ΤΑΞΗ: Γ΄ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ: ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΜΑΘΗΜΑ: ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 02/01/2021

ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: ΤΡΕΙΣ (3) ΩΡΕΣ

ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ
ΘΕΜΑ Α

Α.1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας το γράμμα που
αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση και δίπλα του τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή τη λέξη
Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη:

1. Στη θεωρητική προσέγγιση ενός θέματος είναι απαραίτητη η βιωματική σχέση με αυτό ή η
άμεση εμπειρία.

2. Στη μεταβιομηχανική κοινωνία δεν μπορούμε να μιλάμε πια για συγκρούσεις εργοδοτών και
εργαζομένων.

3. Οι αγροτικές κοινωνίες είχαν αυτάρκεις οικονομίες.

4. Σύμφωνα με τον Cooley, η κοινωνική ζωή αποτελεί ένα ρευστό και διαρκώς
«επαναδιαπραγματευόμενο» σύνολο πρακτικών.

5. Η προσέγγιση του Comte δεν τυγχάνει σήμερα ευρύτερης αποδοχής μεταξύ των
κοινωνιολόγων.

Μονάδες 15 (5x3)

Α.2. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω προτάσεις και, δίπλα στον
αριθμό, το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

Ι. Η έννοια του συστήματος αποτελεί οργανωτική αρχή του:

1. Τ. Ρ. Μιλς.

2. Ρ. Μέρτον.

3. Τ. Πάρσονς.

4. Ρ. Ντάρεντορφ.
ΙΙ. Η κοινωνιολογική φαντασία συνίσταται στην ικανότητα των ατόμων να:

1. οραματίζονται μια καλύτερη κοινωνία.

2. συνδέουν αυτό που συμβαίνει στην προσωπική τους ζωή με τα ιστορικά και κοινωνικά
γεγονότα.

3. ερμηνεύουν τον κόσμο με προσφυγή σε αφηρημένες ιδέες και έννοιες.

4. στοχεύουν όχι μόνο στην μελέτη του κόσμου, αλλά και στην αλλαγή του.

Μονάδες 10 (2x5)

ΘΕΜΑ Β

Β.1. Ποιες ήταν οι δύο φάσεις μετάβασης από την αγροτική κοινωνία στην βιομηχανική κοινωνία και τι
αλλαγές αυτές επέφεραν;

Μονάδες 15

Β.2. Ποια είναι η σχέση μεταξύ εξορθολογισμού και βιομηχανικής κοινωνίας σύμφωνα με τον M. Weber;

Μονάδες 10

ΘΕΜΑ Γ

Γ.1. Ο E. Durkheim υπήρξε βασικός κοινωνιολόγος της σχολής του λειτουργισμού. Αφού παρουσιάσετε
τις βασικές αρχές αυτής της κοινωνιολογικής σχολής, να αναφέρετε τις απόψεις του Durkheim σχετικά
με την «συλλογική συνείδηση» και τις μορφές αλληλεγγύης στις προβιομηχανικές και βιομηχανικές
κοινωνίες.

Μονάδες 15

Γ.2. Αφού επισημάνετε την καινοτομία που εισήγαγε πρώτος ο Durkheim στην κοινωνιολογική μελέτη
και προσέγγιση, να αναφέρετε στην συνέχεια τους τρεις τύπους αυτοκτονιών τους οποίους και ανέδειξε.

Μονάδες 10

ΘΕΜΑ Δ

Δ.1.

α) Ο K. Marx ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για την ερμηνεία των μεταβολών που σημειώνονταν την εποχή της
βιομηχανικής επανάστασης. Πώς προσέγγισε με την θεωρία του το καπιταλιστικό σύστημα και πώς τις
σχέσεις μεταξύ καπιταλιστών-κεφαλαιοκρατών από την μία και προλετάριων-εργατών από την άλλη;

Μονάδες 7
β) Ποια πίστευε ο K. Marx ότι ήταν η σχέση μεταξύ βάσης και εποικοδομήματος σε μια κοινωνία;

Μονάδες 6

Δ.2.

«Στις πατρίδες μας της Λατινικής Αμερικής, δεν παραστεκόμαστε στην άγρια γέννηση του καπιταλισμού,
αλλά στα αιματηρά γηρατειά του. Η υπανάπτυξη δεν είναι ένα στάδιο ανάπτυξης. Είναι η συνέπειά της.
Η υπανάπτυξη της Λατινικής Αμερικης προέρχεται απ’ την ξένη ανάπτυξη και εξακολουθεί να την
τροφοδοτεί. Το σύστημα, ανίσχυρο απ’ τη διεθνή υποδουλωτική του λειτουργία, ετοιμοθάνατο απ’ τη
γέννησή του, έχει χωμάτινα πόδια…» Eduardo Galeano, «Οι ανοιχτές φλέβες της Λατινικής Αμερικής»,
1971.

«Η παγκόσμια κατανομή της εργασίας έχει ως αποτέλεσμα τον διαμοιρασμό των χωρών σε αυτές που
κερδίζουν και σε αυτές που χάνουν. Η δική μας περιοχή της γης, που σήμερα ονομάζεται Λατινική
Αμερική, είχε το θλιβερό προνόμιο να χάνει ευθύς εξαρχής, από τις παλιές εκείνες εποχές όπου οι
Ευρωπαίοι και η Αναγέννηση ρίχτηκαν στη θάλασσα για να μπήξουν τα δόντια τους στον λαιμό της…»
Eduardo Galeano, «Οι ανοιχτές φλέβες της Λατινικής Αμερικής», 1971.

α) Πώς μπορούν να σχετιστούν τα αποσπάσματα από το βιβλίο του Eduardo Galeano με τις απόψεις της
σχολής των συγκρούσεων;

Μονάδες 6

β) Με βάση τα παραπάνω παραθέματα, πώς θα χαρακτήριζε η θεωρία της εξάρτησης την σχέση μεταξύ
Ευρώπης και Λατινικής Αμερικής;

Μονάδες 6