Professional Documents
Culture Documents
Edebiyat Dizisi 27
RÜBAİLER
istanbul, 1972
üMiT YAŞAR OGUZCAN
•• •
RUBAILER
TALAT S. HALMAN'IN
ÖNSÖZÜ iLE
Basrldr�r yer
Doğan Kareleş Matbaacolrk Sanayii A.Ş. Basımevi istanbul
S U N U
Oç Vedat tanıdım:
TALAT S. HALMAN
7
Genellikle aruz kullanan (en çok Failatün Failatün
Failün vezniyle yazılan) Tuyuğ da eski şiirimizin üstün
ve özgün başarılarından saydığımız bir dörtlük türüdür.
Türk düşünce ve duyarlığı, birkaç yüzyıl, nefis tuyuğlar
la dile gelmiştir. Ne yazık ki sonradan bu türe rağbet
azalmış, geleneksel şiire ilginin canlandığı dönemlerde
bile tuyuğ nedense hep ihmale uğramıştır. Rübailere ve
bağımsız dörtlüklere yeniden önem verrneğe başlayan
Türk şairlerinin tuyuğ da yazmağa başlamasını umar ve
dileriz.
Divan edebiyatımııda kıt'a ve dü-beyt diye tanımla
nan dörtlükler de rağbet görmüştür. Fuzuli'nin ünlü
dörtlüğü hatırlardadır:
8
«ahreb» ve «ahrem» adlı iki grupta toplanmıştır. Fars
şiirinde rübaiye «terane» de demişler.
iran şiirinde rübai, en gözde şiir türlerinden biri. ..
Nesiller boyunca, Hamadanlı Baba Tahir'in, Ebu Said'in,
Şeyh-el-Ensari'nin rübaileri doya doya okunmuş, ezber
lenmiş.
Gerek rübai, gerek hümanist heyecan olarak, tarihin
en ünlü ve en önemli dörtlüğü, herhalde Mevlana Cela
leddin Rumi'nin «Baz a baz a herançi hasti baz .3» mıs
raıyla başlayan şaheser rübaisidir.
9
ve elbette en başta Yahya Kemal'in büyük emegı geç
miştir. «Hayyam» adlı rübaisinde Yahya Kemal ne güzel
bir özet sunmuştur:
lO
erişti. Yahya Kemal'in rübaileri, güçlü ve güzel gerçek
leri inanılmaz bir rahatlıkla dile getirmiştir. «Ömür»
başlıklı rübai, bu pürüzsüz sanatkarlığın ünlü örnekle
rinden biridir:
ll
iNANSIZLAR KEDiLER
Susarken Sıcaktır
Dilleri yoktur Dulun
Konu,urken Kedisi
Ağızları Gelinin kedisinden
Bir ekmeği o
Var eder i,inin ozanı
Bir açın Ben Tanrısıyım
Ağzı i,imin
12
Gökyüzüm olsan seni dağ gibi sevsem
Her anını yeni bir çağ gibi sevsem
Sevenler için bu dünyada ölüm yok
Ölsem de seni bin yıl sağ gibi sevsem
13
Bir damla dedim, sen bana derya verdin
Her anıma renk, ömrüme mana verdin
Yıllarca o tek mutluluğun girmediği
Dünyamı yıkıp bir yeni dünya verdin.
14
Ergeç sezeceksin var olan şey yokluk
Binbir yalanın kaynağı bir eski yalan.
15
Türk edebiyatının en güzel lirik protesto şiirlerin-
den biri, Oğuzcan'ın pürüzsüz bir rübaisidir:
16
sal söyleyişlerle etkiliyor okurlarını .. 7-7 ile yazdığı şu
.
17
RÜBAİLER
RVBAlLER A-1
,.
#\
----
-----
RÜBAİLER B-25
sı
RVBA!LER B-29
- Ulunay'ın anısına
DüN, ağlayarak hattı güneş, ay sustu
Binbir tele ahengi veren yay sustu
Ölmüş, gidiyor sevgili Mevlanasına
Ses yok Ulunay'dan, ulu bir nay sustu.
66
RÜBAİLER D-43
//
,
.
,�
l/
�i
'·\
'"
........
... �
• <
��.!.. �
.$:.
�.
RÜBAİLER E - <M
82
RÜBAİLER G-57
99
RVBAILER H 74
100
RÜBAİLER İ -75
104
RÜBAİLER K - 79
107
RÜBAİLER K- 82
131
RÜBAiLER T -104
137
RÜBAİLER T- 109
139
R ÜBAİLER U III
140
RÜBAİLER Ü - 112
141
ROBAlLER V-113
143
RÜBAİLER Y -114
144
RÜBAILER Y-115
145
RVBAiLER Y -116
146
RVBAlLER Y-117
y ARABBİ ne c an an ne de c an istediğim
Zannetme ne ser ve t ne de şan istediğim
Kırkbe ş yılı sessizce unutsam birden
Hep kendime ai t o bir an istediğim .
147
RVBAİLER Y- 118
148
RÜBAlLER Y-119
ıso
RÜBAiLER Y-121
ıs ı
RVBAlLER Z -122
ısı
D ÖRT L ÜK L ER
DÖRTLUKLER B -1
155
DÖRTLÜKLER B -2
156
DORTLÜKLER B - 3
157
DÖRTLVKLER B -4
158
DÖRTLUKLER B-5
159
DÖRTLUKLER B-6
160
DÖRTLUKLER B-7
161
DÖRTLUKLER B- B
162
DÖRTLUKLER B- 9
163
DÖRTLUKLER B -10
164
DöRTLUKLER B -ll
165
DÖRTLUKLER B- 12
166
DÖRTLUKLER B-13
167
DÖRTLUKLER B -14
168
DÖRTLUKLER B - 15
170
DÖRTLUKLER B-16
171
DÖRTLUKLER Ç-17
172
DÖRTLUKLER D - 18
173
DÖRTLUKLER D - 1 9
174
DÖRTLUKLER D-20
175
DÖRTLUKLER D-21
177
DÖRTLÜKLER D -22
178
DÖRTLÜKLER D-23
179
DÖRTLVKLER D-24
180
DÖRTLÜKLER D-25
181
DÖRTLÜKLER E - 26
182
DÖRTLÜKLER G - 2 7
183
DÖRTLÜKLER G-28
184
DÖRTLÜKLER G - 29
185
DÖRTr ÜKLER G - 30
186
DÖRTLUKLER G - 31
187
DÖRTLÜKLER H-32
188
DÖRTLUKLER H-33
189
DÖRTLÜKLER H-34
190
DÖRTLÜKLER H - 35
191
DÖRTLUKLER H - 36
192
DÖRTLÜKLER H - 37
194
DORTLVKLER 1 - 38
195
DÖRTLÜKLER 1 - 39
196
DtJRTLVKLER 1 - 40
197
DÖRTLUKLER 1-41
198
D(iRTLOKLER K - 42
199
DÖRTLUKLER K - 43
200
DÖRTLÜKLER K - 44
201
DÖRTLUKLER K -45
202
DORTLVKLER N - 46
203
DÖRTLÜKLER N - 47
205
DÖRTLÜKLER N-48
206
DÖRTLVKLER N - 49
207
DÖRTLÜKLER N - 50
208
DÖRTLÜKLER 0 - 51
209
DÖRTLÜKLER S - 52
210
DÖRTLÜKLER S 53-
211
DÖRTLÜKLER S - 54
212
DÖRTLUKLER S - 55
213
DÖRTLÜKLER S- 56
214
DÖRTLUKLER S - 57
2 15
DÖRTLÜKLER S - 58
216
DÖRTLÜKLER S - 59
2 17
DÖRTLÜKLER S - 60
218
DÖRTLÜKLER S - 6 1
220
DÖRTLÜKLER Ş - 62
221
----�
DÖRTLÜKLER T - 63
223
DÖRTLÜKLER T - 64
224
DÖRTLÜKLER T - 65
225
DÖRnüKLER U - 66
226
DÖRTLÜKLER Y-67
227
DÖRTLÜKLER Y-68
228
DÖRTLÜKLER Y - 69
229
DÖRTLUKLER Y - 70
230