Professional Documents
Culture Documents
I. ĐỊNH NGHĨA:
Dao động: Là một chuyển động thẳng, lập đi lập lại quanh một vị trí cân bằng (VTCB).
Ví dụ: Cành cây dao động khi có gió thổi qua, sợi dây đàn đang rung….
Dao động tuần hoàn: Là một dao động, cứ sau mỗi khoảng thời gian nhất định T gọi là
chu kỳ, trạng thái của chuyển động lặp lại giống như cũ.
(Trạng thái của chuyển động: Vật ở đâu, đi chiều nào, vận tốc bao nhiêu …).
Ví dụ: Một vật nặng treo ở đầu một sợi dây dài dao động qua lại.
Dao động điều hoà: Là một dao động tuần hoàn, chuyển động của nó được mô tả theo
một định luật hình sin (hay cosin).
x = Acos(ωt + φ) (1)
φ: Gọi là pha ban đầu (rad), cho biết trạng thái lúc ban đầu của vật.
(ωt + φ): Gọi là pha của dao động ở thời điểm t (rad), cho biết trạng thái
của vật ở thời điểm t.
A A
-A O M +A
1
Chú ý: Vật ddđh, chuyển động qua lại giữa hai vị trí biên dương và biên âm, quanh một
VTCB nên:
π
v = x’ = -ωA.sin(ωt + φ) = ωA.cos(ωt + φ + ) (2)
2
Chú ý: * Vận tốc là một đại lượng đại số. Dấu của vận tốc v cho biết chiều chuyển
động:
Khi vật đi theo chiều dương của quĩ đạo, vận tốc: v > 0.
Khi vật đi theo chiều âm của quĩ đạo, vận tốc: v < 0.
* Vận tốc v là đạo hàm của li độ x nên v và x vuông pha nhau (v sớm pha hơn x
góc π/2).
* Tốc độ: Tốc độ là giá trị tuyệt đối của vận tốc, là độ lớn của vận tốc.
Khi vật qua VTCB theo chiều dương hoặc chiều âm, tốc độ của vật đều cực đại:
vmax = Aω.
=> a = -ω2x
Chú ý: * Vì gia tốc của một DĐĐH: a = -ω2x thay đổi theo li độ x, không phải là hằng
số nên chuyển động của dao động điều hoà không phải là một chuyển động đều.
Khi Vật từ hai Biên VTCB: Vật có chuyển động nhanh dần (không có chữ
đều).
Khi Vật từ VTCB hai Biên: Vật có chuyển động chậm dần (không có chữ
đều).
2
* Vì gia tốc a = - ω2x nên:
* Chu kỳ: Chu kỳ là thời gian thực hiện một dao động toàn phần. Hay chu kỳ là thời
gian ngắn nhất để vật có trạng thái lặp lại như cũ (có li độ x và vận tốc v như cũ).
Trong hệ thống đo lường Quốc tế (SI), đơn vị của Chu kỳ là Giây (s).
2π
Công thức: T(s) =
ω
* Tần số: Tần số là số dao động thực hiện được trong 1 giây. Trong hệ thống đo lường
SI, đơn vị của Tần số là Hertz (Hz).
1
Công thức: f (Hz) =
T (s)
ω
=> f= hay ω = 2πf
2π
VI. LỰC KÉO VỀ (Còn gọi là Lực Phục hồi, Lực Hồi phục):
Chú ý:
* Lực kéo về F có tác dụng luôn đưa vật về VTCB, là nguyên nhân gây ra chuyển động
của một DĐĐH.
* F = - kx nên F và x luôn luôn trái dấu nhau => Lực kéo về F ngược pha với x.
* F = ma nên F và a luôn luôn cùng dấu nhau => F đồng pha với a.
VIII. LIÊN HỆ DAO ĐỘNG ĐIỀU HOÀ VÀ CHUYỂN ĐỘNG TRÒN ĐỀU:
Một dao động điều hoà được xem là hình chiếu của một chuyển động tròn đều lên đường
kính quỹ đạo: ´ = OM.cos(ωt + φ) => x = Acos(ωt + φ).
OP
Điểm P dao động điều hoà luôn được xem là hình chiếu của điểm M chuyển động tròn
đều lên đường kính quỹ đạo.