You are on page 1of 16

 

 
 
ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ 
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΙΜΒΡΟΥ ΚΑΙ ΤΕΝΕΔΟΥ 
 
 
 
         

Η Ιερά Μητρόπολις Ίμβρου και Τενέδου 
 

Προσπαθώντας,συνοπτικά,να ασχοληθούμε 
με την εκκλησιαστική Ιστορία της Ίμβρου και 
της Τενέδου,μοιραία θα πρέπει να 
ακολοθήσουμε την γεωγραφική θέση και τις 
πολιτικές περιπέτειες των νησιών και να 
αναφερθούμε σε συγκεκριμένες περιόδους. 
α) Την διάδοση του Χριστιανισμού στην Ίμβρο 
και στην Τένεδο 
β) Η Ίμβρος και η Τένεδος κατα την βυζαντινή 
περίοδο  
γ)  Η Ίμβρος ως Πατριαρχική Εξαρχία και 
Αρχιεπισκοπή  
δ) Η ανύψωση της Ίμβρου στην τάξη 
Μητροπόλεως 
ε) Η εν Ίμβρω Εκκλησία του Χριστού τον ΙΘ΄ 
αιώνα  
στ) Ο Κ΄ αιώνας  
ζ) Η Σημερινή κατάσταση 
                                             ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐  
Α) Η διάδοση του Χριστιανισμού στην Ίμβρο και 
στην Τένεδο 
Για την Τένεδο έχουμε μαρτυρίες ότι στον β΄ μ.Χ 
υπήρχε  οργανωμένη Χριστιανική κοινότητα στο 
νησί. Η δε ύπαρξη του μάρτυρος Αβουδίμου,ο 
οποιος μαρτύρησε επί Διοκλητιανού στην 
Τένεδο,μας επιβεβαιώνει την παραπάνω 
μαρτυρία . 
     Δυστυχώς, δεν έχουμε ακριβείς πληροφορίες 
για την διάδοση του Χριστιανισμού στην Ίμβρο. 
    Σε αυτή την βάση,οι ιστορικοί κάνουν λόγο 
για την ύπαρξη του Χριστιανισμού κατα τον 
β΄αιώνα μ.Χ, αφού την ίδια περίοδο η νέα 
θρησκεία του Χριστιανισμού εμφανίζεται στα 
πλησιέστερα νησιά,της  Λήμνου, του Αγίου 
Ευστρατίου, της Τενέδου, της Σαμοθράκης και 
της Λέσβου. 
     Καταλήγουμε λοιπόν στο συμπέρασμα, ότι 
εφόσον η Ίμβρος πολιτικά φέρεται πάντοτε 
ενωνένη και συμπορευόμενη με το νησί της 
Λήμνου, αυτό ισχύει  και για τα εκκλησιαστικά 
πράγματα, και άρα ο Χριστιανισμός έφτασε 
στην Ίμβρο την περίοδο με την Λήμνο, δηλ τον 
βʹ αιώνα. 
 
Β)  Η Ίμβρος και η Τένεδος κατά την βυζσντινή 
περίοδο. 

      Δυστυχώς, και για την περίοδο αυτή δεν 
έχουμε μαρτυρίες για την Εκκλησιαστική 
κατάσταση της Ίμβρου .Ακολουθούμε, όμως τις 
πληροφορίες για τις επαρχίες της νέας 
Αυτοκρατορίας, του Μ. Κωνσταντίνου. 
      Η Λήμνος υπάγεται στην επαρχία του 
Ανατολικού Ιλλυρικού, άρα και η Ίμβρος. Εκ των 
πραγμάτων, εκκλησιαστικώς υπάγονται και τα 
δύο νησιά στον Πατριάρχη της Δύσεως, δηλ. 
στην Ρώμη. Το 732‐733, το ανατολικό  Ιλλυρικό 
παραχωρείται  από τον Αυτοκράτορα  Λέοντα 
τον Γ΄ τον  Ίσαυρο στον Πατρίαρχη 
Κωνσταντινοπόλεως, πλήν όμως η  Ίμβρος 
παραμένει και πάλι εκκλησιαστικά στην Λήμνο 
(επισκοπή Λήμνου δ΄ αιώνας), με την μορφή 
κοινότητος. 
    Η άποψη του Αλεξάνδρου Ζαφειριάδου και 
του Παναγιώτου Καλαιτζή, ότι Ίμβρος κατά την 
περίοδο αυτή υπάγεται στον Μητροπολίτη 
Παροναξίας  δεν βρίσκει ισχυρό έρεισμα. 
 
Γ) Η Ίμβρος ως Πατριαρχική εξαρχία και 
Αρχιεπισκοπή 
 
     Ο Πατριάρχης Κωνσταντινοπόλεως  Μιχαήλ  
Κηρουλάριος μαρτυρεί ότι ή Ίμβρος τον ια΄ 
αιώνα γίνεται  Πατριαρχική Εξαρχία και 
παραχωρήθηκε «προς επικαρπίαν αυτού»  όταν 
ακόμα ήταν λαϊκός. Πιθανή χρονολογία της 
ανύψωσης της Ίμβρου σε  Πατριαρχική εξαρχία 
θεωρούνται τα έτη 1010‐1030 μ.Χ, όταν ο Μιχαήλ 
Κηρουλάριος γίνεται Πατρίαρχης  
Κωνσταντινοπόλεως. Υπό αυτό το καθεστώς, 
παραμένει η Ίμβρος μέχρι τις αρχές του ιδ΄ 
αιώνα, όπου και επιστρέφει στην Επισκοπή 
Λήμνου. 
      Τα νησία της Λήμνου και της Ίμβου 
καταλαμβάνονται απο τους Ναυιγογιόζους και 
κατά την περίοδο αυτή στην  Ίμβρο υπάρχει 
κάποιος «Πρωτοπαπάς»  Ορθόδοξος,  ο οποίος 
ασκεί και την Εκκλησιαστική διοίκηση. 
      Το έτος 1262 η Ίμβρος αποκτά και πάλι την 
Ορθόδοξη ταυτότητα της και διοικείται από 
Έξαρχο, τον οποίο αποστέλλει ο Πατριάρχης  ή  
επιλέγεται μεταξύ των ιερέων του νησιού. 
     Η πρώτη σαφής μαρτυρία για την 
εκκλησιαστική συνένωση της Λήμνου  και τη ς 
Ίμβρου είναι αυτή του υποψηφίου 
Αρχιεπισκόπου Λήμνου και  Ίμβρου Ιακώβου το 
1321.Το δε έτος 1397, επί Πατριάρχου Αντωνίου 
του Γ΄, η Ίμβρος ανυψώνεται σε Αρχιεπισκοπή 
και πρώτος Αρχιεπίσκοπος αυτής αναφέρεται  ο 
Γεώργιος απο τον βασιλικό κλήρο. 
      Ακολουθεί μια δύσκολη και σκλήρη περίοδος 
για την εκκλησία της Ίμβρου, με αντιδικίες με 
την Ι. μονή Μ. Λαύρας του Αγίου Όρους, με 
θέματα των ενωτικών και  ανθενωτικών με τους 
παπικούς, και φτάνουμε στην περίοδο ιστ΄‐ιζ΄ 
αιώνα, την πλέον σκοτεινή περίοδο για την 
εκκλησία του νησιού. 
      Κατά την περίοδο της  Οθωμανικής 
Αυτοκρατορίας η Ίμβρος δέχεται τις επιδρομές 
των Βενετών και πειρατών, οι οποίοι 
καταστρέφουν ναούς, μοναστήρια και ιερά, και 
πλήττουν τον πληθυσμό του νησιού. 
 
Δ) Η ανύψωση της Ίμβρου στην τάξη της 
Μητροπόλεως. 
 
         Όπως δείχνει  η σχετική εκκλησιαστική 
πράξη, η Ίμβρος τιμήθηκε με την αξία της 
Μητροπόλεως τα πρώτα χρόνια μετά την 
άλωση, χωρίς να σώζεται η σχετική Πράξη. Με 
αυτό συμφωνεί και η Πράξη Εκλογής του 
πρώτου Μητροπολίτου Ίμβρου, Αθανασίου του 
Α΄(1619‐1621), και ύστερα του Σωφρονίου (1627‐
1635). 
       Επίσης για την ανύψωση της Ίμβρου σε 
Μητρόπολη μαρτυρεί και ο Φιλάρετος 
Βαφειάδης. Καταλήγουμε, λοιπόν, στο 
συμπέρασμα ότι η ανύψωση της Ίμβρου απο 
Αρχιεπισκοπή σε Μητρόπλη έγινε στα μέσα του 
ιε΄αιώνα. 
 
Ε) Η εν Ίμβρω Εκκλησία του Χριστού τον 
ΙΘ΄αιώνα. 

        Ο ιθ΄αιώνας υπήρξε ένας αιώνας ακμής για 
τα εκκλησιαστικά πράγματα της Ίμβρου.Τότε 
εμφανίζονται οι μεγάλες μορφές του 
Βαρθολομαίου και Κυρίλλου των 
Κουτλουμουσιανών, του Ίμβρου και του 
μετέπειτα Μηθύμνης, Νικηφόρου Γλυκά. 
Εκλέγονται και εγκαθίστανται δυναμικοί 
αρχιερείς, ιδρύονται τα πρώτα εκπαιδευτικά 
ιδρύματα,τονώνεται το εκκλησιαστικό φρόνημα 
των κατοίκων του νησιού, ανυψώνεται 
πνευματικά η θέση της επαρχίας. 
       Γίνονται περισσότερες εκκλησιαστικές 
πράξεις στην Επαρχία,οι οποίες καταχωρούνται 
στον Κώδικα. Επτά αρχιερείς εκ 
μεταθέσεως,πέρασαν αυτη την περίοδο απο την 
Μητρόπολη της Ίμβρου,οι οποίοι παρά το ότι 
αντιμετώπισαν μεγάλα οικονομικά 
προβλήματα,έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για 
την Επαρχία και τους πιστούς της. 
 
ΣΤ) Ο Κ΄αιώνας. 

       Τον αιώνα αυτόν έμελλε η Ίμβρος και η 
Τένεδος να ακολουθήσουν τον σκληρό δρόμο 
που ακολούθησαν όλες οι Επαρχίες του 
Οικουμενικού Θρόνου στην Ανατολή. Οι 
ανακατατάξεις μέσα στην  Οθωμανική 
επικράτεια επηρέασαν άμεσα και είχαν μεγάλο 
αντίκτυπο και στις Ρωμαίικες κοινότητες. 
      Στην Ίμβρο εκλέγονται και ενθρονιζονται ο 
Ιωαννίκιος ο Β΄το 1905, και συνέχεια ο 
Χρυσόστομος το 1908,οι οποίοι εργάστηκαν 
ουσιαστικά για να μπορέσουν να διατηρήσουν 
τα δικαιώματα των Ρωμιών και τις καλές 
σχέσεις με την πολιτική εξουσία του νησιού. 
      Το 1912 έως το 1922 εκλέγεται και 
τοποθετείται ο Ίμβρου Πανάρετος. Αυτή την 
περίοδο μέχρι το 1923 η Ίμβρος ανήκει στην 
Ελληνική επικράτεια πολιτικά, και 
Εκκλησιαστικά παραμένει στο Οικουμενικό 
Πατριαρχείο. 
       Από το 1923 και μετά παραχωρείται στη 
νεοίδρυθεισα Τουρκική Δημοκρατία, οπότε και 
αρχίζουν νέες δυσκολίες. 
       Το ίδιο έτος η Τένεδος,  υπό Τουρκική 
κυριαρχία και αυτή, αποκόπτεται από την 
Μητρόπολη  Μυτιλήνης όπου άνηκε μέχρι τότε, 
προσαρτάται στην Μητρόπολη Ίμβρου και έτσι 
δημιουργείται η νέα Ίμβρου και Τενέδου του 
Οικουμενικού Πατριαρχείου.Το δε έτος 1925 
εκδίδεται η σχετική Πατριαρχική και Συνοδική 
Πράξη. 
       Ξεκινά μια δύσκολη περίοδος με την 
απαγόρευση της ρασοφορίας και πολλους 
άλλους περιορισμούς. Παρ’  όλα τα 
προβλήματα, οι Μητροπολίτες της Ίμβρου της 
περιόδου εκείνης, θυσιαστικά και με 
αυταπάρνηση, έδειξαν ιδαίτερη μέριμνα και 
περιέβαλαν με ξεχωριστή στοργή το ποίμνίο 
τους. 

Ζ) Η τελευταία μέχρι και σήμερα περίοδος της 
Μητροπόλεως Ίμβρου και Τενέδου. 

      Μεχρι το 1963, η Μητρόπολη Ίμβρου και 
Τενέδου ζει μία περίοδο ανόδου, υπό την 
φωτισμένη ποιμαντορία των Μητροπολιτών 
Ιακώβου (Παπαπαΐσιου) και Μελίτωνος  
(Χατζή). Το 1964 όλα αλλάζουν . Αρχίζει να 
εφαρμόζεται το «πρόγραμμα διάλυσης» και 
ξεκινά ίσως η πιο σκληρή περίοδος για την 
ιστορία της εκκλησίας της Ίμβρου και της 
Τενέδου. Αφανισμός κυριολεκτικά, προσφυγιά, 
δήμευση περιουσιών, διάλυση της ομογενειακής 
εκπαίδευσης, και πολλά άλλα συνθέτουν τον 
χάρτη της πλήρους καταστροφής. Τόμοι 
ολόκληροι πρέπει να γραφτούν για να 
σκιαγραφηθεί μόνον αυτή η οδυνηρή περίοδος. 
       Κι ΄οταν όλα έδειχναν ότι το τέλος είναι 
εγγύς, τότε ο Θεός έστειλε έναν καινούργιο 
βλαστό στην Ίμβρο, τον Δημήτριο Αρχαντώνη, 
γιο του Χρήστου και της Μερόπης απο τους 
Αγίους Θεοδώρους της Ίμβρου, και ένα από  τα 
τέσσερα αδέρφια της παραπάνω οικογένειας. 
Αυτός ο νέος Ίμβριος βλάστησε, αυξήθηκε, 
ανέβηκε, άνθισε, καρποφόρησε και σήμερα επί 
30 χρόνια είναι ο Οικουμενικός Πατριάρχης 
Βαρθολομαίος ο «Πάνυ», ο Ίμβριος και 
Ίμβριολάτρης. 
       Ο Οικουμενικός  Πατριάρχης κ.κ. 
Βαρθολομαίος,απο την πρώτη στιγμή που 
εισήλθε στον ιερό κλήρο, (13 Αυγούστου 1961) 
μέχρι και σήμερα, δαπανήθηκε κυριολεκτικά να 
αναστήσει, να αναδιοργανώσει, να 
ξαναζωντανέψει τα νησιά της ιδιαίτερης 
πατρίδας του, την Ίμβρο και την Τένεδο. 
      Δεν απαριθμούνται ούτε εξιστορούνται όλα 
όσα έκαμε και συνεχίζει να κάμει ο  Πατριάρχης 
για τον τόπο του και για την Μητρόπολη Ίμβρου 
και Τενέδου. 
      Επισκέπτεται την γενέθλεια γη αρκετές 
φορές τον χρόνο και γνωρίζει με το μικρό όνομα 
όλους τους Ρωμιούς κατοίκους των νησιών.Ένα 
απο τα σπουδαία επιτεύγματα του είναι η 
επαναλειτουργεία των σχολείων και η 
επαναφορά της εκπαίδευσης των νέων μετά απο 
50 χρόνια και πάλι στην Ίμβρο. 
      Σήμερα η Μητρόπολή Ίμβρου και Τενέδου 
είναι η τρίτη κατά σειρά ζωντανή Μητρόπολη 
του  Οικουμενικού Θρόνου εντός της Τουρκίας. 
Παρά  τις οποιεσδήποτε συνθήκες ζει μία 
καινούργια άνοιξη, η οποία οφείλεται στο ότι 
κατάφερε η Ίμβρος να αναδείξει τον σημερινό  
Οικουμενικό Πατριάρχη, βλαστό βγαλμένο από 
τα σπλάχνα της. 
      Οι ενοριακοί ναοί αναστηλώθηκαν, τα 
παρεκλήσια και τα εξωκκκλήσια 
ανακαινίστηκαν.Τα Αγιορείτικα μετόχια 
επανιδρύθηκαν, ιερείς και διάκονοι με φόβο 
Θεού διακονούν τα  Ιερά θυσιαστήρια και τον 
λαό του Θεού και οι πιστοί μέσα στο νοητό 
σκάφος της Εκκλησίας πορεύονται την κατά 
χάριν  Θέωση και πορεία προς την Βασιλεία των 
ουρανών. 
      Παρακάτω παραθέτουμε τον Επισκοπικό 
Κατάλογο της Μητροπόλεως Ίμβρου και 
Τενέδου,απο τότε που ιδρύθηκε μέχρι σήμερα. 
 
ΕΠΙΣΚΟΠΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΙΕΡΑΣ 
ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΙΜΒΡΟΥ ΚΑΙ ΤΕΝΕΔΟΥ 
1. Μιχαήλ Κηρουλάριος, πατριαρχικός έξαρχος 
(1025) 
2. Ίμβρου καί Λήμνου Ίάκωβος (1321‐1324) 
3. Ίμβρου  Ιωσήφ (1324‐1329) 
4. Ίμβρου Χαρίτων (1346‐άγνωστο) 
5. Ίμβρου Γεώργιος (1397‐1415) 
6. Ίμβρου Δωρόθεος (1455‐1464) 
7. Ίμβρου Λεόντιος (1541‐1567) 
8. Ίμβρου Ίωακείμ (1567‐1584) 
9. Ίμβρου Άρσένιος (1584‐1596) 
10. Ίμβρου Παρθένιος Α΄(1596‐1610) 
11. Ίμβρου (ανώνυμος) (1610‐1617) 
12. Ίμβρου Μακάριος  (1617‐1618) 
13. Ίμβρου Άθάνασιος Α΄(1619‐1621) 
14. Ίμβρου Άριστοφόρος (1622‐1624) 
15. Ίμβρου Ίωακείμ Β΄(1624‐1626) 
16. Ίμβρου Χριστόφορος (1626‐1627) 
17. Ίμβρου Σωφρόνιος Β΄ (1627‐1635) 
18. Ίμβρου Άβράμιος ή Άβραμος (1636‐1638) 
19. Ίμβρου Παρθένιος Β΄(1639‐1642) 
20. Ίμβρου Αθανάσιος Β΄(1643‐1650) 
21. Ίμβρου Σωφρόνιος Β΄(1650‐1652) 
22. Ίμβρου Νικόδημος (1652‐1660) 
23. Ίμβρου Θεοδόσιος (1660‐1672) 
24. Ίμβρου Παΐσιος (1672‐1700) 
25. Ίμβρου Γερμανός (1700‐1708) 
26. Ίμβρου Γρηγόριος Α΄(1708‐1710) 
27. Ίμβρου Δανιήλ (1711‐1721) 
28. Ίμβρου Γρηγόριος Β΄(1721‐1727) 
29. Ίμβρου Διονύσιος (1728‐1733) 
30. Ίμβρου Μελέτιος Α΄(1733‐1743) 
31. Πρών Τήνου καί Πρόεδρος Ίμβρου 
Ίωακείμ Β΄(1743‐1745) 
32. Ίμβρου Μελέτιος  Β΄(1745) 
33. Ίμβρου Άθανάσιος Γ΄(1745‐1759) 
34. Ίμβρου Νικηφόρος Α΄(1759‐1762) 
35. Ίμβρου Ίγνάτιος (1785‐1793) 
36. Ίμβρου Νικηφόρος Β΄(1793‐1798) 
37. Ίμβρου Ιερόθεος (1798‐1800)  
38. Ίμβρου Νεόφυτος Α΄(1762‐1785) Τενέδιος 
39. Ίμβρου Νικηφόρος Γ΄(1800‐1825) 
40. Ίμβρου Ιωσήφ Β’ (1825‐1834) 
41. Ίμβρου Νεόφυτος Β΄(1835‐1836) 
42. Ίμβρου Νεόφυτος Γ΄(1836‐1853)‐ 
Υπέρτιμος κ΄έξαρχος 
43. Ίμβρου Ιωαννίκιος Α΄(1853‐1863) 
44.  Ίμβρου Παΐσιος Β΄(1863‐1873 και 1881‐
1902) 
45. Ίμβρου Νικηφόρος Δ΄(1873‐1881) 
Γλυκάς. 
46. Ίμβρου Φιλόθεος (1902‐1904) 
47. Ίμβρου Ιωαννίκιος Β΄(1905‐1908) 
48. Ίμβρου Χρυσόστομος (1908‐1912) 
49. Ίμβρου Πανάρετος (1912‐1922) 
50. Ίμβρου Ιωακείμ Δ΄(1922‐1924) 
51. Ίμβρου καί Τενέδου Ιωάννης (1924‐1926) 
52. Ίμβρου καί Τενέδου Ιάκωβος (1926‐1950) 
53. Ίμβρου καί Τενέδου Μελίτων (1950‐1963) 
54. Ίμβρου καί Τενέδου Νικόλαος (1964‐
1972) 
55. Ίμβρου καί Τενέδου Δημήτριος (15 
Φεβρουαρίου ‐16  Ίουλίου 1972) Πατριάρχης 
56. Ίμβρου καί Τενέδου Φώτιος (1972‐2002) 
57. Ίμβρου και Τενέδου Κύριλλος (2002‐2020) 
58. Ίμβρου και Τενέδου Κύριλλος (2020‐) ο 
Λέσβιος. 
 

            Ὁ Μητροπολίτης 

 
 
† Ὁ Ἴμβρου καί Τενέδου Κύριλλος 
 

You might also like