Quang điện tử

Giới thiệu môn học

Phạm Đức Quang

Email: quanpd@vnu.edu.vn
 Introduction to
Optoelectronic Devices

Quang điện tử là gì?

2
Quang điện tử là gi?
What Did the Word “Opto-Electronics” Mean?
Optoelectronics is the study and application of
electronic devices that interact with light

Electronics Optics

(electrons) (light or photons)

Optoelectronics
3
Examples of Optoelectronic Devices

4
Nội dung
• Mục đích môn học
• Nội dung môn học
Mục đích
• Môn học này trang bị cho người học kiến thức cơ bản về các
thiết bị quang điện tử và sợi quang, giúp người học có thể hiểu
được các công nghệ hiện tại và tương lai trong các ứng dụng
trong truyền thông quang, kỹ thuật cảm biến / hình ảnh.
• Bên cạnh đó môn học cũng cung cấp các kiến thức về các
phương pháp phân tích tính chất của vật liệu, các cấu trúc cơ
bản, quá trình chuyển đổi năng lượng quang điện và ứng dụng
của một số linh kiện quang điện tử.
Mục đích
Kết thúc môn học sinh viên được trang bị các kiến thức:
+ Nắm được các đặc trưng vật lý cơ bản của ánh sáng dựa trên các lý thuyết về ánh sáng: Tia
sáng, sóng ánh sáng, lượng tử ánh sáng.
+ Nắm được các thành phần cơ bản của một hệ thống quang điện tử.
+ Hiểu được các quá trình vật lý khác nhau của quá trình chuyển đổi quang điện tử và có thể sử
dụng các mối quan hệ cơ bản giữa các đặc tính quang học của vật liệu và các thiết bị trong
quang điện tử.
+ Nắm được nguyên tắc hoạt động cơ bản của hầu hết các thiết bị quang điện tử quan trọng.
+ Giải thích và thực hiện các phương trình xác định các đặc tính chính của thiết bị quang điện tử
và sợi quang.
+ Áp dụng kiến thức về các thành phần quang điện tử khác nhau để giải quyết các vấn đề chủ
yếu trong lĩnh vực vật lý và kỹ thuật.
 Quang điện tử
Chương 1: CÁC KIẾN THỨC CƠ BẢN VỀ ÁNH SÁNG
Nội dung
• 1.1 Giới thiệu về lý thuyết tia sáng (Ray optics)
• 1.2 Giới thiệu về lý thuyết chùm tia sáng (Beam optics)
• 1.3 Giới thiệu về lý thuyết sóng ánh sáng (Wave optics)
• 1.4. Giới thiệu về lý thuyết lượng tử ánh sáng (Quantum optics)
• 1.5. Các đặc tính tự nhiên của ánh sáng.
Giới thiệu về lý thuyết tia sáng (Ray optics) – Quang hình hocgeometric optics
Các đặc trưng của tia sáng trong quang hình học

Các tia sang truyền đi theo đường thằng - Light rays travel in
straight lines.

Các tia sáng không bị ảnh hưởng gi khi chúng cắt nhau -
Light rays can cross without either being affected.

Các tia sang truyền đi vô hạn cho tới khi gặp vật cản - A light
ray travels forever unless it interacts with matter, which can
occur in a number of ways:
Light can be reflected (phản xạ), refracted (khúc xạ), scattered
(tán xạ), or absorbed (hấp thụ).

Một vật là 1 nguồn sang nhiều tia - An object is a source of

light rays.
Rays originate from every point on the object, and each point
sends rays in all directions.
Objects may be self-luminous or reflective.
Giới thiệu về lý thuyết tia sáng (Ray optics) – Quang hình hocgeometric optics

Mắt chúng ta chỉ nhìn thấy vật khi tia sang từ vật
lọt vào mắt.
In order for our eye to see an object, rays from that
object must enter the eye.
 Định đề - lý thuyết tia sáng
• Ánh sáng truyền đi theo dạng của các tia: c
• Một môi trường được đặc trưng bởi 1 đại lượng n>=1 n
được gọi là chỉ số khúc xạ (chiết suất) v
• Độ dài đường truyền sáng:

ds
A B

• Nguyên lý Fermat:

Tia sáng truyền đi theo đường it tốn thời gian nhất

Đạo hàm của độ dài đường

truyền sáng = 0
Phản xạ - Reflection
Có 2 loại phản xạ - Phản xạ phẳng và phản xạ tán xạ - There are two varieties of reflection—specular and diffuse.
Specular (regular) reflection is what we observe from a flat, smooth mirrored surface.
In this case we observe a law of reflection: The angle of incidence equals the
angle of reflection.
Note that the angles are taken
from the normal.

Specular reflection
 Áp dụng nguyên lý Fermat’s Principle: Định luật phản xạ
Fermat’s Principle: Law of Reflection
Fermat’s principle: Tia sáng sẽ truyền từ điểm A đến điểm B trong một môi
trường dọc theo một đường đi mà thời gian lan truyền là cực tiểu.

B (x3, y3)

x1, y1, x3, y3 đã biết

r
(0, y2)
i

A (x1, y1)
x
i  r : Luật phản xạ
 The Law of Reflection

The angle of incidence is equal to the angle of reflection.

θi = θr
Both angles are measured from the normal to the surface.
Reflection
There are two varieties of reflection—specular and diffuse.
Diffuse reflection occurs when light hits a rough surface.
Scattering by Diffuse Reflection
Khúc xạ - Refraction
When light hits a surface, it does not always reflect. Sometimes it enters into the
second medium. If the second medium differs from the first in its index of
refraction, then the light will be bent, or refracted as it enters the second
material.
The transmission of light from one medium to another, but with a change in
direction, is called refraction.
Refraction
Refraction depends on the index of refraction of the two media. We’ve noted
that light in vacuum travels with the speed c = 3 × 108 m/s. But in other
materials, light slows down to some speed v. The ratio of these speeds is called
the index of refraction:
Index of refraction = n = c/v
 Fermat’s Principle: Luật
Fermat’sPrinciple: Lawkhúc xạ
of Refraction
OPLAB  ni  x2  x1 2   y1 2  nt  x3  x2 2   y 3 2
Law of refraction:

x1 , y1 ,x3 , y3 cố định

(x1, y1)
ni 2  x 2 x 1 nt 2  x 3 x 21
1 1
d OPLAB  2 2
A 0 
dy2  x2  x1 2  y 1 2  x3  x2 2  y 3 2
y ni  x2  x1 nt  x3  x2 
i 0 
x (x2, 0) ni  x2  x1 2  y1 2  x3  x2 2  y3  2

nt 0  ni sini  nt sin t

t
 ni sini  nt sint

(x3, y3)

nii  ntt Luật khúc xạ

Tính chất đảo ngược
Khi ánh sáng đi vào vùng có chiết suất cao hơn tốc độ của nó bị chậm đi:
v = λ f.
Cái gì nhỏ đi? Bước sóng hay tần số? Hay cả 2?

Lưu ý quan trọng:

Khi ánh sáng đi từ môi trường này sang môi trường khác, tần số của nó không đổi. Chỉ có bước song là
thay đổi.
Lý do mà tần số không thay đổi là khi mà đỉnh của song đi qua vùng tiếp giáp giữa 2 môi trướng thì ngay
sau mặt tiếp giáp nó cũng vẫn là 1 đỉnh sóng trong môi trường thứ 2. Mỗi khi 1 đỉnh sóng đến, đỉnh sóng
đó sẽ được truyền đi. Vì vậy, tần suất xuất hiện của đỉnh sóng ở một bên của ranh giới phải bằng tần số của
chào mào ở phía bên kia của ranh giới.

Chúng ta có thể viết chiết suất như sau:

n = c/v = λ vac fvac/λmat fvac = λvac /λmat

n >= 1,
Bước sóng trong 1 môi trường thường nhỏ hơn bước sóng trong chân không.
Snell’s Law
Index of refraction = n = c/v

Suppose medium 1 has an index of refraction n1, and medium 2 has an index of
refraction n2.

If a ray refracts between medium 1 and 2, the ray angles θ1 and θ2 are related by
the following:
n1 sinθ1 = n2 sinθ2.

This relation is known as Snell’s law.

There are three situations:

A ray entering a material of larger index bends toward the normal.
A ray entering a material of smaller index bends away from the normal.
A ray oriented perpendicular to a surface does not bend, regardless of the
materials.
Total Internal Reflection

With θ1 = θc , and θ2 = 90º, Snell’s law gives us sinθc = n2/n1.

Fiber Optics
Bài tập: Tính góc tới lớn nhất của tia sáng đi vào sợi quang mà ánh sáng
không thoát ra ngoài.

numerical aperture
Màu sắc và sự tán xạ
Một trong những khía cạnh trực quan rõ ràng nhất của ánh sáng là hiện tượng màu sắc. Tuy nhiên, màu sắc
là một nhận thức, và không phải là thứ vốn có trong bản thân ánh sáng.
Nhận thức của chúng ta về màu sắc dựa trên bước sóng của ánh sáng. Nhưng thực tế là chúng ta thấy bước
sóng 650 nm là "màu đỏ" cho biết hệ thống thị giác của chúng ta phản ứng như thế nào với sóng điện từ.
Không có "đỏ" liên quan đến ánh sáng.

Newton đã chạy một loạt thí nghiệm và chỉ ra rằng ánh sáng trắng là hỗn hợp của tất cả các màu. Ông cũng
chỉ ra rằng một lăng kính không bằng cách nào đó thêm màu sắc vào ánh sáng, như người ta vẫn nghĩ trước
đây.
Màu sắc và sự tán xạ
Nếu một lăng kính không làm thay đổi ánh sáng hoặc thêm bất cứ thứ gì vào nó thì tại sao ánh sáng trắng tới
lại nổi lên dưới dạng vô số màu?
Nguyên nhân là do lăng kính làm cho các thành phần màu sắc khác nhau của ánh sáng trắng đi qua các đường
dẫn hơi khác nhau qua vật liệu.

Nói cách khác, các màu khác nhau - tức là

các bước sóng khác nhau - bị bẻ cong ở
bề mặt phân cách thành các góc hơi khác
nhau.

As we’ve seen, this bending depends on

the index of refraction, n. So the index of
refraction of a material must vary
slightly with wavelength.

For example, glass has a slightly larger

index for violet light than for green or
red light. Thus violet light refracts
more than red light.
Hiện tượng cầu vồng
Gương và thấu kính
Thin Lenses
To create a bright, well-focused image, we often use a lens. A lens is a
transparent material that uses refraction of light rays at curved surfaces to
form an image.

A converging lens causes the rays to

refract toward the optical axis. The point
where the rays meet is called the focal
point, and the distance from the mirror to
the focal point is the focal length.

A diverging lens causes parallel rays to

refract away from the optical axis. The
point where the rays, if traced back,
appear to diverge from is called the focal
point, and the distance from the mirror to
the focal point is the focal length.
The focal length is the distance from the lens at which rays parallel to the optical
axis converge or from which they diverge.
Note that a lens actually has two focal points.
The image here is a real image, since the light rays actually converge at, and pass
through, a particular point.
Ray tracing for a converging lens
 1 1 1
 
s s' f

This equation holds for both converging and diverging lenses.

It also holds equally well for mirrors.
Virtual Images
We’ve seen that for a converging lens with the object at a distance s > f, we
have a real image on the side of the lens opposite from where the object is.
Furthermore, the image was inverted.
This isn’t always the case for a converging lens.

When s < f, we have a virtual

image that is upright.
Diverging Lenses
Diverging lenses always make virtual images and, for this reason they are
rarely used alone. However, they are often used in combination. For example,
cameras and eyeglasses use diverging lenses.

Object Image
The Thin-Lens Equation
The thin-lens equation relates the object distance s, the image distance s’, the
index of refraction n of the lens material, and the radii R1 and R2 and the lens
surfaces.

1 1 1  1 1 
   (n  1)   
s s' f  R1 R2 
 Ray tracking - Phương pháp ma trận
• Sự truyền ánh sáng trong một hệ thống quang học, có thể được miêu tả sử dụng ma trận M.
• Ma trận M có các phần tử là A, B, C, D, đặc trưng cho hệ thống quang học (M được gọi là ma
trận truyền tia)

Tia sáng được đặc

trưng bởi 2 tham số

y: Chiều cao

: Góc theo chục z

 Ray tracking - Phương pháp ma trận

Làm thế nào miêu tả được đường đi và kiểm tra được hình ảnh
lối ra của 1 hệ nhiều thiết bị quang học
 Ray tracking - Phương pháp ma trận
Ma trận tia truyền thẳng:
d y2  y1  d  tg1
2  2  1 Trong trường hợp góc tới nhỏ tg  
1
y2  y2  1 d   y1 
y1    0 1   
 2   1

Ma trận tia phản xạ trên gương cầu lồi và gương cầu lõm:

y2,2
2 y2  y1 y1
y1,1

1 2 R
  2  y1  1
R
Theo chục z, góc đi lên là góc dương và góc dưới chục z là góc âm
 Free-Space Propagation Refraction at a Planar Boundary

1 0 
1 d 
M  M  
 0 n1 
0 1   n2 

Refraction at a Spherical Boundary Transmission Through a Thin Lens

 1 0
 1 0
M  1 
M   (n2  n1 ) n1   1
  f 
 n2 R n2 

Reflection from a Planar Mirror Reflection from a Spherical Mirror

1 0
1 0 
M   M 2 
 1
0 1  R 

Chapter 2 Optical resonator and Gaussian beam

A Set of Parallel Transparent Plates.

 di 
M 
1 n 
 
i

0 1 

Matrices of Cascaded Optical Components

M  M N M N 1....M 1

Chapter 2 Optical resonator and Gaussian beam

Periodic Optical Systems

The reflection of light between two parallel mirrors forming an optical

resonator is a periodic optical system is a cascade of identical unit system.

Difference Equation for the Ray Position

A periodic system is composed of a cascade of identical unit systems (stages),

each with a ray-transfer matrix (A, B, C, D). A ray enters the system with initial
position y0 and slope 0. To determine the position and slope (ym,m) of the ray
at the exit of the mth stage, we apply the ABCD matrix m times,

 ym   A
m
B   y0  ym 1  Aym  B m
   C D  0   m 1  Cym  D m
 m 
 ym 1  Aym  B m
 m 1  Cym  D m

From these equation, we have

ym1  Aym
m 
B
So that
ym2  Aym1
m1 
B
And then:
ym2  2bym1  F 2 ym linear differential equations,

where

b
 A  D F 2  Ad  BC  det  M 
2 and

Chapter 2 Optical resonator and Gaussian beam

 If we assumed:
ym  y0 hm

So that, we have

h2  2bh  F 2  0 h  b  i F 2  b2

If we defined
 
  cos1 b F

We have b  F cos  F 2  b2  F sin 

then h  F (cos   i sin  )  Fe i ym  y0 F meim

A general solution may be constructed from the two solutions with positive
and negative signs by forming their linear combination. The sum of the two
exponential functions can always be written as a harmonic (circular) function,

ym  y0 F m sin(m  0 )  ymax F m sin(m  0 )

Chapter 2 Optical resonator and Gaussian beam

 If F=1, then ym  ymax sin(m  0 )

Condition for a Harmonic Trajectory: if ym be harmonic, the cos-1b must

be real, We have condition

A D
b 1 or 1
2

The bound b  1 therefore provides a condition of stability (boundedness) of

the ray trajectory

If, instead, |b| > 1,  is then imaginary and the solution is a hyperbolic
function (cosh or sinh), which increases without bound. A harmonic solution
ensures that y, is bounded for all m, with a maximum value of ymax. The
bound |b|< 1 therefore provides a condition of stability (boundedness) of
the ray trajectory.
 Condition for a Periodic Trajectory

Unstable b>1

Stable and periodic

Stable nonperiodic

The harmonic function is periodic in m, if it is possible to find an integer s such

that ym+s = ym, for all m. The smallest such integer is the period.

The necessary and sufficient condition for a periodic trajectory is:

s = 2pq, where q is an integer
EXERCISE
A Periodic Set of Pairs of Different Lenses. Examine the trajectories of paraxial
rays through a periodic system composed of a set of lenses with alternating focal
lengths f1 and f2 as shown in Fig. Show that the ray trajectory is bounded (stable)
if

 d d2 
 1 0  1 0  1 2d  
M  1  1 d   1  1 d    f1 f1 
 1  0 1     
1  0 1   d 1 1 d d d 
 f 2   f1       (1  )(1  ) 
 f1 f 2 f1 f 2 f2 f1 f2 
Home work

1. Ray-Transfer Matrix of a Lens System. Determine

the ray-transfer matrix for an optical system
made of a thin convex lens of focal length f and a
thin concave lens of focal length -f separated by
a distance f. Discuss the imaging properties of
this composite lens.
Home works

2. 4 X 4 Ray-Transfer Matrix for Skewed Rays. Matrix methods may be generalized

to describe skewed paraxial rays in circularly symmetric systems, and to astigmatic
(non-circularly symmetric) systems. A ray crossing the plane z = 0 is generally
characterized by four variables-the coordinates (x, y) of its position in the plane, and
the angles (e,, ey) that its projections in the x-z and y-z planes make with the z axis.
The emerging ray is also characterized by four variables linearly related to the initial
four variables. The optical system may then be characterized completely, within the
paraxial approximation, by a 4 X 4 matrix.
(a) Determine the 4 x 4 ray-transfer matrix of a distance d in free space.
(b) Determine the 4 X 4 ray-transfer matrix of a thin cylindrical lens with focal length
f oriented in the y direction. The cylindrical lens has focal length f for rays in the y-z
plane, and no focusing power for rays in the x-z plane.