Betonarme I Uygulamaları, Örnek 3 ZORBOZAN / AYDEMİR

Örnek 3
Boyutları verilmiş olan tek donatılı dikdörtgen kesitli betonarme kiriş için aşağıda verilenlere göre eğilme
momenti taşıma gücünü (Mr) hesaplayınız.
Mr
Malzeme Donatı Paspayı
C20/S420 4φ22 (1521 mm2)

400mm
d′=40 mm

250mm Yan görünüş

Kesit

Çözüm:

¾ Malzeme Hesap (Tasarım) Dayanımlarının Belirlenmesi

f ck 20
Beton hesap basınç dayanımı, f cd = = ≈ 13 MPa (N/mm2)
γ c 1 .5
f yk 420
Donatı çeliği hesap akma dayanımı, f yd = = ≈ 365 MPa (N/mm2)
γ s 1.15
¾ Taşıma Gücü Durumunda Kırılma Biçiminin Belirlenmesi

Kirişte çekme donatısı oranı,

As 1521
ρ= = = 0.0169
b w ⋅ d 250 ⋅ 360

Kirişte dengeli donatı oranı,

f cd 600 13 600
ρ b = 0.85 ⋅ k 1 ⋅ ⋅ = 0.85 2 ⋅ ⋅ = 0.016
f yd 600 + f yd 365 600 + 365

ρ>ρb olduğundan kiriş taşıma gücüne basınç kırılmasıyla ulaşacaktır (beton

ezildiği anda çekme donatısı akmayacaktır). O halde kiriş taşıma gücüne
ulaştığında, çekme donatısı gerilmesi akma dayanımından küçüktür (σs < fyd).

Çekme donatısındaki gerilmenin hesaplanabilmesi için, taşıma gücü

durumunda kesitte kuvvet dengesi ve uygunluk şartı kullanılacaktır. Buna
göre;

¾ Taşıma Gücü Durumunda Kesitte Kuvvet Denge Denklemi

∑ Fbasınç = ∑ Fçekme
0.85 ⋅ f cd ⋅ b w ⋅ a = A s ⋅ σ s

0.85 ⋅ 13 ⋅ 250 ⋅ a = 1521 ⋅ σ s

a = 0.5506 ⋅ σs ⇒ (1) denklemi

1/2
Betonarme I Uygulamaları, Örnek 3 ZORBOZAN / AYDEMİR

¾ Birim şekil değiştirme diyagramındaki benzerlikten (uygunluk şartı)

εcu=0.003
x=xb
T.E.
d

εsy=σs/Es

Şekil değiştirme Yan görünüş

diyagramı

x 0.003
=
d 0.003 + ε s

x 0.003
= (Es: donatı çeliği elastisite modülü = 2×105 MPa)
d σ
0.003 + s
Es

600
x= ⋅ 360
600 + σ s

600 183600
a = k 1 ⋅ x = 0.85 ⋅ ⋅ 360 = ⇒ (2) denklemi
600 + σ s 600 + σ s

¾ (1) ve (2) denklmeleri birbirine eşitlenerek;

183600 σ = −950.73
0.5506 ⋅ σ s = ⇒ s1
600 + σ s σ s 2 = 350.73

σ s = 350.7 MPa , a = 193 mm

¾ Taşıma Gücü Durumunda Kesitte Moment Denge Denklemi

Çekme donatısı ağırlık merkezine göre;

M r = 0.85 ⋅ f cd ⋅ b ⋅ a ⋅ (d − 0.5 ⋅ a )

M r = 0.85 ⋅ 13 ⋅ 250 ⋅ 193 ⋅ (360 − 0.5 ⋅ 193) ⋅ 10 −6

M r = 140.5 kNm

Eşdeğer gerilme bloğu ağırlık merkezine göre;

M r = A s ⋅ σ s ⋅ (d − 0.5 ⋅ a )

M r = 1521 ⋅ 350.7 ⋅ (360 − 0.5 ⋅ 193) ⋅ 10 −6

M r = 140.5 kNm

2/2