÒu 200ppm trén c¸m trong 10 - 14 ngµy
liªn tôc.
BÖnh do Leptospira
BÖnh g©y ra bëi mét lo¹i xo¾n khuÈn cã tªn
Leptospira. §©y lµ mét bÖnh rÊt khã ®Ó chÈn ®o¸n v× heo
bÞ nhiÔm nhng kh«ng quan s¸t thÊy triÖu chøng l©m sµng
nµo. Xo¾n khuÈn nµy cã thÓ ph¸t triÓn trong tö cung khi
heo n¸i ®ang mang thai, g©y s¶y thai hoÆc t¨ng sè con
chÕt trong khi sinh. Leptospira Bratislava cã thÓ tån
t¹i trong èng dÉn trøng vµ tö cung cña heo n¸i kh«ng
mang thai vµ trong c¬ quan sinh dôc cña heo näc. §©y cã
thÓ lµ m«i trêng trung gian quan träng cho sù tån lu vµ
l©y nhiÔm mÇm bÖnh trong tr¹i.
TriÖu chøng l©m sµng:
Trong c¬n bÖnh cÊp tÝnh cã thÓ quan s¸t thÊy heo bá
¨n, èm yÕu nhng
trong trêng hîp bÖnh
m¹n tÝnh th× møc ®é
bÖnh thÊp thêng thÊy
triÖu chøng lµ s¶y
thai, chÕt thai vµ
t¨ng heo con yÕu, dÔ
chÕt sau khi sinh.
NÕu trong ®µn cã
hiÖn tîng s¶y thai th× nguyªn nh©n do bÖnh Lepto g©y ra
kho¶ng trªn 1%. Trong ®µn cã hiÖn tîng gi¶m tû lÖ ®Î vµ
sè heo con s¬ sinh cßn sèng trªn mét løa còng cã thÓ
liªn quan ®Õn sù l©y nhiÔm cña L. Bratislava.
Khi heo n¸i s¶y thai do Leptospira g©y ra, mæ kh¸m
x¸c heo con s¶y thai thÊy cã bÖnh tÝch lµ vµng da, vµng
mì, thÞt.

§iÒu trÞ:
Khi heo bÞ nhiÔm Leptospira cã thÓ sö dung
kh¸ng sinh chÝch lµ: Streptomycin 25mg/1 kgP, sö dông
liªn tôc trong 3 - 5 ngµy
Phßng trªn n¸i mang thai cã thÓ sö dông kh¸ng
sinh Chlotetracyclin/ Oxytetracyclin trén c¸m víi liÒu
400 - 800ppm. C¸ch 1 th¸ng trén 1 lÇn.

BÖnh do Streptococcus
C¨n bÖnh lµ vi khuÈn
Streptococcus suis. Trªn heo n¸i vi
khuÈn nµy kh«ng ph¶i lµ vi khuÈn g©y
bÖnh quan träng. Tuy nhiªn, heo n¸i
mang mÇm bÖnh rÊt l©u trong h¹ch
Amidan vµ c¬ quan h« hÊp, ngoµi ra
cßn cã trªn da, ©m ®¹o. §©y lµ nguån
l©y bÖnh quan träng cho heo
con khi
®ang theo
mÑ. Trªn
heo con,
khi c¾t
rèn, c¾t
®u«i, bÊm r¨ng kh«ng tèt vµ khi bÞ trÇy xíc gèi th× heo
con cã thÓ bÞ nhiÔm vi khuÈn nµy. Vi khuÈn tån t¹i ë
nh÷ng c¬ quan l©y nhiÔm vµ khi heo con bÞ stress vµ gi¶m
søc ®Ò kh¸ng th× vi khuÈn nµy x©m nhËp vµo trong ®êng
m¸u g©y nhiÔm trïng huyÕt, viªm khíp, viªm mµng n·o.
TriÖu chøng l©m sµng:
Sù tÊn c«ng cña vi khuÈn rÊt nhanh, heo con thêng
cã biÓu hiÖn n»m óp bông, run rÈy, l«ng rùng.
Khi heo bÞ nhiÔm trïng huyÕt g©y viªm mµng n·o sÏ
cã nh÷ng triÖu chøng l©m sµng nh ®¶o m¾t liªn tôc tõ bªn
nµy sang bªn kia,m¾t sng, run rÈy, b¬i chÌo vµ co giËt.
Ngoµi ra, trong mét sè trêng hîp cã thÓ thÊy triÖu chøng
h« hÊp. Trong trêng hîp nµy cã thÓ thÊy heo chÕt ®ét
ngét.
Khi heo cã biÓu hiÖn bÞ viªm mµng n·o th× kh«ng cã
kh¸ng sinh ®iÒu trÞ, nªn lo¹i th¶i.
§iÒu trÞ:
§iÒu trÞ sím khi ph¸t hiÖn nh÷ng triÖu chøng ban
®Çu, ph¶i sö dông kh¸ng sinh chÝch trong vßng 7 ngµy
liªn tôc:
Penicillin 1000 - 45000 IU/1kgP.
Vetrimoxin 1ml/10kgP.
Ampisure 1ml/10kgP.
Exenel 1ml/17kgP.