You are on page 1of 89

Sayfa 1 / 89

Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

PETROL DEPOLAMA
İÇİN KAYNAKLI
ÇELİK TANKLAR

API STANDARDI 650


Sayfa 2 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

3.6.2 KABUL EDİLEBİLİR GERİLME St, akış kuvvetinin dörtte üçü ile çekme
3.6.2.1 Kabul edilebilir maksimum akış tasarım gerilmesinin üçte yedisinden küçük olanı olacaktır.
gerilmesi, Sd, Tablo 3.2’de gösterilecektir.
Hesaplamada net plaka kalınlığı –gerçek kalınlık eksi 3.6.2.3 Ek A, inç kare başına 21.000 libre sabit
aşınma kalınlığı- kullanılacaktır. Tasarım gerilmesi bazı, kabul edilebilir gerilme ve 0.85 yada 0.70 birleşik
Sd, akış kuvvetinin üçte ikisi ile çekme gerilmesinin akış faktörü ile alternatif bir kabuk tasarımına izin
beşte ikisinden küçük olanı olacaktır. verir. Bu tasarım sadece ½ inçe eşit yada bundan
küçük kovan kalınlığı olan tanklarda kullanılabilir.
3.6.2.2 Maksimum kabul edilebilir hidrostatik test
gerilmesi, St, Tablo 3.2’de gösterilecektir. Bu 3.6.2.4 Yapısal tasarım gerilmeleri 3.10.3’te verilen
hesaplamada aşınma payı da dahil olmak üzere brüt kabul edilebilir çalışma gerilmesine uygun
plaka kalınlığı kullanılacaktır. Tasarım gerilmesi bazı, olacaktır.

Tablo 3.2 – Müsaade Olunan Plaka Malzemeleri ve Kabul Edilebilir Gerilmeler


(İnç Kare Başına Libre)
Minimum Minimum Ürün Hidrostatik
Akış Çekme Tasarım Test
Plaka Teknik
Özellikleri Kalite Kuvveti Kuvveti Gerilmesi Sd Gerilmesi St
ASTM Standartları
A 283 C 30.000 55.000 20.000 22.500
A 285 C 30.000 55.000 20.000 22.500
A 131 A,B, CS 34.000 58.000 22.700 24.900
A 36 --- 36.000 58.000 23.200 24.900
A 131 EH 36 51.000 71.000 a 28.400 30.400
A 442 55 30.000 55.000 20.000 22.500
A 442 60 32.000 60.000 21.300 24.000
A 573 58 32.000 58.000 21.300 24.000
A 573 65 35.000 65.000 23.300 26.300
A 573 70 42.000 70.000 a 28.000 30.000
A 516 55 30.000 55.000 20.000 22.500
A 516 60 32.000 60.000 21.300 24.000
A 516 65 35.000 65.000 23.300 26.300
A 516 70 38.000 70.000 25.300 28.500
A 662 B 40.000 65.000 26.000 27.900
A 662 C 43.000 70.000 a 28.000 30.000
A 537 1 50.000 70.000 a 28.000 30.000
A 537 2 60.000 80.000 a 32.000 34.300
A 633 C,D 50.000 70.000 a 28.000 30.000
A 678 A 50.000 70.000 a 28.000 30.000
A 678 B 60.000 80.000 a 32.000 34.300
A 737 B 50.000 70.000 a 28.000 30.000
CSA Standartları
G40.21 260W 37.700 59.500 23.800 25.500
G40.21 300W 43.500 65.300 26.100 28.000
G40.21 350W 50.800 69.600 a 27.900 29.800

Ulusal Standartlar
37 30.000 52.600 20.000 22.500
41 34.000 58.300 22.700 26.800
44 36.000 62.600 24.000 26.800
ISO 630
Fe 42 B,C 34.000 60.000 22.700 25.500
Fe 44 B,C 35.500 62.500 23.700 26.600
Fe 52 C,D 48.500 71.000 a 28.400 30.400

(a) Alıcı ile üreticinin aralarında anlaşması ile, bu malzemelerin çekme kuvveti inç kare başına minimum 75.000
libreye, inç kare başına maksimum 90.000 libreye çıkartılabilir (ve ASTM A, Sınıf 2 ve A 678 Kalite B için inç
kare başına minimum 85.000 libreye, inç kare başına maksimum 100.000 libreye çıkartılabilir). Bu yapıldığında,
kabul edilebilir gerilmeler 3.6.2.1 ve 3.6.2.2’de belirtildiği gibi tespit edilecektir.
Sayfa 3 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

3.6.3 1-AYAK (FUT) YÖNTEMİ İLE KALINLIĞIN


HESAPLANMASI
L/H ≤ 2
3.6.3.1 1-ayak (fut) yöntemi tasarım noktalarında
gereken kalınlığı her kabuk sırasının 1 adım Burada:
yukarısında hesaplar. Ek A sadece bu tasarım 0.5
L = inç olarak (6Dt)
yöntemine izin verir. Bu yöntem çap olarak 200 D = fit olarak tank çapı
fitten daha geniş tanklar için kullanılmayacaktır. t = inç olarak alt sıra kabuk kalınlığı
H = inç olarak maksimum tasarım sıvısı seviyesi
3.6.3.2 Kabuk plakalarının zorunlu minimum
(bakınız 3.6.3.2)
kalınlıkları aşağıdaki formüllerle elde edilen
değerlerden büyük olanı olacaktır: 3.6.4.2 Hem tasarım durumu hem de hidrostatik test
durumu için minimum plaka kalınlığı planlandığı gibi
2.6D(H – 1)G
td = + CA belirlenecektir. Tüm aşınma payları dışarıda tutularak
Sd tasarım durumunun tüm sıraları ve hidrostatik test
durumu için bağımsız hesaplamalar tamamen
2.6D(H – 1) yapılacaktır. Her sıra için zorunlu kabuk kalınlığı her
tt =
St sıra için tasarım kabuğu kalınlığı artı tüm aşınma
payları ile hidrostatik test kabuk kalınlığından büyük
Burada: olanı olacaktır, ancak hiçbir durumda toplam kabuk
Td = inç olarak tasarım kabuğu kalınlığı kalınlığı 3.6.1.1, 3.6.1.6 ve 3.6.1.7’de istenenden
Tt = inç olarak hidrostatik test kabuğu kalınlığı daha küçük olmayacaktır. Bir kabuk sırası için daha
D = fit olarak nominal tank çapı (bakınız 3.6.1.1, büyük bir kalınlık kullanıldığında, daha büyük olan
kalınlıklar daha büyük kalınlıkları olan sıranın
Not 1)
H = fit olarak tasarım sıvısı seviyesi üzerindeki kabuk sıralarının kalınlıklarının sonraki
= ilgili sıranın altından kabuğun üstüne kadar hesaplamalarında daha büyük kalınlık 3.6.1.8’deki
olan, varsa üst açı da dahil olmak üzere üretici çizimi üzerinde zorunlu tasarım kalınlığı olarak
gösterilmek koşuluyla kullanılabilir.
yükseklik, yada tank dolum yüksekliğini
sınırlayan herhangi bir taşmanın altına kadar
3.6.4.3 Alt-sıra kalınlığını hesaplamak için, tasarım ve
yada
hidrostatik test durumları için tpd ve tpt ön değerleri
alıcı tarafından belirtilen dahili bir yüzer çatı
ile sınırlanan yada sismik dalga hareketine 3.6.3.2’deki formüller kullanılmak suretiyle
imkan tanımak için kontrol edilen başka hesaplanacaktır:
herhangi bir seviyeye kadar.
3.6.4.4 Alt-sıra kalınlığını hesaplamak için, tasarım ve
G = depolanacak olan sıvının alıcı tarafından
hidrostatik test durumları için tpd ve tpt ön değerleri
belirtilen tasarım özgül ağırlığı.
CA= alıcı tarafından belirtilen inç olarak aşınma aşağıdaki formüller kullanılmak suretiyle
payı (bakınız 3.3.2) hesaplanacaktır:
Sd = inç kare başına libre olarak tasarım durumu
için müsaade edilebilir gerilme (bakınız 3.6.2.1) tld =(1.06–0.463D √HG/Sd)(2.6HDG)+CA
St = inç kare başına libre olarak hidrostatik test H Sd
durumu için müsaade edilebilir gerilmedir (bakınız
3.6.2.2) Not: Tasarım durumu için, tld’nin tpd’den büyük
olmaması gerekir.
3.6.4 KALINLIĞIN DEĞİŞKEN-TASARIM-
NOKTASI YÖNTEMİ İLE HESAPLANMASI1 tlt=(1.06–0.463 √H/St)(2.6HD)
H St
3.6.4.1 Değişken-tasarım-noktası yöntemi kabuk
Not: Hidrostatik test durumu için, tlt’nin tpt’den büyük
kalınlıklarını müsaade edilebilir gerilmeye olmaması gerekir.
nispeten yakın olan esas çevresel kabul
gerilmesinde ortaya çıkan tasarım noktalarında 3.6.4.5 Hem tasarım durumu hem de hidrostatik test
hesaplar. Bu yöntem yalnızca alıcı 1-fut durumu için ikinci-sıra kalınlıklarını hesaplamak için,
yönteminin kullanılmasını belirtmediyse alt sıra için aşağıdaki orantının değerini hesaplayın:
kullanılabilir ve
---------------------- h1
1
Bu işlem normalde kabuk sırası kalınlıklarında ve
toplam malzeme ağırlığında bir azalma sağlar. Daha (rt1)0.5
önemlisi maksimum plaka ağırlığı sınırşarı içinde daha
büyük çaplı tankların inşa edilmesine izin vermesidir.
Daha fazla bilgi için aşağıdaki kitaba bakın: L.P.Zick –
R.V. Mc Grath, “Design of Large Diameter Cylindrical
Shells” (Büyük çaplı silindirik kabukların tasarımı)
İşlemler – Rafine etme bölümü Amerikan Petrol
Enstitüsü, New York, 1968, Cilt 48, Sayfa 1114-1140
Sayfa 4 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Burada: durumu (ttx) için 3.6.4.6’dan elden edilen minimum x


değeri kullanılmak suretiyle hesaplanacaktır:
h1 = inç olarak alt kabuk sırasının yüksekliği
r = inç olarak nominal tank yarıçapı
t1 = alt kabuk sırasının esas kalınlığı, eksi aşınma 2.6D(H – x/12)G
tdx = + CA
payı için eklenmiş kalınlık, t2 (tasarım)’yi Sd
hesaplamak için kullanılır. t2 (hidrostatik test)’i
hesaplamak için alt kabuk sırasının toplam 2.6D(H – x/12)
kalınlığı kullanılacaktır. ttx =
St
Orantının değeri 1.375’ten küçük yada buna eşit
ise, 3.6.4.8 3.6.4.6 ve 3.6.4.7’de anlatılan adımları tx’in
t2 = t1 takip eden hesaplanan değerleri arasında çok az fark
olana kadar tekrarlamak için tx’in hesaplanan ilk
Orantının değeri 2.625’ten büyük yada buna eşit değeri kullanılacaktır. (Normal olarak iki ilave adım
ise, yeterlidir). Adımların tekrarlanması ilgili sıra için
t2 = t2a tasarım noktasının daha kesin noktasını ve sonuçta
daha doğru bir kabuk kalınlığı verir.
Orantının değeri 1.375’ten büyük ve 2.625’ten
küçük ise, 3.6.4.9 Ek K’daki adım adım hesaplamalarda sadece
hidrostatik test durumunda ilk üç sıranın kabuk-plaka
t2 = t2a+ (t1 = t2a)[2.1- h1 ] kalınlığını tespit etmek için değişken-tasarım-noktası
1.25(rt1)0.5 yönteminin 280 fit çapında ve 64 fit yüksekliğindeki
Burada: bir tanka uygulanması gösterilmiştir.
t2= inç olarak aşınma payı dışında ikinci kabuk
sırasının minimum tasarım kalınlığı 3.6.5 KALINLIĞIN ELASTİK ANALİZ YOLUYLA
t2a= inç olarak 3.6.4.6’da daha yukarı bir kabuk HESAPLANMASI
sırası için hesaplandığı şekilde ikinci kabuk L/H’nin 2’den büyük olduğu tanklarda, kabuk
sırasının minimum tasarım kalınlığı kalınlıklarının seçimi hesaplanan çevresel kabuk
gerilmelerinin Tablo 3-2’de verilen kabul edilebilir
t2 için verilmiş yukarıda gösterilen formül alt ve gerilmelerin altında olduğunu gösteren elastik analize
ikinci sıraların tasarımı için kullanılan aynı kabul dayanacaktır. Analizin sınır durumları kabuk altındaki
edilebilir gerilmeye dayanır. Orantının değerinin plakanın bırakılmasının ve sıfır radyal büyümenin
2.625’e eşit yada bundan büyük olduğu tanklar neden olduğu tamamen plastik bir moment
için ikinci sıra için kabul edilebilir gerilme varsayacaktır.
3.6.4.6’dan 3.6.4.8’e kadar olan paragraflarda
anlatılan yöntemler kullanıldığında alt sıranın 3.7 KABUK AÇIKLIKLARI
müsaade edilebilir gerilmesinden daha düşük 3.7.1 GENEL
olabilir. 3.7.1.1 Kabuk açıklıkları için müştemilatların
kullanımını kabuğa kaynak ile ek sağlayanlarla
3.6.4.6 Hem tasarım hem de hidrostatik test kısıtlamak amacıyla aşağıdaki gereksinimler
durumu için üst-sıra kalınlığını hesaplamak için planlanır.
3.6.3.2’deki formüller kullanılmak sureti ile bir tu ön
değeri hesaplanacaktır, daha sonra değişken 3.7.1.2 Bu standartta belirtilen açıklık tasarımlarının
tasarım noktasının sıranın altından uzaklığı x kullanımı, kuvvet, sıkılık ve kullanım kolaylığı
aşağıdaki üç eşitlikten elde edilen en düşük değer sağlayan alternatif tasarımlar (düz-tipli temizlik
kullanılmak sureti ile hesaplanacaktır. donanımları ve düz-tipli kabuk bağlantıları
haricindekiler için) dışında gereklidir. API Standardı
620’ye uygun olan bağlantı ve müştemilatlar makul
X1= 0.61(rtu)0.5 + 3.84CH
alternatif tasarımlar olarak kabul edilir.
X2= 12CH
X3= 1.22(rtu)0.5 3.7.1.3 Düz-tipli temizlik donanımları ve düz-tipli
kabuk bağlantıları 3.7.7 ve 3.7.8’de belirtilen
Burada: tasarımlara uygun olacaktır.
tu= üst sıranın inç olarak bel noktasındaki kalınlığı.
C= [K0.5(K-1)]/(1+ K1.5). 3.7.1.4 Tank kabuğunun altı yakınındaki açıklıklar
K= tL/tu hidrostatik yükleme altında kabuğun dikey kıvrımı ile
tL= alt sıranın inç olarak bel noktasındaki kalınlığı. dönme eğiliminde olacaktır. Boru yada diğer harici
H= fit olarak tasarım sıvısı seviyesi (bakınız yüklere ilave olunduktan sonra, bu alandaki kabuk
3.6.3.2) açıklıkları sadece statik durum için değil aynı
zamanda kabuk bağlantılarına kabuk rotasyonuna
3.6.4.7 Üst kabuk sıraları için minimum kalınlık tx ilave olunan boruların kendini tutması ile bindirilen
hem tasarım durumu (tdx) hem de hidrostatik test tüm yükler için de takviye edilmelidir. Harici yüklerin
asgariye indirilmesi tercih edilir yada kabuk
Sayfa 5 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

bağlantıları rotasyon alanı dışında yeniden d. İlgili yük durumunun dikey bir mesafe için
konumlandırılmalıdır. Ek P Tablo 3-8‘e uygun gerektirdiği kalınlık dışında kalan kabuk-plaka
açıklıkları değerlendirmek için bir analiz yöntemi kalınlığı, ister kabuğun orta çizgisini altında ister
sağlar. üstünde olsun, ekstra kabuk-plakası kalınlığının
uygulanabilir açıklıkta tüm yük durumları ve
3.7.1.5 Tablo 3.3’ten Tablo 3.14’e kadar olan ara aşırma payları göz önünde bulundurularak
ebatlar alıcı tarafından belirtilmişse, yapı hesaplanan kullanılan gerçek plaka kalınlığı eksi
ayrıntıları ve takviyeler tablolarda listelenen bir gereken kalınlık olması koşuluyla tank kabuk
sonraki daha geniş açıklığa uygun olacaktır. plakasındaki deliğin dikey boyutuna eşittir.
açıklık yada tank bağlantısının ebadı ilgili tabloda e. Takviye için kullanılan ve meme deliklerinde
verilen maksimum büyüklükten daha büyük bulunan malzemenin sağlamlığının tank
olmayacaktır. kabuğunun sağlamlığı gibi olması daha iyi
olacaktır, ancak delik (boyun) malzemesinin
3.7.1.6 Bakmalık delikleri, meme delikleri, takviye minimum belirtilen verim ve çekme kuvvetinin
plakaları ve kabuk-plakası açıklıkları üzerindeki sırasıyla kabuk plakasının minimum belirtilen
koparılmış yada oksijenle kesilmiş yüzeyler verim ve çekme kuvvetlerinin %70 ve %80’inden
tekbiçimli ve pürüzsüz hale getirilip, yüzeylerin küçük olmaması koşuluyla daha düşük sağlamlığı
tamamen ek kaynaklarla kaplı olduğu yerler olan malzemeye de takviye olarak müsaade
dışında köşeler yuvarlanacaktır. edilebilir. Malzeme kuvveti %70-80 minimum
değerlere eşit yada bunlardan daha büyük ise
3.7.1.7 Araya konan plakaların çevresinin bitişik takviye için delikte kullanılabilir alan delikteki
kabuk plakalarının kalınlığına 1:4 oranında incelen kabul edilebilir gerilmenin oranı nispetinde ilgili
geçişi olacaktır. gerilme faktörleri kullanmak suretiyle ekli kabuk
plakada kabul edilebilir gerilmeye azaltılacaktır.
3.7.1.8 Şekil 3-4A ve 3-5’te, tablolardaki ilgili Kabuk plakanın kabul edilebilir gerilmesinden
ebatlarda gösterilen takviye plakalarının şekline daha yüksek bir kabul edilebilir gerilmesi olan
alternatif olarak uzunluk ve genişlik ebatlarının herhangi bir materyalin ilave kuvveti kabul
alan, kaynak ve boşluk gereksinimlerini edilemez. Minimum %70-80 değerlerden daha
doldurması şartıyla örneğin oval gibi diğer şekiller düşük verim yada gerime kuvveti olan delik
kabul edilebilir. materyali hiçbir delik alanının etkili takviye olarak
kabul edilmemesi koşuluyla kullanılabilir.
3.7.2 TAKVİYE VE KAYNAK
3.7.2.3 Bir bağlantı malzemesinin boyun kısmının
3.7.2.1 Tank kabuklarında 2-inçlik standart aşağıdaki parçaları 3.7.2.2’nin e Maddesinin
ağırlıklı bir bağlantı bileziği barındırmak için yasakladığı durumlar haricinde takviye alanının bir
gerekli olandan daha geniş açıklıklar takviye parçası olarak görülebilir:
edilecektir. Bakmalık delikleri ve temizlik açıklıkları a. Tank kabuk plakasının dış yüzeyinden dışarıya
gibi takviye gerektiren tüm kabuk-açıklığı boyun-duvarı kalınlığının dört katı kadar bir
bağlantıları kabuğa tam olarak sızan kaynaklarla mesafeye doğru, yada boyun-duvarı kalınlığının
eklenecektir ancak Şekil 3-4B’de takma-tipi mesafe içinde azalması durumunda geçiş
takviyesi için gösterilen kısmi sızmaya izin verilir. noktasına kadar uzanan kısım.
Gereken takviyenin minimum kesiti kabuktaki delik b. Kabuk plakası kalınlığı içinde bulunan kısım.
kesiğinin dikey çapının ürününden ve nominal c. Tank kabuk plakasının iç yüzeyinden dışarıya
plaka kalınlığından daha küçük olmayacaktır Madde a’da belirtilen mesafeye doğru.
ancak tüm tasarım ve hidrostatik test yükü
durumları düşünülerek gereken maksimum 3.7.2.4 Kabuk plakasına bir bağlantı malzemesi, ara
kalınlık için hesaplamalar yapıldığında gereken bir takviye plakası yada her ikisini birden ekleyen
kalınlık nominal plaka kalınlığının yerine kaynağın toplam kuvveti en azından ilgili bağlantı
kullanılabilir. Takviyenin kesiti dikey olarak malzemesinin geçeceği hesaplanan tüm takviyenin
açıklığın çapı ile çakışacak şekilde ölçülecektir. içinden kuvvetlerin orantısına eşit olacaktır.

3.7.2.2 Düz-tipli açıklıklar ve bağlantılar haricinde 3.7.2.5 Kabuk plakasına bir ara bir takviye plakasını
tüm etkili takviyeler kabul açıklığının tank kabuk ekleyen kaynağın toplam kuvveti en azından ilgili
plakasındaki deliğin dikey ebadına eşit orta bağlantı malzemesinin geçeceği hesaplanan tüm
çizgisinden belirli bir mesafe aşağı yada yukarıda takviyenin içinden kuvvetlerin orantısına eşit
yapılacaktır. Takviye aşağıdakilerden biri yada olacaktır.
bunların herhangi bir kombinasyonu ile
sağlanabilir: 3.7.2.6 Bilezikli bağlantı malzemesinin yada takviye
plakanın dış çevresi üzerindeki ek kaynaklar sadece
a. Bağlantı malzemesinin ek temas flanşı kabuk açıklığına teğet olarak çizilmiş dikey çizgilerle
b. Takviye plakası çevrili alanın dışında kalan parçalar için etkili
c. 3.7.2.3’e göre takviye olarak sayılabilecek olan sayılacaktır; ancak dış çevresel kaynak takviye
bağlantı malzemesinin boyun kısmı etrafında tamamen uygulanacaktır. İç çevre
kaynağının tamamı etkili sayılacaktır. Etkili ek
Sayfa 6 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

kaynağın kuvveti onun 3.10.3.5’te verilen bant a. Kalınlaştırılmış ekleme plakasının çevresi yada
kaynaklar için gerilme değerindeki kesme direnci bir takviye plakasının çevresi etrafındaki bir
sayılacaktır. Dış çevre kaynağının büyüklüğü penetrasyon etrafındaki dış kenar yada buruna
kabuk tabakasının yada takviye plakasının, kaynak büyüklüğünün en az sekiz katı
hangisi daha ince ise, kalınlığına eşit olacak büyüklüğünde yada herhangi bir düz-kaynaklı
ancak 1½ inçten büyük olmayacaktır. Tankın kabuk çizgisinin merkez çizgisinden 10 inç aralık
altına uzayan takviye plakası ile düşük tipteki verilecektir.
memeler kullanıldığında (Şekil 3-5’e bakınız), alt b. Kalınlaştırılmış bir ekleme plakasının çevresi,
kabuğun çevre kaynağının parçasının büyüklüğü takviye ekleme plakası, yada bir takviye plakası
3.1.5.7’ye uygun olacaktır. İç çevre kaynağı yükün etrafındaki kaynaklar daha geniş olan kaynak
kalanını çekecek kadar geniş olacaktır. büyüklüğünün en az sekiz katı yada birbirlerinden
6 inç aralığa sahip olacaktır.
3.7.2.7 İki yada daha fazla açıklık normal takviye
plakası bant kaynaklarının dış kenarları (burunları) 3.7.3.2 Çevre kaynağının gerilme gevşemesi işlemi
daha geniş olan bant kaynağının sekiz katından bitişikteki kabuk ekleminin kaynağından önce
daha yakın olacak şekilde minimum 6 inç aralıkla yapılmışsa yada gerilme gevşemesi olmayan bir
yerleştirilirse, aşağıdaki şekilde işlem yapılacak ve kaynak ½ inçi aşmayan bir kabuk plakası üzerinde
takviye edileceklerdir: ise, aralık dikey eklem yerlerinden 6 inçe yada yatay
a. Bu gibi tüm açıklıklar gruptaki en büyük eklem yerlerinden kabul kalınlığının 3 inç yada 2 ½
açıklığa oranlanacak olan tek bir takviye katı, hangisi daha büyükse, düşürülebilir.
plakasına dahil edilecektir. Kalınlaştırılmış bir ekleme plakasının çevresi yada bir
b. Daha küçük açıklıkların normal takviye takviye plakası etrafındaki aralık kabul kalınlığının 3
plakaları en geniş açıklık için normal bir inç yada 2 ½ katı, hangisi daha büyükse,
açıklığın sağlam/yekpare kısmının sınırları düşürülebilir.
içinde kalırsa; daha küçük olan açıklıklar
plakanın ebadından bir artış olmaksızın 3.7.3.3 Bu kurallar aynı zamanda alttan-kabuğa ek
herhangi bir açıklığın diğerinin dikey merkez yeri için de, alternatif olarak ekleme plakası yada
çizgisini kesmesi halinde her iki açıklığın takviye plakası alttan-kabuğa ek yerine uzar ve bu ek
merkez çizgisi üzerinde olan son takviye yerini yaklaşık 90 derecelik bir açı ile kesmesi dışında
plakasının toplam genişliğinin ilgili açıklıklar geçerli olacaktır. Bir kaynağın takviyesiz
için normal plakaların genişliklerinin penetrasyonu etrafındaki burnu (bakınız 3.7.2.1) ile
toplamından küçük olmamak şartıyla en geniş alttan-kabuğa kaynağının burnu arasında minimum 3
açıklık için normal bir plaka içine inç bir mesafe bulundurulacaktır.
yerleştirilebilirler.
c. Grup içerisindeki daha küçük açıklıklar için 3.7.4 TERMAL GERİLME GEVŞEMESİ
olan normal takviye plakaları, tek başlarına 3.7.4.1 Tüm ankastre temizlik malzemeleri ve
düşünüldüklerinde, en geniş açıklık için normal ankastre kabuk bağlantılarının gerilmeleri montajdan
bir plakanın tam kısmının sınırları içinde sonra termal olarak 1100 F derece ile 1200 F derece
kalmıyorsa, grup takviye plaka büyüklük ve arasında (su verilmiş ve yumuşatılmış materyaller için
şekli, grup içindeki açıklıklar için normal bakınız 3.7.4.) kabuk kalınlığının 1 inçi için 1 saat
takviye plakalarının dış limitlerini de içine süre ile gevşetilecektir. Montaj kabuğu alt takviye
alacaktır. En geniş açıklıklar için normal plakasını (yada halkalı/oyuk plakayı) ve bilezikten-
plakanın dış limitlerindeki büyüklüklerin boyuna kaynağını da içerir.
kendisinden en uzakta bulunan daha küçük
açıklıkların dış limitlerine doğru değişmesi 3.7.4.2 1100 F derecede gerilmenin gevşetilmesi
herhangi bir ara açıklık normal plakanın bu pratik olmuyorsa, alıcının yapacağı anlaşmaya tabi
limitlerinin ötesine geçmedikçe -ki bu durumda olarak, gerilme gevşetme operasyonunun daha
tekbiçimli düz azalmalar birkaç normal düşük ısılarda daha uzun süreler için aşağıdaki cetvel
plakanın dış limitleri ile birleşecektir- tek biçimli uyarınca yapılmasına izin verilebilir.
düz azalma ile olmalıdır. b Maddesinin aynı
yada bitişik merkez/orta çizgiler üzerindeki Metal Isısı Tutma Süresi
açıklıklar ile ilgili hükümleri bu durumda da (Fahrenayt derece) (kalınlık inçi
geçerlidir. başına saat)
1100 1
3.7.3 BAĞLANTILARIN ETRAFINDAKİ 1050 2
KABUKLARIN ARASI 1000 3
950 5
Not: Bu standartta bir gerilme gevşemesi yada termal 900 (minimum) 10
gerilmeye bir atıf gözüküyorsa, bunun amacı kaynak-
sonrası ısı işlemidir. Ara dereceler için, ısıtma süresi düz-çizgi
interpolasyonu ile belirlenecektir.
3.7.3.1 ½ inç üzerindeki bir kabuk plakası
üzerindeki gerilme-gevşemesi olmayan bir 3.7.4.3 Kabuk materyali Grup I, II, III yada IIIA ise, 1
kaynağın aşağıdaki özellikleri olacaktır: inçten daha kalın bir kabuk plakası içindeki nominal
Sayfa 7 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

çap olarak 12 inç yada daha kalın olan tüm açıklık değildir. gevşetme gereksinimlerinin bilezikten-
bağlantıları kabuk plakasına yada kalınlaştırılmış boyuna kaynakları yada diğer meme-boyun ve
ekleme plakasına prefabrike edilecektir ve menhol-boyun eklerini 3.7.4.3’teki şartların
prefabrike edilen montaj 1100 Fahrenayt derece sağlanması şartı ile içermesi gerekmez.
ile 1200 Fahrenayt derece arasında kurulumdan
bir saat önce inç olarak kalınlık başına 1 saat süre 3.7.4.5 Gerilme gevşemesinden sonraki inceleme
ile gerilme gevşetme işlemine tabi tutulacaktır. 5.2.3.6 uyarınca yapılacaktır.
Gerilme gevşetme gereksinimlerinin aşağıdaki
şartların yerine getirilmesi şartı ile bilezikten-burna 3.7.5 KABUK MENHOLLERİ
kaynakları yada diğer meme-boyun ve oyuk- 3.7.5.1 Kabuk menholleri 3.7.1.8 ile izin verilen diğer
boyun eklerini içermesi gerekmez. şekiller dışında Şekil 3-4A ve 3-4B ve Tablo 3-3’ten
a. Kaynağın takviye dışında olması (bakınız 3-7’ye kadar (yada Tablo 3-8’den 3-10’a kadar) olan
3.7.2.3) tablolara uygun olacaktır. Menhol takviye plakaları
b. Kaydırmalı bir bilezikteki bir bandın boğaz ve bunların her bir kısmı, tek bir parça halinde
büyüklüğünün 5/8 inçi aşmaz yada bir kaynak- yapılmamışlarsa, ¼ inç çapında bir açık delik ile (iç
boynunun uç ek yerinin ¾ inçi aşmaz. kaynaklar arasındaki sızıntıyı tespit etmek amacıyla)
Malzeme, kaynak esnasında 200 Fahrenayt hazırlanacaktır . Bu delikler esas itibariyle yatay orta
minimum ısıya kadar ön ısı işleminden çizgi üzerinde bulunacaktır ve atmosfere açık
geçirilirse, bu kaynak sınırları sırasıyla 1 ¼ ve olacaktır.
1 ½ inçe kadar artırılabilir.
3.7.5.2 Menhol çerçeveleri, preslenmiş yada
3.7.4.4 Kabuk materyali Grup IV, IVA, V yada VI kaynakla yapılmış olarak biçimlendirilmiş olabilir.
ise, ½ inçten daha kalın olan bir kabul plakasında Tablo 3-3’ten 3-7’ye kadar olan tablolar her iki tür
takviye gerektiren tüm açıklık bağlantıları kabuk yapıyı da içine alır. Ebatlar yapılmış tip için listelenen
plaka yada ekleme plakasına prefabrike edilecek minimum boyun kalınlığına dayanır ve boynun
ve prefabrike edilen montaj 1100 F derece ile oluşmuş tipin presleme operasyonunda incelmesine
1200 F derece arasında kalınlık inçi başına 1 saat izin verirler.
süre ile kurulum öncesinde termal olarak gerilme
gevşetme işlemine tabi tutulacaktır. 3.7.5.3 Kabuk kesiğinin maksimum çapı çerçevenin iç
çapının toplamı artı ek yeri bileziği kalınlığının iki katı
Su verilmiş ve yumuşatılmış malzemeye artı dış köşe yarıçapı kadar olacaktır (Şekil 3-4B).
bağlantılar monte edildiğinde termal gerilme Ebatlar sabit-çaplı bir halka kalıbı kullanan presli bir
gevşeme derecesi yumuşatma sıcaklığından 50 çerçeve ve yapılmış bir çerçeve için tablolarda
°F (±50 °F ) düşük olacak ve 1100 Fahrenayt listelenmiştir. Son ebatlar eskiden beri sabit-çaplı bir
dereceyi aşmayacaktır. Tutma süresi kalınlık inçi tampon kalıbı kullanan presli bir çerçeve için
başına 1 saat olacaktır. Gerilme gevşetme geçerlidir.
gereksinimleri alt oyuk plakasına yapılan kaynak
için ankastre temizlik açıklıkları dışında geçerli
Sayfa 8 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Notlar: 5. Kaynağın büyüklüğü katılan ve daha ince olan


1. Aksi belirtilmedikçe, conta malzemesi uzun fiber elemanın kalınlığına eşit olacaktır
levha olacaktır. 6. Şekil 3-5’te gösterilen kabul memeleri çap olarak 20 inç
2. Contalı yüz minimum ¾ inç genişliğinde bir conta ve daha geniş menhollerin yerin alabilir.
yatağı sağlamak için makine ile bitirilecektir. 7. Şekil 3-5’teki kabuk memeleri kullanıldığında, Tablo 3-
3. Bakınız Tablo 3-3; bilezik tipleri ve conta 8’de gösterilmiş olan tankın alt kısmı üzerindeki
bileziklerini menhol boyunlarına iliştirme yöntemleri minimum orta çizgi yükseklikleri kabul edilebilir.
değişebilir. 8. Belirtilen kaynaklar atölyede yada sahada yapılmış
4. 3-4 ile 3-7 arasındaki Tablolara bakınız. olabilir.

Şekil 3-4 A - Kabuk Menholü


Sayfa 9 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Şekil 3-4 B Kabuk Menholleri ve Memelerinin Ayrıntıları


Sayfa 10 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

MENHOL VE MEMELER İÇİN EKLEME-TİPİ TAKVİYELER

Notlar: 4. Kaynak büyüklüğü A’nın (t’ye göre Tablo 3-9’dan) yada


1. Kabuk kesim yeri R + T mesafesi ±1/8 inç içerisinde n’nin (minimum boyun kalınlıkları Tablo 3-8 ve 3-9’da
olacak şekilde tam olarak yapılacaktır. Doğruluk bulunabilir) büyük olanı olacaktır.
için, menholün iç çapına ve son kesim yerini 5. Diğer müsaade edilebilir ekleme ayrıntıları API
belirlemek için kullanılan menholün kendisine doğru Standardı 620’nin Şekil 3-6’da gösterilmiştir. Takviye
tam bir ön kesim yeri yapılmalıdır. alanı 3.7.2’ye uygun olacaktır.
2. Boyun artı ½ inç dış çapından daha küçük 6. Gösterilmeyen ebatlar ve kaynak büyüklükleri Şekil 3-
olmayacak olan kabuk kesim yeri için Tablo 3-9 4A’da ve Tablo 3-4’ten Tablo 3-10’a kadar verilenlerle
Sütun 3’e bakınız. aynıdır.
3. Kaynakların açıklık bağlantılarından minimum 7. Kaynak pahlarının ayrıntıları alıcı ile anlaşılmışsa
aralığı için 3.7.3’e bakınız. gösterilenden değişik olabilir.
8. Belirtilen kaynaklar atölyede yada sahada yapılmış
olabilir.

Tablo 3-3 – Kabuk Menholü Kapak Plakası ve Cıvata Bileziğinin kalınlığı (İnç Olarak)

Sütun1 Sütun2 Sütun3 Sütun4 Sütun5 Sütun6 Sütun7 Sütun8 Sütun9 Sütun10
Maksimum Eşdeğer Kabuk Plakasının Minimum Kalınlığı Bitim Sonrası Cıvata Bileziğinin
Tank basınç Minimum kalınlığı
Yüksekliği başına 20 inç 24 inç 30 inç 36 inç 20 inç 24 inç 30 inç 36 inç
(fit) libre menhol menhol menhol menhol menhol menhol menhol menhol
21 9,1 5/16 3/8 7/16 1/2 1/4 1/4 5/16 3/8
27 11,7 3/8 7/16 1/2 9/16 1/4 5/16 3/8 7/16
32 13,9 3/8 7/16 9/16 5/8 1/4 5/16 7/16 1/2
40 17,4 7/16 1/2 5/8 11/16 5/16 3/8 1/2 9/16
45 19,5 ½ 9/16 5/8 3/4 3/8 7/16 1/2 5/8
54 23,4 ½ 9/16 11/16 13/16 3/8 7/16 9/16 11/16
65 28,2 9/16 5/8 3/4 7/8 7/16 1/2 5/8 3/4
75 32,5 5/8 11/16 13/16 15/16 1/2 9/16 11/16 13/16

--------------
Not: Bakınız Şekil 3-4A.
aEşdeğer basınç su yüküne dayanır.
Sayfa 11 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Tablo 3-4 20-İnç Kabuk Menholü İçin Ebatlar

Sütun1 Sütun2 Sütun3 Sütun4 Sütun5 Sütun6 Sütun7


Takviye Plakası Menhol Çerçevesinin İç Çapı
Sabit-çaplı Sabit-çaplı Yapılmış
Kabuk ve Menhol halka kalıbı Tapa artı kalıp çerçeve için
Takviye Plakası Yaklaşık Kenar boyu kullanan kullanan Minimum
Kalınlığıa yarıçap yada çap Genişlik çerçeve çerçeve boyun
b
t ve T R L = Do W IDR IDP kalınlığı
3/16 3/16 46 55 22 5/8 20 3/16
¼ ¼ 46 55 22 ½ 20 ¼
5/16 5/16 45 ¾ 54 ¾ 22 3/8 20 ¼
3/8 3/8 45 ½ 54 ¼ 22 ¼ 20 ¼
7/16 7/16 45 ¼ 53 ¾ 22 1/8 20 ¼
½ ½ 45 53 ½ 22 20 ¼

9/16 9/16 44 ¾ 53 21 7/8 20 ¼


5/8 5/8 44 ¾ 53 21 ¾ 20 ¼
11/16 11/16 44 ½ 52 ½ 21 5/8 20 ¼
¾ ¾ 44 ¼ 52 ¼ 21 ½ 20 ¼

13/16 ¾ 44 51 ¾ 21 3/8 20 5/16


7/8 7/8 44 51 ¾ 21 ¼ 20 3/8
15/16 7/8 44 ¼ 52 21 1/8 20 7/16
1 1 44 ½ 52 ¼ 21 20 7/16

11/16 1 44 ¾ 52 ½ 20 7/8 20 7/16


11/8 1 44 ¾ 52 ½ 20 ¾ 20 ½
13/16 1 45 52 ¾ 20 5/8 20 9/16
11/4 1 45 52 ¾ 20 ½ 20 5/8

15/16 1 45 ¼ 53 20 3/8 20 5/8


13/8 1 45 ¼ 53 20 ¼ 20 11/16
17/16 1 45 ½ 53 ¼ 20 1/8 20 11/16
11/2 1 45 ½ 53 ¼ 20 20 ¾

------------------
Not: Bakınız Şekil 3-4A. Cıvata çemberinin çapı 26 ¼ b Boyun kalınlığı sütunda gösterilenden daha küçük ise
inçtir. Kapak plakasının çapı ise 28 ¾’tür. takviye ilave edilecektir. Minimum boyun kalınlıkları kabuk
a tank kabuk plakasındaki deliğin orta çizgisinin hem plakasının kalınlığı yada cıvata bileziğinin müsaade
altına hem de üstüne tank kabuk plakasındaki deliğin edilebilir bitmiş kalınlığı (bakınız Tablo 3-3) , hangisi daha
dikey boyutuna eşit dikey bir uzaklıkta ürün ve ince ise, olacaktır, ancak hiçbir durumda yapılmış bir
hidrostatik yükleme (bakınız 3.6) için gerekenden daha menholdeki boyun kısmı Sütun 7’de verilen kalınlıktan daha
kalın bir kabuk plakası kullanılmışsa (bakınız 3-6), kalan ince olmayacaktır. Yapılmış bir menholdeki boyun kalınlığı
kabuk plakası kalınlığı takviye olarak kabul edilebilir ve gereken minimumdan daha büyük ise, menhol takviye
menhol takviye plakasının T kalınlığı buna göre plakası 3.7.2’de belirtilen limitler dahilinde buna göre
azaltılabilir. Bu gibi durumlarda, takviye ve ek kaynak azaltılabilir.
3.7.2’de belirtilen kabuk açıklıklarının takviyesi için olan
tasarım limitlerine uygun olacaktır.
Sayfa 12 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Tablo 3-5 24-İnç Kabuk Menholü İçin Ebatlar (inç olarak)

Sütun1 Sütun2 Sütun3 Sütun4 Sütun5 Sütun6 Sütun7


Takviye Plakası Menhol Çerçevesinin İç Çapı
Sabit-çaplı Sabit-çaplı Yapılmış
Kabuk ve Menhol halka kalıbı Tapa artı kalıp çerçeve için
Takviye Plakası Yaklaşık Kenar boyu kullanan kullanan Minimum
Kalınlığıa yarıçap yada çap Genişlik çerçeve çerçeve boyun
b
t ve T R L = Do W IDR IDP kalınlığı
3/16 3/16 54 65 26 5/8 24 3/16
¼ ¼ 54 64 ¾ 26 ¼ 24 ¼
5/16 5/16 53 ¾ 64 ½ 26 3/8 24 ¼
3/8 3/8 53 ½ 64 26 ¼ 24 ¼
7/16 7/16 53 ½ 64 26 1/8 24 ¼
½ ½ 53 ¼ 63 ½ 26 24 ¼

9/16 9/16 53 63 25 7/8 24 ¼


5/8 5/8 52 ¾ 62 ¾ 25 ¾ 24 ¼
11/16 11/16 52 ½ 62 ¼ 25 5/8 24 ¼
¾ ¾ 52 ½ 62 ¼ 25 ½ 24 ¼

13/16 ¾ 52 ¼ 61 ¾ 25 3/8 24 ¼
7/8 7/8 52 ¼ 61 ¾ 25 ¼ 24 5/16
15/16 7/8 52 ¼ 61 ¾ 25 1/8 24 7/16
1 1 52 ¾ 62 ¼ 25 24 7/16

11/16 1 52 ¾ 62 ¼ 24 7/8 24 7/16


11/8 1 53 62 ½ 24 ¾ 24 ½
13/16 1 53 62 ½ 24 5/8 24 9/16
11/4 1 53 ¼ 62 ¾ 24 ½ 24 9/16

15/16 1 53 ¼ 62 ¾ 24 3/8 24 5/8


13/8 1 53 ½ 63 24 ¼ 24 5/8
17/16 1 53 ½ 63 24 1/8 24 11/16
11/2 1 53 ¾ 63 ¼ 24 24 ¾

__________ b Boyun kalınlığı sütunda gösterilenden daha küçük ise


Not: Bakınız Şekil 3-4A. Cıvata çemberinin çapı 30 ¼ takviye ilave edilecektir. Minimum boyun kalınlıkları kabuk
inçtir. Kapak plakasının çapı ise 32 ¾’tür. plakasının kalınlığı yada cıvata bileziğinin müsaade
a tank kabuk plakasındaki deliğin orta çizgisinin hem edilebilir bitmiş kalınlığı (bakınız Tablo 3-3) , hangisi daha
altına hem de üstüne tank kabuk plakasındaki deliğin ince ise, olacaktır, ancak hiçbir durumda yapılmış bir
dikey boyutuna eşit dikey bir uzaklıkta ürün ve menholdeki boyun kısmı Sütun 7’de verilmen kalınlıktan
hidrostatik yükleme (bakınız 3.6) için gerekenden daha daha ince olmayacaktır. Yapılmış bir menholdeki boyun
kalın bir kabuk plakası kullanılmışsa(bakınız 3-6), kalan kalınlığı gereken minimumdan daha büyük ise, menhol
kabuk plakası kalınlığı takviye olarak kabul edilebilir ve takviye plakası 3.7.2’de belirtilen limitler dahilinde buna
menhol takviye plakasının T kalınlığı buna göre göre azaltılabilir.
azaltılabilir. Bu gibi durumlarda, takviye ve ek kaynak
3.7.2’de belirtilen kabuk açıklıklarının takviyesi için olan
tasarım limitlerine uygun olacaktır.
Sayfa 13 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Tablo 3-6 30-İnç Kabuk Menholü İçin Ebatlar (inç olarak)

Sütun1 Sütun2 Sütun3 Sütun4 Sütun5 Sütun6 Sütun7


Takviye Plakası Menhol Çerçevesinin İç Çapı
Sabit-çaplı Sabit-çaplı Yapılmış
Kabuk ve Menhol halka kalıbı Tapa artı kalıp çerçeve için
Takviye Plakası Yaklaşık Kenar boyu kullanan kullanan Minimum
Kalınlığıa yarıçap yada çap Genişlik çerçeve çerçeve boyun
b
t ve T R L = Do W IDR IDP kalınlığı
3/16 3/16 66 79 ¼ 32 5/8 30 3/16
¼ ¼ 66 79 ¼ 32 ½ 30 ¼
5/16 5/16 65 ¾ 78 ¾ 32 3/8 30 5/16
3/8 3/8 65 ¾ 78 ¾ 32 ¼ 30 5/16
7/16 7/16 65 ¼ 78 32 1/8 30 5/16
½ ½ 65 ¼ 78 32 30 5/16
9/16 9/16 65 77 ½ 31 7/8 30 5/16
5/8 5/8 64 ¾ 77 31 ¾ 30 5/16
11/16 11/16 64 ½ 76 ¾ 31 5/8 30 5/16
¾ ¾ 64 ½ 76 ¾ 31 ½ 30 5/16

13/16 ¾ 64 ¼ 76 ¼ 31 3/8 30 5/16


7/8 7/8 64 ¼ 76 ¼ 31 ¼ 30 5/16
15/16 7/8 64 ¼ 76 ¼ 31 1/8 30 7/16
1 1 64 ¾ 76 ¾ 31 30 7/16

1 1/16 1 64 ¾ 76 ¾ 30 7/8 30 7/16


1 1/8 1 65 77 30 ¾ 30 ½
1 3/16 1 65 77 30 5/8 30 9/16
1 1/4 1 65 ¼ 77 ¼ 30 ½ 30 9/16

1 5/16 1 65 ¼ 77 ¼ 30 3/8 30 5/8


1 3/8 1 65 ½ 77 ½ 30 ¼ 30 5/8
1 7/16 1 65 ½ 77 ½ 30 1/8 30 11/16
1 1/2 1 65 ¾ 77 ¾ 30 30 ¾

__________
Not: Bakınız Şekil 3-4A. Cıvata çemberinin çapı 36 ¼ b Boyun kalınlığı sütunda gösterilenden daha küçük ise
inçtir. Kapak plakasının çapı ise 38 ¾’tür. takviye ilave edilecektir. Minimum boyun kalınlıkları kabuk
a tank kabuk plakasındaki deliğin orta çizgisinin hem plakasının kalınlığı yada cıvata bileziğinin müsaade
altına hem de üstüne tank kabuk plakasındaki deliğin edilebilir bitmiş kalınlığı (bakınız Tablo 3-3) , hangisi daha
dikey boyutuna eşit dikey bir uzaklıkta ürün ve ince ise, olacaktır, ancak hiçbir durumda yapılmış bir
hidrostatik yükleme (bakınız 3.6) için gerekenden daha menholdeki boyun kısmı Sütun 7’de verilmen kalınlıktan
kalın bir kabuk plakası kullanılmışsa(bakınız 3-6), kalan daha ince olmayacaktır. Yapılmış bir menholdeki boyun
kabuk plakası kalınlığı takviye olarak kabul edilebilir ve kalınlığı gereken minimumdan daha büyük ise, menhol
menhol takviye plakasının T kalınlığı buna göre takviye plakası 3.7.2’de belirtilen limitler dahilinde buna
azaltılabilir. Bu gibi durumlarda, takviye ve ek kaynak göre azaltılabilir.
3.7.2’de belirtilen kabuk açıklıklarının takviyesi için olan
tasarım limitlerine uygun olacaktır.
Sayfa 14 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Tablo 3-7 36-İnç Kabuk Menholü İçin Ebatlar (inç olarak)

Sütun1 Sütun2 Sütun3 Sütun4 Sütun5 Sütun6 Sütun7


Takviye Plakası Menhol Çerçevesinin İç Çapı
Sabit-çaplı Sabit-çaplı Yapılmış
Kabuk ve Menhol halka kalıbı Tapa artı kalıp çerçeve için
Takviye Plakası Yaklaşık Kenar boyu kullanan kullanan Minimum
Kalınlığıa yarıçap yada çap Genişlik çerçeve çerçeve boyun
b
t ve T R L = Do W IDR IDP kalınlığı
3/16 3/16 78 93 ¾ 38 5/8 36 3/16
¼ ¼ 78 93 ¾ 38 ½ 36 ¼
5/16 5/16 77 ¾ 93 ¼ 38 3/8 36 5/16
3/8 3/8 77 ¾ 93 ¼ 38 ¼ 36 3/8
7/16 7/16 77 ¼ 92 ½ 38 1/8 36 3/8
½ ½ 77 ¼ 92 ½ 38 36 3/8

9/16 9/16 77 92 37 7/8 36 3/8


5/8 5/8 76 ¾ 91 ½ 37 ¾ 36 3/8
11/16 11/16 76 ½ 91 ¼ 37 5/8 36 3/8
¾ ¾ 76 ½ 91 37 ½ 36 3/8

13/16 ¾ 76 ¼ 90 ¾ 37 3/8 36 3/8


7/8 7/8 76 ¼ 90 ¾ 37 ¼ 36 3/8
15/16 7/8 76 ¼ 90 ¾ 37 1/8 36 7/16
1 1 76 ¾ 91 ¼ 37 36 7/16

11/16 1 76 ¾ 91 ¼ 36 7/8 36 7/16


11/8 1 77 91 ½ 36 ¾ 36 ½
13/16 1 77 91 ½ 36 5/8 36 9/16
11/4 1 77 ¼ 91 ¾ 36 ½ 36 9/16

15/16 1 77 ¼ 91 ¾ 36 3/8 36 5/8


13/8 1 77 ½ 92 36 ¼ 36 5/8
17/16 1 77 ½ 92 36 1/8 36 11/16
11/2 1 77 ¾ 92 ¼ 36 36 3/4
_________
Not: Bakınız Şekil 3-4A. Cıvata çemberinin çapı 42 ¼
inçtir. Kapak plakasının çapı ise 44 ¾’tür.
a tank kabuk plakasındaki deliğin orta çizgisinin hem b Boyun kalınlığı sütunda gösterilenden daha küçük ise
altına hem de üstüne tank kabuk plakasındaki deliğin takviye ilave edilecektir. Minimum boyun kalınlıkları kabuk
dikey boyutuna eşit dikey bir uzaklıkta ürün ve plakasının kalınlığı yada cıvata bileziğinin müsaade
hidrostatik yükleme (bakınız 3.6) için gerekenden daha edilebilir bitmiş kalınlığı (bakınız Tablo 3-3) , hangisi daha
kalın bir kabuk plakası kullanılmışsa(bakınız 3-6), kalan ince ise, olacaktır, ancak hiçbir durumda yapılmış bir
kabuk plakası kalınlığı takviye olarak kabul edilebilir ve menholdeki boyun kısmı Sütun 7’de verilmen kalınlıktan
menhol takviye plakasının T kalınlığı buna göre daha ince olmayacaktır. Yapılmış bir menholdeki boyun
azaltılabilir. Bu gibi durumlarda, takviye ve ek kaynak kalınlığı gereken minimumdan daha büyük ise, menhol
3.7.2’de belirtilen kabuk açıklıklarının takviyesi için olan takviye plakası 3.7.2’de belirtilen limitler dahilinde buna
tasarım limitlerine uygun olacaktır. göre azaltılabilir.

3.7.6 KABUK MEME VE BİLEZİKLERİ üzerindeki kabuk plakasına, takviye plakasının


3.7.6.1 Kabuk meme ve bilezikleri, 3.7.1.8’in genişliği (boyut W yada Do, Şekil 3-5 ve Tablo 3-8)
müsaade ettiği diğer şekiller haricinde Şekil 3-4B, açıklık kesiminin, açısal yerleştirnesini yapmak için
3-5 ve 3-6 ile Tablo 3-8’den 3-10’a kadar olan kabuk plakasındaki yatay kirişi açıklığı miktarının
tablolara uygun olacaktır. Meme takviye plakaları daireselden eliptik şekle değiştikçe artması koşuluyla,
ve tek bir parça halinde yapılmamışlarsa bunların 90 derece dışında bir açı ile yerleştirilebilir. Buna
her bir segmenti1/4 inç çapında bir delik ile birlikte ilave olarak, 3 inç nominal boru büyüklüğünden daha
sağlanacaktır. Bu delikler yatay orta çizgi üzerinde geniş olmayan memeler –termometre yuvalarının,
bulunacak ve atmosfere açık olacaktır. numune bağlantıların yada uzatma boru eklenmesini
içermeyen diğer amaçlarla eklenmesi için- 15
3.7.6.2 Bu standartta belirtilen ayrıntı ve boyutlar derecelik yada daha düşük bir açı ile dikey bir
ekseni kabuk plakasına dikey olarak yerleştirilen düzlemde düşey olarak meme takviye plakası
memeler içindir. Memeler yatay bir düzlem modifiye edilmeden yerleştirilebilir.
Sayfa 15 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Notlar: 4. tmin hangisi daha küçük ise, ¾ inç yada her iki tarafın
1. Belirtilen kaynaklar atölyede yada sahada yapılmış kalınlığı ile dolgu kaynağının kalınlığı kadar olacaktır.
olabilir. 5. Kabuk memelerinde kullanılan bağlama elemanları ile
2. Kaynakların büyüklüğü ile ilgili olarak bakınız ilgili olarak bakınız 3.8.8
3.1.5.7. 6. 3 inç ve daha kalın memelerin takviye gerektirir.
3. tw Liste 160 borusunun kalınlığından daha küçük 7. Kaynak pahlarının ayrıntıları alıcı ile anlaşılmış ise
olmayacaktır. gösterilenden farklı olabilir.

Şekil 3-5 Kabuk Memeleri (Bakınız Tablo 3-8, 3-9 ve 3-10)


Sayfa 16 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Not: Kaynak kalınlığı için belirlenen n nominal boru duvarı kalınlığıdır (Tablo 3-8 ve 3-9’a bakınız).

Şekil 3-6 Kabuk Meme Bilezikleri (Bknz. Tablo 3-10)


Sayfa 17 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Tablo 3-8 Kabuk Memeleri İçin Boyutlar (İnç Olarak)

Sütun1 Sütun2 Sütun3 Sütun4 Sütun5 Sütun6 Sütun7c Sütun 8c Sütun 9c


Bilezikli Tank dibinden meme
Meme Takviye Kabuktan ortasına kadar olan
b
Boru Takviye plakası bilezik minimum mesafe
a
Duvarının plakası kenarının Takviye yüzene
Nominal deliğinin uzunluğu plakası minimum
d
Meme Borunun kalınlığı çapı yada çapı genişliği mesafe Düz tip Düşük tip
Boyutu Dış çapı N DR L=Do W J HN C
Bilezikli bağlantı malzemeleri
48 48 e 48 1/8 96 ¾ 117 16 52 48 3/8
46 46 e 46 1/8 92 ¾ 112 16 50 46 3/8
44 44 e 44 1/8 88 ¾ 107 ¼ 15 48 44 3/8
42 42 e 42 1/8 84 ¾ 102 ½ 15 46 42 3/8
40 40 e 40 1/8 80 ¾ 97 ¾ 15 44 40 3/8

38 38 e 38 1/8 76 ¾ 92 ¾ 14 42 38 3/8
36 36 e 36 1/8 72 ¾ 88 14 40 36 3/8
34 34 e 34 1/8 68 ¾ 83 ¼ 13 38 34 3/8
32 32 e 32 1/8 64 ¾ 78 ½ 13 36 32 3/8
30 30 e 30 1/8 60 ¾ 73 ½ 12 34 30 3/8

28 28 e 28 1/8 56 ¾ 68 ¾ 12 32 28 3/8
26 26 e 26 1/8 52 ¾ 64 12 30 36 3/8
24 24 0.50 24 1/8 49 ½ 60 12 28 24 ¾
22 22 0.50 22 1/8 45 ½ 55 ¼ 11 26 22 ¾
20 20 0.50 20 1/8 41 ½ 50 ½ 11 24 20 ¾

18 18 0.50 18 1/8 37 ½ 45 ¾ 10 22 18 ¾
16 16 0.50 16 1/8 33 ½ 40 ¾ 10 20 16 ¾
14 14 0.50 14 1/8 29 ½ 36 10 18 14 ¾
12 12 ¾ 0.50 12 7/8 27 33 9 17 13 ½
10 10 ¾ 0.50 10 7/8 23 28 ¼ 9 15 11 ½

8 8 5/8 0.50 8¾ 19 23 ¼ 8 13 9½
6 6 5/8 0.432 6¾ 15 ¾ 19 ½ 8 11 7 7/8
4 4½ 0.337 4 5/8 12 15 ¼ 7 9 6
3 3½ 0.300 3 5/8 10 ½ 13 ½ 7 8 5¼
f
2 2 3/8 0.218 2½ __ __ 6 7 3½
f
1½ 1.90 0.200 2 __ __ 6 6 3
Yivli Bağlantı Malzemeleri
3f 4.00 Kaplin 4 1/8 11 ¼ 14 ¼ __ 9 5 5/8
g
2 2.875 Kaplin 3 __ __ __ 7 3
1 ½g 2.200 Kaplin 2 3/8 __ __ __ 6 3
1g 1.576 Kaplin 1 11/16 __ __ __ 5 3
¾g 1.313 Kaplin 1 7/16 __ __ __ 4 3

Not: Bakınız Şekil 3-5 d Bu Tablo’da verilen HN boyutları sadece Ek A’da


a 12 inçe kadar olan ekstra-sağlam borularda, API gösterilen tank tasarımları içindir; temel tank tasarımlarında
Standardı 5L’ye bakınız; 12 ile 24 inç’ten büyük borular minimum HN’yi belirlemek için 3.7.3’e müracaat ediniz.
için ASTM A 53’ün en son sürümüne yada diğer duvar e Bakınız Tablo 3-9 Sütun 2.
kalınlıkları için A 106’ya bakınız; ancak boru f 3-inçlik bir borudaki yivli bir meme takviye gerektirir.
materyalinin 3.5’e uygun olması gerekmektedir. g 2 inç yada daha küçük boru büyüklüklerindeki bilezikli
b Kabuk plakasının genişliği takviye plakasını yada yivli memeler takviye plakaları gerektirmez. DR kabuk
içerebilecek ve kabuk sırasının kolan ek yerinden plakasındaki deliğin çapı olacaktır ve Kaynak A Tablo 3-9
açıklık sağlayabilecek yeterlikte olacaktır. Sütun 6’da belirtildiği şekilde olacaktır. İstenirse takviye
c Alıcı tarafından aksi belirtilmedikçe, meme minimum plakaları kullanılabilir.
uzaklıkta bulunacak fakat aynı zamanda 3.7.3’ün kabuk
aralık gereksinimlerini karşılayacaktır.
Sayfa 18 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Tablo 3-9 – Kabuk memeleri İçin Ebatlar: Boru, Plaka ve Kaynak Listeleri (İnç olarak)

Sütun1 Sütun2 Sütun3 Sütun4 Sütun5 Sütun6


Kabuk Dolgu Kaynağı A’nın Büyüklüğü
Plakasındaki
Bilezikli Deliğin
Kabuk ve Memelerinb Maksimum
Takviye Minimum Boru Çapı (Dp) Dolgu 2 İnçten 2,1½, 1
a
Plakasının Duvarı Kalınlığı Borunun Dış Kaynağı Kalın ve ¾ inç
Kalınlığı t ve T n Çapına Eşittir B’nin Büyüklüğü Memeler Memeler
3/16 ½ 5/8 3/16 ¼ ¼
¼ ½ 5/8 ¼ ¼ ¼
5/16 ½ 5/8 5/16 ¼ ¼
3/8 ½ 5/8 3/8 ¼ ¼
7/16 ½ 5/8 7/16 ¼ ¼
1/2 ½ 5/8 ½ ¼ 5/16

9/16 ½ ¾ 9/16 ¼ 5/16


5/8 ½ ¾ 5/8 5/16 5/16
11/16 ½ ¾ 11/16 5/16 5/16
¾ ½ ¾ ¾ 5/16 5/16

13/16 ½ ¾ 13/16 3/8 5/16


7/8 ½ ¾ 7/8 3/8 5/16
15/16 ½ ¾ 15/16 3/8 5/16
1 ½ ¾ 1 7/16 5/16

1 1/16 9/16 ¾ 1 1/16 7/16 5/16


1 1/8 9/16 ¾ 1 1/8 7/16 5/16
1 3/16 5/8 ¾ 1 3/16 ½ 5/16
1¼ 5/8 ¾ 1¼ ½ 5/16

1 5/16 11/16 ¾ 1 5/16 ½ 5/16


1 3/8 11/16 ¾ 1 3/8 9/16 5/16
1 7/16 ¾ ¾ 1 7/16 9/16 5/16
1½ ¾ ¾ 1½ 9/16 5/16

1 9/16 13/16 ¾ 1½ 9/16 5/16


1 5/8 13/16 ¾ 1½ 5/8 5/16
1 11/16 7/8 ¾ 1½ 5/8 5/16
1¾ 7/8 ¾ 1½ 5/8 5/16

_______________

Not: Bakınız Şekil 3-5.


a Bir kabuk plakasındaki deliğin orta çizgisinin hem altına hem de üstüne kabuk plakasındaki deliğin dikey boyutuna eşit
dikey bir uzaklıkta ürün ve hidrostatik yükleme (bakınız 3.6) için gerekenden daha kalın bir kabuk plakası
kullanılmışsa(bakınız 3-6), kalan kabuk plakası kalınlığı takviye olarak kabul edilebilir ve meme takviye plakasının T kalınlığı
buna göre azaltılabilir. Bu gibi durumlarda, takviye ve ek kaynak 3.7.2’de belirtilen kabuk açıklıklarının takviyesi için olan
tasarım limitlerine uygun olacaktır.
b Bu sütun 48,46,44,42,40,38,36,34,32,30,28 ve 26 inç bilezikli memeler için geçerlidir. Boru döşeme malzemeleri için 2.5’e
bakınız.
Sayfa 19 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Tablo 3-10 Kabuk Meme Bileziklerinin Boyutları (inç olarak)

Sütun1 Sütun2 Sütun3 Sütun4 Sütun5 Sütun6 Sütun7 Sütun8 Sütun9 Sütun10 Sütun11 Sütun12
Oyuk çapı Göbeğin kaynak
noktasındaki Min.
çapı
Geçmeli
Minimum Kalkık Cıvata tip:
Bilezik Bileziğin Yüzün dairesinin Boru dış Kaynak Geçmeli Kaynak
Meme Kalınlığı dış çapı çapı çapı Delik Delik Cıvata çapı boynu tipi tip boyun tipi
Boyutu Q A D C sayısı çapı çapı B B1 E E1
48 2¾ 59 ½ 53 ½ 56 44 1 5/8 1½ 0.25 a b c
46 2 11/16 57½ 51 53 ¾ 40 1 5/8 1½ 0.25 a b c
44 2 5/8 55 ¼ 49 51 ¾ 40 1 5/8 1½ 0.25 a b c
42 2 5/8 53 47 49 ½ 36 1 5/8 1½ 0.25 a b c
40 2½ 50 ¾ 44¼ 47 ¼ 36 1 5/8 1½ 0.25 a b c

38 2 3/8 48¾ 42¼ 45 ¼ 32 1 5/8 1½ 0.25 a b c


36 2 3/8 46 40 ¼ 42 ¾ 32 1 5/8 1½ 0.25 a b c
34 2 5/16 43¾ 37¾ 40 ½ 32 1 5/8 1½ 0.25 a b c
32 2¼ 41¾ 35¾ 38½ 28 1 5/8 1½ 0.25 a b c
30 2 1/8 38¾ 33 ¾ 36 28 1 3/8 1¼ 0.25 a b c

28 2 1/16 36 ½ 31¼ 34 28 1 3/8 1¼ 0.25 a b c


26 2 34 ¼ 29¼ 31 ¾ 24 1 3/8 1¼ 0.25 a b c
24 1 7/8 32 27¼ 29 ½ 20 1 3/8 1¼ 0.19 a b c
22 1 13/16 29 ½ 25 ¼ 27 ¼ 20 1 3/8 1¼ 0.19 a b c
20 1 11/16 27 ½ 23 25 20 1¼ 1 1/8 0.19 a b c

18 1 9/16 25 21 22 ¾ 16 1¼ 1 1/8 0.19 a b c


16 1 7/16 23 ½ 18 ½ 21 ¼ 16 1 1/8 1 0.19 a b c
14 1 3/8 21 16 ¼ 18 ¾ 12 1 1/8 1 0.19 a b c
12 1¼ 19 15 17 12 1 7/8 0.13 a b c
10 1 3/16 16 12¾ 14 ¼ 12 1 7/8 0.13 a b c

8 1 1/8 13 ½ 10 5/8 11 ¾ 8 7/8 ¾ 0.10 a b c


6 1 11 8½ 9½ 8 7/8 ¾ 0.10 a b c
4 15/16 9 6 3/16 7½ 8 ¾ 5/8 0.06 a b c
3 15/16 7½ 5 6 4 ¾ 5/8 0.06 a b c
2 ¾ 6 3 5/8 4¾ 4 ¾ 5/8 0.07 a b c
1½ 11/16 5 2 7/8 3 7/8 4 5/8 ½ 0.07 a b c

___________
demir bilezikler için ANSI B16.1 ile uyum içindedir. Daha
Not: Bakınız Şekil 3-6 geniş bileziklerin boyutları ANSI/API Standardı 605’e uygun
1 ½ ile 20 inç arası ve 24 inçlik geçmeli ve kaynak- olabilir.
boyun bileziklerinin yüz boyutları ANSI B16.5’te Sınıf aB1 = borunun iç çapı.
150 çelik bilezikler için belirtilenlerle aynıdır. 30, 36, 42 bE = borunun dış çapı + 2n
ve 48 inç bileziklerin yüz boyutları Sınıf 125 dökme cE1 = borunun dış çapı
Sayfa 20 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

h= inç cinsinden serbest açıklığın dikey


3.7.7 GÖMME-TİP TEMİZLEME TERTİBATLARI yüksekliği
3.7.7.1 Gömme - Tip temizleme tertibatları t= madde 3.6.3, 3.6.4 veya A.4.1’deki
3.7.7.2’den 3.7.7.12’ye kadar olan maddelerde formüllere göre, ancak aşınma payı hariç olmak
belirtilmiş olan şartlar ile Şekil 3-8 ve Şekil 3-9 ve üzere inç cinsinden, en alt kabuk dizisinin
Tablo 3-11’den Tablo 3-13’e kadar olan tablolarda hesaplanan kalınlığını ifade etmektedir.
gösterilmiş olan detaylara ve ebatlara uygun
olacaktır. Alıcı tarafından belirtilen ebatların Tablo 3.7.7.5 Temizleme-açıklığı tertibatındaki kabuk
3-11’den Tablo 3-13’e kadar olan tablolarda plakasının kalınlığı en az 1/6 inç, en fazla 1/8 inç ve
verilmiş olan ebatların arasında kalması halinde, en alt kabuk sırasındaki komşu plakaların
inşa detayları ve takviyeler tablolarda gösterilmiş kalınlığından fazla olacak ya da Tablo 3-13’e uygun
olan bir sonraki en büyük açıklığa uygun olması olacaktır (aynı kalınlıkta olabilecek olan 8-x-16 inç
gerekir. Açıklığın ya da tank bağlantısının ebadı açıklık hariç).
ilgili tabloda belirtilen maksimum ebattan daha Kabuk takviye plakasının ve boyun plakasının
büyük olmayacaktır. kalınlığı, temizleme-açıklığı tertibatındakinin kalınlığı
ile aynı olacaktır.
3.7.7.2 Açıklığın üst köşelerinin serbest açıklığın Kabuğun sathındaki takviye, açıklığın tabanından
en yüksek değerli yüksekliğinin yarısına eşit bir itibaren bir L yüksekliği dahilinde temin edilecektir. L
yarıçapa sahip olması hariç, açıklık dikdörtgen uzunluğu, küçük açıklıklarda L-h ölçüsünün 6 inçten
şeklinde olacaktır. Kabuk malzemesinin Grup I, II, az olmaması durumu hariç olmak üzere, 1,5h’yi
III veya IIIA’ya dahil olması halinde, serbest geçemeyecektir. Bu istisnanın, 1,5h’den büyük bir L
açıklığın genişliği veya yüksekliği 48 inçten; Grup ölçüsüne neden olduğu durumlarda, yalnızca,
IV, IVA, V veya VI’ya dahil olması halinde ise takviyenin bir 1,5h yüksekliği dahilinde olan kısmı
yükseklik 36 inçten fazla olmayacaktır. geçerli olacaktır. Takviye, aşağıdakilerden herhangi
biri veya bunların herhangi kombinasyonu ile
3.7.7.3 Takviyeli açıklık, bir kabuk plakasına gerçekleştirilebilir:
tamamen ön-monteli olacak ve mamul ünite,
temizleme tertibatındaki kabuk plakası dahil a. Kabuk takviye plakası,
madde 3.7.4’de açıklandığı şekilde (malzeme b. En alt kabuk dizisindeki bitişik plakaların
kalınlığı veya mukavemetinden bağımsız olmak kalınlığından daha büyük bir kalınlığı olan
üzere) termal gerilme-gidermeli olacaktır. temizleme-kapısı tertibatı kabuk plakası,
c. Takviye plakasının kalınlığına eşit uzunlukta bir
3.7.7.4 Açıklığın üzerindeki takviyenin kesit alanı boyun plakası kısmı.
aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır:
3.7.7.6 Açıklığın orta çizgisindeki tank-alt takviye
Acs ≥ K1ht plakasının minimum genişliği 10 inç artı temizleme-
2 açıklığı tertibatındaki kabuk plakası ve kabuk takviye
Burada; plakasının birleşik kalınlığı olacaktır. Alt takviye
Acs = inç kare cinsinden açıklığın plakasının minimum kalınlığı aşağıdaki denklemle
üzerindeki takviyenin kesit alanı hesaplanacaktır:
K1 = Şekil 3-7’de bulabileceğiniz alan
katsayısı,

Tablo 3-11 – Gömme-Tip Temizleme Tertibatları İçin Boyutlar (İnç olarak)


Sütun1 Sütun2 Sütun3 Sütun4 Sütun5 Sütun6 Sütun7 Sütun8 Sütun9 Sütun10 Sütun11
Kabuk Kabuk Bileziğin
a
takviye Açıklık takviye Cıvata genişliği Özel
Açıklık Açıklık plakası üst köşe plakası kenar (Alt kısım Alt bilezik cıvata
b
Yüksekliği eni ark eni yarıçapı üst köşe mesafesi dışında) genişliği aralığı Cıvata Cıvata
h b W r1 Çapı r2 e f3 f2 g sayısı çapı
8 16 46 4 14 1¼ 4 3½ 3¼ 22 ¾
24 24 72 12 29 1½ 4 3¾ 3½ 36 ¾
c
36 48 106 18 41 1½ 4½ 4¾ 4¼ 46 1
d
48 48 125 24 51 ½ 1½ 4½ 5 4½ 52 1

_____________
Not: Bakınız Şekil 3-8. b Temizlik-tertibatı bileziğinin alt köşelerindeki boşluğu
1 9/16 inçten büyük olan boyun kalınlıkları için, gereken anlatır
boyun-bilezik kaynağı ile cıvata başı arasında 1/16 c Grup IV, IVA, V ve VI için 24 inç.
inçlik bir açıklık oluşturmak için f3’ü gerekli olduğu d Sadece Grup I, II, III yada IIIA kabuk materyalleri için
kadar artırın. (bakınız 3.7.7.2).
Sayfa 21 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Tablo 3-12 – Kapak Plakası,Cıvata Bileziği ve Alt Takviye Plakasının


Gömme-Tip Temizlik Tertibatları için Minimum Kalınlığı (İnç Olarak)

Sütun1 Sütun2 Sütun3 Sütun4 Sütun5 Sütun6 Sütun7 Sütun8 Sütun9 Sütun10
Açıklık aralığı h x b (Yükseklik x genişlik)
8 x 16 24 x 24 36 x 48 48 x 48
Cıvata Cıvata Cıvata Cıvata
Eşdeğer bileziği ve Alt takviye bileziği ve Alt takviye bileziği ve Alt takviye bileziği ve Alt takviye
basınça kapak plakası kapak plakasıc kapak plakasıd kapak plakasıd
Maks. Tank (İnç kare plakası kalınlığıb plakası kalınlığı plakası Kalınlığı plakası Kalınlığı
Yüksekliği başına kalınlığı kalınlığı kalınlığı kalınlığı
(fit) libre) tc tb tc tb tc Tb tc tb
20 8.7 3/8 ½ 3/8 ½ 5/8 13/16 5/8 7/8
34 14,7 3/8 ½ ½ ½ ¾ 1 13/16 1 1/8
41 17,8 3/8 ½ ½ 9/16 7/8 1 1/8 7/8 1 3/16
53 23 3/8 ½ 9/16 5/8 15/16 1¼ 1 1 5/16
60 26 7/16 ½ 5/8 11/16 1 1 5/16 1 1/8 1 3/8
64 27,8 7/16 ½ 5/8 11/16 1 1/16 1 3/8 1 1/8 1 7/16
72 31,2 7/16 ½ 11/16 ¾ 1 1/8 1 7/16 1 3/16 1½

_________
Not: Bakınız Şekil 3-8. c Maksimum 1 1/8inç.
a Eşdeğer basınç su yüküne dayanır. d Maksimum 1 ½ inç.
b Maksimum 1 inç. e Maksimum 1 ¾ inç.

2
tb= h + b √H a. Şekil 3-9, Yöntem A’da gösterildiği şekilde, tankın
14,000 310 altına, tank kabuğunun dış çizgisi boyunca ve
açıklık kısmına simetrik bir şekilde olmak üzere
Burada: dikey bir çelik bölme plakası yerleştiriniz.
b. Şekil 3-9, Yöntem B’de gösterildiği şekilde, tankın
tb= Alt takviye plakasının minimum kalınlığı (inç altına, tankın dış yüzü tank kabuğunun dış
olarak) çizgisine bakacak şekilde betonarme veya örme
h = Açıklığın dikey yüksekliği (inç olarak) bir istinat duvarı yerleştiriniz.
b = Açıklığın yatay genişliği (inç olarak)
H = Maksimum tasarım sıvı seviyesi (fit olarak) 3.7.7.11 Bir çevre duvarı üzerinde bulunan bir tanka
(3.6.3.2’ye bakınız.) gömme-tip bir temizleme tertibatı monte edildiğinde,
temizleme tertibatını oturtmak için Şekil 3-9,Yöntem
3.7.7.7 Kapak plakası, bağlama halkası, cıvata, C’de gösterilen ebatlara sahip bir oluk oluşturulması
ve taban takviye plakasının ebatları Tablo 3-12’ye gerekir.
uygun olacaktır.
3.7.7.12 Bir temel istinat duvarı içinde zemin
3.7.7.8 Temizleme açıklığı tertibatı, kabuk takviye eğiminde bulunan bir tanka gömme-tip bir temizleme
plakası, tank tabanı takviye plakası ve dirsek tertibatı monte edildiğinde, temizleme tertibatını
levhasındaki malzemeler belirtilen dizayn metal oturtmak için istinat duvarında bir oluk oluşturulacak,
sıcaklığı ve ilgili kalınlıklar bakımından 2.2.9 ve tertibatı desteklemek ve eğimi muhafaza etmek
maddesine ve Şekil 2.1’e uygun olacak ve kabuk için ilave bir iç istinat duvarı oluşturulacaktır. Ebatlar
malzemesinin mukavemeti ile uyumlu olacaktır. Şekil 3-9,Yöntem D’de gösterilen şekilde olacaktır.
Kapak plakası, bağlama bileziğinin malzemesi ve
cıvatalama işlemleri Bölüm 2’ye uygun olacaktır. 3.7.8 GÖMME-TİP KABUK BAĞLANTILARI
3.7.8.1 Tankların kabuğun alt tarafında gömme-tip
3.7.7.9 Bu bölüme ilişkin temizleme kapısı bağlantıları bulunabilir. Söz konusu bağlantılar,
tertibatının ebatları ve ayrıntıları harici boru yükü aşağıdaki şartlarda düz bir tabanla gömme şekilde
olmaksızın dahili hidrostatik yüke dayalıdır. yapılabilir (Şekil 3-10’a bakınız):
Temizleme kapısı halkasına veya kapak plakasına
bağlı harici boruların kullanılması önerilmez. a. Kabuğun iç dizaynından yukarı kalkması ile test
basınçları (Ek F’ye bakınız), rüzgar ve deprem
3.7.7.10 Tank kabuğu altında betonarme veya yüklerine (Ek E’ye bakınız) karşı silindir-
örme duvar olmaksızın zemin eğiminde bulunan kabuk/alt-taban bağlantısında herhangi bir
bir tanka gömme tip bir temizleme elemanı şekilde yukarı kalkma durumu meydana
takıldığında aşağıdaki yöntemlerden biriyle gelmeyecek şekilde yapılacaktır.
temizleme elemanının desteklenmesi ve zemin b. Gömme tip bağlantının üstündeki silindirik
eğiminin muhafaza edilmesi gerektiği göz önünde kabuktaki dikey ve meridyonal zar gerilmesi
tutulmalıdır: açıklığı içeren en düşük kabuk sırasında çevresel
tasarım gerilmesinin onda birini aşmayacaktır.
Sayfa 22 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Tablo 3-13 –Gömme Tip Temizlik Tertibatları kabuk Takviye Plakalarının


Kalınlık ve Yükseklikleri (İnç Olarak)
Sütun1 Sütun2 Sütun3 Sütun4 Sütun5 Sütun6 Sütun7 Sütun8 Sütun9 Sütun10
Açıklık aralığı h x b (Yükseklik x genişlik)
8 x 16 24 x 24 36 x 48 48 x 48
Maksimum Kabuk ve Kabuk ve Kabuk ve Kabuk ve Kabuk ve Kabuk ve Kabuk ve Kabuk ve
tasarım sıvı takviye takviye takviye takviye takviye takviye takviye takviye
En düşük seviyesia plakası plakası plakası plakası plakası plakası plakası plakası
kabuk sırası (fit) kalınlığı yüksekliği kalınlığı yüksekliği kalınlığı yüksekliği kalınlığı yüksekliği
t H td L td L td L td L
3/16 72 3/16 14 ¼ 34 ¼ ¼ 51 ¼ ¼ 68 ¼
¼ 72 ¼ 14 5/16 35 ¼ 5/16 53 5/16 70 ½
5/16 72 5/16 14 3/8 35 ¾ 3/8 54 3/8 72
3/8 16 3/8 14 7/16 33 7/16 52 ¼ 7/16 72
3/8 26 3/8 14 7/16 34 ¼ 7/16 54 ½ 68

3/8 72 3/8 14 7/16 36 ½ 51 ½ 68 ¼


7/16 17 7/16 14 ½ 33 ½ ½ 52 ½ 72
7/16 28 7/16 14 ½ 34 ½ 54 9/16 69
7/16 72 7/16 14 ½ 35 ¾ 9/16 52 9/16 69 ½
½ 18 ½ 14 9/16 33 ¾ 9/16 51 ¾ 9/16 72

½ 31 ½ 14 9/16 34 9/16 54 5/8 70


½ 72 ½ 14 9/16 35 ½ 5/8 52 ½ 5/8 70 ½
9/16 19 9/16 14 5/8 34 5/8 51 ½ 5/8 72
9/16 34 9/16 14 5/8 34 5/8 54 11/16 70 ½
9/16 72 9/16 14 5/8 35 ¼ 11/16 52 ¾ 11/16 71

5/8 22 5/8 14 11/16 34 11/16 51 ½ 11/16 72


5/8 40 5/8 14 11/16 34 11/16 54 ¾ 71
5/8 72 5/8 14 11/16 35 ¾ 53 ¾ 71 ¾
11/16 24 11/16 14 ¾ 34 ¼ ¾ 51 ¼ ¾ 72
11/16 44 11/16 14 ¾ 34 ¼ ¾ 54 13/16 71 ¼

11/16 70 11/16 14 ¾ 34 ½ 13/16 52 ¾ 13/16 72


¾ 26 ¾ 14 13/16 34 ½ 13/16 51 ½ 13/16 72
¾ 51 ¾ 14 13/16 34 ½ 13/16 54 7/8 71 ¾
¾ 70 ¾ 14 13/16 34 ½ 7/8 52 ½ 7/8 72
¾ 72 ¾ 14 13/16 34 ½ 7/8 52 ¾ 7/8 72

13/16 29 13/16 14 7/8 34 ½ 7/8 51 ¾ 7/8 72


13/16 60 13/16 14 7/8 34 ½ 7/8 54 15/16 72
13/16 70 13/16 14 7/8 34 ½ 15/16 52 ½ 15/16 72
13/16 72 13/16 14 7/8 34 ½ 15/16 52 ½ 15/16 72
7/8 32 7/8 14 15/16 34 ½ 15/16 51 ¾ 15/16 72

7/8 70 7/8 14 15/16 34 ½ 15/16 54 1 72


7/8 72 7/8 14 15/16 34 ½ 1 52 ¼ 1 72
15/16 36 15/16 14 1 34 ¾ 1 52 1 72
15/16 72 15/16 14 1 34 ¾ 1 53 ¾ 1 1/16 72
1 41 1 14 1 1/16 34 ¾ 1 1/16 52 1 1/16 72

1 72 1 14 1 1/16 34 ¾ 1 1/16 53 ¼ 1 1/8 72


1 1/16 46 1 1/16 14 1 1/8 34 ¾ 1 1/8 52 ¼ 1 1/8 72
1 1/16 72 1 1/16 14 1 1/8 34 ¾ 1 1/8 52 ¾ 1 3/16 71 ½
1 1/8 52 1 1/8 14 1 3/16 35 1 3/16 52 ¼ 1 3/16 72
1 1/8 72 1 1/8 14 1 3/16 35 1 3/16 52 ¼ 1¼ 71 ¼

1 3/16 58 1 3/16 14 1¼ 35 1¼ 52 ¼ 1¼ 72
1 3/16 72 1 3/16 14 1¼ 35 1¼ 52 ¼ 1 5/16 71
1¼ 64 1¼ 14 1 5/16 35 1 5/16 52 ½ 1 5/16 72
1¼ 72 1¼ 14 1 5/16 35 1 5/16 52 ½ 1 3/8 70 ½
1 5/16 72 5/16 14 1 3/8 35 1 3/8 52 ½ 1 3/8 72

1 3/8 72 1 3/8 14 1 7/16 35 1 7/16 52 ½ 1 7/16 71


1 7/16 72 1 7/16 14 1½ 35 ¼ 1½ 52 ¾ 1½ 70 ¾
1½ 72 1½ 14 1 9/16 35 ¼ 1 9/16 52 ¾ 1 9/16 70 ¼
1 5/8 72 1 5/8 14 1 11/16 35 ¼ 1 11/16 52 ¾ ___ ___
1¾ 72 1¾ 14 1 15/16 35 ¼ 1 15/16 52 ¾ ___ ___
Sayfa 23 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

_____________
Not: Bakınız Şekil 3-8
td ve L büyüklükleri 3.7.7’de belirtilen sınırlar içinde değiştirilebilir.
a Bakınız 3.6.3.2

c. Gömme tip bağlantı açıklığının silindirik


kabuktaki maksimum eni olan b 36 inçi
geçmeyecektir.
d. Silindirik kabuktaki maksimum yükseklik h, 12
inçi geçmeyecektir.
e. Montajın alt geçiş plakasındaki ta kalınlığı
minimum ½ inç olacaktır yada belirtildiğinde,
tank anüler plakasınınki ile aynı olacaktır.

3.7.8.2 Bağlantının ayrıntıları Şekil 3-10’da


gösterilenlere uygun olacaktır, ve bağlantının
boyutları Tablo 3-15’e ve 3.7.8.3’den 3.7.8.11’e
kadar olan maddelere uygun olacaktır.

3.7.8.3 Takviyeli bağlantı bir kabuk plakasına


tamamen önceden monte edilmiş olacaktır.
Tamamlanan montaj, bağlantıyı içeren kabuk
plakası da dahil olmak üzere, 1100 Fahrenayt ile
1200 Fahrenayt derecede kabuk plakası
kalınlığının, td, inçi başına 1 saatlik bir süre,
gerilmeden kurtarılmış olacaktır (Bakınız 3.7.4.1
ve 3.7.4.2) Şekil 3-7 Gömme-tip Temizlik Tertibatlarının
minimum takviyesini belirlemek İçin Alan Katsayısı
3.7.8.4 Gömmeli tip bir kabuk bağlantısı için
takviye aşağıdaki gereksinimleri karşılayacaktır:
f. Tank altı takviye plakasının açıklığın orta
çizgisindeki genişliği 10 inç artı kabuk plakasının
a. Bağlantının üzerindeki takviyenin kesit alanı
K1 ht/2’den küçük olmayacaktır. (Bknz. gömme bağlantısı montajında ve kabuk takviye
plakasındaki birleşik kalınlığı olacaktır. Alt takviye
3.7.7.4)
plakasının kalınlığı aşağıdaki denklem ile
b. Gömme bağlantı montajı için kabuk plakasının
kalınlığı, (td) en düşük kabuk sırasındaki bitişik hesaplanacaktır (bakınız 3.7.7.6):
plakaların kalınlığından en az 1/16 inç, (1/8 2
inçten fazla olmamak üzere), büyük olacaktır tb= h + b √H
(8 - x – 8 inçlik açıklık dışında, ki bu açıklık için 14,000 310
plakalar eşit kalınlıkta olabilir).
c. Kabuk takviye plakasının kalınlığı gömme tb’nin minimum değeri H = 48 için 5/8 inç, H = 56
bağlantı montajındaki kabuk plakası ile aynı için 11/16 ve H = 64 için de ¾ inç olacaktır.
olacaktır. g. Meme boynunu ve geçiş parçasının minimum
d. Kabuğun düzlemindeki takviye açıklığının kalınlığı, (tn) 5/8 inç olacaktır. Bağlantıya
tabanı üzerinden L kadar yükseklik içinde uygulanan harici yükler tn’nin 5/8 inçten daha
sağlanacaktır. L 1.5h’yi geçmeyecektir, ancak büyük olmasını gerektirebilir.
L – h küçük açıklıklarda 6 inçten küçük
olmayacaktır. Bu istisna L’nin 1.5h’den daha 3.7.8.5 Bağlantı montajındaki kabuk plakası için
büyük olması sonucunu doğurduğu materyal, kabuk takviye plakası, meme boyun
durumlarda sadece takviyenin 1.5h yüksekliği plakası, alt takviye plakası, ve meme geçiş parçası
içerisindeki kısmı etkili sayılacaktır. tankın belirtilen tasarım metal ısısının ilgili kalınlığı
e. Gereken takviye aşağıdakilerin herhangi biri için 2.2.9 ve Şekil 2-1’e uygun olacak ve kabuk
yada bunların herhangi bir kombinasyonu ile materyalinin sağlamlığı ile uyumlu olacaktır. Cıvata
sağlanabilir: (1) kabuk takviye plakası, (2) bileziği ve cıvata materyali 2.6 ve 2.7’ye uygun
montajda en düşük kabuk sırasındaki bitişik olacaktır.
plakaların kalınlığından daha büyük olmayan
kabuk plakası kalınlığı ve (3) boyun plakasının 3.7.8.6 Gömme bağlantısı ile dairesel boru bileziği
takviye plakasının kalınlığına eşit uzunluğu arasındaki meme geçişi bu standardın gereksinimi ile
olan kısmı. uyumlu bir tarzda tasarlanacaktır. Bu standardın
tasarım ve yapının tüm ayrıntılarını kapsamadığı
durumlarda, üretici bu standardınkiler kadar güvenli
olan tasarım ve yapım ayrıntılarını verecektir.
Sayfa 24 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Notlar: 3. Anüler halkanın kalınlığı ile alt takviye plakasının


1. Eklenen daha ince plakanın kalınlığı (maksimum ½ kalınlığı arasındaki fark ¼ inçten küçük ise, anüler
inç) halka ile alt takviye plakası arasındaki radyal ek yeri
2. Anüler bir plaka varsa, takviye plakası anüler tam sızma ve füzyon için uygun bir kaynak ek yeri ile
plakasının bir segmenti olarak kabul edilecek ve ucundan kaynaklanabilir.
anüler plaka ile aynı genişlikte olacaktır.

Şekil 3-8 Gömme-tip Temizlik tertibatları (bakınız Tablo 3-11, 3-12 ve 3-13)
Sayfa 25 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Notlar: yerleştirilecektir ve (b) toprak dolgu ve kum yastığı iyice


1. Toprak portland çimentosu ile 1:12’den daha büyük sıkıştırılacaktır.
olmayan bir oranda stabilize edilirse yada toprak 3. Metod b,c, yada d kullanıldığında alt plaka alt takviye
lateral bir mesafe veya en azından 12 inçlik bir plakasına eklenmeden önce, (a) bir kum yastığı alt
derinlik için çimento ile değiştirilirse bu kaynak takviye plakasının üstü ile birlikte gömme olarak
gerekmez. yerleştirilecektir, (b) toprak dolgu ve kum yastığı iyice
2. Yöntem a kullanıldığında, alt plaka alt takviye sıkıştırılacaktır ve (c) takviye plakasının altına sıkı bir
plakasına eklenmeden önce, (a) bir kum yastığı alt tutuşu temin etmek için sulu harç yerleştirilecektir
takviye plakasının üstü ile birlikte gömme olarak (gerekirse).

Şekil 3-9 Gömme-tip TemizlikTertibatı Destekleri (Bakınız 3.7.7)


Sayfa 26 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Not: Eklenen daha ince plakanın kalınlığı (maksimum ½ inç)

Şekil 3-10 Gömme-Tip Kabuk Bağlantısı


Sayfa 27 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Not: Eklenen daha ince plakanın kalınlığı (maksimum ½ inç)

Şekil 3-10 Devam


Sayfa 28 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Tablo 3-14 Gömme-tip Kabuk Bağlantıları İçin Boyutlar (İnç olarak)

Nominal Açıklık Açıklık Kabuk Açıklık Üst Kabuk


150 librelik Yüksekliği Genişliği Takviye Köşe Takviye
Bilezik h b Plakası Ark Yarıçapı Plakası Alt
Boyutu Genişliği Köşe Yarıçapı
W r1 r2
8 8 8 38 4 14
12 12 12 52 6 18
16 12 20 64 6 18
18 12 22 66 6 18
20 12 25 69 6 18
24 12 36 89 6 18
_______________
Not: Bakınız Şekil 3-10

3.7.8.7 Ek E ve F gereğince kabuğun yukarı doğru bittikten sonra olmak üzere doldurma kaynak
kalkmasını önlemek için bağlama tertibatlarının metalinin her bir ½ inci üzerinde, kök geçişi üzerinde
gerekmesi halinde, söz konusu tertibatlar, giriş gerçekleştirilecektir. Tamamlanan kaynaklar ayrıca
kısmının etrafındaki takviye plakalarının her bir görsel olarak da kontrol edilecektir. Tamamlanan
kenarına derhal yerleştirilebilecek şekilde aralıklı kaynakların kontrolü gerilim giderme işleminden
olarak yerleştirilecektir. sonra, fakat hidrostatik testten önce yapılacaktır (ilgili
muayene ve onarım kriterleri için 6.2 ve 6.5
3.7.8.8 Kabuk bağlantısına uygulanan itme maddelerine bakınız.)
kuvvetleri ve momentleri minimize etmek amacıyla
bağlanılan boruların serbest şekilde hareketi için 3.8 KABUK İLAVELERİ VE TANK EKLERİ
uygun bir durum sağlanacaktır. Borunun termal ve 3.8.1 KABUL İLAVELERİ
elastik hareketi nedeniyle ve kabuğun basınç ve 3.8.1.1 Kabuk ilaveleri Bölüm 5’e uygun şekilde
sıcaklıktan dolayı genişlemesi suretiyle tank yapılacak, denetlenecek ve çıkarılacaktır. Kabuk
tabanının gerilmesinin neden olduğu kabuk ilaveleri; donatma ekipmanları, dirsekler, bağlantı
bağlantısının dönmesi durumuna karşı pay köprüleri ve basamaklar gibi yüzey ilaveleri olarak
bırakılacaktır. Kabul bağlantısının dönmesi tanımlanırlar.
durumu Şekil 3-11’de gösterilmiştir.
3.8.1.2 Grup IV, IVA, V veya VI’ya dahil malzeme
3.7.8.9 Gömme-tip bağlantı alanının temeli, kabuk sıralarına ilaveler Kabuğun (özellikle de alt
bağlantının alt takviye plakasını desteklemek sıranın hareketi olmak üzere) hidrostatik yük altında
üzere hazırlanacaktır. Beton bir satıh üzerinde hareketinin göz önünde bulundurulmasını
duran tank temeli hem taban takviye plakası hem gerektirmekte olup aşağıdaki gerekliliklere uyması
de tank kabuğunun altındaki geriye kalan alt plaka gerekir:
için yeknesak bir destek sağlayacaktır. Gömme-tip
bağlantı suretiyle alt takviye plakası destekleme a. Daimi ilaveler, kabuğa en fazla ½ inç ayak
işinin farklı metotları Şekil 3-11’de gösterilmiştir. ebadına sahip dolgu kaynaklarla kabuğa direkt
olarak kaynaklanabilir. Daimi ilave kaynaklarının
3.7.8.10 Gömme-tip bağlantılar ortak bir takviye kenar ucu, kabuğun yatay bağlantı noktalarına 3
dayanağı kullanılarak yapılabilir. Ancak, bu tür bir inçten veya dikey bağlantı noktaları, ara plaka
montaj kullanıldığında meme orta çizgileri (hangisi bağlantıları ya da takviye-plakası dolgu
daha büyükse) 1,5 (b1 + b2 + 2 ½ inç) veya 24 kaynaklarına 6 inçten yakın bir mesafe
incin altında olmamalıdır; burada b1 ve b2 komşu olmayacaktır.
açıklıkların genişliklerini ifade etmektedir. Her bir
açıklığın genişliği, ilgili nominal halka ebatları için b. Daimi ilavelerin bu kabuk sıralarına
Tablo 3-14, Sütun 3’den elde edilebilir. Ortak bir kaynaklanması ve denetimi 5.2.3.5 maddesine
takviye plakasını paylaşmayan komşu kabuk uygun olacaktır.
gömme-tip bağlantılarının takviye dayanaklarının
uç kısımları arasında en az 36 inçlik bir açıklık c. Kabuk sıralarının geçici ilavelerinin kabuk ek
bulunacaktır. yerlerinin kaynaklanmasından önce yapılması
tercih edilecektir. Kabuk ek yerlerinin
3.7.8.11 Tüm halka-boynu düz kaynaklarına kaynaklanmasından sonra geçici ilaveler için
yüzde 100 radyografik kontrol uygulanacaktır (6.1 yapılan kaynak aralığı kalıcı ekler için
maddesine bakınız). Meme-tank arası kabuk ve gerekenlerle aynı olacaktır. kabuk sıralarına
takviye plakası kaynakları ile kabuk-taban takviye yapılan geçici ekler kaldırılacaktır ve ortaya çıkan
plakası kaynaklarının uzunluğuna ilişkin olarak tüm hasar onarılacak ve düz bir profil olacak
manyetik partikül kontrolü metodu uygulanarak şekilde dövülecektir.
kontrol edilecektir (6.2 maddesine bakınız).
Manyetik partikül kontrolü, kaynak yapılırken ve
Sayfa 29 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

3.8.2 ALT BAĞLANTILAR ilgili olarak alıcı ile üretici arasında yapılan
Tankın alt kısmına yapılan bağlantılara bu anlaşmaya bağlı olarak müsaade edilir.
standartta belirtilen kabuk bağlantılarına eşdeğer
sağlamlık, sıkılık ve fayda sağlayan ayrıntılarla

Şekil 3-11 Kabuk Bağlantısının Rotasyonu


Sayfa 30 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

3.8.3 KAPAK PLAKALARI ancak her iki durumda da kapak plakasının


açıklığındaki kesim alanının yüzde 50’sinden küçük
3.8.3.1 2 inçe kadar ve 2 inç de dahil olmak üzere olmayacak bir takviye alanı sağlayacaktır. Mikser
boru boyutlarındaki takviyesiz açıklıklara düz memeler kapak plakalarına ilave edilebilir.
kapak plakalarında açıklıkların kenarları kapak
plakasının ortasına açıklığın çapının yada 3.8.3.4 Gömme-tip temizlik tertibatlarının kapak
yüksekliğinin dörtte birinden daha yakın değilse plakalarındaki açıklıklar 3.8.3.1 uyarınca 2 inç boru
kapak plakasının kalınlığı artırılmadan izin verilir. büyüklüğü ile sınırlı olacaktır.
2 inç ve daha küçük olan konum gereksinimini
karşılamayan açıklıklar ve daha büyük takviyeli 3.8.4 ÇATI MENHOLLERİ
açıklıklar için gereksinimler 3.8.3.2’den 3.8.3.4’e Çatı menholleri Şekil 3-12 ve Tablo 3-15’e uygun
kadar verilmiştir. olacaktır. Tank kullanımda iken menhol açıklığı içinde
çalışma yapılması bekleniyorsa, menhol etrafındaki
3.8.3.2 Kabuk menhollerinin kapak plakalarındaki çatı yapısı gerekli biçimde takviye edilmelidir.
takviyeli açıklıklar, menhol açıklığının çapının
yarısı kadar ile sınırlı olacaktır ancak 12 inç boru 3.8.5 ÇATI MEMELERİ
büyüklüğünü geçmeyecektir. Açıklıklara eklenen 3.8.5.1 Bilezikli çatı memeleri Şekil 3-1 ve Tablo 3-
takviye bir takviye plakası yada kapak plakasının 16’ya uygun olacaktır. Geçmeli kaynak ve kaynak-
artırılmış kalınlığı olabilir ancak her iki durumda da boyun bilezikleri ANSI B16.5’teki Sınıf 150 dövülmüş
kapak plakasındaki açıklığın kesim alanından karbon çelikli kalkık-yüz bileziklerinin
küçük olmayan ilave bir takviye alanı gereksinimlerine uygun olacaktır. Plaka-halkası
sağlayacaktır. bilezikleri, bileziğin arkasındaki ilave merkezin
dışarıda bırakılabilmesi haricinde geçmeli kaynak
Ürün karıştırma ekipmanı için meme ilaveli kapak bilezikleri için tüm boyut gereklerine uygun olacaktır.
plakalarının en az Tablo 3-3’ün gerektirdiği
kalınlığın 1.4 katı kadar kalınlığı olacaktır. Kapak 3.8.5.2 Yivli çatı memeleri şekil 3-14 ve Tablo 3-17’ye
plakasındaki açıklık kesim yerinin yerleştirilmesi uygun olacaktır.
için ilave kalınlık (yada koruyucu plaka) Tablo 3-
3’e göre olacaktır. Açıklığın bir çapının yarıçapı 3.8.6 SU ÇEKME KARTERLERİ
içerisinde kalınlıkta yüzde 40 artıs gereken Su çekme karterleri, alıcı tarafından aksi
değiştirme alanının bir parçası olarak dahil belirtilmedikçe Şekil 3-15 ve Tablo 3-18’de belirtildiği
edilebilir. Kapak plakasına eklenen mikser- gibi olacaktır.
memesi tam-penetrasyon kaynağı olacaktır.
Menhol cıvata bileziği kalınlığı Tablo 3-3’ün 3.8.7 YAPI-KABLO DESTEĞİ
gerektirdiği kalınlığın 1.4 katından daha küçük Yapı-kablo desteği Şekil 3-16’ya uygun olacaktır.
olmayacaktır. Bağlantı yeri yada diğer eklerin tank çatısının
ortasında bulunduğu hallerde, yapı desteği merkeze
3.8.3.3 Kabuk plakaları için kapak plakaları (yada mümkün olduğunca yakın olacaktır.
kör bilezikler) gerektiğinde, minimum kalınlık
Tablo 3-10’da bilezikler için verilmiş olan kalınlık 3.8.8 YİVLİ BAĞLANTILAR
olacaktır. Kabuk memelerinin kapak plakalarındaki Yivli boru döşeme bağlantıları, dişi ve inceltilmiş
takviyeli açıklıklar (yada kör bilezikler) memenin olacaktır. yivler ANSI/ASME B1.20.1-1983, Genel
çapının yarısı ile sınırlı olacaktır. açıklıklara ilave Amaçlı (inç) Boru Yivleri’nde boru yivleri için belirtilen
edilen takviyeler ilave bir koruma plakası yada gereksinimlere uygun olacaktır.
artırılmış bir kapak plakası kalınlığı da olabilir
Sayfa 31 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Tablo 3-15 Çatı Menholleri Boyutları (İnç olarak)

Sütun1 Sütun2 Sütun3 Sütun4 Sütun5 Sütun6 Sütun7 Sütun 8 Sütun 9


Contanın çapı Çatı plakası
Kapak Cıvata veya takviye Takviye
Boynun plakasının dairesinin plakasındaki plakasının
Menholün çapı çapı çapı Cıvata deliğin çapı dış çapı
boyutu ID Dc DB sayısı İç Dış DP DR

20 20 26 23 ½ 16 20 26 20 5/8 42
24 24 30 27 ½ 20 24 30 24 5/8 46

Not: Şekil 3-12’ye bakınız.


Sayfa 32 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Şekil 3-12 Çatı menholleri (bakınız Tablo 3-15)


Sayfa 33 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Not: Çatı memesi havalandırma için kullanıldığında, boyun çatı hattı ile gömülecektir.

Şekil 3-13 Bilezikli Çatı Memeleri (bakınız Tablo 3-16)

Tablo 3-16 Bilezikli Çatı Memelerinin Boyutları (inç olarak)


Memenin Boru Boynunun Çatı Plakası yada Memenin Minimum Takviye Plakasının Dış
Nominal dış Çapı Takviye Plakasındaki Yüksekliği HN Çapı DR
Büyüklüğü Deliğin Çapı Dp
1½ 1.900 2 6 5
2 2 3/8 2½ 6 7
3 3½ 3 5/8 6 9
4 4½ 4 5/8 6 11
6 6 5/8 6¾ 6 15
8 8 5/8 8 7/8 6 18
10 10 ¾ 11 8 22
12 12 ¾ 13 8 24

Not: Bakınız Şekil 3-13.


a 6-inçlik yada daha küçük memelerde takviye plakaları gerekmez ancak istenirse kullanılabilir.

Not: Yivli bağlantılar için 3.8.8’e bakın. Çatı memesi havalandırma için kullanıldığında, boyun çatı hattı ile gömülecektir.

Şekil 3-14 – Yivli çatı memeleri (Bknz. Tablo 3-17)


Sayfa 34 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Tablo 3-17 Yivli çatı Memelerinin Boyutları (inç olarak)

Memenin Nominal Kaplinin Nominal Çatı Plakası yada Takviye Takviye Plakasının Dış
Büyüklüğü Büyüklüğü Plakasındaki Deliğin Çapı Çapı DR
Dp
¾ ¾ 1 7/16 4
1 1 1 23/32 4½
1½ 1½ 2 11/32 5
2 2 3 7
3 3 4 1/8 9
4 4 5 11/32 11
6 6 7 17/32 15
8 8 9 7/8 18
10 10 12 22
12 12 14 ¼ 24

Not: Bakınız Şekil 3-14


a 6-inçlik yada daha küçük memelerde takviye plakaları gerekmez ancak istenirse kullanılabilir.

Tablo 3-18 Çekme Karterleri İçin Boyutlar

Orta Boru- Karterdeki


Karter Kabuk Plakaların Minimum Minimum
Nominal Boru Karter Çapı Derinliği (inç Mesafesi (fit Kalınlığı (inç İçBoru Meme Boynu
Büyüklüğü (inç olarak) olarak) olarak) olarak) Kalınlığı (inç Kalınlığı (inç
(inç olarak A B C t olarak) olarak)
2 24 12 3½ 5/16 0,218 0,218
3 36 18 5 3/8 0,25 0,300
4 48 24 6¾ 3/8 0,25 0,337
6 60 36 8½ 7/16 0,25 0,432

-------------------
Not: Bknz. Şekil 3-15

3.8.9 PLATFORM, YÜRÜME YOLLARI VE


MERDİVENLER 3.9.2 TAKVİYE KADRONU TÜRLERİ
Platform, yürüme yolları ve merdivenler Tablo 3- Takviye kadronları yapısal kısımlardan, oluşturulmuş
19, 3-20 ve 3-21’e uygun olacaktır. plaka kısımlarından, kaynakla yapılmış kısımlardan
yada bu gibi kısımların kaynak ile bir araya getirilmiş
3.9 Üst ve Ara Rüzgar Potrelleri kombinasyonundan yapılmış olabilir. Takviye
3.9.1 GENEL kadronlarının dış çevresi dairesel yada çok kenarlı
Üstü açık tanklar, tank rüzgar yüklerine maruz olabilir. (bakınız Şekil 3-17)
kaldığında yuvarlaklığının korunması için Takviye
kadronları ile birlikte verilecektir. Takviye 3.9.3 TAKVİYE KADRONLARI ÜZERİNDEKİ
kadronları üst sırada yada yakınında, tercihen KISITLAMALAR
tank kabuğunun dışında bulunacaktır. Rüzgar 3.9.3.1 Tek başına yada yapılı bir Takviye
potrelleri için yapılan bu tasarım Ek C’de anlatılan kadronunda bir parça olarak kullanım açısı için
yüzer çatılı tanklar için geçerlidir. Üst açı ve minimum boyut 2½ x 2½ x ¼ inç olacaktır. Şekilli
rüzgar potrelleri madde ve boyut olarak bu yada yapılı Takviye kadronlarında kullanılacak
standardın gereksinimlerine uygun olacaktır. plakanın minimum nominal kalınlığı ¼ inç olacaktır.
Sayfa 35 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Not: Karterin dikilmesi işlemi şunları içine alacaktır: (1) alt plakada bir delik kesilecektir yada altın yerleştirilmesinden evvel
temele bir karter yerleştirilecektir ; (2) çekme karterinin şekline uygun olması için düzgün bir kazı çalışması yapılacaktır ve
temel yerleştirme sonrasında karter etrafında sıklaştırılacaktır ve (3) karter alt tarafından kaynak yapılacaktır.

Şekil 3-15 Çekme Karteri (bakınız Tablo 3-18)


Sayfa 36 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

2. Merdivenlerin minimum genişliği 24 inç olacaktır.


a
3. Merdivenin yatay çizgili maksimum açısı 50 derece
olacaktır.
4. Merdiven basamaklarının minimum genişliği 8 inç
olacaktır. [Merdiven yükselme arasının iki katı artı 24
inçten küçük 26 inçten büyük olmayacaktır.]
Yükselmeler merdiven yüksekliğince tek biçimli
olacaktır.
5. Basamaklar ızgara yada kaymaz malzemeden
yapılacaktır.
6. Üst küpeşte platform küpeştesine çıkıntısız
birleşecektir ve basamağın burnundaki basamak
seviyesinden, dikey olarak ölçülen yükseklik 30-34 inç
olacaktır.
7. Küpeşte direklerinin, küpeşte eğimi üzerinde ölçülen
maksimum mesafesi 96 inç olacaktır.
8. Tamamlanmış yapı 1000 librelik hareket halinde
Not: 4 inç’lik liste 40 borusu (Duvar kalınlığı = 0.237 inç konsantre bir yükü destekleyebilecek durumda olmalı
dış çapı = 5 inç) ve küpeşte yapısı küpeştenin en üstünden herhangi bir
yönde uygulanan 200 librelik bir yüke dayanabilecek
Şekil 3-16 – Yapı-Kablo Desteği durumda olmalıdır.
9. Küpeşteler düz merdivenlerin iki yanında olacaktır;
3.9.3.2 Takviye kadronları kabuğun üst kısmından küpeşteler aynı zamanda tank kabuğu ile merdiven
2 fitten daha aşağısında ise, 3/16 inçlik kabuklar kirişi arasındaki mesafe 8 inçi geçtiğinde yuvarlak
için tankın 2 1/2 x 2 ½ x 3/16 inçlik üst kenar merdivenlerin de iki tarafında olacaktır.
10. Çevresel merdivenler tankın kabuğu ile tamamen
açısı, 3/16 inçten daha büyük kabuklar için 3 x 3 x desteklenmelidir ve kirişlerin uçları zemine
¼ inç açısı olacaktır. dokunmamalıdır.
___________
Tablo 3-19 Platform ve Yürüyüş Yolları İçin a
Bir tank grubu yada santral sahasında aynı açıda
Gereksinimler merdivenlerin kullanılması tavsiye edilir.
1. Tüm parçalar metalden yapılacaktır.
2. Yer seviyesinin minimum genişliği 24 inç olacaktır. 3.9.3.3 Sıvı çekebilecek olan halkalarda yeterli akıntı
3. Zemin ızgaralı yada kaymaz malzemeden
delikleri olacaktır.
yapılacaktır.
4. Yerin üzerindeki üst parmaklık küpeştesinin
yüksekliği 42 inç olacaktır.
a 3.9.4 YÜRÜYÜŞ YOLLARI OLARAK TAKVİYE
5. Döşemenin minimum yüksekliği 3 inç olacaktır. KADRONLARI
6. Zeminin üstü ile döşemenin altı arasındaki Düzenli olarak bir yürüyüş yolu olarak kullanılan bir
maksimum aralık ¼ inç olacaktır. Takviye kadronu yada bunun bir parçasının 24 inçten
7. Orta küpeştenin yüksekliği yaklaşık olarak yürüyüş küçük olmayan ve tank kabuğu üzerindeki kenar
yolunun en üstü ile küpeştenin en üstü arasındaki açısından uzakta bir genişliği olacaktır. Tercihen
mesafenin yarısı olacaktır. kenar açısının 3 fit 6 inç altında bulunacak ve
8. Küpeşte direkleri arasındaki maksimum mesafe 96
korumasız tarafta ve bir yürüyüş yolu olarak
inç olacaktır.
9. Tamamlanmış yapı 1000 librelik hareket halinde kullanılan kısmın sonunda standart bir küpeşte ile
konsantre bir yükü destekleyebilecek durumda yapılacaktır.
olmalı ve küpeşte yapısı küpeştenin en üstünden
herhangi bir yönde uygulanan 200 librelik bir yüke 3.9.5 TAKVİYE KADRONLARI İÇİN DESTEKLER
dayanabilecek durumda olmalıdır. Yatay ayağın yada ağın boyutu ayak yada ağ
10. Küpeşteler platformun iki yanında olacak ancak kalınlığının 16 katını geçerse tüm Takviye kadronları
erişim için gerekli olduğu yerlerde devam için destek sağlanacaktır. Bu gibi desteklere ölü yük
ettirilmeyecektir. ve halka üzerine yerleştirilebilecek olan dikey canlı
11. Küpeşte açıklıklarında, tank ile platform arasındaki
yük için gereken aralıklar bırakılacaktır bununla
6 inçten daha geniş olan tüm aralıklara zemin
döşenecektir. birlikte, aralık dış sıkıştırma bileziğinin genişliğinin 24
12. Tankın bir yerinden bitişikteki tankın bir yerine, katını geçmeyecektir.
zemine yada başka bir yapıya giden tank
pistleri/çıkış yolları yapıların serbest hareketlerine 3.9.6 ÜST RÜZGAR POTRELİ
izin verecek şekilde desteklenmelidir. Bu, çıkış 3.9.6.1 Takviye kadronunun gereken minimum kısım
yolunun bir tanka sıkı bağlanması ve çıkış yolu ile modülü aşağıdaki denklem ile bulunacaktır:
diğer tank arasında geçmeli bir ek yeri kullanarak
yapılabilir. (Bu metot hem tankın yerleşmesine
hemde diğer tankı tehlikeye sokmadan bir patlama Z=0.0001D2H2
sırasında çatlayabilmesine olanak tanır)
__________
a
ANSI teknik şartnamesine göre küpeşte yüksekliği. Bu
yükseklik bazı eyaletlerde zorunludur. Burada; Z=inç küp olarak gereken minimum kısım
Tablo 3-20 Merdivenler İçin Gereksinimler modülü
1. Tüm parçalar metalden yapılacaktır. D= nominal tank çapı, fit olarak.
Sayfa 37 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

H2 = fit olarak tank kabuğunun maksimum dolgu kullanılabilir. Tasarlanmış rüzgar hızı belirtilmemişse ve
yüksekliğinin üzerinde yüzer çatı için bir kılavuz tank kabuğu için hesaplanmış olan maksimum müsaade
olarak verilen herhangi bir boşluk da dahil olmak edilebilir rüzgar hızı saatte 100 milden aşağı ise,
üzere yüksekliği hesaplanan hız alıcıya bildirilmek koşulu ile kullanılabilir.
200 fit üzerindeki tank çapları için, denklemin gerektirdiği
kısım modülü alıcı ve üretici arasında yapılan anlaşma ile
Not: Bu denklem saatte 100 millik bir rüzgar hızı
azaltılabilir ancak modül 200 fitlik bir tank çapı için
temeline dayanır. Alıcı tarafından belirtilirse denklemin
gerekenden küçük olamaz. Tank kabuğu üzerindeki
sağ tarafını (V/100)2 –burada V mil olarak saatteki yüklerin tanımı için not 3.9.7.1’e müracaat ediniz.
rüzgar hızıdır- çarparak başkaca rüzgar hızları da

Tablo 3-21 Merdivenlerin Yükselme, Çıkış ve Açı İlişkileri

2R + r = 24 inç 2R + r = 26 inç
Yükseliş Basamak Açı Basamak Açı
Yüksekliği genişliği genişliği
(inç olarak) (inç olarak) (inç olarak)
R r Derece Dakika r Derece Dakika

5¼ 13 ½ 21 15 - - -
5½ 13 22 56 15 20 9
5¾ 12 ½ 24 43 14 ½ 21 38
6 12 26 34 14 23 12
6¼ 11 ½ 28 30 13 ½ 24 53
6½ 11 30 35 13 26 34
6¾ 10 ½ 32 45 12 ½ 28 23
7 10 35 0 12 30 15
7¼ 9½ 38 20 11 ½ 32 13
7½ 9 39 50 11 34 18
7¾ 8½ 42 22 10 ½ 36 26
8 8 45 0 10 38 40
8¼ 7½ 47 43 9½ 41 0
8½ - - - 9 43 23
8¾ - - - 8½ 45 49
9 - - - 8 48 22

3.9.6.2 Takviye kadronunun kısım modülü derinliğine eşit yada bundan büyük bir mesafe için
uygulanan elemanların özelliklerine göre olacaktır açıklığın ucunun ötesine uzayacaktır. Uç sertleştirme
ve 16 plaka kalınlığı altındaki ve uygulanabildiği elemanları kenar sertleştirme elemanlarına geçecek
durumlarda kabuk-kadron eki üzerindeki ve tam kuvvetleri gelişene kadar bunlara bağlı
mesafeler için tank kabuğunun bir kısmını olacaktır. Şekil 3-18 yukarıda anlatılan açıklığı
içerebilir. Kenar açıları kabuk halkasının üst göstermektedir. Açıklığın uzağındaki potrel çapraz
kenarına düz kaynak ile eklendiğinde, bu mesafe kesitinin yük taşıma kapasitesine eşit bir kapasite
açının dikey ayağının genişliği ile azaltılacaktır sağlayan alternatif detaylar sağlanabilir.
(bakınız Şekil 3-17 ve Tablo 3-22).
3.9.7 ARA RÜZGAR POTRELLERİ
3.9.6.3 Bir merdiven açıklığı bir Takviye kadronu 3.9.7.1 Sertleştirilmemiş kabuğun maksimum
içine yerleştirildiğinde, halkanın açıklığın dışındaki yüksekliği aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır:
kısmının kısım modülü, geçiş kısmı da dahil olmak
üzere, 3.9.6.1’in gereksinimlerine uygun olacaktır. H1 = 6(100t) √ (100t)3
Açıklığa bitişik olan kabuk geniş tarafı yatay bir D
düzleme yerleştirilmiş olan bir açı yada çubuk ile Burada:
sertleştirilecektir. Açıklığın diğer tarafları geniş H1= fit olarak ara rüzgar potreli ile kabuğun üst açısı
tarafı dikey bir düzleme yerleştirilmiş olan bir açı yada açık üstlü bir tankta üst rüzgar potreli arasındaki
yada çubuk ile takviye edilecektir. Bu kenar dikey mesafe.
sertleştiricilerinin kesit alanı kabuk kısmının kesit t= inç olarak üst kabuk sırasının kalınlığı
alanına eşit yada bundan büyük olacaktır. D= fit olarak nominal tank çapı
Sertleştiriciler ve ilave elemanlar açıklık etrafında
uygun bir döşeme sağlayacaktır. Takviye
elemanları düzenli halka kısımlarının minimum
Sayfa 38 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

veya üstü kapalı tanklar üzerindeki iç vakum için


eklenir. Fit kare başına 36 librelik toplam basınç elde
edilir (veya inç kare başına 0.25 libre). Bu amaçla, yer
üzerinden yaklaşık 30 fitlik yükseklikte, saatte 100
millik çok hızlı bir hızın oluşturacağı basınç elde edilir.
H1, diğer rüzgar hızları için alıcı tarafından belirtildiği
gibi değiştirilebilir. Bu değişiklik, denklemin sağ tarafını
2
(100/V) ile çarparak gerçekleştirilir. Alıcı tarafından
rüzgar hızından ziyade tasarlanmış bir rüzgar basıncı
olması gerektiği belirtilmiş ise önceki arttırma faktörleri
eklenmelidir (tasarlanmış rüzgar basıncı değerleri
içinde değilse)
b. Formül; rüzgar yükü için şekil faktörünü elimine eden,
tank kabuğunun teorik eğilme modu üzerinde yeknesak
rüzgar basıncına dayanır.
c. Formül; uç yüklerinden bağımsız ince duvar tüpleri
üzerindeki ve madde a’da belirtilen toplam basınca tabi
kritik yeknesak dış basınç için modifiye edilmiş U.S.
model tekne formülünü temel alır.
d. Madde a - c’de belirtilenlerden daha büyük diğer
faktörler alıcı tarafından belirtildiğinde kabuk üzerindeki
toplam yük buna uygun olarak değiştirilir ve H1, fit kare
başına 36 librelik oranla, değiştirilmiş toplam basınca
indirilir.

3.9.7.2 Sertleştirilmemiş kabuğun, H1, maksimum


yüksekliğini belirlemek için, üst kabuk sırasının
kalınlığı kullanılarak bir hesap yapılacaktır. Daha
sonra, dönüşen kabuğun yüksekliği aşağıdaki şekilde
hesaplanacaktır:

a. Aşağıdaki eşitlik ile her bir kabuk sırasının gerçek


genişliğini üst kabuk kalınlığı olan her bir kabuk
sırasının transpoze genişliği olarak değiştirin:

5
Wtr = W√(ttekbiçimli)
tgerçek

Burada:
Wtr = her bir kabuk sırasının inç olarak transpoze
genişliği
W = her bir kabuk sırasının inç olarak gerçek genişliği
ttekbiçimli = inç olarak üst kabuk sırasının kalınlığı
tgerçek = inç olarak transpoze genişliğin
hesaplandığı kabuk sırasının kalınlığı

b. Her bir sıranın transpoze genişliklerinin toplamı


dönüşen kabuğun yüksekliğini verecektir.

3.9.7.3 Dönüştürülen kabuğun yüksekliği maksimum


yükseklikten, H1, büyük ise, ara bir potrele ihtiyaç
Not: Tablo 3-22’de verilen modül bölümü; yatay olarak vardır:
yerleştirilmiş eğri ayaklı açının (kabuğa dik) uzun
ayağına dayanır a. Ara rüzgar potrelinin altında ve üzerinde eşit
stabilite için, potrel dönüştürülen kabuğun orta-
Şekil 3-17 – Tank kabukları için tipik takviye yüksekliğinde bulunmalıdır. Asıl kabuk üzerindeki
kardonu bölümleri (Bknz. Tablo 3-22) potrelin konumu yukarıdaki kalınlık eşitliği
kullanılarak dönüştürülen kabuk ile aynı sırada ve
Not: Bu formül, üstü açık veya kapalı olan tüm tankları
kapsar ve aşağıda sayılan faktörleri temel alır:
2 aynı nispi konumda olmalıdır.
a. fit kare başına 25,6 librelik bir basınç uygulayan
saatte 100 millik bir rüzgar hızı. Rüzgarın hızı, yer b. Potrel için dönüştürülen kabuktaki sertleştirilmemiş
üstünden herhangi bir yükseklik veya savurma kabuğun yüksekliği H1’i aşmamak koşuluyla başka
faktörü ile yüzde 10 oranında arttırılır. Böylelikle konumlar da kullanılabilir (bakınız 3.9.7.5)
basınç fit kare başına 31 libreye çıkarılır. Bu 5
librelik ekstra basınç, üstü açık içe çekmeli tanklar
Sayfa 39 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Tablo 3-22 Tank Kabukları Üzerindeki Sertleştirme-Halkası Kısımlarının Kısım Modülü (İnç küp olarak)

Sütun1 Sütun2 Sütun3 Sütun4 Sütun5 Sütun6


(Eleman boyutu Kabuk kalınlığı (inç olarak)
(inç olarak) 3/16 ¼ 5/16 3/8 7/16
Üst Açı: Şekil 3-17, Detay a
2½x2½x¼ 0,41 0,42 - - -
2 ½ x 2 ½ x 5/16 0,51 0,52 - - -
3 x 3 x 3/8 0,89 0,91 - - -
Kenar Açısı: Şekil 3-17, Detay b
2½x2½x¼ 16,1 1,72 - - -
2 ½ x 2 ½ x 5/16 1,89 2,04 - - -
3 x3 x¼ 2,32 2,48 - - -
3 x 3 x 3/8 2,78 3,35 - - -
4 x4 x¼ 3,64 4,41 - - -
4 x 4 x 3/8 4,17 5,82 - - -
Bir Açı: Şekil 3-17,Detay c (bakınız Not)
2½x2½x¼ 1,68 1,79 1,87 1,93 2,00
2 ½ x 2 ½ x 5/16 1,98 2,13 2,23 2,32 2,40
4x3x¼ 3,50 3,73 3,89 4,00 4,10
4 x 3 x 5/16 4,14 4,45 4,66 4,82 4,95
5 x 3 x 5/16 5,53 5,96 6,25 6,47 6,64
5 x 3 ½ x 5/16 6,13 6,60 6,92 7,16 7,35
5 x 3 ½ x 3/8 7,02 7,61 8,03 8,33 8,58
6 x 4 x 3/8 9,02 10,56 11,15 11,59 11,93
İki Açı: Şekil 3-17,Detay d (bakınız Not)
4 x 3 x 5/16 11,27 11,78 12,20 12,53 12,81
4 x 3 x 3/8 13,06 13,67 14,18 14,60 14,95
5 x 3 x 5/16 15,48 16,23 16,84 17,34 17,74
5 x 3 x 3/8 18,00 18,89 19,64 20,26 20,77
5 x 3 x ½ x 5/16 16,95 17,70 18,31 18,82 19,23
5 x 3 ½ x 3/8 19,75 20,63 21,39 22,01 22,54
6 x 4 x 3/8 27,74 28,92 29,95 30,82 31,55
Biçimlendirilmiş: Şekil 3-17, Detay e
b=10 - 23,29 24,63 25,61 26,34
b=12 - 29,27 31,07 32,36 33,33
b=14 - 35,49 37,88 39,53 40,78
b=16 - 42,06 45,07 47,10 48,67
b=18 - 48,97 52,62 55,07 56,99
b=20 - 56,21 60,52 63,43 65,73
b=22 - 63,80 68,78 72,18 74,89
b=24 - 71,72 77,39 81,30 84,45
b=26 - 79,99 86,35 90,79 94,41
b=28 - 88,58 95,66 100,65 104,77
b=30 - 97,52 105,31 110,88 115,52
b=32 - 106,78 115,30 121,47 126,66
b=34 - 116,39 125,64 132,42 138,17
b=36 - 126,33 136,32 143,73 150,07
b=38 - 136,60 147,35 155,40 162,34
b=40 - 147,21 158,71 167,42 174,99

Not: Detay a ve c’de verilen modül bölümü, yatay olarak yerleştirilmiş eğri ayaklı açının (kabuğa dik) uzun ayağına dayanır
Sayfa 40 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Notlar: 2. c,d ve e çubukları dolaşım tehlikesi ortaya


1. a, c, d ve e’nin kesit alanı 32ts2’ye eşit olmalıdır. ‘a’ çıkarmadıkları sürece potrel ağının en üstüne
olarak adlandırılan şeklin kesiti bir çubuk olabileceği konabilir.
gibi geniş açısı yatay olan bir açı da olabilir. Diğer 3. Bölüm A-A, B-B, C-C ve D-D’nin kısım modülü
kısımlar çubuk yada geniş ayakları dikey olan açılar 3.9.6.1’e uygun olacaktır.
olabilir. 4. Merdiven rüzgar potreli içinde sürekli olabilir yada bir
iniş sağlamak için karşılanmış olabilir.
5. Döşeme gereksinimleri için bakınız 3.9.6.3.

Şekil 3-18 Takviye kadronunda Merdiven Açıklığı

H1= fit olarak ara rüzgar potreli ile kabuğun en üst


3.9.7.4 Dönüştürülmüş kabuğun yüksekliğinin açısı yada açık üstlü bir tankın üst rüzgar potreli
yarısı maksimum yükseklik H1’i geçerse arasındaki dikey mesafe
sertleştirilmemiş kabuğun yüksekliğini
maksimumdan aşağıya çekmek için ikinci bir ara Not: Bu denklem saatte 100 millik bir rüzgar hızı temeline
potrel kullanılacaktır. dayanır. Alıcı tarafından belirtilirse denklemin sağ tarafını
(V/100)2 –burada V mil olarak saatteki rüzgar hızıdır-
3.9.7.5 Ara rüzgar potrelleri kabuğun yatay ek çarparak başkaca rüzgar hızları da kullanılabilir. Tank
yerinin 6 inç mesafesi içinde kabuğa kabuğu üzerindeki saatte 100 mil tasarlanmış rüzgar hızına
eklenmeyecektir. Bir potrelin ilk konumu yatay bir dahil yüklerin tanımı için not 3.9.7.1’e bakınız.
ek yerinden bir mesafe içinde ise, maksimum
sertleştirilmemiş kabuk yüksekliği aşılmamak 3.9.7.6.1 Dönüştürülmüş bir kabuk plakası
dışında potrel tercihen ek yerinden 6 inç aşağıda kullanımının ara rüzgar potrelinin 3.9.7.1’deki formül
olacaktır. ile hesaplanan H1’den daha küçük bir yükseklikte
bulunmasına izin verdiği durumlarda, dönüştürülmüş
3.9.7.6 Ara rüzgar potrelinin gereken minimum kabuğun orta yüksekliğindeki asıl kabuğun
kısım modülü aşağıdaki eşitlik ile belirlenecektir: yüksekliğine transpoze edilmiş olan aralık potrel
transpoze edilmiş olan yerden eklenirse minimum
Z= 0.0001D2H1 kısım modülü için hesaplamada H1 ile değiştirilebilir.
Burada:
Z= inç küp olarak gereken minimum kısım modülü 3.9.7.6.2 Ara rüzgar potrelinin kısım modülü ekli
D= fit olarak nominal tank çapı elemanların özelliklerine dayanacaktır ve kabuğa
yapılan ekin 1.47 (Dt)0.5 altında ve üstünde bir
Sayfa 41 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

mesafe için tank kabuğunun bir kısmını içine alıcı ve üretici arasında bir anlaşma konusu olmalıdır.
alabilir. Burada t ekteki kabuk kalınlığıdır.
3.10.2.5 Çatı plakaları tankın üst açısına üst
kısımdan sürekli bir dolgu kaynağı ile ilave
3.9.7.7 Kabuğun dışından 6 inç dışarı çıkan ara edilecektir, ancak:
sertleştiricilere nominal merdiven genişliği en az
24 inç ise sertleştiricide bir açıklığa gerek a. Çatı plakaları ile üst açı arasındaki sürekli dolgu
olmadan izin verilir. Bir sertleştiricinin daha büyük kaynağı 3/16 inçi aşmazsa, üst açıda ekindeki çatının
dış uzantıları için, sertleştiricinin dışı ile eğimi 12 inçte 2 inçi geçmezse, kabuktan-çatıya
merdivenin küpeştesi arasında minimum 18 inçlik sıkıştırma halkası detayları Şekil F-1’de
bir açıklık sağlamak için satıcının onayına bağlı gösterilenlerle sınırlı ise, Detay a ve d ve çatıdan-
olarak, merdiven genişlik olarak artırılacaktır. Bir kabuğa ek yerinin kesit alanı A 3.10.2.5 Madde c’de
açıklık gerekli ise, 3.9.6.3’te üst rüzgar potreli için hesaplanan değerden düşük yada bu değere eşit ise,
belirtilene benzer bir şekilde tasarlanabilir, ancak bu durumda ek yeri kırılabilir sayılabilir ve aşırı iç
sertleştiricide sadece 18 inçlik bir genişliğin basınç olması durumunda tank kabuğu ek yerlerinde
sağlanması gerekecektir. yada kabuktan-alta ek yerinde arıza olmasından önce
arıza çıkarabilir. Çatıdan-kabuğa ek yerinin arızası
3.10 Çatılar genellikle üst açının çökmeye başlaması ile başlar ve
3.10.1 TANIMLAR çatı plakalarının çevresinin 3/16 inçlik sürekli
Aşağıdaki tanımlar çatı tasarımları için geçerli kaynağının kopması ile devam eder.
olacaktır ancak 3.10.2.7’nin izin verdiği çatı tipini
sınırlandırıcı şekilde anlaşılmayacaktır: b. Kaynak büyüklüğü 3/16’yı aşarsa,üst açı ekindeki
a. Destekli bir koni çatı, yaklaşık olarak dik bir çatı eğimi 12 inçte 2 inçten daha büyükse, yada
koninin yüzeyine oluşturulmuş bir çatıdır ve kabuktan-çatıya sıkıştırma halkası detayları Şekil F-
ana desteğini potreller üzerindeki çatı kirişleri 1’de gösterilenlerden farklı ise, Detay a-d yada
ve sütunlar yada sütunlu yada sütunsuz çatıdan-kabuğa ek yerinin kesit alanı A 3.10.2.5
kirişlerdeki kiriş yerleri sağlar. Madde c’de hesaplanan değeri geçerse, yada her iki
b. Kendini destekleyen koni çatı, yaklaşık olarak taraftan dolgu kaynağı belirtilmişse, bu durumda API
dik bir koninin yüzeyine oluşturulmuş bir Standardı 2000’e uygun olarak acil durum
çatıdır ve sadece çevresinden desteklenir. havalandırma aygıtları alıcı tarafından tedarik
c. Kendini destekleyen kubbe çatı, yaklaşık edilecektir. Üretici aygıtlar için uygun tank bağlantıları
olarak küresel bir yüzeye oluşturulmuştur ve tedarik edecektir.
sadece çevresinden desteklenir.
d. Kendini destekleyen bir şemsiye çatı, yatay c. Alıcı tarafından kırılabilir bir ek yeri belirtilmişse,
kısımlar çatı plakalarının olduğu kadar kenarı çatıdan-kabuğa ek yerinin kesit alanı A aşağıdakini
olan düzenli bir çokgen olacak şekilde geçmeyecektir:
modifiye edilmiş bir kubbe çatıdır ve sadece
çevresinden desteklenir. A= 0.153W
30.800 tan θ
3.10.2 GENEL
3.10.2.1 Tüm çatılar ve destekleyici yapılar ölü Not: Terimlerin tanımı için bakınız Ek F.
ağırlığı artı proje edilen sahanın fut karesi başına
25 libreden az olmayacak olan tek biçimli canlı bir Çatıdan-kabuğa ek yeri bölgesinin tüm elemanları
yükü destekleyecek şekilde tasarlanmış olacaktır. kesit alanına katkı yapıyor sayılacaktır. Kırılabilir bir
ek yeri belirtildiğinde, üst açı 3.1.5.9 Madde e’nin şart
3.10.2.2 Çatı plakalarının minimum 3/16 inç koştuğundan daha küçük olabilir.
nominal kalınlığı olacaktır (müsaade edilebilir
sipariş bazında – plakanın fut karesi başına 7.65 3.10.2.6 Tüm çatı tipleri için, plakalar destekleyici
libre, 0.180 inç plaka yada 7-çap levha). Kendini kiriş yerleri ve/veya potrellere yapılan kaynakla değil
destekleyen çatılar için daha büyük bir kalınlık plakalara kaynak yapılan kısımlarla sertleştirilebilir.
gerekebilir (bakınız 3.10.5 ve 3.10.6). Alıcı
tarafından aksi belirtilmedikçe, kendini 3.10.2.7 Bu kurallar tank çatılarının tasarım ve yapımı
destekleyen çatıların plakaları için gereken tüm ile ilgili tüm ayrıntıları içeremez. Alıcının onayı ile,
aşınma payı hesaplanan kalınlığa ilave edilmelidir. çatının 3.10.4, 3.10.5, 3.10.6 ve 3.10.7’ye uygun
Desteklenen çatıların plakalarının tüm aşınma olması gerekmez. Üretici bu standartta şart
payı minimum nominal kalınlığa ilave edilecektir. koşulduğu kadar güvenli olmak için tasarlanmış ve
yapılmış bir çatı tedarik edecektir. İstikrarsızlık
3.10.2.3 Desteklenen koni çatıların çatı plakaları sonucu başarısızlığı önlemek için bu çatıların
destekleyen elemanlara eklenmeyecektir. tasarımına özel önem verilmelidir.
3.10.2.4 Tüm dahili ve harici yapısal elemanların 3.10.2.8 Alıcı çatıyı destekleyen sütunlara
0.17 inçlik herhangi bir bileşende minimum bindirilecek ikincil yükler belirtirse, sütunlar aşağıdaki
nominal kalınlığı olacaktır. Varsa, yapısal gereksinimi karşılamak üzere oranlanmalıdır:
elemanlar için bir aşınma payı sağlama yöntemi
Sayfa 42 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

fa +fbx + fby ≤ 1.0 Y= t/R değerleri 0.015’e eşit ya da bundan büyük


Fa+Fbx+Fby olan yapısal ya da boru şeklindeki kısımlar için 1.0
t/R değerleri 0.015’den küçük olan yapısal yada boru
Burada: şeklindeki kısımlar için
=[200/3 x (t/R)] [2 - 200/3(t/R)]
fa= hesaplanan eksen gerilmesi t= inç olarak tüp şeklindeki kısmın kalınlığı eksi
Fa= eksen kuvveti tek başına var olması belirtilen tüm aşınma payları. (Aşınmaya maruz kenar
durumunda müsaade edilebilecek kabul edilebilir ya da kenarlardaki tüm aşınma payları da dahil olmak
eksen gerilmesi üzere minimum kalınlık ana sıkıştırma elemanları için
fb= ilgili noktanın altındaki hesaplanan sıkıştırma ¼ inçten destek ya da diğer ikincil elemanlar için de
kıvrım gerilmesi 3/16 inçten daha küçük olmayacaktır.
Fb= kıvrım gerilmesi tek başına var olması R=inç olarak tüp şeklindeki kısmın dış yarıçapı
durumunda müsaade edilebilecek kabul edilebilir FS= emniyet faktörü
3
sıkıştırma kıvrım gerilmesi
= 5 + L/r - (L/r)
3 350 18.300.000
x ve y alt harfleri: gerilmenin geçerli olduğu kıvrım
ekseni
Ana sıkıştırma elemanları için, L/r 180’i
geçmeyecektir. Destek ve diğer ikincil elemanlar için,
3.10.3 KABUL EDİLEBİLİR GERİLME
L/r 200’ü geçmeyecektir.
3.10.3.1 Genel
Yapının tüm kısımları maksimum statik gerilme Not 1: Y dışındaki kabul edilebilir gerilmeler için, AICC S
toplamı 3.10.3.2’den 3.10.3.5’e kadar olan 310-311’de İnşaatlar İçin yapısal Çeliğin Tasarım, Üretim
maddelerde belirtilen limitleri aşmayacak şekilde ve Yapımı ile ilgili teknik özellikler (1969), Tablo 1-33, ‘Ana
oranlanacaktır. ve İkincil Elemanlar’ başlıklı sütuna bakınız.
Not 2: Y dışındaki kabul edilebilir gerilmeler Tablo 1-33,
3.10.3.2 Gerilme ‘İkincil Elemanlar’ sütun başlıklı AICC S 310-311’de
Maksimum müsaade edilebilir gerilme aşağıdaki verilmiştir.
limitleri geçmeyecektir:
a. Ağ bölümündeki haddeli çelik için, inç kare 3.10.3.4 Kıvrılma
başına 20.000 libre Maksimum kabul edilebilir kıvrılma gerilmesi
b. Daha ince plaka alanındaki tam-penetrasyonlu aşağıdaki limitleri geçmeyecektir:
yiv kaynakları için, inç kare başına 18.000 libre a. Yuvarlak şekilli uç fiberler üzerinde gerilme ve
sıkıştırma bileziğinin ikincil desteklenmemiş genişliğin
3.10.3.3 Sıkıştırma 13 katından büyük olmadığı durumlarda yükleme
Maksimum müsaade edilebilir sıkıştırma düzleminde bir simetri ekseni ile yapılmış elemanlar
aşağıdaki limitleri geçmeyecektir: için, sıkıştırma bileziği genişlik-kalınlık orantısı 17’yi
a. İkincil yön değiştirmenin önlendiği haddeli çelik geçmez ve ağ derinlik-kalınlık oranı inç kare başına
için inç kare başına 20.000 libre. 70-22.000 libreyi geçmez.
b. Daha ince plaka alanındaki tam-penetrasyonlu
yiv kaynakları için, inç kare başına 20.000 b. Simetrik olmayan fiberler üzerinde gerilme ve
libre. sıkıştırma bileziğinin ikincil desteklenmemiş genişliğin
c. Kesit alanındaki sütunlar için, L/r ≤ 120 13 katından büyük olmadığı durumlarda- inç kare
olduğunda, (bknz not 1) başına 20.000 libre.

2 c. Diğer yuvarlak şekiller, yapılmış elemanlar ve


Cma= [1 - L/r) ] (33.000Y)
plaka potrellerinin uç fiberlerindeki gerilme için inç
34.700 FS
kare başına 20.000 libre.
120< L/r ≤ 131.7 iken (bakınız Not 2) d. Yükleme düzleminde bir simetri ekseni olan diğer
2 yuvarlak şekiller, yapılmış elemanlar ve plaka
[1 - L/r) ] (33.000Y) potrellerinin uç fiberlerindeki sıkıştırma için, aşağıdaki
Cma= 34.700 FS ifadeden hesaplanan daha büyük değer, inç kare
1.6 – (L/200r) başına libre olarak:
20.000 – 0.571(l/r)2
L/r > 131.7 iken (bakınız Not 2),
12.000.000 ≤ 20.000
Cma= 149.000.000Y (ld)/Af
2
(L/r) [1.6 – (L/200r)]
Burada:
Burada:
Cma = libre olarak inç kare başına maksimum l= sıkıştırma bileziğinin desteklenmemiş uzunluğu
müsaade edilebilir sıkıştırma r= yükleme düzlemindeki bir eksen yakınındaki
L= inç olarak sütunun desteklenmemiş kısmı
kısmın dönme yarıçapı
r= inç olarak en düşük dönme yarıçapı.
d= kısım derinliği
Sayfa 43 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Af= sıkıştırma bileziğinin alanı


3.10.4.4 Çatı kirişi görevi yapar yapısal elemanlar
e. Diğer simetrik olmayan uç fiberler üzerinde yuvarlanmış yada üretilmiş elemanlar olabilir ancak
sıkıştırma için, aşağıdaki ifadeden hesaplanan her halükarda 3.10.2, 3.10.3 ve 3.10.4’ün kurallarına
değer, inç kare başına libre olarak: uygun olacaklardır. Yükü çatı kirişlerine uygulayan
12.000.000 ≤ 20.000 çatı plakaları ile direkt temas halindeki çatı kirişlerinin
(ld)/Af çatı plakaları ile çatı kirişlerinin sıkıştırma bilezikleri
arasında şu istisnalarla yeterli ikincil destek aldığı
3.10.3.5 Kopma kabul edilebilir:

Maksimum kabul edilebilir kopma gerilmesi a. Kirişler ve çatı kirişleri olarak kullanılan açık-ağlı
aşağıdaki limitleri geçmeyecektir: ek yerleri.
b. 15 inçten daha büyük nominal derinlikli çatı
a. boğaz bölgesindeki oyuk, tampon, delik ve kirişleri.
kısmi-penetrasyonlu yiv kaynakları için – inç kare c. 12 inçte 2 inçten daha büyük bir eğimi olan çatı
başına 13.600 libre. kirişleri.

b. Ağ bilezikleri arasındaki açık mesafenin ağ 3.10.4.5 Çatı kirişleri tankın çevresi boyunca ölçülen
kalınlığının 60 katından fazla olmadığı kiriş ve dış halkadaki merkezleri 2 π (6,28 fit) fitten fazla
potrel ağlarının brüt alanın üzerinde yada ağ olmayacak şekilde aralıklı olacaktır. iç halkalardaki
yeterince sertleştirildiğinde –inç kare başına aralık 5 ½ fitten daha büyük olmayacaktır.
13.000 libre. Depremlere maruz olan bölgelerdeki tanklar için alıcı
tarafından belirtildiğinde, ¾ inçlik (yada eşdeğerde)
c. Ağ sertleştirilmemişse, kiriş ve potrellerin brüt bağlantı çubukları dış halkalardaki çatı kirişleri
alanı üzerinden ağ bilezikleri arasındaki açık arasına yerleştirilecektir. Bu bağlantı çubukları I yada
mesafenin ağ kalınlığının 60 katından daha fazla H kısımları çatı kirişleri olarak kullanıldığında dışarıda
olacağı şekilde, ortalama en büyük kopma V/A, tutulabilir.
aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır:

V/A ≤ 19.500 3.10.4.6 Çatı sütunları yapısal şekillerden yapılacak


1+[h2/(7200t2)] yada alıcının onayına tabi olarak çelik boru
kullanılacaktır. Boru kullanıldığında, alıcının onayına
Burada: bağlı olarak sızdırmazlığı sağlanmlı yada boşaltma
V= libre olarak toplam kopma ve havalandırma için gerekli koşullar sağlanmalıdır.
A= inç kare olarak ağın brüt alanı
h= inç olarak ağ bilezikleri arasındaki açık mesafe 3.10.4.7 Çatı kirişlerinin dış sırası için olan çatı kirişi
t= inç olarak ağın kalınlığı klipsleri tank kabuğuna kaynak yapılacaktır. Sütun-
tabanlı klip kılavuzları sütun tabanlarının ikincil
3.10.4 DESTEKLİ KONİ ÇATILAR hareketini önlemek için tank dibine kaynak
3.10.4.1 Çatı plakaları üst kenara tüm kirişlerdeki yapılacaktır. Diğer tüm yapısal ekler cıvata ile
sürekli tam-dolgulu kaynaklarla kaynak edilecektir. tutturulacak, perçinlenecek yada kaynaklanacaktır.
Çatı ile üstün oluşturduğu açı kaynağı 3/16 inç
veya alıcının siparişinde belirtildi ise bundan daha 3.10.5 KENDİNİ DESTEKLEYEN KONİ ÇATILAR
Not: Çatı plakaları plakalara kaynaklanan kısımlarla
küçük olacaktır.
sertleştirilmiş olan kendini destekleyen çatıların minimum
kalınlık gereksinimlerine uygun olmaları gerekmez ancak
3.10.4.2 Çatının eğimi 12 inçte ¾ inç, yada alıcı üretici tarafından bu şekilde tasarlandığında alıcının
tarafından belirtildi ise daha büyük, olacaktır. Kiriş onayına bağlı olarak 3/16 inçten daha küçük olmamalıdır.
yerleri doğrudan potreller üzerine hafif değişen
kiriş yeri eğimleri yaratacak şekilde konmuşsa, en 3.10.5.1 Kendini destekleyen koni çatılar aşağıdaki
düz kiriş yerinin eğimi belirtilen yada sipariş edilen gereksinimlere uygun olacaktır:
çatı eğimine uygun olacaktır.
θ ≤ 37 derece (tanjant = 9:12)
3.10.4.3 Çatı kirişleri de dahil olmak üzere ana sin θ ≥ 0.165 (eğim = 12 inçte 2 inç)
destek elemanları yuvarlanmış yada yapılmış
kısımlar yada kirişler/destekler olabilir. Bu Minimum kalınlık = D ≥ 3/16 inç
elemanlar çatı plakaları ile temas halinde 400 sin θ
olabilecek olmalarına karşın, bir elemanın
sıkıştırma bileziği yada bir kirişin üstünün çatı Maksimum kalınlık: ½ inç
plakalarından hiçbir destek almadığı kabul
edilecek ve, gerekirse, diğer kabul edilebilir Burada:
yöntemlerle ikincil olarak desteklenecektir. Bu θ = derece olarak koni elemanlarının yatay düzleme
elemanlardaki kabul edilebilir gerilmeler madde olan açısı
3.10.3’e göre gerçekleştirileceltir. D = fit olarak tankın nominal çapı.
Sayfa 44 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Not: Canlı ve ölü yüklerin toplamı fut kare başına 45 libreyi


Not: Canlı ve ölü yüklerin toplamı fut kare başına 45 geçerse, minimum kalınlık aşağıdaki oran kadar
libreyi geçerse, minimum kalınlık aşağıdaki oran kadar artırılacaktır:
artırılacaktır:
canlı yük + ölü yük
√canlı yük + ölü yük 45
45
3.10.7 KENDİNİ DESTEKLEYEN ÇATILAR İÇİN
3.10.5.2 Çatıdan-kabuğa kesişme yerindeki ÜST AÇI EKİ
katılım alanı Şekil F-1 kullanılarak belirlenecek ve 3.10.7.1 Üst açı ek yerleri türlerindeki belirli
aşağıdaki ile eşit yada ondan fazla olacaktır: kısıtlamalar ve bunların tanım ve bilgileri için 3.1.5.9
D2 Madde c’ye bakınız. Kaynak ayrıntısı için 5.2’ye
3000 sin θ bakınız.

yukarıdaki ifadeden hesaplanan alan, nominal 3.10.7.2 koni, kubbe ve şemsiye tipleri de dahil olmak
madde kalınlığı eksi tüm aşınma paylarına üzere kendini destekleyen çatılar için, üreticinin
dayanır. opsiyonunda olmak üzere, çatı plakalarının kenarları
kaynak şartlarını geliştirmek amacıyla üst açıya
Not: Canlı ve ölü yüklerin toplamı fut kare başına 45 doğru düz dayanmak için yatay olarak bilezik ile
libreyi geçerse, minimum kalınlık aşağıdaki oran kadar tutturulabilir.
artırılacaktır:
3.11 Tanklar Üzerindeki Rüzgar Yükü
canlı yük + ölü yük (Devrilme Stabilitesi)
45 3.11.1 Alıcı tarafından belirtildiğinde, devrilme
stabilitesi şu prosedür kullanılmak suretiyle
3.10.6 KENDİNİ DESTEKLEYEN KUBBE VE hesaplanacaktır: Rüzgar yükü yada basıncı dikey
ŞEMSİYE ÇATILAR düzlemli yüzeylerde fut kare başına 30 libre, silindirik
Not: Çatı plakaları plakalara kaynaklanan kısımlarla yüzeylerin projekte edilen alanlarında fut kare başına
sertleştirilmiş olan kendini destekleyen çatıların 18 libre, konik ve ikili-kıvrılmış yüzeylerin projekte
minimum kalınlık gereksinimlerine uygun olmaları
edilmiş alanları üzerinde fut kare başına 15 libre
gerekmez ancak üretici tarafından bu şekilde
tasarlandığında alıcının onayına bağlı olarak 3/16 olarak kabul edilecektir. Bu rüzgar basınçları saatte
inçten daha küçük olmamalıdır. 100 mil rüzgara göredir. Saatte 100 milden farklı
rüzgarlar için tasarlanmış olan yapılar için, yukarıda
3.10.6.1 Kendini destekleyen kubbe ve şemsiye belirtilen rüzgar yükleri aşağıdaki orantıya göre
çatılar aşağıdaki gereksinimlere uygun olacaktır: ayarlanacaktır:

Minimum yarıçap = 0.8D (alıcı tarafından aksi (V/100)2


belirtilmedikçe)
Maksimum yarıçap = 1.2 D Burada:

Minimum kalınlık = rr ≥ 3/16 inç V= saat başına mil olarak rüzgarın alıcı tarafından
200 belirtildiği şekilde hızı
Maksimum kalınlık = ½ inç
Not: Hız belirtilmediğinde, devrilme istikrarsızlığından
Burada: kaçınacak olan maksimum rüzgar hızı hesaplanarak alıcıya
D = fit olarak tank kabuğunun nominal çapı. bildirilecektir.
rr = fit olarak yarıçapın kökü
3.11.2 Demirlenmemiş bir tank için, rüzgar
Not: Canlı ve ölü yüklerin toplamı fut kare başına 45 basıncından kaynaklanan devrilme momenti tüm tank
libreyi geçerse, minimum kalınlık aşağıdaki oran kadar içerikleri haricinde ölü-yük direnç momentinin üçte
artırılacaktır: ikisini geçmeyecek ve aşağıdaki şekilde
hesaplanacaktır:
√canlı yük + ölü yük
45 M ≤ 2/3 (WD/2)

3.10.6.2 Çatıdan-kabuğa kesişme yerindeki Burada:


katılım alanı Şekil F-1 kullanılarak belirlenecek ve M = fut-libre olarak rüzgar basıncından devrilme
aşağıdaki ile eşit yada ondan fazla olacaktır: momenti,
Drr W = libre olarak yukarı kalkmaya direnç gösterecek
1500 olan kabuk ağırlığı eksi tüm aşınma payları artı kabuk
tarafından desteklenen ölü ağırlık eksi çatıdaki iç
Yukarıdaki ifadeden hesaplanan alan nominal basınç gibi işletme şartlarından eşzamanlı yukarı
maddi kalınlık eksi tüm aşınma paylarına dayanır. kaldırma.
D = Fit olara tank çapı.
Sayfa 45 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Burada:
3.11.3 Demirlere ihtiyaç olduğunda, demir başına
tasarım gerilmesi yükü aşağıdaki gibi olacaktır: tB = libre olarak demir başına tasarlanmış gerilme
yükü
tB = 4M - W d= fit olarak demir çemberinin çapı
dN N N= demir sayısı

Demirler birbirlerinden maksimum 10 fit uzaklıkta


bulunacaktır. Demirler için kabul edilebilir tasarım
gerilmesi Ek F’ye uygun olacaktır.
Sayfa 46 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

EK A – KÜÇÜK TANKLAR İÇİN OPSİYONEL


TASARIM TEMELİ A.3 Tasarım
A.1 Kapsam A.3.1 Birleşik etkinlik faktörü uygulanmadan önceki
A.1.1 Bu ek nispeten küçük kapasiteli ve içinde maksimum çekme gerilmesi inç kare başına 21.000
gerilmeli bileşenlerin maksimum ½ inç nominal libre olacaktır.
kalınlığa sahip olduğu şantiye yerinde yapılmış
tanklarla ilgili kuralları belirler. Gerilmeli bileşenler A.3.2 Gerilmeler tankın su ile dolu olduğu (özgül
kabuk ve takviye plakalarını, gömme tip temizlik ağırlık = 1,0) yada sudan ağır olduğu için
tertibatları için alt ve kabuk takviye plakalarını ve depolanacak sıvı ile dolu olduğu varsayımı ile
gömme tip bağlantılar ve kabuğa kaynak yapılan hesaplanacaktır.
alt plakaları içerir. Gerilmeli bileşenler diğer alt
plakaları, kapakları yada meme ve menhol A.3.3 Her bir halkadaki gerilme, ilgili sıranın alt yatay
deliklerini ve bunların bileziklerini içine almaz. ek yerinin orta çizgisinin 12 inç üzerinde
hesaplanacaktır. Bu gerilmeler hesaplanırken tank
A.1.2 Bu Ek ancak alıcı tarafından belirtildiğinde çapı alt sıranın nominal çapı olarak dikkate
geçerlidir ancak –20 Fahrenayt derecenin alınacaktır.
üzerindeki tasarım metal ısısı ile sınırlıdır (ince
taneli malzeme kullanıldığında –40 Fahrenayt A.3.4 Birleşik etkinlik faktörü 0.85 olacak, nokta
derecenin üzerinde). radyografisi A.5.3 uyarınca gerekecektir. Alıcı ile
üretici arasında anlaşma ile nokta radyografisi iptal
A.1.3 Bu Ek Kısım 2 malzemelerinin tümü için tek edilebilir ve 0.70 birleşik etkinlik faktörü kullanılabilir.
kabul edilebilir gerilme daha yüksek kuvvetteki
çelikler için herhangi bir avantaj sağlamamasına A.4 Kabuk Plakalarının Kalınlığı
karşın uygulanabilir. A.4.1 Kabuk plakalarının minimum kalınlığı dikey ek
yerlerindeki gerilmeden aşağıdaki formül kullanılarak
A.1.4 Bu Ek sadece bu standarttaki temel hesaplanacaktır:
kurallardan farklı olan gereksinimleri belirtir.
Belirtilmeyen gereksinimler için, temel kurallar t= (2.6)(D)(H-1)(G) + CA
izlenmelidir; bununla birlikte, bir rüzgar yükünün (E)(21.000)
devirme etkisi de düşünülmelidir.
Burada:
A.1.5 A.4’e göre bir tasarım için tipik büyüklükler, t= inç olarak minimum kalınlık (bakınız 3.6.1.1)
kapasiteler ve kabuk plakası kalınlıkları Tablo A- D= fit olarak tankın nominal çapı
1’den A-4’e kadar listelenmiştir(birleşik etkinlik = H= fit olarak tasarlanmış sıvı seviyesi
0.85; özgül ağırlık = 1.0; aşınma payı = 0). G= alıcı tarafından belirtildiği gibi depolanacak sıvının
özgül ağırlığı, ancak hiçbir durumda 1.0’dan küçük
A.2 Malzemeler olmayacaktır.
A.2.1 Kabuk plakası malzemeleri A.1.1’de E= birleşik etkinlik A.3.4 uyarınca 0.85 yada 0.70
belirtildiği gibi ½ inçten daha kalın olmayacaktır. CA= Alıcı tarafından belirtildiği şekilde inç olarak
aşınma payı (bknz. 3.3.2)
A.2.2 Gerilmeli bileşenler için, Tablo 2-3’te
listelenen Grup I ve Grup II malzemeleri –20 A.4.2 Hiçbir durumda kabuk plakalarının nominal
Fahrenayt derecelik bir tasarım ısısı üzerinde kalınlığı (yüzer çatıların kabuk uzantıları da dahil)
2.2.9’un ve Şekil 2.1’in sertlik gereksinimleri 3.6.1.1’de listelenenden daha az olmayacaktır. Kabuk
olmadan kullanılabilir. Grup III ve IIIA malzemeleri plakalarının nominal kalınlıkları, inşa edildiği şekilde
–40 Fahrenayt derecelik bir tasarım metal ısısı tank kabuğuna göre ayarlanır. Kalınlıklar, tankın
üzerinde kullanılabilir. dikilmesi gerekleri temeline göre yapılır.

A.2.3 Kabuk memesi ve menhol boyunları için


kullanılan malzeme 2.2.9, 2.5.5 ve Şekil 2-1’in
sertlik gereksinimleri olmadan 2.5, 2.6 ve Tablo 2-
3’e uygun olacaktır.
Sayfa 47 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Tablo A-1 – 72 İnç Sıralı Tanklar İçin Tipik Boyutlar ve İlgili Nominal Kapasiteler (varil olarak)

Sütun1 Sütun2 Sütun3 Sütun4 Sütun5 Sütun6 Sütun7 Sütun8 Sütun9 Sütun10 Sütun11
Tank Yükseklik
çapı Futu Tank Yüksekliği(fit)/Tamamlanan Tanktaki Sıra Sayısı
(fit) başına
düşen
kapasite
12/2 18/3 24/4 30/5 36/6 42/7 48/8 54/9 60/10

10 14,0 170 250 335 420 505 - - - -


15 31,5 380 565 755 945 1,130 - - - -
20 56,0 670 1,010 1,340 1,680 2,010 2,350 2,690 - -
25 87,4 1,050 1,570 2,100 2,620 3,150 3,670 4,200 4,720 5,250
30 126 1,510 2,270 3,020 3,780 4,530 5,290 6,040 6,800 7,550

35 171 2,060 3,080 4,110 5,140 6,170 7,200 8,230 9,250 10,280
40 224 2,690 4,030 5,370 6,710 8,060 9,400 10,740 12,100 13,430
45 283 3,400 5,100 6,800 8,500 10,200 11,900 13,600 15,300 17,000
50 350 4,200 6,300 8,400 10,500 12,600 14,700 16,800 18,900 21,000
60 504 6,040 9,060 12,100 15,110 18,130 21,150 24,190 27,220 28,260
D=58
70 685 8,230 12,340 16,450 20,580 24,700 28,800 32,930 30,970 -
80 895 10,740 16,120 21,500 26,880 32,260 37,600 35,810 D=64 -
90 1,133 13,600 20,400 27,220 34,030 40,820 40,510 D=73 - -
100 1,399 16,800 25,200 33,600 42,000 48,400 D=83 - - -
120 2,014 24,190 36,290 48,380 58,480 D=98 - - - -
D=118
140 2,742 32,930 49,350 65,860 - - - - - -
160 3,581 43,000 64,510 74,600 - - - - - -
180 4,532 54,430 81,650 D=149 - - - - - -
200 5,595 67,200 100,800 - - - - - - -
220 6,770 81,310 102,830 - - - - - - -
D=202

Not: Bu tabloda verilen nominal kapasiteler aşağıdaki


formül kullanılarak hesaplanmıştır: İtalik olarak belirtilen kapasite ve çaplar (Sütun 4-11) sütun
C = 0.14D2H başlıklarında verilen tank yükseklikleri için ½ inç maksimum
izin verilebilir kabuk plakası kalınlığına, inç kare başına
Burada: maksimum 21.000 libre maksimum kabul edilebilir tasarım
C = 42-galonluk variller halinde tank kapasitesi gerilmesine, 0.85 birleşik etkinliğe ve aşınma payı
D = fit olarak tank çapı (bakınız A.4.1) olmamasına dayalı maksimum değerlerdir.
H = fit olarak tank yüksekliği (bakınız A.4.1)

A.5 Tank Ek Yerleri a’ya uygun olacaktır. Yatay ek yerlerinin nokta


A.5.1 Kabuktaki dikey ve yatay ek yerleri, alt ek radyografları 6.1.2.3’e uygun olacaktır.
yerleri, kabuktan-alta ek yerleri, rüzgar potreli ek
yerleri, alt ek yerleri ve çatı ve üst-kenar ek yerleri A.6 Ara Rüzgar Potrelleri
3.1.5’e uygun olacaktır. Ara rüzgar potrellerinin hesaplanması ve kurulumu
alıcı tarafından belirtilmedikçe gerekmez.
A.5.2 3.7.3’ün kaynak boşluğu gereksinimleri,
kaynakların bağlantıların etrafındaki uçları A.7 Kabuk Menholleri ve Memeler
arasındaki boşluk dışında, bağlantıda kabuk A.7.1 Kabuk menholleri 3.7.5’e, Şekil 3-4A ve 3-
kalınlığının 2 ½ katından daha küçük olmayacaktır. 4B’ye ve Tablo 3-3’ten 3-7’ye kadar olan tablolara,
3.7.1.2’nin izin verdiği diğer tasarımlar dışında
A.5.3 Radyografik inceleme gerektiğinde, (birleşik uygun olacaktır.
etkinlik = 0.85) dikey ek yerleri için gereken nokta
radyografları, 3/8 inçlik kalınlık sınırı ve ilave A.7.2 Kabuk memeleri ve bilezikleri; 3.7.6’ya şekil
rasgele nokta radyografı dışında 6.1.2.2 madde 3-4B ve 3-6 arasındaki şekillere ve tablo 3-8 ile 3-
10 arasındaki tablolara uygun olacaktır
Sayfa 48 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

3.7.7.4’ün minimum gereksinimlerini karşılamak için


A.8 Gömme Tip Temizlik Tertibatları ihtiyaç olmadıkça gerekmez.
A.8.1 Gömme tip temizlik tertibatlarının ayrıntı ve
ebatları 3.7.7, Şekil 3-8 ve 3-9 ve Tablo 3-11’den 3- A.8.2 3.7.4 ve 3.7.7.3’te gerilme rahatlaması
13’e kadar olan tablolara uygun olacaktır ancak hükümleri alıcı tarafından belirtilmedikçe yada
3.7.5.5’te verilen artırılmış kabuk plakası kalınlığı birimdeki herhangi bir plakanın kalınlığı 5/8 inçten
daha büyük olmadıkça gerekmez.
Sayfa 49 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Tablo A-2 – 72 İnç Sıralı Tankların Tipik Boyutları İçin Kabuk Plakası Kalınlıkları (inç olarak)

Sütun1 Sütun2 Sütun3 Sütun4 Sütun5 Sütun6 Sütun7 Sütun8 Sütun9 Sütun10 Sütun11 Sütun12
a
Çap için
Tank Yüksekliği(fit)/Tamamlanan Tanktaki Sıra Sayısı izin
verilen
Tank maks.
Çapı Yüksek-
(fit) 6/1 12/2 18/3 24/4 30/5 36/6 42/7 48/8 54/9 60/10 lik (fit)

10 3/16 3/16 3/16 3/16 3/16 3/16 - - - - -


15 3/16 3/16 3/16 3/16 3/16 3/16 - - - - -
20 3/16 3/16 3/16 3/16 3/16 3/16 3/16 3/16 - - -
25 3/16 3/16 3/16 3/16 3/16 3/16 3/16 3/16 0,20 0,22 -
30 3/16 3/16 3/16 3/16 3/16 3/16 3/16 0,21 0,24 0,26 -

35 3/16 3/16 3/16 3/16 3/16 3/16 0,21 0,24 0,27 0,30 -
40 3/16 3/16 3/16 3/16 3/16 0,21 0,24 0,28 0,31 0,35 -
45 3/16 3/16 3/16 3/16 3/16 0,23 0,27 0,31 0,35 0,39 -
50 ¼ ¼ ¼ ¼ ¼ 0,26 0,30 0,35 0,39 0,43 -
60 ¼ ¼ ¼ ¼ 0,26 0,31 0,36 0,41 0,47 - 58,2

70 ¼ ¼ ¼ ¼ 0,30 0,36 0,42 0,48 - - 50,0


80 ¼ ¼ ¼ 0,27 0,34 0,41 0,48 - - - 43,9
90 ¼ ¼ ¼ 0,31 0,38 0,46 - - - - 39,1
100 ¼ ¼ ¼ 0,34 0,43 - - - - - 35,3
120 5/16 5/16 5/16 0,41 - - - - - - 29,6
-
140 5/16 5/16 0,35 0,47 - - - - - - 25,5
160 5/16 5/16 0,40 - - - - - - - 22,5
180 5/16 5/16 0,45 - - - - - - - 20,1
200 5/16 0,32 0,50 - - - - - - - 18,2
220 3/8 3/8 - - - - - - - - 16,6

Not: Bu tabloda gösterilen plaka kalınlıkları inç kare imalathane uygulamasına dayanarak, ağırlık bazında
başına 21.000 libre maksimum kabul edilebilir tasarım sipariş verilen 72 inç genişliğindeki plakaların kenar
gerilmesine, 0.85 birleşik etkinliğe ve aşınma payı kalınlıklarının nominal kalınlığı 0.03 inç geçeceği kabul
bırakılmamasına dayanır (bakınız A.4.1). Kesir olarak edilmiştir. 2.2.1.2.3’te asıl bir kalınlığın hesaplanan yada
verilen plaka kalınlıkları hidrostatik yükleme için belirtilen bir kalınlığı 0.01 geçmesine izin verilmiştir;
gerekenden daha kalındır ancak pratik nedenlerle sonuçta plaka kalınlıkları ancak kesirli değer, sıranın
verilen değerlerde sabitlenmişlerdir; bu sıralar için hesaplanan kalınlığını 0.02 inç geçtiğinde kesirli sayılar
plakalar bu nedenle ağırlık bazında sipariş verilebilir. olarak verilmiştir.
a
Ondalık olarak verilen plaka kalınlıkları maksimum Maksimum ½ inçlik kabuk plakası kalınlığına, inç kare
kabul edilebilir gerilmeye dayanır; bu sıraların plakaları, başına maksimum 21.000 libre kabul edilebilir tasarım
bu nedenle kalınlık bazında sipariş edilmelidir. (kalınlık gerilmesine, 0.85 birleşik etkinliğe ve aşınma olmayışına
gereksinimleri ve sipariş metotları için bakınız 2.2.1.2 ve dayanır.
A.4.) Gösterilen plaka kalınlığını elde ederken, ortalama

A.9 Gömme Tipli Kabuk bağlantıları cıvata delik çapının iki katı artı kabuktaki kesitin
Gömme tipli kabuk bağlantılarının boyutları ve dikey yüksekliğinin çarpımından az olmayacaktır:
detayları, 3.7.8, Şekil 3-10 ve Tablo 3-14’e uygun
olacaktır. tD (hD – N1 d) = tS (hC + 2d)
A.10 Gömme Tip Cıvatalı Kapı Levhaları

A.10.1 Gömme tipli cıvatalı kapı levhaları, şekil A-1 burada:


ve Tablo A-5’e uygun olacaktır
tD = İnç olarak, kapı plakasının kalınlığı
A.10.2 Cıvatalı kapı levhaları; A.10.2.1’den hD = İnç olarak kapı plakasının yüksekliği
A.10.2.7’ye kadar olan maddelerde belirtilen özel N1 = Kabuk kesitinin yanındaki ilk cıvata sırasında
tasarım gereklerini temel alır. bulunan cıvata sayısı
d = Cıvata ve cıvata deliklerinin inç olarak çapı
A.10.2.1 Kapı plakalarının minimum net kesit alanı tS = Kabuk plakasının inç olarak kalınlığı
(incelen uçları hariç) kabuk plakası kalınlığı ile hc = İnç olarak kabuk kesitinin yüksekliği
Sayfa 50 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

A.10.2.2 Cıvataların kesitindeki kopma gerilmesi, A.10.2.7 Aşağıdaki kurallar, gömme tipli cıvatalı
inç kare başına 16000 libreyi geçmeyecektir. kapı levhalarına uygulanır:
a. Portel; uçları sert zemin üzerin ise ve
A.10.2.3 Cıvatalar ve cıvata delikleri üzerindeki merkezden desteklenmiyorsa meydana
taşıma gerilmesi, inç kare başına 32.000 libreyi gelebilecek olan eğilme momentini
geçmeyecektir ve delikte döndürülen cıvatanın kaldırabilecek şekilde tasarlanacaktır.
uygunluğu Amerikan Çelik Yapı Enstitüsü b. Portelin üzerindeki yük; aşağıdaki boyutlara
Standartları ile aynı olacaktır. sahip su kolonunun ağırlığına eşit olacaktır: (1)
fit olarak tank yarıçapının 0,03 katı, (2) fit
A.10.2.4 Cıvatalanan bağlantının mukavemeti, olarak kabuk kesitinin genişliği artı 2 ve (3) fit
cıvatalanmamış kabuk plakası mukavemetinin en olarak tankın yüksekliği
az yüzde 90’ı kadar olacaktır. Gömme tipli kapı c. Portelin tasarlanmış uzunluğu; fit olarak kabuk
levhası üzerine gelen kopma yükü için: kesitinin genişliği artı 2’ye eşit olacaktır

(N)(a)(16.000) = tS (hC + 2,5 d + f) (21.000) (0.90) Not: Aşınma dolayısı ile cıvata ve cıvata deliklerindeki
fark yaklaşık olarak 0,020 inç olduğunda; deliklerin büyük
Kabarık tipli kapı levhaları üzerine gelen kopma boylu freze cıvataları ile genişletilmesi ve düzenlenmesi
yükü için: tavsiye edilir. Ancak, delikler, cıvatalanmış bağlantının
etkinliği 0,85’ten az olacak derecede genişletilmemelidir.
Cıvata deliklerinin çapları, Tablo 3-13 ve 3-14’te belirtilen
(N)(a)(16.000) = tS (hC + 4d ) (21.000) (0.90) cıvata çaplarından ¼ inç geniş hale getirildiğinde bu
noktaya ulaşılır.
burada:
N = Kapı plakasının her ucu için gereken cıvata A.10.3 Toprak zeminde duran ve beton tespit
sayısı duvarlı veya duvarsız beton istinat duvarlı veya
a = inç kare olarak, cıvataların kesit alanı duvarsız tanklara gömme tipli cıvatalı kapı levhaları
f = (inç olarak) kabuk kesitinin alt kısmından cıvata takıldığında bu işlemin, şekil A-2 metot a’da
sırası alt kısmının merkezi hattına kadar olan gösterilen şekilde eğimi sağlayacak ve tertibatı
mesafe destekleyecek şekilde yapılması gerekir.

A.10.2.5 Cıvata deliklerinin orta noktaları arasındaki A.10.4 Bir çevre duvarı üzerinde duran tanka,
mesafe cıvata çapının üç katından az olmayacaktır. gömme tipli cıvatalı bir kapı levhası takıldığında,
Plakanın sızdırmazlık ucundaki cıvata delikleri şekil A-2 Metot b’de gösterilen boyutlara sahip bir
aralıkları, minimum kapı levhası kalınlığı artı kesit verilmelidir.
nominal cıvata çapı artı burç kalınlığı (Burç
kullanılıyorsa) toplamının 7 katını geçmeyecektir. A.10.5 Gömme tipli cıvatalanmış kapı levhalarında
takılı boruların nominal boyutu olan 2 inç’ten geniş
A.10.2.6 Kabuk plakası kesiti yanındaki ilk cıvata açıklıklar, 3.7.2’ye uygun şekilde takviye edilmeli ve
deliği sırasındaki kapı levhası net bölümü çekme kapı plakası kesit alanının yerini tutmalıdır.
gerilmesi, inç kare başına 21.000 libreyi
geçmeyecektir ve bu gerilme, bir önceki sıra veya A.11 Kabarık Tipli Cıvatalı Kapı Levhaları
sıralardaki cıvataların toplam taşıma veya kopma
değerleri (hangisi daha az ise) için bir pay Kabarık Tipli Cıvatalı Kapı Levhaları, şekil A-3 ve
bırakıldıktan sonra daha sonraki sıralarda inç kare Tablo A-6’ya uygun olacaktır.
başına 20.000 libreyi geçmeyecektir.
Sayfa 51 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Tablo A-3 – 96 İnç Sıralı Tanklar İçin Kabuk Plakası Kalınlıkları ve Tipik Boyutlar (varil olarak)

Sütun1 Sütun2 Sütun3 Sütun4 Sütun5 Sütun6 Sütun7 Sütun8 Sütun9


Tank çapı Yükseklik
(fit) Futu başına Tank Yüksekliği (fit) / Tamamlanan Tanktaki Sıra Sayısı
düşen
kapasite 16/2 24/3 32/4 40/5 48/6 56/7 64/8
(varil olarak)

10 14,0 225 335 450 - - - -


15 31,5 505 755 1,010 1,260 - - -
20 56,0 900 1,340 1,790 2,240 2,690 - -
25 87,4 1,400 2,100 2,800 3,500 4,200 4,900 5,600
30 126 2,020 3,020 4,030 5,040 6,040 7,050 8,060

35 171 2,740 4,110 5,480 6,850 8,230 9,600 10,980


40 224 3,580 5,370 7,160 8,950 10,740 12,540 14,340
45 283 4,530 6,800 9,060 11,340 13,600 15,880 18,140
50 350 5,600 8,400 11,200 14,000 16,800 19,600 22,400
60 504 8,060 12,100 16,130 20,160 24,190 28,220 26,130
D=54
70 685 10,960 16,450 21,950 27,440 32,930 30,140 -
80 895 14,320 21,500 28,670 35,840 35,810 D=62 -
90 1,133 18,130 27,220 36,290 45,360 D=73 - -
100 1,399 22,380 33,600 44,800 D=88 - - -
120 2,014 32,250 48,380 54,200 - - - -

140 2,742 43,900 65,860 D=110 - - - -


160 3,581 57,340 74,600 - - - - -
180 4,532 72,570 D=149 - - - - -
200 5,595 89,600 - - - - - -
220 6,770 108,410 - - - - - -

Not: Bu tabloda verilen nominal kapasiteler aşağıdaki


formül kullanılarak hesaplanmıştır: İtalik olarak belirtilen kapasite ve çaplar (Sütun 4-11) sütun
C = 0.14D2H başlıklarında verilen tank yükseklikleri için ½ inç maksimum
izin verilebilir kabuk plakası kalınlığına, inç kare başına
Burada: maksimum 21.000 libre maksimum kabul edilebilir tasarım
C = 42-galonluk variller halinde tank kapasitesi gerilmesine, 0.85 birleşik etkinliğe ve aşınma payı
D = fit olarak tank çapı (bakınız A.4.1) olmamasına dayalı maksimum değerlerdir.
H = fit olarak tank yüksekliği (bakınız A.4.1)
Sayfa 52 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Sütun1 Sütun2 Sütun3 Sütun4 Sütun5 Sütun6 Sütun7 Sütun8 Sütun9 Sütun10
a
Çap için
Tank Yüksekliği (fit) / Tamamlanan Tanktaki Sıra Sayısı izin
verilen
maks.
Tank çapı Yüksek-
(fit) 8/1 16/2 24/3 32/4 40/5 48/6 56/7 64/8 lik (fit)
10 3/16 3/16 3/16 3/16 - - - - -
15 3/16 3/16 3/16 3/16 3/16 - - - -
20 3/16 3/16 3/16 3/16 3/16 3/16 - - -
25 3/16 3/16 3/16 3/16 3/16 3/16 0,20 0,23 -
30 3/16 3/16 3/16 3/16 3/16 0,21 0,24 0,28 -

35 3/16 3/16 3/16 3/16 0,20 0,24 0,28 0,33 -


40 3/16 3/16 3/16 3/16 0,23 0,28 0,32 0,37 -
45 3/16 3/16 3/16 0,21 0,26 0,31 0,36 0,42 -
50 ¼ ¼ ¼ 0,25 0,29 0,35 0,40 0,46 -
60 ¼ ¼ ¼ 0,27 0,34 0,41 0,48 - 58,2

70 ¼ ¼ ¼ 0,32 0,40 0,48 - - 50,0


80 ¼ ¼ 0,27 0,37 0,46 - - - 43,9
90 ¼ ¼ 0,31 0,41 - - - - 39,1
100 ¼ ¼ 0,34 0,46 - - - - 35,3
120 5/16 5/16 0,41 - - - - - 29,6

140 5/16 5/16 0,47 - - - - - 25,5


160 5/16 0,35 - - - - - - 22,5
180 5/16 0,40 - - - - - - 20,1
200 5/16 0,44 - - - - - - 18,2
220 3/8 0,48 - - - - - - 16,6

Not: Bu tabloda gösterilen plaka kalınlıkları inç kare imalathane uygulamasına dayanarak, ağırlık bazında
başına 21.000 libre maksimum kabul edilebilir tasarım sipariş verilen 72 inç genişliğindeki plakaların kenar
gerilmesine, 0.85 birleşik etkinliğe ve aşınma payı kalınlıklarının nominal kalınlığı 0.03 inç geçeceği kabul
bırakılmamasına dayanır (bakınız A.4.1). Kesir olarak edilmiştir. 2.2.1.2.3’te asıl bir kalınlığın hesaplanan yada
verilen plaka kalınlıkları hidrostatik yükleme için belirtilen bir kalınlığı 0.01 geçmesine izin verilmiştir;
gerekenden daha kalındır ancak pratik nedenlerle sonuçta plaka kalınlıkları ancak kesirli değer sıranın
verilen değerlerde sabitlenmişlerdir; bu sıralar için hesaplanan kalınlığını 0.02 inç geçtiğinde kesirli sayılar
plakalar bu nedenle ağırlık bazında sipariş verilebilir. olarak verilmiştir.
a
Ondalık olarak verilen plaka kalınlıkları maksimum Maksimum ½ inçlik kabuk plakası kalınlığına, inç kare
kabul edilebilir gerilmeye dayanır; bu sıraların plakaları başına maksimum 21.000 libre kabul edilebilir tasarım
bu nedenle kalınlık bazında sipariş edilmelidir. (kalınlık gerilmesine, 0.85 birleşik etkinliğe ve aşınma olmayışına
gereksinimleri ve sipariş metotları için bakınız 2.2.1.2 ve dayanır.
A.4.) Gösterilen plaka kalınlığını elde ederken, ortalama
Sayfa 53 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

2. Bu kaynağın boyutları kabuğu tankın altına ekleyen


Notlar: 1. Bu kaynağın boyutları kabuğu tankın altına dolgu kaynağının boyutları ile aynı olmalıdır. Kaynaktan
ekleyen dolgu kaynağının boyutları ile aynı olmalıdır. sonra, kaynak kapı plakasını temizlemek için düzgün
dövülmelidir.

Şekil A-1 Gömme-tip Cıvatalı Kapı Levhası (bakınız Tablo A-5)


Sayfa 54 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Tablo A-5 – Gömme Tipi Cıvatalı Kapı Levhaları (Bknz. Şekil A-1)
Tüm boyutlar inç olarak verilmiştir

Sütun 1 Sütun 2 Sütun 3 Sütun 4 Sütun 5 Sütun 6 Sütun 7 Sütun 8 Sütun 9 Sütun10 Sütun11
Kabuk
Kalınlığı
tS Q q h j K k tD hD f LD

¼ 7 1 15/16 7,375 4,165 36 2,837 7/16 53 7/8 2½ 131 ½


5/16 8 1 15/16 6,453 3,766 30 3,275 7/16 53 7/8 2½ 131 ½
3/8 8 1 15/16 6,453 3,766 30 3,404 7/16 53 7/8 2½ 139 ¼
7/16 8 2¼ 6,477 3,945 24 4,297 ½ 54 7/16 2½ 141 ¾
½ 8 2 1/4 6,477 3,945 22 4,892 9/16 54 7/16 2½ 146 ¼

Sütun12 Sütun13 Sütun14 Sütun15 Sütun16 Sütun17 Sütun18 Sütun19 Sütun20 Sütun21 Sütun22 Sütun23
Cıvata Sayısı Cıvata Cıvata Kare
Topla çapı uzunlu Cıvata kilit Bağlantı İstinat
Sıra1 Sıra2 m d ğu yivi uz. çubuğu Açı Levhası Ara bağlantı Uç bağlantı plakası

- 7 156 3/4 2 1 1/8 5/8 6x4x3/8 ¼ x11 5/8 ¼x5x11 5/8 ¼x8x11 5/8 ¼x9
- - 146 3/4 2 1 1/16 5/8 6x4x3/8 ¼ x11 5/8 ¼x5x11 5/8 ¼x8x11 5/8 ¼x9
3 6 164 3/4 2 1 5/8 6x4x3/8 ¼ x11 5/8 ¼x5x11 5/8 ¼x8x11 5/8 ¼x9
- 2 138 7/8 2¼ 1 1/8 ¾ 6x4x1/2 3/8x11 3/8 3/8x5x11 3/8 3/8x8x11 3/8 3/8x9
3 6 148 7/8 2½ 1¼ ¾ 6x5x1/2 3/8x11 3/8 3/8x5x11 3/8 3/8x8x11 3/8 3/8x9

Not: 5/8 inç yada daha küçük kabuk kalınlıklarında Amerikan Ulusal Standardı contaları plakanın her iki tarafında
kullanılacaktır.
Sayfa 55 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

METOT b – BETON ÇEVRE DUVARI ÜZERİNDE DURAN TANK

Not: Alt plaka açıya eklenmeden önce (a) açının üstüne bir kum tamponu gömme olarak konacaktır ve (b) toprak dolgu ve
kum tamponu iyice sıkıştırılacaktır.

Şekil A-2 Gömme-tip Cıvatalı Kapı Levhası Destekleri

Tablo A-6 – Kabarık-tip Cıvatalı Kapı Levhası (bakınız Şekil A-3)


Tüm boyutlar inç cinsinden verilmiştir.
Sütun 1 Sütun 2 Sütun 3 Sütun 4 Sütun 5 Sütun 6 Sütun 7 Sütun 8 Sütun 9 Sütun10
Kabuk
Kalınlığı
tS Q q h j K k tD hD LD

¼ 7 1 15/16 7.179 4.080 36 2,837 7/16 52 ½ 131 ½


5/16 7 1 15/16 7.179 4.080 30 3.404 7/16 52 ½ 131 ½
3/8 8 1 15/16 6.281 3.691 30 3,404 7/16 52 ½ 135 3/8
7/16 8 2¼ 6.328 3.883 24 4.109 ½ 53 ¼ 137 ¼
½ 8 2¼ 6.328 3.883 22 4.688 9/16 53 ¼ 141 ¾

Sütun 11 Sütun 12 Sütun 13 Sütun 14 Sütun 15 Sütun 16 Sütun 17


Cıvata Sayısı Cıvata
Çapı Cıvata Cıvata Kare Kilit
Sıra1 Sıra2 Toplam d uzunluğu Yiv Uz. Çubuğu

- 5 152 ¾ 2 1 1/8 5/8


- 7 144 ¾ 2 1 1/16 5/8
- 8 164 ¾ 2 1 5/8
- - 136 7/8 2¼ 1 1/8 ¾
- 6 144 7/8 2½ 1¼ ¾

Not: 5/8 inç yada daha küçük kabuk kalınlıklarında Amerikan Ulusal Standardı contaları plakanın her iki tarafında
kullanılacaktır.
Sayfa 56 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Şekil A-3 – Kabarık-tip Cıvatalı Kapı Levhası (bakınız Tablo A-6)


Sayfa 57 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

EK O – DİP-ALTI BAĞLANTILARI İÇİN TAVSİYELER


O.1 Kapsam
Bu ek depolama tanklarının dip-altı bağlantılarının O.3.1.1 Şekil O-2’de gösterilen beton tavan tonozu
tasarım ve yapımında dikkat edilecek temel tank dibine ve kabuğuna daha iyi destek sağlar
tavsiyeleri içerir. ayrıca halka duvar açıklığı etrafında Şekil O-1’deki
ayrıntılardan daha fazla tek biçimli takviye çubuğu
O.2 Tavsiyeler dağıtımı sağlar.

O.2.1 Bu ekin tavsiyeleri sadece önemli beklenen O.3.1.2 Arka dolgu teknik özelliklerine ve tonoz alanı
temel yerleşiminin beklenmediği yerlerde kullanım etrafına ve çevre duvarının içine arka dolgunun
için tasarlanmıştır. Tam limitleri belirlemek yerleştirilmesine özellikle dikkat gösterilmelidir.
mümkün değildir. Ancak tahmin edilen yerleşim ½ Sıkıştırma tam oturmayı önlemeye yetecek şekilde
inçi geçerse, temel tavsiyelerin uygunluğu yapılmalıdır.
muhtemel ilaveler, modifikasyonlar yada dip
bağlantılarının kaldırılması konusundaki ayrıntılı O.3.1.3 Çevre duvarının ve tonozun dibinde farklı
mühendislik çalışmalarına tabi tutulmalıdır. yüksekliklerde bulunan toprak özelliklerine, özellikle
daha büyük bağlantıların olacağı daha derin
O.2.2 Alt bağlantılarının detayları ve ayarlanması; tonozlara dikkat edilmelidir.
yürürlükte bulunan temel kuruluş şartları için
gerekli olan sıkılık ve sağlamlığı sağlayacak O.3.1.4 Önerilen ayrıntılar ve ebatlar Şekil O-1 ve O-
şekilde değişebilir. Şekil O-1, O-2 ve O-3’te 2’de ve Tablo O-1’de gösterilmiştir. Boyut k genel
gösterilen ayrıntılar kılavuz örneklerdir. Şekil O-1 olarak, tank statik olarak dolu iken bağlantıyı
ve O-2 beton bir çevre duvarı temelinde kullanılan kabuktan dibe dönmenin etkisi dışında tutmaya yeter.
ayrıntıları göstermektedir. Ancak benzer Sismik yükleme konum için ayrıca fazladan dikkat
tasarımlar toprak temeller üzerinde de gerektirebilir. Tank dibinde anüler plakalar olduğunda
kullanılabilir. Şekil O-3 toprak temeller üzerinde (tank dibinden daha kalın), boru bağlantısının yada
kullanılan başka bir ayrıntıyı göstermektedir. takviye plakasının kenarı ile anüler plakanın iç kenarı
Temelin ve bağlantıların diğer şekillerde arasında en az 12 inç aralık vermek yada, gerekli
ayarlanması (karter ve boru kombinasyonu dahil) olduğunda kalınlaştırılan, anüler plakayı dip
O.2.6 maddesinde gösterilen sözleşme şartlarına bağlantısını kuşatmak için bulunduğu yerde uzatmak
göre kullanılabilir. Her bir tasarım için, ses tavsiye edilir. Tablo O-1’deki boyutlar, kurulumlar,
mühendisliği ölçümleri kullanılacaktır. Alıcı incelemeler ve benzerleri için istenen açıklığı elde
tarafından istendiğinde bu işlemlere sismik etmek için değiştirilebilir.
uygulamalarda eklenecektir.
O.3.1.5 Beton duvarlar, zeminler ve tavanlar ACI
O.2.3 Borunun toprak ve dip bağlantısı ile 318’in ve yerel toprak koşullarının minimum
desteklenmesi sıvı, statik ve dinamik yüklerin gereksinimlerini karşılayacak şekilde tasarlanmalıdır.
yeterlik ve direncini teyit etmek için
değerlendirilecektir. Değerlendirmede, hem
doğrusal genleşme hem de gerilme dikkate O.3.2 TOPRAK TEMEL (BAKINIZ ŞEKİL O-3)
alınacaktır.
O.3.2.1 Şekil O-3’te gösterilen detay, bir beton çevre
O.2.4 Tank ve borudaki yada tankın dışındaki duvarı olmadığı durumlarda alternatif bir düzenleme
boru desteklerindeki nispi konumları sağlar.
etkileyebilecek tahmin edilen tüm önemli
yerleşimlere dikkat edilecektir. O.3.2.2 Koyulan yükler altında tekbiçimli yerleşim
sağlamak için toprak ve arka dolgu destek kapasitesi
O.2.5 Yüzer çatı tanklarında kullanılan dip değerlendirilmelidir.
bağlantıları giriş ürünü akıntısının doğrudan yüzer
çatıya etkisini önleyecek şekilde olmalıdır. O.3.2.3 Boru dibe bir açı ile bağlı olduğunda, boru
dibe gömülmüş ise dengesiz kuvvetlerin
O.2.6 Tüm ayrıntılar alıcı ile üretici arasındaki ayarlanmasına dikkat edilmelidir.
sözleşmeye tabidir.
O.3.2.4 Sismik olarak oluşan yükler belirtildiği zaman,
O.3 Kılavuz Örnekler tankın dibi ve kabuğun altındaki bu yükler, boru
üzerindeki ve etrafındaki arka destek tip ve derinliği
O.3.1 BETON TONOZ VE ÇEVRE DUVARI tercih edildiğinde dikkate alınmalıdır.
(BAKINIZ ŞEKİL O-1 VE O-2)
Sayfa 58 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Tablo O-1- Dip-Alt Bağlantılarının Boyutları (inç olarak)

Giriş
çap
(inç
olarak)
a b
D B/2 E F G H J K L W/2 T ST
6 21 9 14 30 23 12 44 78 36 5/8 ST4WF8.5
8 22 10 16 32 26 12 45 81 37 5/8 ST4WF8.5
12 24 12 18 34 30 12 47 85 39 5/8 ST6WF13.5
18 27 15 20 37 35 12 51 92 42 5/8 ST6WF13.5
24 30 18 24 41 42 12 55 100 45 5/8 ST6WF13.5
30 33 21 30 45 51 12 59 108 48 5/8 ST6WF13.5
36 36 25 36 50 61 12 64 118 51 5/8 ST8WF18.0
42 39 28 42 54 70 12 68 126 54 5/8 ST8WF18.0
48 42 32 48 58 80 12 72 134 57 5/8 ST8WF18.0
____________
Not: Bakınız Şekil O-1 ve O-2. Gösterilmemiş olan çaplar için, bir sonraki daha geniş büyüklüğün ebatları kullanılacaktır.
a
Sadece O-1’e uygulanır 64 ile 72 fit arasında (72 fit dahil) uzunluğa sahip tanklardan daha yüksek tanklar için, ¾ inçlik
plaka kullanılacaktır. T Anüler plakanın kalınlığından az olmayacaktır.
b
Yükü desteklemek için diğer bileşik bölümlerde kullanılabilir.
Sayfa 59 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Şekil O-1 Beton Çevre duvarı Temelli Dip-Alt Bağlantısı Örneği


Sayfa 60 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Not: Taslak plakalar kullanılıyorsa, tonoz üzerine tam bir plaka yerleştirilecektir.

Şekil O-2 Beton Çevre duvarı Temelli Dip-Alt Bağlantısı ve Geliştirilmiş Tank Dibi/Kabuk Desteği Örneği
Sayfa 61 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Not: Bu tip bağlantı 20 fitten küçük çaplı tanklarda kullanılmayacaktır.

Şekil O-3 Toprak-Tipi Temelli Dip-Alt Bağlantısı Örneği


Sayfa 62 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

EK F – KÜÇÜK İÇ BASINÇLAR İÇİN TANKLARIN TASARIMI

F.1 Kapsam yerinin kesit alanı 3.10.2.5 madde c’de hesaplanan


F.1.1 Üstü kapalı API Standardı 650 tanklarının değeri geçerse yada her iki tarafta dolgu kaynağı
maksimum iç basıncı bu ekin ilave gereksinimleri belirtilirse, API Standardı 2000’ın gereksinimlerine
karşılandığında izin verilen basınç olacaktır. bu ek uygun acil durum aygıtları alıcı tarafından tedarik
soğutulmamış sıvıların depolanması ile ilgilidir edilecektir. Üretici aygıtlar için uygun tank bağlantıları
(ayrıca bakınız API standardı 620, Ekler R ve Q). tedarik edecektir.
200 derece Fahrenayt üzerindeki kabuk
sıcaklıkları için bakınız Ek M. F.3 Çatı Detayları
Çatıdan kabuğa kesişme yerinin ayrıntıları sıkıştırma
F.1.2 İç basınç ile nominal tank çapının kesit alanı kuvvetine direnç gösteren, katılan alanın çapraz
çarpıldığında kabuktaki, çatıdaki ve kabuk yada çizgilerle gölgelendirildiği Şekil 1’e göre olacaktır.
çatının desteklediği tüm çerçevelerdeki metalin
ağırlığını geçmediğinde tasarım gereksinimleri için
F-2’den F-6’ya kadar olan şekillere bakınız. F.4 Maksimum Tasarım Basıncı ve Test
Sismik koşullarla ilgili devrilmeye karşı denge İşlemi
durumu, bağımsız olarak iç basınçtan bağımsız
olarak belirlenecektir. Sismik tasarım, Ek E’deki F.4.1 Yapılmış olan yada tasarım detayları
gerekleri karşılayacak şekilde olacaktır. belirlenmiş olan bir tank için tasarım basıncı P,
aşağıdaki denklemden çıkarılabilir (F.4.2’deki Pmax
F.1.3 Kabuğun, çatının ve çerçevenin ağırlığını kısıtlamalarına tabi olarak):
geçen ancak kabuk beton bir çevre duvarı gibi bir
denge ağırlığı ile demirlendiğinde inç kare başına P= (30.800(A)(tan θ) +8th
2 ½ libreyi geçmeyen iç basınçlar F-7’de
anlatılmıştır. D2

F.1.4 Bu ek kapsamında tasarlanan tanklar bu Burada:


standardın geçerli tüm kurallarına bu kuralların P=inç su olarak iç tasarım basıncı
yerini F-7’deki gereksinimler almadıkça uygun A=inç kare olarak Şekil F-1’de gösterildiği gibi
olacaktır. sıkıştırma kuvvetine direnen alan
θ=derece olarak çatı ile çatıdan kabuğa kesişme
F.1.5 Tank isim plakası (bakınız Şekil 8-1) tankın yerindeki yatay düzlem arasındaki açı
F.1.2 mi yoksa F.1.3 uyarınca mı tasarlandığını tan θ=fit olarak tank çapı
belirtecektir. D = Fit olarak tank çapı
tb=inç olarak nominal çatı kalınlığı
F.2 Havalandırma
F.4.2 Kabuğun tabanındaki kaldırma ile sınırlı
F.2.1 ÇALIŞTIRMA KOŞULLARI maksimum tasarım basıncı, F.4.3 tarafından başkaca
Hava menfezleri orantılı ölçülerinde normal bir kısıtlama olmadıkça, aşağıdaki denklem ile
çalıştırma şartları altında, iç basınç, ne iç tasarım hesaplanan değeri geçmeyecektir:
basıncını (P) ne de maksimum tasarım basıncını
(Pmax) geçecek şekilde tasarlanacaktır. (bknz. F.4 Pmax=0.245W + 8th
ve F.6 not) D2

F.2.2 ACİL DURUM KOŞULLARI Burada:


F.2.2.1 Sıkıştırma halkasının yapımı 3.1.5.9 Pmax=inç su olarak maksimum tasarım basıncı
madde e, 3.10.2 ve 3.10.4’e uygun olur ancak W=libre olarak kabuk ve kabuk ile çatı tarafından
bunların gereksinimlerini geçmezse, halkanın desteklenen tüm çerçevelerin (çatı plakaları değil)
özelliği korunacak ve ilave acil durum toplam ağırlığı
havalandırma aygıtlarına gerek olmayacaktır.
F.4.3 Minimum üst açısı ve küçük eğimli bir çatısı
F.2.2.2 Kaynak büyüklüğünün 3/16’yı geçtiği olan büyük tanklar için, hava menfezi ortamı
durumlarda, üst kenar ekindeki çatının eğimi 12 Pmax’den küçük olmalıdır (bakınız F.6 not)
inçte 2 inçten daha büyük ise, çatıdan kabuğa ek
Sayfa 63 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

ta= açı bacağının kalınlığı Wh= Eklenen çatının maksimum genişliği


tb= çubuk kalınlığı Rc= tank kabuğu iç yarıçapı
tc= kabuk plakası kalınlığı R2= tankın dikey orta çizgisinden ölçülen çatı uzunluğu
th= çatı plakası kalınlığı =RC / (Sin θ)
ts= kabuktaki kalınlaştırılmış plaka kalınlığı
Wc= Eklenen kabuğun maksimum genişliği

Not: Tüm ebat ve kalınlıklar inç olarak gösterilmiştir.

Şekil F-1-Sıkıştırma Halkalarının İzin Verilebilir


Detayları
Sayfa 64 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

F.4.4 Tankın tamamının bitirilmesinin ardından, F.7 İnç Kare Başına ½ Libreye Kadar Tasarım
tank üst açısına yada tasarlanmış sıvı seviyesine Basınçlı Demirli Tanklar
kadar su ile doldurulacaktır ve tasarım iç hava F.7.1 Bu standardın ihtiyaçlarını karşılayan ancak inç
basıncı su seviyesi üzerinde kalan kapalı boşluğa kare başına 2/12 libre tasarım basınçları olan tanklar
uygulanacak ve 15 dakika tutulacaktır. Hava için, kabuk kalınlıkları A.4.1’de belirtildiği gibi
basıncı daha sonra tasarım basıncının yarısına olacaktır, ancak basınç P (su inçi olarak) bölü fit
indirilecek ve sıvı seviyesi üzerindeki tüm olarak 12G tasarım sıvısı yüksekliğine ilave
kaynaklanmış ek yerleri bir sabun filmi, beziryağı edilecektir. Kalınlık tüm aşınma payları dahil olmak
yada uygun başka bir malzeme vasıtasıyla üzere 0.50 inç ile sınırlıdır.
sızmalara karşı kontrol edilecektir. Tank hava
menfezleri bu test öncesi ve sonrasında test F.7.2 destekli bir koni çatının çatıdan kabuğa
edilecektir. kesişme yerindeki gerekli sıkıştırma alanı F.5.1’de
gösterildiği şekilde hesaplanacaktır ve kesişme
F.5 Çatıdan Kabuğa Kesişme Yerinde yerine katılan sıkıştırma alanı da Şekil F-1’e göre
Gerekli Sıkıştırma Alanı belirlenecektir. Kubbe çatılar ve kendini destekleyen
F.5.1 Maksimum tasarım basıncının daha koni çatılar için gerekli alan ve bu alana katılan
önceden belirlendiği durumlarda (F.4.2 yada sıkıştırma alanı API Standardı 620’nin 3.12.3 nolu
F.4.3’ün izin verdiklerinden yüksek olmamak maddesi uyarınca olacaktır. ancak kabul edilebilir
şartıyla), çatıdan kabuğa kesişme yerindeki sıkıştırma gerilmesi inç kare başına 20.000 libreye
toplam gerekli sıkıştırma alanı aşağıdaki eşitlik yükseltilecektir.
kullanılmak suretiyle hesaplanabilir:
F.7.3 Çatı, çatı menholleri ve memelerin tasarım ve
2
A= D (P – 8th) kaynağı API Standardı 620’ye uygun olacaktır.
30.800(tan θ) Kendini destekleyen bir çatının kalınlığı uygulanabilir
olduğu durumlarda 3.10.5 yada 3.10.6’da
Burada: belirtilenden daha küçük olmayacaktır.
A = inç kare olarak çatıdan kabuğa kesişme
yerinde toplam gerekli sıkıştırma alanı F.7.4 Demirin ve bunun tanka yapılan ekinin tasarımı
A nominal malzeme kalınlığı eksi tüm aşınma üretici ile alıcı arasında bir anlaşma konusu olacak ve
paylarına dayanır. aşağıdaki şartları sağlayacaktır:

F.5.2 Kendini destekleyen çatılar için, sıkıştırma a. Tasarım gerilmeleri Tablo F-1’de belirtilen tüm
alanı 3.10.5 ve 3.10.6’da hesaplanan kesit şartları sağlayacaktır.
alanlarından daha az olmayacaktır. b. Aşınmanın bir ihtimal olduğu durumlarda,
demirler ve ekler için ilave bir kalınlık
F.6 Hesaplanan Arıza Basıncı düşünülmelidir. Demir cıvataları kullanılmışsa,
3.10.2.5’teki Madde a kriterlerine uygun olan nominal çaplarının 1 inç artı çap üzerinde en az
tanklarda sıkıştırma halkası alanındaki gerilme ¼ inç aşınma payından daha küçük olmaması
bırakma noktasına geldiğinde arızanın olması tavsiye edilir.
beklenebilir. Bu bazda, üst sıkıştırma halkası
arızanın olabileceği basınç için yaklaşık bir formül Tablo F-1 – İnç Kare Başına 2 ½ Libreye Kadar
F.4.1’in izin verdiği maksimum tasarım basıncı ile Tasarlanmış Basınçlı Tankların Bağlantı Demirleri
ifade edilebilir: İçin Tasarım Gerilmeleri
Pf= 1.6P – 4.8th
Demir cıvatası dişlerinin dip
Burada: kısmındaki izin verilebilir
Pf = (su) inç olarak hesaplanan arıza basıncı Kalmanın nedeni gerilme (inç kare başına libre)
Tank tasarım basıncı 15,000
Tank tasarım basıncı 20,000
Not: Bu formül, inç kare başına 32.000 librelik bir a
artı rüzgar
gerilmede meydana gelebilecek olan arızaya dayanır
Tank test basıncı 20,000
fiili bir arıza ile karşılaşılması, çatı kabuk bağlantısı C
bükülmesinin belirlendiğini ve büyük ihtimalle arızanın Arıza basıncı (bknz.
b
malzemenin esneklik noktasının sıkma halka F.6) x 1,5
bölgesinde aşıldığı zaman meydana geldiğini belirtir. a
Alçak oluklu tavanlardaki aşırı basınç, genellikle çatı Sismik tasarım gerekleri için bknz. Ek E
b
kabuk bağlantısındaki kırılabilir ek yerinin Bu durum için tankın altındaki sıvının efektif ağırlığı
arızalanmasına yol açar. Düşük eğimli çatısı olan ve bağlantı demirinin yükünü düşürecek şekilde kabul
minimum üst açısı olan geniş tanklara bu formülün edilmeyecektir arıza basıncı, tank takılırkenki kalınlık
uygulanması, maksimum tasarım basıncını sadece çok değerleri kullanılarak hesaplanacaktır
c
küçük bir miktar geçen arıza basınçlarının Belirtilen minimum esneklik mukavemeti
hesaplanması sonucunu verir. Bu tür alışılmadık
durumlarda bir havalandırma menfezi, maksimum
çalışma basıncı ile hesaplanmış arıza basıncı arasında
(menfezin özelliğine bağlı olarak çok az ve güvenli bir
fark sunmalıdır) tavsiye edilen limit, Pmax ‘ın 0,8 Pf ‘yi
geçmemesidir
Sayfa 65 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

c. Tüm demir cıvataları aynı şekilde oturtularak F.7.6 Tank su ile doldurulduktan sonra, kabuk ve
sıkıştırılacaktır ve tüm demir kemerleri tank bağlantı demiri sıkı olup olmadığı ihtimaline karşı
test suyu ile dolu iken ancak su üzerine görsel olarak incelenecektir. Tasarım basıncının 1.25
herhangi bir basınç uygulanmadan önce katı hava basıncı tasarım sıvısı seviyesine kadar su
kaynak yapılacaktır. Somunların yivleri ile doldurulmuş tanka uygulanacaktır. Hava basıncı
dayanmasını önleyecek şekilde, yivlerin tasarım basıncına düşürülecek ve tankın sıkı olup
ezilmesi veya yeni kilit somunlarının eklenmesi olmadığı kontrol edilecektir. Buna ilave olarak, su
gibi tedbirler alınacaktır. seviyesi üzerindeki tüm ek yerleri bir sabun filmi yada
d. Demirlerin kabuğa ekleri, kabuğa önemli başka uygun bir malzeme kullanılarak sızmaların
oranda bir lokalize gerilme ilave etmeyecektir. tespiti için test edilecektir. Test suyu tanktan
Ek yöntemi biçim bozulmasının ve tank boşaltıldıktan sonra (ve tank atmosfer basıncında
kabuğu rotasyonunun etkisini hesaba iken) sıkılık için demir kontrol edilecektir. Tasarım
katacaktır. Demir cıvatalarının kabuğa hava basıncı daha sonra demirin nihai kontrolü için
eklenmesi sertleştirilmiş sandalye-tipi tanka uygulanacaktır.
montajlarla yada yeterli büyüklük ve
yüksekliğe sahip demir halkaları ile olacaktır. F.7.7 Havalandırma alıcı tarafından API Standardı
200’e uygun olarak sağlanacaktır. Üretici uygun bir
F.7.5 Beton çevre duvarı gibi dengeleyici ağırlık tank bağlantısı sağlayacaktır. Hava menfezleri tankın
kabuğun alt kısmını kaldıracak olan direnç testi öncesi ve sonrasında kontrol edilecektir.
aşağıdakilerin en büyüğü olacak şekilde
tasarlanacaktır:
a. Boş tankın 1.5 katı büyüklüğündeki tasarım
basıncının oluşturduğu kalkma (tüm aşınma
payları düşüldükten sonra), artı tank
üzerindeki tasarım rüzgarı hızından
kaynaklanan kalkma.
b. Boş tanka (tank takıldığı sıradaki kalınlıklarla)
uygulanan test basıncının 1.25 katı kadar
basıncın neden olduğu kalkma.
c. Tasarım sıvısı ile doldurulan tanka uygulanan
hesaplanan arıza basıncının 1.5 katı kadar
basıncın neden olduğu kalkma. Sıvının etkin
ağırlığı çevre duvarının (Ek B’deki Tip) tank
kabuğundan iç projeksiyonu ile sınırlı
olacaktır. Toprak ve çevre duvarı arasındaki
sürtünme direnç olarak dahil edilebilir. Çevre
duvarı tasarımına bir ayaklık ilave edildiğinde,
toprağın etkin ağırlığı dahil edilebilir.
Sayfa 66 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

EK B – DİKEY SİLİNDİR PETROL DEPOLAMA TANKLARI TEMEL İNŞAATLARI İÇİN TAVSİYELER

taşıma kapasitesini düşüren ağır yapıların hemen


B.1 Kapsam yakınında bulunan alanlar.
B.1.1 Bu ek kapsamında yapılan tavsiyeler f. Tankların; olası kalkma, yer değiştirme veya
yassı tabanlı dikey çelik petrol depolama aşınma etkileri olan sel sularına maruz
tanklarının altındaki temellerin dizaynı ve kalabileceği yerler.
inşaatına ilişkin belli asgari temel gereklilikleri
belirlemek amacını güder. Bu tavsiyeler, iyi bir B.2.3 Alt-zeminin, aşırı çökme olmaksızın dolu tankın
uygulamanın çerçevesini çizmek ve söz konusu yükünü taşımaya elverişli olmaması halinde, tank
temellerin inşaatında göz önünde bulundurulması tabanı altındaki yüzeysel veya sathi yapının durumu
gereken bazı tedbirlere dikkat çekmek için çok da düzeltmeyeceğinin bilinmesi gerekir.
verilmiştir. Aşağıdaki genel yöntemlerden biri veya daha
fazlasının büyük bir olasılıkla kullanılması
B.1.2 Yüzeyler, alt-yüzeyler ve iklim şartlarının gerekecektir:
çok çeşitli olması nedeniyle, tüm durumları
içerecek tasarım verilerini belirlemek pratik a. Sorunlu malzemenin çıkarılarak, yerine diğer
değildir. İzin verilen toprak yükü ve kullanılacak elverişli ve sıkıştırılmış malzemelerin koyulması.
olan alt-yüzey inşaatının tipi dikkatli bir b. Yumuşak malzemenin kısa kazıklarla ya da
incelemeden sonra her bir durum için ayrı bir uygun şekilde kurutulmuş toprak veya diğer
şekilde belirlenmelidir. Aynı kurallar ve tedbirler, maddelerin oluşturduğu bir üst zemin ile
benzer büyüklükteki diğer yapıların dizaynı ve yükleyerek yoğunlaştırma.
inşaatında uygulanabilecek olması nedeniyle c. Yumuşak malzemenin, içerdiği suyu mümkünse
temel yerlerin seçiminde uygulanmalıdır. drenaj yolu ile çıkararak sıkılaştırma.
d. Kimyasal yöntemlerle veya çimento harcı
B.2 Yeraltı İnşaatı enjeksiyonu yoluyla stabilize etme.
e. Alt kısmına taşıma kazıkları koyarak veya temel
B.2.1 Herhangi bir tank yerinde, karşılaşılacak ayakları inşa ederek, yükü alt-toprağın altındaki
oturma miktarını ve olası sonuçlarını tahmin daha stabil bir malzemeyle taşıma.
etmek için yeraltı koşullarının niteliğinin bilinmesi f. Yükü, yumuşak malzemenin yeterince geniş bir
gereklidir. Bu bilgi; derin sondaj çalışmaları, yük alanı üzerine, yük yoğunluğu izin verilen limitler
ve toprak testleri ile bölgedeki benzeri yapıdaki dahilinde olacak ve aşırı çökme olmayacak
yapıların geçmişi ve bunlar hakkındaki bilgilerin şekilde dağıtacak bir temel inşa etme.
incelenmesinden oluşan keşif çalışmalarıyla elde
edilebilir. Toprak tabanı tank yükü ve içindekileri B.2.4 Balçık veya diğer istenmeyen maddelerinin
taşıyabilecek güçte olmalıdır. Nihai tek-tip çökme yerine koymak için ya da zemini uygun bir yüksekliğe
toplamı; bağlantı borularını germemeli veya ölçme çekmek için kullanılacak olan doldurma malzemesi
hatalarına neden olmamalı ve çökmenin tank sağlam, dayanıklı ve en azından anayol
tabanı zemin yüzeyinin altına düşecek kadar inşaatlarında dolgu için kullanılanlara denk olmalıdır.
devam etmemelidir. Dolgu malzemesinde bitkisel veya organik maddeler
bulunmamalı ve tankın altının aşınmasına neden
B.2.2 Özel bir mühendislik dikkati gerektiren olacak olan cüruf veya benzeri maddeleri
şartlardaki değişikliklerin bazıları aşağıda içermemelidir. Mevcut imkanların en iyisi kullanılarak
gösterilmiştir: dolgu malzemesinin iyice sıkıştırılması gerekir.

a. Tankın bir kısmının bozuk bir zemin veya B.3 Tank Eğimleri
kaya veya başka bir inşaatın üzerinde ya da
gerekli doldurma derinliliğinin değişken olduğu B.3.1 Tankın alt kısmının dayanacağı eğim veya
tepelik alanlar. yüzeyin, mücavir zemin yüzeyinden en az 1 ayak
b. Kazı tabakaları veya sıkıştırılabilir bitki boyu yukarıya inşa edilmesi tavsiye edilir. Bu, uygun
katmanlarının yüzey seviyesinde ya da altında bir drenaj imkanı sağlayacak alt kısmı sürekli kuru
olduğu veya sabit ya da aşındırıcı maddelerin tutacak ve olması muhtemel küçük bazı çökmeleri
çöp olarak depolandığı bataklık benzeri veya kaldırabilecektir.
doldurulmuş zeminlerdeki alanlar.
c. Altında ağır yükleri geçici olarak taşıyabilen, B.3.2 Eğimin, 3 veya 4 inçlik üst kısmının, temiz kum,
fakat uzun vadede aşırı şekilde çöken plastik çakıl, kırık taş (boyutu 1 inç’ten büyük olmayacak)
çamur tabakalarının bulunduğu alanlar. veya daha önceden uygun olarak şekil verilecek diğer
d. Zeminin yanal stabilitesinin kuşkulu olduğu su malzemeleri içermesi tavsiye edilmektedir. Dipten bir
akıntılarına veya derin kazı alanlarına komşu sızıntı halinde dolgunun bozulup akacağı yerlerde, 3
olan bölgeler. inç derinlikli, ½ ile 1 inç arası kalınlıklı çakılların
e. Yüklerinin bir kısmını tank alanının altındaki kullanılması tavsiye edilmektedir. Bunun inşası
alt-toprağa dağıtan ve böylelikle de alt- sırasında, kullanılan ekipman ve malzemenin eğim
toprağın aşırı çökme olmaksızın ilave yük üzerinde hareket etmesi, daha yumuşak
Sayfa 67 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

malzemelerin yüzeyini bozacaktır. Tank, tamamen sıkıştırılmalıdır. Daha büyük tanklar için,
kaynaklanmak için yerleştirilmeden önce; yüzey çevre duvarlarını kullanan iki tasarım önerisi Şekil B-
üzerindeki bu pürüzlüklerin düzeltilmesi gerekir. 1 ve B-2’de çizim olarak gösterilmiştir.
Düzlenen eğim, yapım esnasında yatay sınırı
devam ettirecek ve tankın altını yerden gelecek B.4.2 TOPRAK ÜZERİNE YAPILAN, ÇEVRE
nemden koruyacak şekilde yağlanabilir veya DUVARLI TEMELLER
stabilize edilebilir. Ancak bu tedbir alınırken, bu
amaçla kullanılan malzemenin miktarı veya B.4.2.1 Büyük tanklar ve yüksek kabuklu tanklar;
türünün kaynakla ilgili bir zorluk çıkarmaması veya kabuk altındaki temele büyük miktarda yük bindirir.
galvanik aşınmaya mahal vermemesine dikkat Bu durum, özellikle, yüzer tank çatılarındaki kabuğun
edilmelidir. bükülmesi açısından çok önemlidir. Temelin kabuk
yükünü taşımasının doğrudan şüpheli hale geldiği bu
B.3.3 Düzlenen tank eğiminin, dış çevresinden veya başka durumlarda, çevre duvarı temelinin
merkezine kadar şişkinleştirilmesi tavsiye kullanılması tavsiye edilir. Çevre duvarlı temeller,
edilmektedir. 10 fitte en az 1 inçlik bir eğim çevre duvarsız temellere nazaran aşağıdaki husular
önerilir. Bu şişkinlik, muhtemelen orta kısımda açısından daha avantajlıdır:
daha büyük olan hafif oturmaları kaldırabilecek
şekilde olacaktır. Aynı zamanda, suyun veya sulu
a. Tankın altında neredeyse eşit toprak yükü
çamurun, kabuktaki açıklıklardan veya kabuk
oluşturmak için, yoğun kabuk yükünün daha iyi
yakınına konulan karterlerden temizlenmesini ve
dağılmasını sağlar.
giderilmesini kolaylaştıracaktır. Şişkinlik miktarı
b. Kabuğun inşası için sert ve düz bir platform
çatı destek kolonlarının uzunluklarını etkileyeceği
olanağı tanır.
için, bu özellik üreticiye, mutlaka önceden
c. İnşa sırasında, tank eğiminin daha iyi
bildirilmelidir.
ararlanması ve dış kenarların daha iyi
korunmasını sağlar.
B.3.4 Tankın altı kısmı, düz ve sert bir kütük
d. Tank altındaki dolguyu tutar ve erozyondan
üzerine oturtulduysa, aynı şekilde düz bir eğim
dolayı alttaki malzemelerin zayi olmasını önler.
tavsiye edilir. Böylece, kütük bir yastık görevi
Tank altındaki nemi en aza indirir.
görecek ve alt plakalar eğimi açısından uygun bir
dış kenar özelliği gösterecektir.
B.4.2.2 Beton bir çevre duvarı tasarlandığında, duvar
altındaki ortalama birim toprak yükü aynı derinlikte
B.4 Toprak Üzerine Yapılan Temeller
hapsedilmiş toprağınki ile aynı olacak şekilde
oranlanması önerilir. Halka duvarlarının kalınlıklarının
B.4.1 GENEL
12 inçten az olmaması ve merkezden-merkeze çapın
nominal tank çapına eşit olması önerilir. Duvarın
B.4.1.1 Mühendisler tarafından, deney ve / veya
derinliği yerel şartlara bağlı olacaktır. Ancak duvarı
keşif çalışmalarına dayalı olarak yapılan, yer altı
daha derine yapmaya ihtiyaç yoktur. Tank temelleri
etütlerinde, tankı desteklemek üzere bir alt
belirtilen düzleme 5.5.6’da belirtilen toleranslar içinde
yapının kurulmasının gerekli olmadığı
uygun olmalıdır. Gömme tipli temizleme ve çekme
belirtiliyorsa; uygun temeller toprak
karterleri için ve oyuk gerektiren diğer tertibatlar için
malzemelerinden inşa edilebilir. Toprak üzerine
oyuklar açılmalıdır.
yapılan temellerin performans gerekleri, daha
geniş çapta yapılan temellerinkiyle aynı özellikleri
gösterir. Temel, özellikle aşağıdaki koşulları
sağlamalıdır:

a. Tank destekleri için sabit bir düzlem


sağlamalıdır.
b. Tank eğiminin oturmasını; tasarım bağlantı
borularında kullanılan paylarla uygun
değerlere kadar sınırlamalıdır.
c. Yeterli boşaltma / drenaj olanağı sağlamalıdır.

B.4.1.2 Tasarımların geliştirilmeleri esnasında ses


mühendisliği ile ilgili ayarlamalar yapıldığında,
birçok tatmin edici tasarımlar yapmak mümkün
hale gelmektedir. Bu Ek’te; tatmin edici düzeyde
uzun vadeli performansa dayanan üç tip tasarım
biçimi ele alınmıştır. Daha küçük tanklar için,
temeller içinde, sıkıştırılmış kırık taş, çakıl, temiz
kum ve benzer maddeler hiç kullanılmamış toprak
üzerine yerleştirilebilir. Bu tabakalardaki uygun
olmayan malzemeler kaldırılmalı ve yerlerine
uygun malzemeler konulmalıdır ve bu malzemeler
Sayfa 68 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Notlar:
1. Takviye önerileri için, bknz. B.4.2.3
2. Beton çevre duvarının üst kısmı düz ve yassı olmalıdır. Betonun mukavemeti, 28 gün sonunda, inç kare başına en az
3000 libre olmalıdır. Bağlantı parçaları tam mukavemet yaratacak şekilde yerleştirilmelidir.

Şekil B-1 Beton Halka Duvarlı Temel Örneği

Not: Temel hendeğin alt kısmı düz olmalıdır. Uygunsuz olan tüm maddeler çıkarılmalı ve uygun maddeler doldurulmalıdır ve
dolgu daha sonra tamamıyla sıkıştırılmalıdır.

Şekil B-2 Kırık Taş Çevre Duvarlı Temel Örneği


Sayfa 69 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

B.4.2.3 Çevre duvarı sıcaklık değişikliklerine ve gösterilmiştir. Önemli ayrıntılar arasında şunlar
çekmelere karşı takviye edilmeli ve sürşarjı ile vardır:
hapsedilen dolgunun ikincil basıncına direnç a. Üç ayaklı destekler, kırık taşlarla yapılarak veya
göstermelidir. Herhangi bir çevre duvarındaki daimi bir döşeme maddesi ile kaplanarak hava
minimum takviyenin derece üzerindeki duvarın temasından ve tankın sızmalarından
kesit alanından 0.002 kez büyük olması önerilir. korunmalıdır.
Amerikan beton Enstitüsünün Takviyeli Beton İçin b. Tank alt plakaları için yassı ve düz bir yüzey
Yapı Kod Gereksinimleri adlı yayını (ANSI/ACI hazırlamak ve sürdürmek amacıyla, tank inşa
318) gerilme değerleri ve malzeme teknik halinde iken maksimum özen gösterilmelidir.
özellikleri için önerilir. c. Tankın eğimi; tankın temelinden uygun şekilde
sıvı akıtılmasını sağlayacak şekilde
B.4.3 BETON ÇEVRE DUVARSIZ TOPRAK ayarlanmalıdır.
TEMELLERİ d. Tankın temeli, 5.5.6 nolu maddede belirtilen
Beton çevre duvarı toprak temellerin uygun teknik özelliklere uygun olmalıdır.
olduğu durumlarda, tatmin edici performans temin
etmek için tasarım ayrıntılarının dikkatlice seçimi
gereklidir. Önerilen genel temel tipi Şekil B-2’de
Sayfa 70 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

KISIM 5 – İNŞA

5.1 Genel 5.2.1.3 Kaynak yapılacak olan metalin yada çok


5.1.1 Tank dibini kavramak için kullanılacak olan tabakalı kaynağın her bir tabakası bir sonraki tabaka
alt eğim, alıcı tarafından belirtilecek ve aksi uygulanmadan önce cüruflardan ve diğer artıklardan
siparişte belirtilmedikçe tek tip ve düz olacaktır. temizlenecektir.

5.1.2 Üretici tüm çalışmayı, aletleri, kaynak 5.2.1.4 Tüm kaynakların kenarları plakanın yüzeyi ile
ekipmanı ve kablolarını, yapı iskelesini ve keskin bir açı olmadan birleşecektir. Maksimum kabul
tankların inşası için gerekli diğer ekipmanı edilebilir alt kesim yeri dikey kenar ek yerleri için
tamamlayacak ve kullanıma hazır hale taban metalininin 1/64 inçidir. Yatay kenar ek yerleri
getirecektir. Kaynak elektriği siparişte başka için derinlik olarak 1/32 inçi geçmeyen alt kesim kabul
düzenlemeler yapılmamışsa üretici tarafından edilebilir.
tedarik edilecektir.
5.2.1.5 Plakanın tüm kenarlarındaki, tüm kenar ek
5.1.3 Boya yada yabancı malzemeler tankın yerlerindeki kaynak takviyeleri aşağıdaki kalınlıkları
inşasında temas halindeki yüzeler arasında geçmeyecektir:
5.2.1.9’un izin verdiği haller dışında
kullanılmayacaktır. Plaka Kalınlığı Maksimum takviye kalınlığı (inç)
(inç) Dikey Ekler Yatay Ekler
5.1.4 Tankın içindeki ve dışındaki yapısal ≤½ 3/32 1/8
çalışmalar için boya yada diğer koruyucu > ½-1 arası 1/8 3/16
çalışmalar siparişte belirtildiği gibi olacaktır ve ehil >1 3/16 ¼
işçiler tarafından uygulanacaktır.
Takviyenin, maksimum kabul edilebilir kalınlığı
5.1.5 Sadece yapım amacıyla tankın dışına geçmedikçe yada 6.1.3.4 gerektirmedikçe
kaynak edilen çıkıntılar kaldırılacak ve kaynak kaldırılması gerekmez.
metalinin fark edilen tüm projeksiyonları plakadan
atılacaktır. Plaka, çıkıntıların kaldırılması işlemi 5.2.1.6 Kaynak işlemi sırasında, plakalar tüm etek ek
sırasında oyulmayacak yada yırtılmayacaktır. yerlerinde yakın temas halinde tutulacaktır.

5.2 Kaynağın Ayrıntıları 5.2.1.7 Üretici tarafından plakaları kaynak için belli bir
konumda tutmak için önerilen yöntem alıcının
5.2.1 GENEL kontrolörüne onay için, bu onay alıcı tarafından yazılı
olarak daha önceden verilmediyse, verilecektir.
5.2.1.1 Tanklar ve yapısal ekleri korunaklı metal- 5.2.1.8 Tank kabuklarının dikey ek yerlerinin
ark, gaz metal-ark, akış-merkezli-ark, daldırma- montajında kullanılan nokta kaynaklar kaldırılacak ve
ark, eletroslag yada eletrogaz işlemi ile uygun ek yerleri manuel olarak kaynak yapıldığında bitmiş
ekipman kullanılarak kaynak edilecektir. ek yerinde kalmayacaktır. bu gibi ek yerleri daldırma-
Elektroslag yada elektrogaz işleminin kullanılması ark işlemi ile kaynak yapıldığında, nokta kaynaklar
üretici ile alıcı arasında yapılan sözleşme ile kaynak cüruflarından iyice temizlenecektir ancak
olacaktır. Kaynak ASME Kazan ve Basınç Kabı sağlam iseler ve daha sonradan uygulanan kaynak
Kodu’nun Kısım IX’unda anlatıldığı şekilde manuel boncuklarına iyice eritilmişlerse kaldırılmaları
olarak, otomatik olarak yada yarı otomatik olarak gerekmeyecektir.
yapılabilir. Kaynak taban metali ile tam füzyonu Nokta kaynaklar ister kaldırılsın ister yerinde tutulsun,
temin edecek şekilde yapılacaktır. bu tip kaynaklar, dolgu kaynak veya ASME Code’nin
IX’uncu bölümüne uygun olarak verilmiş ekleme
5.2.1.2 Kaynak edilecek parça yüzeyleri yağmur, kaynak işlemi kullanılarak yapılacaktır. Yerinde
kar yada buz nedeniyle ıslak ise; bu yüzeylere bırakılacak olan nokta kaynaklar, ASME Code’nin
yağmur yada kar yağıyorsa, yada aşırı rüzgarlı IX’uncu bölümü tarafından tanınmış kaynakçılar
zamanlarda kaynakçı veya iş uygun biçimde tarafından yapılacak ve üzerlerinde herhangi bir
korunmadıkça hiçbir kaynak işi yapılmayacaktır. sorun olup olmadığı göz ile kontrol edilecektir.
Taban metalinin ısısı 0 derece Fahrenaytın altına Herhangi bir sorun varsa hemen giderilecektir (gözle
düştüğünde hiçbir kaynak çalışması inceleme kriterleri için bknz. 6.5)
yapılmayacaktır. Taban metalinin ısısı 0 ile 32
Fahrenayt derece arasında iken yada kalınlık 1 5.2.1.9 Kaynak yapılacak yüzeyler üzerinde koruyucu
¼’ten fazla ise, kaynağın başlatılacağı yerin 3 inç kaplamalar kullanılacaksa, özel ad formülasyonu ve
içindeki taban metal, ele sıcak gelecek bir ısıya uygulanacak maksimum kaplama kalınlığı için kaynak
kadar ısıtılacaktır. (bknz. 1 ½ inç kalınlığın prosedürü nitelik testlerine dahil edileceklerdir.
üzerindeki kabuk plakaları için gerekli ön ısıtma
şartları için bakınız 5.2.4) 5.2.1.10 Manüel metal-ark kaynaklar için, ilk kabuk
sırası ekinin dip ve anüler plakalara eklenmesi de
Sayfa 71 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

dahil olmak üzere, düşük-hidrojenli elektrotlar 5.2.3.4 1 ½ inç üzerinde kalınlığı olan malzemeden
aşağıdaki şekilde kullanılacaktır: yapılmış tank kabuk sıralarındaki çevresel ve dikey
ek yerleri için, ¾ inç üzerinde geçişe müsaade
a. Grup I-III malzemelerin 0.5 inç kalınlığın edilmeyen çok-geçişli kaynak prosedürleri gerekir. bu
üzerindeki kabuk sıralarındaki tüm kaynaklar için. kaynaklar için minimum 200 Fahrenayt derece ön ısı
b. Grup IV-VI malzemelerin kabuk sıralarındaki gerekir.
tüm kaynaklar için.
5.2.3.5 Kabuklara yapılan ve Grup IV, IVA, V yada VI
5.2.2 ALT KISIMLAR materyalini içeren kalıcı ve geçici ilaveler düşük-
5.2.2.1 Aksi belirtilmedikçe, dip plakalar seriliP hidrojenli elektrotlarla kaynak yapılacaktır. Kaynaklar
teyellenmedikçe, ek yerlerini üreticinin çekmeden göz ile ve manyetik partikül yöntemi ile (yada alıcının
dolayı en az bozulmaya neden olduğunu isteğine bağlı olmak üzere sıvı sızdırma yöntemi ile)
belirlediği bir sıra halinde ve mümkün oldukça bir incelenecektir. Uygun inceleme kriteri için 6.2 , 6.4
düzlem yüzeyi bağlayacak şekilde yakın kaynak yada 6.5’e bakınız. Kalıcı ve geçici ilaveler boncuk
yaparak birleştirileceklerdir. altı çatlamaya neden olmayan bir işlem ile kaynak
yapılacaktır. Kaynak esnasında kalın plakalar yada
5.2.2.2 Dip plakaları birleştiren ek yerlerinin düşük bir atmosferik ısı için ön ısı gerekliliğine, işlem
kaynak sırasının onay planlarında alıcı istediğinde seçildiğinde karar verilecektir.
itiraz edebilecek şekilde üretici tarafından
belirtilmesi önerilir. Bununla birlikte, üretici tank 5.2.3.6 Herhangi bir gerilme rahatlamasından sonra
tamamlandığında dip plakadaki eşitsizlikleri ancak tankın hidrostatik testinden önce, memeleri
asgariye indirecek bir uygulama takip etmelidir. birbirine ekleyen kaynaklar, menholler’e temizlik
açıklıkları göz ile ve manyetik partikül yöntemi ile
5.2.2.3 Kabuğun altına kaynak yapılması; daha (yada alıcının isteğine bağlı olmak üzere sıvı
önce yapılmış tüm kaynakların çekmesini telafi sızdırma yöntemi ile)incelenecektir. Uygun inceleme
etmek için, açık bırakılmış olabilecek alt ek ve tamir kriterleri için 6.2 , 6.4 yada 6.5’e bakınız.
yerlerinin kaynak yapılmasına başlamadan önce
tamamlanacaktır. 5.2.3.7 Gömme-tip bağlantılar için, bakınız 3.7.8.11

5.2.2.4 Kabuk plakaları dip plakalara eklenen 5.2.4 ÇATILAR


metal klipslerle hizalanabilir ve kabuğa, alt kabuk Bu standart, çatının yapımı için özel durumları içine
plakasının alt kenarı ve alt plakalar arasındaki almaz ancak yapısal çerçeve işleri (çatı kirişleri ve
sürekli kaynak başlamadan önce nokta kaynak potreller gibi) hat ve yüzeye uygun olmalıdır.
yapılabilir.

5.3 Muayene, Test ve Onarımlar


5.2.3 KABUKLAR 5.3.1 GENEL
5.2.3.1 Düz kaynak ile birleştirilecek olan plakalar 5.3.1.1 Alıcının kontrolörü, yapılan işin tüm
doğru olarak eşlenecek ve kaynak işlemi kısımlarına her zaman serbestçe girebilecektir.
sırasında yerinde tutulacaktır. Tamamlanan dikey Üretici, kontrolöre işin bu standarda uygun olarak
ek yerlerindeki 5/8 inç üzerindeki yanlış yapıldığını taahhüt etmek için alıcının kontrolörünün
hizalamalar plaka kalınlığının yüzde 10 unu maliyetini karşılayacak ve Ona makul imkanlar
geçmeyecek ve maksimum 1/8 inç olacaktır. 5/8 sunacaktır.
inç yada daha küçük ek yerlerindeki yanlış
hizalamalar 1/6 inçi geçmeyecektir. 5.3.1.2 Tüm malzeme ve işçilikler 4.2.3’ün değiştirme
gereksinimlerine uygun olacaktır.
5.2.3.2 Tamamlanan yatay uç ek yerlerinde, üst
plaka alt plakanın yüzü ötesinde herhangi bir 5.3.1.3 Hatalı işçilik sonucu zarar gören yada başka
noktada üst plaka kalınlığının yüzde 20 sinden bir şekilde hatalı olan malzeme reddedilecektir.
daha fazla çıkıntı oluşturmayacak ve maksimum Üreticiye bu konuda yazılı ihbar yapılacak ve derhal
çıkıntı 1/8 inç olacaktır, ancak 5/16 inçten daha yeni malzeme getirmesi ve hatalı işçiliği düzeltmesi
ince üst plakalar için 1/16 inçlik bir çıkıntı kabul istenecektir.
edilebilir olacaktır.
5.3.1.4 Kabulden önce, tüm çalışmalar alıcının
5.2.3.3 Çift-kaynaklı uç ek yerlerinin ters tarafı kontrolörünün tatmin olacağı şekilde
kaynağa maruz kalan yüzeyin eklenecek olan tamamlanacaktır, ve petrol ile doldurulduğunda
kaynak metalinin füzyonu için ilk boncuğun ikinci tankın tamamı sızdırmaz ve çatlaksız olacaktır.
tarafa uygulanmasından önce tatmin edici bir
şekilde temizlenecektir bu temizlik işlemi; yontma, 5.3.1.5 Montaj işleminin tamamlanmasının ardından,
dövme, eritme metodu ile yapılabilir veya ilk üretici işlemleri esnasında, meydana gelen tüm
yalıtıcının arka tarafı yassı ve çatlaksız çöpleri ve diğer görüntü bozan malzemeleri
olduğunda, saha muayenesi sırasında başka bir kaldıracak ve imha edecek ve tesisleri bulduğu gibi iyi
metot alıcı tarafından kabul edilebilir. durumda terk edecektir.
Sayfa 72 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

5.3.2 KAYNAKLARIN MUAYENESİ b. En azından en düşük kabuk sırasının dibine


5.3.2.1 Düz Kaynaklar ilaveden sonra, dip altına su (alıcı tarafından
Kabuk plakalarını kabuk plakalarına ekleyen tedarik edilecektir) pompalanacaktır. 6 inç sıvı
kaynaklar için tam penetrasyon ve tam füzyon derinliği bu derinliği dibin kenarı etrafında geçici
gereklidir. Kaynakların kalitesi için yapılacak olan bir kap içinde tutarak sağlanacaktır. Test suyu
inceleme 6.1’de belirtilen radyografik yöntem ve içeren hat bunu bir menhol içinden tankın
göz kontrolü yöntemi ile yapılacaktır. buna ilave dibindeki bir yada birden fazla bilezik
olarak, alıcının müfettişi tüm düz kaynakları bağlantılarına geçirerek geçici olarak
yarıklar, ark çarpmaları, aşırı kesikler, yüzey yerleştirilebilir, yada hat tankın altındaki alt-sınıfa
porozitesi, eksik füzyon ve diğer kusurlara karşı kalıcı olarak yerleştirilebilir. Yerleştirme yöntemi
inceleyecektir. Göz ile kontrol yönteminin kabul ve alt-eğimin özelliğine göre belirlenmelidir. Tank
onarım kriterleri 6.5’te belirtilmiştir. altında hazırlanmış olan alt-eğimi muhafaza
etmek için makul olan tüm dikkat gösterilmelidir.
5.3.2.2 Dolgu Kaynaklar
Dolgu kaynakları göz kontrolü yöntemi ile 5.3.5 TAKVİYE-PLAKASI KAYNAKLARININ
incelenecektir. Kabul ve onarım kriterleri 6.5’te MUAYENESİ
belirtilmiştir.
Fabrikasyonun tamamlanmasından sonra ve tankın
5.3.2.3 Masraflar test suyu ile doldurulmasından önce, takviye
Radyograf ve gerekli tüm tamiratların yapımı için (güçlendirme) yastıkları tank kabuğu ve her bir
yapılan tüm harcamalar, üretici tarafından açıklıktaki takviye plakası arasına 3.7.5.1’de belirtilen
karşılanacaktır. Bununla birlikte, alıcının müfettişi delik kullanılmak sureti ile inç kare başına 15 libre
Kısım 6’da belirtilenden daha fazla sayıda pnömatik basınç uygulanarak test edilecektir. Her bir
radyograf isterse yada 100 fitlik kaynakta bir aralık bu basınca tabi tutulurken, sabun filmi, bezir
taneden fazla dolgu kaynağı yontulmasını ister ve yağı yada sızıntıların tespiti için uygun başka bir
kusur görülmezse, ilave incelemeler alıcı malzeme takviye etrafındaki tankın hem içinde hem
tarafından karşılanacaktır. de dışındaki tüm ek kaynağa uygulanacaktır.

5.3.6 KABUĞUN TEST EDİLMESİ


5.3.3 VAKUM TESTİ Tüm tankın tamamlanmasının ardından ve tanka
5.3.3.1 Vakum testi, 6 inç genişlik x 30 inç herhangi bir kalıcı dış borunun bağlanmasından
uzunluğunda üstünde cam penceresi olan bir önce, kabuk (Ek F uyarınca tasarlanan tankların
metal test kutusu ile uygun şekilde yapılır. Dip kabukları hariç) aşağıdaki yöntemlerden bir tanesi ile
kısım tank yüzeyine karşı kauçuk conta ile test edilecektir.
kapatılır. Uygun bağlantılar, valfler, ölçme aletleri
sağlanmalıdır. a. Test sırasında su varsa, tank (1) maksimum
tasarım sıvısı seviyesine, H, kadar su ile (2)
5.3.3.2 Test altındaki boncuğun yaklaşık 30 inçlik sızdırmaz çatılı tanklar için çatı plakasını yada
kısmı bir sabun solüsyonu yada bezir yağı ile sıkıştırma çubuğunu üst açıya yada kabuğa
fırçalanır. Soğuk havalarda, donmayan bir bağlayan kaynağın 2 inç yukarısına kadar yada
solüsyon gerekli olabilir. Vakum kutusu boncuğun (3) alt madde 1’de belirtilen yükseklikten daha
kaplanan kısmı üzerine yerleştirilir ve kutuya bir düşük bir yüksekliğe kadar yada taşmalarla, bir iç
vakum uygulanır. Boncukta porozitenin olması yüzer çatı, yada alıcı ile üretici arasındaki
baloncuklardan yada kaynaklı boncuktan emilen anlaşma ile diğer şekillerde kısıtlandığı zaman
havanın ürettiği köpüklerden anlaşılır. 2’de belirtildiği şekilde doldurulacaktır. Doldurma
esnasında, tanklar sık sık incelenecek ve test
5.3.3.3 Bir kutu üzerine petrol yada dizel motorlu suyu seviyesi yukarısındaki tüm kaynaklı ek
bir giriş manifoldu yada bir hava enjektörüne yada yerleri madde b doğrultusunda incelenecektir.
özel vakum pompasına bağlantı gibi herhangi b. Tankı doldurmaya yetecek kadar su mevcut
uygun bir yöntem ile bir vakum verilebilir. değilse, test (1) içteki tüm ek yerlerini
otomobil süspansiyon yağı gibi sızma oranı
5.3.3.4 Ölçme aleti en az inç başına 2 librelik bir yüksek olan bir yağ ile boyamak sureti ile
kısmi vakum kaydetmelidir. ve ek yerlerinin dış kısımlarını sızıntı için
dikkatlice inceleyerek ve (2) ek yerlerinin her iki
5.3.4 TANK ALT KAYNAKLARININ tarafına vakum yada 5.3.7’deki çatı testi için
MUAYENESİ belirtildiği şekilde iç hava basıncı uygulayarak ve
Tank dibinin kaynak yapılma işleminin ek yerlerini sızıntıya karşı dikkatlice inceleyerek
tamamlanmasının ardından, kaynaklar aşağıdaki yada (3) alt madde 1 ve 2’de şart koşulan
yöntemlerden biri ile incelenecektir: yöntemlerin herhangi bir kombinasyonu ile
yapılabilir.
a. Ek yerlerine bir sabun filmi, bezir yağı yada
sızıntıların tespiti için uygun başka bir 5.3.7 ÇATININ TEST EDİLMESİ
malzeme kullanılarak hava basıncı yada 5.3.7.1 İşin tamamlanmasının ardından, gaz-
vakum uygulanacaktır. sızdırmaz olarak tasarlanan bir tankın çatısı (5.3.7.2,
Sayfa 73 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

F.4.4 ve F.7.6 kapsamında tasarlanan çatılar 5.5.2 Dikeylik


dışında) aşağıdaki yöntemlerden bir tanesi ile test Kabuğun üst kısmının kabuğun alt kısmına göre
edilecektir: maksimum dikeyliğini kaybetmesi durumu, toplam
a. Çatı plakalarının ağırlığını geçmeyen iç hava tank yüksekliğinin 1/200’ünü geçmeyecektir.
basıncı uygulayarak ve kaynak ek yerlerindeki
sızıntıların tespiti için bir sabun solüsyonu Bir kabuk plakasının dikeyliğini kaybetmesi durumu,
yada uygun diğer bir malzeme kullanılarak. hangisi uygulanabilir ise ASTM A 6 yada A 20’de
b. Sızıntıları tespit etmek için kaynak ek belirtilen tolerans değerlerini geçmeyecektir.
yerlerinin 5.3.3’e uygun olarak vakumlu testi.
5.5.3 YUVARLAKLIK
5.3.7.2 İşin tamamlanmasının ardından, Ek H’nin Dip köşe kaynağının 1 fut üzerinde ölçülen yarıçaplar
gereksinimlerini karşılayan çevresel sirkülasyonlu aşağıdaki toleransları geçmeyecektir:
havalandırması olan tank çatısı yada alıcı
tarafından gaz sızdırmaz olduğu belirtilen bir Çap Yarıçap Toleransı
tankın çatısında sadece kaynak ek yerleri göz ile (fit) (inç)
kontrol edilecektir. <40 ±½
40’tan <150’ye kadar ±¾
5.4 Kaynaklarda Yapılan Onarımlar 150’den <250’ye kadar ±1
5.4.1 Kaynaklarda bulunan tüm kusurlar alıcı ≥250 ±1 ¼
kontrolörünün dikkatine sunulacak ve kusurlar
onarılmadan önce onun onayı alınacaktır. Tüm 5.5.4 SİVRİLİK
tamamlanan tamiratlar alıcı kontrolörünün onayına 36 inç uzunluğunda yatay bir süpürme levhası ile
tabi olacaktır. Kabul kriterleri 6.2, 6.4 ve 6.5’te sivrilik ½ inçi geçmeyecektir.
belirtilmiştir.
5.5.5 ŞERİT
5.4.2 Tank dip ek yerlerindeki, dibindeki iğne 36 inç uzunluğunda yatay bir süpürme levhası ile
deliği sızıntıları yada porozite/gözenekler kusurlu şerit ½ inçi geçmeyecektir.
alan üzerine ilave bir kaynak boncuğu
uygulayarak onarılabilir. Tank dibinde yada tank 5.5.6 TEMELLER
çatı ek yerlerindeki diğer çatlak yada kusurlar 5.5.6.1 Yukarıda belirtilen toleransları elde etmek
6.1.7 uyarınca onarılacaktır. Mekanik kaynak amacıyla tankın yapımı için, düz bir temelin
akmasına izin verilmez. sağlanması gereklidir. Temelde, temel düzlüğünü
sağlayacak derecede yeterli bir yatak olacaktır
5.4.3 Kabuk ek yerlerindeki yada kabuktan dibe (bakınız Ek B).
olan ek yerindeki tüm kusurlar, çatlaklar yada
sızıntılar 6.1.7 maddesi uyarınca tamir edilecektir. 5.5.6.2 Nominal olarak yatay bir düzleme sadık
temeller belirtildiğinde, toleranslar aşağıdaki gibi
5.4.4 Tank su ile test için doldurulduktan sonra olacaktır:
tespit edilen kusurların onarımları su seviyesi
tamir edilen noktanın en az 1 fut aşağısında iken a. Kabuk altında beton çevre duvarlarının olduğu
yada onarımlar tank dibinde yada dibi yakınında durumlarda, çevre duvarının üstü, çember
ise tank boşken yapılacaktır. bağlayan tüm hatlar çevrelerinin herhangi bir 30 fitlik uzunluğu
tamamen köreltilmedikte hiçbir tank üzerinde üstünde ± 1/8 aralıklarla ve ortalama yükseklikten
kaynak yapılmayacaktır. Petrol ile dolu yada ölçülen toplam çember çevresinin ± ¼ inçi içinde
içinde petrol olan bir tankta tank boşaltılana, olacaktır.
temizlenene ve emin bir şekilde gazdan b. Beton çevre duvarlarının olmadığı durumlarda,
arındırılana kadar herhangi bir tank üzerinde kabuk altındaki temel, herhangi bir 10 fitlik
onarım girişiminde bulunulmayacaktır. İçinde
çember çevresinde ±1/8 inç içinde ve ortalama
petrol bulunmuş bir tankta yapılan onarımlara
yükseklikten ölçülen toplam çember çevresinin ±
üretici girişmeyecektir ancak alıcının yazılı olarak
½ inçi içinde olacaktır.
onayı ve alıcı kontrolörünün huzurunda olması
dışında.
5.5.6.3 Eğimli temellerin belirtildiği durumlarda,
çember çevresi yakınındaki yükseklik farkları
5.5 Boyut Toleransları belirtilen yüksek noktadan hesaplanacaktır. Çember
5.5.1 GENEL
çevresi yakınındaki esas yükseklik farkları belirtilen
5.5.2’den 5.5.6’ya kadar belirtilen toleransların yüksek noktanın esas yüksekliğinden belirlenecektir.
amacı kabul edilebilir görünümlü bir tank yapmak Esas yükseklik farkları hesaplanan farklardan
ve yüzer çatıların düzgün işlev görmesine izin aşağıdaki toleransların üzerinde sapmayacaktır:
vermektir. Bu toleranslardan alıcı ve üretici
arasında yapılan anlaşma ile feragat edilebilir.
Sayfa 74 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

a. Beton çevre duvarlarının olduğu durumlarda 5.5.7 ÖLÇÜMLER


çember çevrelerinin 30 fitlik herhangi birinde ± Ölçümler su testinden önce alınacaktır.
1/8 içinde ve ortalama yükseklikten ölçülen
toplam çember çevresinin ± ¼ inçi içinde.
b. Beton çevre duvarlarının olmadığı durumlarda,
herhangi bir 10 fitlik çember çevresinde ±1/8
inç içinde ve ortalama yükseklikten ölçülen
toplam çember çevresinin ± ½ inçi içinde
olacaktır.
Sayfa 75 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

EK C – DIŞ YÜZER ÇATILAR


C.1 Kapsam durumlarda, destek ayakları yada diğer nispeten sert
Bu ekte belirtilen gereksinimler minimum elemanlar, 10 inç merkezler üzerinde 2 inç
gereksinimlerdir ve metinde aksi belirtilmedikçe, uzunluktan küçük olmayan tam-dolgu kaynaklar bu
tava-tipi, duba-tipi ve iki-katlı tip yüzer çatılar için gibi tüm elemanların 12 inçi içerisinde meydana
geçerlidir. Bu ek sadece kurulum işleminin gelen tüm plaka etekleri üzerinde kullanılacaktır.
emniyet ve istikrarını etkileyen faktörleri
sınırlandırmak amacıyla hazırlanmıştır. Sayısız C.3.3.4 Çift katlı çatıların ve akıntı için sabit bir eğim
alternatif ayrıntı ve tescilli müştemilat mevcuttur, ile tasarlanmış olan duba kısımların üst katlarının 12
ancak kullanımları alıcı ile üretici arasında inçte minimum 3/16 inç eğimleri olacak ve tercihen en
anlaşma gerektirir. iyi akıtmayı sağlayacak şekilde yapılacaktır. Plaka
tokaları minimum da tutulacaktır.
C.2 Malzeme
Bu standardın kısım 2’deki malzeme C.3.4 DUBA TASARIMI
gereksinimleri, bu ekte özellikle belirtilmedikçe, C.3.4.1 Yüzer çatıların özgül ağırlığı 0.7 olan bir sıvı
geçerli olacaktır. Kalıplar ASTM A 27 Sınıf 60- üzerinde yüzer kalacak kadar yeterli yüzerlikleri
30’un en yeni sürümüne uygun olacaktır. olacaktır ve ana akıntı yerleri aşağıdaki şartlarda
kullanılmayacaktır:
C.3 Tasarım a. 24 saatlik bir sürede çatıya temas edilmeden 10
C.3.1 GENEL inç yağmur suyunu, çatının güvenli bir şekilde
Çatı ve aksesuarlar çatının maksimum tasarım destekleyeceği daha düşük seviyede tutmak için,
sıvısı seviyesinde yüzmesine ve daha sonra acil durum kanalları bulunan iki katlı çatılar
çatının, tankın yada müştemilatın herhangi bir dışında. Bu gibi acil durum kanalları ürünün
kısmına herhangi bir zarar vermeden tank çatıya akmasına izin vermeyecektir.
kabuğunun epey aşağısında çatının altında yüzen b. Tek kat ve tek-katlı duba çatılarda delinmiş olan
bir sıvı seviyesine dönmesine imkan tanıyacak iki bitişik duba kompartıman ve iki katlı çatılara
şekilde tasarlanacak ve yapılacaktır. Bu gibi bir delinmiş olan herhangi iki bitişik kompartıman.
durumun olması esnasında, çatı, tank yada Her iki çatı tipi de susuz ya da canlı yüksüz
müştemilatı korumak için manuel hiçbir dikkat olacaktır.
gerekmeyecektir. En yüksek noktalarda çatı
contalarını kullanmak amacı ile bir rüzgar eteği C.3.4.2 Tek katlı duba-tipi çatıların duba kısımları,
veya kabuk üstü ekler kullanılıyorsa, tank kabuğu, orta kat tasarım yağmur suyu ile yüklü iken (C.3.4.1
kabuk ek yerinin üstüne kadar çıkan sıvı Madde a) yada orta kat ve iki bitişik duba delinmişken
yüksekliği için tasarlanmadıkça, tankın içindeki (C.3.4.1 Madde 1) kalıcı bozulmayı önleyecek yeterli
sıvı seviyesinin tasarlanan kapasite yüksekliğinin gerilmeleri olacak şekilde tasarlanacaklardır. Alıcı
üzerine çıktığını belirlemek için uygun alarm tarafından hesaplamalar isteniyorsa, kabul edilebilir
cihazları sağlanmalıdır. Alıcı, çalışma amaçları gerilme ve stabilite kriteri alıcı ve üretici tarafından
için uygun gösterge ayarlarını belirleyecektir. birleşik olarak belirlenecektir. Buna alternatif olarak
Tankı ve yüzer çatıyı hasardan korumak su üzerinde yüzer çatı ile, C.3.4.1!deki koşulları
amacıyla, acil durumlarda kullanılan taşma simüle eden bir ispat testi aynı eşit veya daha büyük
açıklıkları yapılmalıdır. çaplı tasarımı olan bir çatı üzerinde uygulanabilir.

C.3.2 Ek Yerleri C.3.4.3 Yüzer çatıdaki herhangi bir penetrasyon


Ek yerleri bu standardın 3.1 maddesinde ürünün tasarım şartları altında çatı üzerine akmasına
belirtildiği şekilde tasarlanacaktır. izin vermeyecektir.

C.3.3 KATLAR C.3.5 DUBA AÇIKLIKLARI


C.3.3.1 Ekşi ham petrol gibi aşındırıcı durumlarda, Her kompartıman için sıvı-geçirmez bir adam yolu
çatıların kat altında herhangi bir hava-buhar sağlanacaktır. Adam yolu kapakları; uygun tutma
karışımını önlemek için tasarlanmış temaslı tip fikstürleri yada rüzgarın yada yangın borusu
çatılar olması önerilir. akıntılarının, kapakları kaldırmasını önleyen diğer
eşyalarla birlikte verilecektir. Adam yolu boyunlarının
üst kenarı sıvının kompartımanlara C.3.4 şartlarda
C.3.3.2 Alıcı tarafından aksi belirtilmedikçe, tüm belirtilen girişi önleyen bir yükseklikte olacaktır.
kat plakalarının minimum olarak 3/16 inç nominal Kompartımanlar, iç yada dış basınca karşı koruyacak
kalınlıkları olacaktır (izin verilebilir sipariş bazında- şekilde hava menfezleri ile donatılacaktır. Hava
plakanın fut karesi başına 7.65 libre, 0.180 inçlik menfezleri adam yolu kapağında yada
plaka yada 7-birim levha). kompartımanın üst katında olabilir. Hava menfezleri
kompartımana sıvı girişini önleyecek bir yükseklikte
olacak ve yağmur ve yangın önleme sularının içeri
C.3.3.3 Kat plakaları sürekli tam-dolgu kaynakları girişini önleyecek şekilde bitecektir.
ile üst taraftan birleştirilecektir. Alt tarafta,
fleksürün kiriş yerlerine bitişik düşünüldüğü
Sayfa 76 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

C.3.6 KOMPARTIMANLAR kanalı sağlamak için alt kısımlarından delinecektir.


Kompartıman plakaları çatı için yüzerlik sağlayan Ayakların boyu çatının üst kısmından ayarlanabilir
kompartımanlar oluşturan radyal yada çevresel olacaktır. Destekleyen ayakların çalıştırma ve
ayırıcılardır (bakınız C.3.4). Tüm iç kompartıman temizleme pozisyonu seviyeleri sipariş emrinde
plakaları (yada levhaları) tüm kenarlar boyunca belirtildiği gibi olacaktır. Üretici, mikserler, iç borular
tek-dolgu kaynaklı olacaktır ve diğer kaynak işleri ve dolgu memeleri gibi tüm tank müştemilatının en
her bir kompartımanı sıvı geçirmez yapmak düşük konumunda çatı tarafından temizlendiğinden
gerektikçe ek yerlerinde yapılacaktır. Her bir emin olacaktır.
kompartıman iç basınç yada bir vakum kutusu ile
bir sabun solüsyonu yada ince yağ/petrol C.3.10.2 Ayaklar ve ekler çatıyı ve en az fut başına
kullanmak suretiyle su geçirmezlik için test 25 libre canlı yükü destekleyecek şekilde
edilecektir. tasarlanacaktır. Mümkün olan durumlarda, çatı yükü
diyaframlar yada yassı başlıkları vasıtasıyla ayaklara
iletilecektir. Tek katlılara yapılan ayak ilavelerine ek
C.3.7 MERDİVENLER yerlerindeki başarısızlıkları önlemek için özel olarak
Yüzer çatılar tüm çatı pozisyonlarına otomatik dikkat edilecektir. Tankın dibi üzerindeki ayak
olarak kendini ayarlayan ve böylelikle çatıya yüklerini dağıtmak için çelik yastıklar yada başkaca
erişimi sağlayan bir merdiven ile birlikte tedarik yöntemler kullanılacaktır. Yastıklar kullanılıyorsa,
edilecektir. Merdiven, çatı ayak desteklerinin tank dibine iyice kaynak yapılacaklardır.
normal yerinden bağımsız olarak çatıda tam
hareket için tasarlanmıştır. Katlanan merdiven C.3.11. ÇATI ADAM YOLLARI
verilmişse, her iki tarafında da tam boy merdiven Tankın iç kısmına ve tank boş olduğunda
parmaklığı olacak ve 1000 librelik orta-yol ağırlığı havalandırma için en azından bir çatı menhol erişimi
için tasarlanmış olacaktır. sağlanacaktır. Çatı menhollerinin sayısı alıcı
tarafından belirtildiği kadar olacaktır. bu menhollerin
C.3.8 ÇATI KANALLARI en az 24 inç iç çapları olacaktır ve bunların Şekil 3-
Birincil çatı kanalları, sipariş emrinde belirtildiği 12’de gösterilen kapağa eşdeğerde sıkıca
şekilde hortum tipli, ekli yada sifon tipli çatı contalanmış, cıvatalanmış kapakları olacaktır.
kanalları olacaktır. Hortumun çatı kenarı
yakınında ve sızma durumunda depolanan ürünün C.3.12 ORTALAMA VE ANTİ-ROTASYON
geri kaçmasını önlemek için tek katlı ve tava-tipli AYGITLARI
çatılarda ekli boru kanalları üzerinde bir çek valf Çatıyı ortalı bir durumda tutmak ve rotasyonunu
verilecektir. Hortumun dolaşmasını ve kat ayakları önlemek için uygun aygıtlar tedarik edilecektir. Bu
altında ezilmesini önlemek için hazırlıklar aygıtlar kendilerine çatı merdiveninin yüklediği ikincil
yapılacaktır. Hortum kanalları tanka personel kuvvetlere, eşit olmayan kar yüklerine ve rüzgar
girmeden değiştirmeye izin verecek şekilde yüklerine direnç gösterebilecek durumda olmalıdırlar.
tasarlanmalıdır. Boru kanallarının sallanan ek
yerleri sızıntıyı önlemek için toplanacaktır. Her iki C.3.13 KAPAMA
tür kanalın kurulumu çalışması ve gerekirse Çatının dış çevresi ile tank kabuğu arasındaki aralık
kaldırılması için uygun kabuk tertibatlarının kabuk yüzeylerine makul derecede kapatma
kurulumunu da içine alacaktır. Minimum sağlayan esnek bir aygıt ile kapatılacaktır.
büyüklükteki kanal, çatının alıcı tarafından çatı Sızdırmazlık Aygıtı kabuk ile temas halinde çelik
minimum çalışma seviyesinde yüzer durumda pabuçlar kullanıyorsa, bu pabuçlar ASTM A 525’in
iken belirlenen maksimum yağmur seviyesindeki (Sıcak Daldırma Metodu İle Çinko Kaplanmış Çelik
tasarımdan daha büyük bir su seviyesi Levhaların Genel Gereksinimleri İçin Teknik Şartlar)
toplanmasını önleyebilecektir; hiçbir durumda son sayısına uygun galvanizli levhadan yapılacak ve
kanal 120 fite eşit yada bundan küçük çatılar için 16 minimum nominal kalınlığı ve bir G90 kaplaması
3 inçten daha küçük yada 120 fitten daha büyük olacaktır. Kaplanmamış pabuçlar belirtilmişse, sipariş
çatılar için 4 inçten daha küçük olmayacaktır. emrinde kalınlık ve kalitesi belirtilen çelik levhalardan
yapılacaktır. Yeterli ancak minimum sayıda
C.3.9 HAVA MENFEZLERİ genişleme ek yerleri tedarik edilecektir. Kapatıcı yada
Çatı katının yada kapama zarlarının aşırı kapama bileşeni olarak kullanılan herhangi bir kumaş
gerilmelerini önlemek için uygun hava menfezleri yada metalik olmayan malzeme kendi ortamında
sağlanacaktır. Alıcının üreticinin vakum hava sağlam olacaktır ve saklanan ürünün rengini
menfezlerinin ölçülerini belirlemesine imkan bozmayacak ve bu ürünü kirletmeyecektir. Çatı ile
tanımak için sıvı çekme oranlarını belirtmesi metal ayaklar arasındaki bağlantı şöntlerine
önerilir. Hava ve gazları çatının altından ilk duyulabilecek muhtemel ihtiyaçla ilgili olarak “API
doldurma esnasında tahliye etmek için hava Tavsiye Edilen Uygulama 2003” standardının son
menfezleri, boşaltma valfleri yada başkaca uygun sayısına bakılabilir. Bu tip şöntlerin kullanımı ve
yöntemler yeterli olacaktır. şartları, üretici ile alıcı arasında yapılabilecek
sözleşmeye tabidir.
C.3.10 DESTEK AYAKLARI
C.3.10.1 Yüzer çatı destek ayakları ile birlikte
verilecektir. Borudan yapılma ayaklar su akıntı
Sayfa 77 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

C.3.14 ÖLÇÜM AYGITI C.4.3 Tank su ile doldurulurken yada boşaltılırken


Her bir çatıda sipariş emrinde belirtilen tasarımda çatıya yüzerlik testi yapılacaktır. Bu test sırasında, alt
sıkı bir kapağı olan bir kalınlık ölçme kapağı yada katın üst kısmı sızıntılara karşı incelenecektir. Alt
yuvası bulunacaktır. katın üst kısmında nemli bir noktanın görünmesi
sızıntı kanıtı olarak kabul edilecektir.
C.4 Fabrikasyon, Montaj, Kaynak,
Muayene ve Test C.4.4 Duba ve iki katlı çatıların üst katlarının üst
C.4.1 Bu standardın uygulanabilir fabrikasyon, kenarı iğne delikleri ve kusurlu kaynak için göz ile
yapım, kaynak, inceleme ve test gereksinimleri incelenecektir.
geçerli olacaktır.
C.4.5 Yağmur kanalı ve birincil kanalların hortum ve
C.4.2 Sıvı yada buhar-geçirmez olmaları gereken boşaltma boru sistemleri inç kare başına 50 librelik
kat boncukları yada diğer ek yerleri ince petrol ile bir suyun basıncı ile test edilecektir. Yüzerlik testi
yada bu standartta koni çatıları ve tank dip esnasında, çatı kanalı valfleri açık tutulacak ve tank
boncuklarını test etmek için anlatılan diğer içeriklerinin kanala sızıntısı incelenecektir.
yöntemlerle uyumlu başka herhangi bir yöntem ile
sızıntılara karşı test edilecektir.
Sayfa 78 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

EK E – DEPOLAMA TANKLARININ SİSMİK TASARIMI

E.1 KAPSAM
Bu ek alıcı tarafından sismik yüke tabi tankların E.3 Tasarım Yükü
tasarımı için belirtilebilecek olan minimum temel E.3.1 DEVRİLME MOMENTİ
4
gereksinimleri ortaya koyar . Bu gereksinimler altı
düz tanklara uygulama için kabul edilen Not: E.3.1’de belirtilen devrilme momenti sadece kabuğun
uygulamayı temsil eder; bununla birlikte, diğer altına uygulanan momenttir. Tank temeli tank içeriklerinin
prosedür ve uygulanabilir faktörlerin yada ilave yanal yer değiştirmesi sonucunda ilave bir devrilme
gereksinimlerin alıcı tarafından yada yargı momentine maruz kalır; bu ilave momentin temel direkleri
otoriteleri tarafından belirlenebileceği kabul ile desteklenen beton altlıklar gibi bazı temellerin
tasarımında dikkate alınması gerekebilir.
edilmiştir. Bu Ekin gereksinimlerinden herhangi bir
sapma alıcı ile üretici arasındaki anlaşma ile
Sismik kuvvetlerden kaynaklanan ve kabuğun alt
olmalıdır.
kısmına uygulanan devrilme momenti aşağıdaki
şekilde belirlenecektir:
E.2 Genel M=ZI(C1WsXs+C1WrHt+C1W1X1+C2W2X2)
Tasarım prosedürü, tank ve içeriklerinin iki yanıt
modunu göz önünde bulundurur: Burada:
M = fut-libre olarak tankın dibine uygulanan devrilme
a. Tank kabuğunun ve çatısının yanal zemin momenti.
hareketine nispeten yüksek frekanslı kuvvetli Z = Şekil E-1 ve Tablo E-1’den bölge katsayısı
yanıtı ile birlikte kabuk ile birlikte hareket eden I = gerekli hizmet faktörü
sıvı içerikler. = tüm tanklar için 1.0’dır ancak alıcı tarafından
b. Esaslı çalkalanma modunda sıvı içeriklerin daha yüksek bir I faktörü istenirse, I faktörünün 1.5’i
nispeten düşük frekanslı kuvvetli yanıtı. aşmaması ve bu maksimum değerin de sadece
deprem sonrası acil durumda halka hizmet vermesi
Tasarım her bir mod ile birlikte ilişkide bulunan gereken tanklara uygulanması tavsiye edilir.
hidrodinamik kütlenin, yanal kuvvetin ve kabuğa
yanal zemin kuvvetlerinin yanıtı sonucunda C1,C2 = E.3.3’te belirlenen yanal deprem kuvveti
uygulanan devrilme momentinin belirlenmesini katsayıları
gerektirir. Tank kabuğunun devrilme ile ilgili Ws = libre olarak tank kabuğunun toplam ağırlığı
stabilitesini temin etmek ve tank kabuğunun Xs = tank kabuğunun altından kabuğun ağırlık
boylamsal sıkıştırma sonucu ortaya çıkan merkezine kadar fit olarak yükseklik
burkulması için şartlar dahil edilmiştir. Wr = tank çatısının toplam ağırlığı (sabit yada yüzer)
artı, varsa, alıcı tarafından belirtilen kar yükünün bir
Kasnak gerilmesinin yatay ve sismik kuvvetler kısmı
nedeniyle artışı ile ilgili hiçbir şart verilmemiştir Ht = fit olarak tank kabuğunun toplam yüksekliği
çünkü bu kabuk kalınlığını genel olarak kabul W1 = tank kabuğu ile aynı anda hareket eden
edilen artırılmış kabul edilebilir gerilme ve kanal E.3.2.1’de belirlenen etkin tank içeriklerinin libre
oranlarını hesaba katan bu ekte belirtilen yanal olarak ağırlığı
kuvvet katsayıları için etkilemez. X1 = tank kabuğunun dibinden W1’e E.3.2.2’de
belirtildiği gibi uygulanan yanal sismik kuvvetin
ortasına kadar fit olarak yükseklik
W2 = tank kabuğu ile ilk çalkalanma modunda
hareket eden E.3.2.1’de belirlenen etkin tank
içeriklerinin libre olarak ağırlığı
X2 = tank kabuğunun dibinden W2’ye E.3.2.2’de
belirtildiği gibi uygulanan yanal sismik kuvvetin
ortasına kadar fit olarak yükseklik
------------------- Tablo E-1 Bölge Katsayıları
4
Bu koşulun temelleri, şekil E-2 ile E-5 arasındaki
Bölge Şekil E-1’den
şekillerdeki tasarım grafikleri ve diğer sismik etkileri
hesaplamak için gerekli olan bilgilerle birlikte, aşağıdaki Katsayısı Sismik Bölge
makalede yer alır: R.S.Wozniak – W.W. Mitchell, “Basis 0,1875 1
of Seismick Design Provisions For Welded Steel Oil 0,375 2
Storage Tanks” 1978 Proceedings – Refining 0,15 3
Department, Volume 57, American Petroleum Institute, 1,0 4
Washington, 1978, PP. 485-501 __________
---------------------- Not: Bölge 0 için deprem tasarımı gerekmez.
Sayfa 79 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Not: Kanada’daki sismik bölgeler için Kanada Ulusal Yapı Kodu’na, Ek 1, bakınız.

Şekil E-1 Sismik Bölgeler


Sayfa 80 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Şekil E-1 Devam


Sayfa 81 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

E.3.2 TANK İÇERİKLERİNİN ETKİN KÜTLESİ


E.3.2.1 Etkin kütleler W1 ve W2 Wt’yi Şekil E-2’de
D/H oranı için elde edilen W1/WT oranları ve
W2/WT oranları ile sırasıyla çarparak belirlenebilir.

Burada:
WT = libre olarak tank içeriklerinin toplam ağırlığı.
(Ürünün özgül ağırlığı alıcı tarafından
belirtilecektir.)
D= Fit olarak nominal tank çapı (bakınız 3.6.1.1,
Not 1)
H= Fit olarak maksimum tasarım sıvısı seviyesi
(bakınız 3.6.3.2)

E.3.2.2 Tank kabuğunun dibinden W1 ve W2, X1


ve X2’ye uygulanan yanal sismik kuvvetlerin
merkezine olan yükseklikler H’yi sırasıyla D/H
oranı için Şekil E-3’ten D/H için elde edilen X1/H
ve X2/H oranları ile çarparak elde edilebilir.
5
E.3.2.3 Şekil E-2 ve E-3’teki eğriler ERDA Teknik Şekil E-3 Sismik Kuvvetlerin Merkezleri
Bilgi Dokümanı 7024’te sunulan eşitliklerin
modifikasyonuna dayanır. Alternatif olarak, W1,
W2, X1 ve X2 tankın dinamik karakteristiğine bağlı E.3.3 YANAL KUVVET KATSAYILARI
olarak diğer analitik prosedürlerle belirlenebilir. E.3.3.1 C1 yanal kuvvet katsayısı E.3.3.3’te verilen
yöntem aksini belirtmedikçe 0.24 olacaktır.

E.3.3.2 C2 yanal kuvvet katsayısı, E.3.3.3’te verilen


yöntem ile aksi belirtilmedikçe ilk çalkalanma modu
T’nin doğal süresinin ve tank bölgesindeki toprak
şartlarının bir işlevi olarak belirlenecektir. T 4.5’ten
küçük yada eşit olduğunda,
C2= 0.30S
T

T 4.5’ten büyük ise,


C2= 1.35S
T2

Burada:
S = Tablo E-2’den yer amplifikasyon faktörü
T = saniye olarak ilk çalkalanma modunun doğal
süresi. T aşağıdaki eşitlikten çıkarılabilir:
Şekil E-2 Etkin Kütleler
T= k(D0.5)
k = D/H oranı için Şekil E-4’ten elde edilen faktör.

E.3.3.3 Alternatif olarak, alıcı ile üretici arasında


anlaşılarak ZIC1 ve ZIC2 ürünlerinin belirlediği yanal
kuvvetler spesifik tank yeri için belirlenen ve alıcı
--------------- tarafından sağlanan yanıt spektrasından tespit
5
ERDA Technical Informatıon Document 7024, Nuclear edilebilir. Ancak hiçbir şekilde yanal kuvvet ZIC1
Reactors and Earthquakes (Lockheet Aircraft E.3.1 ve E.3.3.1’e göre belirlenen değerden daha
Corporation ve Holmes & Narver, Inc. Tarafından düşük olmayacaktır.
hazırlanmıştır), U.S. Atomic Energy Commission,
August 1963 Belirli bir yer için yanıt spektrası bölgedeki faal fay
hatları, fak tipleri, her bir fay hattının yaratabileceği
deprem büyüklüğü, bölgesel sismik aktivite oranı,
yerin potansiyel kaynak faylara olan yakınlığı, zemin
hareketinin faylar ve site arasında azalması ve
yerdeki toprak şartları dikkate alınarak belirlenmelidir.
ZIC1 faktörü spektrumu yüzde 2 kritik yavaşlama
katsayısı için belirlenmelidir. Yanıt spektrumunun
tankın rezerv kapasitesi hesabına ölçeklenmesine
Sayfa 82 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

izin verilebilir. Kabul edilebilir rezerv kapasitesi 2. Toprak Profili B derin yapışıksız toprak yada 200 metre
alıcı tarafından belirtilecektir ve tablo testlerinden, derinlikten yukarıda bulunan ve kayanın üzerinde
saha incelemelerinden ve yapının kanallı oluşuna bulunan toprağın kum, çakıl yada sert killerin sağlam
göre belirlenebilir. artıklarını içeren sert topraktan oluşur.
3. Toprak Profili C yumuşakta-orta sertliğe kadar olan ve
30 fit yada daha fazla yumuşaktan-orta sertliğe killerle
ZIC2 faktörü spektrumu 0.5 kritik yavaşlama nitelendirilen, ara kum katmanları olan yada olmayan
katsayısı için modifiye edilen ZIC1 spektrumuna killerden ve topraklardan yada diğer yapışık olmayan
karşılık gelmelidir. ZIC1 faktörünü spektrumdan topraklardan oluşur.
belirlemede, maksimum spektral hızlandırma 4. Toprak profilinin toprak profil tipinin bilinmesine yetecek
kullanılmamışsa tankın içerikleri ile beraber temel kadar ayrıntılı olarak bilinmediği yerlerde, Toprak Profili
süresi hesaba katılacaktır. Tipi C olarak kabul edilecektir.

E.4 Devrilmeye Direnç E.5 Kabuk Sıkıştırma


E.4.1 Kabuğun dibindeki devrilme momentine E.5.1 Ankrajsız Kabuklar
direnç tank kabuğunun ağırlığı ve tank kabuğunun Ankrajsız kabuklar için, kabuğun dibindeki maksimum
ankrajı ile, yada ankrajsız tanklar için, kabuğu yatay sıkıştırma kuvveti şu şekilde tespit edilebilir:
bitişik tank içeriklerinin bir kısmının ağırlığı ile M/[D2(Wt+WL)] 0.785’ten küçük yada eşit olduğunda,
sağlanabilir. Ankrajsız kabuklar için devrilmeye b= Wt + 1.273M
direnç göstermek için kullanılabilecek içerikler
D2
temeli yukarı kaldıran kabuğun altındaki alt
2
M/[D (Wt+WL)] 0.785’ten büyük ancak 1.5’ten küçük
tabakanın genişliğine bağlıdır ve şu şekilde
belirlenebilir: yada eşit olduğunda,

WL= 7.9tb√FbyGH b + WL
Wt + WL
Bununla birlikte, WL 1.25GHD’yi geçmeyecektir.
Burada: M/[D2(Wt+WL)] 1.5’ten büyük ancak 1.57’den küçük
WL= kabuk devrilmesi momentine direnç yada eşit olduğunda,
göstermek için kullanılabilecek tank içeriklerinin
kabuk çevresinin fut başına libre olarak
maksimum ağırlığı.
tb= inç olarak kabuğun altındaki alt plakanın
kalınlığı
Fby= inç kare başına libre olarak kabuğun
altındaki alt plakanın minimum belirtilen kuvveti.
G= depolanacak olan sıvının alıcı tarafından
belirtildiği şekilde tasarım özgül ağırlığı.

E.4.2 Kabuk altındaki alt plakanın kalınlığı, tb, alt


kabuk sırasının kalınlığını yada ¼ inçi, hangisi Şekil E-4 – k faktörü
büyükse, geçmeyecektir. Kabuğun altındaki alt
plakanın alt kısmın kalanından daha kalın olduğu
durumlarda, kabuğun altındaki daha kalın b + WL = 1.490
plakanın fit olarak kabuktan radyal olarak içeri
doğru ölçülen genişliği 0.0274WL/GH’den büyük Wt + WL [1- 0.637M ]0.5
yada eşit olacaktır. D2(Wt+WL)

Tablo E-2 Yer Amplifikasyon Faktörleri Burada:


b= kabuk çevresinin fut başına libre olarak kabuğun
Toprak profili Toprak Amp. Bakınız Not dibindeki maksimum boylamsal sıkıştırma kuvveti.
Tipi Faktörü Wt= kabuk çevresinin fut başına libre olarak tank
A 1,0 1 kabuğu ve kabuk tarafından desteklenen sabit çatı
B 1,2 2 kısmının ağırlığı
C 1,5 3
Bilinmeyen 1,5 4 M/[D2(Wt+WL)] 1.57’den yada b/12t Fa’dan büyük
__________ iken (bakınız E.5.3), tank yapı olarak istikrarlı değildir.
Notlar: Bu halde, aşağıdaki önlemlerden birini almak
1. Toprak Profili A (a) doğal olarak ister killi ister gereklidir:
kristalli olsun herhangi bir karakteristiği olan ve
saniyeden 2500 fit’ten daha büyük kopma dalgası a. E.4.1 ve E.4.2’deki kısıtlamaların aşılmaması
hızı ile nitelendirilen tüm kayalar yada (b) 200 metre şartıyla WL’yi artırmak için kabuğun altındaki alt
derinlikten yukarıda bulunan ve kayanın üzerinde plakanın kalınlığını artırın.
bulunan toprağın kum, çakıl yada sert killerin b. Kabuk kalınlığı t’yi artırın.
sağlam artıklarını içeren sert topraktan oluşur
Sayfa 83 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

c. Çapı artırıp yüksekliği azaltmak için tankın ancak, hiçbir durumda Fa 0.5Fty’den daha büyük
orantılarını değiştirin. olmayacaktır.
d. Tankı E.6’ya göre ankrajlayın.
Burada:

t = inç olarak aşınma payları dışında alt kabuk


sırasının kalınlığı
Fa = inç kare başına libre olarak kabuktaki
maksimum kabul edilebilir sıkıştırma gerilmesi
Fty = inç kare başına libre olarak alt kabuk sırasının
belirtilen minimum gerilme kuvveti

E.5.4 ÜST KABUK SIRALARI


Sismik devrilme momentine direnç göstermesi
hesaplanan alt kabuk sırasının kalınlığı,aşınma
payları hariç olduğunda, hidrostatik basınç için gerekli
kalınlıktan daha fazla ise, bu durumda hidrostatik
basınç için her bir üst kabuk sırasının hesaplanan
kalınlığı sismik devrilme momentini ve her bir üst
kabuk sırasındaki ilgili gerilmeleri belirlemek için özel
bir analiz yapılmadıkça aynı oranda artırılacaktır.

E.6 Tankların Ankrajı


E.6.1 MİNİMUM ANKRAJ
Ankrajın gerekli olduğu düşünüldüğünde, kabuk
çevresinde fut başına libre olarak aşağıdaki minimum
ankraj direncini sağlayacak şekilde tasarlanacaktır:
1.273M _ Wt
2 D2
M/[D (wd+wL)]
Ankorların bağlanma noktalarında tank kabuğundaki
Not: Bu şekil M/[D2(Wt+WL)] 0.785’ten büyük ancak ankor kuvvetlerinden kaynaklanan gerilmeler
1.5’ten küçük yada eşit olduğunda b’yi hesaplamak için araştırılacaktır.
6
kullanılabilir(bakınız E.5.1).
E.6.2 TASARIM FAKTÖRLERİ
Şekil E-5 b Sıkıştırma Kuvveti b E.6.2.1 Ankrajlı bir tank düzgün biçimde
tasarlanmamışsa, kabuğu yırtılmaya duyarlı olabilir.
E.5.2 ANKRAJLI TANKLAR Ankraj eklerinin kuvvetinin ankorların belirlenen
Ankrajlı tanklar için, kabuğun altındaki maksimum minimum gerilme kuvvetinden daha büyük olmasına
boylamsal sıkıştırma kuvveti aşağıdaki şekilde özel olarak dikkat edilmelidir, ki böylelikle ankorlar
bulunabilir: ekler başarısız olmadan gerilsinler. Tecrübeler
düzgün tasarlanan ankrajlı tankların sismik aşırı yük
b= Wt + 1.273M ile ilgili olarak ankrajsız tanklara kıyasla daha büyük
D2 rezerv kuvveti tuttuğunu gösteriyor. E.6.1’in
gereksinimlerine ilave olarak, ankor tasarımları
E.5.3 MAKSİMUM KABUL EDİLEBİLİR KABUK E.6.2.2’den E.6.2.7’ye kadar olan maddelerin
SIKIŞTIRMASI gereksinimlerini de dikkate alacaktır.
Kabuktaki maksimum boylamsal sıkıştırma
gerilmesi, b/12t, Fa için aşağıdaki formüllerle E.6.2.2 Ankorlar arasındaki boşluk 10 fiti
tespit edilen maksimum kabul edilebilir gerilme geçmeyecektir. Çapı 50 fitin altında olan tanklarda,
olan ve sıvı içeriklerden kaynaklanan iç basınç ankorlar arasındaki boşluk 6 fiti geçmeyecektir. Ankor
etkisini hesaba katan Fa’yı geçmeyecektir. cıvataları kullanıldığında, aşınma payları haricinde
2 2 6
GHD /d , 10 ’dan büyükse veya ona eşit minimum 1 inç çapları olacaktır.
olduğunda
E.6.2.3 Ankraj parçaları için maksimum kabul
Fa = 106t edilebilir gerilme aşağıdaki değerleri geçmeyecektir:
D a. Ankorlar için 0.80 çekme gerilmesi (minimum
çekme kuvveti 060 çarpı 1.33)
GHD2/t2 106’dan küçük olduğunda, b. Diğer parçalar için, 3.10.3 uyarınca kabul
edilebilir gerilmenin yüzde 133’ü.
Fa = 106t + 600√GH Birleşik yüklerde bu gerilmeler sismik yükler için diğer
2.5D yüklerle bağlantılı olarak kullanılabilir.
Sayfa 84 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

------------------
6
Tasarım işlemi için, bknz. Useful Information on the
Design of Plate Structures, American Iron and Steel
Institute, bölüm VII, “Anchor Bold Chairs” Steel Plate
Engineering Data, cilt 2
--------------------

E.6.2.4 Ankor ek montajı ve kabuk eki belirlenen


minimum çekmeye eşit bir yük ile ankorun yapılan
kesit alanı ile çarpımı için tasarlanacaktır.

E.6.2.5 Ankorun temele gömülmesi ankorun


belirtilen minimum çekme kuvvetini iyileştirecektir.
Çekmeye direnç göstermek için kancalı ankorlar
yada uç plakalar kullanılabilir.

E.6.2.6 Alıcı ankor boyutlarına ilave edilecek tüm


aşınma paylarını belirtmelidir. Sağlanan ankorlar,
aşınma payları da dahil olmak üzere, kabuk eki
için tasarım yüklerini ve yerleştirme
gereksinimlerini belirlemekte kullanılacaktır.

E.6.2.7 Alıcı tarafından belirtildiği hallerde,


ankorlar tankın 200 Fahrenayt dereceden daha
büyük kabuk ısısından kaynaklanan termal
genişlemesine izin verecek şekilde
tasarlanacaktır.

E.7 Boru Döşeme


Kabuğa yada tankın dibine ilave olunun tüm
borular için uygun esneklik sağlanacaktır. Dibi
kalkabilecek ankrajsız tanklarda, dibe bağlı
borular dip ile birlikte kaldırılabilecek yada
kabuktan bağlantı takviyesinin kenarına kadar
ölçülen mesafe E.4.2’de hesaplanan dip tutma
yerinin genişliği artı 12 inçe eşit olacak şekilde
yerleştirilecektir.

E.8 İlave Faktörler

E.8.1 Alıcı çatıya ve üst kabuğa sıvı içeriklerin


çalkalanmasından kaynaklanan gelebilecek tüm
zararları minimize etmek yada önlemek için
istenen levhaları belirtecektir.

E.8.2 çatıyı destekleyen sütunların temeli


depremler esnasındaki yanal hareketleri
önleyecek şekilde tutulacaktır. Alıcı tarafından
belirtilmesi durumunda, sütunlar sıvı içeriklerin
çalkalanmasından kaynaklanan kuvvetlere direnç
gösterecek şekilde tasarlanacaktır.

E.8.3 Kabuktaki sismik devrilme momentinden


kaynaklanan ilave dikey kuvvetler tank temelinin
tasarımında dikkate alınacaktır.
Sayfa 85 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

EK H – İÇ YÜZER ÇATILAR

H.1 Kapsam H.3.4.2 İç Malzeme


İç malzeme ASTM D 2341’e uygun ve aşağıdaki
Bu Ek, metinde aksi belirtilmedikçe, kabuğunun minimum özellikleri karşılayan sert, kapalı-hücre
üzerinde sabit çatısı olan bir tankın yüzer çatısı ve poliüretan köpüğü olabilir:
tank müştemilatı için geçerli olan minimum a. ASTM D 1622 uyarınca fut küp başına 1.7 libre
gereksinimleri verir. Bu gereksinimler sadece yoğunluk
kurulumun güvenliğini ve istikrarını etkileyen ve bu b. ASTM D 1621 uyarınca inç kare başına 22 libre
standardın kalite ve güvenlik standartları ile tutarlı sıkıştırma çekme kuvveti
olması gereken faktörler için düşünülmüştür. c. ASTM C 273 uyanırca inç kare başına 20 libre
Gereksinimler yeni bir tankın iç yüzer çatısı ile kopma kuvveti
ilgilidir ve mevcut sabit bir çatıya uygulanabilir. Bu d. ASTM E 96 uyarınca 2.0 inç geçirgenliğe eşit su
standardın, bu ekte değiştirilmediği sürece, 3.10 buharı geçişi
maddesi uygulanır. e. ASTM D 2856 uyarınca yüzde 95 porozite.

H.2 Tipler Alıcı ile üretici arasında karşılıklı olarak anlaşılması


Bu ekte aşağıdaki iç yüzer çatı tipleri anlatılmıştır: halinde benzer minimum özellikleri ve uygunluğu olan
a. Sıvı ile temas halinde olan ve çevresel bir diğer iç malzemeler kullanılabilir.
çıkıntısı olan metalik tava çatılar,
b. Sıvı ile temas halinde olan ve üstü düz açık H.3.4.3 Dış Malzeme
olan metalik düz çatılar. Dış malzeme fiberglas-takviyeli izoptalik polyester
c. Sıvı ile temas halinde olan ve kapalı dubaları yada kaliteli bir cam kullanan ve minimum 1.5 ons
olan metalik duba çatılar. olarak 4.5 ons reçineye uygulanan epoksi reçinesi
d. Sıvı ile temas halinde olan metalik iki katlı olabilir. Cam tamamen ıslatılmış, yoğun ve kusursuz
çatılar. olacaktır.
e. Katları sıvının üzerinde olan metalik yüzer
çatılar. Alıcı ile üretici arasında karşılıklı olarak anlaşılması
f. Yüzeyi kaplı petek panelli olan ve sıvı ile halinde benzer minimum özellikleri ve uygunluğu olan
temas halindeki metalik sandviç panel çatılar. diğer iç malzemeler kullanılabilir.
g. Yüzeyi kaplı sert panelli olan ve sıvı ile temas
halindeki plastik sandviç panel çatılar
H.3.5 SIZDIRMAZLIK MALZEMESİ
H.3 Malzeme H.3.5.1 Çatının dış çevresi ile tank kabuğu arasındaki
Üretici alıcının onayı için teklifinde tüm boşluk kabuk yüzeylerine makul derecede uyum
malzemelerin teknik özelliklerini belirtecektir. sağlayan esnek bir aygıt ile kapatılacaktır. Sütunlar,
Malzeme seçimi belirtilen sıvıya uygun olarak merdivenler, ölçme boruları ve kata çıkan/sızan
yapılmalıdır. Bu kısımda listelenen malzemeler benzerleri kapatılacaktır.
dışında teknik şartnameye göre üretilen
malzemeler de malzeme bu ekte listelenen H.3.5.2 Sızdırmazlık Aygıtı malzemesi ortam
malzeme şartnamesindeki tüm gereksinimleri sıcaklığının, tasarım sıcaklığının, geçirgenliğin,
karşılama konusunda onaylanmış alması ve aşınma direncinin, renksizleşmenin, yaşlanmanın,
kullanımının alıcı tarafından onaylanması şartıyla yanıcılığın ve diğer uygunluk faktörlerinin hesaba
kullanılabilir. katılması ile seçilecektir.

H.3.1 ÇELİK H.3.5.3 Sızdırmazlık Malzemesi ASTM D 3453


Çelik bu Standardın kısım 2’sindeki uyarınca, üretan-kaplı naylon yada başka uygun bir
gereksinimlerine uygun olacaktır. kumaş ile örtülü poliüretan köpüğü gibi esnek bir
köpük olabilir.
H.3.2 ALÜMİNYUM
Alüminyum ANSI/ASME B96.1 Kısım 2’nin H.3.5.4 Sızdırmazlık Malzemesi H.3.5.3’te belirtildiği
gereksinimlerine uygun olacaktır. gibi bir kutu içinde sıvı-dolu türden olabilir.

H.3.3 PASLANMAZ ÇELİK H.3.5.5 Sızdırmazlık Malzemesi uzayan kauçuk yada


Paslanmaz çelik ASTM A 20 (sadece ostenitik tür) sentetik kauçuk gibi takviye bez yada ağı olan yada
gereksinimlerine uygun olacaktır. olmayan elastik bir malzeme olabilir.

H.3.4 PLASTİK H.3.5.6 Sızdırmazlık Malzemesi kabuk ile temas


H.3.4.1 Genel halinde metalik bir pabuç olabilir. Galvanizli pabuçlar
İç ve dış plastik malzemeler depolanacak olan ASTM A 525’e uygun olacak ve 16 birim ve minimum
ürüne uygun olacak ve hem iç hem de dışın nominal kalınlıkları ve G90 kaplamaları olacaktır.
ASTM E 84 uyarınca 100’den çok olmayan alev- Paslanmaz çelik pabuçlar H.3.3’e uygun olacaktır.
yayılma oranı olacaktır.
Sayfa 86 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

Diğer metalik pabuç malzemeleri alıcının onayı ile kaynaklı ek yerleri ANSI/ASME B96.1’deki Kısım
kullanılabilir. 3.1’e uygun olacaktır.

H.3.5.7 Bu kısmın gereksinimlerini karşılayan H.4.3.1.1 Desteği olmayan tek kaynaklı uç ek yerleri
diğer kapama malzemeleri alıcı ile üretici arasında bir tarafın erişilmez olduğu yüzer birimler için kabul
karşılıklı olarak anlaşılması durumunda kabul edilebilir.
edilebilir.
H.4.3.1.2 3/16 inçten daha kalın olmayan malzeme
H.4 Tüm Tipler İçin Tasarım Gereksinimleri üzerindeki dolgu kaynaklarının ek yerinin daha ince
H.4.1 GENEL olan üyesinin kalınlığından daha küçük bir kalınlığı
İç yüzer çatı ve aksesuarları çatının manuel dikkat olmayacaktır.
olmadan ve sabit çatının, yüzer çatının, tankın ve
bunların müştemilatlarının herhangi bir kısmına H.4.3.2 Cıvatalı, yivli ve perçinli ek yerleri üretici ile
zarar gelmeden normal seyrinde işlemesine izin alıcı arasında karşılıklı olarak anlaşılması durumunda
verecek şekilde tasarlanmış ve inşa edilmiş kabul edilebilir.
olacaktır.
H.4.3.3 Yapışkan ek yerleri de dahil olmak üzere
plastik elemanlar arasındaki ek yerleri eklenen
H.4.2 İÇ YÜZER ÇATI malzemelere uygun olacak ve hizmet bakımından
H.4.2.1 Yüzer çatı makul derecede düz konumda eşdeğer olacaktır ve başarısızlık yada sızıntı
yüzebilecek ve durabilecek şekilde tasarlanmış ve olmadan çatı tasarım yükleri kabul edebilecek
yapılmış olabilir (akıntı eğimi gerekmez). Yağmur büyüklük ve sağlamlığa sahip olacaktır. Yukarıdaki
suyu kanalları gerekmez çünkü yüzer çatı özellikleri gösteren test sonuçları ile birlikte
elementlere maruz kalmaz. birleştirme prosedürü de tamamen anlatılacaktır.

H.4.2.2 Yüzer çatıdaki ürün buharına yada H.4.3.4 Yüzer çatıdaki ürün buharı yada sıvıya maruz
sıvısına doğrudan maruz kalan tüm ek yerleri kalan tüm ek yerleri kaynak yapılacak, cıvatalanacak,
H.4.3.4 uyarınca buhar geçirmez olacaktır. vidalanacak, perçinlenecek, mengene ile
sıkıştırılacak yada kapatılacak ve bir vakum kutusu,
H.4.2.3 Çatı çevresi ve tüm sütunlar, merdivenler ince petrol yada alıcı ve üretici için kabul edilebilir
ve diğer çatı açıklıklarının etrafında bir kenarlık başka bir malzeme yardımı ile buhar geçirmezlik isin
yada etek bulundurulacak ve sıvı türbülansını kontrol edilecektir. Tüm ek yeri kapama bileşimleri
kontrol altında tutmak için bunlar sıvı seviyesinin depolanan ürüne uygun olacak ve çatının ömrüne
en az 6 inç yukarısına uzayacaktır. eşit bir ömrü olacaktır.

H.4.2.4 İç yüzer çatının tüm iletken parçaları H.4.4 MİNİMUM KALINLIK


elektriksel olarak birbirlerine bağlı olacak ve dış Alıcı tarafından belirtilmiş olması durumunda,
tank yapısına bağlanacaktır. Bu kapama minimum kalınlığa bir aşınma payı da ilave
bölgesindeki elektrik kanalları vasıtasıyla yada dış olunacaktır. Aşınma paylarını içermeyen minimum
tank çatısından iç yüzer çatıya (minimum iki, aynı nominal kalınlıklar aşağıdaki gibidir:
biçimde dağıtılmış) esnek kablolarla olabilir. Kablo
seçimi yaparken dayanıklılık, aşınma direnci, a. buhar yada sıvı ile temas halindeki çelik 7 birim
güvenirlik, esneklik ve hizmet ömrü dikkate olacaktır. Diğer çelikler en az 0.094 inç kalınlıkta
alınmalıdır. olacaktır.
b. Paslanmaz çeliğin dışı en az 0.018 inç kalınlıkta
H.4.2.5 İç yüzer çatı, herhangi bir yere yürüyen en olacaktır. Paslanmaz çelik yüzerleri en az 0.048
az iki adamı (1 fut karede 500 libre) güvenli bir inç kalınlıkta olacaktır.
biçimde destekleyecek şekilde çatı yüzer durumda c. Alüminyum dış en as 0.018 inç kalınlıkta
yada destekleri üzerinde duruyorken çatı üzerinde olacaktır. Alüminyum yüzerler en az 0.050 inç
yüzer çatıya zarar vermeden ve çatıda ürün kalınlıkta olacaktır.
olmasına izin vermeden tasarlanacaktır. Çapı 30 d. Plastik dış kısım en az 0.30 inç kalınlıkta
fitin altındaki çatılar için bu kriterlerden alıcı ile olacaktır.
üretici arasındaki karşılıklı anlaşmaya bağlı olarak e. Sandviç bir panel yada köpüklü bir yüzer birim
feragat edilebilir. için, iç malzeme en az 1.0 inç kalınlıkta olacaktır,
metalik dış kısım (karbon çeliği dışında) en az
H.4.2.6 Alıcı tarafından aksi belirtilmedikçe, tüm 0.014 in kalınlıkta olacaktır ve plastik dış kısım da
tasarım hesaplamaları 0.7 özgül ağırlığına göre en az 0.030 inç kalınlıkta olacaktır.
yapılacaktır.
H.4.5 ÇEVRESEL SIZDIRMAZLIK BİRİMLERİ
H.4.3 EK YER TASARIMLARI H.4.5.1 Çevresel Sızdırmazlık Birimleri çatı ve kabuk
H.4.3.1 paslanmaz çelik elemanlar arasındaki arasında ± 4 inç lokal sapmayı barındıracak şekilde
kaynaklı ek yerleri ve çelik elemanlar arasındaki tasarlanacaktır. Tank kabuğu kapama birimine zarar
kaynaklı ek yerleri bu standardın madde 3.1’ine verebilecek yada yüzer çatının serbest hareketini
uygun olacaktır. Alüminyum elemanlar arasındaki önleyecek iç projeksiyonlardan uzak olmalıdır.
Sayfa 87 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

H.4.5.2 Kutu kapama malzemelerindeki çevresel H.5 Spesifik Türler İçin Tasarım
ek yerleri sıvı geçirmez olacaktır ve ek yerleri Gereksinimleri
şantiyede yapıldığında en az 3 inç üste binecektir. H.5.1 SIVI İLE TEMAS HALİNDE METALİK İÇ
Kutu Sızdırmazlık Birimlerini kalınlığı H.3.5’te YÜZER ÇATILAR
belirtilen etkenler düşünüldükten sonra H.5.1.1 Sıvı ile temas halindeki bir iç yüzer çatı
belirlenecektir. aşağıdakilerden biri şeklinde olacaktır:
a. Metalik tava (duba yada başlıksız)
H.4.5.3 Sızdırmazlık Aygıtı galvanizli çelik yada b. Başlıklı (açık üstlü kompartımanlar oluşturan tava
kabukla temas halinde paslanmaz çelik pabuçlar tipi başlıklar)
kullanıyorsa, galvanizli çelikler için pabuçların c. Duba (çevresel ve/veya dağıtımlı kapalı üstlü
minimum 16 birim, paslanmaz çelikler için de 18 kompartımanlar)
birim nominal kalınlığı olacaktır. pabuçların alt d. İki kat (yüzer kompartımanlar oluşturan iç başlıklı
kısmı depolanan ürüne 4 inç sızarak kapama iki kalıcı kat)
oluşturacaktır.
H.5.1.2 İç yüzer çatı, ölü ağırlığının en az iki katını
H.4.6 ÇATI PENETRASYONLARI destekleyebilecek kadar yüzer olmalıdır. Başlıklı ve
Sütunlar, merdivenler ve kata sızan/çıkan diğer iki katlı çatılar herhangi iki kompartıman delindikten
katı dikey müştemilatlar ± 5 inç lokal sapmaya izin sonra zarar gelmeden yüzebilecektir. Duba çatılar
verecek bir kapama birimi ile birlikte verilecektir. herhangi iki kompartıman ve kat delindikten sonra
Müştemilatlar 3 inçlik tolerans dahilinde dikey zarar gelmeden yüzebilecektir.
olacaklardır.
H.5.1.3 Çatının üst kısmından erişilen ve göz ile
inceleme gerektiren her bir kompartımanda gevşek
H.4.7 ÇATI DESTEKLERİ örtülü bir adam yolu yada contalı gömme adam yolu
H.4.7.1 Yüzer çatı sabit yada ayarlanabilir olacaktır. Adam yolu boynunun üst kenarı dubanın
desteklerler birlikte verilecektir. üstünden en az 1 inç yukarıda bulunacaktır.

H.4.7.2 Çatının alçak çalışma seviyesi alıcı H.5.1.4 Tüm iç başlık plakaları yada levhaları dip ve
tarafından belirtilecektir. Alıcı üreticinin tüm tank dikey kenarları boyunca su geçirmez olacak şekilde
müştemilatlarının (mikserler, iç boru döşemeleri tek-dolgu kaynaklı olacaktır. alıcı tarafından duba ve
ve dolgu memeleri gibi) çatı tarafından en düşük iki katlı çatılar için belirtildiğinde, her bir başlığın üst
konumlarında temizlenmesini temin etmesi için kenarı da kalıcı bir tek-dolgu kaynağı ile su geçirmez
bilgiler sağlayacaktır. şekilde olacaktır.

H.4.7.3 Alıcı tarafından belirtildiğinde ayarlanabilir


destekler sağlanacaktır. Yüzer çatının yüksekliği H.5.2 YÜZERLER ÜZERİNDEKİ METALİK İÇ
kullanımdaki tank ile iki konumda ayarlanabilir ÇATILAR
olacaktır. desteklerin tasarımı sabit çatıya ve H.5.2.1 İç yüzer çatı sıvı yüzeyin üzerinde yüzerlerle
yüzer çatıya tank taşma durumunda olduğunda desteklenen bir kat içerebilir.
zarar gelmesini önleyecektir.
H.5.2.2 İç yüzer çatı ölü ağırlığının en az iki katını
H.4.7.4 Yüzer çatı, gider veya otomatik olarak destekleyebilecek kadar yüzer olmalıdır herhangi iki
sıvın birikmesini önleyen başka bir araç donanımlı yüzer delindikten sonra zarar gelmeden
değil ise, destek ve eklemeler, yüzer çatının yüzebilecektir.
üzerindeki her bir fut kare başına tek biçimli 12.5
librelik bir yükü destekleyecek biçimde H.5.2.3 Yüzer çatı kat çevresinde sıvıya en az 4 inç
tasarlanacaktır. Kat bölgesindeki destek eklerine, uzayan buhar geçirmez bir etek olacaktır. ayrıca, kata
ek noktasındaki arızayı önlemek için özel dikkat giren tüm açıklıkların, basınç-vakumu hava
gösterilecektir. Kaynak katlı plakaların alt menfezleri dışında, sıvıya 4 inç uzayan buhar
kısımlarında; desteklere veya göreli olarak diğer geçirmez etekleri olacaktır.
sert kısımlara bitişik olarak bir eğilme olacağı
tahmin edildiği noktalarda 10 inç’lik merkezler H.5.2.4 Alıcı tarafından belirtildiği durumlarda, kat
üzerinde bulunan ve 2 inç’lik uzunluğu geçmeyen kanalları dökülen sıvıları geri götürecek yada ürünü
tam dolgu kaynakları, bu tip destek veya bağlantı yoğunlaştıracak şekilde olacaktır. Bu kanallar
parçalarının 12 inç’lik uzunluğu arasında bulunan otomatik olarak kapanacak yada buhar kaybını
her türlü plaka eki üzerinde kullanılacaktır. Tankın azaltmak için ürüne en az 4 inç uzayacaktır.
dibindeki yükleri dağıtmak için çelik yastıklar yada
diğer yollar kullanılacaktır. Tankın dibi canlı yükü H.5.3 SIVIYA TEMAS HALİNDEKİ YÜZEY-
artı yüzer çatının ölü yükünü desteklerse, yastıklar KAPLAMALI PANELLERİ OLAN İÇ YÜZER
alıcının onayı ile iptal edilebilir. Yastıklar ÇATILAR
kullanılırsa, tankın dibine kalıcı olarak kaynak H.5.3.1 Sıvı ile temas halinde yüzey-kaplamalı
yapılacaklardır. Borudan yapılma destekler panelleri olan bir iç yüzer çatı sağlam bir yapısal
akıntıyı sağlamak için altlarından delinecektir.
Sayfa 88 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

panel oluşturan bir iç malzemeye bağlı ince dış az olmayacaklardır. Bu hava menfezlerinin toplam
yüzlü metalik yada plastik sandviç panellerden açık alanı tank çapının futu başına 0.2 fut kareye eşit
oluşacaktır. yada bundan büyük olacaktır. Bu hava menfezleri
aşınmaya karşı dirençli kaba bir ağ perdesi ile
H.5.3.2 İç yüzer çatı ölü ağırlığının en az iki katını örtülecek ve hava siperleri olacaktır.
destekleyebilecek kadar yüzer olmalıdır.
H.6.2.2.2 Minimum 50 inç karelik bir alanı olan bir
H.5.3.3 Dıştan-içe bağlama sistemi, açık hava menfezi merkezde yada sabit çatının
kullanılabilirliğini gösteren test sonuçları ile mümkün olan en yüksek yerinde olacaktır. Bir hava
birlikte, tamamen tanımlanacaktır. örtüsü bulunacak ve aşınmaya karşı dirençli kaba bir
ağ perdesi olacaktır.
H.5.3.4 Tüm panel kenarları sıvı girişini önleyecek
şekilde kapatılacaktır. H.6.2.2.3 H.6.2.2.1 ve H.6.2.2 doğrultusunda, gaz
yastığının gerektiği durumlarda, dış tank basınç-
H.5.3.5 Tasarım sıvı akmasını geri iade vakumu hava menfezleri ile API Standardı 2000
edebilecek yada depolanan ürünün akan kısmını doğrultusunda korunacaktır.
yoğunlaştırabilecektir.
H.6.3 SIVI SEVİYE GÖSTERGESİ
H.5.3.6 Yüzey 70 Fahrenayt derecede fut DC
başına 0.000725’den küçük direnç sağlayabilecek H.6.3.1 Tank içindeki sıvının tasarım sıvısı
şekilde tasarlanacaktır. yüksekliğinin üzerinde bir seviyeye çıkmasını
gösteren uygun alarm aygıtları sağlanacaktır.

H.6 Açıklıklar ve Müştemilatlar H.6.3.2 Acil durum taşma deliklerinin kullanıldığı


H.6.1 MERDİVEN durumlarda, tankın pompalama oranları kadar tahliye
H.6.1.1 Yüzer çatı alıcı tarafından aksi edecek şekilde olacaklar ve kaza ile taşma durumları
belirtilmedikçe bir merdiven ile birlikte tedarik tanka yada çatıya zarar vermeyecek yada yüzer
edilecektir. çatının sürekli hareketini bölmeyecek şekilde
yerleştirileceklerdir.
H.6.1.2 Merdiven, çatı desteklerinden herhangi
birinden bağımsız olarak yüzer çatıda tam H.6.3.3 Acil durum taşma deliklerinin açık alanı
gezebilmeyi sağlayacak şekilde tasarlanacaktır. H.6.2.2.1’in havalandırma gereksinimlerine
sirkülasyon hava menfezi sahasının en az yüzde 50
H.6.1.3 Merdiven sabit çatılı bir adam yoluna si acil durum taşma şartları esnasında
kurulmalıdır. engellenmemek şartıyla katkıda bulunabilir.

H.6.1.4 Düz bir hareketsiz merdiven yuvası varsa, H.6.3.4 Yüzer çatı kabuğu acil durum taşma
bu merdivenin bir ayağını oluşturabilir. açıklıklarının çalışmasına müdahil olmayacaktır.

H.6.1.5 Merdiven üst bağlantıda dikey hareket H.6.4 ANTİROTASYON VE ORTALAMA


şartı yoksa tankın dibine eklenmeyecektir. AYGITLARI
İç çatının dönmesi engellenmeyecektir. Bu amaçla bir
H.6.2 HAVA MENFEZLERİ kılavuz çubuk yada başka uygun bir aygıt
H.6.2.1 Basınç-Vakum (Bleeder) Hava kullanılabilir. Çatıyı ortalanan pozisyonda tutmak için,
Menfezleri bir sızdırmazlık ortalama kablosu veya başka bir
Çatı katının yada kapama zarının aşırı gerilmesini uygun cihaz temin edilmelidir.
önleyen hava menfezleri yüzer çatıda olacaktır.
Hava menfezleri, çatı doldurma işlemleri H.6.5 ADAM YOLLARI VE MUAYENE KAPAKLARI
esnasında destekleri üzerinde iken çatının H.6.5.1 Sabit Çatı Menholleri
altından hava ve fazları tahliye etmeye yeterli Sabit çatıda tankın iç kısmına erişim için minimum 24
olmalıdır. Bun hava menfezleri ayrıca çatının inç iç çapı olan en az bir tane menhol olacaktır.
altında tahliye işlemleri esnasında destekleri
üzerine oturduktan sonra oluşan tüm vakumu H.6.5.2 Yüzer Çatı Menholleri
bırakmaya da yeterli olmalıdırlar. Alıcı doldurma Tanka erişim ve tankın yüzer çatı destekleri üzerinde
ve tahliye oranlarını üreticinin hava menfezlerinin ve tank boş iken havalandırılması için en az bir tane
ebadını belirleyebilmesi için belirtecektir. menhol olacaktır. Menholün minimum 24 inç iç çapı
olacaktır ve adam yolu boynunun yüksekliği ürünün
H.6.2.2 Sirkülasyon Hava Menfezleri üzerine akmasını önlemek şartıyla menhol gevşek
H.6.2.2.1 Sirkülasyon hava menfezleri açıklıkları örtülü tipte olacaktır.
kabuk yada sabit çatı üzerinde bulunacaktır,
böylelikle tank dolu iken yüzer çatının kapama H.6.5.3 Muayene Kapakları
biriminin üzerinde olacaklardır. Hava menfezleri Alıcı tarafından belirtildiğinde, inceleme kapakları
arasındaki maksimum boşluk 32 fit olacak ancak kapama bölgesinin göz ile incelenmesine imkan
hiçbir durumda dört eşit aralıklı hava menfezinden tanımak için sabit çatıda bulunacaklardır. Kapaklar
Sayfa 89 / 89
Petrol Depolama İçin Kaynaklı Çelik Tanklar (S.Ç.)

arasındaki maksimum aralık 75 fit olacak ancak H.7.3 H.5.1’e göre olan yüzer çatılara su üzerinde bir
hiçbir durumda dört eşit şekilde aralanmış yüzerlik testi yapılacaktır. H.5.2 ve H.5.3’e göre
kapaktan daha az olmayacaklardır. İnceleme yapılan yüzer çatılara ise alıcının opsiyonunda olmak
kapakları ile tank kabuğu hava menfezlerini (tank üzere su yada ürün üzerinde test yapılacaktır. Bu test
çatısı üzerinde) birleştiren tasarımlar kabul esnasında çatının rahat hareket edip etmediği ve
edilebilir. sızıntı olup olmadığı test edilecektir. Parçanın üst
kısmında nemli bir noktanın görünmesi sızıntı kanıtı
H.6.6 ÖLÇME VE ÖRNEKLEME AYGITLARI olarak kabul edilecektir. Çevresel kapama ünitesinin
Alıcı tarafından belirtilmesi durumunda, sabit çatı uygunluğu çatının tüm dolaştığı yerlerde kabuk ile
ve yüzer çatı ölçme ve örnekleme aygıtları ile kabul edilebilir bir temasın korunmasını temin etmek
birlikte olacaktır. için kontrol edilecektir.

H.6.7 AŞINDMA ÖLÇME ALETİ H.7.4 Alüminyum kapaklar için, muhtemel aşındırma
Alıcı tarafından belirtilmesi durumunda, merdivene etkileri nedeniyle, kullanılan suyun kalitesine ve testin
bitişik olarak genel aşınma oranını göstermesi için süresine dikkat edilmelidir. Mümkünse içme suyu
yüzer çatı için bir aşınma ölçme aleti olacaktır. kullanılmalıdır. Bazı hallerde, alüminyum ile su
arasında test esnasındaki teması önlemek için
H.7 Fabrikasyon, Yapım, Kaynak, Muayene kapağın alt kısmına hafif bir petrol uygulanabilir yada
ve Test suyun yüzeyinde yüzdürülebilir.
H.7.1 bu standardın uygulanabilir fabrikasyon,
yapım, kaynak, muayene ve test gereksinimleri
karşılanmalıdır.

H.7.2 Yağ zuhur etme yoluyla veya koni çatıları ve


tank alt bağlantılarını test etmek için bu standartta
tanımlananlarla tutarlılık içinde olan diğer bir
metotla veya üretici ve alıcı arasında karşılıklı
olarak anlaşılan diğer bir metot yardımıysa sıvı
yada buhar geçirmez olmaları gereken kat ek
yerleri ve diğer ek yerleri sızıntılara karşı test
edilecektir.

You might also like