Professional Documents
Culture Documents
.c
BAØI 7.3.1
0
ng
1
0
co
2
0
an
0 B u re tte
4 (C )
th
0
PHÖÔNG PHAÙP
5
0
ng
CHUAÅN ÑOÄ ACID –
o
du
E r le n
BAZ
(X )
u
cu
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
HAÈNG SOÁ ÑAËC TRÖNG CUÛA ACID–BAZ
HAÈNG SOÁ ÑAËC TRÖNG CUÛA ACID
om
.c
(1)
HA A– + H+
ng
⇄
(2)
co
an
HA : acid; A– : baz lieân hôïp
th
ng
Theo chieàu (1) : haèng soá phaân li acid
o
du
[H ][ A ]
u
k HA k acid ka kA / B
cu
[ HA ]
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
HAÈNG SOÁ ÑAËC TRÖNG CUÛA ACID–BAZ
HAÈNG SOÁ ÑAËC TRÖNG CUÛA BAZ
om
(1)
A- + H2O ⇄ HA + OH–
.c
(2)
ng
Theo chieàu (1): haèng soá phaân li baz
co
[ HA ][ OH ]
an
k k baz kb
A
[ A ][ H 2 O ]
th
Theo chieàu (2) : haèng soá beànβA-
ng
o
[ H ][ A ] [ HA ][ OH ] 14 0
k HA . k k H 2O 10 ( 25 C ]
A
[ HA ] [ A ][ H 2 O ]
om
HCl Cl– + H+
.c
ng
CH3COOH ⇄ CH3COO– + H+
co
NH3 + H2O ⇄ NH4+ + OH–
an
th
H3PO4 ⇄ H2PO4– + H+
ng
H2PO4– ⇄ HPO42– + H+
o
du
HPO42– ⇄ PO43– + H+
u
cu
om
.c
ng
pH =– lg[H+]
co
an
th
[H+] coù ñöôïc baèng caùch giaûi PT toång quaùt (nhaän ñöôïc
ng
töø söï toå hôïp caùc PT lieân quan nhö PT trung hoøa ñieän,
o
PT tích soá ion cuûa nöôùc, caùc PT baûo toaøn vaät chaát, caùc
du
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
TÍNH pH CUÛA DUNG DÒCH
PT TÍNH pH CUÛA DUNG DÒCH ACID
om
pH cuûa dung dòch ñôn acid HA
.c
ng
Xeùt ñôn acid HA coù noàng ñoä ban ñaàu CHA, haèng soá phaân
co
li kHA. Trong dung dòch nöôùc:
an
HA⇄ H++A –
H2O⇄ H++OH –
th
ng
Trong DD coù 4 aån soá : [H+, [OH –], [A- ] vaø [HA]
o
du
Ñeå tính pH, chuùng ta giaûi PT chöùa [H+] nhaän ñöôïc töø
u
cu
söï toå hôïp caùc phöông trình lieân quan (PT haèng soá phaân
li acid, PT baûo toaøn ñieän tích, PT baûo toaøn khoái löôïng,
PT tích soá ion cuûa nöôùc)
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
TÍNH pH CUÛA DUNG DÒCH
PT TÍNH pH CUÛA DUNG DÒCH ACID
om
pH cuûa dung dòch ñôn acid HA
.c
ng
PT HS phaân li acid :
[H ][ A ]
(a)
co
k HA
[ HA ]
an
PT baûo toaøn khoái löôïng HA ]+[ A - ] = CHA (b)
th
ng
PT trung hoaø ñieän [H+ ] = [OH- ] + [A -] (c)
o
du
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
TÍNH pH CUÛA DUNG DÒCH
PT TÍNH pH CUÛA DUNG DÒCH ACID
om
.c
pH cuûa dung dòch ñôn acid HA
ng
co
Thay kH
an
2O
[ OH ]
[H ]
th
ng
ruùt ra töø PT (d) vaøo (e) vaø bieán ñoåi, ta ñöôïc PT tính
o
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
TÍNH pH CUÛA DUNG DÒCH
PT TÍNH pH CUÛA DUNG DÒCH ACID
om
pH cuûa dung dòch ña acid HnA
.c
ng
co
Töông töï, thaønh laäp ñöôc PT duøng ñeå tính pH cuûa
an
dung dòch ña acid HnA (noàng ñoä ban ñaàu C0, caùc haèng
th
soá phaân li k1, k2, k3 …) nhö sau:
ng
o
du
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
TÍNH pH CUÛA DUNG DÒCH
PT TÍNH pH CUÛA DUNG DÒCH BAZ
om
.c
ng
Taát caû PT tính pH cuûa DD acid aùp duïng ñöôïc ñeå
co
tính pOH cho DD baz, chæ caàn thay [H+] baèng [OH–],
an
thay kacid baèng kbaz …vaøo PT töông öùng
th
o ng
du
u
cu
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
TÍNH pH CUÛA DUNG DÒCH
PT TÍNH pH CUÛA DUNG DÒCH ÑEÄM
(CHÖÙA ACID VAØ BAZ LIEÂN HÔÏP)
om
.c
Dung dòch chöùa acid yeáu vaø muoái cuûa noù
ng
co
DD chöùa acid yeáu HA (noàng ñoä CA) vaø baz lieân hôïp
an
A– (noàng ñoä CB) trong daïng muoái NaA, ví duï
(CH3COOH + CH3COONa): th
o ng
du
– kHA . kH2O = 0
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
TÍNH pH CUÛA DUNG DÒCH
PT TÍNH pH CUÛA DUNG DÒCH ÑEÄM
(CHÖÙA ACID VAØ BAZ LIEÂN HÔÏP)
om
.c
Dung dòch chöùa baz yeáu vaø acid lieân hôïp
ng
co
DD chöùa baz yeáu A- (noàng ñoä CB) vaø acid lieân hôïp
an
HA (noàng ñoä CA), ví duï (NH4OH + NH4Cl):
th
o ng
du
– kA . kH2O = 0
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
TÍNH pH CUÛA DUNG DÒCH
MOÄT SOÁ COÂNG THÖÙC ÑÔN GIAÛN TÍNH pH CUÛA DD
om
pH cuûa dung dòch ñôn acid HA
.c
ng
Töø PT ñaày ñuû:
co
[H+]3 + kHA [H+]2 –[kHACHA + kH2O] [H+] – kHA kH2O = 0
an
th
ng
Coù theå haï baäc thaønh PT ñôn giaûn töông öùng vôùi caùc
o
tröôøng hôïp:
du
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
TÍNH pH CUÛA DUNG DÒCH
MOÄT SOÁ COÂNG THÖÙC ÑÔN GIAÛN TÍNH pH CUÛA DD
om
.c
pH cuûa dung dòch ñôn acid HA
ng
[H+]3 + kHA [H+]2 –[kHACHA + kH2O] [H+] – kHA kH2O = 0
co
an
Coâng thöùc ñôn giaûn Phaïm vi aùp duïng
th
ng
Ñieàu kieän Ñieàu kieän cuûa
o
cuûa k noàng ñoä (M)
du
pH = – lg CHA
10– 4 k 10 –2 10 – 6 CHA 10 – 5
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
TÍNH pH CUÛA DUNG DÒCH
MOÄT SOÁ COÂNG THÖÙC ÑÔN GIAÛN TÍNH pH CUÛA DD
om
.c
pH cuûa dung dòch ñôn acid HA
ng
[H+]3 + kHA [H+]2 –[kHACHA + kH2O] [H+] – kHA kH2O = 0
co
an
Coâng thöùc ñôn giaûn Phaïm vi aùp duïng
th
Ñieàu kieän cuûa k Ñieàu kieän cuûa
ng
noàng ñoä (M)
o
du
acid yeáu
u
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
TÍNH pH CUÛA DUNG DÒCH
MOÄT SOÁ COÂNG THÖÙC ÑÔN GIAÛN TÍNH pH CUÛA DD
om
pH cuûa dung dòch ñôn acid HA
.c
ng
[H+]3 + kHA [H+]2 –[kHACHA + kH2O] [H+] – kHA kH2O = 0
co
an
Coâng thöùc ñôn giaûn Phaïm vi aùp duïng
th Ñieàu kieän Ñieàu kieän cuûa
ng
cuûa k noàng ñoä (M)
o
du
[H+]2+kHA [H+]–kHACHA = 0
cu
k ≥ 10–7 CHA 10 – 6
(kHAkhoâng quaù beù vaø [OH–]
<<[H+])
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
TÍNH pH CUÛA DUNG DÒCH
MOÄT SOÁ COÂNG THÖÙC ÑÔN GIAÛN TÍNH pH CUÛA DD
om
.c
pH cuûa dung dòch ñôn acid HA
ng
co
[H+]3 + kHA [H+]2 –[kHACHA + kH2O] [H+] – kHA kH2O = 0
an
th
ng Phaïm vi aùp duïng
Coâng thöùc ñôn giaûn Ñieàu kieän cuûa k Ñieàu kieän cuûa
o
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
TÍNH pH CUÛA DUNG DÒCH
MOÄT SOÁ COÂNG THÖÙC ÑÔN GIAÛN TÍNH pH CUÛA DD
om
.c
pH cuûa dung dòch ñôn baz A–
ng
co
Baz maïnh pOH = –lg CA- hay pH = 14 + lg CA-
an
Baz trung bình [OH–]2+kA [OH–]–kACA = 0
th
ng
Baz yeáu : pOH = ½ pkA- – ½lg CA-
o
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
TÍNH pH CUÛA DUNG DÒCH
MOÄT SOÁ COÂNG THÖÙC ÑÔN GIAÛN TÍNH pH CUÛA DD
om
.c
pH cuûa ña acid HnA /ña baz An–
ng
Ñieàu kieän chung ñeå xem ña acid (baz) töông ñöông
co
ñôn acid hoaëc ñôn baz
an
th
k1
ng
3
10 vaø 10 – 3 M C 10 – 1 M
o
k
du
2
u
(chæ aùp duïng cho caùc tröôøng hôïp töông töï vôùi caùc
cu
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
TÍNH pH CUÛA DUNG DÒCH
MOÄT SOÁ COÂNG THÖÙC ÑÔN GIAÛN TÍNH pH CUÛA DD
om
pH cuûa ña acid HnA /ña baz An–
.c
ng
Ví duï 1: H2CO3 ( ka1 = 10 – 6,35 ; ka2 = 10 – 10,32 )0,01M:
co
töông ñöông ñôn acid coù kHA = ka1 =10–6,35 (acid yeáu)
an
th
pH= ½ 6,35 – ½ lg 0,01 = 4,18
ng
o
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
TÍNH pH CUÛA DUNG DÒCH
MOÄT SOÁ COÂNG THÖÙC ÑÔN GIAÛN TÍNH pH CUÛA DD
om
pH cuûa ña acid HnA /ña baz An–
.c
ng
Ví duï 3: Na2CO3 ( kb1=10–3,68 ; kb2 =10 – 7,65 ) 0,01M :
co
töông ñöông ñôn baz coù kbaz = kb1 =10–3,68 (baz trung
an
bình): [OH–]2+10–3,68 [OH–]–10–3,68. 10–2 = 0
th
ng
Giaûi PT treân, ñöôïc [OH–]= 10–2,84 töùc pH = 11,16
o
du
om
pH cuûa dung dòch ñeäm taïo bôûi acid yeáu vaø baz lieân
.c
hôïp hoaëc pH cuûa dung dòch ñeäm taïo bôûi baz yeáu vaø
acid lieân hôïp
ng
co
Neáu CA,CB lôùn hôn nhieàu so vôùi [H+] vaø [OH- ]:
an
th
CB kHA - haèng soá phaân li cuûa acid yeáu
ng
pH pk HA lg (*) C - noàng ñoä daïng baz
CA B
o
CA – noàng ñoä daïng acid
du
Dung dòch ñeäm coøn ñöôïc taïo thaønh bôûi 2 chaát löôõng
u
cu
tính acid – baz, ví duï NaH2PO4 (ñoùng vai troø acid yeáu
kHA=ka2 = 10– 7,21 , noàng ñoä CA)vaø Na2HPO4 (ñoùng vai
troø baz yeáu noàng ñoä CB)
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
TÍNH pH CUÛA DUNG DÒCH
MOÄT SOÁ COÂNG THÖÙC ÑÔN GIAÛN TÍNH pH CUÛA DD
om
pH cuûa DD muoái
.c
ng
1) Taïo bôûi moät acid maïnh vaø
co
pH = 7 ( 250C)
moät baz maïnh (ví duï NaCl,
an
KNO3):
th
ng
2)Taïo bôûi moät acid maïnh vaø
pH = ½ pkHA–½ lg C
o
moät baz yeáu (NH4Cl,NH4NO3),
du
om
ion Trung tính Acid Baz
.c
Anion Cl– ,l – ,Br – , HSO4 – OH–,HS–, CO32–
ng
NO3 – , ClO4 – ,H2PO4 – HCO3– PO43–,
co
, SO42 – HPO42–, S2–
an
CN – ,CH3COO
th –
o ng
Cation Na +, K +, Li +, H +, Al 3+, [Al(H2O)5(OH)]
du
ion KL
chuyeån tieáp
khaùc
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
PP CHUAÅN ÑOÄ ACID – BAZ
CHUAÅN ÑOÄ ACID MAÏNH BAÈNG BAZ MAÏNH
Ví duï: Chuaån ñoä HCl baèng NaOH
om
1)Phaûn öùng chuaån ñoä
.c
H+ + OH H2O
ng
co
2) Taïi ñieåm töông ñöông
an
[OH ]=[H+] pHtñ = 7
th
ng
3) Böôùc nhaûy cuûa ñöôøng
o
chuaån ñoä khaù daøi (töø
du
om
.c
Moät soá chaát chæ thò thoâng duïng
ng
Khoaûng chuyeån Maøu daïng Maøu daïng
co
Teân chæ thò
maøu HInd Ind
an
Metyl da cam 3,1 – 4,4 Hoàng cam Vaøng
Bromocresol th
ng
3,8 – 5,4 Vaøng Xanh
luïc
o
du
Bromothymol
6,0 – 7,6 Vaøng Xanh
xanh
Phenolphtalein 8,2 – 10 khoâng maøu Tím
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Chuaån ñoä DD NaOH baèng DD HCl
0
10
20
Dd
om
NaOH
30
.c
40
ng
co
50
5,00 ml
an
dd HCl
0,050N
+
th
ng
ít nöôùc caát
o
+
du
Vaøi gioït
u
Phenol- Maøu
cu
phtalein hoàng
nhaït
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
PP CHUAÅN ÑOÄ ACID – BAZ
CHUAÅN ÑOÄ ACID YEÁU BAÈNG BAZ MAÏNH
Ví duï: Chuaån ñoä CH3COOH baèng NaOH
om
1)Phaûn öùng chuaån ñoä
.c
HA + NaOH NaA + H2O
ng
(CH3COOH + NaOH NaCH3COO + H2O)
co
2) Taïi ñieåm töông ñöông, pH cuûa dd quyeát ñònh bôûi
an
NaA laø moät baz yeáu coù noàng ñoä CNaA neân:
th
pHtñ = 7 + ½ pkHA + ½ lgCNaA
ng
= 7 + ½ pkCH3COOH+ ½ lgCNaCH3COO
o
du
=7 + ½ .4,76+ ½ lgCNaCH3COO
(CNaCH3COO = 0,01M pHtñ= 8,38
u
cu
om
.c
ng
co
3) Böôùc nhaûy cuûa ñöôøng
an
chuaån ñoä naèm trong
th
vuøng baz neân choïn chæ ng
thò coù pHch/m > 7, thöôøng
o
duøng phenol phtalein
du
u
cu
om
1)Phaûn öùng chuaån ñoä
.c
A + HCl HA + Cl
ng
(NH3 + HCl NH4+ + Cl )
co
2) Taïi ñieåm töông ñöông, pH cuûa dd quyeát ñònh bôûi
an
HA laø moät acid yeáu neân:
pHtñ = ½ pkHA ½ lgCHA th
ng
= ½ pkNH4+ ½ lgCNH4+ = ½ .9,24 ½ lgCNH4+
o
du
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
PP CHUAÅN ÑOÄ ACID – BAZ
CHUAÅN ÑOÄ BAZ YEÁU BAÈNG ACID MAÏNH
Ví duï: Chuaån ñoä NH4OH baèng HCl
om
.c
ng
Böôùc nhaûy cuûa ñöôøng
co
chuaån ñoä naèm trong
an
vuøng acid neân choïn chæ
thò coù pHch/m < 7, thöôøng th
ng
duøng metyl da cam,
o
du
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
PP CHUAÅN ÑOÄ ACID – BAZ
CHUAÅN ÑOÄ ÑA ACID BAÈNG BAZ MAÏNH
Ví duï: Chuaån ñoä H3PO4 baèng NaOH
om
Ñieàu kieän ñeå ña acid HnA ñöôïc chuaån ñoä theo töøng naác
.c
ng
ki 10
co
4
10 ki 10
ki 1
an
1)Phaûn öùng chuaån ñoä
th
H3PO4 + NaOH NaH2PO4 + H2O ka1 = 10 2,12
ng
NaH2PO4 + NaOH → Na2HPO4 + H2O ka2 = 10 7,21
o
du
om
.c
Coù theå XÑ 2 ñieåm cuoái pH
ng
baèng 2 chæ thò : pHtd 2
co
V tñ1 → Bromocresol luïc
an
V tñ2 → Phenol phtalein
Vtñ 2 laø theå tích OH- duøng ñeå th
ng
pHtd 1 Bromocresol
luïc
chuaån ñoä 2 chöùc
o
du
u
Vtñ2 = 2 Vtñ1
cu
Ñoïc
10 10
V1 Ñoïc
NaOH
20 20
NaOH
om
30
V2 30
.c
40 40
ng
co
50 50
an
2-3 gioït 3-4 gioït
Phenolphtalein
th
Bromocresol
5,00 ml luïc
ng
dd H3PO4
o
du
+ Maøu
u
Luïc xanh
Xanh tím
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
PP CHUAÅN ÑOÄ ACID – BAZ
CHUAÅN ÑOÄ ÑA BAZ BAÈNG ACID MAÏNH
Ví duï: Chuaån ñoä Na2CO3 baèng HCl
om
Ñieàu kieän ñeå ña baz An ñöôïc chuaån ñoä theo töøng naác
.c
ng
ki 10
co
4
10 ki 10
ki 1
an
1)Phaûn öùng chuaån ñoä
Na2CO3 + HCl NaHCO3 + NaCl kb1=10 3,68 th
o ng
NaHCO3 + HCl H2CO3 + NaCl kb2=10 7,65
du
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
PP CHUAÅN ÑOÄ ACID – BAZ
CHUAÅN ÑOÄ ÑA BAZ BAÈNG ACID MAÏNH
Ví duï: Chuaån ñoä Na2CO3 baèng HCl
om
.c
Na2CO3 ñöôïc chuaån ñoä baèng HCl theo 2 naác:
pHtñ1 = ½ (pKa1 + pKa2) = 8,33
ng
co
pHtñ2 ~ 4 (tuøy thuoäc noàng ñoä H2CO3 trong dung dòch):
an
pHtñ2 = ½ pka1 ½ lgCH2CO3 = ½ .6,35 ½ lgCH2CO3
th
(CH2CO3 = 0,1M pHtñ2 = 3,68;
o ng
CH2CO3 = 0,01M pHtñ2 = 4,18)
du
u
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
PP CHUAÅN ÑOÄ ACID – BAZ
CHUAÅN ÑOÄ ÑA BAZ BAÈNG ACID MAÏNH
Ví duï: Chuaån ñoä Na2CO3 baèng HCl
om
.c
pH
ng
co
Vtñ 2 laø theå tích HCl pHtd 1 Phenolphtalein
duøng ñeå chuaån ñoä 2 chöùc
an
Vtñ2 = 2 Vtñ1 th
ng
pHtd 2 Metyl da cam
o
du
u
cu
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
PP CHUAÅN ÑOÄ ACID – BAZ
XAÙC ÑÒNH ÑOÄ KIEÀM CUÛA MAÃU NÖÔÙC
om
.c
NÖÔÙC KIEÀM
ng
OH CO32 –
co
OH– CO32– HCO3– + +
an
CO32 – HCO3–
th
ng
Duøng acid maïnh (HCl hoaëc H2SO4) chuaån ñoä maãu
o
nöôùc kieàm vôùi 2 chæ thò phenolphthalein (VP) vaø methyl
du
da cam (VM)
u
cu
Töông quan giöõa theå tích VP vaø VM seõ giuùp keát luaän
söï hieän dieän cuûa caùc ion kieàm vaø haøm löôïng cuûa chuùng
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
PP CHUAÅN ÑOÄ ACID – BAZ
XAÙC ÑÒNH ÑOÄ KIEÀM CUÛA MAÃU NÖÔÙC
om
Kết quả OH- HCO3– CO32–
.c
chuẩn độ
ng
VP = 0, VM 0 0 VM 0
co
an
2VP < VM 0 VM – 2VP 2 VP
th
ng
2VP > VM 2VP – VM 0 2(VM –VP )
o
du
u
2VP = VM 0 0 VM
cu
VP = VM VP 0 0
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt