Chương 2: PYTHON CƠ BẢN

1/. Các từ khóa của Python:

Keyword của Python như đã nói là những từ chỉ dành riêng cho Python. Bạn không thể sử
dụng những keyword này để đặt tên cho biến, hay sử dụng chúng như các hằng, tên định
danh.
Trong Python, ngoại trừ True, False và None được viết hoa ra thì các keyword khác đều
được viết dưới dạng chữ thường, đây là điều bắt buộc.
Dưới đây là danh sách các từ khóa trong Python:

 False  class  finally  is  return

 None  continue  for  lambda  try
 True  def  from  nonlocal  while
 and  del  global  not  with
 as  elif  if  or  yield
 assert  else  import  pass
 break  except  in  raise

Định danh trong Python

Định danh là tên được đặt cho các thực thể như class, function, biến,... trong Python. Nó
giúp phân biệt thực thể này với thực thể khác.
Quy tắc viết định danh trong Python như sau:
 Định danh nên có thể là sự kết hợp giữa các chữ cái viết thường (từ a đến z) hoặc viết
hoa (A đến Z) hoặc các số (từ 0 đến 9) hoăc dấu gạch dưới (_). Định danh hợp lệ sẽ
giống như thế này: bien_1, tinh_tong_0_9, firstClass.
 Định danh không thể bắt đầu bằng một chữ số, ví dụ 1bien là không hợp lệ, nhưng
bien1 thì đúng.
 Định danh phải khác các keyword. Nếu vi phạm sẽ xuất hiện thông báo lỗi
"SyntaxError: invalid syntax".
 Python không hỗ trợ các ký tự đặc biệt như !, @, #, $, %,... trong định danh. Nếu cố
tình gán các ký tự này trong định danh bạn cũng sẽ nhận được thông báo lỗi
"SyntaxError: invalid syntax" hoặc "NameError:..."
 Định danh có thể dài bao nhiêu tùy ý.
 Tên Class (lớp) thường bắt đầu với một chữ cái hoa. Tất cả các định danh khác bắt
đầu với chữ cái thường.
 Định danh bắt đầu với một dấu dạch dưới _ thì là định danh private.
 Định danh bắt đầu với 2 dấu gạch dưới __ thì mức độ private cao hơn.
 Nếu định danh bắt đầu và kết thúc bằng 2 dấu gạch dưới (__init__ chẳng hạn) thì
định danh đó là tên đặc biệt được ngôn ngữ định nghĩa.
 Nên đặt tên định danh có nghĩa. Dù c = 10 vẫn đúng, nhưng viết count = 10 sẽ rõ
nghĩa hơn và dễ hiểu nó là gì hơn dù bạn đã xem code một đoạn dài sau đó.
1
 Python là ngôn ngữ lập trình phân biệt chữ hoa, chữ thường, nghĩa là bien và Bien là
không giống nhau.
 Khi đặt định danh nhiều từ bạn có thể dùng dấu gạch dưới giữa các từ,
day_la_mot_bien_dai, kiểu vậy.
 Bạn có thể viết theo phong cách HoaRoiThuong như thế này để phân biệt các từ
trong trường hợp biến dài.

2/. Cú pháp câu lệnh trong Python:

Viết lệnh trên nhiều dòng:

Trong Python, một câu lệnh được kết thúc bằng ký tự dòng mới, nghĩa là một câu lệnh sẽ
kết thúc khi bạn xuống dòng. Nhưng chúng ta có thể mở rộng câu lệnh trên nhiều dòng với
ký tự tiếp tục dòng lệnh (\).
Ví dụ:
sum = 1 + 3 + 5 + \
7 + 9 + 11 + \
13 + 15 + 17
Đây là trường hợp viết tiếp câu lệnh rất minh bạch. Trong Python, viết tiếp câu lệnh thường
sử dụng dấu ngoặc đơn (), ngoặc vuông [] hoặc ngoặc nhọn {}. Ví dụ trên có thể viết lại như
sau:
sum = (1 + 3 + 5 +
7 + 9 + 11 +
13 + 15 + 17)
Dấu () ở đây ngầm ý tiếp tục dòng lệnh, 2 dấu ngoặc còn lại cũng có chức năng tương tự. Ví
dụ:
mau_sac = {"vàng",
"xanh",
"cam"}
Bạn cũng có thể đặt nhiều lệnh trên cùng một dòng, phân cách nhau bởi dấu chấm phẩy ;
như thế này:
a = 1; b = 2; c = 3

Thụt lề trong Python:
Nếu đã học ở NNLT Java bạn sẽ biết rằng những ngôn ngữ lập trình này sử dụng { } để xác
định các khối code. Trong Python thì khác, những khối lệnh sẽ được nhận biết thông qua
thụt lề. Đó là lý do vì sao thụt lề trong Python vô cùng quan trọng, nếu bạn thụt hoặc thò
nhầm là sẽ bị báo lỗi ngay.
Một khối code (thường là khối lệnh của hàm, vòng lặp,...) bắt đầu với thụt lề và kết thúc với
dòng đầu tiên không thụt lề. Thụt lề bao nhiêu là tùy thuộc ở bạn nhưng chúng phải nhất

2
quán trong suốt khối code đó, tức là các lệnh trong cùng một khối thì phải có độ thụt lề bằng
nhau.
Thông thường, sẽ dùng 4 lần phím cách để thụt lề, chúng được các lập trình viên yêu thích
hơn là phím tab, giống như ví dụ dưới đây:
for i in range(1,11):
print(i)
if i == 5:
break

Khối lệnh của for gồm có print(i) và if, được viết thụt lề bằng nhau, break là lệnh trong if,
nên lại được thụt lề thêm một đoạn nữa. Bạn chưa cần hiểu cụ thể đoạn code trên nói cái gì,
chỉ cần ghi nhớ trong đầu về cách thụt lề của Python thôi, dần dần chúng ta sẽ tìm hiểu chi
tiết, từng thứ một.
Nếu lệnh trên được viết thành:
for i in range(1,11):
print(i)
if i == 5:
break
Ta sẽ nhận được thông báo lỗi ngay lập tức, và lỗi sẽ hiện trước lệnh print(i) bởi không thụt
lề.
Nhờ thụt đầu dòng mà code trong Python trông gọn gàng và rõ ràng hơn. Ta có thể bỏ qua
thụt đầu dòng với những câu lệnh viết trên nhiều dòng, nhưng những nhà lập trình nhiều
kinh nghiệm khuyên rằng: Hãy luôn thụt lề, điều đó làm cho code dễ đọc hơn.
Vd:
if True:
print('Xin chào!')
q = 10
Và:
if True: print('Xin chào!'); q = 10
Cả hai cách viết trên đều đúng và thực hiện công việc tương tự nhau, nhưng ta có thấy cách
viết đầu nhìn rõ ràng hơn.

Chú thích trong Python

Chú thích là cách để người viết code giao tiếp với người đọc code, có thể nói rằng đây là
thành phần không thể thiếu trong một chương trình. Nó giúp mô tả điều gì đang xảy ra trong
chương trình để người đọc code không mất quá nhiều thời gian tìm hiểu, suy đoán. Thiết
thực hơn nữa, bạn có thể viết cùng lúc nhiều chương trình, đan xen nhau, nhầm lẫn hoặc
quên đi chi tiết quan trọng của đoạn code mà bạn đã viết trước đó cả tháng là chuyện bình
thường. Đó là lúc những chú thích, bình luận trở thành cứu cánh. Hãy tập thói quen viết các
chú thích này ngay từ bây giờ nhé.

3
Trong Python, chúng ta sử dụng ký tự # để bắt đầu một chú thích. Chú thích bắt đầu sau dấu
# cho đến khi bắt đầu một dòng mới. Khi thông dịch, Python sẽ bỏ qua những chú thích này.
# đây là chú thích
# đây là lời nhắc
Có cách khác để viết chú thích là sử dụng 3 dấu nháy đơn ' ' ' hoặc nháy kép " " ". Những
dấu nháy này thường được sử dụng cho các chuỗi nhiều dòng. Nhưng chúng cũng có thể
được sử dụng để viết chú thích trên nhiều dòng. Chỉ cần không phải là docstring thì nó sẽ
không tạo ra thêm bất cứ code nào khác.
"""Đây là chú thích

3/.Biến:
Biến là một thực thể chiếm giữ 1 vị trí trong bộ nhớ được sử dụng để lưu trữ dữ liệu (giá
trị). Biến được đặt tên duy nhất để phân biệt giữa các vị trí bộ nhớ khác nhau. Các quy tắc
để viết tên một biến giống như quy tắc viết các định danh trong Python.
Trong Python, bạn không cần khai báo biến trước khi sử dụng, chỉ cần gán cho biến một giá
trị và nó sẽ tồn tại. Cũng không cần phải khai báo kiểu biến, kiểu biến sẽ được nhận tự động
dựa vào giá trị mà bạn đã gán cho biến.
Gán giá trị cho biến:
Các biến Python không cần khai báo rõ ràng để dành không gian bộ nhớ. Việc khai báo xảy
ra tự động khi ta gán giá trị cho một biến. Dấu bằng (=) dùng để gán giá trị cho các biến.
Vd:
counter = 100 # An integer assignment
miles = 1000.0 # A floating point
name = "John" # A string

print counter
print miles
print name

Gán nhiều giá trị:

Vd:
a = b = c = 1
a,b,c = 1,500,"NTTU"

4/. Các Kiểu Dữ Liệu trong Python:

Python có 5 kiểu dữ liệu chuẩn sau:

 Number

4
  String
 List
 Tuple
 Dictionary

4A/. Kiểu Number:

Python hỗ trợ bốn kiểu số khác nhau
 int (số nguyên có dấu)
 long (số nguyên dài, chúng cũng có thể được biểu diễn dưới dạng bát phân và thập
lục phân)
 float (giá trị thực dấu chấm động)
 complex (số phức)
 Python cũng hỗ trợ số phức và sử dụng hậu tố  j  hoặc  J  để chỉ phần ảo. Ví
dụ:  3+5j . Ngoài kiểu  int  và  float , Python hỗ trợ thêm 2 loại số nữa
là  Decimal  và  Fraction .

 Ta sẽ dùng hàm type() để kiểm tra xem biến hoặc giá trị thuộc kiểu số nào và hàm
isinstance() để kiểm tra xem chúng có thuộc về một class cụ thể nào không.

Vd:
a = 100
# Output: <class 'int'>
print(type(a))
# Output: <class 'float'>
print(type(120.342343))
# Output: (15+6j)
b = 13 + 6j
print(b + 2)
# Kiểm tra xem b có phải là số phức không
# Output: True
print(isinstance(b, complex))

Kết quả:
<class 'int'>
<class 'float'>
(15+6j)
True

Tiền tố cho các hệ số trong Python:

Hệ thống số Tiền tố

5
Hệ nhị phân '0b' hoặc '0B'
Hệ bát phân '0o' hoặc '0O'
Hệ thập lục phân '0x' hoặc '0X'

Vd:

# Output: 10
print(0b1010)
# Output: 4090)
print(0xFFA)
# Output: 80
print(0o120)

Tao Phân số: nhớ import fractions

Vd:
import fractions
# Tạo phân số từ số thập phân
print(fractions.Fraction(0.5))
# Output: 1/2
# Tạo phân số từ số nguyên
print(fractions.Fraction(0.25))
# Output: 1/4
# Tạo phân số bằng cách khai báo tử, mẫu số
print(fractions.Fraction(2,5))
# Output: 2/5

Vd:
import fractions
# Output: 1
print(fractions.Fraction(1,5) + fractions.Fraction(4,5))
# Output: 4/5
print(fractions.Fraction(2,5) + fractions.Fraction(2,5))
# Output: 5/3
print(1 / fractions.Fraction(3,5))
# Output: False
print(fractions.Fraction(-2,3) > 0)
# Output: True
print(fractions.Fraction(-2,3) < 0)

Ép kiểu trong Python (casting):

có thể đôi khi ta muốn chỉ định một kiểu cho một biến. Điều này có thể được thực hiện với
việc ép kiểu (casting).
Casting trong python được thực hiện bằng cách sử dụng các hàm khởi tạo:
 int (): tạo một số nguyên từ một ký tự số nguyên, một ký tự float (bằng cách loại bỏ
tất cả các số thập phân) hoặc một chuỗi ký tự (cung cấp chuỗi đại diện cho một số
nguyên)
6
  float (): xây dựng một số thực từ một ký tự số nguyên, một ký tự float hoặc một ký
tự chuỗi (cung cấp chuỗi đại diện cho một số thực hoặc một số nguyên)
 str (): xây dựng một chuỗi từ nhiều kiểu dữ liệu, bao gồm chuỗi, ký tự số nguyên và
ký tự float
Vd: Sinh viên giải thích kết quả.
a=input("Nhập số a: ")
b=input("Nhập số b: ")
tong = a+b
print("Tổng 2 số là: ", tong)

Kết quả:
Nhập số a: 12
Nhập số b: 45
Tổng 2 số là: 1245

Vd: viết lại ví dụ trên đúng bằng cách ép kiểu

a=float(input("Nhập số a: "))
b=float(input("Nhập số b: "))
tong = a+b
print("Tổng 2 số là: ", tong)

Kết quả:
Nhập số a: 12
Nhập số b: 45
Tổng 2 số là: 57.0

Các Hàm Toán Học:

Python bao gồm các hàm sau để thực hiện các phép tính toán số học.

No. Function & Returns

1 abs(x)

The absolute value of x: the (positive) distance between x and zero.

Vd: x = math.abs(-5.6)

2 ceil(x)
The ceiling of x: the smallest integer not less than x (làm tròn xuống)

3 cmp(x, y)

7
 -1: if x < y, 0: if x == y, or 1: if x > y

4 exp(x)
The exponential of x: ex

5 fabs(x)
The absolute value of x. (trị tuyệt đối của x)

6 floor(x)
The floor of x: the largest integer not greater than x (làm tròn lên)

7 log(x)
The natural logarithm of x, for x> 0

8 log10(x)
The base-10 logarithm of x for x> 0.

9 max(x1, x2,...)
The largest of its arguments: the value closest to positive infinity

10 min(x1, x2,...)
The smallest of its arguments: the value closest to negative infinity

11 modf(x)
The fractional and integer parts of x in a two-item tuple. Both parts have the
same sign as x. The integer part is returned as a float (trả về phần lẻ và phần
nguyên của x).

12 pow(x, y)
The value of x**y. (lũy thừa)

13 round(x [,n]) (*)

x rounded to n digits from the decimal point. Python rounds away from zero as a
tie-breaker: round(0.5) is 1.0 and round(-0.5) is -1.0. (làm tròn quá bán tại vị trí
ký số thứ n)

14 sqrt(x)
8
 The square root of x for x > 0 (căn bậc 2)

Vd: sử dụng các hàm toán học nhớ import math

import math
# Output: 3.141592653589793
print(math.pi)
# Output: -1.0
print(math.cos(math.pi))
# Output: 22026.465794806718
print(math.exp(10))
# Output: 2.0
print(math.log2(4))
# Output: 1.1752011936438014
print(math.sinh(1))
# Output: 120
print(math.factorial(5))

Hàm số ngẫu nhiên:

No. Function & Description

1 choice(seq)

A random item from a list, tuple, or string.

2 randrange ([start,] stop [,step])

A randomly selected element from range(start, stop, step)

3 random()
A random float r, such that 0 is less than or equal to r and r is less than 1

4 seed([x])
Sets the integer starting value used in generating random numbers. Call this
function before calling any other random module function. Returns None.

5 shuffle(lst)
Randomizes the items of a list in place. Returns None.

9
6 uniform(x, y)
A random float r, such that x is less than or equal to r and r is less than y

Các Hàm Lượng Giác:

No. Function & Description

1 acos(x)

Return the arc cosine of x, in radians.

2 asin(x)
Return the arc sine of x, in radians.

3 atan(x)
Return the arc tangent of x, in radians.

4 atan2(y, x)
Return atan(y / x), in radians.

5 cos(x)
Return the cosine of x radians.

6 hypot(x, y)
Return the Euclidean norm, sqrt(x*x + y*y).

7 sin(x)
Return the sine of x radians.

8 tan(x)
Return the tangent of x radians.

9 degrees(x)
Converts angle x from radians to degrees.

10 radians(x)

10
 Converts angle x from degrees to radians.

Các Hằng số toán học:

No Constants & Description

1 pi
The mathematical constant pi.

2 e
The mathematical constant e.

4B/. Kiểu String:

Chuỗi là một trong những loại phổ biến nhất trong Python. Chúng ta có thể tạo chúng đơn
giản bằng cách đặt các ký tự trong dấu nháy kép.
Python không hỗ trợ kiểu ký tự (char); chúng được coi là chuỗi có độ dài = một, do đó cũng
được coi là chuỗi con. Để truy cập các chuỗi con, hãy sử dụng dấu ngoặc vuông để cắt cùng
với chỉ số / từ chỉ số đầu đến chỉ số cuối để lấy chuỗi con. Lưu ý: chỉ số của chuỗi tính từ 0.

Câu hỏi:
Làm sao truy xuất đến phần tử thứ 6: s[5]
Làm sao truy xuất đến chuỗi từ vị trí thứ 3 đến thứ 6 ?

Vd:
s1 = 'Hello World!'
s2 = "Python Programming"
print(s1)
print(s2)
print("s1[0]: ", s1[0])
print("s2[1:5]: ", s2[1:5])

Kết quả:
Hello World!
Python Programming
11
 s1[0]: H
s2[1:5]: ytho

Các ký tự đặc biệt (non printable):

Backslash notation Hexadecimal character Description

\a 0x07 Bell or alert

\b 0x08 Backspace

\n 0x0a Newline

\r 0x0d Carriage return

\s 0x20 Space

\t 0x09 Tab

Các phép toán trên Chuỗi:

Giả sử biến a = 'Hello' và biến b = 'Python'

Operato Description Example

r

+ Concatenation - Adds values on either side of the a + b will give

operator HelloPython

* Repetition - Creates new strings, concatenating a*2 will give

multiple copies of the same string -HelloHello

[] Slice - Gives the character from the given index a[1] will give e

[:] Range Slice - Gives the characters from the given a[1:4] will give ell
12
 range

in Membership - Returns true if a character exists in the H in a will give 1

given string

not in Membership - Returns true if a character does not M not in a will give
exist in the given string 1

r/R Raw String - Suppresses actual meaning of Escape print r'\n' prints \n
characters. The syntax for raw strings is exactly the and print
same as for normal strings with the exception of the R'\n'prints \n
raw string operator, the letter "r," which precedes the
quotation marks. The "r" can be lowercase (r) or
uppercase (R) and must be placed immediately
preceding the first quote mark.

% Format - Performs String formatting See at next section

Các Phương thức Chuỗi:

No Methods with Description

1 capitalize()

Capitalizes first letter of string

2 center(width, fillchar)
Returns a space-padded string with the original string centered to a total of width
columns.

3 count(str, beg= 0,end=len(string))

Counts how many times str occurs in string or in a substring of string if starting
index beg and ending index end are given.

4 decode(encoding='UTF-8',errors='strict')
Decodes the string using the codec registered for encoding. encoding defaults to
the default string encoding.

13
5 encode(encoding='UTF-8',errors='strict')
Returns encoded string version of string; on error, default is to raise a ValueError
unless errors is given with 'ignore' or 'replace'.

6 endswith(suffix, beg=0, end=len(string))

Determines if string or a substring of string (if starting index beg and ending
index end are given) ends with suffix; returns true if so and false otherwise.

7 expandtabs(tabsize=8)
Expands tabs in string to multiple spaces; defaults to 8 spaces per tab if tabsize
not provided.

8 find(str, beg=0 end=len(string))

Determine if str occurs in string or in a substring of string if starting index beg
and ending index end are given returns index if found and -1 otherwise.

9 index(str, beg=0, end=len(string))

Same as find(), but raises an exception if str not found.

10 isalnum()
Returns true if string has at least 1 character and all characters are alphanumeric
and false otherwise.

11 isalpha()
Returns true if string has at least 1 character and all characters are alphabetic and
false otherwise.

12 isdigit()
Returns true if string contains only digits and false otherwise.

13 islower()
Returns true if string has at least 1 cased character and all cased characters are in
lowercase and false otherwise.

14 isnumeric()
Returns true if a unicode string contains only numeric characters and false
otherwise.

14
15 isspace()
Returns true if string contains only whitespace characters and false otherwise.

16 istitle()
Returns true if string is properly "titlecased" and false otherwise.

17 isupper()
Returns true if string has at least one cased character and all cased characters are
in uppercase and false otherwise.

18 join(seq)
Merges (concatenates) the string representations of elements in sequence seq into
a string, with separator string.

19 len(string)
Returns the length of the string

20 ljust(width[, fillchar])
Returns a space-padded string with the original string left-justified to a total of
width columns.

21 lower()
Converts all uppercase letters in string to lowercase.

22 lstrip()
Removes all leading whitespace in string.

23 maketrans()
Returns a translation table to be used in translate function.

24 max(str)
Returns the max alphabetical character from the string str.

25 min(str)
Returns the min alphabetical character from the string str.

26 replace(old, new [, max])

15
 Replaces all occurrences of old in string with new or at most max occurrences if
max given.

27 rfind(str, beg=0,end=len(string))
Same as find(), but search backwards in string.

28 rindex( str, beg=0, end=len(string))

Same as index(), but search backwards in string.

29 rjust(width,[, fillchar])
Returns a space-padded string with the original string right-justified to a total of
width columns.

30 rstrip()
Removes all trailing whitespace of string.

31 split(str="", num=string.count(str))
Splits string according to delimiter str (space if not provided) and returns list of
substrings; split into at most num substrings if given.

32 splitlines( num=string.count('\n'))
Splits string at all (or num) NEWLINEs and returns a list of each line with
NEWLINEs removed.

33 startswith(str, beg=0,end=len(string))
Determines if string or a substring of string (if starting index beg and ending
index end are given) starts with substring str; returns true if so and false
otherwise.

34 strip([chars])
Performs both lstrip() and rstrip() on string.

35 swapcase()
Inverts case for all letters in string.

36 title()

16
 Returns "titlecased" version of string, that is, all words begin with uppercase and
the rest are lowercase.

37 translate(table, deletechars="")
Translates string according to translation table str(256 chars), removing those in
the del string.

38 upper()
Converts lowercase letters in string to uppercase.

39 zfill (width)
Returns original string leftpadded with zeros to a total of width characters;
intended for numbers, zfill() retains any sign given (less one zero).

40 isdecimal()
Returns true if a unicode string contains only decimal characters and false
otherwise.

Vd: xuất ra 4 dòng (kết quả tương tự nếu thay 3 dấu nháy kép = 3 dấu nháy đơn)

s = """Dòng 1,
Dòng 2,
Dòng 3,
và Dòng 4."""
print(s)

Kết quả:
Dòng 1,
Dòng 2,
Dòng 3,
và Dòng 4.

Vd: in từng ký tự của chuỗi

for x in "Mùa Thu":
print(x)

Kết quả:
M
ù

17
 a

T
h
u
Vd: đảo ngược chuỗi. Trong ví dụ, chỉ thị [:: - 1] có nghĩa là bắt đầu ở cuối chuỗi và kết
thúc ở vị trí 0, di chuyển với bước -1 (trừ một), có nghĩa là lùi một bước.
txt = "Hello World" [::-1]
print(txt)

Kết quả:
dlroW olleH

Buổi 2 dạy đến đây

4C/. Kiểu List:
Lsit là cấu trúc dữ liệu cơ bản nhất trong Python là dãy tuần tự (sequence).
Mỗi phần tử của một dãy được gán một chỉ số chỉ vị trí của nó. Chỉ số đầu tiên bằng 0, chỉ
số kế tiếp là 1, 2….
Python có sáu loại dãy tích hợp sẵn, nhưng những loại phổ biến nhất là List và tuple.
List (Danh sách) là một kiểu dữ liệu linh hoạt nhất có sẵn trong Python, có thể được viết
dưới dạng danh sách các giá trị (mục) được phân cách bằng dấu phẩy giữa các dấu ngoặc
vuông. Điều quan trọng về danh sách là các mục trong danh sách không cần cùng loại.
Vd:
list1 = ['physics', 'chemistry', 1997, 2000];
list2 = [1, 2, 3, 4, 5 ];
list3 = ["a", "b", "c", "d"]

Vd: xuất ra nội dung của list và kiểu của list

mylist = ["apple", "banana", "cherry", 1001, 25.2]

print(mylist)
print(type(mylist))

Kết quả:
['apple', 'banana', 'cherry', 1001, 25.2]
<class 'list'>

18
Truy cập các giá trị trong List. hãy sử dụng dấu ngoặc vuông [] để cắt cùng với chỉ số hoặc
các chỉ mục để lấy giá trị có sẵn tại chỉ mục đó.

Vd:
list1 = ['physics', 'chemistry', 1997, 2000];
list2 = [1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ];
print "list1[0]: ", list1[0]
print "list2[1:5]: ", list2[1:5]

Kết quả:
list1[0]: physics
list2[1:5]: [2, 3, 4, 5]

Xóa 1 phần tử trong List: dùng lệnh del

Vd:
list1 = ['Chanh', 'Quít', "Cam", "Xoài", "Chuối"]
print(list1)
del list1[2]
print("List sau khi xóa phần tử thứ 3 : ")
print(list1)

Kết quả:
['Chanh', 'Quít', 'Cam', 'Xoài', 'Chuối']
List sau khi xóa phần tử thứ 3 :
['Chanh', 'Quít', 'Xoài', 'Chuối']

Các phép toán trên List:

Python Expression Results Description

len([1, 2, 3]) 3 Length

[1, 2, 3] + [4, 5, 6] [1, 2, 3, 4, 5, 6] Concatenation

['Hi!'] * 4 ['Hi!', 'Hi!', 'Hi!', 'Hi!'] Repetition

3 in [1, 2, 3] True Membership

for x in [1, 2, 3]: print(x) 123 Iteration

19
Vd:
list1 =[1,2,3]
list2 =["Xoài", "Chuối"]
list3 = list1 + list2
list4 = ["Hồ Chí Minh", "Nguyễn Tất Thành"] * 3
print("List1 có độ dài : ", len(list1))
print("List2 có độ dài : ", len(list2))
print("List3 : ", list3)
print("List4 : ", list4)
for x in list2:
print(x)
print("Hồ Chí Minh" in list4)

Kết quả:
List1 có độ dài : 3
List2 có độ dài : 2
List3 : [1, 2, 3, 'Xoài', 'Chuối']
List4 : ['Hồ Chí Minh', 'Nguyễn Tất Thành', 'Hồ Chí Minh', 'Nguyễn Tất Thành', 'Hồ
Chí Minh', 'Nguyễn Tất Thành']
Xoài
Chuối
True
Vd: Chỉ số trong list với số dương âm (Sinh viên tìm hiểu và giải thích)
L = ['Miền Nam', 'Miền Trung', 'Miền Bắc',"Hải đảo","Hải ngoại"]
print(L[2])
print(L[-2])
print(L[0])
print(L[-1])

Kết quả:
Miền Bắc //phần tử chỉ số 2
Hải đảo //phần tử chỉ số -2, tính từ phải qua
Miền Nam //phần tử chỉ số 0
Hải ngoại //phần tử chỉ số -1, tính từ phải qua

Vd: loại bỏ giá trị trùng nhau trong List

20
mylist = ["a", "b", "a", "c", "c", "e", "f", "e", "a"]
mylist = list(dict.fromkeys(mylist))
print(mylist)

Kết quả:
['a', 'b', 'c', 'e', 'f']

Các Hàm trên List:

No Function with Description

1 cmp(list1, list2)

Compares elements of both lists.

2 len(list)
Gives the total length of the list.

3 max(list)
Returns item from the list with max value.

4 min(list)
Returns item from the list with min value.

5 list(seq)
Converts a tuple into list.

Python includes following list methods:

Sinh viên tự làm ví dụ để kiểm tra các phương thức này

Sr.No. Methods with Description

1 list.append(obj)

Appends object obj to list

2 list.count(obj)
21
 Returns count of how many times obj occurs in list

3 list.extend(seq)
Appends the contents of seq to list

4 list.index(obj)
Returns the lowest index in list that obj appears

5 list.insert(index, obj)
Inserts object obj into list at offset index

6 list.pop(obj=list[-1])
Removes and returns last object or obj from list

7 list.remove(obj)
Removes object obj from list

8 list.reverse()
Reverses objects of list in place

9 list.sort([func])
Sorts objects of list, use compare func if given

4D/. Kiểu Tuple:

Một Tuple (bộ) là một tập hợp các đối tượng có thứ tự và bất biến. Tuple là các chuỗi, giống
như List. Sự khác biệt giữa Tuple và List là: Tuple có giá trị không thể thay đổi (không
giống như List có thể thay đổ) và Tuple giá trị sử dụng dấu ngoặc đơn( ), trong khi List sử
dụng dấu ngoặc vuông [ ].
Việc tạo giá trị cho Tuple cũng đơn giản bằng cách đặt các giá trị được phân tách bằng dấu
phẩy và truy cập các phần tử của Tuple tương tự như List.
Vd:
tup1 = ('Cam', 'Quít', "Cam", 12.562, 2000)
tup2 = (1, 8, 0, 9, 2, 7, 5, 1)
list2 = [1, 8, 0, 9, 2, 7, 5, 1]
tup3 = "a", "b", "c", "d"
22
print(tup1)
print(tup2)
print(tup3)
print("tup1[0]: ", tup1[0])
print("tup2[1:5]: ", tup2[1:5])
print("list2[1:5]: ", list2[1:5])

Kết quả:
('Cam', 'Quít', 'Cam', 12.562, 2000)
(1, 8, 0, 9, 2, 7, 5, 1)
('a', 'b', 'c', 'd')
tup1[0]: Cam
tup2[1:5]: (8, 0, 9, 2)
list2[1:5]: [8, 0, 9, 2]
Tuple là bất biến: có nghĩa là ta không thể cập nhật hoặc thay đổi giá trị các phần tử của
tuple. Bạn có thể lấy các phần của các bộ giá trị hiện có để tạo các bộ giá trị mới như ví dụ
sau minh họa:
Vd:
tup1 = ('Cam', 'Quít', "Cam", 12.562, 2000)
tup2 = (1, 8, 0, 9, 2, 7, 5, 1)
# 2 lệnh sau là lỗi: TypeError: 'tuple' object does not support
item assignment
tup1[0]="Xoài"
tup2[2]=1001

Xóa phần tử Tuple: Không thể xóa các phần tử Tuple riêng lẻ. Chỉ có loại bỏ toàn bộ một
Tuple bằng cách sử dụng câu lệnh del.
Vd:
tup = (1, 2, 4, 12.562, 2000)
print("Nội dung của tup trước khi xóa: ",tup)
del tup

Kết quả: Sinh viện tự giải thích

Nội dung của tup trước khi xóa: (1, 2, 4, 12.562, 2000)
NameError: name 'tup' is not defined
Vd: so sánh với ví dụ trước

23
list =["Cóc", "Xoài","Cam", "Quít"]
print("Nội dung của list trước khi xóa: ",list)
del list
print("Nội dung của list sau khi xóa: ",list)

Kết quả:
Nội dung của list trước khi xóa: ['Cóc', 'Xoài', 'Cam', 'Quít']
Nội dung của list sau khi xóa: <class 'list'>
Các phép toán trên Tuple:

Python Expression Results Description

len((1, 2, 3)) 3 Length

(1, 2, 3) + (4, 5, 6) (1, 2, 3, 4, 5, 6) Concatenation

('Hi!') * 4 ('Hi!', 'Hi!', 'Hi!', 'Hi!') Repetition

3 in (1, 2, 3) True Membership

for x in (1, 2, 3): print(x) 123 Iteration

Vd: Chỉ số trong tuple với số dương âm (Sinh viên tìm hiểu và giải thích)
tuple1 = ('Miền Nam','Miền Trung', 'Miền Bắc','Hải đảo','Hải
ngoại')
print(tuple1[2])
print(tuple1[-2])
print(tuple1[0])
print(tuple1[-1])

Kết quả: (tương tự list)

Miền Bắc
Hải đảo
Miền Nam
Hải ngoại

24
Các hàm trên Tuple:

No Function with Description

1 cmp(tuple1, tuple2)

Compares elements of both tuples.

2 len(tuple)
Gives the total length of the tuple.

3 max(tuple)
Returns item from the tuple with max value.

4 min(tuple)
Returns item from the tuple with min value.

5 tuple(seq)
Converts a list into tuple.

6 count()
Returns the number of times a specified value occurs in a tuple

7 index()
Searches the tuple for a specified value and returns the position of where it was
found

Vd:
tup1 =[1, 2, 3, 5, "a", "Cóc", "Xoài", 5, 5]
x = tup1.count(5)
print("Số 5 có trong Tuple ",x, " lần")
found = tup1.index("Xoài")
print("Xoài tại vị trí thứ ", found)

Kết quả:
Số 5 có trong Tuple 3 lần
25
 Xoài tại vị trí thứ 6

4E/. Kiểu Dictionary:

Dictionary (Từ điển) được sử dụng để lưu trữ các giá trị dữ liệu trong các cặp key: value.
Dictionary là một tập hợp được sắp xếp theo thứ tự , có thể thay đổi và không cho phép
trùng lặp. Dictionary được viết bằng dấu ngoặc nhọn { } và có các khóa và các giá trị.
Vd:
mydict = {
"brand": "Ford",
"model": "Escape",
"year": 2010
}
print(mydict)

Kết quả:
{'brand': 'Ford', 'model': 'Escape', 'year': 2010}

Vd: có xác định kiểu dữ liệu

mydict = {
  "brand": "Ford",
  "electric": False,
  "year": 2021,
  "colors": ["red", "white", "blue"]
}
print(mydict)
print(type(mydict))

Kết quả:
{'brand': 'Ford', 'electric': False, 'year': 2021, 'colors': ['red', 'white', 'blue']}
<class 'dict'>
Vd: có thay đổi giá trị
dict = {'Name': 'Laura', 'Age': 6, 'Class': 'First'}
print("dict['Name']: ", dict['Name'])
print("dict['Age']: ", dict['Age'])
print("dict['Class']: ", dict['Class'])
dict['Name']="Betty"
dict['Age']=6

26
print("Sau khi thay đổi:")
dict['Class']="Two"
print(dict)

Kết quả:
dict['Name']: Laura
dict['Age']: 6
dict['Class']: First
Sau khi thay đổi:
{'Name': 'Betty', 'Age': 6, 'Class': 'Two'}

Xóa Dictionary: Bạn có thể xóa từng phần tử trong Dictionary hoặc xóa toàn bộ nội dung
của Dictionary. Để xóa ta dùng lệnh del, phương thức clear()..
Vd:
dict = {'Name': 'Laura', 'Age': 6, 'Class': 'First'}
del dict['Name']; # Xóa key 'Name'
print("Sau khi xóa Name: ",dict)
dict.clear(); # Xóa toàn bộ các key
print("Sau khi xóa các phần tử: ",dict)
del dict ; # Xóa dictionary
print("Sau khi xóa từ điển: ",dict)

Kết quả:
Sau khi xóa Name: {'Age': 6, 'Class': 'First'}
Sau khi xóa các phần tử: {}
Sau khi xóa từ điển: <class 'dict'>
Các hàm trên Dictionary:

No Function with Description

1 cmp(dict1, dict2)

Compares elements of both dict.

2 len(dict)
Gives the total length of the dictionary. This would be equal to the number of

27
 items in the dictionary.

3 str(dict)
Produces a printable string representation of a dictionary

4 type(variable)
Returns the type of the passed variable. If passed variable is dictionary, then it
would return a dictionary type.

Các phương thức trên Dictionary:

Sr.No. Methods with Description

1 dict.clear()

Removes all elements of dictionary dict

2 dict.copy()
Returns a shallow copy of dictionary dict

3 dict.fromkeys()
Create a new dictionary with keys from seq and values set to value.

4 dict.get(key, default=None)
For key key, returns value or default if key not in dictionary

5 dict.has_key(key)
Returns true if key in dictionary dict, false otherwise

6 dict.items()
Returns a list of dict's (key, value) tuple pairs

7 dict.keys()
Returns list of dictionary dict's keys

8 dict.setdefault(key, default=None)

28
 Similar to get(), but will set dict[key]=default if key is not already in dict

9 dict.update(dict2)
Adds dictionary dict2's key-values pairs to dict

10 dict.values()
Returns list of dictionary dict's values

4F/. Kiểu Set:

Set (Tập hợp) được sử dụng để lưu trữ nhiều mục / giá trị trong một biến duy nhất. Set là
một trong 4 kiểu dữ liệu tích hợp sẵn trong Python được sử dụng để lưu trữ các bộ sưu tập
dữ liệu, 3 kiểu còn lại là List, Tuple và Dictionary, tất cả đều có cách sử dụng khác nhau.
Một tập hợp là một tập hợp cả không có thứ tự và không được lập chỉ mục.
Các giá trị của Set được chứa trong cặp { }. Các mục của Set là không có thứ tự, không thể
thay đổi và không cho phép các giá trị trùng lặp.
Set có thể chứa giá trị kiểu số, chuỗi, boolean.
Lưu ý: Set là không có thứ tự, nghĩa là: các giá trị sẽ xuất hiện theo thứ tự ngẫu nhiên.
Vd:
myset = {'Xoài', 'Chuối', 'Me', 'Chôm chôm', 23, 45, 12.678}
print(myset)

hoặc có thể tạo cách khác như sau: dùng constructor set()
myset = set(('Xoài', 'Chuối', 'Me', 'Chôm chôm', 23, 45, 12.678))
print(myset)

Kết quả:
{'Chôm chôm', 'Xoài', 'Me', 'Chuối', 23, 12.678, 45}
Vd: Set có chứa giá trị trùng nhau
myset = {'Xoài', 23, 'Chuối', 'Me', 'Me', 'Me', 23, 45, 12.678}
print(myset)

Kết quả:
{'Me', 23, 'Xoài', 12.678, 45, 'Chuối'}
Vd: chứa giá trị số, chuỗi, boolean
29
set1 = {"Nguyễn Tất Thành", 34, True, 40, False, "Sinh nhật"}
print(set1)

Kết quả:
{False, 'Nguyễn Tất Thành', 34, True, 'Sinh nhật', 40}
Vd: dùng for
myset = set(('Xoài', 'Chuối', 'Me', 'Chôm chôm', 23, 45, 12.678))
for x in myset:
print(x)

Kết quả:
Chôm chôm
Me
Xoài
45
Chuối
12.678
23
Các Phương thức trên Set: (sinh viên thực hiện các ví dụ cho các phương thức)

Method Description

add() Adds an element to the set

clear() Removes all the elements from the set

copy() Returns a copy of the set

difference() Returns a set containing the difference between two or

more sets

30
difference_update() Removes the items in this set that are also included in
another, specified set

discard() Remove the specified item

intersection() Returns a set, that is the intersection of two other sets

intersection_update() Removes the items in this set that are not present in
other, specified set(s)

isdisjoint() Returns whether two sets have a intersection or not

issubset() Returns whether another set contains this set or not

issuperset() Returns whether this set contains another set or not

pop() Removes an element from the set

remove() Removes the specified element

symmetric_difference() Returns a set with the symmetric differences of two

sets

symmetric_difference_update() inserts the symmetric differences from this set and

another

31
 union() Return a set containing the union of sets

update() Update the set with the union of this set and others

Vd: Phương thức add

myset = {"Cam", "Bưởi", "Chuối"}
myset.add("Chanh")
print(myset)
{'Cam', 'Chanh', 'Chuối', 'Bưởi'}
Vd: Phương thức update
myset = {"Cam", "Bưởi", "Chuối","Chanh"}
yourset = {"Táo", "Mít", "Măng cụt"}
myset.update(yourset)
print(myset)

Kết quả:
{'Chuối', 'Chanh', 'Táo', 'Măng cụt', 'Cam', 'Bưởi', 'Mít'}
Vd: update từ List
myset = {"Cam", "Bưởi", "Chuối","Chanh"}
mylist = ["Chôm chôm", "Nhãn"]
myset.update(mylist)
print(myset)

Kết quả:
{'Bưởi', 'Chuối', 'Chôm chôm', 'Cam', 'Nhãn', 'Chanh'}
Vd: Phương thức remove

myset = {"Cam", "Bưởi", "Chuối","Chanh"}

myset.remove("Chuối")
print(myset)

Kết quả:
{'Bưởi', 'Chanh', 'Cam'}
Vd: Phương thức union:

32
set1 = {"a", "b" , "c"}
set2 = {7, 5, 27}
set3 = set1.union(set2)
print(set3)

Kết quả:
{7, 'c', 'b', 5, 27, 'a'}
Vd: Phương thức update khác (tương tự union)
set1 = {"a", "b" , "c"}
set2 = {7, 5, 27}
set1.update(set2)
print(set1)

Kết quả:
{7, 5, 'c', 27, 'a', 'b'}

Vd: Phương thức intersection_update:

x = {"apple", "banana", "cherry"}
y = {"google", "microsoft", "apple"}
x.intersection_update(y)
print(x)

Kết quả: phần tử có trong tập x và tập y

{'apple'}
Vd: Phương thức intersection: trả về tập mới là giao của 2 tập
x = {"apple", "banana", "cherry"}
y = {"google", "microsoft", "apple"}
z = x.intersection(y)
print(z)

Kết quả:
{'apple'}
Vd: Phương thức symmetric_difference_update: lấy các phần tử không có trong cả 2 tập
x = {"apple", "banana", "cherry"}
y = {"google", "microsoft", "apple"}
x.symmetric_difference_update(y)
print(x)

33
Kết quả:
{'microsoft', 'banana', 'cherry', 'google'}

Vd: Phương thức symmetric_difference: trả về tập hợp chức các phần tử không có trong cả
2 tập
x = {"apple", "banana", "cherry"}
y = {"google", "microsoft", "apple"}
z = x.symmetric_difference(y)
print(z)

Kết quả:
{'google', 'banana', 'cherry', 'microsoft'}

4G/. Python Reference: nguồn tham khảo Python

Python Built in Functions: https://www.w3schools.com/python/python_ref_functions.asp
Python String Methods: https://www.w3schools.com/python/python_ref_string.asp
Python List/Array Methods: https://www.w3schools.com/python/python_ref_list.asp
Python Dictionary Methods: https://www.w3schools.com/python/python_ref_dictionary.asp
Python Tuple Methods: https://www.w3schools.com/python/python_ref_tuple.asp
Python Set Methods: https://www.w3schools.com/python/python_ref_set.asp
Python File Methods: https://www.w3schools.com/python/python_ref_file.asp
Python Built-in Exceptions: https://www.w3schools.com/python/python_ref_exceptions.asp

5/. Các phép toán trong Python:

Python sẽ có các toán tử cơ bản như sau:
A. Toán tử số học - Arithmetic Operators:
a có giá trị = 5, b có giá tri = 7

Toán tử Mô Tả Ví Dụ

+ Toán tử cộng các giá trị lại với nhau a + b = 12

- Toán tử trừ các giá trị lại với nhau a - b = -2

* Toán tử nhân các giá trị lại với nhau a * b = 42

34
/ Toán tử chia các giá trị cho nhau a / b = 0.7142857142857143

% Toán tử chia lấy phần dư  a%b=5

** Toán tử mũ. a**b = ab a ** b = 78125

Toán tử chia làm tròn xuống.

VD:
0,57 => 0
// a // b = 0
0.9 => 0
-07 => -1
-0.1 => -1

B. Toán tử quan hệ - Comparison (Relational) Operators

Toán
Chú Thích Ví Dụ
tử

So sánh giá trị của các đối số xem có bằng nhau hay
không. a == b 
==
Nếu bằng nhau thì kết quả trả về sẽ là True và ngược lại False
sẽ là False.

So sánh giá trị của các đối số xem có khác nhau hay
không. a != b
!=
Nếu khác nhau thì kết quả trả về sẽ là True và ngược lại True
sẽ là False.

Dấu < đại diện cho phép toán nhỏ hơn, nếu đối số 1 nhỏ
a<b
< hơn đối số 2 thì kết quả sẽ trả về là True và ngược lại sẽ là
True
False.

Dấu > đại diện cho phép toán lớn hơn, nếu đối số 1 lớn
a>b
> hơn đối số 2 thì kết quả sẽ trả về là True và ngược lại sẽ là
False
False.

Dấu > đại diện cho phép toán nhỏ hơn hoặc bằng, nếu đối
a <= b
<= số 1 nhỏ hơn hoặc bằng đối số 2 thì kết quả sẽ trả về là
True
True và ngược lại sẽ là False.

Dấu > đại diện cho phép toán lớn hơn hoặc bằng, nếu đối
a>= b
>= số 1 lớn hơn hoặc bằng đối số 2 thì kết quả sẽ trả về là
False
True và ngược lại sẽ là False.

C. Toán tử gán - Assignment Operators:

35
Toán
Chú Thích Ví Dụ
Tử

Toán tử này dùng để gán giá trị

 = của một đối tượng cho một giá c = a (lúc này c sẽ có giá trị = 5)
trị

Toán tử này cộng rồi gắn giá trị

+= c += a (tương đương với c = c + a)
cho đối tượng

Toán tử này trừ rồi gắn giá trị

-= c -= a (tương đương với c = c - a)
cho đối tượng

Toán tử này trừ rồi gắn giá trị

*= c *= a (tương đương với c = c * a)
cho đối tượng

Toán tử này chia rồi gắn giá trị

/= c /= a (tương đương với c = c / a)
cho đối tượng

Toán tử này chia hết rồi gắn giá

% c %= a (tương đương với c = c % a)
trị cho đối tượng

Toán tử này lũy thừa rồi gắn giá

**= c **= a (tương đương với c = c ** a)
trị cho đối tượng

Toán tử này chia làm tròn rồi

//= c //= a (tương đương với c = c // a)
gắn giá trị cho đối tượng

D. Toán tử logic - Logical Operators.

Toán
Chú Thích
Tử

Nếu 2 vế của toán tử này đều là True thì kết quả sẽ là True và ngược lại
and
nếu 1 trong 2 vế là False thì kết quả trả về sẽ là False.

Nếu 1 trong 2 vế là True thì kết quả trả về sẽ là True và ngược lại nếu cả 2
or
vế là False thì kết quả trả về sẽ là False.

Đây là dạng phủ định, nếu biểu thức là True thì nó sẽ trả về là False và
not
ngược lại.

E. Toán tử Biwter - Bitwise Operators. (ít dùng)

36
 Toán tử Mô tả Ví dụ

& Binary AND Operator copies a bit to the result if it exists in (a & b)
both operands (means
0000 1100)

| Binary OR It copies a bit if it exists in either operand. (a | b) = 61

(means
0011 1101)

^ Binary XOR It copies the bit if it is set in one operand but not (a ^ b) = 49
both. (means
0011 0001)

~ Binary Ones (~a ) = -61

Complement (means
1100 0011
in 2's
It is unary and has the effect of 'flipping' bits. complement
form due to
a signed
binary
number.

<< Binary Left Shift The left operands value is moved left by the a << 2 =
number of bits specified by the right operand. 240 (means
1111 0000)

>> Binary Right The left operands value is moved right by the a >> 2 = 15
Shift number of bits specified by the right operand. (means
0000 1111)

F. Toán tử khai thác - Membership Operators.

Giả sử: a = 4 và b = [1,5,7,6,9]

Toán
Chú Thích Ví Dụ
Tử

37
 Nếu 1 đối số thuộc một tập đối số nó sẽ trả về True và
in a in b //False
ngược lại/

Nếu 1 đối số không thuộc một tập đối số nó sẽ trả về a not in b

not in
True và ngược lại/ //True

G. Toán tử xác thực - Indentity Operators.

Giả sử: a = 4, b =5

Toán
Chú Thích Ví Dụ
Tử

is Toán tử này sẽ trả về True nếu a == b và ngược lại  a is b //False

not is Toán tử này sẽ trả về True nếu a != b và ngược lại a is not b //True

Câu hỏi: Làm sao lấy phần lẻ trong Python

>>> round(10/3, 3)
3.333
>>> round(10/3, 9)
3.333333333
>>> float("{:.5f}".format(10/3))
3.33333

38