სასწავლო კურსის პროგრამა (სილაბუსი)

სასწავლო კურსის სახელწოდება

საერთაშორისო ურთიერთობების კლასიკური თეორიები

Classical Theory of the International relations

სასწავლო კურსის კოდი: SOS27811G1-LS

აკადემიური უმაღლესი განათლების საფეხური
ბაკალავრიატი მაგისტრატურა დოქტორანტურა

სწავლების ენა
ქართული

ავტორი/ავტორები
გვარი, სახელი: კვეტენაძე ზურაბი
სამუშაო ადგილი: სტუ, სამართლისა და საერთაშორისო ურთიერთობების ფაკულტეტი,
პოლიტიკისა და საერთაშორისო ურთიერთობების დეპარატამენტი, VI
კორპუსი, VI სართული, ოთახი 619ა. მ. კოსტავას 77.
თანამდებობა: პროფესორი
ტელეფონი: 599655532
ელ–ფოსტა: z.kvetenadze@gtu.ge
სასწავლო კურსის მიზანი

სტუდენტს შეასწავლოს კლასიკური თეორიების, როგორც ისტორიულად ჩამოყალიბებული და

შემოქმედებითად განვითარებული რეალობების სიღრმისეული ანალიზი; მისცეს კლასიკური
თეორიების: რეალიზმის, ლიბერალიზმის და მარქსიზმის ტრადიციების და განვითარების დინამიკის
სიღრმისეული და სისტემური ცოდნა; მეცნიერულ დონეზე შეასწავლოს ცალკეულ თეორიულ
სკოლათა და მიმდინარეობათა თავისებურებები. რუსოს, კარის, ნიბურის, არონის, მორგენთაუს და
სხვათა სამეცნიერო ნაშრომების სიღრმისეული შესწავლა; მეცნიერული დასაბუთება და ანალიზი
იმისა, თუ რით არის საერთაშორისო ურთიერთობების ეს თეორიები „კლასიკური“ და რატომ
ინარჩუნებენ ისინი დღესაც ადრინდელ პეწსა და მომხიბვლელობას.

დაშვების წინაპირობები
საერთაშორისო პოლიტიკის თანამედროვე საკითხები
სწავლის შედეგები
№ საგნის შესწავლის შედეგად მიღებული ცოდნა და შეძენილი უნარები
ცოდნა და გაცნობიერება-აქვს საერთაშორისო ურთიერთობებში კლასიკური თეორიების
არსსა და როლს ღრმა და სისტემური ცოდნა. შეუძლია საერთაშორისო ურთიერთობების
1
კლასიკური თეორიების (რეალიზმი, ლიბერალიზმი, მარქსიზმი) პრობლემის
მრავალმხრივი ხედვა და მათი კრიტიკულ ანალიზი;
ცოდნის პრაქტიკაში გამოყენება-რეალიზმისა და ლიბერალიზმის იდეებისა და პრინციპების
პრაქტიკულ გამოყენებას. შეუძლია აღნიშნულ დარგში არსებული თანამედროვე მეთოდებისა და
2 მიდგომების გამოყენებით კვლევით პროექტებში მონაწილეობა, პროექტების შემუშავება,
დასმული პრობლემის ფადასაჭრელად გზების ძიება და მიღებული კვლევის შედეგების
პრაქტიკაში დანერგვა.
3 დასკვნის უნარი-შეუძლია ცალკეულ ავტორთა ნაშრომების კრიტიკული შეფასება და

-1- (სულ 12 გვ.)

 შესაბამისი დასკვნების გამოტანა. კლასიკური თეორიების პროტოტიპებისა და
დებულებების განსაზღვრა; „კლასიკურ“ თეორიებთან მათი მიმართების განსაზღვრა;
ცალკეულ ავტორთა ნაშრომების მეცნიერული ანალიზი, შეჯამებასა და დასკვნის გაკეთება;
კომუნიკაციის უნარი - შეუძლია დარგის სპეციალისტებთან და ამ საკითხებით
დაინტერესებულ ნებისმიერ აუდიტორიასთან საკუთარი კვლევის შედეგებისა და
4
მოსაზრებების პრეზენტაცია, საკუთარი პოზიციის არგუმენტირებულად დაცვა
პროფესიული ეთიკის დაცვით.
სწავლის უნარი- შეუძლია მიღებული ცოდნის დამოუკიდებლად შეფასება, გაანალიზება
5 და განვითარების სამომავლო გეგმების განსაზღვრა. შეუძლია მაპროფილებელ
ლიტერატურაზე დაყრდნობით მიღებული ცოდნის შევსება და განახლება/გაღრმავება.
ღირებულებები - შეუძლია ლიბერალური და რეალისტური ღირებულებებისადმი
საკუთარი დამოკიდებულების განსაზღვრა და სხვისი მოსაზრების პატივისცემა. შეუძლია
6
მონაწილეობა მიიღოს ზოგადსაკაცობრიო ლიბერალური ღირებულებების დამკვიდრებაში
და მათ პოპულარიზაციაში.
სწავლის შედეგების მიღწევის (სწავლება-სწავლის) მეთოდები
ლექცია სემინარი (ჯგუფში მუშაობა) პრაქტიკული ლაბორატორიული პრაქტიკა
საკურსო სამუშაო/პროექტი კონსულტაცია დამოუკიდებელი მუშაობა
სწავლება-სწავლის მეთოდების შესაბამისი აქტივობები:
პრობლემაზე დაფუძნებული სწავლება (PBL) - მეთოდი, რომელიც ახალი ცოდნის მიღების და
ინტეგრაციის პროცესის საწყის ეტაპად იყენებს კონკრეტულ პრობლემას.
ვერბალური ანუ ზეპირსიტყვიერი მეთოდი. ამ მეთოდს მიეკუთვნება ლექცია, თხრობა, საუბარი და სხვ.
აღნიშნულ პროცესში პედაგოგი სიტყვების საშუალებით გადასცემს, ხსნის სასწავლო მასალას, ხოლო
სტუდენტები მოსმენით, დამახსოვრებითა და გააზრებით მას აქტიურად აღიქვამენ და ითვისებენ.
ანალიზის მეთოდი გვეხმარება სასწავლო მასალის, როგორც ერთი მთლიანის, შემადგენელ ნაწილებად
დაშლაში. ამით მარტივდება რთული პრობლემის შიგნით არსებული ცალკეული საკითხის დეტალური
გაშუქება.
ახსნა-განმარტებითი მეთოდი – ეფუძნება მსჯელობას მოცემული საკითხის ირგვლივ. პედაგოგს
მასალის გადმოცემისას მოჰყავს კონკრეტული მაგალითი, რომლის დაწვრილებით განხილვაც ხდება
მოცემული თემის ფარგლებში.
დისკუსია/დებატები – ინტერაქტიული სწავლების ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული მეთოდია.
დისკუსიის პროცესი მკვეთრად ამაღლებს სტუდენტთა ჩართულობის ხარისხსა და აქტიურობას.
დისკუსია შესაძლებელია გადაიზარდოს კამათში და ეს პროცესი არ შემოიფარგლება მხოლოდ
პედაგოგის მიერ დასმული შეკითხვებით. იგი უვითარებს სტუდენტს მსჯელობისა და საკუთარი აზრის
დასაბუთების უნარს.

კრედიტების რაოდენობა: 5
საათების განაწილება სტუდენტის დატვირთვის შესაბამისად (სთ )
ლექცია: 15
სემინარი (ჯგუფში მუშაობა): 30
პრაქტიკული: -
ლაბორატორიული: -
საკურსო სამუშაო/პროექტი: -
პრაქტიკა: -
შუასემესტრული/დასკვნითი გამოცდა: 2/2
დამოუკიდებელი მუშაობა: 76
საათების განაწილება
ლექცია
№ თემების დასახელება და შინაარსი
1 შესავალი ლექცია. კურსის მოკლე მიმოხილვა. კლასიკური პოლიტიკური თეორიების როლი

-2- (სულ 12 გვ.)

 და ადგილი საერთაშორისო ურთიერთობებში
ისტორიული ექსკურსი და ვარიანტები საერთაშორისო ურთიერთობების თეორიული
მიმდინარეობების შესახებ; ჰობსი, კანტი, გროციუსი და სამი ტრადიცია მეცნიერებაში
საერთაშორისო ურთიერთობების შესახებ.
რეალისტური ტრადიციები ახალი დროის პოლიტიკურ აზროვნებაში
რეალიზმის ისტორიული ნარატივები და მისი დეკონსტრუქცია თუკიდიდე, მაკიაველი,
2
ჰობსი; ცივი ომის პერიოდი და მისი მნიშვნელობა რეალისტური პარადიგმის ჩამოყალიბების
საქმეში. ადამიანის ბუნება, დრო და პროგრესი რეალიზმში.
რეალიზმი საერთაშორისო ურთიერთობების თეორიაში.
3 ე. კარი სახელმწიფოს საგარეო პოლიტიკის საფუძვლების შესახებ. რ. ნიბური. ჰ. მორგენთაუ.
ერთიანი რეალისტური კონცეფციის ფორმირება.
ნ. ენჯელი და მისი „დიდი ილუზია“ ლ. ვულფი პირველი „დიდი პოლემიკა“
4
„მშვიდობისმყოფელობის“ პოლიტიკაზე პასუხისმგებლობის საკითხი.
დროისა და პროგრესის გაგება ლიბერალურ ტრადიციებში. ფუნქციონალიზმი; დ. მიტრანი.
ნეოფუნქციონალიზმი, ე. ხაასი; კლასიკური თეორია ლიბერალიზმი. ლიბერალური თეორიის
5 საფუძვლები ევროპის პოლიტიკურ ფილოსოფიაში. ჯ. ლოკი და ჟ.ჟ. რუსო.
საერთაშორისო პოლიტიკური პრობლემატიკა ალბერტო ჯენტილესა და ჰუგო გროციუსის
შრომებში, სამართლიანი და არასამართლიანი ომების გაგება.
თანამედროვე ლიბერალურ-იდეალისტური პარადიგმა
6 ფრენსის ფუკუიამა „ისტორიის დასარულის“ პრობლემა საერთაშორისო ურთიერთობების
კლასიკურ თეორიებში.
უნივერსალური ისტორიის საზრისი ლიბერალურ-იდეალისტურ პარადიგმაში
7
ბრძოლა პრესტიჟისა და აღიარებისათვის; ნაციონალური ინტერესები, თავისუფლების სფერო.
ბიხევიორიზმი და მოდერნისტული მიმართულების ფორმირება მეორე „დიდი პოლემიკა“
8 1950-იანი წლების ბიხევიორისტული რევოლუცია. მეორე `დიდი პოლემიკა~. ბიხევიორიზმი
და ტრადიციონალიზმი.
ნეორეალიზმი. სისტემური მიდგომა. ნეოლიბერალიზმი და ტრანსნაციონალიზმი.
ნეორეალისტური კონცეფცია და კლასიკური რეალიზმი.
ქ. უოლცი და სისტემური ანალიზი. უსფრთხოების პრობლემა ნეორეალიზმში,
9
“უსაფრთხოების დილემა”; მ. კაპლანის სისტემის კლასიფიკაცია და მისი კრიტიკა.
სტრუქტურული მიდგომა ნეორეალიზმში. კოლექტირური უსაფრთხოების სისტემის
კლასიკური მოდელი.
კონფლიქტი და ადამიანის ბუნება ნეორეალისტურ კონცეფციაში
10 საერთაშორისო კონფლიქტები და საერთაშორისო ანარქია; საერთაშორისო კონფლიქტები და
სახელმწიფოთა შიდა წყობა.
ნეოლიბერალიზმი, როგორც ლიბერალური თეორიის ადაპტაცია.
ურთიერთდამოკიდებულების თეორია. კომპლექსური ურთიერთდამოკიდებულების
წყაროები და შედეგები
11
ნეოლიბერალიზმი და ნეორეალიზმი: შედარებითი ანალიზი, `დიდი დავის~ ახალი ეტაპი;
გლობალიზაციის გაგება და მისი მნიშვნელობა საერთაშორისო ურთიერთობების მეცნიერების
ევოლუციისათვის. ფ. ფუკუიამა და მისი ისტორიის დასარული.
რადიკალური მიმართულებანი საერთაშორისო ურთიერთობების თეორიაში, კ. მარქსი და ფ.
12 ენგელსი
იმპერიალიზმის თეორია ვ. ლენინი და ჯ. ჰობსონი.
ნეომარქსიზმის ჩამოყალიბება. დ. ლუკაჩი. ა. გრამში და ჰეგემონიის თეორია. „ფრანკფურტის
სკოლა“.
13
ჰიპერლიბერალიზმი ნეომარქსისტულ ხედვაში; სოციალური და პოლიტიკური წესრიგი
„ფრანკფურტის სკოლის“ შეხედულებებში.
14 რეფლექტივისტური შემობრუნება საერთაშორისო ურთიერთობების თეორიაში და მესამე
„დიდი პოლემიკა“
-3- (სულ 12 გვ.)
 მესამე დიდი პოლემიკის მეთოდოლოგიური ასპექტები.
რ. კოქსი და სოციალური ძალების გაგება კლასიკური და თანამედროვე ფემინიზმი ე. ტიკნერი
15 ს. ენლოუ ჯ. ელშტაინი. ეკოლოგიური მიდგომები. ე. ხარელი.
ეკოლოგიური მდგომარეობის არსი; გენდერი და საერთაშორისო ურთიერთობები.

სემინარი
№ თემების დასახელება და შინაარსი
კურსის მოკლე მიმოხილვა. კლასიკური პოლიტიკური თეორიების როლი და ადგილი
საერთაშორისო ურთიერთობებში
1
კლასიკურობა, როგორც ცნება საერთაშორისო ურთიერთობებში. კლასიკურობის
განმსაზღვრელი ელემენტები.
რეალისტური ტრადიციები ახალი დროის პოლიტიკურ აზროვნებაში
რეალიზმის ისტორიული ნარატივები და მისი დეკონსტრუქცია თუკიდიდე, მაკიაველი,
2
ჰობსი; ცივი ომის პერიოდი და მისი მნიშვნელობა რეალისტური პარადიგმის ჩამოყალიბების
საქმეში. ადამიანის ბუნება, დრო და პროგრესი რეალიზმში.
რეალიზმი საერთაშორისო ურთიერთობების თეორიაში.
3 ე. კარი სახელმწიფოს საგარეო პოლიტიკის საფუძვლების შესახებ. რ. ნიბური. ჰ. მორგენთაუ.
ერთიანი რეალისტური კონცეფციის ფორმირება.
ნ. ენჯელი და მისი „დიდი ილუზია“ ლ. ვულფი პირველი „დიდი პოლემიკა“
4
ლიბერალური გავლენა საერთაშორისო პოლიტიკაზე და პირველი „დიდი პოლემიკა“.
დროისა და პროგრესის გაგება ლიბერალურ ტრადიციებში. ფუნქციონალიზმი; დ. მიტრანი.
ნეოფუნქციო-ნალიზმი, ე. ხაასი; კლასიკური თეორია ლიბერალიზმი. ლიბერალური თეორიის
5
საფუძვლები ევროპის პოლიტიკურ ფილოსოფიაში. ჯ. ლოკი და ჟ.ჟ. რუსო.
ლიბერალური ტრადიციები საერთაშორისო ურთიერთობების კლასიკურ თეორიებში.
თანამედროვე ლიბერალურ-იდეალისტური პარადიგმა
6 ფრენსის ფუკუიამა „ისტორიის დასარულის“ პრობლემა საერთაშორისო ურთიერთობების
კლასიკურ თეორიებში.
უნივერსალური ისტორიის საზრისი ლიბერალურ-იდეალისტურ პარადიგმაში
7
ბრძოლა პრესტიჟისა და აღიარებისათვის; ნაციონალური ინტერესები, თავისუფლების სფერო.
ბიხევიორიზმი და მოდერნისტული მიმართულების ფორმირება მეორე „დიდი პოლემიკა“
8
მეორე „დიდი პოლემიკა“ და კვლევის მეთოდოლოგიური ასპექტები.
ნეორეალიზმი. სისტემური მიდგომა. ნეოლიბერალიზმი და ტრანსნაციონალიზმი.
9 ნეორეალისტური კონცეფცია და კლასიკური რეალიზმი.
ქენეტ უოლცის „ადამიანი, სახელმწიფო და ომი“ და საერთაშორისო პოლიტიკის თეორია.
კონფლიქტი და ადამიანის ბუნება ნეორეალისტურ კონცეფციაში
10 საერთაშორისო კონფლიქტები და საერთაშორისო ანარქია; საერთაშორისო კონფლიქტები და
სახელმწიფოთა შიდა წყობა.
ნეოლიბერალიზმი, როგორც ლიბერალური თეორიის ადაპტაცია.
ურთიერთდამოკიდებულების თეორია. კომპლექსური ურთიერთდამოკიდებულების
11 წყაროები და შედეგები (გაგრძელება)
გლობალიზაციის გაგება და მისი მნიშვნელობა საერთაშორისო ურთიერთობების მეცნიერების
ევოლუციისათვის.
რადიკალური მიმართულებანი საერთაშორისო ურთიერთობების თეორიაში, კ. მარქსი და ფ.
12 ენგელსი
კარლ მარქსი და ფრიდრიხ ენგელსი, კომუნისტური პარტიის მანიფესტი.
ნეომარქსიზმის ჩამოყალიბება. დ. ლუკაჩი. ა. გრამში და ჰეგემონიის თეორია. „ფრანკფურტის
სკოლა“.
13
ჰიპერლიბერალიზმი ნეომარქსისტულ ხედვაში; სოციალური და პოლიტიკური წესრიგი
„ფრანკფურტის სკოლის“ შეხედულებებში.

-4- (სულ 12 გვ.)

 რეფლექტივისტური შემობრუნება საერთაშორისო ურთიერთობების თეორიაში და მესამე
14 „დიდი პოლემიკა“
ორპოლარული მსოფლიოს დასასრული და მესამე „დიდი პოლემიკა“.
რ. კოქსი და სოციალური ძალების გაგება კლასიკური და თანამედროვე ფემინიზმი ე. ტიკნერი
15 ს. ენლოუ ჯ. ელშტაინი, ფ. ფუკუიამა. ეკოლოგიური მიდგომები. ე. ხარელი.
ეკოლოგიური მდგომარეობის არსი; გენდერი და საერთაშორისო ურთიერთობები.
სტუდენტის ცოდნის შეფასების სისტემა
შეფასება ხდება 100 ქულიანი სკალით.
დადებითი შეფასებებია:
 (A) - ფრიადი - შეფასების 91-100 ქულა;
 (B) - ძალიან კარგი - შეფასების 81-90 ქულა;
 (C) - კარგი - შეფასების 71-80 ქულა;
 (D) - დამაკმაყოფილებელი - შეფასების 61-70 ქულა;
 (E) - საკმარისი - შეფასების 51-60 ქულა.
უარყოფითი შეფასებებია:
 (FX ) - ვერ ჩააბარა - შეფასების 41-50 ქულა, რაც ნიშნავს, რომ სტუდენტს ჩასაბარებლად მეტი
მუშაობა სჭირდება და ეძლევა დამოუკიდებელი მუშაობით დამატებით გამოცდაზე ერთხელ
გასვლის უფლება;
 (F) - ჩაიჭრა - შეფასების 40 ქულა და ნაკლები, რაც ნიშნავს, რომ სტუდენტის მიერ
ჩატარებული სამუშაო არ არის საკმარისი და მას საგანი ახლიდან აქვს შესასწავლი.
შეფასების ფორმები და მეთოდები:
შეფასების ფორმები შეფასების მეთოდები
მიმდინარე აქტივობა მიმდინარე აქტივობის შეფასება ხდება ზეპირი
გამოკითხვით, დისკუსიით. თემატური პროექტით
(პრეზენტაციით).
შუასემესტრული შუასემესტრული გამოცდის შეფასება ხდება წერილობითი
გამოცდა ფორმით დახურული კითხვებით, საგამოცდო თემით.
დასკვნითი/დამატებითი დასკვნითი/დამატებითი გამოცდის შეფასება ხდება
გამოცდა წერილობითი ფორმით დახურული კითხვებით, საგამოცდო
თემით.
შეფასების კრიტერიუმები:
შეფასების ფორმები შეფასების კრიტერიუმები
მიმდინარე აქტივობა მიმდინარე აქტივობის მაქსიმალური შეფასებაა 30 ქულა,
მინიმალური 15 ქულა.
ზეპირი გამოკითხვა ფასდება 2 ქულით.
ჩატარდება III,V,VII,VIII,X,XV,XVI კვირას, სულ 7 ზეპირი
გამოკითხვა, მაქსიმალური შეფასება 14 ქულა.
2 ქულა - პასუხი სრულყოფილია, სტუდენტი ზედმიწევნით
ფლობს საკითხს. იყენებს შესაბამის დარგობრივ
ტერმინოლოგიას, მისი მსჯელობა ლოგიკური და
თანმიმდევრულია. პასუხი კონკრეტულია და ზუსტად
ასახავს დასმული კითხვის შინაარსს.
1.5 ქულა - პასუხი სწორია. სტუდენტი კარგად ფლობს
საკითხს. იყენებს სათანადო დარგობრივ ტერმინოლოგიას,;
მისი მსჯელობა ლოგიკურია, თუმცა არათანმიმდევრული.
მცირედით სცდება დასმული კითხვის შინაარსს.
1 ქულა - პასუხი დამაკმაყოფილებელია. სტუდენტი
ფრაგმენტულად ფლობს საკითხს. სრულად ვერ იყენებს
სათანადო დარგობრივ ტერმინოლოგიას, მსჯელობისას
სხცდება დასმული შეკითხვის შინაარსს.
0.5 ქულა - პასუხი ხარვეზულია, უშვებს ფაქტობრივ

-5- (სულ 12 გვ.)

შეცდომებს. სტუდენტს აქვს ზოგადი წარმოდგენა, მაგრამ
სათანადოდ ვერ აყალიბებს საკითხს. ვერ იყენებს
დარგობრივ ტერმინოლოგიას. პასუხი არ შეესაბამება
დასმული შეკითხვის შინაარსს.
0 ქულა - პასუხი არ აქვს ან პასუხი არასწორია.
დისკუსია ფასდება 1 ქულით.
ჩატარდება IV,VI,XI,XII,XIII,XIV კვირას, სულ 6 დისკუსია,
მაქსიმალური შეფასება 6 ქულა.
1 ქულა - აქტიურად მონაწილეობს დისკუსიაში. აქვს
თამამად მსჯელობის და საკუთარი აზრის არგუმენტირების
უნარი, ამავდროულად ეს მსჯელობა გამართულია.
მსჯელობისას იყენეს დარგობრივ ტერმინოლოგიას. აქვს
ძლიერი ლოგიკური შეკამათების და შეწინააღმდეგების
უნარი. მეტყველებს გამართული ენით, რაც გასაგებია
აუდიტორიისთვის. აქვს პრობლემის დანახვის უნარი.
0.7-0.9 ქულა - მონაწილეობს დისკუსიაში. აქვს მსჯელობის
და საკუთარი აზრის არგუმენტირების უნარი,
ამავდროულად ეს მსჯელობა გამართულია, იყენებს
დარგობრივ ტერმინოლოგიას. აქვს ლოგიკური შეკამათების
და შეწინააღმდეგების უნარი. თუმცა აკლია თვითდაჯერება
და დაზუსტებისთვის მიმართავს აუდიტორიას. მეტყველებს
გამართული ენით, რაც გასაგებია აუდიტორიისთვის.
0.4-0.6 ქულა - მონაწილეობს დისკუსიაში. მოჰყავს
არგუმენტები, თუმცა არ არის თვითდაჯერებული და
დარწმუნებული აზრის სისწორეში. მის მსჯელობაში არის
მცირედი ფაქტობრივი შეცდომები. სუსტად, თუმცა იყენებს
დარგობრივ ტერმინოლოგიას. შეკამათების და
შეწინააღმდეგების უნარი მწირია. მეტყველებს გაუბედავად
და ოდნავ გაუგებარად.
0.1-0.3 ქულა - იშვიათად მონაწილეობს დისკუსიაში.
არგუმენტები სუსტი და ხშირად ალოგიკურია. მსჯელობა
სუსტია - ნაწილობრივ გაუმართავია.
ტერმინოლოგია/დარგობრივი ენა საკმაოდ მწირია.
მსჯელობს ფრაგმენტულად. არ აქვს შეკამათების და
შეწინააღმდეგების უნარი. მეტყველებს გაუგებრად.
0 ქულა - არ მონაწილეობს დისკუსიაში.

თემატური პროექტი (პრეზენტაცია) ფასდება 10 ქულით.

ჩატარდება XVII კვირას, სულ ერთი პრეზენტაცია,
მაქსიმალური შეფასება 10 ქულა.
თემატური პროექტის წერითი ნაწილის შეფასების
კრიტერიუმებია:
10 ქულიანი პროექტიდან წერითი ნაწილი ფასდება 5
ქულით, ზეპირი პრეზენტაციის ნაწილი ფასდება 5 ქულით.
5 ქულა - აკადემიური წერის სტანდარტები დაცულია,
როგორც შინაარსობრივი, ისე ტექნიკური. თემის
სტრუქტურა აგებულია ძლიერი ლოგიკითა და
თანმიმდევრობით. დაცულია შესავალი ნაწილის, ძირითადი
ნაწილის და დასკვნის ნაწილის მოთხოვნები. ბიბლიოგრაფია
სათანადოდ ჩამოყალიბებულია და სრულად ემთხვევა
სქოლიოებში გამოყენებულ ლიტერატურას. თემის ყველა
რეკვიზიტი ასახულია (თავფურცელი, სარჩევი, აბრევიატურა

-6- (სულ 12 გვ.)

ან სხვა). სრულყოფილად გამოკვეთილია თემის მიზანი,
ამოცანები, აქტუალობა, პრობლემატიკა, თემის
დამუშავებისას გამოყენებული მეთოდი ან/და სხვა სხვა).
შინაარსი ზუსტად პასუხობს სათაურს/ქვესათაურებს).
მსჯელობა ლოგიკური და თანმიმდევრულია. სტუდენტი
ზედმიწევნით ფლობს საკითხს. მოძიებული და
გამოყენებული აქვს სასწავლო კურსის ფარგლებში
სილაბუსში მითითებული ლიტერატურა და ამავდროულად
სხვა ოფიციალური წყაროები.
4 ქულა - აკადემიური წერის სტანდარტები დაცულია,
როგორც შინაარსობრივი, ისე ტექნიკური. თემის
სტრუქტურა აგებულია ლოგიკური თანმიმდევრობით.
დაცულია შესავალი ნაწილის, ძირითადი ნაწილის და
დასკვნის ნაწილის მოთხოვნები. ბიბლიოგრაფია სათანადოდ
ჩამოყალიბებულია. თემის რეკვიზიტები ასახულია
(თავფურცელი, სარჩევი, აბრევიატურა ან სხვა).
გამოკვეთილია თემის მიზანი, ამოცანები, აქტუალობა.
შინაარსი პასუხობს სათაურს/ქვესათაურებს). მსჯელობა
ლოგიკურია. სტუდენტი კარგად ფლობს საკითხს.
გამოყენებული აქვს სათანადო ლიტერატურა.
3 ქულა - აკადემიური წერის სტანდარტები
დამაკმაყოფილებელია. თემის სტრუქტურა
დამაკმაყოფილებელია. დაცულია შესავალი ნაწილის,
ძირითადი ნაწილის და დასკვნის ნაწილის მოთხოვნები.
ბიბლიოგრაფია ჩამოყალიბებულია. თემის რეკვიზიტები
დამაკმაყოფილებელია (თავფურცელი, სარჩევი,
აბრევიატურა ან სხვა). გამოკვეთილია თემის მიზანი.
შინაარსი პასუხობს სათაურს/ქვესათაურებს, თუმცა
არასრულყოფილია. მსჯელობა ფრაგმენტულია. სტუდენტი
ფლობს საკითხს. გამოყენებული აქვს სასწავლო კურსის
სილაბუსში მითითებული ლიტერატურა.
2 ქულა - აკადემიური წერის სტანდარტები ხარვეზულია.
თემის სტრუქტურა დამაკმაყოფილებელია. შესავალი
ნაწილის, ძირითადი ნაწილის და დასკვნის ნაწილის
მოთხოვნები დამაკმაყოფილებელია. ბიბლიოგრაფია
არასრულყოფილია. თემის რეკვიზიტები
დამაკმაყოფილებელია (თავფურცელი, სარჩევი,
აბრევიატურა ან სხვა). სუსტად არის გამოკვეთილია თემის
მიზანი. შინაარსი ზუსტად ვერ პასუხობს
სათაურს/ქვესათაურებს. მსჯელობა ხარვეზული და
ფრაგმენტულია. სტუდენტი კარგად ვერ ფლობს საკითხს.
გამოყენებული ლიტერატურა ძალიან მწირია და რიგ
შემთხვევაში არაოფიციალურია.
1 ქულა - აკადემიური წერის სტანდარტები დაცული არ არის.
თემის სტრუქტურა ქაოტურია და ალოგიკური. შესავალი
ნაწილის, ძირითადი ნაწილის და დასკვნის ნაწილის
მოთხოვნები დაცული არ არის. ბიბლიოგრაფია
არასრულყოფილია. თემის რეკვიზიტები ასახული არ არის
(თავფურცელი, სარჩევი, აბრევიატურა ან სხვა). არ არის
გამოკვეთილია თემის მიზანი. შინაარსი ზუსტად ვერ
პასუხობს სათაურს/ქვესათაურებს. მსჯელობა ხარვეზული
და ფრაგმენტულია. სტუდენტი არ ფლობს საკითხს.

-7- (სულ 12 გვ.)

გამოყენებული ლიტერატურა არარელევანტურია.
0 ქულა - წერილობითი ნაშრომი არ არის წარმოდგენილი.
თემატური პროექტის ზეპირი ნაწილის შეფასების
კრიტერიუმებია:
5 ქულა - ჯგუფის წევრებს შორის ფუნქციები
განაწილებულია. თითოეული პასუხისმგებელია როგორც
საკუთარი ინდივიდუალური ნაწილის სისწორესა და
სიზუსტეზე, ასევე, მთლიანი პროექტის გამართულობაზე.
პრეზენტაციის ვიზუალური მხარე და შემოქმედებითობა
კარგია. პრეზენტაციის შინაარსობრივი ნაწილი
სრულყოფილია. მასალის ცოდნა და საკითხის ფლობა
სრულყოფილია. საკითხის გადმოცემისა და
აუდიტორიასთან კომუნიკაციის დამყარების მეთოდი
ეფექტურია. ჯგუფის წევრებს შორის გუნდური მუშაობის
ნიშნები კარგად არის გამოხატული. შესრულებული სამუშაო
კარგად ახსნილია. სტუდენტების დრესკოდი შეესაბამება
გარემოს. საკითხის გამდმოცემისას გამოყენებულია
დარგობრივი ტერმინოლოგია. მეტყველება გამართული და
გასაგებია. აუდიტორიის შეკითხვებზე სცემენ
არგუმენტირებულ პასუხს.
4 ქულა - ჯგუფის წევრებს შორის ფუნქციები
განაწილებულია. თითოეული პასუხისმგებელია როგორც
საკუთარი ინდივიდუალური ნაწილის სისწორესა და
სიზუსტეზე, ასევე, მთლიანი პროექტის გამართულობაზე.
პრეზენტაციის ვიზუალური მხარე კარგია. პრეზენტაციის
შინაარსობრივი მხარე კარგია. შემოქმედებითობა მწირია.
მასალის ცოდნა და საკითხის ფლობა კარგია. საკითხის
გადმოცემისა და აუდიტორიასთან კომუნიკაციის
დამყარების მეთოდი კარგია. შესრულებული სამუშაო
გასაგებად ახსნილია. ჯგუფის წევრებს შორის გუნდური
მუშაობის ნიშნები გამოხატულია. სტუდენტების დრესკოდი
შეესაბამება გარემოს. საკითხის გამდმოცემისას
გამოყენებულია დარგობრივი ტერმინოლოგია. მეტყველება
გამართული და გასაგებია. აუდიტორიის შეკითხვებზე
სცემენ არგუმენტირებულ პასუხს.
3 ქულა - ჯგუფის წევრებს შორის ფუნქციები
განაწილებულია. თითოეული პასუხისმგებელია საკუთარი
ინდივიდუალური ნაწილის სისწორეზე. პრეზენტაციის
ვიზუალური მხარე კარგია. შემოქმედებითობა მწირია.
პრეზენტაციის შინაარსობრივი მხარე ნორმალურია. მასალის
ცოდნა და საკითხის ფლობა კარგია. საკითხის გადმოცემისა
და აუდიტორიასთან კომუნიკაციის დამყარების მეთოდი
ნორმალურია. შესრულებული სამუშაო ახსნილია. ჯგუფის
წევრებს შორის გუნდური მუშაობის ნიშნები გამოხატულია
დამაკმაყოფილებლად. სტუდენტების დრესკოდი
შეესაბამება გარემოს. საკითხის გამდმოცემისას
გამოყენებულია დარგობრივი ტერმინოლოგია, თუმცა
მწირად. მეტყველება გასაგებია. აუდიტორიის შეკითხვებზე
სცემენ პასუხს.
2 ქულა - ჯგუფის წევრებს შორის ფუნქციები არათანაბრად
არის განაწილებული. თითოეული პასუხისმგებელია
საკუთარი ინდივიდუალური ნაწილის სისწორეზე, თუმცა

-8- (სულ 12 გვ.)

 ამავდროულად საჭიროებენ დახმარებას. პრეზენტაციის
ვიზუალური მხარე დამაკმაყოფილებელია.
შემოქმედებითობა მწირია. პრეზენტაციის შინაარსობრივი
მხარე დამაკმაყოფილებელია. მასალის ცოდნა და საკითხის
ფლობა დამაკმაყოფილებელია. საკითხის გადმოცემისა და
აუდიტორიასთან კომუნიკაციის დამყარების მეთოდი
სუსტია. შესრულებული სამუშაო დამაკმაყოფილებლად
ახსნილია. ჯგუფის წევრებს შორის გუნდური მუშაობის
ნიშნები მწირად არის გამოხატული. სტუდენტების
დრესკოდი სრულად რელევანტური არ არის გარემოსი.
საკითხის გამდმოცემისას გამოყენებული დარგობრივი
ტერმინოლოგია არადამაკმაყოფილებელია. მეტყველება
გასაგებია. აუდიტორიის შეკითხვებზე პასუხის გაცემა
უჭირთ.
1 ქულა - ჯგუფის წევრებს შორის ფუნქციები არათანაბრად
არის განაწილებული. თითოეულის პასუხისმგებლობა არ
არის გამოკვეთილი. პრეზენტაციის ვიზუალური მხარე
შეუსაბამოა. შემოქმედებითობა არ არის. პრეზენტაციის
შინაარსობრივი მხარე ძალიან მწირია. მასალის ცოდნა და
საკითხის ფლობა ფრაგმენტულია. საკითხის გადმოცემისა და
აუდიტორიასთან კომუნიკაციის დამყარების მეთოდი
არაეფექტურია. შესრულებული სამუშაო ახსნა
არასრულყოფილია. ჯგუფის წევრებს შორის გუნდური
მუშაობის ნიშნები არ არის გამოხატული. სტუდენტების
დრესკოდი არარელევანტურია. საკითხის გადმოცემისას არ
არის გამოყენებული დარგობრივი ტერმინოლოგია.
მეტყველება არ არის გამართული და გამოხატული აზრი
გაუგებარია. აუდიტორიის შეკითხვებზე პასუხს ვერ სცემენ.
0 ქულა - პრეზენტაცია საერთოდ არ არის წარმოდგენილი ან
ჯგუფის წევრი არ მონაწილეობს პრეზენტაციის წარდგენაში.
შუასემესტრული შუასემესტრული გამოცდის მაქსიმალური შეფასებაა 30
გამოცდა ქულა, მინიმალური 15 ქულა.
ღია შეკითხვა ფასდება 2 ქულა.
ტარდება IX კვრიას, სულ 5 ღია შეკითხვა, მაქსიმალური
შეფასება 10 ქულა.
2 ქულა - პასუხი სრულყოფილია, სტუდენტი ზედმიწევნით
ფლობს საკითხს. იყენებს შესაბამის დარგობრივ
ტერმინოლოგიას, მისი მსჯელობა ლოგიკური და
თანმიმდევრულია. პასუხი კონკრეტულია და ზუსტად
ასახავს დასმული კითხვის შინაარსს.
1.5 ქულა- პასუხი სწორია. სტუდენტი ფლობს საკითხს.
იყენებს სათანადო დარგობრივ ტერმინოლოგიას. მისი
მსჯელობა ლოგიკურია, თუმცა არა კონკრეტული და
მცირედით ცდება დასმული კითხვის შინაარსს.
1 ქულა - პასუხი დამაკმაყოფილებელია. სტუდენტი
ფრაგმენტულად ფლობს საკითხს. სრულად ვერ იყენებს
სათანადო ტერმინოლოგიას. მსჯელობა
არათანმიმდევრულია.
0.5 ქულა - პასუხი ხარვეზულია, აღინიშნება ფაქტობრივი
შეცდომები, თუმცა სტუდენტს ზოგადი წარმოდგენა აქვს
საკითხზე. დარგობრივი ტერმინოლოგია გამოყენებული არ
არის.

-9- (სულ 12 გვ.)

 0 ქულა - პასუხის არასწორია.
საგამოცდო თემა ფასდება 10 ქულით
ჩატარდება IX კვრიას, სულ 2 საგამოცდო თემა, მაქსიმალური
შეფასება 20 ქულა.
9-10 ქულა - პასუხი სრულია. სტუდენტი ზედმიწევნით
ფლობს განვლილ მასალას. საკითხი ლოგიკურად,
თანმიმდევრულად და ადეკვატურად არის გადმოცემული.
დარგობრივი ტერმინოლოგია დაცულია. მსჯელობა მაღალ
დონეზეა.
7-8 ქულა - პასუხი სრულია. სტუდენტი კარგად ფლობს
განვლილ მასალას. საკითხი ლოგიკურად,
თანმიმდევრულად და ადეკვატურად არის გადმოცემული.
დარგობრივ ტერმინოლოგია დაცულია. მსჯელობა კარგია.
5-6 ქულა - პასუხი სწორია, მაგრამ სრული არ არის.
სტუდენტი დამაკმაყოფილებლად ფლობს განვლილ მასალას.
საკითხი ადეკვატურად არის გადმოცემული, თუმცა
თანმიმდევრობა არ არის დაცული. დარგობრივი
ტერმინოლოგია მცირედითაა დაცულია. მსჯელობა
დამაკმაყოფილებელია.
3-4 ქულა - პასუხი მწირია. სტუდენტი ფლობს განვლილ
მასალას, მაგრამ აღენიშნება ნაკლოვანებები. საკითხი
გადმოცემულია ნაწილობრივ. დარგობრივი ტერმინოლოგია
ნაკლოვანია. მსჯელობა ფრაგმენტულია.
1-2 ქულა - პასუხი ხარვეზულია. სტუდენტი ვერ ფლობს
განვლილ მასალას. გადმოცემულია საკითხის მხოლოდ
ცალკეული ფრაგმენტები. დარგობრივი ტერმინოლოგია არ
არის გამოყენებული. მსჯელობა არადამაკმაყოფილებალი.
0 ქულა - პასუხი საერთოდ არ არის მოცემული ან პასუხი
საკითხის შესაბამისი არ არის.
დასკვნითი/დამატებითი დასკვნითი/დამატებითი გამოცდის მაქსიმალური შეფასებაა
გამოცდა 40 ქულა, მინიმალური 20 ქულა.
ღია შეკითხვა ფასდება 2 ქულა.
ჩატარდება XVIII-XX კვირას, სულ 5 ღია შეკითხვა,
მაქსიმალური შეფასება 10 ქულა.
2 ქულა - პასუხი სრულყოფილია, სტუდენტი ზედმიწევნით
ფლობს საკითხს. იყენებს შესაბამის დარგობრივ
ტერმინოლოგიას, მისი მსჯელობა ლოგიკური და
თანმიმდევრულია. პასუხი კონკრეტულია და ზუსტად
ასახავს დასმული კითხვის შინაარსს.
1.5 ქულა- პასუხი სწორია. სტუდენტი ფლობს საკითხს.
იყენებს სათანადო დარგობრივ ტერმინოლოგიას. მისი
მსჯელობა ლოგიკურია, თუმცა არა კონკრეტული და
მცირედით ცდება დასმული კითხვის შინაარსს.
1 ქულა - პასუხი დამაკმაყოფილებელია. სტუდენტი
ფრაგმენტულად ფლობს საკითხს. სრულად ვერ იყენებს
სათანადო ტერმინოლოგიას. მსჯელობა
არათანმიმდევრულია.
0.5 ქულა - პასუხი ხარვეზულია, აღინიშნება ფაქტობრივი
შეცდომები, თუმცა სტუდენტს ზოგადი წარმოდგენა აქვს
საკითხზე. დარგობრივი ტერმინოლოგია გამოყენებული არ
არის.
0 ქულა - პასუხის არასწორია.

-10- (სულ 12 გვ.)

 საგამოცდო თემა ფასდება 10 ქულით
ჩატარდება XVIII-XX კვირას, სულ 3 საგამოცდო თემა,
მაქსიმალური შეფასება 30 ქულა.
9-10 ქულა - პასუხი სრულია. სტუდენტი ზედმიწევნით
ფლობს განვლილ მასალას. საკითხი ლოგიკურად,
თანმიმდევრულად და ადეკვატურად არის გადმოცემული.
დარგობრივი ტერმინოლოგია დაცულია. მსჯელობა მაღალ
დონეზეა.
7-8 ქულა - პასუხი სრულია. სტუდენტი კარგად ფლობს
განვლილ მასალას. საკითხი ლოგიკურად,
თანმიმდევრულად და ადეკვატურად არის გადმოცემული.
დარგობრივ ტერმინოლოგია დაცულია. მსჯელობა კარგია.
5-6 ქულა - პასუხი სწორია, მაგრამ სრული არ არის.
სტუდენტი დამაკმაყოფილებლად ფლობს განვლილ მასალას.
საკითხი ადეკვატურად არის გადმოცემული, თუმცა
თანმიმდევრობა არ არის დაცული. დარგობრივი
ტერმინოლოგია მცირედითაა დაცულია. მსჯელობა
დამაკმაყოფილებელია.
3-4 ქულა - პასუხი მწირია. სტუდენტი ფლობს განვლილ
მასალას, მაგრამ აღენიშნება ნაკლოვანებები. საკითხი
გადმოცემულია ნაწილობრივ. დარგობრივი ტერმინოლოგია
ნაკლოვანია. მსჯელობა ფრაგმენტულია.
1-2 ქულა - პასუხი ხარვეზულია. სტუდენტი ვერ ფლობს
განვლილ მასალას. გადმოცემულია საკითხის მხოლოდ
ცალკეული ფრაგმენტები. დარგობრივი ტერმინოლოგია არ
არის გამოყენებული. მსჯელობა არადამაკმაყოფილებალი.
0 ქულა - პასუხი საერთოდ არ არის მოცემული ან პასუხი
საკითხის შესაბამისი არ არის.

ძირითადი ლიტერატურა
1. პატარაია დ., საერთაშორისო ურთიერთობები დისციპლინა და თეორია, თბ., 2015.სტუ-ს
ბიბლიოთეკის კეტერი 327
204
2. საერთაშორისო ურთიერთობების თეორია (ქრესტომატია) თბ., 2006. 250 გვერდი. 327
58

დამხმარე ლიტერატურა
1. სენარკლენი პ., არიფენი ი., საერთაშორისო პოლიტიკა თანამედროვე თეორიები და ამოცანები,
ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი, თბ., 2014.
2. Beate J. THE CLASSICAL THEORY OF INTERNATIONAL RELATIONS, Cambridge, 2009.
3. http://www.studentlibrary.ru/documents/ISBN9785756706185-SCN0001/S009.html
4. http://www.ipages.ru/index.php?ref_item_id=1899&ref_dl=1
5. http://society.polbu.ru/tsygankov_sociology/ch04_all.html
6. http://textbooks.studio/uchebnik-mejdunarodnie-otnosheniya/sovremennyie-shkolyi-napravleniya-
teorii.html
7. http://rl-online.ru/articles/1-02/51.html
8. კვეტენაძე ზ., საერთაშორისო ურთიერთობების თეორია, თბ., 2009.
9. რონდელი ა., საერთაშორისო ურთიერთობები, მე-3 შესწორებული გამოცემა, თბ., 2006 208
გვერდი.

-11- (სულ 12 გვ.)

 10. Цыганков П.А. Теория междунородных отношении. М.2006. 380 გვერდი.
11. Гоббс Т. Левиафан. Лубое издание. 300 გვერდი.
12. Bull H. International Theory: The Cast for a Classical Approach _ World Politics 1966. Vol XVII. 250
გვერდი.
13. Локк Дж. Два трактата о провлении. Любое издание. 230 გვერდი.
14. უოლცი კ., „ადამიანსი, სახელმწიფო და ომი“, თბ., 2003. 150 გვერდი.
15. ფუკუიამა ფ., „ისტორიის დასასრული და უკანასკნელი ადამიანი“, თბ., 1998. 360 გვერდი.

სილაბუსის ავტორი ზურაბ კვეტენაძე

სამართლისა და საერთაშორისო ურთიერთობებისფაკულტეტის

ხარისხის უზრუნველყოფის სამსახურის უფროსის
მოვალეობის შემსრულებელი თეა შაყულაშვილი

პოლიტიკისა და საერთაშორისო ურთიერთობების

დეპარტამენტის უფროსი იგორ კვესელავა

დამტკიცებულია
ბიზნეს-ინჟინერინგის ფაკულტეტის
საბჭოს სხდომაზე
10.05.2011

შეთანხმებულია
სტუ-ს ხარისხის უზრუნველყოფის სამსახურთან ირმა ინაშვილი

მოდიფიცირებულია
სამართლისა და საერთაშორისო ურთიერთობების
ფაკულტეტის საბჭოს სხდომაზე
31.03.2018
ოქმი №11
ფაკულტეტის საბჭოს თავმჯდომარე ირაკლი გაბისონია

-12- (სულ 12 გვ.)