III/ ThiÕt kÕ bé truyÒn b¸nh r¨ng cÊp chËm (bé truyÒn b¸nh r¨ng th¼ng) :

III-1/ Chän vËt liÖu chÕ t¹o b¸nh r¨ng:

V× bé truyÒn chÞu t¶i träng va ®Ëp nhÑ nªn ta chän vËt liÖu chÕ t¹o b¸nh r¨ng lµ
thÐp th-êng hãa.
+/ B¸nh nhá : chän thÐp 45 th-êng hãa, ph«i rÌn (gi¶ thiÕt ®-êng kÝnh
ph«i 100  300 mm)
b = 580 N/mm2
ch = 290 N/mm2
HB = 190
+/ B¸nh lín : chän thÐp 35 th-êng hãa, ph«i rÌn (gi¶ thiÕt ®-êng kÝnh
ph«i 300  500 mm)
b = 480 N/mm2
ch = 240 N/mm2
HB = 160

III-2/ §Þnh øng suÊt cho phÐp:

Sè chu kú lµm viÖc cña b¸nh lín lµ:
 2 2 2

N 2  60 . 5 . 250 . 2 . 53 . 1 .8  0,6 .4  0,4 .4  8.10 7
Sè chu kú lµm viÖc cña b¸nh nhá lµ:
N1 = ibc . N2 = 3 . 8.107 = 24.107

V× N1 vµ N2 ®Òu lín h¬n sè chu kú c¬ së cña ®-êng cong mái tiÕp xóc vµ ®-êng
cong mái uèn (No = 107) nªn khi tÝnh øng suÊt cho phÐp cña b¸nh lín vµ b¸nh nhá, ta
lÊy k 'N  k 'N'  1

øng suÊt tiÕp xóc cho phÐp cña b¸nh lín:

[]tx2 = 2,6 . 160 = 416 (N/mm2)
øng suÊt tiÕp xóc cho phÐp cña b¸nh nhá:
[]tx1 = 2,6 . 190 = 494 (N/mm2)

V× vËt liÖu dïng ®Ó chÕ t¹o b¸nh r¨ng lµ thÐp th-êng hãa nªn ta chän:
-1 = 0,4 . b
n = 1,5
K = 1,8
 øng suÊt uèn cho phÐp cña b¸nh nhá:
σu1  1,5 . 0,4 . 580 . 1  129 (N/mm2)
1,5 . 1,8
øng suÊt uèn cho phÐp cña b¸nh lín:
σu1  1,5 . 0,4 . 480 . 1  107 (N/mm2)
1,5 . 1,8
11
 III-3/ Chän s¬ bé hÖ sè t¶i träng K = 1,3

III-4/ Chän s¬ bé hÖ sè chiÒu réng b¸nh r¨ng:

V× bé truyÒn chÞu t¶i va ®Ëp nhÑ nªn ta chän  A = 0,3

III-5/ TÝnh kho¶ng c¸ch trôc A:

§èi víi bé truyÒn b¸nh r¨ng trô r¨ng th¼ng ta cã:
2
 1,05.10 6  K . N trôc dÉn
A  i bc  1 .   .
 σtx 2 . i bc 
3
ψA . n 2
2
 1,05.10 6  1,3 . 3,7
 A  3  1 . 
3  .
 416 . 3  0,3 . 53
 A  239 mm
Ta chän A = 240 mm

III-6/ TÝnh vËn tèc vßng v cña b¸nh r¨ng vµ cÊp chÝnh x¸c chÕ t¹o b¸nh r¨ng:
2π. A . n 1 2π. 240 . 158
v   0,99 (m/s)
60 . 1000 . i bc  1 60 . 1000 . 3  1
Víi vËn tèc vßng nµy ta cã thÓ chÕ t¹o b¸nh r¨ng theo cÊp chÝnh x¸c 9

III-7/ §Þnh chÝnh x¸c hÖ sè t¶i träng K vµ kho¶ng c¸ch gi÷a 2 trôc A:
K = Ktt . K®

V× bé truyÒn chÞu t¶i träng thay ®æi Ýt nªn ta lÊy K tt = 1

2,5 . m
Gi¶ sö b  tra b¶ng ta t×m ®-îc hÖ sè t¶i träng ®éng K ® = 1,1
Sinβ
 hÖ sè t¶i träng K = K® . Ktt = 1,1. 1 = 1,1

TrÞ sè nµy cña K chªnh lÖch nhiÒu so víi trÞ sè K chän s¬ bé nªn cÇn tÝnh l¹i
kho¶ng c¸ch trôc A:
K 1,1
A  A so bé . 3  240 . 3  227 (mm)
K so bé 1,3

III-8/ X¸c ®Þnh m«®un, sè r¨ng, chiÒu réng b¸nh r¨ng:

M«®un m = (0,01  0,02). A = (0,01  0,02). 227
 m = 2,27  4,54 (mm)
Chän m = 4 mm
Sè r¨ng cña b¸nh r¨ng nhá:
2.A 2 . 227
z1    28 (r¨ng)
m . i bc  1 4 . 3  1

12
Sè r¨ng cña b¸nh r¨ng lín:
z2 = ibc . z1 = 3 . 28 = 84 (r¨ng)

ChiÒu réng b¸nh r¨ng: b =  A . A

 b = 0,3 . 227 = 68,1 (mm)
Ta lÊy chiÒu réng b¸nh r¨ng b = 69 mm

III-9/ KiÓm nghiÖm søc bÒn uèn cña r¨ng:

C«ng thøc kiÓm nghiÖm øng suÊt uèn cña bé truyÒn b¸nh r¨ng th¼ng:
19,1.10 6 . K . N
σu   σu
y . m2 . z . n . b

Tõ z1 = 28 r¨ng, tra b¶ng ta cã y 1 = 0,44

Tõ z2 = 84 r¨ng, tra b¶ng ta cã y 2 = 0,515

 øng suÊt uèn t¹i ch©n r¨ng b¸nh nhá:

19,1.10 6 . 1,1 . 3,7
σ u1   36 (N/mm2)
0,44 . 4 2 . 28 . 158 . 69
 u1 < []u1 = 129 N/mm2

øng suÊt uèn t¹i ch©n r¨ng b¸nh lín:

y 0,44
σ u 2  σ u1 . 1  36 .  30 (N/mm2)
y2 0,52
 u2 < []u2 = 107 N/mm2

III-10/ KiÓm nghiÖm søc bÒn b¸nh r¨ng khi chÞu qu¸ t¶i ®ét ngét:
Khi më m¸y, b¸nh r¨ng chÞu qu¸ t¶i, ta tÝnh ®-îc hÖ sè qu¸ t¶i:
M qt
K qt   1,4
M

C«ng thøc kiÓm nghiÖm øng suÊt tiÕp xóc lín nhÊt khi qu¸ t¶i:

σtxqt  σtx . K qt  σ txqt 

Víi σ tx 
1,05.106
.
ibc  13 . K . N
A . i bc b . n2

 σ tx 
1,05.10 6
.
3  13 . 1,1 . 3,7  411 (N/mm2)
227 . 3 69 . 53
 σ txqt  σ tx . K qt  411 . 1,4  486 (N/mm2)

13
 øng suÊt tiÕp xóc cho phÐp khi qu¸ t¶i:
+/ §èi víi b¸nh nhá:
σtxqt 1  2,5 . σ'tx1  2,5 . 494  1235 (N/mm2)
kN
+/ §èi víi b¸nh lín:
σtxqt 2  2,5 . σ'tx 2  2,5 . 416  1040 (N/mm2)
kN

C«ng thøc kiÓm nghiÖm øng suÊt uèn lín nhÊt khi qu¸ t¶i:
uqt = u . Kqt  []uqt

øng suÊt uèn cho phÐp:

+/ §èi víi b¸nh nhá:
[]uqt1 = 0,8 . ch1 = 0,8 . 290 = 232 (N/mm2)

+/ §èi víi b¸nh lín:

[]uqt2 = 0,8 . ch2 = 0,8 . 240 = 192 (N/mm2)

KiÓm nghiÖm søc bÒn uèn:

+/ §èi víi b¸nh nhá:
uqt1 = u1 . Kqt = 36 . 1,4 = 50,4 (N/mm 2) < []uqt1

+/ §èi víi b¸nh lín:

uqt2 = u2 . Kqt = 30 . 1,4 = 42 (N/mm2) < []uqt2

III-11/ C¸c th«ng sè h×nh häc chñ yÕu cña bé truyÒn:

M« ®un m = 4 mm
Sè r¨ng z1 = 28 r¨ng
z2 = 84 r¨ng
Gãc ¨n khíp  = 20
§-êng kÝnh vßng chia:
dc1 = m . z1 = 4. 28 = 112 (mm)
dc2 = m . z2 = 4. 84 = 336 (mm)
Kho¶ng c¸ch trôc A:
d  d c 2 112  336
A  c1   224 (mm)
2 2
ChiÒu réng b¸nh r¨ng b = 69 mm
§-êng kÝnh vßng ®Ønh r¨ng:
De1 = dc1 + 2m = 112 + 2.4 = 120 (mm)
De2 = dc2 + 2m = 336 + 2.4 = 344 (mm)

14
 §-êng kÝnh vßng ch©n r¨ng:
Di1 = dc1 – 2(m + c) = 112 – 2.(4 + 0,25. 4) = 102 (mm)
Di2 = dc2 – 2(m + c) = 336 – 2.(4 + 0,25. 4) = 326 (mm)

III-12/ TÝnh lùc t¸c dông:

Lùc t¸c dông lªn bé truyÒn b¸nh r¨ng trô r¨ng th¼ng gåm 2 thµnh phÇn: Lùc
vßng P vµ lùc h-íng t©m Pr (bá qua ¶nh h-ëng cña lùc ma s¸t)
+/ Lùc vßng:
2 . 9,55.10 6 . 3,7
P  3994 (N)
112 . 158

+/ Lùc h-íng t©m:

Pr = P . tg20 = 3994 . 0,364 = 1454 (N)

15