EhB!

Magazine van de Erasmushogeschool Brussel - verschijnt tweemaal

06
per jaar - april 2011

magazine
Judokabelofte Amelie Rosseneu
over topsport en studeren
Joris Lenaerts, radiostudent en toch
al volwaardig StuBru-presentator
EhB-alumni winnen
Gardenaward 2012
Internationalisering en
Zuidproblematiek aan de EhB

Onderzoeksevent
Meet, Match & Create
 EhB!
magazine 06 | april 2011
onderzoek | Eerste Meet-, Match- en | 4
Createprijzen uitgereikt
Interview met de laureaten

kort nieuws | Korte berichten uit de EhB | 7

alumni | De toekomst? | 8
Een tuin op je smartphone.
Interview met laureaten Gardenaward

internationalisering | Internationalisering | 10
en Zuidproblematiek
Interview met de Jean Pierre Roose & Nadine Devooght

onderwijs | 25 jaar Haartooi en Bio-esthetiek | 12

Interview met Adelinda Geerts

conservatorium | Harpiste Conservatorium naar de | 14

Wiener Philharmonik
interview met Anneleen Lenaerts

onderwijs | Topsport en studeren | 16

Amelie Rosseneu: "Zonder faciliteiten lukt het nooit"

kort nieuws | Korte berichten uit de EhB | 18

Brussel | Stedenbouw en Ruimtelijke Planning | 19
Studenten werken mee aan ontwikkeling Brusselse Kanaalzone

beleid | Van opleidingsvisitatie naar | 20

instellingsaudit

rits | Joris Lenaerts, radiostudent en toch | 22

al volwaardig StuBru-presentator

Colofon
Verantwoordelijk uitgever: Luc Van de Velde, Nijverheidskaai 170, 1070 Brussel, www.ehb.be | Contact: ehbmagazine@ehb.be | Redactieteam: Dorien Brouwer, Bart
Deseyn, Valéry De Smet, Stijn Janssen | Vormgeving: Sven Versmissen | Fotografie: Bart Deseyn, tenzij anders vermeld | Tekstredactie, fotografie, vormgeving &
opmaak: Bonsai publicatiebureau | EhB!magazine wordt verspreid onder de studenten, personeelsleden en relaties van de Erasmushogeschool Brussel.

EhB!magazine 06| 3
 EhB!
onderzoek

Eerste Meet-, Match-

& Createprijzen uitgereikt

vlnr: Chris Goethals, Maarten Bresseleers, Wouter Bervoets, Bart Verheecke Audrey Van Scharen

Tijdens het onderzoeksevent Meet, Match & Create van de Erasmushogeschool Brussel (EhB) wer-
den de eerste EhB-onderzoeksprijzen uitgereikt. Het gaat om drie onderscheidingen - Meetprijs,
Matchprijs & Createprijs. Daarmee wil de EhB personeelsleden en studenten in de kijker zetten
die met onderzoek of wetenschap in ruime zin uitstraling gegeven hebben aan de hogeschool of
die een toonbeeld vormen door onderzoek optimaal te laten doorstromen in het onderwijs.

De Meetprijs Scharen van het team Wetenschapscommunicatie van de Uni-

De Meetprijs wordt uitgereikt aan een persoon die zich het afge-
lopen academiejaar onderscheiden heeft door de uitstraling van
de EhB te vergroten door wetenschap en/of onderzoek op een
originele manier bekend te maken aan iedereen die er meer over
wil weten.
De Meetprijs 2011 ging naar Bart Verheecke en Audrey Van
versitaire Associatie voor het frisse concept van de Science Bar
in Brussel.
Bart Verheecke: “De Science Bar loopt in samenwerking met de
Vrije Universiteit Brussel en de vzw deBuren. We willen studen-
ten, personeel van de onderwijsinstellingen, maar ook het grote
publiek de kans geven om in discussie te gaan over een actueel

4 | EhB!magazine 06

wetenschappelijk thema. Tijdens vorige bars hebben we thema’s
aangesneden zoals de wereldwijde overbevolking en het gebrek
aan mobiliteit in Brussel. Op stapel staan nog global warming en
de gevaren van gsm-gebruik en hoogspanningslijnen. De bars
worden georganiseerd in het Rits-café in hartje Brussel. Die om-
geving draagt er zeker toe bij dat het publiek wetenschap kan
beleven tussen pot en pint. De voorbije edities waren zeer suc-
cesvol. De reden daarvoor is ongetwijfeld het informele karakter.
Mensen krijgen echt de kans om in discussie te gaan met de
deskundigen en wetenschappers op het podium.
Audrey Van Scharen: Dagelijks overspoelen de media ons met al-
lerlei wetenschappelijke berichtjes, soms onheilsberichtjes, waar
mensen veel vragen bij hebben. De Science Bar is een soort after-
work wetenschapscafé dat hierop een antwoord kan bieden. De
eerste Science Bar Brussel van 2011 ging over diëten en gezonde
voeding. In de kranten verschijnen er regelmatig berichten in de
trend van: diepvriespizza’s zijn gezonder dan verse, of een glas bier
houdt je slank. Dergelijke weetjes kunnen perfect aan bod komen
tijdens de Science Bar.”
De Matchprijs
De Matchprijs wordt uitgereikt aan een of meerdere personen
die een eenvoudig contact hebben uitgebouwd tot een voor de
hogeschool van wezenlijk belang zijnde partner in onderzoek en
onderwijs en daarmee in symbiose leven, waardoor de verweven-
heid van onderzoek en onderwijs gemaximaliseerd wordt.
De Matchprijs ging naar Chris Van Goethem, oprichter en docent
podiumtechnieken aan het Rits en Maarten Bresseleers van het
Sociaal Fonds voor Podiumkunsten voor hun partnerschap rond
podiumtechniek in onderzoek en onderwijs.
 
Maarten Bresseleers: “De opleiding Podiumtechnieken is het
resultaat van een intense samenwerking tussen het Rits en het
Sociaal Fonds voor Podiumkunsten om aan de nood aan ge-
schoolde podiumtechnici in de sector te kunnen voldoen. Dit
zette zich verder met het uitschrijven van het beroepsprofiel van
de podiumtechnicus. Sinds jaar en dag werken we dus al samen
met de opleiding zelf én met onderzoek binnen het Rits. Wij zijn
trouwens ook zeer verheugd dat resultaten uit deze onderzoeken
toegankelijk worden gemaakt voor alle andere vooropleidingen
binnen podiumtechniek.”
Chris Van Goethem: “Het is voor onze opleiding en het Kennis-
centrum Podiumtechnieken essentieel om niet los te staan van
de sector maar er deel van uit te maken. Het Sociaal Fonds voor
Podiumkunsten, dat werknemers en werkgevers vertegenwoor-
digt, is voor ons de perfecte partner. Onze onderzoeksprojecten
zijn gefocust op de behoeften van de sector; het sociaal fonds
draagt bij tot de inbedding van de resultaten in de praktijk. De
samenwerking voedt ook het onderzoek: door de contacten met
de sector houden we voeling met de actuele noden van de pro-
fessionelen en de vooropleidingen. Mooie voorbeelden van deze
win-winrelatie zijn het Testcentrum voor het ervaringsbewijs, het
EhB!
onderzoek
REcoEP-project rond ecologische evaluatie van de podiumpro-
ductie en het OPTiV-project rond opleidingen en competentie-
management.”
De Createprijs
De Createprijs wordt uitgereikt aan een student die zich het afge-
lopen academiejaar onderscheiden heeft op het creatieve vlak en
daarmee de EhB op een toffe manier in de kijker heeft gezet.
De prijs ging naar Wouter Bervoets voor zijn afstudeerwerk Een
duurzamer verstedelijkingsmodel voor Ouagadougou - Burkina Faso
aan de opleiding Stedenbouw en Ruimtelijke Planning. Wouter
werd daarmee laureaat op de Werelddag van de Stedenbouw, ge-
organiseerd door de Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning.
Promotoren van dit afstudeerwerk waren Maarten Loopmans en
Rob Geys.
Wouter Bervoets: “Tijdens de zomer van 2008 heb ik drie maan-
den veldwerk verricht in Ouagadougou. Door een explosieve groei
van dergelijke derdewereldsteden ontstaan aan de rand grote
sloppenwijken. Deze slums moeten vaak als eerste wijken voor
stadsuitbreidingsprojecten. De oorspronkelijke stadsbewoners
worden verplicht de wijk te verlaten met als enig alternatief zich in
andere sloppenwijken te gaan vestigen. Het probleem verplaatst
zich hierdoor voortdurend.
In mijn thesis zoek ik naar een alternatief waarbij de bewoners
in hun wijk kunnen blijven wonen. In plaats van de harde aanpak
van de overheid, waarbij heel de oorspronkelijke structuur van de
wijk wordt vernietigd, pleit ik voor een duurzamere aanpak. Vaak
wordt in de sloppenwijken tabula rasa gemaakt met de wirwar
van steegjes en de grote diversiteit aan huisjes en koterijen. De
straten worden rechtgetrokken, de grond verkaveld en verdeeld
in percelen. Dergelijke projecten hebben wel de intentie dat de
oorspronkelijke bewoners er kunnen blijven wonen, maar in de
praktijk verlaten ze de buurt. Door de harde aanpak wordt hun
volledige sociale netwerk vernietigd. De duurzame aanpak die ik
bepleit, beperkt zich niet alleen tot het ecologische aspect maar
moet ook vertaald worden op het economische en het sociale
vlak. Ik wil de informele structuur, die vaak organisch gegroeid
is, behouden als fundament om de herinrichting van de wijk aan
te pakken.”
Elke tweede donderdag van de maand is er een nieuwe
Science Bar Brussel in het Rits-café. Het debat begint
telkens om 18u. De toegang is gratis en alle bezoekers
krijgen een drankje en hapjes. Wie het debat mist, kan de
hoogtepunten herbeluisteren via een podcast op de website.
Deze podcast is een realisatie van studenten van XLair, de
onlinestudentenradio van de EhB en VUB. Voor deze podcast
en een volledig overzicht van de volgende edities kan je
terecht op www.sciencebarbrussel.be
EhB!magazine 06| 5
EhB!
evenement

Onderzoeksevent en
uitreiking EhB-prijzen op
Meet, Match & Create

De onderzoekspresentaties in Cinema Rits Annick Dhooghe

Op vrijdag 4 februari organiseerde de Erasmus-

hogeschool Brussel het onderzoeksevent ‘Meet,
Match and Create’. De opkomst in het Rits Café in
hartje Brussel was meer dan bevredigend. In totaal
kreeg het event 115 bezoekers over de vloer: 65 van
EhB, 35 van VUB en 15 van externe organisaties,
waaronder bedrijven en intermediaire organisaties
als UNIZO en VDAB. Het opzet van de middag was
het aanbieden van kansen op interne en externe
netwerking en het voeren van promotie voor on-
derzoeksprojecten.
‘Meet, Match and Create’ startte met een poster-
beurs met demo’s van diverse onderzoeksprojec-
ten en dienstverleningsactiviteiten. In de namid-
dag kregen 12 onderzoekers – 9 EhB, 2 VUB en 1
alumnus EhB – de kans om hun onderzoek te pre-
senteren. Dat gebeurde in ware ‘Pecha Kuchastijl’:
in maximum 20 slides met telkens niet meer dan
20 seconden per slide. Tot slot werden de eerste
EhB-onderzoekstrofeeën uitgereikt.
Lieselotte Goessens

Marc Goldchstein

6 | EhB!magazine 06
 EhB!
kort nieuws

Nieuwe televisiestudio voor Rits

Het Rits krijgt een nieuwe Nacht van de Journalistiek
film- en televisiestudio in
het bestaande gebouw Op 28 april vindt de eerste Vlaamse Nacht
van de EhB-campus aan van de Journalistiek plaats. De master
de Nijverheidskaai in Journalistiek organiseert samen met alle
Anderlecht. “De studio Vlaamse opleidingen journalistiek (de zes
wordt met zijn 435 m2 professionele bachelors en de drie masters)
een van de grootste van deze feestelijke bijeenkomst voor laatste-
België”, zegt EhB-alge- jaarsstudenten, oud-studenten en jonge
meen directeur Luk Van journalisten. Ook onze professionele ba-
de Velde. “De nieuwe chelor is een partner, naast de Vlaamse
studio is nodig omdat de DagbladPers (VDP), de Vlaamse Vereni-
huidige niet meer aan de noden voldoet. ‘Studio Sonart’, de historische ging van Journalisten (VVJ) en het Fonds
filmstudio in Sint-Pieters-Woluwe, is totaal verouderd. Vandaar dat we Pascal Decroos. Er worden workshops en
een nieuwe studio bouwen in ons eigen gebouw.” speeddates met bekende journalisten aan-
“Het wordt een zeer moderne televisiestudio op het vlak van beeld en geboden. Alumni kunnen deelnemen aan
geluid”, zo benadrukt ook Jan Verbeeck, diensthoofd Infrastructuur. “We de wedstrijd De Gouden Gom. Het eve-
voorzien ook een mobiele montagestudio. Tevens willen we voldoende nement vindt plaats in The Egg (het Huis
technische ruimten ter beschikking hebben voor het maken en stockeren van de Communicatie) in de Barastraat in
van de televisiedecors. De studio zal zeker de vergelijking met de huidige Brussel.
VRT-televisiestudio’s kunnen doorstaan”.
De werkzaamheden zullen twee tot drie jaar duren. Behalve de studio Meer info op nachtvandejournalistiek.be
komen er ook meer faciliteiten voor de opleiding Musical en een nieuwe
refter.

Buitenlandse studenten testen toegankelijkheid

Een delegatie met zes studenten met een
functiebeperking uit Cyprus bracht op 15
en 16 februari een bezoek aan de Eras-
mushogeschool Brussel (EhB). De stu-
denten wilden nagaan of de gebouwen
van de hogeschool toegankelijk zijn voor
(uitwisselings)studenten met een handi-
cap. Studenten met een functiebeperking
nemen namelijk niet of nauwelijks deel aan
uitwisselingsprogramma's zoals Erasmus.
De reden hiervan is eenvoudig: de student
twijfelt of de instelling die hij wilt bezoeken
wel aangepast zal zijn aan zijn noden.
Uit het bezoek leerden we dat we het blinde
studenten niet bepaald gemakkelijk maken.
De rolstoelgebruikers meldden dan weer
dat de buitenlift wel goed toegankelijk was,
maar de sleutel om de liftdeur te openen niet... Ook de stad Brussel kreeg kritiek: nieuw aangelegde straten met kasseien
ogen mooi, maar zijn ongeschikt voor rolstoelgebruikers.
Dit bezoek is een onderdeel van ExchangeAbility, het sensibiliseringsproject van UNICA (het netwerk van hoger onderwijs-
instellingen in Europese hoofdsteden), ESN (European Student Network) en vijf hoger onderwijsinstellingen uit Brussel,
Tallinn, Nicosia, Boedapest en Bratislava. Delegaties van studenten met een functiebeperking uit iedere instelling bezoeken
de partners om zo het thema onder de aandacht te brengen en te bespreken en de obstakels in kaart te brengen.
Twee studenten van de filmopleiding van het departement Rits kregen de opdracht om de bezoeken in de vijf steden op
videobeeld vastleggen. De beelden zullen later door UNICA worden verspreid.

EhB!magazine 06| 7
 EhB!
alumni

“De toekomst?
Een tuin op je smartphone.”

vlnr: Jo De Clerq, Floris Steyaert, Steven Goossens

De alumni van de bachelor Landschaps- en tuinarchitectuur (LTA) doen

het goed in internationale ontwerpwedstrijden. Het laatste half jaar
sleepten vier van hen prestigieuze selecties in de wacht. “Belangrijk,
want LTA moet meer in de kijker. Het is een belangrijke opleiding tot
een waardevol beroep,” aldus docent Steven Goossens.

Ter gelegenheid van de wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade
volgend jaar in Venlo organiseerde de Kubiekeruimte vzw een
ontwerpwedstrijd, Gardenaward 2012. Het thema was de Belgi-
sche kantoortuin anno 2020 en het spanningsveld tussen werk
en verpozing. De vijf laureaten zijn allemaal alumni van de Eras-
mushogeschool. “Die tuin kan een ontspanningsruimte zijn, of net
het verlengde van de werkruimte”, zegt Floris Steyaert één van de
laureaten. Jo De Clercq, die de wedstrijd won, begon te fantaseren
over hoe onze werkomgeving er in 2020 zou uitzien.
Jo De Clercq (deskundige publieke ruimte stad Mechelen, af-
gestudeerd 1992): “Ik ben gestart met informatie te zoeken over
de generatie na ons, de generatie van mijn dochter. Ik probeerde
me steeds in te beelden hoe zij in de toekomst zou werken. Welke
uitdagingen zij zal voorgeschoteld krijgen. Ik geloof niet dat ze
meer thuis zal werken, daarom is interactie veel te belangrijk.
Ik geloof wel in het draadloze verhaal. Ik heb nergens kabels in
mijn tuin getekend. Tegen dan verloopt alles, elektriciteit inclusief,
zonder kabels.”
Steven Goossens (docent aan Erasmushogeschool, afgestu-
deerd 1999): “We hebben onze Portugese uitwisselingsstuden-
ten dezelfde opdracht voorgeschoteld. Opvallend was dat zij
vertrokken vanuit een analyse van het Portugese. Zij begonnen
met de relatie tussen hun cultuur en hun relatie met werk en
buitenruimte.”
Floris Steyaert (zelfstandig tuinarchitect, afgestudeerd in
2003): “Ik ben echt vertrokken vanuit mijn eigen ervaring. Ik werk

8 | EhB!magazine 06

en woon in Brussel en zit vaak achter mijn bureau. Ik ben na gaan
denken over wat ik zelf nodig of aangenaam zou vinden. In de stad
is ruimte sowieso een belangrijk onderwerp.”
Steven Goossens: “De politiek en het bestuur zijn zich hoe lan-
ger hoe meer bewust van het belang van de beperkte ruimte die
er in een stad is. Steeds vaker gaat men nadenken over hoe de
maatschappij bepaalde ruimtes optimaal kan gaan gebruiken. Er
ligt een enorme druk op de stad om nieuwe ruimtes te creëren.
Dat kunnen kleine en grote ruimtes zijn, of waarom niet, virtuele.
Misschien is dat wel de toekomst, een tuin op je smartphone.”
Hoe gaat een stad als Mechelen met de stadsdruk om?
Jo De Clercq: “Bij renovaties of verbouwingen wordt er steeds ge-
zocht naar ruimtes. Bij elk project dat er in de stad opgezet wordt,
denken we na over publieke ruimte. Elke kans die zich aandient
moeten we grijpen als we grote steden aangenaam willen houden.
Wij kopen bijvoorbeeld vervallen gebouwen op met de bedoeling
de ruimte anders te gaan gebruiken. We worden daar via allerlei
Europese initiatieven ook toe gestimuleerd.”
Floris Steyaert: “Ik merk ook dat die vraagstukken rond ruimte
in de stad ook de vraag naar landschaps-en tuinarchitecten sti-
muleert. Hoe langer hoe meer bureaus worden multidisciplinair.
Architecten en ingenieurs gaan zich samen met ons associëren.
Onze kennis en ervaring rond het functioneel gebruik van ruimte
is daarin essentieel. Er worden ook hoe langer hoe meer kleine
bureaus of partnerschappen opgezet om bepaalde projecten aan
te pakken.”
Steven Goossens: “Architecten zien nu echt de noodzaak van ons
beroep in. De wisselwerking groeit de laatste jaren opvallend snel.
Ook via de Kubiekeruimte vzw willen we een groter draagvlak
creëren voor LTA. We proberen voor Vlaanderen en Brussel een
platform te zijn om mensen samen te brengen en samen na te
denken over de invulling van de ruimte. We werken elk jaar rond
een vast thema zoals bijvoorbeeld water en stad. Dit jaar trekken
we trouwens de taalgrens over en gaan we een aantal projecten
bezoeken in Wallonië, bij ons geen communautaire discussies.
Het spijtige is dat er nog steeds geen officiële erkenning van ons
beroep bestaat. Onze beroepsvereniging werkt daar al lang aan.
Nochtans bestaat ons beroep al eeuwen lang. Het eerste op-
leidingsprogramma met tuinbouw, architectuur en tekenvakken
dateert bijvoorbeeld al van 1860, toen al in Vilvoorde. Zelfs in die
tijd was men al bezig met het ontwerpen van tuinen en parken.
Kijk maar naar een aantal grote parken in Brussel.”
Jo De Clercq: “En ook internationaal is er veel interesse. Ik heb
nog een tijdje in Afrika gewerkt. Wat we daar zouden kunnen
doen met het landschap en de ruimte! Het grote probleem in
Afrika is echter politieke wil en gebrek aan financiële middelen.”
Is de opleiding daar ook mee bezig?
Steven Goossens: “Absoluut! Wat Jo vertelt is zeker waar. Voor
ons in het westen is LTA essentieel om de beperkte vrije ruimte
zinvol te gaan invullen, maar in Afrika zijn we gewoon noodzakelijk.
Onze kennis en aanwezigheid daar passen echt binnen ontwik-
EhB!
alumni
kelingssamenwerking. Landschapsontwikkeling, natuurbeheer en
-behoud kunnen een echte motor zijn voor economische ontwikke-
ling, toerisme en de natuur in Afrika. Volgens mij moeten we iets
oprichten naar analogie van Artsen Zonder Vakantie: Landschaps-
architecten Zonder Vakantie. Wat wij voor ontwikkelingssamen-
werking zouden kunnen doen is zo veel. Ik denk bijvoorbeeld ook
aan het helpen bij het opbouwen van nooddorpen zoals in Haïti.
Met onze kennis als landschapsarchitect of stedenbouwkundige
zouden we daar zeker een plaats kunnen invullen. In februari heb
ik nog met master bio-ingenieurs van de KUL een workshop ge-
organiseerd in Tanzania rond landschapsbeheer, natuurbehoud
en ecotoerisme. Probleem in Afrika is dat er weinig geld is en dat
het niet altijd op de juiste manier gebruikt wordt.
Ook buiten Afrika staat de opleiding erg sterk in internationali-
sering. Van het hoge noorden tot het zuiden, we hebben overal
partnerschappen en buitenlandse stageplaatsen.”
Jo De Clercq: “Ik herinner me dat toen ik studeerde in 1991 we
in Horteco Vilvoorde (vroegere departement LTA) al aan inter-
nationale projecten deden nog voor al die Europese samenwer-
kingsverbanden werden opgestart. Ik ben toen drie weken op
uitwisseling naar Lissabon geweest. Hoe die stad er toen uitzag
dat zou je vandaag niet meer geloven. In het midden van de stad
stonden daar echte sloppenwijken, kleine hutjes met golfplaten.
Als je daar nu teruggaat en die prachtige stad ziet, dan is er toch
een hele weg afgelegd.”
Wat zouden jullie aan de opleiding veranderen?
Floris Steyaert: “Je stapt natuurlijk nooit uit de school om dan
vol zelfvertrouwen en met alle kennis ter zake als zelfstandige te
starten. Je passie en interesse moeten tijdens je opleiding vooral
aangewakkerd worden. Waar ik dan ook meer nadruk op zou leg-
gen, is de samenwerking met andere beroepen zoals architecten
of bio-ingenieurs. Het multidisciplinaire staat vandaag voorop.”
Jo De Clercq: “Architectuur is voor ons beroep erg belangrijk en
interessant, maar tuinarchitecten mogen zeker geen ‘wannabee’
architecten zijn. Voor ons speelt het maatschappelijke en het so-
ciale een veel grotere rol.
Wat ik in de opleiding zou willen zien, zijn meer korte creatieve
projecten. Een opdracht van drie dagen waarbij er na één dag
al een goed concept moet zijn. Studenten leren zo werken met
snelle ideeën. Toen ik solliciteerde bij de stad Mechelen moest ik
op twee uur een plein ontwerpen aan het water.”
Steven Goossens: “We werken met onze studenten heel vaak aan
projecten, maar het verloop en de opbouw van zo’n project zijn
ook belangrijk. Daarom duren die nu vaak wat langer. Dat samen-
werken in team wordt voor onze studenten steeds belangrijker.
Als ik kijk waar ze allemaal terecht komen; studiebureaus, dienst
stedenbouw, groendienst, ontwerpbureaus, ruimtelijke planning,…
dan is multidisciplinair werken vanzelfsprekend. Daarom onder-
zoeken we momenteel de mogelijkheden om met de architect-
ingenieurs van de VUB en de stedenbouwkundigen samen te
werken.”
EhB!magazine 06| 9
 EhB!
internationaal

Internationalisering
en Zuidproblematiek
aan de EhB

Jean Pierre Roose: Het mag

nooit eenrichtingsverkeer zijn.

De internationaliseringopdracht aan de EhB heeft al jaren oog voor de

‘Zuidproblematiek’. Studenten en docenten trekken naar de zogenaamde
"derde landen" om er goed omlijnde opdrachten uit te voeren. “Een on-
derwijsinstelling in het westen heeft als opdracht bij te dragen tot de
ontwikkeling van alle instellingen wereldwijd, ook instellingen die in het
zuiden gelegen zijn. Dat mag echter niet gebeuren via een typische ko-
lonialistische manier van copy-paste”, zo benadrukt Jean Pierre Roose,
diensthoofd bureau Internationale Betrekkingen.

Jaarlijks trekken docenten en studenten – al dan niet met externe
steun van Europese programma’s of VLIR – UOS - naar derde
landen. “’Zuid’ betekent niet noodzakelijk landen die helemaal
in het zuiden gelegen zijn”, zo verduidelijkt Jean Pierre Roose.
“Onder ‘Zuid’ verstaan we landen die in volle ontwikkeling zijn. Zo
zijn voor de EhB bij de Zuidproblematiek de landen betrokken van
het zuidelijke mediterrane bekken, maar ook landen in het oosten:
centraal Azië en Zuid-Oost-Europa.”
Wederzijds respect
Het is primordiaal dat de internationalisering in het kader van
de Zuidproblematiek bij de EhB gebeurt op basis van wederzijds
respect. “Men interpreteert erg vaak de samenwerking met der-
gelijke landen als eenrichtingsverkeer: een eenzijdige transfer van
technologie, kennis en expertise zonder dat er een retour is naar
het westen.”, stelt Jean Pierre Roose. “Dat is niet correct. Ook voor
de EhB is er een duidelijke meerwaarde. Het is niet alleen een
verdere opbouw van onze internationale contacten in de vorm
van bijkomende partnerschappen. Die contacten laten ons ook
toe om onze eigen strategieën, werking en visie af te toetsen in
die landen. Een mooi voorbeeld daarvan is het project van de
opleiding Vroedkunde in Rwanda. Hier is de opbrengst voor de
EhB heel duidelijk. In Afrika weten de vroedvrouwen nog zeer
goed hoe ze tijdens de bevalling met de handen moeten werken.
Bij ons is de wereld van de vroedkunde zo technisch geworden
dat het zuiver gevoelsmatig werken niet meer aangeleerd wordt
en verloren dreigt te gaan. Stage lopen in derde landen maakt

10 | EhB!magazine 06

de student gevoelig voor de Zuidproblematiek en ondersteunt
de ontplooiing van vaardigheden zoals oplossend en individueel
denken.”
Interculturaliteit
Volgens Roose is er nog een zeer belangrijke toegevoegde waarde
op het vlak van ‘interculturaliteit. “We leven in een multiculturele
samenleving en moeten leren om culturen anders te benaderen
dan op de typisch Belgische wijze. Alle studenten die stage lopen
binnen de Zuidproblematiek krijgen extra skills op het vlak van
interculturaliteit en interculturele dialoog. Neem nu heel concreet
de samenwerking van onze Lerarenopleiding in Gambia. De stu-
denten die daar stage lopen, verwerven heel duidelijk intercultu-
rele competenties. Ze moeten hun bestaande onderwijspakketten
in Gambia aanpassen aan de lokale noden. Ze praten ginder met
de studenten en docenten van de secundaire scholen over de
methodieken en didactieken die ze hier aangeleerd krijgen. Die
uitwisseling van ideeën zal beide partijen verrijken. Door die com-
municatie dragen ze hun kennis over en leveren ze een bijdrage
aan de capaciteitsopbouw van de landen in het zuiden.”
Industrieel ingenieurs
De Zuidproblematiek leeft binnen de EhB niet uitsluitend bij de
zogenaamde humane opleidingen als Verpleegkunde of Lera-
renopleiding. “Dankzij de VLIR-UOS-projecten hebben de op-
leidingen Industrieel Ingenieur’ en Toegepaste Informatica een
samenwerking opgezet met de ‘Hanoi University of Technology’
(HUT) in Vietnam”, zegt Roose. “Een ingenieur kan later ook te-
werkgesteld worden buiten de Vlaamse grenzen. Als hij dan niet
weet om te gaan met andere culturen, staat hij voor serieuze
problemen. Maar al gaat die afgestudeerde niet naar Afrika of
Azië, hij kan ook in België terechtkomen in een multinationaal
en/of multicultureel bedrijf. Heeft hij dan een verantwoordelijke
functie, dan moet hij kunnen omgaan met andere culturen. Die
interculturalisering is het grote pluspunt, daarom bestaat inter-
nationalisering in Vlaanderen en wereldwijd.”
Unieke ervaring
Voor studenten die deelnemen aan een noord-zuiduitwisseling
betekent het vaak een ervaring die ze voor de rest van hun leven
meedragen. “Ze komen terug met een bijzondere positieve erva-
ring”, zegt Jean Pierre Roose. “Van sommige afgestudeerden weet
ik dat ze zich verder geëngageerd hebben voor de Zuidproblema-
tiek. Bepaalde afgestudeerden van de Lerarenopleiding zijn achteraf
terug naar Gambia gegaan om er verder te gaan werken. Soms
gaat het nog verder dan die positieve ervaring. Studenten van het
Rits, afdeling Audiovisuele Kunsten, hebben in Egypte via beurzen
contacten kunnen leggen en er daarna documentaires gemaakt. Of
neem Pieter-Jan De Pue die aan het Rits is afgestudeerd met een
eindwerk gemaakt in het Amazonegebied. Daar heeft hij zijn passie
EhB!
internationaal
opgedaan om als fotograaf andere culturen in beeld te brengen en
het Westen van hun bestaan en problemen op de hoogte te bren-
gen. Voor hem is het zelfs een levensvisie geworden.”
Docenten vroedkunde
geven les in Rwanda
Nadine Devooght, praktijklector aan de opleiding Vroedkunde
van de Erasmushogeschool, is een van de bezielers van een sa-
menwerkingsverband tussen zes Vlaamse hogescholen en hun
zusteropleidingen voor vroedvrouwen in Rwanda. Het betreft
een zogenaamd NOVVR-project – Netwerk Opleidingen Vlaamse
Vroedvrouwen Rwanda - dat op zijn beurt een onderdeel is van het
grotere IMPORE-project, wat staat voor Improving Maternal and
Paediatric Outcome: the Rwandan Experience.
“IMPORE is van start gegaan naar aanleiding van de slotverklaring
van de UNO – in 2000 - om tegen 2015 de armoede in de wereld
met de helft terug te dringen”, zegt Nadine Devooght. “Voor ons
waren het verminderen van de moeder- en kindersterfte belang-
rijke doelstellingen. We hebben daarop een bezoek gebracht aan
een vroedvrouwenschool in Rwanda. Toen hebben we kunnen
vaststellen dat er vooral nood was aan gekwalificeerd personeel
in de eerste en tweede lijn. Tot op vandaag krijgen de studenten
er les van verpleegkundigen en niet van gediplomeerde vroed-
vrouwen.”
“Op dit moment telt Rwanda zes vroedvrouwenscholen. Ons
NOVVR-project wil deze zes scholen linken aan de zes vroed-
vrouwenscholen in Vlaanderen. Als EhB hebben we een samen-
werkingsakkoord met de vroedvrouwenschool in Byumba. Het
voorstel bestaat erin Vlaamse docenten Vroedkunde tijdens de
vakantie te laten lesgeven in de scholen in Rwanda. De overeen-
komst is ondertussen getekend. Ook de financiering om in juli dit
jaar zes docenten naar Rwanda te sturen, is rond”
“Daarnaast is er nood aan het opstarten van een zogenaamd skills
lab”, zegt Nadine Devooght nog. “Het gaat om materialen voor
ervaringsonderwijs waarmee op de scholen praktijklessen kunnen
worden gegeven. Elk van de zes Vlaamse scholen gaat eenzelfde
pakket aanbieden aan de Rwandese instellingen. Op langere ter-
mijn willen we ook studenten Vroedkunde naar Rwanda op stage
sturen. Ik heb onze tweedejaarsstudenten al aangesproken over
die mogelijkheid. Ten slotte zijn we ook bezig met een dossier om
Rwandese studenten naar hier te laten komen.”
Nadine Devooght heeft dit jaar de Mobility Award voor Docen-
ten gewonnen, uitgereikt door de VVS, de Vlaamse Vereniging
van Studenten. Het juryrapport prijst de EhB-docente voor de
bezielende wijze waarop ze studenten weet te overtuigen van de
meerwaarde van een stage in Afrika. Nadine is bijzonder blij met
deze onderscheiding: “Ik vind een periode in het buitenland cru-
ciaal voor de vorming van onze studenten en ik moedig daarom
iedereen aan om de stap te zetten.”
EhB!magazine 06| 11
 EhB!
onderwijs

Bio-esthetiek en Haartooi,
een unieke opleiding in Europa

Adelinda Geerts: “Studenten

leren lesgeven en bovendien nog
een vak aanleren, is erg complex.”

vlnr: Dennis De Hoey, Adelinda Geerts, Wendy Van Den Bossche

De opties Bio-esthetiek en Haartooi - die deel uitmaken van de Lerarenopleiding Secundair On-
derwijs (bacheleropleiding LSO) van de Erasmushogeschool - bestaan dit jaar 25 jaar. “Wij zijn de
enige hogeschool binnen het gemeenschapsonderwijs, en met de collega's van de Arteveldeho-
geschool zelfs de enige in Europa, die deze opties aanbieden”, zegt een trotse Adelinda Geerts,
vaklector Haartooi en Didactiek.

De opleiding tot leraar Bio-esthetiek en Haartooi neemt in het hele
pakket Lerarenopleiding van de EhB ook een bijzondere plaats in.
“Onze studenten worden opgeleid tot kapster of schoonheidsspe-
cialiste maar moeten ook alle bekwaamheden van een lesgeefster
aanleren. Het is die combinatie van leren lesgeven en tegelijkertijd
een vak aanleren die de opleiding zeer complex en erg intensief
maakt”, zegt Adelinda Geerts. “Maar als de student gemotiveerd
is, kan het perfect.”
Studenten die kiezen voor de opties Bio-esthetiek en Haartooi heb-
ben vaak nog geen enkele ervaring als kapster of schoonheids-
specialiste.
Adelinda Geerts: Dat klopt. We starten altijd van nul en dat is
niet logisch. Kies je bijvoorbeeld voor een lerarenopleiding Frans,
dan word je verondersteld Frans te kennen. Je gaat toch mensen
opleiden om Frans te leren geven en niet om de Franse taal aan te
leren. Veel van onze studenten komen rechtstreeks uit het ASO.
Ze hebben altijd al kapper of kapster willen worden, maar dat
mocht meestal niet van hun ouders omdat deze het niveau van
technisch onderwijs voor hen ‘te laag’ vonden. Ze krijgen op hun
18 jaar bij ons dan toch nog de kans op bachelorniveau. Maar dat
betekent dat onze studenten een zeer serieuze achterstand heb-
ben en op korte tijd erg veel moeten leren. Ze hebben zeer veel
uren praktische vaardigheden in te halen. We trachten dat vanaf
dit het jaar op te vangen door zomercursussen te organiseren. In
augustus kunnen de studenten al de basisvaardigheden aanleren
voor ze starten.
Hoe bent u zelf in het onderwijs terechtgekomen?
Adelinda Geerts: Ik heb eerst een TSO-opleiding Bio-esthetiek
en nadien een regentaat gevolgd. Toen ik als docente begon, had
ik zelfs geen specifieke opleiding Haartooi genoten. Binnen Bio-

12 | EhB!magazine 06

esthetiek en Haartooi bestaan ook geen masteropleidingen. Hier-
door is iedereen die aan de EhB lessen Bio-esthetiek en Haartooi
geeft zelf ook regent of bachelor. Je hebt dus met een profes-
sioneel diploma een heel uitgebreid werkveld waarnaar je kan
doorgroeien.
Als lerares in een praktijkvak moet je allicht voeling blijven houden
met de praktijkwereld.
Adelinda Geerts: We houden voortdurende contact met bedrij-
ven, volgen cursussen, gaan shows bekijken of bezoeken beur-
zen. Je moet zeker bijblijven want het gaat steeds sneller in de
sector. De vernieuwingen en trends volgen elkaar razendsnel op.
De vaardigheden die men van een kapper of kapster vraagt, zijn
ook enorm geëvolueerd. Onze opleiding gaat ook verder dan en-
kel het aanleren van de kappersstiel: er wordt geleerd hoe de
studenten presentaties moeten geven, reclamefolders maken of
evenementen organiseren. Vandaag hebben onze afgestudeerden
veel meer competenties dan enkel die van kapper of kapster. Ze
krijgen lessen in salonorganisatie of -beheer, over omgang met
de klanten, over ergonomie en zo verder. Daarom is het ook zo’n
boeiende opleiding met erg veel mogelijkheden.
Kiezen de studenten meestal voor beide opties Bio-esthetiek en
Haartooi?
Adelinda Geerts: Bio-esthetiek en Haartooi zijn twee verschil-
lende opleidingen. Vroeger waren beide gekoppeld en spraken
we van een lerarenopleiding Schoonheidsverzorging. Sinds vijf
jaar zijn de twee opleidingen ontkoppeld en kan je voor een van
beide specialisaties kiezen. Je bent niet meer verplicht ze samen
te volgen. Het is zeker niet zo dat beide altijd samen genomen
worden. We hebben dit jaar toevallig iemand die Aardrijkskunde
en Haartooi heeft gekozen. Bio-esthetiek is dan weer gemakke-
lijker te combineren met Biologie. De opties worden ook vaak
gecombineerd met Handel, Informatica en Burotica.
Waar komen jullie afgestudeerden terecht?
Adelinda Geerts: Ik zeg altijd: 30, 30, 30. Dat betekent: 30 % in
het onderwijs, 30 % start een eigen zaak en 30 % kiest voor een
job in een bedrijf. Het zijn vaak cosmetische bedrijven waar de
studenten in alle afdelingen terecht kunnen komen. Ze kunnen
er als technicus gaan werken maar evenzeer als administratief
medewerker of organisator. Met het diploma kunnen ze erg veel
kanten op. Tijdens de opleiding mogen ze ook van alles proeven.
Ze krijgen de kans een stage te lopen in een bedrijf of mee te
draaien in een kapsalon.
Als je voor het onderwijs kiest, kom je dan automatisch in techni-
sche en beroepsrichtingen terecht?
Adelinda Geerts: Niet altijd. Iemand die de combinatie maakt
met aardrijkskunde kan dat vak ook gaan geven in het ASO. Maar
inderdaad: Haartooi wordt nog steeds enkel op technisch en be-
roepsniveau gegeven. Toch is men vanuit vakverenigingen bezig
om de schotten weg te halen met als doel de opleiding Haartooi
op te krikken. Waarom zou je vanuit een ASO-opleiding geen
kapper of kapster kunnen worden?
En hoe zijn de vooruitzichten op werk?
Adelinda Geerts: Die zijn zeer goed. Bekwame kappers of kap-
sters en schoonheidsspecialisten zullen altijd wel aan de bak ko-
EhB!
onderwijs
men. Aan goede vakmensen is er altijd gebrek. Maar van onze
studenten zijn er toch maar weinig die kapper of kapster worden.
Vaak kiezen ze voor een keten van kapsalons en groeien door
tot bedrijfsleider. We merken vandaag ook dat jongeren meer en
meer kiezen voor een gevarieerde loopbaan. Vroeger koos men
voor het onderwijs en bleef men er 20 jaar werken. Nu gaan ze
een aantal jaren lesgeven en starten dan met een eigen salon
of gaan als freelancer in een bedrijf werken. Ze proeven van de
verschillende mogelijkheden.
U maakt zich zorgen over het feit dat de opleiding enkel meisjes
aantrekt.
Adelinda Geerts: Jammer genoeg wel. Op dit ogenblik is er bij
de vijftig studenten zelfs geen enkele jongen. Ze starten soms,
maar haken snel af. Het is een speciaal beroep en de sector is nog
steeds een vrouwenwereld met nog veel vooroordelen tegenover
mannen. Maar opvallend is dan weer dat veel van de leidinggevers
of trendsetters in bedrijven wel mannen zijn. We hebben gelukkig
aan de EhB een mannelijke collega: onze optieverantwoordelijke.
Daar zijn we erg blij mee.
Onlangs organiseerden jullie een opgemerkt ‘verwensalon’: men-
sen met een handicap werden door jullie studenten in de watten
gelegd. Wat is het doel van een dergelijk initiatief?
Adelinda Geerts: Het is een praktijkervaring die deel uitmaakt
van de opleiding. Onze studenten zullen later met een breed pu-
bliek in aanraking komen. Ze moeten die sociale vaardigheden
dan ook aanleren We doen dit niet enkel voor mensen met een
handicap, we gaan met de studenten ook naar kleuterklassen
of bejaardentehuizen. De verzorging van bejaarden vraagt om
zeer specifieke technieken. Het is niet alleen een markt die open
ligt; op die manier voelen ze ook aan of een dergelijk publiek hen
ligt of niet en kunnen ze die ervaring weer doorgeven aan hun
Naar aanleiding van 25 jaar Bio-esthetiek en Haartooi
worden op 29 april een 280-tal afgestudeerden en alle oud-
collega’s en directieleden uitgenodigd voor een walking
dinner en een gezellig samenzijn.
EhB!magazine 06| 13
 EhB!
conservatorium
Harpiste Conservatorium naar de
Wiener Philharmoniker

Anneleen Lenaerts: “Ik zal

elk concert moeten bewijzen
dat ik die plaats verdien.”

Anneleen Lenaerts schrijft zonder meer Belgische muziekgeschiedenis. Op haar 23ste heeft de
harpiste een vaste plaats verworven bij de Wiener Philharmoniker, een van de beste, zoniet hét
beste orkest van de wereld. Verander de naam ‘Anneleen Lenaerts’ in ‘Romelu Lukaku’ en de
naam van het orkest in ‘FC Barcelona’, en voor eenieder wordt de omvang van haar transfer
wel duidelijk. “Wat we doen als muzikant kan je ook vergelijken met topsport”, beweert de
studente Muziekschriftuur aan het Koninklijk Conservatorium van Brussel.

Anneleen Lenaerts ging voluit voor haar once in a lifetime-kans.
In december vorig jaar stuurde ze haar - al indrukwekkend - cv
naar Wenen om te postuleren voor de vacante plaats van eer-
ste soliste voor harp bij de Wiener Philharmoniker. Daarop viel
in Peer – haar woonplaats - een uitnodiging in de bus voor de
audities. “Alles samen duurden die proeven twee dagen”, vertelt
Anneleen. “Vooraf hadden we een lijst gekregen van opgelegde
werken die eventueel tijdens de verschillende rondes gespeeld
moesten worden. Het was een vreemde ervaring. Een selectie van
zevenentwintig muzikanten uit het orkest vormde de jury en zat
aan de andere kant van een scherm. Niemand van de juryleden
wist wie er speelde. Ze hoorden enkel het nummer waardoor de
beoordeling zuiver auditief gebeurde. Je look of uitstraling was
niet belangrijk. Per slot van rekening komen er muzikanten uit
heel de wereld op af. We waren met tachtig kandidaten voor één
plaats. Het moet ook allemaal meezitten: je spel moet hen aan-
staan en ook passen bij het orkest.”
Het is een soort afvallingskoers.
Anneleen: Eerst moest ik deelnemen aan een voorronde, be-
stemd voor mensen die nog geen vast orkestzitje hebben. Voor
de hoofdauditie komen alleen mensen in aanmerking die al ergens
een vaste orkestplaats hebben. Via de voorauditie moet je een
plaats verwerven in de hoofdauditie. Die bestaat dan nog eens
uit drie verschillende rondes. Tijdens de laatste ronde waren we
nog maar met twee. Ze hebben nadien meteen de beslissing be-
kendgemaakt. Gelukkig maar, want het was een erg stresserende
ervaring.
Je komt nu op je 23ste al in het toporkest van de wereld terecht.
Hoger kan gewoon niet.
Anneleen: Ja, dat klopt. Ze werken met de beste dirigenten ter
wereld. Het orkest kan ook bogen op een enorme traditie. Het
voelt echt onwezenlijk aan. Maar ik besef maar al te goed dat ik
het nog altijd moet gaan waarmaken. Ik zal elk concert moeten
bewijzen dat ik die plaats verdien. Het is dus zeker niet zo dat ik
op mijn lauweren kan gaan rusten. Ik maak nu deel uit van zowel
de ‘Philharmoniker’ als van het orkest van de Weense Staatsopera.
Zowel symfonisch als operawerk vertolken, is nieuw voor mij. Ik
heb uiteraard wel veel podiumervaring: ik treed nu al vaak op als
soliste. Maar het is wel een nieuw gegeven om met een orkest
mee te spelen.

14 | EhB!magazine 06

Ga je nu fulltime met de Wiener Philharmoniker de baan op?
Anneleen: Ik heb nog maar net hun kalender doorgekregen. We
zijn inderdaad vrijwel constant op tournee. Dit jaar toeren we
onder meer in Australië en Japan en trekken we naar New York.
Het is dus zeker niet zo dat het orkest altijd in Wenen verblijft. Dat
rondreizen wordt ook een grote verandering. Ik was als muzikante
al veel op reis maar hoofdzakelijk in Europa. Thuis is dan niet zo
ver weg. Nu zal ik voortdurend van de ene naar andere plaats
reizen zonder tussendoor thuis te komen. Ik zal ook in Wenen
moeten gaan wonen; dat kan niet anders met een fulltimejob.
Had je met al die praktische consequenties vooraf rekening ge-
houden?
Anneleen: Je kan al die veranderingen vooraf niet incalculeren.
Maar het is zo’n unieke kans, een die je maar eenmaal in je leven
krijgt. Je kan er wel van dromen maar je gaat er niet van uit dat
het jou te beurt kan vallen. Ik dacht bij de sollicitatie: we gaan
zeker proberen en we zien wel waar we uitkomen. Het is voor mij
nu ook nog afwachten hoe het verder gaat verlopen. Maar ik heb
wel het gevoel dat ik die kans nu moet grijpen. Het is een ideaal
moment: ik heb nog geen vaste relatie of kinderen. Na een paar
jaren zie ik wel wat de toekomst brengt.
U hebt zeer jong, op 9-jarige leeftijd, gekozen voor harp. Het ligt
niet voor hand dat een kind voor harp kiest.
Anneleen: Dat is zeker zo: het is een onbekend instrument. Als
klein meisje had ik nog nooit een harp van dichtbij gezien. Ik ben
met piano begonnen en wou absoluut nog een tweede instrument
kiezen. Het liefst wilde ik een blaasinstrument, maar op aanraden
van mijn leraar notenleer heb ik gekozen voor harp. Hij wou per se
een harp bij de harmonie waar hij dirigeerde. Ik ben nu wel blij dat
ik de keuze gemaakt heb. Er is vandaag ook een stijgende belang-
stelling voor harp: er komen meer en meer harpspelers bij.
Vraagt het bespelen van een harp specifieke vaardigheden?
Anneleen: Je kan het een beetje vergelijken met piano: je hebt ook
je twee handen nodig om te spelen. De technische moeilijkheid zit
hem vooral in het bedienen van nog eens zeven voetpedalen. Dat
vergt een perfecte handen-voetencoördinatie. De toeschouwers
zien vaak alleen maar onze handen, want het pedalenwerk mag
eigenlijk niet gehoord of gezien worden.
De harp wordt op oude schilderijen ook altijd afgebeeld als een
instrument voor engelen.
Anneleen: Dat is inderdaad het clichébeeld. Wat vreemd is, want
in de zeventiende eeuw was de harp vooral een manneninstru-
ment. Toch heeft de harp zoveel mogelijkheden. We hebben een
zeer breed repertoire dat te vergelijken is met dat van de piano.
Je was assistente Harp en bent nog steeds studente Muziekschrif-
tuur aan het Koninklijk Conservatorium in Brussel (KCB). Hoe be-
oordeel je die opleiding?
Anneleen: Ik heb zeer goede ervaringen als studente. De oplei-
ding focust op de essentie en concentreert zich op de algemene
vakken die echt nodig zijn. Je programma zit niet volgepropt met
lessen. Ik was vaak onderweg en kon niet steeds aanwezig zijn
EhB!
conservatorium
tijdens de lessen. Er is voldoende flexibiliteit ingebouwd. Voor
muzikanten is dat noodzakelijk want terwijl je een opleiding volgt,
ben je al bezig met het uitbouwen van je carrière als beroepsmu-
zikant. Als je daar na je opleiding nog aan moet beginnen, is het
te laat.
Je kan jouw positie aan de KCB vergelijken met het statuut dat
ook topsporters krijgen.
Anneleen: Inderdaad. Wat we doen is ook te vergelijken met top-
sport. Ik oefen gemiddeld enkele uren per dag, afhankelijk van
de tijd die ik heb. Het conservatorium is enkel een bijkomende
vorming om je verder te ontplooien. Je opleiding is al veel vroeger
gestart. Maar het is zeker een hoogstaande vorming. Ik studeer
nu nog muziekschriftuur aan het conservatorium. Ook dat is zeer
degelijk, absoluut.
Topvoetballers laten hun benen verzekeren. Zijn jouw handen
verzekerd?
Anneleen: Ik ben daar niet overdreven mee bezig. Natuurlijk
moet ik wel voorzichtig zijn. Ik nam op school meestal niet deel
aan balsporten en kijk uit bij het snijden van groenten. Een extra
verzekering kost stukken van mensen. En dan nog: mocht ik al
verzekerd zijn en een vinger verliezen, dan is het toch gedaan
met wat ik nu wil doen.
Het aankopen van een harp moet ook een hele investering zijn.
Anneleen: Dat klopt. Je start wel met een kleine harp die goed-
koper is. Maar een grote concertharp begint vanaf 20.000 euro.
De Wiener Philharmoniker heeft gelukkig harpen ter beschikking
zodat ik mijn eigen harp niet overal op reis moet meesleuren.
We gaan je nu allicht nog alleen kunnen zien tijdens het traditi-
onele nieuwjaarsconcert van de Wiener Philharmoniker, dat we-
reldwijd via televisie wordt uitgezonden.
Anneleen: Ik vrees het. Maar dat nieuwjaarconcert is dan weer
niet echt representatief voor het repertoire waar het orkest voor
staat. Het is een mainstreamprogramma met vooral de nadruk op
het lichtere genre. Voor de orkestleden is het natuurlijk wel leuk
om te doen. Maar voor ik bij de Wiener Philharmoniker begin, heb
ik nog wel een aantal concerten gepland. Nadien zal ik uiteraard
rekening moeten houden met de kalender van het orkest en daar
mijn andere optredens op moeten afstemmen.
Erg veel succes toegewenst
Steun de renovatie van het Conservatorium.
In een eerdere editie van EhB!magazine las u al dat de
gebouwen van het Koninklijk Conservatorium Brussel
steun kunnen gebruiken. Voor het grootse renovatiepro-
ject van Conservamus zijn giften welkom, dat kan recht-
streeks op rekeningnummer 000-0000004-04 van de
Koning Boudewijnstichting met de vermelding “L82220-
Conservamus”. Giften vanaf €40 fiscaal aftrekbaar.
Ontdek Conservamus tijdens het galaconcert op
09/11/2011. Alle info op: www.conservamus.be
EhB!magazine 06| 15
 EhB!
onderwijs

Topsport en
studeren

Judoka Amelie Rosseneu:

“Zonder faciliteiten
lukt het nooit.”

Amelie Rosseneu (23) is een van de grote beloften van het Belgische judo. In
het verleden werd Amelie al verscheidene malen Belgisch kampioene. Van-
daag heeft ze het statuut van topsportster bij Bloso afgedwongen en kan ze
zich volledig concentreren op haar verdere internationale judocarrière. De
voorbije jaren moest ze die passie delen met haar studies Dieet- en Voe-
dingskunde aan de EhB.

“Dat was niet altijd even makkelijk”, vertelt Amelie. “Het statuut
van topsportster krijg je niet zomaar. Ik moest wel degelijk aanto-
nen dat ik op topniveau presteerde en regelmatig mijn uitslagen
doorgeven aan de school. Maar zonder het statuut is de combi-
natie studeren en topsport gewoon onmogelijk. Examens afleg-
gen was al vaak lastig omdat ik tijdens de examenperiodes op
judostage was.
Faciliteiten
“Door het statuut kreeg ik faciliteiten waardoor ik de examens kon
verplaatsen. De praktijklessen in het labo mocht ik ook uitvoeren
met een andere groep dan die waarin ik was ingedeeld. Ook sta-
ges van zes weken waren onmogelijk te combineren met trainin-
gen of buitenlandse tornooien. Ik kon die dan spreiden over hier
en daar een week. De eerste twee jaar heb ik volledig afgewerkt.
Alleen het laatste jaar heb ik uit noodzaak moeten verdelen over
twee jaar omdat we erg veel stages hadden. Op het Bloso is nu
een verantwoordelijke aangesteld die met de scholen onderhan-
delt over de combinatie topsport en studie.”
Ouders
“Als je jong bent, wil je gewoon kiezen voor je topsport. Dat is je
passie en daarvoor wil je alles opgeven. Daarom is het belangrijk
dat er mensen in je omgeving zijn die je erop wijzen dat er naast
sport nog andere zaken in het leven zijn. In mijn geval waren dat
vooral mijn ouders. Ze hebben me steeds gewezen op het belang
van een diploma voor mijn toekomst. Ik kan niet eeuwig aan judo
blijven doen. Bovendien is het geen sport waar het grote geld
mee te verdienen valt. Voor voetballers ligt dat mogelijk al anders.
Mijn ogen zijn ook opengegaan toen een judoka van onze club
zwaar op haar hoofd terechtkwam tijdens een jeugdwedstrijd. Zij
is onmiddellijk moeten stoppen met judo. Toen besefte ik dat het
echt wel nodig was om verder te studeren. Het behalen van een
diploma levert nu al een voordeel op: Bloso betaalt zijn topspor-
ters uit naar rato van het diploma dat ze behaald hebben.”
Geprivilegieerd
“Ik heb van medestudenten nooit kritiek gekregen op het feit dat
ik een apart statuut had. Integendeel, ze hebben me steeds ge-

16 | EhB!magazine 06

steund. Ik mocht altijd notities kopiëren van lessen die ik gemist
had. Ik voelde me dan ook geen geprivilegieerde studente.
Maar je mag niet vergeten dat je het vooral zelf moet aanpakken.
Je mag absoluut niet verwachten dat de school je bij het handje
neemt en je doorheen je de studies loodst tot je je diploma hebt
behaald. Jij moet zelf het initiatief nemen om lessen te verplaat-
sen, examens uit te stellen of aan andere stageregelingen te be-
pleiten. Ik kreeg geen speciale examens hoor! (lacht)
Geen studentenleven
“Mijn studiekeuze had geen rechtsreeks verband met mijn sport.
Ik was altijd al geïnteresseerd in voeding. Maar de kennis komt
me nu toch al goed van pas. Ik judo in de categorie min 48 kg.
Normaal weeg ik 50 kg; die 2 kg moet ik er dus af krijgen door
onder andere mijn voeding aan te passen.”
Als topsportster gaat het studentenleven wel aan je voorbij. Maar
uitgaan en feestjes waren toch niet aan mij besteed. Spijt heb ik
er dus niet van. Ik heb als topsportster andere mooie momen-
ten mogen beleven. Ondertussen heb ik al een flink deel van de
wereld gezien. We zijn op tornooien geweest in China en Japan.
Die ervaringen compenseren ruimschoots het gemis aan het stu-
dentenleven.
Ik heb niet het gevoel dat mijn studies mijn sportcarrière in de
weg hebben gestaan. Ik had allicht niet verder gestaan indien
ik alles op mijn sport had gezet. Die studies waren bovendien
een welkome afleiding zodat ik niet constant gefocust was op
het judo.”
Topsport en studeren
De Erasmushogeschool Brussel biedt jonge topsporters een apart
statuut aan waardoor ze hun passie voor hun sport kunnen combi-
neren met het behalen van een diploma. “We rollen de rode loper
niet uit, maar topsporters hebben nood aan de nodige flexibiliteit
tijdens hun studies’, zegt Annemie De Rouck, EhB-coördinator van
het topsportstatuut.
Vorig jaar telde de EhB veertien studenten met een topsportsta-
tuut. Dit academiejaar zijn er dat zes. Het statuut ‘topsport en
studeren’ wordt echter niet onvoorwaardelijk aan elke sportieve
EhB-student verleend. “Je moet wel degelijk met sportresultaten
bewijzen effectief aan topsport te doen” zegt Annemie De Rouck.
“De aanvragen worden beoordeeld door een topsportcommissie
samengesteld uit leden van de EhB en de VUB. We onderscheiden
drie statuten.
Sporters die in België sport beoefenen op topniveau, krijgen veelal
een A-statuut. Zo tellen we een aantal voetballers bij FC Brus-
sels. Daarnaast zijn er sporters die internationaal hoog scoren. Zij
bekomen een A-internationaal statuut met de nodige faciliteiten
om te kunnen deelnemen aan Europese of wereldkampioenschap-
pen. Een bekend voorbeeld is turnster Aagje Vanwalleghem. Zij
studeerde 2 jaar aan de hogeschool met een topsportstatuut.
Niet elke aanvraag wordt goedgekeurd. Zo vroeg een studente
het statuut aan om met een gym- en dansclub aan een wedstrijd
in het buitenland te kunnen deelnemen. Het statuut werd haar
EhB!
onderwijs
echter niet verleend omdat het om een fitnessclub ging. Indien
de opleiding akkoord gaat, kan in dergelijke gevallen wel een een-
malige afwezigheid toegestaan worden.”
Faciliteiten
Studenten die hun studie willen combineren met het beoefenen
van een sport op topniveau hebben vooral nood aan studie- en
examenflexibiliteit. Deze zogenaamde redelijke voorzieningen
moeten het de student mogelijk maken met gelijke kansen aan
de opleiding te beginnen. “De school laat toe dat ze afwezig zijn
tijdens colleges of praktische oefeningen”; legt Annemie De Rouck
uit. “Het kan zijn dat ze daarvoor een vervangtaak krijgen of bij
een andere groep kunnen aansluiten. De trajectbegeleiders leggen
de faciliteiten vast en volgen de topsportstudenten gedurende
het academiejaar op.
Het is niet altijd realistisch om als topsporter een voltijds pro-
gramma op te nemen. Als je bijvoorbeeld in eerste nationale
voetbalt, kan ik me voorstellen dat het beter is te kiezen voor
een halftijds programma met faciliteiten.
Drie criteria
Het statuut ‘topsport en studeren’ rolt voor topsporters de rode
loper niet uit. “Topsporters moeten dezelfde competenties ver-
werven als hun medestudenten; ze doen het enkel op een andere
manier”, zo benadrukt Annemie De Rouck. “De redelijkheid van de
voorzieningen wordt afgetoetst aan de drie criteria: haalbaarheid,
aanvaardbaarheid en verdedigbaarheid. Haalbaarheid wil zeggen
dat een voorziening primair dient om het volgen van lessen of
doen van examens meer haalbaar te maken voor de student(e)
gezien zijn of haar specifieke belemmerende situatie. De student(e)
moet, met zijn of haar specifieke situatie in acht genomen, gelijke
kans op slagen kunnen hebben. Aanvaardbaarheid betekent dat
de standaard van het vak niet mag verlagen door de faciliteiten.
Verdedigbaarheid houdt in dat andere studenten niet het gevoel
mogen krijgen achteruitgesteld te worden. Maar als iemand op
een topniveau aan sport doet, begrijpen de medestudenten maar
al te goed dat hij of zij uitzonderingen krijgt. Afgunst heb ik nog
nooit gemerkt.”
EhB!magazine 06| 17
EhB!
kort nieuws

Studenten lopen 20 km door Brussel

Hoort een kunstenaar ook een
activist te zijn?
Is het maken van activisti-
sche kunst een belangrijke
taak of een pseudo-activiteit
in de marge van de echte po-
litiek? Drie docenten van het
Rits braken er zich het hoofd
over. Cultuurfilosoof Lieven
de Cauter onderzoekt samen
met kunst- en theaterweten-
schappers Karel Vanhaese-
Op zondag 29 mei is het weer zover! De mooiste brouck en Ruben De Roo dit
loopwedstrijd van België doorkruist het hart van Euro- thema in het recent versche-
pa: de 20 km door Brussel. De start aan de Cinquan- nen boek Art and Activism in
tenaire met 30.000 zenuwachtige lopers, de Bolero, the Age of Globalization.
het volkslied, kanonschot, de massa in de Wetstraat, In een tijdperk van globalise-
de kasseien aan het Paleis, de tramsporen aan het ring, populisme, hyperkapitalisme, migratie, de oorlog tegen
Gerechtshof, de supporters, de tunnels, de fanfares, terreur en de opwarming van de aarde, is het engagement van
de brede lanen van Ter Kameren voor een rush voor- de kunstenaar broodnodig. Het boek neemt de maat van de
waarts, om uiteindelijk zachtjes met de eindmeet in hedendaagse activistische kunst. Wat is de positie van kunst
zicht te sterven op de moordende Tervurenlaan... de en activisme in de gepolariseerde, populistische spektakel-
20 km door Brussel is dé sportieve belevenis van het maatschappij? Art & Activism analyseert de kritiek op het en-
jaar voor elke recreant die de uitdaging aandurft. gagement als pose, maar ook voor de noodzaak van cultureel
In plaats van elkaar in de vernieling te lopen, bun- activisme in de huidige maatschappij. Ook stadsactivisme en
delen de Brusselse hogeronderwijsinstellingen de het activisme van anonieme netwerken worden onderzocht.
krachten in een prestigieus team: Brussels Students Speciale aandacht gaat naar de effecten van de War on Terror
United. Ondanks de moeilijke timing eind mei, gaan op de activistische praktijk. Het boek besluit met een theore-
ze er vanuit dat iemand die fysiek klaar is voor de 20 tisch kader voor hedendaags activisme en een vurig pleidooi
km, dat ook is voor de eindexamens. Want zegt men voor een werkelijk politieke kunst.
niet: een gezonde geest in een gezond lichaam? Uitgeven bij Nai Publishers i.s.m. IDeA, de interdisciplinaire
Brussels Students United is een initiatief van de stu- onderzoeksgroep van de het Rits en de Universitaire associ-
dentenvoorzieningen. Voor de Erasmushogeschool atie Brussel.
Brussel is dat SOVEhB, die ook tussenkomt in het
inschrijvingsgeld.

Bachelor Journalistiek haalt banden aan met Brusselse media

De professionele bachelor Journalistiek (Campus Dansaert) wil nog nauwer gaan samenwerken met de Brusselse “Flagey-
media”: tvbrussel, fmbrussel, Brussel Deze Week en brusselnieuws.be. Aanleiding daartoe is de nieuwe, dynamische
opleidingswebsite www.erasmix.be, die momenteel proefdraait en over enkele weken officieel wordt voorgesteld.
“We werken al jaren uitstekend samen met de Brusselse media”, vertelt opleidingshoofd Patrick Pelgrims. “Zij leveren
ons gastlectoren, publicatiegelegenheid en o.m. via de resonantiecommissie suggesties om de kloof tussen opleiding en
werkveld steeds weer te dichten. Wij leveren hen stagestudenten. Behoorlijk wat ex-JT’ers gingen intussen op de Flagey-
redacties aan de slag. Die samenwerking willen we nu graag structureel verder uitbouwen.”
Een delegatie van Campus Dansaert ging daartoe eind februari op bezoek in het oude NIR-BRT-omroepgebouw en praatte
er met de Flagey-webmasters. Geert De Wael, directeur van tvbrussel, lanceerde het idee van een ‘digitaal-multimediaal
teletextkanaal’, aangestuurd door de Brusselse media en mee gevoed door de bachelorstudenten Journalistiek. Dit zou
betekenen dat de tv-producten op www.erasmix.be straks zonder enige tussenkomst van mens of computer op de tv
zullen te zien zijn.
Voor het zover is zendt tvbrussel al diverse Europareportages uit die de laatstejaars produceerden en verschijnen in de
stadskrant Brussel Deze Week wekelijks reportagestukken van de tweedejaarsstudenten.

18 | EhB!magazine 06

Studenten STeR* Stedenbouw
en Ruimtelijke Planning werken
mee aan de ontwikkeling van de
Brusselse Kanaalzone.
EhB-studenten van de opleiding STeR*-Stedenbouw
& Ruimtelijke Planning worden actief betrokken bij
de ontwikkeling van de cruciale toekomstplannen
voor de Brusselse Kanaalzone. De aankomende
stedenbouwers werken mee aan de voorbereiding
van het zogenaamde Café Kanal: een reeks work-
shops die visie en inhoud moeten geven aan dit
veelomvattende urbanisatieproject. “Het Brusselse
Kanaalproject is voor onze studenten bijzonder in-
teressant omdat het veel stedenbouwkundige as-
pecten samenbrengt waarmee ze later tijdens het
uitoefenen van hun baan als stedenbouwkundig
of ruimtelijk planner ongetwijfeld te maken zullen
krijgen”, zegt Stefan De Corte, opleidingshoofd
STeR*-Stedenbouw & Ruimtelijke Planning.
De opwaardering van de Brusselse Kanaalzone is de voorbije
jaren een hot item geworden in de stedelijke ontwikkeling van
de hoofdstad. Om de toekomstige plannen mee inhoud en vorm
te geven is een platform opgericht ‘Platform Kanal’ waarin alle
betrokken partijen worden samengebracht die aan de Kanaalzone
verbonden zijn. Het is een netwerk - burgerplatform - met leden
uit de kunsten, onderwijs & vorming, jeugd, architectuur & ste-
denbouw, cultuur en economische wereld. “De EhB maakt binnen
Platform Kanal deel uit van de werkgroep Educatie, waaraan ook
de andere Brusselse hogescholen en universiteiten deelnemen”,
zegt Stefan De Corte. “De Brusselse Kanaalzone is uiteraard zeer
uitgebreid en loopt van Antwerpen over Brussel tot in Charleroi.
EhB!
Brussel
Ons terrein beperkt zich tot het centrale gedeelte dat loopt van
de Brusselse haven tot aan onze campus aan de Nijverheidskaai
in Anderlecht. Ik wens ook te benadrukken dat Platform Kanal
een meertalig Brussels initiatief is.”
Spanningsvelden
Volgens Stefan De Corte biedt de deelname van studenten aan
Platform Kanal tal van interessante kansen om in het beroeps-
veld al veel nuttige ervaringen op te doen. “De Kanaalzone is
erg belangrijk voor Brussel omwille van zijn ligging dicht bij het
centrum”, zegt hij. “Het is een stadsdeel waar je een aantal sociale
problemen hebt, met lage-inkomensgroepen, en het is ook een
belangrijk multicultureel deel van de stad. Tezelfdertijd woont in
dit gebied de toekomst van de stad: een groot gedeelte van de
bewoners is jonger dan 20 jaar. Tot nu werd de zone geanalyseerd
vanuit de bril van achterstelling en verloedering. Dat was niet
onbelangrijk omdat hierdoor ontwikkelingsgelden konden worden
aangetrokken. Maar het gaat wat voorbij aan de potentiële mo-
gelijkheden. Er wordt volgens ons ook te veel gefocust op grote
projecten. Hierdoor ontstaat het gevaar van sociale verdringing
omdat de prijzen op de huizenmarkt te fel gaan stijgen. Al die
spanningsvelden worden mee opgenomen in de analyses en het
onderzoek van de planners en zijn zeer interessant voor onze
studenten als studie- en onderzoeksobjecten.”
Café Kanal
De EhB-studenten worden momenteel mee ingeschakeld in de
voorbereidingen van ‘Café Kanal’. “Dat zijn workshops voor een
breed publiek, het Brusselse middenveld, ondernemers en politici”,
zegt Stefan De Corte. “Op de bijeenkomsten wordt de toekomst
van de Kanaalzone besproken. De inbreng van onze studenten
situeert zich op twee vlakken. Ze voeren projectwerking uit rond
twee thema’s 'Industrie in de stad’ en ‘Architectuur en steden-
bouw in de stad’. Daarnaast moeten ze rond die thema’s op zoek
gaan naar goede voorbeelden in Vlaanderen en in het buitenland.
Hun ervaringen en presentaties worden mee ingebracht in de dis-
cussie tijdens het Café Kanal. Op die manier zijn ze actief op het
werkveld én werken ze mee aan een diagnose van de Kanaalzone.
Daarnaast laten we met die inbreng ook duidelijk aanvoelen dat
onze opleiding maatschappelijk geëngageerd is in heel het debat
over de Kanaalzone.”
De opleiding STeR*-Stedenbouw & Ruimtelijke Planning vormt
academisch geschoolde ruimtelijke planners en stedenbouwkun-
dige ontwerpers. Het is een unieke opleiding in Vlaanderen. De
opleiding biedt naast de specialisatie Stedenbouw ook de specia-
lisatie Landschapsarchitectuur aan. De academische Master Ste-
denbouw en Ruimtelijke Planning is een avondopleiding en daar-
door zeer toegankelijk voor werkstudenten. Meer info: http://iwt.
ehb.be/pagina/master-stedenbouw-en-ruimtelijke-planning
Café Kanal 3, op 9 mei om 19.45u over ‘Lokale economie en dy-
namische wijken in een stad van morgen’, Euclides, Scheikundi-
gestraat 34, Brussel
Café Kanal 4, op 24 mei om 19.45u over ‘Gebouwen als motoren
voor een duurzame ontwikkeling’, Huis der Culturen - Rue Mom-
maertsstraat 4, Brussel
EhB!magazine 06| 19
 EhB!
kwaliteitszorg

Van opleidingsvisitatie
naar instellingsaudit en
opleidingbeoordeling

Ignace Van Dingenen:

“Integrale kwaliteitszorg
vormt de basis van het hele
onderwijs- en onderzoeksgebeuren.”

Vanaf 2013 wijzigt het visitatie- en accreditatiestelsel in Vlaanderen in het hoger onderwijs. Worden nu
enkel de opleidingen gevisiteerd en geaccrediteerd dan zal in de toekomst een onderscheid gemaakt
worden tussen een instellingsaudit en een opleidingsbeoordeling. Een instellingsaudit zal het centrale
beleid van een hogeschool doorlichten, daarna volgen de opleidingsbeoordelingen. “Aan de EhB werd
het proces van strategisch beleidsplanning top-down en bottom-up geïmplementeerd in de depar-
tementen en centrale diensten. De zorg voor kwaliteit is hierdoor zowel op opleidingsniveau als op
instellingsniveau een continu aandachtspunt geworden”, zo stelt Ignace Van Dingenen, hoofd van
de dienst 'Strategische planning, Integrale kwaliteitszorg en Datamanagement’ aan de EhB.

Alvast nog dit jaar organiseert de dienst Kwaliteitszorg van de EhB
een studiedag over de nieuwe ontwikkelingen op het vlak van de
accreditatie van hogescholen. “Vroeger was de dienst Kwaliteits-
zorg vooral gericht op het onderwijsgebeuren”, verduidelijkt Ignace
Van Dingenen. “Daar komt nu een aparte instellingsaudit bovenop.
Inhoudelijk zullen in grote lijnen dezelfde onderwerpen aan bod
komen, maar de visitatie zal anders gebeuren. Met de studiedag
willen we de opleidingen en de instelling daarop voorbereiden. We
gaan een beeld geven van het nieuwe visitatieprotocol, van de visie
erachter en toelichten hoe we dit bij de EhB zullen aanpakken. In
een eerste fase zal dit informatief zijn; in een latere fase gaan we
diepgaande workshops op alle niveaus organiseren.
Kunt u eerst nog even het verschil tussen beide niveau's duiden?
Ignace Van Dingenen: Het instellingsniveau gaat over alle be-
leidsdomeinen die opleidingsoverstijgend zijn, zoals onder meer
de visie en de missie van de instelling, het strategisch kader, het
management, de hogeschoolbrede voorzieningen voor studenten
en personeel en het IT-gebeuren. Zelfs de hogeschoolbrede inte-
grale kwaliteitszorg valt binnen dit pakket. Op opleidingsniveau
wordt vooral gefocust op onderwijs en onderzoek. Het zijn de
onderwerpen die echt opleidingsgebonden zijn: de doelstellingen,
het programma en het toetsingsbeleid.
Waarom wordt bij het accreditatiesysteem vandaag die opsplitsing
tussen opleiding en instelling doorgevoerd?
Ignace Van Dingenen: “De scheiding is ontstaan doordat men
tijdens de opleidingsvisitaties van de voorbije jaren tot de vast-
stelling kwam dat steeds weer dezelfde instellingsgebonden of
opleidingsoverstijgende aspecten in elke opleidingsvisitatie aan
bod kwamen. Die hadden vaak te maken met de voorzieningen en
het management. In onze campussen van Jette of Dansaert zijn er
tal van voorzieningen die gemeenschappelijk zijn voor alle oplei-
dingen die er gevestigd zijn. Vroeger werden die telkens opnieuw
gevisiteerd en dat betekende dubbel werk. Vandaag wil men het
systeem verlichten door alles wat met de instelling verband houdt
het onderwerp te maken van een aparte audit. Op die manier
moeten die aspecten maar eenmaal beoordeeld worden voor alle
opleidingen die onder die instelling vallen. Tegelijkertijd heeft men
bijkomende criteria ingeschreven op het vlak van management. Is
er een visie of missie, en hoe worden die opgesteld? Hoe wordt
het personeel daarbij betrokken? Hoe vindt dit een weg naar de

opleidingen? De instelling zal veel duidelijker moeten aangeven
wat ze doet aan kwaliteitszorg.
Als het plaatje klopt zouden de opleidingen en het centraal manage-
ment van een instelling sterk op elkaar moeten afgestemd zijn.
Ignace Van Dingenen: “Dat is juist. Er wordt van uitgegaan dat
op het instellingsniveau het brede kader wordt gecreëerd. In het
verleden merkte men soms dat op het opleidingsniveau een
aantal dingen niet even goed liepen. De reden hiervoor was dat
op instellingsniveau of op het niveau van de centrale diensten
geen efficiënt beleid werd gevoerd. Nu gaat men de linken bekij-
ken tussen opleidingen en centrale diensten en vaststellen waar
er eventuele tekorten zijn. Juist daarom zijn we op de EhB de
relatie tussen wat er zich afspeelt op instellingsniveau en op-
leidingsniveau gaan herbekijken. Vroeger was de aandacht voor
strategische planning vooral gecentraliseerd op het niveau van
de instelling. In 2008 zijn we gestart met het hogeschoolbreed
implementeren van een participatief strategisch beleidsplan-
ningsproces. We hebben daartoe de dienst ‘Strategische planning,
Integrale kwaliteitszorg en Datamanagement’ opgericht. Die drie
elementen vormen de basis voor een goed strategisch beleid en
een integraal kwaliteitszorgbeleid.
Hoe gebeurt die implementatie van strategische planning op alle
niveaus in de EhB in de praktijk?
Ignace Van Dingenen: We zijn gestart met het aansporen van de
departementen, de opleidingen en de centrale diensten om een
jaaractieplan op te stellen, vertrekkend van de hogeschoolbrede
strategische doelstellingen van de EhB. In 2011 focussen we op
drie elementen. We gaan vooreerst Sharepoint implementeren.
Dit informatie- en documentmanagementsysteem moet ervoor
zorgen dat er transparantie is tussen de centrale diensten, de
departementen en de opleidingen. In een tweede luik gaan we de
strategische plannen van de departementen en centrale diensten
op elkaar afstemmen. De centrale diensten zullen hun jaaractie-
plan ook moeten afstemmen op de aandachtspunten, noden en
behoeften van de departementen. Ten slotte gaan we werken aan
het uitschrijven van zogenaamde sleutelprocessen of bedrijfspro-
cessen, hogeschoolbreed. Het wordt een soort kwaliteitshand-
boek waarin alle processen worden beschreven die belangrijk zijn
om een schoolorganisatie goed te laten verlopen.
Voelt u dat het invoeren van de strategische beleidsplanning zijn
vruchten afwerpt?
Ignace Van Dingenen: In het begin was er weerstand. Begrijpe-
lijk: weer bijkomend werk! Nu stellen we echter vast dat de meeste
departementen strategische beleidsplanning meer en meer gaan
gebruiken als een instrument om effectief te gaan bekijken waar ze
mee bezig zijn en waarom ze het doen. Al even belangrijk is dat het
proces gehanteerd wordt om hun eigen planning op te volgen en
te kaderen in de strategische doelstellingen van de EhB. Waar men
vroeger heel vaak met van alles en nog wat bezig was - met de beste
bedoelingen - is het beleid vandaag veel meer gekaderd en wordt het
ook jaarlijks bijgestuurd. De kwaliteitscultuur van het Plannen, Doen,
Controleren en Evalueren – de PDCA cyclus - heeft zijn ingang gevon-
den. Vanuit het bestuur wordt dit proces gecoacht, opgevolgd en
worden accenten gelegd. Dit jaar focussen we op het opstellen van
EhB!
kwaliteitszorg
indicatoren, streefcijfers en het uitschrijven van de sleutelprocessen.
Hoe kan je immers iets evalueren als je vooraf niet hebt vastgelegd
waar je naartoe wil? Ik mag stellen dat aan de EhB vandaag de over-
tuiging leeft dat kwaliteitszorg de basis is van het hele onderwijs- en
onderzoeksgebeuren.
Zou het kunnen dat een instelling goed beoordeeld wordt op het
vlak van centraal management maar negatief op onderwijsvlak?
Ignace Van Dingenen: Ja dat zou kunnen. Je kunt als instelling
immers veel grootse plannen hebben maar ze daarom nog niet
uitgevoerd hebben. Terwijl het werk bij de opleidingen wel dage-
lijks moet gebeuren. Hier kan een spanningsveld -een decalage-
ontstaan tussen opleiding en centraal niveau. Ook andersom kan
het zijn dat een opleiding goed functioneert maar de instelling
op een aantal vlakken een minder goed beleid uitwerkt. Het is
juist de taak van de integrale kwaliteitszorg en strategisch plan-
ning om de beide niveaus op elkaar af te stemmen. Centraal heb-
ben we een missie geformuleerd: een cluster van 11 strategische
doelstellingen die aan elke opleiding de mogelijkheden geeft ei-
gen accenten te leggen. Het Rits en het Conservatorium leggen
duidelijk andere accenten dan de Industriële Wetenschappen of
Communicatiemanagement, weliswaar binnen dezelfde strate-
gische doelstellingen.
Accreditaties worden uitgereikt door de Nederlands-
Vlaamse Accreditatie Organisatie ( NVAO) en zijn een
garantie dat de hogeschool kwalitatieve opleidingen aan-
biedt. De hogeschool of universiteit ontvangt pas een
accreditatie als het NVAO - na een uitgebreid onderzoek
- besluit dat de opleiding over de hele lijn voldoet aan alle
gestelde eisen. De accreditatie is ook een voorwaarde
voor de financiering van een bachelor- of masteropleiding
door de overheid en voor het recht om erkende diploma's
af te leveren. De volgende opleidingen hebben ondertus-
sen hun accreditatie ontvangen:
Bachelor in de Biomedische laboratoriumtechnologie,
Bachelor in de Journalistiek, Bachelor in de Milieuzorg,
Bachelor in de Verpleegkunde, Bachelor in de Voedings
- en dieetkunde, Bachelor in de Vroedkunde, Bachelor in
het Communicatiemanagement, Bachelor in het Drama,
Bachelor in het Office management, Bachelor in het On-
derwijs: kleuteronderwijs, Bachelor in het Onderwijs:
lager onderwijs, Bachelor in het Onderwijs: secundair
onderwijs, Bachelor in het Toerisme- en het recreatie-
management, Bachelor in Musical, Master in het Drama,
Master in het Toerisme
Betekent dit dat de overige opleidingen van de Erasmus-
hogeschool Brussel geen succesvolle accreditatie ont-
vingen? Helemaal niet, integendeel zelfs. Het zal nog tot
2013 duren voor het NVAO alle studiedomeinen en hun
opleidingen heeft gevisiteerd. En daarna starten ze dus
met het nieuwe systeem van de instellingsaudit.
 EhB!
Rits

Radiostudent en
toch al volwaardig
StuBru-presentator

Joris Lenaerts: “Jonge radiomakers

kunnen tegenwoordig alles.’

Joris Lenaerts (21) studeert momenteel nog Radio aan het Rits maar heeft ondertussen al een
volwaardig radioprogramma op Studio Brussel kunnen versieren. “Studenten Radio die aan
het Rits afstuderen, kennen alle aspecten van radio maken”, zegt Joris. “We kunnen presen-
teren, regisseren, schuiven en noem maar op. Bij de radiozenders zien ze ons daarom graag
komen.”

Je kan Joris Lenaerts op zondagmiddag van 13 tot 16 uur beluis-
teren op StuBru. De jongeman uit het Kempense Arendonk pre-
senteert dan het muziekprogramma Super Sunday. Joris zit mo-
menteel in zijn laatste masterjaar. “Maar omdat het programma
op zondag is, moet ik er niet voor brossen”, zegt Joris. “In het
masterjaar zijn de lesuren ook beperkt. De hogeschool is er niet
altijd zo tevreden mee dat je als student al presenteert op een
grote zender. Ik kan daar wel in komen. Ze vinden dat je jezelf
al in een hoekje zet en je je onbevangenheid verliest. Een oplei-
ding moet je juist stimuleren om nieuwe dingen uit te proberen.
Maar omdat ik in mijn laatste jaar zit, hadden ze geen bezwaren.
Integendeel, ze waren blij dat ik die kans kreeg. Het geeft ook
uitstraling aan de opleiding.”
Hoe komt een jonge man erbij om ‘radio’ te gaan studeren? Is het
medium niet verouderd?
Joris: Integendeel: radio is nog superpopulair bij jongeren. Even
werd voorspeld dat de podcast (audio op het internet, nvdr.) het
einde zou betekenen van de klassieke radiozender. Maar kranten
zijn ook blijven bestaan en hebben het internet overleefd. Radio
blijft ook bestaan, daar ben ik wel zeker van.
Ik ben rechtstreeks van het middelbaar naar het Rits gegaan en
was daarmee een uitzondering. Zoals veel 18-jarigen wist ik niet
wat te gaan doen na mijn studies. Ik hield wel van muziek maar
had te weinig talent om muziek te gaan spelen. Op een dag gin-
gen we met de school naar de VRT. Toen heb ik voor het eerst een
echte radiostudio gezien. Ik herinner me nog dat ik toen aan mijn
moeder gezegd heb: dat zou ik later willen gaan doen.
Je werkt nu al voor Studio Brussel terwijl je nog student bent en
nog nergens radio-ervaring hebt opgedaan.
Joris: Toch wel: op het Rits hebben we onze eigen radiozender, XL
AIR, een internetradio voor Brusselse studenten. Voor de werking
krijgen we financiële steun van de Erasmushogeschool. We doen
er alles: de techniek, de presentatie, de regie, de productie en
zo meer. Het is voor ons een fantastische leerschool en ideaal
om nieuwe formats te ontdekken. De voorloper van XL Air was
fmbrussel, een zender die ondertussen de Brusselse stadsradio
is geworden, maar die in het begin ook een afstudeerproject was
van een aantal studenten aan het Rits. Uit fmbrussel zijn toch
tal van radiomensen gekomen die nadien vlot hun weg naar de
nationale zenders hebben gevonden.
En hoe ben jij dan ontdekt door Studio Brussel?
Joris: Vorige zomer had ik me ook ingeschreven voor Studio Dada,
een soort Idoolwedstrijd voor de radio. Elk jaar geeft Studio Brus-
sel daarmee aan jonge gasten de kans om gedurende twee uren
een programma te presenteren. Iedereen mag er zich voor in-
schrijven. Er waren maar liefst zevenhonderd inschrijvingen. Van
dat aantal schrok ik enorm. Er waren maar tien gelukkigen die

22 | EhB!magazine 06

echt mochten presenteren. Ik was erbij. Achteraf zeiden ze dat
ze tevreden waren over mijn presentatie. In september kreeg ik
dan plots telefoon van Studio Brussel: “Kom als de bliksem naar
hier. Er is iemand weggevallen en we hebben onmiddellijk een
presentator nodig.”
Wat houdt de opleiding Radio eigenlijk in?
Joris: Onze opleiding is een zogenaamde polyvalente opleiding.
Je leert alles over alle aspecten van radio maken. Vroeger was
dat niet het geval. Toen werd nog een rigoureuze opsplitsing ge-
maakt in opleidingen tot presentator, technicus of regisseur. Maar
vandaag wordt in een radiostudio bijna alles door één persoon
gedaan. Je moet zowel kunnen presenteren als schuiven met de
knoppen. Dat is natuurlijk ook interessant voor de zender. Op die
manier kunnen ze serieus besparen op medewerkers. Bij Radio
1 heb je nog wel echte radiotechnici maar dat zijn erfenissen uit
het verleden. Bij Studio Brussel schuift tegenwoordig al iedereen.
De opleiding zelf bestaat uit drie delen. Er is het puur radio maken
dat sterk focust op de technische aspecten. Daarnaast is er het
luik Documentaire waarbij we tijdens workshops op het Rits soms
documentaires van een halfuur maken. Vandaag hoor je dergelijke
radiodocu’s spijtig genoeg nog maar zelden. Tot slot is er nog
Audio, dat zaken behandelt als soundscapes en dergelijke. Het
Rits is nu eenmaal een kunstschool en geluidskunst hoort daarbij.
Soms wordt er wel gediscuteerd over het nut van deze artistieke
invalshoek. Mijn interesse zit duidelijk bij radio.
Heeft een echte radiomaker een streepje voor op bijvoorbeeld
journalisten die in een radiostudio terechtkomen?
Joris: Je merkt wel dat je met een pure radio-opleiding erg sterk
staat omwille van je polyvalentie. Ik heb als stagiair massa’s re-
portages gemaakt voor het programma De Ochtend op Radio 1.
Dat lukte zeer goed. We hebben niet die echte journalistieke in-
valshoek. Als we een documentaire maken, zijn we meer bezig
met vorm. Journalisten zullen misschien beter interviewen; wij
proberen er iets moois van te maken. Je merkt dat de mensen van
het Rits daar erg sterk in zijn. Over hun programma’s is duidelijk
nagedacht: het zijn meer dan interviews met een voice-over. In
principe kan ik alles: presenteren, techniek, regie, montage… Dat
is een serieus voordeel. Ik ben zeker tevreden over de opleiding.
We dachten dat je vooral een goede warme stem en een vlekkeloze
uitspraak nodig had alvorens je toegelaten wordt tot een nationale
radiostudio.
Joris: Dat is zeker een hoofdvereiste. Vooraleer je aan de radio-
afdeling van het Rits mag beginnen, moet je ook slagen voor een
toelatingsproef. Naast een aantal creatieve proeven nemen ze
ook een stemproef af. Vinden ze dat je bijvoorbeeld te veel knob-
beltjes op je stembanden hebt of een stem die niet meer goed te
krijgen is, mag je het wel vergeten. Ik heb nog maar pas gehoord
dat het bij mij toen kantje boord was. Er is dan ook jaren hard aan
mijn uitspraak gewerkt. Je krijgt op het Rits vier jaar lang serieuze
stemtraining. Maar ik was er niet goed in. Het beterde maar met
mondjesmaat. Tot het plotsklaps erg snel ging. Op een halfjaar
tijd was mijn Kempens accent volledig weg. Ik heb dan ook mijn
EhB!
Rits
stemattest behaald, een bewijs dat je aan de VRT nodig hebt om
het nieuws op Radio 1 te mogen presenteren.
Is het ook niet vreemd om je eigen stem te horen? Vaak is dat geen
leuke ervaring.
Joris: Dat klopt. Ik had het daar vooral in het begin ook erg moei-
lijk mee. Je denkt dat je het altijd beter doet dan een ander, tot je
jezelf bezig hoort. Dan zing je een toontje lager. Op het Rits wordt
je presentatiewerk ook tijdens luistersessies voortdurend geëvalu-
eerd en krijg je van de docenten en medestudenten rechtstreekse
kritiek. Dat is niet altijd tof maar het hardt je wel.
Hoe zit het met kansen op de arbeidsmarkt?
Joris: Ik heb de indruk dat het niet makkelijk is. Ik heb in elk geval
niet neen durven zeggen op die kans van Studio Brussel, ook al
beweren ze op school dat ze wel wachten tot je afgestudeerd
bent wanneer je goed ben. Je krijgt zeker geen honderden kansen.
Zeker niet als je je ambitie wat hoger legt.
Wat zijn je ambities eigenlijk?
Joris: Ik wil graag bij Studio Brussel blijven. Ik mag nog zeker tot
de zomer het programma blijven presenteren. Het hoogste bij
Studio Brussel is natuurlijk het ochtendprogramma. Maar ze zijn
wel tevreden, heb ik gehoord.
Krijg je eigenlijk veel reacties op je uitzendingen?
Joris: Ja, erg veel. Ik heb ook al bij Radio 1 gepresenteerd maar
daarop kreeg ik nauwelijks of geen reacties. Maar bij Studio Brus-
sel is dat enorm. Het zal er ook wel mee te maken hebben dat de
zender meer aansluit bij mijn leefwereld. Mensen van mijn leeftijd
luisteren toch eerder naar Studio Brussel dan naar Radio 1.
En hoe zijn de reacties?
Joris: Louter positief (lacht). Tijdens de uitzendingen reageren
zelfs mensen die ik van haar noch pluim ken. Als we een oproep
doen om een sms’je te sturen, komen er ongelooflijk veel bin-
nen. Die onmiddellijke respons maakt radio ook zo enorm tof.
Bovendien voel je als radiomaker nauwelijks stress. Je zit alleen
in de studio en ziet niemand. Er is geen publiek voor je en je weet
niet hoeveel mensen er zitten te luisteren. Ik vermoed dat de
stressfactor voor tv-mensen een stuk hoger ligt. Als je dan een
flater slaat…. Op de radio worden stommiteiten al wat rapper
vergeten.
En tot slot: hoe valt het studentenleven in Brussel voor een Kem-
penaar mee?
Joris: Vroeger kwam ik hoogstzelden in Brussel. Ik kende de stad
absoluut niet. Maar ik heb wel bewust voor Brussel gekozen om-
dat ik niet echt in een studentenmilieu zoals in Leuven of Gent
wilde terechtkomen. Het studentikoze is niet echt aan me besteed.
Brussel heeft nog meer het cachet van een echte stad zonder die
kunstmatige studentensfeer. Het voordeel is dat Radio een kleine
richting is en je sneller onderling vrienden maakt. Ik zou wel in
Brussel willen blijven wonen maar het leven is er spijtig genoeg
vrij duur voor jonge mensen.
EhB!magazine 06| 23