Professional Documents
Culture Documents
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ
TASARIM REHBERİ
REHBER NO: 008
REV. 01
ŞUBAT 2014
ANKARA
ÖNSÖZ
Birçok medeniyetin kesişme noktası olan Anadolu'da yaklaşık 4000 yıldır süren hidrolik
mühendisliği çalışmaları, bilhassa Selçuklu ve Osmanlıların yaptıkları muhteşem
eserler, Türkiye'yi tarihi su yapıları açısından en zengin ve en dikkat çekici açık hava
müzelerinden birisi haline getirmiştir.
Bugün ise ülkemiz, inşa halindeki barajların sayısı bakımından Dünya’daki sıralamada
üst sıralarda yer almaktadır. Ülkemizde her tipten barajlar inşa edilmiş ve edilmektedir.
Ayrıca; bu barajlar dolgu hacmi, yükseklik, rezervuar kapasitesi, kret uzunluğu gibi teknik
karakteristikleri ile de dünyadaki inşa edilmiş barajlar arasında ön sıralarda yer
almaktadır. Atatürk Barajı 84 milyon m3 dolgu hacmi ile dünya sıralamasında beşinci
sırada yer almakta, Deriner Barajı ise 249 m yüksekliği ile ülkemizin en yüksek barajı,
kendi sınıfında ise Dünya’nın 6. yüksek barajı olma özelliğini taşımaktadır
İnşaatı devam eden Yusufeli Barajı 270 metre yüksekliği ile tamamlandığında
Türkiye’nin en yüksek barajı olma özelliğine sahip olacaktır.
Bu gayeye hizmet etmek için komitelerde görev alan, başta DSİ personeli olmak üzere
bütün mühendislik ve müşavirlik firmaları temsilcilerine teşekkür ederim.
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ ii
GİRİŞ
Akif ÖZKALDI
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ iv
AÇIKLAMA
Bu doküman bu konuda çalışan, hizmet üreten ve imalat yapan kişi, firma, kurum ve
kuruluşlara rehber olması amacı ile hazırlanmış olmakla birlikte, tasarım, imalat,
montaj, inşaat, su tutma, işletme ve baraj emniyeti ile ilgili her türlü sorumluluk tasarım,
imalat, montaj ve inşaat işlerini yapan yüklenicilere aittir.
©Telif Hakkı
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nün önceden izni alınmadan bu yayının hiç bir
bölümü mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik kayıt veya başka yollarla hiç bir surette
çoğaltılamaz, muhafaza edilemez, basılamaz.
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ v
İÇİNDEKİLER
1 KAPSAM .................................................................................................................. 1
2 GİRİŞ ....................................................................................................................... 2
3 TAŞKINLAR ............................................................................................................. 4
3.1 Genel........................................................................................................................ 4
3.2 Tarihsel Taşkınların Analizleri ve Miktarlarının Bilinmesi ......................................... 5
3.2.1 Pik Debi Frekans Analizleri ...................................................................................... 6
3.2.1.1 Gözlenmiş Anlık Maksimum Debilerden Yararlanılarak Tesis Yerleri Çeşitli Süre ve
Yinelemeli Pik Debilerinin Tahmini ........................................................................... 6
3.2.1.2 Yağış-Akış Yöntemleri ile Tesis Yerlerinin Çeşitli Süre ve Yinelemeli Pik Debilerinin
Hesaplanması ve Hidrograflarının Elde Edilmesi ..................................................... 6
3.2.1.2.1 Yağış Analizleri ........................................................................................................ 7
3.2.1.2.2 Noktasal Yağış Analizleri ......................................................................................... 7
3.2.1.3 Etkili Yağış ............................................................................................................... 9
3.2.2 Baraj veya Diğer Tesis Yeri Birim Hidrografı Hesaplanması .................................... 9
3.2.2.1 Hidrometri İstasyonlarında Gözlenen Taşkın Debi Hidrografları Analizlerinden
Tesis Yeri Birim Hidrografı Elde Edilmesi ................................................................ 9
3.2.2.2 Sentetik Yöntemlerle Birim Hidrograf Hesaplanması ............................................. 10
3.2.3 Taşkın Hidrografları ve Hacimleri ........................................................................... 10
3.2.4 Bölgesel Taşkın Frekans Analiz Metodu ve Uygulanması ..................................... 11
3.2.5 Baraj Yeri Dolusavak Proje Giriş Pik Debi ve Hidrografı / Olası En Büyük Taşkın
(OET) Tahmini........................................................................................................ 11
3.2.5.1 Giriş ...................................................................................................................... 11
3.2.5.2 Tarihi Fırtınalar ....................................................................................................... 12
3.2.5.3 Fiziksel Yöntemle Olası En Büyük Yağmur Hesabı ............................................... 13
3.2.5.4 İstatistik Yöntemle (Hershfield) Olası En Büyük Yağmur Hesabı ........................... 14
3.2.5.5 Baraj Yağış Alanının Olası En Büyük Yağmurunun Akış Hidrografı ...................... 15
3.2.5.6 Kar Erime Akışı ve Hidrografı................................................................................. 15
3.2.6 Baz Akım Debisi ..................................................................................................... 15
3.2.7 Dolusavak Proje Giriş Pik Debi ve Hidrografları Çizimi .......................................... 15
4 KAYNAKLAR.......................................................................................................... 16
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ vi
TABLO LİSTESİ
Tablo 1.1 Murat Nehri Üzerinde Önerilen Barajlara Ait Bazı Karakteristik Bilgiler ..........Ek-12
Tablo 1.2 Murat Nehri Yağış Alanında Gözlenmiş Tarihi Fırtınalar ve Maksimizasyon
Sonuçları.........................................................................................................Ek-12
Tablo 1.3 01-02/05/1993 Tarihli Fırtınanın Maksimizasyon Hesapları ...........................Ek-12
Tablo 1.4 Baraj Yerleri Çeşitli Yinelemeli Alanda Ortalama Yağış Miktarları ve Olası En
Büyük Yağışları, mm (Hershifield Yöntemi) ....................................................Ek-13
Tablo 1.5 Proje Yağış Alanlarının Olası En Büyük Kar Etme Akımı Hesabı ...................Ek-13
Hidrolojik tasarımda en önemli husus veridir. Hidrometeorolojik veri için çok iyi
tasarlanmış bir gözlem istasyonları ağı gerekir. Nitelik ve nicelik bakımından yeterli
hidrometeorolojik veri olmadan yapılan hidrolojik tasarımlar güvenilir olamaz.
Kullanılan yöntemler ve modeller ne kadar kaliteli olursa olsun, veri süre açısından
yeterli ve güvenilir değilse, tahmin sonuçları güvenilir düzeyde doğru olmaz. Bu
açıdan bakıldığında Türkiye’deki mevcut hidrometeorolojik ağın, nitelik ve nicelik
bakımından yeterli olmadığı dikkatlere sunulmuştur.
Çalışma konusu olarak seçilen “Taşkınlar” adı altında; Çeşitli Yinelemeli Pik
Debilerin Hesaplanmasında Kullanılan Yöntemler ve Uygulamaları, Yağış Analizleri,
Baraj Yerleri Birim Hidrograflarının Analitik ve Sentetik Yöntemlerle Elde Edilmesi,
Bölgesel Taşkın Analiz Metodu ve Uygulaması, Dolusavak Proje Girişi Pik Debi ve
Hidrografı, Olası En Büyük Taşkın Hesabı, Tarihi Fırtına Analizleri, Fiziksel
Yöntemle Olası En Büyük Yağmur Hesabı, İstatistik (Hershfield) Yöntemi ile Olası
En Büyük Yağış Hesabı, Olası En Büyük Kar Erime Akışı Hesabı ve Kullanılan
Yöntemler, Baraj Yeri Proje Pik Debi ve Hidrografı Tahmini konularında
uygulanması gereken yöntem ve kriterler hakkında bilgiler verilmiştir.
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ 1
2 GİRİŞ
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ 2
projesinin teknik ve ekonomik yapılabilirliğinin belirlenerek kesinleştirildiği planlama
aşamasındaki Mühendislik Hidrolojisi çalışmalarının yapılabilmesi için, tesis yeri
veya hemen yakınında en az 30 yıl akım ölçümü olan hidrometri istasyonu
bulunmalıdır.
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ 3
3 TAŞKINLAR
3.1 Genel
Büyük zararlara ve insan kayıplarına çoğunlukla pik debisi büyük olan taşkınlar
değil, hacmi büyük olan taşkınlar neden olmuştur.
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ 4
Bu analizler sonucunda Türkiye’de; Doğu ve Güneydoğu Anadolu, İç Anadolu, Doğu
ve Batı Karadeniz bölgeleri ile Seyhan, Ceyhan Nehirleri ve diğer havzalardaki
büyük taşkınların genellikle yağmur ve kar erime akımlarının birleşiminden
oluştuğunu söylemek mümkündür.
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ 5
3.2.1 Pik Debi Frekans Analizleri
Baraj, regülatör, nehir santralı ve benzeri gibi diğer tesislerin derivasyon yapılarının
boyutlandırılması için bilinmesi gerekli çeşitli süre ve yinelemeli (2, 5, 10, 25, 50,
100, 500, 1000, 10.000-yıl) pik debilerinin tahmini aşağıdaki alt bölümlerde
ayrıntıları verilen üç yöntemle hesaplanmalıdır.
3.2.1.2 Yağış-Akış Yöntemleri ile Tesis Yerlerinin Çeşitli Süre ve Yinelemeli Pik
Debilerinin Hesaplanması ve Hidrograflarının Elde Edilmesi
Nehir ve yan dereler üzerlerinde tasarlanan baraj ve diğer tesis yerlerinin çeşitli süre
ve yinelemeli pik debi ve hidrografları, tesis yerleri yağış alanlarının çeşitli yinelemeli
yağış miktarlarından ve tesis yerleri yağış alanlarının ortalama birim
hidrograflarından yararlanılarak hesaplanmalıdır.
Bu yöntemde; baraj tesis yeri yağış alanı bir sistem gibi düşünülmüştür ve sistemin
girdisi yağış alanına düşen yağıştır. Bu durumda sistemin çıktısı akım olacaktır.
Sistem doğrusal varsayılarak yağış girdisi birim hidrografla akışa
dönüştürülmektedir.
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ 6
Bu yöntem uygulanırken, resmi veya özel kuruluşlar tarafından yapılması gerekli
çalışmalar alt başlıklar altında aşağıda verilmektedir.
Baraj veya diğer tesis yerleri yağış alanlarının yağış derinlik-alan-süre eğrilerini ve
yağış şiddet-süre-tekerrür eğrilerini elde edebilmek için, yağış analizleri iki aşamada
tamamlanmalıdır. Birinci aşamada tesis yağış alanında vuku bulmuş tarihi fırtınalar
saptanarak ve analiz edilerek fırtına yağışlarının derinlik-alan-süre eğrileri elde edilir.
İkinci aşamada ise, noktasal fırtına yağışları analiz edilerek, yağış şiddet-süre-
tekerrür eğrileri elde edilmelidir. Bu iki grup eğriler yardımıyla baraj veya diğer tesis
yerleri yağış alanları üzerindeki çeşitli süreli ve yinelemeli alansal ortalama yağış
miktarları hesaplanır. Ayrıca bu eğrilerden yararlanılarak tesis yerleri yağış
alanlarının noktasal yağışlarının alan ve zaman içindeki dağılım oranları hesaplanır.
Baraj (tesis) yağış alanında vuku bulmuş tarihi fırtınaların yukarıda özetlenen şekilde
analizleri sonucunda baraj yağış alanındaki düzgün dağılımlı fırtınaların gerçek
yağış süreleri (kritik yağış süreleri) belirlenir. Bu sürelerin, taşkının süre ve hacmine
etki edeceğinden tarihi taşkınlardan doğru tespit edilmesi gerekir. Çünkü baraj yağış
alanında en büyük taşkına neden olan kritik yağış süresi (şiddeti sabit ve düzgün
dağılımlı) baraj yağış alanından beklenen olası en büyük taşkının hacmini etkiler (bu
durum barajların taşkın ötelemesinde önemlidir).
Baraj ve regülatör gibi diğer tesislerin yağış alanları içinde veya çevresindeki
meteoroloji İstasyonlarının varsa saatlik veya günlük en büyük yağışlarının noktasal
frekans analizleri ekstrem dağılım fonksiyonları kullanılarak, X2 (Chi-Square) ve
Kolmogorov-Smirnov (veya başka) testler sonucunda dizilere en iyi uyan dağılım
fonksiyonları ile belirlenir.
Baraj veya diğer tesislerin yağış alanı içinde veya çevresindeki meteoroloji
istasyonlarından, verileri sayısal açıdan yeterli ve güvenilir olan istasyonların aynı
süre ve yinelemeli yağış miktarlarından yararlanılarak, Thiessen veya eş yağış
eğrileri yöntemleriyle tesis yeri yağış alanının alansal ortalama çeşitli süreli yağış
miktarları (5, 10, 25, 50, 100, 500, 1000 ve 10.000-yıl) hesaplanır.
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ 7
T= 10.000 yıl periyodu için beklenen yağış miktarı XT= X10+2,98 (X100-X10)
denkleminden hesaplanılabilir (Chow, 1964).
Bu yöntemle hesaplanan baraj veya diğer tesis yerleri yağış alanlarının bir gün
süreli çeşitli yinelemeli alansal ortalama yağış miktarları; tesis yağış alanı için
belirlenen derinlik-alan-süre eğrilerinden noktasal yağışın alan dağılım oranı,
tarihi fırtınaların kütle eğrilerinden zaman dağılım oranı ve maksimize faktörü
ile çarpılarak baraj (tesis) yağış alanının gerçek yağış süreli çeşitli yinelemeli
alansal ortalama yağış miktarları hesaplanır. Bu yağış miktarlarının etkili yağış
bölümleri hesaplandıktan sonra, baraj veya diğer tesis yeri birim hidrografı
yardımıyla akış hidrografına dönüştürülür.
Türkiye’de Q10.000 yıllık pik debinin tahmini ve hidrografının çizimi başlıca iki
yöntemle elde edilmektedir. Bu yöntemler kısaca aşağıda özetlenmektedir.
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ 8
belirlenmesi için, tesis yeri yağış alanında vuku bulmuş tarihi taşkınlar ve
hidrografları mutlaka analiz edilmelidir. Hidrograflar Kasım-Mart ayları
arasındaki tarihlere ait ve taşkından beş gün önceki yağış toplamı 12,0-28,0
mm arasında ise hesaplanan eğri numarası Şart-II, 12,0 mm’den az ise Şart-I,
28,0 mm’den fazla ise Şart-III içindir. Hidrograflar Nisan-Ekim ayları arasındaki
tarihlere ait ve taşkından 5 gün önceki yağış toplamı 36,0-53,0 mm arasında
ise, hesaplanan eğri numarası Şart-II, 36,0 mm’den az ise Şart-I, 53,0 mm’den
fazla ise, Şart-III içindir (Ref. Uygulamalı Taşkın Hidrolojisi, H. Özdemir DSİ,
1978).
Q10.000 yıllık taşkının seçiminde ise, her iki yöntem ile tahmin edilen pik debiler
karşılaştırılmalı ve büyük olanı seçilmelidir.
Baraj veya diğer tesis yerleri yağış alanlarının çeşitli süreli ve yinelemeli yağış
miktarlarının taşkın oluşumunda etkili kısmı aşağıdaki iki yöntemle
hesaplanmaktadır.
Baraj veya diğer tesis yerleri yağış alanlarının birim hidrografları, mevcut verilerin
durumuna göre aşağıdaki alt bölümlerde anlatıldığı gibi başlıca iki yöntemle
hesaplanır.
Tesis yağış alanı ortalama birim hidrografı, tesis yerinde veya yakınındaki hidrometri
istasyonlarında gözlenmiş taşkın debi hidrografları ve bu hidrografları oluşturan
fırtına yağmurları analiz edilerek elde edilmelidir. Debi hidrografları limnigraf
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ 9
kayıtlarından, yoksa rasatçı su seviye gözlemlerinden yararlanılarak çizilebilir.
Hidrografları oluşturan fırtına yağmurlarının alan dağılımı, taşkın debi hidrograflarını
oluşturan fırtınaların derinlik-alan-süre eğrilerinden, zaman dağılımı ise, meteoroloji
istasyonlarının yağış kütle eğrilerinden yararlanılarak elde edilecektir. Alan ve
zaman dağılımı düzgün olan fırtınaların oluşturduğu taşkın hidrografları analiz
edilmelidir. Bu denemeler mutlaka yapılmalı ancak, hidrometri istasyonlarının
kaydedici olmaması ve meteoroloji istasyonlarının sayısal açıdan yetersizliği söz
konusu ise, bu durum gerekçeleri ile izah edilmelidir (Aşağı Seyhan Havzası Master
Plan Raporu DSİ, 1980).
Resmi ve özel kuruluşlarda tesis yerleri yağış alanlarının fiziksel büyüklükleri dikkate
alınarak sentetik birim hidrograf yöntemlerinden Snyder, Mockus ve DSİ Sentetik
(uyarlanmış SCS) birim hidrograf yöntemleri kullanılmaktadır. DSİ Genel Müdürlüğü
ve özel kuruluşlarda genel olarak “Snyder” yöntemi yağış alanı 1000 km²‘ye eşit
veya büyük alanlarda, Mockus ve DSİ Sentetik birim hidrograf yöntemi ise, yağış
alanı 1000 km²’den küçük alanlarda uygulanmaktadır (Ref. Uygulamalı Taşkın
Hidrolojisi, DSİ, H. Özdemir 1978). Bu yöntemler uygulanırken gerekirse alt
havzalara ayırarak (üst sınır 5000 km2 olabilir), havza birim hidrografı elde edilebilir.
Baraj veya diğer tesis yerlerinin çeşitli yinelemeli (2, 5, 10, 25, 50, 100, 500, 1000 ve
10-000 yıl) taşkın pik debi ve hidrografları;
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ 10
Etkili yağış değerlerinin tesis (baraj, regülatör v.s.) yeri birim hidrografı
ordinatlarıyla çarpılması ile akış hidrografına dönüştürülerek,
hesaplanmalıdır.
Baraj yerinin hacim yinelemelerini hesaplayabilmek için, tesis yeri yağış alanı-
büyüklüğüne bağlı olarak baraj yeri ve yakınlarındaki hidrometri istasyonlarının 1, 3,
5, 7, 10... günlük vuku bulmuş tarihi taşkınlarından taşkın süresi belirlenmeli en
büyük hacim verilerinden yararlanılmalıdır. Günlük en büyük hacim verilerinin (1, 3,
5 ve diğerleri) frekans analizlerinde, pik debilerin analizlerinde kullanılan exstrem
dağılım fonksiyonları aynen kullanılmalıdır.
3.2.5 Baraj Yeri Dolusavak Proje Giriş Pik Debi ve Hidrografı / Olası En Büyük
Taşkın (OET) Tahmini
3.2.5.1 Giriş
Baraj yerinin dolusavak proje girişi pik debi ve hidrografı, baraj yağış alanının olası
en büyük yağmur ve (varsa) kar erime akışları debi hidrografları ile baz akımının
toplanmasından (süperpozisyonundan) elde edilir.
Baraj yağış alanının olası en büyük yağmur miktarı, öncelikle tarihi fırtınaların
fiziksel yöntemle maksimizasyonundan hesaplanmalıdır. Ayrıca istatistiksel
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ 11
yöntemle de (Hershfield) olası en büyük yağışlar hesaplanmalı ve sonuçları
karşılaştırılmalıdır. Baraj yağış alanlarının olası en büyük kar erime akış hidrografları
Derece-Gün yöntemi ile hesaplanabilir. Derece-Gün yöntemi DSİ Genel Müdürlüğü
ve Özel kuruluşlar tarafından halihazırda uygulanmakta olup, yeterli sonuçlar
vermektedir. Bu yöntemin uygulanmasında, resmi ve özel kuruluşlar gerekli bilgi
birikimine sahiplerdir. Eğer tesis yeri yağış alanında yeterli (alansal) meteoroloji
istasyonu var ise, Derece-Gün yöntemi uygulamasına radyasyon parametresi de
dahil edilebilir. Derece-Gün yöntemi giriş bölümünde de belirtildiği gibi 1000 km2
veya daha büyük havzalarda uygulanabilir.
Baraj yeri dolusavak proje girişi pik debi ve hidrografı hesabında izlenecek
yöntemler aşağıda açıklanmıştır.
Baraj yeri yağış alanının kritik taşkın hidrografının süresi, bu taşkını oluşturan tarihi
fırtınanın kritik yağış süresine bağlıdır.
Baraj yağış alanında vuku bulmuş tarihi fırtınalar; yağış alanı içinde ve çevresindeki
meteoroloji ve hidrometri istasyonlarının varsa saatlik, günlük yağış ve pik debi
rasatlarından yararlanılarak tespit edilebilir.
Tarihi fırtınaların saatlik veya günlük yağış değerlerinin zaman içindeki dağılımı,
MGM ve DSİ meteoroloji istasyonlarının gözlemci yağış notu, ara yağış ölçümü ve
plüviyograf (kaydedici) kayıtlarından yararlanılarak çizilen yağış kütle eğrilerinin
analizlerinden belirlenir. Yağış kütle eğrilerinin analiz sonuçları tarihi fırtınaların
gerçek yağış süresini belirleyecektir.
Baraj yağış alanlarında vuku bulmuş tarihi fırtınaların seçiminde gerekirse, yağış
alanı alt yağış alanlarına ayrılmalı ve yağış alanında vuku bulmuş tarihi fırtınalardan,
alan dağılımı düzgün olanlar seçilmelidir. Yağış alanına düzgün bir şekilde yayılmış
tarihi fırtınaların, havzada standart zamanlarda bırakabileceği en yüksek 6’şar
saatlik yağış derinliğini bulmak amacıyla, fırtınaların Derinlik-Alan-Süre analizleri
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ 12
yapılmalıdır. Bu analizlerde her bir fırtına için ayrı ayrı eş yağış eğrileri haritaları
çizilir. Meteoroloji istasyonlarının gözlemci yağış notu, ara yağış ölçümü ve
meteoroloji istasyonlarının plüviyograf kayıtlarından yararlanılarak çizilen yağış kütle
eğrilerinin analiz sonuçlarına göre, 6’şar saatlik fırtına yağışları tespit edilir.
Yukarıdaki açıklamalara uygun olarak baraj yağış alanlarının yağış fırtınaları tespit
edilmelidir.
Baraj yağış alanı için tespit edilmiş yağış fırtınalarının alansal ortalama yağış
miktarları, baraj yağış alanı içinde ve çevresindeki MGM ve DSİ meteoroloji
istasyonlarının kaydedici olanlarda saatlik, diğerlerinde günlük yağış ölçümlerinden
faydalanılarak eş yağış eğrileri yöntemiyle hesaplanmalıdır.
Aşağıdaki bölümlerde baraj yağış alanındaki ortalama olası en büyük yağış (OEY)
miktarının fiziksel ve istatistiki yöntemle (Hershfield) hesaplanması verilmektedir. Bu
yöntemlerin “Mühendislik Hidrolojisi” çalışmalarında mutlaka uygulanması
önerilmektedir.
Baraj yağış alanında veya alt yağış alanlarında vuku bulmuş tarihi fırtınalar fiziksel
yöntemle maksimize edilmelidir. Fiziksel yöntemde kullanılan formül ve terimler
aşağıda verilmiştir.
Wmax
Pmax = Pac x
Wac
Pac ve Pmax, sırasıyla fırtınanın gözlenmiş alansal ortalama ve olası en büyük yağışı,
(mm olarak),
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ 13
Bu yöntemin uygulanması bir örnekle EK’te verilmektedir.
Baraj yeri yağış alanının olası en büyük yağışı istatistik (Hershfield) yöntemi ile de
hesaplanabilinir. Yöntem uygulanırken aşağıdaki frekans denklemi kullanılır.
Pmak :P + KS
Bu denklemde;
K: Frekans faktörü,
Baraj yağış alanının alansal ortalama olası en büyük yağış miktarı, her iki yöntemle
hesaplanan sonuçların karşılaştırılması ile belirlenmelidir. Bu belirlemede ağırlık
fiziksel yöntemin sonucu tarafında olmalıdır. Çünkü daha çok meteorolojik veri
içeren analitik tahmin yöntemidir.
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ 14
3.2.5.5 Baraj Yağış Alanının Olası En Büyük Yağmurunun Akış Hidrografı
Baraj yağış alanının olası en büyük yağmurunun akış hidrografı; baraj yağış alanı
için belirlenen D süreli olası en büyük etkili yağış değerlerinin, baraj yeri birim
hidrografı ile akış hidrografına dönüştürülerek elde edilir (Bakınız EK).
Baraj yağış alanının olası en büyük kar erime akış hidrografını Derece-Gün yöntemi
ile hesaplayabilmek için örnek EK’te verilmektedir.
Baraj yerinin dolusavak proje girişi pik debi ve hidrografı, diğer bir deyişle olası en
büyük taşkın debi hidrografı, olası en büyük yağmur ve olası en büyük kar erime
akış hidrografı ile baz akım debisinin süperpozisyonundan elde edilir. Hidrograflar
süperpoze edilirken pik debiler çakıştırılmalıdır (Bakınız: EK).
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ 15
4 KAYNAKLAR
15) The Role of Snow and Ice in Hydrology, Proc. Banff Symposium, 1972
20) Snow Hydrology, Prepared by North Pasific Division Corps of Engineers, U.S.
Army Portland, Oregon 30 June 1956
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ 16
EKLER
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ
EK-1
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ
1 BEYHAN II, BEYHAN I, AŞAĞI KALEKÖY VE YUKARI KALEKÖY BARAJLARI
DOLUSAVAK GİRİŞ PİK DEBİLERİ VE HİDROGRAFLARININ HESAPLANMASI
1.1 Giriş
Proje alanı Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde Fırat Nehri’nin kolu olan Murat
Nehri Havzası’nda yer almaktadır. Proje alanı 38° 30 ile 40° 00 kuzey enlemleri ve
40° 00 ile 44° 00 doğu boylamları arasında yer almaktadır. Proje yağış alanı
Beyhan II baraj yerinde 25.426 km2’dir.
Murat Nehri’nin yağış alanında karasal iklim hüküm sürer. Bu iklimin özellikleri, kış
mevsiminin soğuk ve yağışlı, yaz mevsiminin sıcak ve kurak olmasıdır.
Bu projede önerilen tesislerin yerleri Şekil: 1.1’de gösterilmiştir. Beyhan II, Beyhan I,
Aşağı Kaleköy, Yukarı Kaleköy baraj yerleri kot-alan eğrileri sırasıyla Şekil: 1.2, 1.3,
1.4’te verilmiştir.
Murat Nehri üzerinde, Beyhan II ve Beyhan I baraj eksenlerine çok yakın yer alan
2102 no’lu Murat Nehri - Palu (yağış alanı: 25.515,6 km2) ve akışyukarısındaki 2174
no’lu Murat Nehri-Akkonak (yağış alanı: 17.435 km2) akım gözlem istasyonlarında
gözlenmiş tarihi taşkınlar ve bu taşkınların hidrograflarının incelenmesinden,
taşkınların çoğunlukla yağmur ve kar erime akımlarının birleşiminden oluştuğu tespit
edilmiştir. Bu nedenle, söz konusu barajların olası en büyük taşkın pik debi ve
hidrograflarının tahmininde; olası en büyük yağmur ve hidrografı ile birlikte olası en
büyük kar erime akımı ve hidrografı da dikkate alınmıştır.
Aşağı Kaleköy ve Yukarı Kaleköy baraj yerlerinde; yıllık ortalama yağış miktarları
sırasıyla 543 mm, 533 mm ve yıllık ortalama akımları ise 6356 hm3, 5590 hm3’tür.
Baraj yerlerinin dolusavak proje girişi pik debi ve hidrografları; baraj yağış alanlarının
olası en büyük yağmur ve kar erime debi hidrografları ile baz akım
süperpozisyonundan elde edilmiştir. Baraj yağış alanlarının olası en büyük yağmur
değerleri; tarihi fırtınaların fiziksel yöntemle maksimizasyonundan (Ref. WMO - No.
332 Manual For Estimation of Probable Maximum Precipitation) ve İstatistik
(Hershfield) Yöntemi ile hesaplanmış ve elde edilen sonuçlar karşılaştırılmıştır. Baraj
yağış alanlarının olası en büyük kar erime akış hidrografları Derece-Gün yöntemi ile
hesaplanmıştır. Olası en büyük yağmur değerlerini, debi hidrograflarına
dönüştürmek için kullanılan baraj yerleri birim hidrografları, sentetik birim hidrograf
yöntemleri uygulanarak elde edilen hidrograflardır. Baraj yerlerinin dolusavak proje
girişi pik debi ve hidrograflarının hesabında izlenen yol aşağıda verilmektedir.
Murat Nehri Havzası’nda vuku bulmuş tarihi fırtınalar; havza yağış alanı içinde ve
çevresindeki meteoroloji ve akım gözlem istasyonlarının (bkz. Şekil: 1.1) yağış ve
pik debi rasatlarından yararlanılarak belirlenmiştir. Baraj yerleri veya çevresindeki
2102, 2174, 2122 no’lu akım gözlem istasyonlarında gözlenmiş taşkınları oluşturan
fırtına yağışlarının analiz sonuçlarına göre, tarihi fırtınaların gerçek yağış süreleri 12-
36 saat arasında değişmektedir.
Yedi yağış fırtınasından eklenik zamanlara ait en yüksek yağış değerleri seçilerek
çizilen zarf eğrilerinin standart alanlardaki son yağış değerleri, Beyhan II, Beyhan I,
Aşağı Kaleköy ve Yukarı Kaleköy barajları yağış Derinlik-Alan-Süre eğrileri
olmaktadır. Bu eğriler söz konusu barajlar için sırasıyla Şekil: 1.6, 1.7 ve 1.8’de
verilmektedir.
Tüm bu analizler baraj yağış alanlarına taşındığında Murat Nehri için seçilmiş ve
Tablo: 1.2’de verilmiş tarihi fırtınaların aynı zamanda baraj yağış alanları için de en
büyük yağmur fırtınaları olduğu belirlenmiştir. Bu saptama, baraj yağış alanları
içinde ve çevresindeki meteoroloji istasyonlarının günlük ve varsa saatlik yağış
ölçümlerinin analizinden belirlenmiştir. Baraj yağış alanlarının büyüklükleri dikkate
alındığında söz konusu barajların yağış alanlarında en büyük taşkını veren kritik
yağış sürelerinin 24 saat veya daha uzun olduğu belirlenmiştir.
Yukarıdaki açıklamalara uygun olarak baraj yağış alanlarının yağış fırtınaları tespit
edilmiş ve Tablo: 1.2’de verilmiştir. Baraj yağış alanları için tespit edilmiş yağış
fırtınalarının alanda ortalama yağış miktarları, barajların yağış alanları içinde ve
çevresindeki DMİ ve DSİ istasyonlarının günlük ve varsa saatlik yağış ölçümlerinden
faydalanılarak izohital yöntemle hesap edilmiştir.
Baraj yağış alanlarında saptanmış ve Tablo: 1.2’de verilmiş tarihi fırtınalar fiziksel
yöntemle maksimize edilmiştir. Kullanılan formül ve terimler aşağıda verilmiştir.
Pac ve Pmax, sırasıyla gözlenmiş ortalama ve olası en büyük yağışı; (mm olarak)
Beyhan II, Beyhan I, Aşağı Kaleköy ve Yukarı Kaleköy baraj yağış alanlarında
saptanmış tarihi fırtınaların fiziksel yöntemle maksimizasyonları yukarıda verilen
formül kullanılarak yapılmış ve Tablo: 1.2’de verilmiştir. Uygulamalara örnek olarak
Beyhan II Barajı yağış alanında vuku bulmuş 01-02/05/1993 tarihli fırtınanın fiziksel
yöntemle maksimizasyonu hesapları aşağıda açıklanmıştır. Diğer baraj yağış
alanlarında seçilen tarihi fırtınalar da benzer şekilde maksimize edilmiştir.
33,1
Pmax = 45,5 x =45,5 x 3,09 = 140,6 mm/24 saat
10,7
Tablo: 1.3’deki Beyhan II, Beyhan I barajları için diğer tarihi fırtınalar benzer şekilde
maksimize edilmiş ve Pmax değerleri aynı tabloda verilmiştir. Tablo: 1.2’de verilen
Pmax değerlerinden en büyük ikisi 01-02/05/1993 ve 02-03/05/1995 tarihli fırtınaların
maksimizasyonundan hesaplanmıştır. Fırtınaların Pmax değerleri birbirlerine yakındır
ve her ikisi de etkin kar erime mevsiminde vuku bulmaktadır. Değeri daha büyük
olan 01-02/05/1993 tarihli fırtına, Beyhan II baraj yeri yağış alanı için dolusavak
dizayn fırtınası olarak seçilmiş ve olası en büyük yağış değeri Pmax= 140,6 mm/ 24
saat olarak hesaplanmıştır. Beyhan I baraj yeri olası en büyük yağmur değeri de
Pmax=140,6 mm/24 saat alınmıştır.
Aşağı Kaleköy ve Yukarı Kaleköy barajlarının Tablo: 1.2’de verilen tarihi fırtınaları,
benzer şekilde maksimize edilmiş ve fırtınalar için hesaplanmış Pmax değerleri aynı
tablolarda verilmiştir. Tablo: 1.2’deki fırtınaların maksimizasyonunda Patnos,
Dokuzpınar, Ağrı, Bingöl, Muş, Hınıs, Solhan, Varto, Malazgirt ve Diyadin
meteoroloji istasyonlarının buhar basıncı ölçümlerinden yararlanılmıştır. Nemli hava
akış engeli 1800 m olarak alınmıştır. Tablo: 1.2’deki Pmax değerleri incelendikten
sonra Aşağı Kaleköy Barajı yağış alanı için Pmax=134,1 mm/24 saat ve Yukarı
Kaleköy Barajı yağış alanı için Pmax= 131,9 mm/24 saat (01-02/05/1993 tarihli
fırtınadan) hesaplanmıştır. Bu değerler etkin kar erime mevsimi içinde vuku bulmuş
fırtınaların maksimizasyonundan hesaplanmıştır.
Baraj yağış alanlarının olası en büyük yağışları istatistik (Hershfield formülü) yöntem
ile de hesaplanmıştır. Yöntem uygulanırken aşağıdaki frekans denklemi
kullanılmıştır.
Pmax= P + KS
Baraj yağış alanlarının alanda ortalama noktasal yağış miktarları; barajların yağış
alanları içinde ve çevresindeki meteoroloji istasyonlarının noktasal yağış miktarları
kullanılarak elde edilmiştir. Hesaplamalar aşağıda açıklandığı gibi yapılmıştır.
Beyhan II, Beyhan I, Aşağı Kaleköy ve Yukarı Kaleköy barajları için noktasal 24 saat
süreli olası en büyük alanda ortalama yağış miktarları; her bir baraj yağış alanı
içinde ve çevresindeki meteoroloji istasyonlarının aynı süreli noktasal en büyük
yağış miktarları kullanılarak aritmetik, Thiessen ve izohital yöntem ile
hesaplanmıştır. Bu yağış miktarları, her bir baraj yağış alanı için belirlenen noktasal
Barajlar için her iki yolla hesap edilen ve Tablo: 1.2 ve 1.4’de verilen, baraj yağış
alanları alanda ortalama olası en büyük yağış miktarları karşılaştırıldıklarında
aralarında çoğunlukla uyum bulunmadığı ve baraj yerlerinin istatistiki yöntemle
hesap edilen alanda ortalama PMP’lerinin, fiziksel yöntem ile hesap edilenlerden
düşük olduğu görülmektedir. Yapılan bu çalışmalar sonucunda barajların olası en
büyük yağmur miktarlarının fiziksel yöntemin sonuçları olarak alınması daha uygun
ve güvenilir bulunmuştur.
Bu yağışların Beyhan II, Beyhan I, Aşağı Kaleköy ve Yukarı Kaleköy baraj yağış
alanlarına 24 saat süre ile düşeceği varsayılmış ve taşkın hidrografları hesaplarında
bu değerler kullanılmıştır.
Beyhan II, Beyhan I, Aşağı Kaleköy ve Yukarı Kaleköy baraj yağış alanlarının kayıp
oranı olarak 2,5 mm/saat alınması en uygun çözümdür.
Kayıp oranı 2,5 mm/saat alındığında tasarlanan barajların olası en büyük efektif
yağış değerleri; Beyhan II, Beyhan I, Aşağı Kaleköy ve Yukarı Kaleköy için
sırasıyla, Pmaks.ef.24 = 80,6 mm, Pmaks.ef.24 = 80,6 mm, Pmaks.ef.24 = 74,1 mm ve
Pmaks.ef.24 = 71,9 mm’dir.
Beyhan II, BeyhanI, Aşağı Kaleköy veYukarı Kaleköy barajlarının Bölüm: 1.3’ün en
son paragrafında verilen 24 saat süreli olası en büyük efektif yağış değerleri, baraj
yerlerinin Şekil: 1.9, 1.10 ve 1.11’de verilmiş 24 saatlik ve 1 cm’lik birim hidrografları
ile akış hidrograflarına dönüştürülmüşlerdir. Böylece olası en büyük yağmur
değerlerinin baraj yerlerindeki olası en büyük akış hidrografları hesaplanmıştır.
Baraj yağış alanlarının olası en büyük kar erime akışları, eldeki mevcut meteorolojik
veriler ve akım verilerine göre ancak, Derece-Gün metodu ile hesaplanabilmiştir.
Hesaplamalarda 2102, 2174 ve 2122 no’lu akım gözlem istasyonlarının günlük
ortalama debi verilerinden yararlanılmıştır. Bu istasyonların kar erime süresi olan
Şubat-Temmuz aylarındaki günlük ortalama debilerinin 1969-2006 periyodu için
hidrografları çizilmiştir. Aynı debi hidrografları üzerine, akım gözlem istasyonlarının
yağış alanları veya çevresindeki meteoroloji istasyonlarının günlük yağışlarından
hesaplanan ortalama yağışları ile Bingöl, Muş, Solhan, Dokuzpınar, Malazgirt, Ağrı,
Patnos, Varto ve Diyadin istasyonlarının günlük ortalama sıcaklıkları çizilmiştir.
Yağış alanlarının kar örtü ve kar derinlik durumu DMİ meteoroloji istasyonlarının
Aralık-Temmuz ayları arası her ayın 1., 10. ve 20. günlerindeki kar derinlik değerleri
ve aylık karla örtülü günler sayısı bilgilerinden saptanmıştır. Ayrıca kar gözlem
istasyonlarının verilerinden (kar su eşdeğeri, kar derinliği, vs.) de aynı amaçla
yararlanılmıştır.
2102, 2174 ve 2122 no’lu istasyonların debi hidrograflarının yağmur, kar erime ve
baz akım bileşenleri gözle ayrılmıştır. Ayrım yapılırken yağış, sıcaklık, kar örtüsü ve
derinliği gibi bilgilerden yararlanılmıştır. Kar erime hidrograflarının en büyük hacim
süresi 20 gün seçilmiştir. Kar erime hidrograflarının 20 gün süreli en büyük hacimleri
hesaplanmış ve bu hacimlerle yağış alanı ortalama kotundaki sıcaklık ilişkisinden
kar erime oranları hesaplanmıştır.
her hidrograf için her gün hesaplanmış ve hidrografların ortalama kar erime faktörleri
cm/°C-gün bulunmuş, günlük akım (mm) kar örtü alanı ortalama kotundaki derece-
gün’e bölünmüştür (baz sıcaklık 0°C).
Aynı yöntemle 2174 ve 2122 no’lu istasyon yerleri için en büyük kar erime oranları
hesaplanmış ve benzer değerler elde edilmiştir.
Beyhan II, Beyhan I, Aşağı Kaleköy ve Yukarı Kaleköy barajlarının olası en büyük
kar erime akış hidrografları hesaplanırken yağış alanlarının kar örtü sınır kotu 1500
m ve en büyük kar erime oranı ise 0,125 cm/°C-gün alınmıştır. 1500 m kot
üzerindeki yağış alanları sırasıyla 21.000 km2, 19.000 km2 ve 18.500 km2’dir. Bu
alanların ortalama kotları sırasıyla 1975 m, 1950 m ve 1980 m’dir. Sıcaklıklar 1975
m, 1950 m ve 1980 m’ye taşınırken 1°C/100 m sıcaklık düşme oranı kullanılmıştır.
Etkin kar erimesinin vuku bulduğu Mart, Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında havza
ortalama sıcaklığını temsilen alınan Diyadin, Patnos, Dokuzpınar, Ağrı, Bingöl, Muş,
Hınıs, Solhan, Varto ve Malazgirt meteoroloji istasyonlarının gözlem sürelerince
sıcaklık ölçümlerinden 1, 2, 3, ..., 15 günlük en büyük sıcaklıkları bulunmuştur. Bu
günlük sıcaklıklar, dizayn paternine göre sıralandıktan sonra sırasıyla 1975 m, 1950
m ve 1980 m kotlarına taşınmıştır. Bundan sonraki hesaplamalar ve sonuçları
Beyhan II, Beyhan I, Aşağı Kaleköy ve Yukarı Kaleköy barajları için Tablo: 4.108’de
verilmektedir. Bu tablodaki en büyük kar erime akış hidrografları ordinatları sırasıyla
Şekil: 1.16, 1.17 ve 1.18’de gösterildiği gibi noktalanmış ve Beyhan II, Beyhan I,
Aşağı Kaleköy ve Yukarı Kaleköy baraj yerlerinin olası en büyük kar erime akış
hidrografları elde edilmiştir.
2102 ve 2174 no’lu akım gözlem istasyonlarının günlük ortalama debi hidrografları
analiz edilerek, baraj yerleri en büyük baz akım debileri belirlenmiş ve sonuçları her
bir barajın dolusavak giriş hidrografları üzerinde gösterilmiştir.
Baraj yerlerinin dolusavak giriş pik debi ve hidrografları (olası en büyük pik debi ve
hidrografları), olası en büyük yağmur ve kar erime akış hidrografları ile baz akım
debilerinin süperpozisyonundan elde edilmiştir. Hidrograflar süperpoze edilirken pik
debileri çakıştırılmıştır.
Yukarıda özetlendiği gibi çizilen Beyhan II, Beyhan I, Aşağı Kaleköy ve Yukarı
Kaleköy baraj yerlerinin dolusavak proje giriş pik debi ve hidrografları sırasıyla Şekil:
1.19, 1.20 ve 1.21’de verilmiştir. Ekonomik koşullar ve projelerin emniyeti göz
önünde bulundurularak barajların Şekil: 1.19, 1.20 ve 1.21’de verilen olası en büyük
taşkın hidrograflarının, dolusavak proje giriş hidrografları olarak alınmaları uygun
görülmüştür.
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ
Tablo 1.1 Murat Nehri Üzerinde Önerilen Barajlara Ait Bazı Karakteristik Bilgiler
Yukarı Kaleköy Barajı ve HES 21337,0 1900 426,0 533 522 5590 570
Aşağı Kaleköy Barajı ve HES 22243,0 1875 450,0 543 531 6356 570
Beyhan l Barajı ve HES 25274,0 1860 500,0 578 576 7884 659
Beyhan ll Barajı ve HES 25426,4 1850 513,0 578 576 7884 659
Tablo 1.2 Murat Nehri Yağış Alanında Gözlenmiş Tarihi Fırtınalar ve Maksimizasyon Sonuçları
29 - 30 Nisan 1972 29,7 30,7 34,2 24 7 32,8 / 15,6 = 2,10 62,4 64,5 71,8
11 - 12 Nisan 1976 30,8 32,2 36,8 24 8 25,2 / 13,0 = 1,94 59,8 62,5 71,4
7 - 9 Mayıs 1988 45,6 44,7 41,1 24 16 28,2 / 13,0 = 2,17 99,0 97,0 89,2
1 - 2 Mayıs 1993 42,7 43,4 45,5 24 13 33,1 / 10,7 = 3,09 131,9 134,1 140,6
2 - 3 Mayıs 1995 42,1 42,0 42,2 24 10 33,7 / 14,0 = 2,41 101,5 101,2 101,7
28 - 30 Mart 1998 31,8 33,6 41,2 48 11 21,2 / 10,6 = 2,00 63,6 67,2 82,4
17 - 18 Nisan 1998 34,8 36,3 39,1 24 11 27,8 / 16,0 = 1,74 60,6 63,2 68,0
Yineleme (yıl)
Etkin Yağış Süresi Olası En Büyük Yağış
Baraj Adı
(saat) (MMY)
2 5 10 25 50 100 500 1000 10 000
Beyhan ll ve Beyhan l Barajları 24 20,5 27,3 31,8 37,6 42,0 46,4 57,3 62,3 75,4 95,2
Aşağı Kaleköy Barajı 24 20,2 27,0 31,6 37,5 42,0 46,6 58,0 63,2 76,4 98,1
Yukarı Kaleköy Barajı 24 19,8 26,6 31,2 37,0 41,5 46,1 57,4 62,6 75,7 98,0
Tablo 1.5 Proje Yağış Alanlarının Olası En Büyük Kar Etme Akımı Hesabı
Kar Erime Alanı Ortalama Kotunda Sıcaklık Günlük Erime Günlük Erime Günlük Erime Debisi
En Büyük Eklenik Sıcaklık Dizayn (°C) (cm) (hm3) (m3/s)
Gün Eklenik Sıcaklık Sıcaklık Farkı Paterni
(°C) (°C) (°C)
Yukarı Kaleköy Y ukarı Kaleköy Y ukarı Kaleköy Yukarı Kaleköy
Bey han II-I Barajları Aşağı Kaleköy Barajı Bey han II-I Barajları Aşağı Kaleköy Barajı Bey han II-I Barajları Aşağı Kaleköy Barajı Bey han II-I Barajları Aşağı Kaleköy Barajı
Barajı Barajı Barajı Barajı
1 14,9 14,9 14,9 10,6 10,8 10,5 1,33 1,35 1,31 278,3 256,5 242,8 3220,5 2968,8 2810,3
2 30,0 15,1 15,1 10,8 11,0 10,7 1,35 1,38 1,34 283,5 261,3 247,4 3281,3 3023,7 2863,9
3 44,0 14,0 15,6 11,3 11,5 11,2 1,41 1,44 1,40 296,6 273,1 259,0 3433,2 3161,2 2997,7
4 58,1 14,1 15,8 11,5 11,7 11,4 1,44 1,46 1,43 301,9 277,9 263,6 3493,9 3216,1 3051,2
5 73,2 15,1 15,9 11,6 11,8 11,5 1,45 1,48 1,44 304,5 280,3 265,9 3524,3 3243,6 3078,0
6 88,5 15,3 16,1 11,8 12,0 11,7 1,48 1,50 1,46 309,8 285,0 270,6 3585,1 3298,6 3131,5
7 104,4 15,9 16,2 11,9 12,1 11,8 1,49 1,51 1,48 312,4 287,4 272,9 3615,5 3326,1 3158,3
8 120,2 15,8 16,3 12,0 12,2 11,9 1,50 1,53 1,49 315,0 289,8 275,2 3645,8 3353,6 3185,0
9 136,2 16,1 16,7 12,4 12,6 12,3 1,55 1,58 1,54 325,5 299,3 284,4 3767,4 3463,5 3292,1
10 151,9 15,6 16,8 12,5 12,7 12,4 1,56 1,59 1,55 328,1 301,6 286,8 3797,7 3491,0 3318,9
11 168,4 16,5 16,5 12,2 12,4 12,1 1,53 1,55 1,51 320,3 294,5 279,8 3706,6 3408,6 3238,6
12 184,0 15,6 16,3 12,0 12,2 11,9 1,50 1,53 1,49 315,0 289,8 275,2 3645,8 3353,6 3185,0
13 200,8 16,8 16,2 11,9 12,1 11,8 1,49 1,51 1,48 312,4 287,4 272,9 3615,5 3326,1 3158,3
14 216,8 16,0 16,0 11,7 11,9 11,6 1,46 1,49 1,45 307,1 282,6 268,3 3554,7 3271,1 3104,7
15 233,1 16,3 15,9 11,6 11,8 11,5 1,45 1,48 1,44 304,5 280,3 265,9 3524,3 3243,6 3078,0
16 249,0 15,9 15,6 11,3 11,5 11,2 1,41 1,44 1,40 296,6 273,1 259,0 3433,2 3161,2 2997,7
17 265,3 16,3 15,3 11,0 11,2 10,9 1,38 1,40 1,36 288,8 266,0 252,1 3342,0 3078,7 2917,4
18 281,5 16,2 15,1 10,8 11,0 10,7 1,35 1,38 1,34 283,5 261,3 247,4 3281,3 3023,7 2863,9
19 298,2 16,7 14,1 9,8 10,0 9,7 1,23 1,25 1,21 257,3 237,5 224,3 2977,4 2748,8 2596,2
20 314,4 16,2 14,0 9,7 9,9 9,6 1,21 1,24 1,20 254,6 235,1 222,0 2947,0 2721,4 2569,4
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ Ek-15
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ Ek-16
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ Ek-17
TAŞKINLAR HİDROLOJİSİ Ek-18
Şekil: 1.5 01.02/05/1993 Tarihi Fırtınasında Murat Nehri Yağış Alanı İçi ve Çevresindeki Meteoroloji
İstasyonlarının Yağış-Kütle Eğrileri