PDF Literature Shkollore Klasa Xii DD

MSc. Inxh. HELIDON KASTRATI
Literaturë shkollore për nxënës të klasës së XII
This website stores data such as

cookies to enable essential site
functionality, as well as marketing,
personalization, and analytics. You
may change your settings at any time
or accept the default settings.
Privacy Policy
Marketing
Personalization
Analytics
Save Accept All

Drenas, Shtator 2019

HTML
KRIJIMI I HTML DOKUMENTIT
HTML (Hyper Text Markup Lan

HTML angu
guag
age)
e) ës
ësht
htëë nj
njëë gj
gjuh
uhëë e cila
cila pë
përd
rdor
oret
et për
për
prezantimin e përmbajtjeve hipërtekstuale. HTML është sistem standard për kodimin e
te
tekst
kstit
it,, që për
përbë
bëhet
het nga ba
bashk
shkësi
ësiaa e simb
simbol
oleve
eve të ci
cila
latt in
inser
serto
tohe
henn në teks
tekstt për
për të
përcaktuar formatin, strukturën dhe lidhjen e pjesëve përbërëse të tekstit. Dokumenti i
tipit HTML është një fajll i thjeshtë tekstual i cili mund të krijohet me çfarëdo tekst
editori si p.sh. me Notepad. HTML dokumentet krijohen për tu prezantuar në World
Wide Web.
Elementet e një HTML dokumenti janë: titulli, teksti, ballinat, tabelat, paragrafët dhe
li
list
stat
at.. Kë
Këto
to el
elem
emen
ente
te të dokum
dokument entit
it shë
shëno
nohen
hen me an anëë të etetik
iketavee ( TAG) që janë
etav
komponentë të gjuhës HTML. HTML etiketa përbëhet nga simboli “ <”, emri i etiketës
dhe simboli “>” në mbyllje. Etiketat e HTML shkojnë në çift. Për shembull etiketës
startu
sta rtuese
ese <TI
<TITLE
TLE>> i përg
përgji
jigje
gjett etiket
etiketaa fund
fundore
ore </T
</TITL
ITLE>.
E>. Mes kët këtyre
yre dy eti
etiketa
ketave
ve
vendoset një element i dokumentit, në rastin tonë titulli i tij.
Etiketat e HTML – së mund të shkruhen me shkronja të mëdha si edhe me shkronja të
vogla.
HTML dokumentet përbehen nga titulli (HEAD) që paraqet kreun e dokumentit dhe
nga pjesa pas titullit që quhet trup i dokumentit (BODY).
Shembull i një HTML dokumenti:

Privacy Policy
Marketing
Personalization
Analytics
Shkruarja e HTML dokumentit
Save Accept All
Bazat e informatikës 2 Lexo, Mëso,
Përparo

Pasi që ta ruajmë këtë dokument, kur klikojmë mbi ikonën e dokumentit do të na

hapet browseri, në rastin tonë Google Chrome, i cili do ta paraqet përmbajtjen në formën
e përshkruar me etiketat e HTML. Etiketa <H1> shërben për të shkruar nëntitullin me
shkronja të trasha ndërsa dy fjalitë në vazhdim janë formatizuar si paragrafë të veçantë
përmes etiketës <P>, siç edhe shihet në figurën më poshtë :
Krijimi i web faqeve përmes HTML
Et
Etiketaa HTML i tregon broswerit se fajlli përmban informacione të koduara me
iket
HTML.
This website stores Etiketa
data suchHEAD
as tregon pjesën e parë të dokumentit i cili përmban titullin e dokumentit.
functionality, as wellEtik etaa TITLE tregon titul
Etasiket
marketing, titullin
lin e dokum
dokument
entit
it dhe jep infinform
ormaci
acioni
oninn e parë për
përmbajtjen e dokumentit.
or accept the defaultPjesa
settings.
kryesore e dokumentit është e markuar me etiketat < BODY> dhe </BODY>.
Nëntitujt e dokumentit markohen me etiketën < H x > ku x mund të marrë vlerën 1 deri
Privacy Policy
6 , për shembull <H3>Nëntitulli i tretë </H3>.
Marketing
Personalization
Analytics
Save Accept All

Përparo

TEKSTI DHE PARAGRAFET, LISTAT, TABELAT
Zakonisht tekstet që janë më të gjata ndahen në paragrafë, për të ndarë pjesë të tekstit
sipas përmbajtjes që trajtojnë.
Teksti i një paragrafi përfshinë tekstin e shënuar mes etiketave < P> dhe </P> .
HTML përkrah listat e pa numëruara, listat e numëruara dhe listat e definicioneve.
Një listë e pa numëruar mund të krijohet në këtë mënyrë :
<UL>
<LI> Matematikë
<LI> Kimi
<LI> Fizikë
<LI> Biologji
</UL>
Etiketa <UL> tregon fillimin e listës së pa numëruar. Etiketa < LI> tregon elementet e
listës.
Lista e numëruar është e njëjtë me listën e pa numëruar por këtu për fillimin e listës
përdoret etiketa <OL> dhe poashtu për elementet e listës përdoret etiketa < LI>.
Ta
Tabe
bela
latt ja
janë
në shp
shpes
eshh pjesë
pjesë e dok
dokum
ument
entev
eve.
e. Et
Etik
iket
etaa që ma
mark
rkon
on nj
njëë tabe
tabelë
lë ësh
është
të
<TABLE>. Rreshtat e tabelës markohen me etiketën < TR >, >, kurse përmbajtja e qelizës
me <TD>. Atributet e ndryshme shënohen brenda etiketave.
Shembull i një HTML dokumenti:

Privacy Policy
Marketing
Personalization
Analytics
Save Accept All

Përparo

Pas ruajtjes së këtij fajlli me emrin e caktuar dhe prapashtesën .html do të fitojmë një
faqe, pas ekzekutimit të së cilës në ekran do të kemi:

Privacy Policy
Marketing
Personalization
.
Analytics
Save Accept All

Përparo

INFORMATIKA
Informatika është shkencë e cila merret me ruajtjen, përpunimin, shfrytëzimin dhe

tra
transme
nsmetim
timin
in e inf
informa
ormatav
tavee duke e përd
përdorur
orur kom
kompju
pjuter
terin.
in. Fjala
Fjala Info
Informa
rmatik
tikëë ësht
ështëë
simbiozë
simbi ozë e fjalë ve Information dhe automatic dhe kështu Informatika mund të cilësohet
fjalëve
si shkencë e cila merret me përpunimin automatik të informatave.
KOMPJUTERI
Kompjuteri është pajisje komplekse elektroni

Kompjuteri elektronike
ke e cila llogarit
llogarit shpejt dhe sakt si dhe
mban në mend sasi të mëdha të informatave.
Fjala kompjuter rrjedh nga gjuha angleze dhe atë nga fjala Computer që në përkthim
do të thotë llogaritës .
Aktual
Akt ualish
ishtt në botën
botën e kom
kompju
pjuter
terëve
ëve kanë një dom
domini
inim
m absolut
absolut të ashtuqua
ashtuquajtu
jturit
rit
kompjuter personal (Personal Computer- PC).
Çdo kompjuter

personal përbëhet nga katër njësi themelore e që janë :
Njësia Hyrëse
Njësia Dalëse

Njësia Qendrore

Kujtesa ( Memoria )
Pozicioni aktual në kompjuter përcaktohet me një simbol të veçant i cili quhet
kursor.
NJËSIA HYRËSE
Komunikimi i shfrytëzuesit me kompjuter realizohet përmes njësisë hyrëse të cilën e

përbëjnë: Tastiera, Mausi, Skeneri etj.
functionality, as well as marketing, TASTIERA
or accept the defaultKomunikimi
settings. i shfrytëzuesit
me kompjuter zakonisht realizohet përmes tastierës, e cila
përbëhet prej pullave ose tasteve.
Privacy Policy
Tastiera ka nga 101 deri 108 taste por ndodh që ajo të ketë më shumë ose më pak
taste.
Marketing Tastet në tastierë janë grupuara në tri grupe:
Personalization  Pjesa kryesore
Analytics 

Pjesa
Pjesa për levizje në ekran
numerike
Save Accept All
Përparo

Ndër tastet kryesore për rolin e të cilave patjetër duhet të dihet janë : ESC, F1 – F12,
TAB, CAPS LOCK, SHIFT, ENTER, BACKSPACE, DELETE, INSERT, CTRL, ALT,
HOME, END, END, PRINT SCREEN etj.
ESC – Me këtë tast mundësohet ndërprerja e çfarëdo komande të dhënë (të kthen një
hap mbrapa).
F1 – F12 – Janë taste funksionale. Shfrytëzohen në programe të ndryshme për nevoja
speciale.
TAB – E çvendos kursorin e kompjuterit për disa pozita në të djathtë.
CAPS LOCK – – Shërben për të shkruar me shkronja të mëdha.
SHIFT – Shërben për të shkruar
shkr uar me shkronja të mëdha si dhe për ti përdorur simbolet
e epërme në tastet që i kanë nga dy simbole.
ENTER - Është tast ekzekutiv (zbatues i komandave).
BACK SPACE – Shërben për të fshirë një simbol (në të majtë të kursorit).
DELETE – Shërben
Shërben për të fshirë një simbol ( në të djathtë të kursorit).
INSERT – Shërben për insertimin (shtimin e pjesëve të caktuara të tekstit).
CTRL (Control) dhe ALT (Alternate) – Janë taste funksionale të cilat përdoren në
kombinim me ndonjë tast tjetër për të arritur ndonjë efekt special. P.sh. CTRL + ALT +
DELETE mundëson resetimin (ristartimin) e kompjuterit .
SPACE BAR – Me këtë tast mundesohet çvendosja (shtyerja) e kursorit për një pozitë
në të djathtë.
LEFT , RIGHT , UP dhe DOWN – Janë katër pulla që mundësojnë levizjen e
kursurit Majtas, Djathtas, Lartë dhe Poshtë.
HOME dhe END – Me këto taste mundësohet kalimi i kursorit në fillim të rreshtit
(HOME) përkatësisht në fund të rreshtit (END).
PAGE UP dhe PAGE DOWN – Me këto taste mundësohet kalimi i kursorit për një
ekran më lartë gjegjësisht më poshtë .
PRINT SCREEN – Me këtë tast mundësohet shtypja e përmbajtjes së ekranit.
PAUSE – Mundëson ndërprerjen momentale të punës së kompjuterit.
Shtyp çfarëdo pulle tjetër për të vazhduar.
NUM L
cookies to enable essential OCK – Nëse indikatori i NUM LOCK-it është i ndezur atëherë do të
site
functionality, asshkruani
well as marketing,
numra, nëse është i shuar do të vlejnë funksionet e tasteve në bllokun e
personalization,numrave.
and analytics. You
Në
or accept the default tastierë mungojnë shkronjat
settings. shkr onjat shqipe ë, Ë, ç dhe Ç kështu për të gjeneruar shkronjën
shkron jën
ë mbahet e shtypur pulla ALT dhe në pjesën numerike të tastierës shtypet numri 137.
Ngjajshëm veprohet edhe për shkronjat e tjera: për shkronjën Ë shtypet ALT dhe 0203,
Privacy Policy
për shkronjën ç shtypet ALT dhe 135, për shkronjën Ç shtypet ALT dhe 128. Për
Marketing gjenerimin e simbolit € shtypet ALT dhe 0128 .
Personalization
Analytics
Save Accept All

Përparo
Përparo
MAUSI (MIU)
Komunikimi me kompjuter duke e përdorur mausin ose miun është shumë më i

th
thje
jesht
shtëë sep
sepse
se ky komu
komuniniki
kim
m re
real
aliz
izohe
ohett për
përme
mess dy os
osee tri
tri tast
tastev
evee të ci
cila
latt janë
janë të
vendosura në pjesën e sipërme të tij.
Gjatë punës me maus kryesisht shfrytëzohet tasti i majt i tij.
Hapja e programeve përmes mausit
Mënyra
Mëny ra e pa
parë
rë:: Duke klikuar dy herë shpejtë me tastin e majtë mbi ikonën e
programit që duam ta aktivizojmë.
Mënyra e dytë: Së pari klikojmë njëherë me tastin e majtë të mausit mbi ikonën e
programit që duam ta aktivizojmë dhe pastaj shtypim tastin Enter në tastier.
Mëny
Më nyra
ra e tr
tret
etë:
ë: Së pa
pari
ri klik
klikoj
ojmë
më një
një her
herëë me ta
tast
stin
in e dj
djat
atht
htëë të ma
mausi
usitt mbi
mbi
programin që duam ta aktivizojmë dhe pastaj e zgjedhim opsionin Open .
Mbyllja e programeve përmes mausit

Për mbylljen e programeve përmes mausit duhet që të klikojmë një herë me tastin e
majtë të mausit tek tasti për mbylljen e dritares .
Poashtu për mbylljen e programeve mund të klikojmë tek menyja FILE dhe të
zgjedhim opsionin EXIT .
Për mbylljen e programeve mund të shfrytëzohet edhe tastiera, kështu për mbylljen e
programeve njëkohësisht shtypim tastet ALT dhe F4 në tastierë.
SKENERI
Përcjellja
cookies to enable essential sitenë kompjuter e fotografive dhe e dokumenteve bëhet përmes Skenerit, të
functionality, ascilat pastaj
well as mund të përpuno
marketing, përpunohet
het dhë të shfrytëzohe
shfrytëzohenn sipas nevojës. Pra Skeneri është një
personalization, and analytics.
pajisje e cila You
mundëson leximin optik të dokumenteve dhe përcjelljen e tyre në
kompjuter
or accept the default settings..
Kualiteti i skenerit përcaktohet me numrin maksimal të pikave dhe të ngjyrave që
lexohen gjatë skenimit . Kështu p.sh. për skenerin HP ScanJet 6100C , nga prodhuesi i tij
Privacy Policy
Hawlet Packard është deklaruar se skenimi mund të bëhet me maksimalisht me 2400 pika
për inç, ku 1 inç = 2.54 cm. Kurse për
Marketing pë r ruajtje të ngjyrave të lexuara shfrytëzohen 45 bitë.
b itë.
Personalization
Analytics
Save Accept All

Përparo
NJËSIA DALËSE
Kompjuteri rezultatet i jep në njësinë dalëse në kuadër të së cilës bëjnë pjesë:

Monitori (Ekrani), Printeri (Shtypësi), Ploteri (Vizatuesi) etj.
PRINTERËT ( SHTYPËSIT )
Printerët (shtyp
Printerët (shtypësit)
ësit) shfrytëzohe
shfrytëzohenn për paraqi
paraqitjen
tjen në letër të shenim
shenimeve
eve (inform
(informatave)
atave)
me interes për shfrytëzuesin .
Dalloj
Dallojmë
më disa ttipe
ipe pri
printe
nterësh
rësh si
siçç janë at
ataa meka
mekanik
nik,, laserik,
laserik, in
inkk xhet etj.
etj. e që
varësisht nga tipi i tyre, shpejtësia e shtypjes, dhe kualiteti caktohet çmimi i tyre.
Shtypësat mekanik – mund të jenë matricor dhe linjor .
- Shpejtësia e shtypësave matricor është 180, 200, 300 karaktere në minutë.
- Shtypësat linjor me një hap e shtypin përmbajtjen e tërë rreshtit.
Shtypësat laserik - e shtypin tërë faqen menjëherë me shpejtësi 6, 8 ose më
shumë faqe në minutë.
Shtypësat ink xhet – janë shtypësa me kualitet shumë të lartë, kjo është si
rrjedhojë e faktit se te këta printerë ngjyra hudhet në letër me shpejtësi
shumë të madhe .
PLOTERËT ( VIZATUESIT )
Ploterët (Vizatuesit) janë pajisje të njësisë dalëse të cilat përdoren për vizatime me
kualitet dhe precizitet shumë të lartë .
Ploterët zakonisht kanë 6, 8 ose 12 penda të ngjyrave dhe trashësive të ndryshme.
Ploterët përdoren për shtypjen e materialeve te ndryshme, kryesisht nga kompanitë
specializuara për dizajnim dhe grafikë.
cookies to enable essential site MONITORËT (EKRANI)
Shënimet
may change your settings cilat ndodhen në kompjuter mund ti paraqiten shfrytëzuesit në ekranin e
të time
at any
or accept the default
gypittsettings.
gypi kato
katodik
dik të ngjajshëm me atë të televizorit. Qarqet elektronike që e kontrollojnë
e kran quhen kartela grafike.
punën me paraqitjen e fotografisë në ekran
Privacy Policy Tani shumica e monitorëve janë të teknologjisë LCD (Liquid Crystal Display).
Marketing
Personalization
Analytics
Save Accept All

Përparo
NJËSIA QENDRORE
Përmes njësisë qendrore komandohet komplet puna e kompjuterit si dhe kryhen të

gjitha llogaritjet e nevojshme .
Njësia qendrore njihet edhe me emrin njësia qendrore përpunuese (CPU) dhe në të
bëjnë pjesë:
njësia aritmetiko – logjike e cila i kryen të gjitha llogaritjet e nevojshme
aritmetiko – logjike, dhe
njësia kontrolluese ose komanduese e cila e komandon komplet punën
e kompjuterit.
Te kompjuterët personal njësinë qendrore e përben komponentja kryesore dhe me e
fuqishme e tij e cila quhet MIKROPROCESOR.
Mikroprocesori është truri i kompjuterit.
Tipi i kompjuterit varet nga tipi i procesorit, p.sh. nëse mikroprocesori është i tipit
PENTIUM atëherë edhe kompjuteri është i tipit PENTIUM.
Para
Parame
mettër ie cila
mikroprocesorit rë
rënd
ndës
ësiishëm
shëm
matet ës
ësht
me Hz,htë
ë ed
edhe
he frfrek
përkatësisht ekue
uenc
ncaa os
oseee saj
shumëfishat sh
shpe
pejjtësi
MHz ësdhe
ia eGHz.
pu
punë
nëss së

KUJTESA (MEMORIA)
Kujtesa ose memoria e kompjuterit është ajo njësi e kompjuterit e cila shërben për
ruajtjen e të dhënave, instruksioneve dhe fajllave të ndryshëm. Njësia elementare e
kujtesës në të cilën mund të ruhet një shifër binare 1 ose 0 quhet bit (binary digit).
Grupi prej 8 bitësh quhet bajt (byte). Grupet më të mëdha se 8 bita ose 16 bita quhen
edhe fjalë (Word).
Kapaciteti i memories zakonisht matet me njësi me të mëdha se sa bajti, siç janë p.sh.
kilobajti
This website stores (KB),asmegabajti (MB), gigabajti (GB) dhe terabajti (TB).
data such
Memo
Me mori
riaa ose kujt
kujtesa
esa e kom
kompjpjut
uteri
eritt pë
përbe
rbehe ngaa memor
hett ng memoriaia qendrore dh
dhee nga
functionality, asmemoria periferike .
well as marketing,
Memoria qendrore ose RAM memoria (memoria me qasje të rastësishme)
është kujtesa e kompjuterit
kompjuterit në të cilën të dhënat ruhen përkohësi
përkohësisht.
sht. Me ndalj
ndaljen
en e punës
së kompjuterit çdo gjë që gjendet në memorien qendrore fshihet .
Memoria periferike shërben për ruajtjen e përhershme të të dhënave. Si pajisje
Privacy Policy mem
memorue
oruese
se kry
kryesor
esoree te mem
memori
oriaa peri
periferi
ferike janëë disq
ke jan disqet
et (h
(hard
ard disk), disk
disk), disketa
etatt (floppy
disk), CD–të (Compact Disk), Flash disku etj.
Marketing
ROM memoria është memorie në të cilën ruhen shenimet të cilat vetëm mund
Personalization
të lexohen. Në ROM memorie ruhen shenimet personale të kompjuterit, prandaj edhe
Analytics
quhet si letërnjoftim i kompjuterit.
Save Accept All

Përparo
SISTEMI OPERATIV WINDOWS 7
Në fillim do të theksoj se në vazhdim do të shpjegohet sistemin operativ Windows

duke u munduar që të përfshihen disa karakteristika që i kanë shumica e versioneve të
Windo
Wi ndows
ws-i
-it,
t, sep
sepse
se gjat
gjatëë punës
punës me komp
kompju
jute
terr sh
shum
umic
icaa e sh
shfry
frytë
tëzu
zuesë
esëve
ve hasi
hasinn në
kompjuter në të cilët janë të instaluar sisteme të ndryshme operative si p.sh. Microsoft
Windowss Xp, Micros
Window Microsoft
oft Window
Windowss Vista dhe Microsoft Wind
Windows
ows 7. Ndërkohë që edhe
në një kompjuter shfrytëzuesi në etapa të ndryshme kohore mund të instaloj versionet e
ndryshme të Windows-it .
Këtu do tëtë flasim për sistemin operativ Microsoft Windows 7.
Windows 7 është sistem operativ që shfrytëzuesit i mundëson përdorimin e lehtë dhe
të thjeshtë të kompjuterit të tij. Windows 7 është sistem në të cilin njëkohësisht mund të
punohet me më shumë aplikacione.
DESKTOPI
Me aktivizimin e Windowsit fitohet ekrani nga i cili fillon çdo gjë. Figurat që shihen
në ekran quhen Ikona. Pamja e tillë e ekranit paraqet tavolinën punuese të Windowsit ose
Desktopin. Në rreshtin e fundit të desktopit është shiriti i punëve ose detyrave i cili quhet
Taskbar. Në skajin e majtë të këtij shiriti është butoni Start i cila shërben për startimin e
aplikacioneve. Në desktop duhet të jenë në minimum ikonat: Computer dhe Recycle Bin,
por kjo mund të rregullohet sipas përzgjedhjes ssëë bërë në dritaren Desktop Icon Settings.
Kur kompjuteri është i lidhur në rrjetë atëherë është mirë që në desktop të paraqitet ikona
Network.

Privacy Policy
Marketing
Personalization
Analytics
Save Accept All

Përparo
Desktopi
DRITARET
Dritaret janë forma kryesore për paraqitjen e informatave në Windows. Vet emri i
programit e më vonë i tërë sistemit operativ Windows do të thotë Dritare.
Në rreshtin e parë të dritares gjendet emri i ikonës, ndërsa në rreshtin e dytë
d ytë menyja
kryesore e dritares e cila ka së paku opsionet: File, Edit, View dhe Help.
Dritarja hapet nëse shtypet dy herë tasti i majtë i mausit mbi ikonën përkatëse. Për të
parë përmbajtjen e dritares shërbejn shiritat rreshqitës. Madhësia e dritares mund të
ndërrohett me taste
ndërrohe tastett për minim
minimizim
izim dhe maksimali
maksimalizimzim që ndodhen në rreshtin e epërm të
dritares.
Mbyllja
Mbyllja e drita
dritares
res bëhet duke e shtypu
shtypurr tasti
tastinn Close për mbyll
mbyllje
je të dritares
dritares i cili
ndodhet
This website stores data në këndin
such as lartë-djathtas të dritares.
functionality, as well as marketing, MENYTË
or accept the defaultMenytë
settings.në Windows përdoren që në mënyrë më të lehtë dhe më të kuptueshme të
organizohen operacionet e një aplikacioni.
Çdo dritare e ka menynë kryesore nga e cila aktivizohen nënmenytë. Operacionet e
Privacy Policy
menysë ose të nënmenysë aktivizohen nëse shtypet tasti i majtë i mausit mbi opsionin e
zgjedhur.
Marketing
Personalization
Analytics DIALOGJET
Save Accept All

Përparo
Dialogjet janë mënyra përmes së cilës Windowsi kërkon nga shfrytëzuesi informata
për konfigurim
kon figurim të har
harduerit
duerit dhe të softuerit, për mënyrën e kryerjes së ndonjë operacioni,
për vërtetimin ose heqjen dorë nga kryerja
kr yerja e ndonjë aplikacioni etj.
MENYJA START
Menyja Start mund të aktivizohet në tri mënyra:

1. Duke kklikua
likuarr me ttastin
astin e maj
majtë
të të mausi butonin Start
mausitt mbi butonin
2. Përm
Përmes
es tasti
tastitt të W
Wind
indowsi
owsitt në ttast
astier
ierëë 
3. Me komb
kombininim
imet et e tastevee Ctrl dhe Esc.
tastev
Ndëra mbyllet përmes klikut të majtë të mausit, dduke uke e shtypur tastin Esc
Es c në tastierë
etj.
Menyja Start mund të hapet në mënyrë të zakonshme siç edhe shihet në figurën më
poshtë dhe përmban këto opsione :
All Programs-
Documents- është
është menyja
menyja e të gjitha programeve,
e dokumenteve,
Pictures - është menyja e fotografive,
Music - është menyja e muzikave,
Games - është menyja e lojrave,
Computer – shërben për të hapur dritaren Computer
për të cilën do të flasim më vonë,
Cont
Co ntro
roll Pane
Panell – ShShër
ërben
ben për
për të hap
hapur
ur dri
drita
taren
ren
Control Panel për të cilën do të flasim më vonë,
Devices and Printers – shërben për të hapur dritaren
Devices and Printers, njëjtë si edhe ikona me të
This website stores data such as njëjtin

Defa
De ultte cila
faul Pr
Prog gjendet
ogra ms –në pë
rams Control
për Panel,
r të hapu
ha purr prog
progra
rame
mett e
përcaktuara nga shfrytëzuesi
shfrytëzues i si default programs.
personalization, and analytics. You Hellp and
He and Su Supp
ppor
ortt – sh shër
ërbe
benn pë
përr kë
kërk
rkim
imin
in e
may change your settings at any time ndihmës, kur kemi nevojë për ndihmë,
Shut
Shut down
down - sh shër
ërbe
benn për
për sh
shua
uarj
rjen
en (fik
(fikje
jenn apo
apo
çkuqjen) e kompjuterit.
Privacy Policy Menyja Start
Marketing
STARTIMI I APLIKACIONEVE
Personalization
Analytics
Startimi i aplikacioneve bëhet përmes mënysë Start dhe opsionit All Programs të
Save kësaj menyje.
Accept Aktivizimin
All e ndonjë programi e bëjmë në këtë mënyrë: së pari klikojmë te

Përparo
Start dhe e zgjedhim opsionin All Programs e mandej pozicionohemi me rreshtin e

ngjyrosur mbi programin të cilin duam që ta aktivizojmë dhe klikojmë me tastin e majtë
të mausit.
DOKUMENTET ( DOCUMENTS )
Menyja Documents është meny e dokumenteve dhe në të zakonisht ruhet lista e

dokumenteve. Aktivizimin e ndonjërit prej këtyre dokumenteve e bëjmë në këtë mënyrë:
së pari klikojmë te Start dhe e zgjedhim opsionin Documents e mandej duke klikuar mbi
dokumentin që duam ta hapim me tastin e majtë të mausit.
NDIHMA ( HELP )
Nëse gjatë punës në Windows haset në probleme ose

os e thjesht na mungojnë njohuritë se
si të kryhet ndonjë operacion atëherë mund të shfrytëzohet ndihma që ofron Windowsi.
Kjo bëhet duke e hapur menynë Start dhe opsionin Help and Support të saj.
DALJA NGA WINDOWSI
Nga Windowsi dilet nëse në shiritin e detyrave shtypet Start e pastaj butoni Shut
down, i ci
cili
li pa
parap
raprak
rakis
isht
ht mb
mbyl
ylll pro
progra
grame
mett e hap
hapura
ura (n
(nëse
ëse ka)
ka) dh
dhee past
pastaj
aj e çk
çkyq
yq
kompjuterin.

cookies to enable essential site PROGRAME TË ACCESSORIES
may change your settings at any time PROGRAMI PAINT
Programi Paint është program i cili shërben për të bërë vizatime me kompjuter.
Privacy Policy Aktivizimi i programit Paint bëhet në këtë mënyrë:
Start – All Programs – Accessories – Paint , por në Windows 7 aktivizimi i Paint-it
Marketing
bëhet edhe drejtpërdrejt përmes: Start - Paint.
Personalization
Analytics
Save Accept All

Përparo
Programi Paint
PROGRAMI CALCULATOR
mi Ca
Programi
Progra Calc
lcul
ulato
atorr është program i cili shërben për të bërë llogaritje përmes
kompjuterit. Aktivizimi i programit Calculator bëhet në këtë mënyrë:
Start – All Programs – Accessories – Calculator , por në Windows 7 aktivizimi i
Calculator-it bëhet edhe drejtpërdrejt përmes: Start - Calculator.
Në menynë View mund të caktojmë se me cilin kalkulator duam që të punojmë: me
atë shkencor (Scientific) apo me atë Standard (Standard) .
Privacy Policy
Marketing
Personalization
Analytics
Save Accept All

Përparo
Programi Calculator
PROGRAMI NOTEPAD
Programi Notepad (editori i Windowsit) është program i cili shërben për të shkruar
tekste me kompjuter.
Aktivizimi i programit Notepad bëhet në këtë mënyrë:
Start – All Programs – Accessories – Notepad .

or accept the default settings. Programi Notepad
PROGRAMI WORDPAD
Privacy Policy Programi Wordpad është program i cili shërben për të shkruar tekste me kompjuter.
Aktivizimi i programit WordPad bëhet në këtë mënyrë:
Marketing
Start – All Programs – Accessories – WordPad .
Personalization
Analytics
Save Accept All

Përparo
Programi WordPad
LOJRAT (GAMES)
Zakonisht lojrat të cilat i përmban Windowsi gjenden në kuadër të opsionit Games.
Zakonisht në dritaren Games ofrohen disa lojra standarde Këto lojra janë të thjeshta
dhe lehtë mund të mësohen dhe të luhen nga ana e shfrytëzuesit të kompjuterit.
Aktivizimin e lojërave e bëni në këtë mënyrë :
Start – Games dhe pastaj
pastaj duke kli
klikua
kuarr me tast
tastin
in e maj
majtë
të të mausit mbi lojën
lojën që
duam ta luajmë.
Privacy Policy
Lojrat
Marketing MULTIMEDIA
Personalization
Analytics Të dhëdhënat
nat mu
multi
ltimed
medial
ialee mund të jen
jenë:
ë: fot
fotogra
ografi
fi të lëvi
lëvizshm
zshmee (film os
osee vide
video)
o)
fotografi statike, figura, muzikë etj. Reprodukimin e të dhënave të tilla e bëjnë programet
Save Accept
siç është p.sh. All
Windows Media player.
Përparo
Nëse kërkesat
kërk esat e shfrytëzuesit janë më të mëdha mund të instalohen edhe pr
programe
ograme të
tjera si real player etj.
WINDOWS MEDIA PLAYER
Windows Media Player është program i cili aktivizohet në këtë mënyrë : Start – All
Programs – Windows Media Player. Ky program shërben për reprodukimin e Active
Movie, Video
Video for WWindows,
indows, S
Sound,
ound, Midi dh dhee CD Audi
Audioo fajllave
fajllave . Pasi që ttëë zgjedh
zgjedhet
et
lloji i përmbajtjes multimediale që do të shikohet, zgjedhet operacioni që do të kryhet .
Windows Media Player ofron komanda të njëjta si komandat e audio ose video pajisjeve.
Ato janë : Play , Rewind , Fast Forward , Pause , Eject etj. e që paraqit
paraqiten
en me
simbolet standarde
standarde të tyre .

may change your settings at any time Windows Media Player
Privacy Policy
Marketing
COMPUTER
Personalization
Analytics Ikona Computer ndodhet në këndin e majt të epërm të ekranit.
Save Accept All

Përparo
Ikona
Ikona Comp
Comput
uter
er ësht
ështëë ajo
ajo e cila
cila në vevete
te i përm
përmbabann të gj
gjit
itha
ha pro
progr
gram
amet
et dh
dhee
dokumentet që gjenden në kompjuterin tonë.
Dritarja Computer përmban ikonat e disketave , disqeve lokale dhe të rrjetit , CD-
ROM-ëve , shiritave dhe njesive të tjera siç është p.sh. flesh disku, ikonat e dokumenteve
etj.
Dritarja Computer
Për të paraqitur njesitë e ndryshme periferike për ruajtjen e të dhënave, Windowsi

shfrytëzon
This website stores emrat
data such as e rezervuar . Kështu si më poshtë :
cookies to enable essential siteDisk (C:) dhe Heli (D:) janë particionet e diskut lokal ose harddiskut, ku në
Local
njërin prej tyre mund të instalohet sistemi operativ e në tjetrin mund të ruhen të dhënat e
may change your tjera me rëndesi
settings për shfrytëzuesin.
at any time
DVD RW Drive (E:) është njësia e DVD ROM-it dhe përmes saj mund të lexohen
CD dhe DVD si dhe të bëhet shkruarja e tyre (regjistrimi i të dhënave në to).
Privacy Policy Helidoni (F:) – është njësia e flesh diskut. Flesh disku është një memorie e cila
vendoset në USB port dhe shërben për ruajtje të sasive të mëdha të informatave.
Marketing
Zakonisht dokumentet janë të vendosura në follderin Documents ndërsa programet
Personalization
janë të vendosura në Program
Progra m Files.
Analytics Fajllat programor, ose programet, përmbajnë instruksionet për kryerjen e një pune.
Fajllat e tjerë mund të përmbajnë të dhëna të ttjera
jera .
Save Accept All

Përparo
Dukja e ikonave dhe vendosja e tyre në kuadër të dritares mund të rregullohet duke
shtypur tastin e djatht të mausit mbi siperfaqen e dritares .
Meny
Me nyja
ja e cila
cila hap
hapet
et,, of
ofron
ron që nga
nga ops
opsio ni View
ioni View të përcaktohet që përmbajtjen e
follderit ta mbushin ikonat e mëdha, të vogla, lista e objekteve të follderit ose lista detale
e objekteve të follderit.
Opsioni Sort by mundëson që ikonat e dritares Computer të rregullohen sipas emrit të
diskut, tipit, madhësisë ose hapësirës së lirë.
KRIJIMI I FAJLLAVE DHE FOLLDERËVE
Fajllat janë forma themelore për regjistrimin dhe organizimin e të dhënave.

Gjat
Gjatëë punës
punës me komp
kompjujute
terr do të par
paraq
aqit
itet
et nevoj
nevojaa që progra
programe
mett ose fajll
fajllat
at të
organizohen në follderë të posaqëm. Follderët dhe fajllat mund të krijohen nga programet
dhe nga vetë shfrytëzuesit.
Kur shfrytëzuesi vetë deshiron që ta krijoj follderin këtë mund ta bejë duke e zgjedhur
së pari follderin në të cilin dëshiron që ta krijoj atë follder të ri. Pastaj përmes butonit
New Folder do të krijohet follderi me emrin New Folder të cilin shfrytëzuesi mund ta
riemëroj dhe të ia jepë emrin që dëshiron.
Kur shfrytëzuesi vetë dëshiron të krijoj fajllin këtë mund ta bëjë duke e zgjedhur së
pari follderin në të cilin dëshiron që ta krijoj atë fajll. Pastaj duhet zgjedhur File - New
dhe të zgjedhet lloji i dokumentit që dëshiron që ta krijoj që në fakt tregon llojin e fajllit
që do të krijojë.
Krijimi i follderëve bëhet edhe në këtë

mëny
më nyrë
rë:: së pari
pari kl
klik
ikoj
ojmë
më me tast
tastin
in e
djat
djatht
htëë të ma
mausi
usitt në hapë
hapësi
sirën
rën e li
lirë
rë të
desktopit (ose të follderit të caktuar) dhe
pastaj
mandej eatëzgjedhim pas klikutNme
Folder dheopsionin ewtastin
dhe
functionality, as well as marketing, e majtë të mausit do të krijohet një follder
personalization, and analytics. You i ri me emrin New Folder të cilin mund ta
ndryshojmë sipas deshirës sonë.
Privacy Policy Krijimi i fajllave dhe follderëve

Marketing Në fund le të sqarojmë se fajlli është dokumenti, dosja apo skedari ndërsa follderi
është lokacioni (fasikulla) ku vendosen fajllat etj.
Personalization
Analytics
KOPJIMI I FAJLLAVE DHE FOLLDERËVE
Save Accept All

Përparo
Për kopjimin e fajllave apo follderëve duhet që të veprojmë në këtë mënyrë: së pari
klikojmë me tastin e djathtë të mausit mbi fajllin apo follderin që duam ta kopjojmë dhe
pastaj e zgjedhim opsionin Copy dhe pastaj në lokacionin ku duam ta vendosim kopjen
klikojmë me tastin e djathtë të mausit dhe e zgjedhim opsionin Paste.
Për krijimin e hopit të shkurtër të fajllave apo follderëve klikojmë me tastin e djathtë
të mau
mausit
sit mbi fajlli
fajllinn apo folld
follderi
erinn e cakt
caktuar
uar dhe pasta
pastajj e zgj
zgjedh
edhim
im ops
opsion in Create
ionin
shortcut .
FSHIRJA E FAJLLAVE DHE FOLLDERËVE
Për fshirjen e fajllave dhe follderëve duhet të veprojmë në këtë mënyrë: së pari
klikojmë me tastin e djathtë të mausit mbi fajllin apo follderin që duam ta fshijmë dhe
pastaj e zgjedhim opsionin Delete. Nëse kompjuteri na pyet se a jemi të sigurt se duam që
ta fshijmë përkatësisht
përkatësisht ta dergoj
dergojmë
më në shportën e kompjuteri
kompjuteritt Recycle Bin dokumen
dokumentin
tin
apo follde
follderi
rinn e ca
cakt
ktua
uarr ne duh
duhet
et ti pë
përgj
rgjig
igjemi me Yes dhe dokumenti përkatësisht
jemi
follderi do të fshihet.
Fshirja e fajlave dhe follderëve
Fshirja e fajlave dhe follderëve mund të bëhet

edhe nëse së pari klikojmë me tastin e majtë të
mausi
ma usitt mb
mbii fajll
fajllin
in apo folld
follder
erin
in që duam
duam ta
This website stores data such as fshijmë d.m.th. e bëjmë selektimin apo zgjedhjen
cookies to enable essential site e tij dhe pastaj e shtypim tastin Delete në tastierë
dhe e konfirmojmë fshirjen e tij me Yes.
or accept the defaultFshirja
settings.
e fajlave dhe follderëve
Privacy Policy
Marketing
Personalization
Analytics
RECYCLE BIN
Save Accept All

Përparo
Recycle Bin
Recycle është shporta ricik
ricikluese
luese e kompj
kompjuterit
uterit në të cilën hudhen të
gjitha të dhënat të cilat fshihen me Delete.
Të dhënat e ndryshme të cilat gjenden në shportë mund të nxirren nga ajo duke
klikuarr me tasti
klikua tastinn e djath
djathtë
të të mausi
mausitt mbi të dhënën që duam ta nxjerrim nga shporta dhe
pastaj e zgjedhim opsionin Restore.
Pë
Përc
rcak
akti
timi
mi i kara
karakt
kter
eris
isti
tika
kave
ve dh
dhee
mundësive që ofron shporta bëhet duke
klikuar me tastin e majtë të mausit mbi
ikonën e Recycle Bin edhe pastaj duke
e zgjedhur opsionin Properties
Përmes porosisë:
Display delete confirmation dialog

e caktojmë paraqitjen ose
mosparaqitjen e porosisë që shfaqet në
ekr
kraan pas fsh
shiirjes së fajfajllit ap
apoo
follderit.
Kutia e dialogut Recycle Bin Properties
RIEMËRIMI I FAJLLAVE, FOLLDERËVE DHE IKONAVE
Ri
Riem
emër
ërim
imii i fajl
fajlla
lave,
ve, fol
folld
lderë
erëve
ve dhdhee
ikonave bëhet në këtë mënyrë: së pari
klikojmë njëherë me tastin e djathtë të
This website stores data such as mausit mbi fajllin, follderin apo ikonën
cookies to enable essential site që du
duam
am ta ririem
emër
ëroj
ojmë
më dh
dhee pa
past
staj
aj e
zgjedhim opsionin Rename dhe mandej
may change your settings at any time e shkruajmë emrin e ri të fajllit, follderit
or accept the default settings. apo ikonës.
shfrytëzuesi i Windows 7 mund
Kështu shfrytëzuesi
Privacy Policy të riemëroj të gjitha ikonat ashtu si i
pëlqen atij.
Marketing
Personalization
Analytics
Riemërimi
Save Accept All
CONTROL PANEL
Përparo
Konfigurimi i Windowsit bëhet nga Control Panel (pllakëza apo paneli kontrollues).

Control Paneli mund të aktivizohet përmes:
Start – Control Panel, ose duke klikuar me tastin e majtë mbi ikonën e Control
Panel- it e cila gjendet në Desktop. Pamja e Control Panel –it rregullohet duke zgjedhur
njërin ngapërbehet
icons dhe opsionetnga
e ofruara
ikonat tek View
View by: e që
e komponenteve të janë: Category,
ndryshme Large icons,
të konfigurimit dhe Small
të Windowsit
siç edhe është treguar në figurën e mëposhtme:
This website stores data such as Dritarja Control Panel

personalization, and analytics. You MAGJISTARËT
or accept the defaultPër
Pësettings.
r ta leleht
htësu
ësuar
arkry
kryerj
erjen
en e ope
operaraci
cion
onev
evee të nd ndry
ryshm
shmee në Wi Windo
ndows
ws përdo
përdoren
ren
magjis
mag jistar
tarët
ët (Wi
(Wizar
zard).
d). Nën udhëudhëheqj
heqjen
en e mag
magjis
jistar
tarit
it shfrytë
shfrytëzue
zuesit
sit të Window
Windowsitsit dhe
Privacy Policy apl
aplika
ikacio
cionev
nevee të shkr
shkruar
uaraa për të, i ësht
ështëë leh
lehtës
tësuar
uar krye
kryerja
rja e ope
operaci
racionev
onevee të cil
cilat,
at,
përndryshe do të kërkonin më shumë kohë dhe njohuri. Magjistarët udhëheqin
Marketing
shfrytë
shfrytëzue
zuesin
sin në krye
kryerje
rjenn e ope
operaci
racionev
onevee të cilcilat
at kanë të bëjbëjnë
në me ins
instal
talimi
iminn dhe
Personalization
konfigurimin e Windowsit.
Analytics
Save Accept All

DEVICE MANAGER
Përparo
Kur në kompjuter shtohet ndonjë pajisje e re, atëherë është e nevojshme që të

instalohen programet që kontrollojnë dhe udhëheqin punën e saj. Programet e tilla quhen
drajverë. Instalimi i drajverëve të nevojshëm bëhet përmes ikonës Device Manager të
Control Panelit. Procedura e montimit të pajisjes së re dhe instalimit të drajverëve do të
varet nëPlug
pajisje masëand
të madhe nga llojiii tëpajisjes
Play, instalimi cilave. është
Ekzistojnë pajisje
relativisht kompjuterike
i thjeshtë. të pajisjes
Përveç njohura që
si
shtohet, edhe pllaka amë e kompjuterit duhet të ketë cilësinë Plug and Play. Pajisjet e tilla
janë pajisje të cilat konfigurohen vetë, pa intervenimin e përdoruesit. Nëse nuk kemi të
bëjmë me pajisje të tilla, atëherë instalimi duhet që të kryhet sipas udhëzimeve të
prodhuesit të pajisjes.
PROGRAMS AND FEATURES
Për instalimin ose largimin e programeve nga Windowsi sherben ikona Programs and
Features. Për të instaluar programet mund të përdoret edhe mundësia që instalimi të bëhet
duke e hapur fajllin setup.exe të programit në fjalë.

Privacy Policy
Marketing
Personalization
Analytics Dritarja Programs and Features
Save Accept All

Përparo
Aplikacio
Aplika cionet
net e reja
reja e kanë opsi
opsioni
oninn e dei
deinst
nstali
alimit
mit.. Nëse
Nëse ndon
ndonjë
jë aplika
aplikacio
cionn duhet
duhet
larguar nga disku, se pari provohet deinstalimi i tij permes Programs and Features . Nëse
deinstalimin e programit mund ta bëjë vetë Windowsi, atëherë emri i aplikacionit do të
jetë në dritaren e paraqitur . Deinstalimi i disa programeve mund të bëhet edhe përmes
programit për deinstalim që është pjesë e aplikacionit.
FONTS ( FONTET )
Window
Wind owsi
si ofr
ofron
on numër
numër të mamadh
dhëë të lloj
llojeve
eve të shkro
shkronjnjav
ave.
e. Ll
Lloj
ojet
et ose titipe
pett e
shkronjave njihen edhe me emrin fonte. Në folderin Fonts do të jenë të paraqitura të
gjitha fontet e instaluara. Mostra e fontit të zgjedhur mund të shihet kur shtypet dy herë
me tast të
të majtë ttëë mausit m
mbi
bi ikonë
ikonënn e fontit
fontit.. Nëse duhe
duhett që të sht
shtohen
ohen font
fontee të reja
atëherë kjo bëhet përmes opsionit File- Install New Font. Në dritaren që do të hapet
zgjedhet disku dhe direktoriumi ku ndodhen fontet e reja dhe pas kësaj Windowsi
automatikisht do të paraqes listën me emrat e fonteve të reja që mund të instalohen .
Fontet mund të kopjohen ose zhvendosen në ndonjë disk ose follder tjetër në të
njëjtën mënyrë si i kopjoni ose zhvendosni objektet e tjera.

Privacy Policy
Marketing
Personalization
Analytics
Save Accept All

Përparo
Dritarja Fonts
KEYBOARD
Dritarja e konfigurimit të tastierës hapet nëse shtypet ikona Keyboard e Control
Panelit. Dritarja e tastierës ofron faqet Speed dhe Hardware siç edhe është treguar në
figurën e mëposhtme. Frekuenca e paraqitjes së kursorit definohet përmes opsionit Cursor
blink rate.
Faqja Speed e dritares së Keyboard
MOUSE
Mausi mund të rikonfigurohet
rikonfigurohet me akti
aktivizim
vizimin
in e ikonës Mouse të Control Pane
Panelit.
lit.
Dritarja që fitohet i ka faqet: Buttons, Pointers, Poiners Options, Wheel dhe Hardware .

Privacy Policy
Marketing
Personalization
Analytics
Save Accept All

Përparo
Dritarja Mouse Properties

DATE AND TIME
Ikona Date and Time sherben për vendosjen e orës dhe të datës së sistemit dhe të
zonës kohore .
Dritarja Date and Time

Ku për të ndryshuar datën ose orën klikojmë mbi butonin Change date and time…
Privacy Policy
Marketing
Personalization
Analytics
Save Accept All

Përparo
Dritarja Date and Time Properties

DEVICES AND PRINTERS
Ikona Devices and Printers në Control Panel shërben për kontrollin dhe instalimin e
printerëve dhe pajisjeve tjera të njësisë dalëse. Dritarja që do të fitohet do të paraqes
emrat e printerëve, monitorëve dhe pajisjeve tjera dalëse që janë të instaluara si dhe
butonat: Add e device që shërben për instalimin e ndonjë pajisje të re dhe Add a printer
që shërben për instalimin e ndonjë printeri të ri .
Dritarja Devices and Printers
SYSTEM
Ikona System në Control Panel shërben për të kontrolluar cilësitë e konfiguracionit të
Windowsit.

Privacy Policy
Marketing
Personalization
Analytics
Save Accept All

Përparo
Dritarja System
USER ACCOUNTS
Ikona Us
Ikona User
er Ac
Accou
count
ntss e Co
Cont
ntrol
rol Pan
Panel
elit
it shë
shërbe
rbenn për
për kri
kriji
jimi
minn e mu
mundë
ndësi
sive
ve për
për
shfrytëzimin e kompjuterit nga shfrytëzues të ndryshëm, duke krijuar mundësinë që secili
prej tyre të mund të punojë me të dhënat
d hënat e tij, por të mos mund të punojë, të përdor apo të
keqpërdor të dhënat e shfrytëzuesve tjerë.
Dritarja User Accounts
NETWORK AND SHARING CENTER

Ik
Ikon
onaa Ne
Netwtwor
orkk an
andd Shar
Sharin
ingg Ce
Cent
nter
er e CoCont
ntro
roll Pane
Panelilitt sh
shër
ërbe
benn për
për li
lidh
dhje
jenn e
kompjuterit në rrjetin kompjuterik, përkatësisht lidhjen e tij në Internet.

Privacy Policy
Marketing
Personalization
Analytics
Save Accept All

Përparo
Dritarja Network and Sharing Center

SOUND
Ikona Soun
Ikona Soundd e Co Cont
ntro
roll Pan
Panel
el-it
-it shë
shërbe
rbenn për
për për
përca
cakt
ktim
imin
in e kar
karak
akte
teri
rist
stika
ikave
ve të
gjenerimit të zërit nga kompjuteri.
Ikona Sound e Control Panel-it
REGION AND LANGUAGE

Ik
Ikon
onaa Re
Regi
gion
on anandd La
Lang
ngua
uage
ge e Co
Cont
ntro
roll Pane
Panel-
l-it
it sh
shër
ërbe
benn pë
përr përc
përcak
akti
timi
minn e
karakteristikave, veçorive dhe formateve regjionale dhe gjuhësore në kompjuter.

Privacy Policy
Marketing
Personalization
Analytics
Save Accept All
Bazat e informatikës Lexo, Mëso,

Përparo
Ikona Region and Language e Control Panel-it

PERSONALIZATION
Cilësitë e ekranit, dukja e desktopit, dukja e dritareve dhe menyve si dhe rregullimi
karakteristikave të zërit mund të përcaktohen përmes ikonës Personalization.
Dritarja Personalization
Pjes
Pjesaa e dj
djat
atht
htëë e kë
kësaj
saj drit
dritar
arej
ejee ka opsioninn Ch
opsioni Chang
angee deskt
desktop
op ic
icon
onss që ofron
mundësinë e vendosjes dhe të largimit të ikonave nga Desktopi, si dhe mundësinë e
ndryshimit të pamjes së
ndonjërës nga këto ikona.
Privacy Policy
Marketing
Personalization
Analytics
Save Accept All

Përparo
Dritarja Desktop Icon Settings

Opsioni Change mouse pointers ofron mundësinë e ndërrimit të pamjes së kursorit
të mausit, njëjtë si edhe opsioni Pointers i dritares Mouse Properties.
Opsioni Change your account picture ofron mundësinë e ndërrimit të fotografisë së
llogarisë suaj të krijuar përmes User Accounts.
and Ne f und,
fund,
Start në pjesën
Menu, See also kemi
jepet mundësia edhe tri të
e rregullimit opsione,
shirititku p.sh. përmes
desktopit opsionit
(Taskbar) dhe Taskbar
menysë
Start, siç edhe shihet në dy figurat e më poshtme:
Faqja Taskbar e dritares Faqja Start Menu e dritares

Taskbar and Start Menu Properties Taskbar and Start Menu Properties
Pjesa kryesore e dritares Personalization përmban këto opsione:
Opsioni Window Color që shërben për rregullimin e dukjes së dritareve, menyve dhe
dialogjeve.
Privacy Policy
Marketing
Personalization
Analytics
Save Accept All Dritarja Window

Color and Appearance
Përparo
Opsioni Desktop Background që sherben për për të definuar prapavinë ose pamjen e
desktopit të kompjuterit.
Dritarja Desktop Background

Opsioni Screen Saver ofron mundësinë e mbrojtjes së ekranit nëse kompjuteri mbetet
i kyçur por i papërdorur për një interval të caktuar kohor. Kur figura në ekran mbetet e
pandryshuar një kohë të gjatë atëherë në sipërfaqen fluoreshente të ekranit mund të
stampohet përmbajtja e saj.

Privacy Policy
Marketing
Personalization
Analytics
Save Accept All

Dritarja Screen Saver Settings
Përparo
oni So
Opsioni
Opsi Soun
unds
ds shërben për rregullimin e karakteristikave të zërit, njëjtë si edhe
ikona Sund e Control Panel-it.
SYSTEM TOOLS
Windowsi i ka të integruara veglat për kontrollin e sistemit. Këto vegla mund të

gjenden në: Start – All Programs – Accessories – System Tools .
Në kuadër të follderit System Tools bëjnë pjesë

këto vegla: Character Map, Computer, Control Panel,
Disk Cleanup, Disk Defragmenter, Intenet Explorer,
Private Character Editor, Resource Monitor, System
Infor
Informa
mati
tion
on,, Sy
Syst
stem
em Rest
Restore
ore,, Ta
Task
sk Sche
Schedu
dule
ler,
r,
Windows
Windo ws Easy Tran
Transfer
sfer Report
Reportss dhe Windo
Windows
ws Easy
Transfer.
Këtu do të flasim për veglën Disk Defragmenter e
cila shërben për defragmentimin e diskut.
Veglat e System Tools
DISK DEFRAGMENTER
Gjatë përdorimit të kompjuterit shpesh do të fshihen dhe të kopjohen fajlla. Përveç

kësaj disa prej tyre do të rriten e disa do të shkurtohen. Kjo shkakton atë që një fajll të
cookies to enablemos
mo s ndo
ndodh
dhet
essential et në loka
site lokaci
cion
onee të njëp
njëpasn
asnjë
jëshm
shmee në didisk
sk por i shpërn
shpërnda
darë
rë nëpër
nëpër tërë
tërë
functionality, assipërfaqen e diskut. Pasoj e kësaj është ngadalësimi i qasjes së të dhënave të këtij fajlli
well as marketing,
personalization, për
andshkak të lëvizjeve
analytics. You të sshumta
humta të kokës së diskut e cila kkalon
alon largësi më të mëdha për
t’iu qasur të dhënave në fajll.
Aktivizimi i programit Disk Defragmenter bëhet në këtë mënyrë:
Start – All Programs – Accessories – System Tools – Disk Defragmenter .
Privacy Policy Defragmentuesi i diskut është program që bënë kompaktëzimin (radhitjen) e fajllave
Marketing dhe follderëve dhe i vendos në lokacione të njëpasnjëshme në disk.
Personalization
Analytics
Save Accept All

Përparo
RRJETI KOMPJUTERIK
Me ndëndërli
rlidhj
dhjee të dy ose më shum shumëë kompjut
kompjuterëv
erëvee në mes vetvetii real
realizo
izohet
het rrj
rrjeti
eti
kompjuterik.
kompju terik. Struk
Struktura
tura e rrjetit kompj
kompjuterik
uterik munde
mundett me qenë e thjeshtë por ndonjë herë
është mjaft e ndërlikuar .
Secili institucion apo llokacion
okacion që posedon më shumë se një kompjuter , vl vlen
en që ata
kompjuterë të i ndërlidh në mes veti në rrjet kompjuterik. Në këtë mënyrë realizohet
shfrytëzimi
shfrytëz imi më racion
racionalal i hapësi
hapësirës
rës në disk të kompjuterit
kompjuterit,, lehtësohet
lehtësohet qasja në resurset e
përbashkëta kompjuterike siç janë: shtypësi (printeri), faksi – modemi, shpejtohet dhe
thj
thjesht
eshtohe
ohett këm
këmbim
bimii i faj
fajll
llave,
ave, hap
hapen
en mun
mundësi
dësitë
të e këm
këmbim
bimit
it elektr
elektroni
onikk të porosiv
porosivee
përbrenda dhe jashtë institucionit etj.
Për nga lokal
lokaliteti
iteti apo regjio
regjioni
ni i ndërli
ndërlidhjes
dhjes së kompju
kompjuterëve
terëve në rrjet, mund të
dallojmë tre lloje të rrjeteve kompjuterike :
1. LAN – rrjeti lokal komput
komputerik
erik ( ang. L Local
ocal Area N
Network
etwork )
2. MAN – rr
rrjeti
jeti ko
kompjut
mpjuterik
erik i qqyteti
ytetitt ( ang. M
Metropol
etropolitan
itan Ar
Area
ea Netwo
Network)
rk)
3. WAN – rrjet
rrjetii i gj
gjërë
ërë kom
kompjuter
pjuterik
ik ( ang
ang.Wide
.Wide Area Ne
Network
twork ) .
Rrjet
Rrjetii kompj
kompjuterik
uterik paraqet kupti
kuptim m shumë të gjerë, dhe ky kuptim përdoret në
mënyrë mjaft elastike. Rrjet kompjuterik
kompjuterik formoj
formojnë
në vetëm dy kompjuter të ndërli
ndërlidhur
dhur në
mes veti, por po ashtu rrjet kompjuterik formojnë dy ose më shumë rrjeta kompjuterike të
ndërlidhura. Sot ekziston rrjeti ndërkombëtar publik i cili bënë ndërlidhjen e të gjitha
rrjeteve kompjuterike në botë i quajtur INTERNET (ang. INTER national national NETwork).
Intern
Internet
etii mu
mund
ndëso
ësoii që pë përm
rmes
es tij
tij të ndërl
ndërlid
idhe
henn mbi
mbi 50 mili
miliononëë sh
shfry
frytë
tëzu
zues
es të
kompjuterëve .


Privacy Policy
Marketing
Personalization
Analytics
Save Accept All

Përparo
Pajisjet e rrjetit të prezantuara në Internet

PUNA NË RRJETIN KOMPJUTERIK
Puna në rrjetin kompjuterik mund

mund të bëhet në dy mënyra (regjime) të punës: mënyra
e punës online dhe mënyra e punës off –
– line.
rrjetMënyra e punës
kompjuterik përgjatë kohës kur shfryt
të komunikuar shfrytëzuesi
ëzuesi shfrytëzues
me ndonjë i kompju
kompjuterit
terittjetër
ështëose i lidhur
lidhu r aktivisht
me ndonjë në
servis
(shërbim) të rrjetit quhet regjimi i punës online. Në këtë mënyrë të punës shfrytëzuesi
është aktualisht duke e shfrytëzuar rrjetin kompjuterik.
Le
Lexi
ximi
mi i por
porosi
osiveve nëpnëpër
ër pro
progr
gram amee të ndr ndrysh
yshme
me të ser serviviseseve
ve të rrjet
rrjetit
it gj
gjers
ersaa
shfrytëzuesi është në lidhje, nuk preferohet për shkak të jo konforitetit dhe harxhimeve të
mëdha telefonike. Për këtë arsye ekziston edhe regjimi i punës off – line i cili bënë të
mundur leximin e porosive pasi që të ndërprehet lidhja me rrjetin kompjuterik. Kjo
realizohet ashtu që gjatë mënyrës së punës online , shfrytëzuesi të dhënat e dëshiruara i
ruan së pari në kompjuterin e vet dhe pastaj, në regjimin e punës off – line , ato i lexon
dhe i analizon në kompjuterin e tij pa qenë fare aktivisht i lidhur në rrjet.
Faqja e Internetit kur jemi të shkyçur nga Interneti mund të shihen nga programi
përkatës (browseri) me anë të kësaj procedure :
1. Pa
Para
ra se ttëë bëhe
bëhett shk
shkyçyçjja nga In Intter
erne
netti sht
shtyp
ypet
et meny
menyja ja TToo
oolls dhe zgjzgjed
edhe
hett
opcioni Synchronize .
2. shty
shtype
pett kkli
likk në me
meny
nynë
në F Fil
ilee dh
dhee zg
zgje
jedh
dhet
et op
opci
cion
onii Wor
Workk of offl
flin
inee .
3. Ng
Ngaa rreg
egjijist
stri
ri i of
ofru
ruar
ar,, zzgj
gjed
edhe hett faq
faqja
ja që dës
dëshi
hiro
rohe
hett qqëë ttëë shih
shihet
et .

LAN – RRJETI LOKAL I KOMPJUTERËVE
Kompjuterët personal dhe ata Macintosh mund të lidhen në rrjeta të karaktereve dhe
të madhësive të ndryshme. Kur rrjeti është i realizuar në kuadër të një lokaliteti, ose të
cookies to enabledisa lokaliteteve
essential site të afërta, atëherë ky rrjet quhet rrjet lokal apo LAN (ang . Local Area
functionality, asNwell as marketing,
etwork ).
Projekt
Proj ektimi
imi i rrj
rrjeti
etitt ësht
ështëë më kom
komple
pleks
ks se projekt
projektimi
imi i sistem
sistemit
it të veç
veçant
antëë
kompju
kom
or accept the default pjuter
terik.
ik. Rea
settings. Realiz
lizimi
imi dhe zhvizhvilli
llimi
mi i suk
suksess
sesshëm
hëm i rrjeti
rrjetitt kompju
kompjuter
terik
ik parashi
parashikon
kon
planifikimin e kujdesshëm, projektimin si dhe mjaftë përvojë në këtë lëmi.
Ndërli
Ndërlidhja
dhja e disa kompj
kompjuterëve
uterëve në rrjet lokal mund të realiz
realizohet
ohet me anë te
Privacy Policy
adapterëve përkatës të rrjetit (kartelave elektronike të cilat mundësojnë ndërlidhjen sipas
Marketingnjë standardi të caktuar) e pastaj në mënyrë korrekte lidhen me anë të kabllove .
Rrjetin kompjuterik e përbëjnë: kompjuterët , pajisjet lidhëse dhe lidhjet ndërmjet
Personalization
tyre .
Analytics
Kompjuterët në përbërje të rrjetit kompjuterik mund të jenë :
Save  Accept All me përparësi të njëjtë ose
 server me klientë apo stacione punuese.
Përparo
Rrjet
Rrjetat
at komput
komputerike
erike me kom
kompjute
pjuterr të përparës
përparësisë
isë së njëj
njëjtë
të zakonisht
zakonisht quhen rrj
rrjetat
etat
Peer to Peer.
Rrjeti kompjuterik Peer to Peer

Të rrjet
rrjetii kompju
kompjuterik
terik me kompju terë server – klientë, njëri ose disa kompjuterë
kompjuterë
krye
kryejn
jnëë di
disa
sa funk
funksi
sion
onee të pë
përb
rbas
ashk
hkët
ëtaa për
për tërë
tërë rrje
rrjeti
tinn dh
dhee qu henn serverë, ku
quhe kurs
rsee
kompjuterët e tjerë në rrjet quhen stacione punuese ose klientë (client).
Në server ndodhet shumica e të dhënave të rëndësishme për rr
rrjetin.
jetin.

Rrjeti kompjuterik me server dhe klientë

MENYRAT
cookies to enable essential site E LIDHJES SË RRJETIT TË KOMPJUTERËVE
Kompjuterët në rrjet mund të lidhen në topologji të ndryshme. Topologjitë më të
përhapura janë lidhjet në yll, në unazë dhe në magistralë. Ekzistojnë edhe topologji dhe
kombinime
or accept the default settings.të tjera të lidhjes së kompjuterëve në rrjet , por ato përdoren më rrallë .

Privacy Policy
Marketing
Personalization
Analytics
Save Accept All

Përparo
Lidhja në yll e kompjuterëve
Lidhja ne unazë e kompjuterëve
PROTOKOLET
Rregullat të cil
cilat
at e përcaktojnë mënyrën e komunikim
komunikimitit të kompjuterëve në mes veti
në rrjet
rrjet quhenn protokole. Ek
quhe Ekzi
zist
stojnë protokole të nd
ojnë ndrys
ryshmhmee që u janë
janë përsh
përshta
tatu
tur
r
kompjuterëve, rrjetave dhe topologjive të ndryshme.
Protokoli në të vërtet paraqet gjuhën e cila u mundëson kompjuterëve që të
komunikojnë njëri me tjetrin .

PROTOKOLET E INTERNETIT
Siç kons
konstat
tatuam
uam më lart, përs
përshki
hkimi
mi preci
precizz i rregull
rregullave
ave dhe mënyr
mënyraa ne të cilën
kompju
kom pjuter
terët
ët e ndry
ndryshëm
shëm mund të kom
komuni
unikoj
kojnë
në në rrjet quhenn protokoll. Me anë të
rrjet quhe
cookies to enableprotokoleve arrihet lidhja në mes të kompjuterëve personalë dhe qendrës se madhe
essential site
kompjuterike. Softueri i cili mundëson funksionimin normal të Internetit përbëhet nga dy
personalization,komponentë
and analytics.tëYou
protokoleve të cilat sipas standardeve ndërkombëtare quhen :
or accept the defaultsettings. TCP (Transmission Control Protocol) dhe
 IP (Internet Protocol).
Privacy Policy
Ose shkurtimisht TCP/IP .
Marketing
Personalization
Këto standarde janë përcaktuar nga organizata e ashtuquajtur Shoqata e Internetit
Analytics(Internet Society).
Save Accept All

Përparo
TCP ka për detyrë organizimin dhe shpërndarjen e të dhënave në paketë të cilat duhet
që të dërg
dërgohen kursee IP ka për detyrë bartjen e tyre nëpër rrjetë, që në terminologjinë
ohen,, kurs
kompjuterike quhen rutim (routing).
Secili rrjet kompjuterik dhe secili kompjuter i ndërlidhur në rrjet i ashtuquajtur
merr një adresë të veçantë të protokolit të Internetit (IP ), p.sh. 172. 30.
host i internetit, merr
1. 141. Hostet e Internetit janë të organizuara po ashtu edhe me emra të domeneve: p.sh.
“Microsoft.com “ është domen i firmës Microsoft Corporation, kurse prapashtesa “ com“
tregon se ka të bëjë me organizatë komerciale .

Lidhja në Internet nëpërmes servisit online

Interneti
cookies to enable essential siteështë një ndërlidhje e shumë kompjuterëve individual dhe të shumë rrjeteve
globale kompjuterike
functionality, as well as marketing, (NSFnet, EARN, etj.), në një rrjet logjik të veçantë, në të cilin të
personalization,gjithë
and analytics.
e ndajnëYou skemën e njëjtë të adresimit, duke përdorur protokolet TCP/IP.
Interneti
Interne ti është i konstruktu
konstruktuar
ar duke e shfrytëzuar virt
virtualisht
ualisht çfarëdo
çfarëdo lloji të mjedis
mjedisit
it
transmetues si p.sh. linjat telefonike, radio kanalet mikrovalore.
Në internet mund të ndërlidhet pothuajse çfarëdo lloji i kompjuterit apo sistemi
Privacy Policy operativ.
Marketing
Personalization STANDARDET NË KOMUNIKIMIN E KOMPJUTERËVE
Analytics Standa
Standardet
rdet qe më së shum
shumti
ti jan
janëë zhv
zhvill
illuar
uar në kom
komuni
unikim
kimin
in e kompju
kompjuter
terëve
ëve të
Save ndërlidhur në rrjet
Accept All lokal janë :
 Ethernet – që përdoret për ndërlidhje kompjuterike magjistrale
Përparo
 ARCnet – që përdoret për lidhje të kompjuterëve në yll

 Token – Ring – që përdoret për lidhje të kompjuterëve në unazë.
Dallimi në mes
mes këtyre standardeve është në qasjen e bartjes se të dhënave nëpër rrjet.
Te standardi Ethernet paketa me të dhëna emetohe emetohett përnjëherë ne të gjithë kompjut
kompjuterët
erët
në rrjet, të cilët pranojnë vetëm ato paketa te të dhënave të cilat u takojnë atyre. Te
standardi Token - Ring paketa me të dhëna udhëton në formë të kompozicionit
kompozicionit prej një
stacioni të rrjetit në tjetrin derisa të formohet një rreth i plotë gjegjësisht një unazë.
Aftësia momentale lëshuese e standardit Ethernet është 10 Mb/s kurse e standardit
Token – Ring është rrethh 16 Mb/s, mirëpo kërkesat janë të shtruara për sasi më të
është rret
madhe.
Te ne standardi më i përhapur është standardi Ethernet, për shkak të çmimit më të
ulët. Ky rrjet mundëson që stacionet të lidhen në mënyrë sekuenciale njeri me tjetrin,
kështu që shfrytëzimi i kabllit është minimal. Kjo gjë shpesh shkakton edhe probleme,
sepse ndërprerja e kabllit në çfarëdo vendi shkakton edhe ndërprerjen e komunikimit në
rrjet.
Standardi i rrjetit ARCnet nënkupton gjithsesi ndërlidhjen topologjike në yll te e cila
secila nyje (stacion) ndërlidhet
ndërlidhet drejtpërdrej
drejtpërdrejtë
të në një pikë qendrore që shpesh quhet edhe
Host. Në këtë mënyrë në qoftë se paraqitet çfarëdo problemi (ndërprerje) ai do të mbetet i
izoluar dhe pjesa tjetër e rrjetit funksionon pa ndërprerë.

KABLLOT PËR NDËRLIDHJE NË RRJET
Kablli i cili ndërlidh dy kartele të rrjetit duhet që tu përmbahet standardeve të

parapara për atë rrjet.
Ekzistojnë variacione të ndryshme të kabllave që përdoren :
 Kablli koaksial
This website stores  data such as Teli i zakonshëm telefonik
cookies to enable essential
 site Teli i blinduar telefonik
functionality, as wellas marketing, Kablli me fije optike etj.
Kablli më i mirë për lidhje të kompjuterëve në rrjet lokal është kablli me fije optike,
te i cili
or accept the default përdoret sinjali i dritës i cili udhëton nëpër kabëll.
settings.
Në këtë ssinjal
injal nuk kanë ndikim rrezrrezatimet
atimet e ndryshme elektromagnetike të cilat janë
të shumta.
Privacy Policy
Këto rrezatime elektromagnetike mund të shkaktojnë pengesa serioze në punën e
Marketing rrjetit kompjuterik.
Nga ana tjetër kabllat koaksiale
Personalization koak siale të rrjetit edhe vetë emetojnë rrezatim elektromagnetik
Analytics
gjë që hap mundësinë përgjimit të rrjetit me pajisje përkatëse.
Kablli optik nuk ka kurrfarë emetimi, prandaj të dhënat që udhëtojnë nëpër këtë
Save mjedis Accept janë shumë
All të sigurta. Po ashtu dobësimi i sinjalit nëpër kabëll optik është shumë
më i vogël, prandaj bartja e sinjalit mund të bëhet edhe në lartësi shumë të mëdha.
Përparo
RRJETAT E LARGUARA NGA NJËRA TJETRA

Te rrjetat te cilat janë shumë të larguara njëra nga tjetra, problemet realizohen me anë
të paj
pajisj
isjeve
eve të asht
ashtuqua
uquajtura repetitorë, ura ddhhe ruterë. Me ndihmën e tyre rrjeti
jtura
segmentohet, kështu që realizohet qarkullimi pa pengesa në mes të stacioneve më të
larguara. Urat dhe ruterët kualitativë janë në gjendje që nëpër rrjet të lëshojnë vetëm ato
paketa të informacioneve të cilat janë të adresuara në atë segment. Në këtë mënyrë
zvogëlohet ngarkesa e rrjetit dhe fitohet efikasitet më i madh.

SISTEMI OPERATIV I RRJETIT

Komunikimet bashkëkohore çdo ditë diktojnë më shumë kompatibilitet në mes të
sistemeve operative të ndryshme. Për këtë arsye një nga vendimet më të rënda të cilat
duhet
rrjetit. marrë gjatë projektimit të rrjetit kompjuterik është zgjedhja e sistemit operativ të
Si
Sist
stem
emii oper
operat
ativ
iv duhe
duhett që të sigu
siguro
rojë
jë ko
komumuniniki
kimi
minn e si sigu
gurt
rt dhdhee efik
efikas
as të
kompjuterëve të ndryshëm në rrjetë dhe të mundësoj ndarjen efikase të resurseve të rrjetit
në me
mess të komp
kompju jute
terëv
rëvee që e form
formoj
ojnë
në atë
atë rrj
rrjet
et.. Pra si
sist
stem
emii opera
operati
tivv duh
duhet
et që të
planifikohet për më shumë shfrytëzues, dukuri që në gjuhen angleze njihet me emrin
Multiuser, dhe që të kryejë më shumë punë përnjëherë, që në gjuhen angleze quhet
Multitasking.
Moment
Mom entali
alisht
sht sist
sisteme
emett më të njo
njohura
hura operat
operative
ive të rrjeti janëë Windows (versioni
rrjetitt jan
Windows 2000 dhe Windows NT) dhe Novel Netware . Këto sisteme operative kryesisht
janë të dedikuara për ndërtimin e rrjetave me përparësi të njëjtë të cilat janë të
përshtatshme
Sistemesitetëpërtjera
instalime më tëtëvogla.
operative rrjetit që përdoren në botë janë edhe: Windows for
Workgroups,
Workgrou ps, OS/2, Unix, Microso
Microsoftft LAN Manager, Artisoft
Artisoft Lanta
Lantastic,
stic, Performance
may change your Technology POWER
settings at any time – serve, DEC Pathworks etj .
or accept the defaultSistemi
settings.operativ i rrjetit duhet që të ofrojë mundësinë që të mos vendoset i tëri në një
kompjuter, por kompone
kompjuter, komponentëtntët e tij duhet të jenë të vendosura në më shumë kompjuter. Ai
Privacy Policy duhet që të jetë i pavarur nga hardueri lidhës në mënyrë që shfrytëzuesve tu ofrojë
përdorimin e kartelave lidhëse elektronike të ndryshme.
ndrysh me.
Marketing
Te rrjetat në të cilët kompjuterët janë të lidhur me përparësi të njëjtë, në të gjithë
Personalization
kompjuterët
kompju terët duh
duhet
et që ttëë instal
instalohet
ohet pjesa e nj njëjtë
ëjtë e si
sistemi
stemitt operat
operativ
iv e cila mundëson
mundëson
Analyticskomunikimin në mes të kompjuterëve të këtillë. Sisteme të tilla operative të rrjetit janë
Windows 2000, Windows NT, Nowell Netware Lite etj.
Save Accept All
Përparo
GJUHËT PROGRAMUESE
Grumbulli ose tërësia e komandave apo urdhërave të cilat shkruhen në një renditje të
caktuar, për zgjidhjen
i cili i shkruan e ndonjë
programet quhetpune me anë të kompjuterit, quhet PROGRAM. Njeriu
PROGRAMER.
Ekzistojnë dy lloje të gjuhëve programuese:
1. Gjuhët e larta programuese
2. Gjuhët e ulta programuese
Gjuhët e larta programuese janë gjuhë të afërta me gjuhën e njeriut, gjuhë të tilla janë:
Pascal, Fortran, C, C#, C++, JAVA.
Gjuhët e ulta programuese janë gjuhë të afërta me gjuhën e makinës, një gjuhë e tillë
është p.sh. gjuha Assembler
Assembler..
HYRJE NË JAVA PROGRAMMING

Gjuha programuese Java fillimisht u zhvillua nga James Gosling dhe inxhinierë të tjerë të
kompanisë
publikua përSun Mycrosystems.
herë të parë në vitinJava si komponentë thelbësore e Java platformës u
1995.
Programet e shkruara përpilohen në bajtkode që ekzekutohen në makinën virtuale të Java-
së e cila është e pavarur nga arkitektura kompjuterike.
Shembull i një programi në Java:
public class Shkolla {
public static void main (String [] args) {
System.out.println (“Mesojme JAVA”);
}
}
Rezult
Rezultati
ati i këtij progr
programi
ami është
është:: Mesojme JA
JAV
VA.
cookies to enable essential site FJALËT E REZERVURA NË JAVA
Fjalët e rezervuara në java
janë: Public, private, protected, void, do, do while, else,
for, if,atswitch,
may change your settings return etj.
any time
KOMENTET NË JAVA
Qëllimi i përfshirjes së komenteve në kod (program) është shpjegimi se çfarë realizon
Privacy Policy kodi.
Java përkrah dy lloje kryesore të komenteve e që janë komentet brenda një rreshti,
Marketing komentet brenda disa rreshtave. Të gjitha tekstet brenda një komenti injorohen nga
kompajleri.
Personalization
Komentet brenda një rreshti fillojnë me // dhe vazhdojnë deri në fund të rreshtit.
Analytics
Komentet brenda disa rreshtave fillojnë me /* pastaj vazhdon komenti në disa rreshta
Save dheAccept
në fundAll*/.
Përparo
Komentet e tipit /**** kanë të bëjnë me dokumentimin e metodave. Ky tip i

komenteve perfundon me */.
TIPET E TË D
DHËNA
HËNAVE
VE
Në Java kemi këto tipe kryesore të të dhënave:

int – janë të dhëna të tipit integjer (numra të plotë), p.sh. : int x=20; ose int z=49;
double – janë të dhëna që paraqesin numrat me presje dhjetore. Ky tip i të dhënave
dhën at e tipit float.
përdoret kryesisht për vlerat decimale. Të ngjajshme janë edhe të dhënat
char – janë të dhëna të tipit karakter (shkronjë), tipi i të dhënës karakter përdoret për
të ruajtur çdo lloj karakteri.
karak teri. P
P.sh.
.sh. char a= ‘A”.
boolean- janë të dhëna të tipit logjik, mund të kenë dy vlera true (e vertetë) dhe false
(e pavertetë).
string – janë të dhëna të tipit tekstual, tekste që zakonisht shkruhen në thonjëza.
IDENTIFIKATORËT
Çdo komponentë në Java duhet të ketë emërtimin e saj. Emrat e përdorur për klasat,
variablat dhe metodat quhen ndryshe si identifikatorë. Në Java duhen theksuar këto
rregulla për identifikatorët:
Çdo identifikatorë duhet të filloj me shkronjë ose me shenjën _ si dhe mund të
përmbajë shkronjat nga a deri në z, numrat
numra t 0 deri 9 dhe shenjën _.
Identifikatorët nuk mund të përmbajnë simbole si &, #, @, etj.
Në identifikatorë kanë dallim shkronjat e mëdha nga shkronjat e vogla.
Fjalët e rezervuara në Java nuk mund të përdoren si identifikatorë.
VARIABLAT
may change your Tësettings
dhënat atdhe
anyrezultatet
time që fitohen gjatë llogaritjeve të ndryshme ruhen në hapësirën e
memories
or accept the default së kompjuterit si vargje të shifrave binare. Meqë gjatë ekzekutimit të programit
settings.
në kompjuter, në një lokacion memorues mund të vendosen vlera të ndryshme,
përkatësisht vlerat brenda tyre mund të jenë variabile,
var iabile, lokacionet memoruese paraqesin
Privacy Policy variabla.
Variablat janë identifikuesi i vendndodhjes së kujtesës, e cila përdoret për të ruajtur të
Marketing
dhënat përkohësisht për përdorim të mëvonshëm në program. Gjatë ekzekutimit të një
Personalization
programi, vlerat
v lerat mund të ruhen në një ndryshore dhe vlera e ru ruajtur
ajtur mund të ndryshohe
ndryshohet.
t.
Në programimin Java, është e nevojshme të deklaroni
Analytics deklaron i variablin para se të përdoret.
Deklarimi i një variable në gjuhën programuese Java nënkupton se çfarë lloj të dhënash
Save Accept
do të ruajë në All
njësin memoruese për të përdorur më pastaj në program. Variablat
Variablat shfaqin
Përparo
vende të ruajtura me emrin, vlerat e të cilave mund të ndryshohen gjatë ekzekutimit të

programit.
Për çdo variabël, para se të shfrytëzohet, duhet të deklarohet tipi i saj. Ky deklarim, p.sh.,
bëhet kështu: int a; double x; etj.
KONSTANTET
Vlerat fikse, përkatësisht vlerat të cilat brenda programit nuk ndryshohen, kompjuterit
mund t'i jepen duke i deklaruar si konstante. Për ruajtjen e konstanteve në memorien e
kompjuterit, gjatë deklarimit të tyre shfrytëzohen identifikatorët e të gjitha tipeve të
mundshme si edhe te variablat. Kështu, p.sh.: const double pi=3.1415926;
OPERATORËT
Në Java përdoren disa lloje të operatorëve: operatorët aritmetikor, operatorët
relacional, operatorër logjik etj.
Operatorët aritmetikor
aritmetikor jnaë: * shumëzimi
shumëzimi;; / pjestimi; + m
mbledhja
bledhja ; -zbritja; ⁒ mbetja.
Operatoret relacional janë: < më i vogël se ; <= më i vogël ose barazi me ; > më i
madh se; >= më i madh ose barazi me ; != jo barazi me ; = = barazi me.
Operatoret logjik janë: konjuksioni ose operatori dhe disjunksioni ose operatori ose
dhe negacioni ose operatori not.
GABIMET NË SINTAKS, NË EKZEKUTIM DHE NË

LOGJIK
Në gjuhën programuese JAVA kemi tri lloje të gabimeve: gabimet në sintaks,
gabimet gjatë ekzekutimit dhe gabimet logjike.
Gabimet në sintaks janë gabime që dallohen nga kompajleri i JAVA – së p.sh. i=3;
Gabimet
Gabim et në ekzekut
ekzekutim
im janë gabim
gabimee që shkaktojnë ekzekuti
ekzekutimin
min e program
programit,
it, p.sh. int
i=1/0;
Gabimet logjike quhen bug-e. Procesi i gjetjes së gabimeve quhet debbuging. Një
cookies to enablemetodologji e përgjithshme
essential site
pjesën e programit e debugging
ku kërkohet është kombinimi
të gjendet gabimi. i metodave për të ngushtuar
DEGËZIMET
Degëzimet në gjuhën programuese Java mund të realizohen përmes komandave IF dhe
Privacy Policy Switch.
Marketing
Personalization
DEGËZIMI ME KOMANDËN IF
Analytics
Degëzimet me komandën IF në gjuhën programuese Java mund të realizohen duke e
Save shkruarAccept All IF me nj
komandën njëë degë në
osekëtë
me mënyrë:
dy degë.
Komanda IF me një degë shkruhet
IF (kushti)
Përparo
komanda
Dhe nëse
nëse kus
kusht
htii bre
brenda
nda klla
kllapa
pave
ve plot
plotëso
ësohet
het ko
koma
mand
ndaa do të ek
ekze
zekut
kutoh
ohetet os
osee në të
kundërtën nëse ky kusht nuk plotësohet kjo komandë nuk do të ekzekutohet.
IF (x>5)
{
y= z+t;
}
Komanda IF me dy degë shkruhet në këtë mënyrë:
IF (kushti)
komanda
else
komanda
Dhe nëse
nëse kus
kusht
htii bre
brenda
nda klla
kllapa
pave
ve plot
plotëso
ësohet
het ko
koma
mand
ndaa do të ek
ekze
zekut
kutoh
ohetet os
osee në të
kundërtën nëse ky kusht nuk plotësohet do të ekzekutohet komanda pas else.
Detyrë if1:
public class koha {
public static viod main (String [] args) {
int mosha=17;
if (mosha >18)
{
System.out.println (“LEJOHET d.m.th. mund të hyjë brenda”);
}
else
{
System.out.println (“ NUK LEJOHET d.m.th. nuk mund të hyjë brenda”);
}
}
}

cookies to enable Detyrë if2: site
essential
public class detyra {
functionality, as public
well asstatic
marketing,
viod main (String [] args) {
int x=7;
int y;settings.
if (x>0)
{
Privacy Policy y=3*x+4;
}
Marketing
else
{
Personalization
y=2*x+3;
Analytics
}
Save }} Accept All
Përparo
DEGËZIMI ME KOMANDËN SWITCH

Degëzimet me komandën SWITCH në gjuhën programuese Java mund të realizohen
duke e shkruar komandën SWITCH në këtë mënyrë:
switch (x) {
case x1: a1;
break;
case x2: a2;
break;
………
case xn: an;
break;
default: a;
}
Ku janë x – variabla e degëzimit switch,
x1,x2, …. xn janëvlerat e variables x.
a1, a2, …. an janë komandat që ekzekutohen për vlerat e ndryshme të variables x.
Detyrë switch1:
public class meso {
int x=10;
int y;
switch (x){
case 1:
y=3*x+4;
break;
case 10: site
functionality, asy=3*x+30;
well as marketing,
break;
may change your settings
case 20: at any time
y=7*x+10;
break;
Privacy Policy default: y= x+110;
}
Marketing }
}
Personalization
UNAZAT
Analytics
Save UnazatAccept All

(ang.Loops)
përkatësisht komandatnëe caktuara
Java përdorenn jëpër
për një apotëmë
përsëritur pjesët e caktuara të programit,
shumë herë.
Përparo
Unazat paraqesin
paraqesin pjesën e program
programit
it në të cilën bëhet përsëritj
përsëritjaa e ekzekut
ekzekutimit
imit të një apo
më shumë urdhërave apo komandave të programit. Unaza ka variablën e unazës e cila
përdoret si tregues se sa herë do të përsëriten urdhërat brenda unazës. Ajo fillon me
vlerën fillestare dhe pas secilës herë të ekzekutimit të urdhërave të unazës e ndryshon
vlerën e saj për një hap të caktuar, që njihet si hapi i unazës. Në fund të pjesës së unazës,
testohet se a është plotësuar kushti për dalje prej unazës. Kjo rritje e variables, për hapin
e cakt
caktuar
uar,, vazhd
vazhdon
on de
deri
ri sa të plot
plotës
ësohe
ohett kusht
kushtii për
për dalj
daljee prej
prej una
unazë
zës.
s. Në gj
gjuh
uhën
ën
programuese Java ekzistojnë tri lloje të unazave: unazat While, unazat do While dhe
unazat for.
UNAZA WHILE
Unaza While bën përsëritjen e komandave apo urdhërave të unazës, gjersa vlen kushti i
caktu
caktuar.
ar. Pra
Pra gjer
gjersa
sa pë
përr kus
kusht
htin
in e unazë
unazëss Wh
Whil
ilee kemi
kemi ku kusht
shtin
in e plplot
otës
ësuar
uar (t
(true
rue))
ekzekutohen urdhërat e unazës dhe variabla e unazës rritet për hapin e caktuar.
Unaza
While While
(kushti)në formë të përgjithshme shkruhet kështu:
{
Komanda;
Rritja e vlerës së variables së unazës për hapin e caktuar;
}
Unaza While, së pari e vlerëson kushtin dhe pastaj nëse plotësohet kushti ekzekuton
urdhërat në unazë dhe e rrit rrit vlerën e variablës së unazës për hapin e caktuar. Ndërsa
nëse kushti nuk plotësohet urdhërat nuk do të ekzekutohen.
Detyrë while 1:
import java.util.Scanner;
public class detyra {
Scanner.scan=new Scanner(System.in);
functionality, as well as marketing, (“ sheno vlerën për n=”
System.out.println );
personalization,int
andn=scan.nextInt
analytics. You ();
may change your double S=0;
settings at any time
int i=1;
while (i<=n)
{
Privacy Policy
S=S+i;
Marketingi=i+1;
}
Personalization
System.out.println(“ Shuma është S= “ +S);
Analytics}
Save Accept All UNAZA DO -WHILE

Përparo
Unaza Do - While bën përsëritjen e komandave apo urdhërave të unazës, gjersa vlen
kushti i caktuar. Pra gjersa për kushtin e unazës While kemi kushtin e plotësuar (true)
ekzekutohen urdhërat e unazës dhe variabla e unazës rritet për hapin e caktuar. Mirëpo
për dallim nga nga unaza While, tek unaza Do – While së pari i ekzekuton urdhërat e
unazat dhe pastaj vlerëson kushtin për dalje prej unazës (apo për mbetje në unazë) dhe
pastaj nëse plotësohet kushti përsëri ekzekutohen urdhërat në unazë.
Unaza Do - While në formë të përgjithshme shkruhet kështu:
Do
{
Komanda;
Rritja e vlerës së variables së unazës për hapin e caktuar;
}
While (kushti)
Unaza Do -While, së pari ekzekuton urdhërat në unazë dhe e rrit rrit vlerën e variablës së
unazës për hapin e caktuar dhe pastaj e vlerëson kushtin dhe nëse plotësohet kushti e
përsëritë ekzekutimin e urdhërave dhe rritjen e variables së unazës. Ndërsa nëse kushti
nuk plotësohet urdhërat nuk do të ekzekutohen.
UNAZA FOR
Unaza For bën përsëritjen e komandave apo urdhërave të unazës, duke e përshkruar
vlerën fillestare të variables së unazës, kushtin, dhe hapin e rritjes së variables së unazës.
Dhe nëse kushti plotësohet do të bëhet ekzekutimi i komandave brenda unazës. Unaza for
ka formë më kompakte dhe përdoret në të shumtën e rasteve.
Unaza For në formë të përgjithshme shkruhet kështu:
For (i=vlera fillestare; kushti; i=i+hapi i rritjes)
{
Komanda;
}
Detyrë
This website stores datafor 1: as
such
public classsite
detyra {
functionality, as public
well asstatic viod main
marketing, (String [] args) {
personalization,double S;
and analytics. You
int n=7; at any time
int i; settings.
S=0;
Privacy Policy
for (i=1;i<=n; i=i+1)
S=S+i;
System.out.println(“ Shuma është S= “ +S);
Marketing
}
Personalization
}
Analytics
Save Accept All

Përparo
METODAT NË JAVA
Metodat përcaktonë sjelljen në java. Një metodë është një koleksion instruksionesh të

cilët janë grupuar bashkë për realizimin
realizimin e një veprimi të caktuar. Një shembull metode
është System.out.println().
Për një punë të caktuar mund të përcaktojmë metodat tona.
Shembull:
class KlasaIme {

static void mesoProgramim() {
System.out.println("Meso Programim!");
}

public
{ static void main(String[ ] args)
mesoProgramim() ();
}
}
// Output-i "Meso Programim!"
Në kodin e mësipërm deklarohet një metodë e quajtur “Meso Programim!”

P rogramim!” , e cila printon
një tekst, dhe më pas thërritet në funksionin main.
THIRRJA E METODAVE
Ju mund të thërrisni një metodë sa herë të jetë e nevojshme.
Shembull:
class at any time
KlasaIme {
settings.
static void mesoProgramim() {
System.out.println("Meso Programim!");
Privacy Policy }
Marketing

public static void main(String[ ] args)
{
Personalization
mesoProgramim();
AnalyticsmesoProgramim();
mesoProgramim();
Save } Accept All
}

Përparo
// Meso Programim!"
// Meso Programim!"
// Meso Programim!"
PARAMETRAT E METODAVE
Ju gjithashtu mund të krijoni një metodë e cila merr disa të dhëna, të quajtura parametra,
kur thërriten, të cilat shkruhen brenda kllapave të metodave.
Për shembull, mund të modifikojmë metodën mesoProgramim() për të ,marrë si output
një prametër string.
Class KlasaIme {

static void mesoProgramim(String gjuhaProgramimit)
{
System.out.println("Meso" + gjuhaProgramimit);
}

public static void main(String[ ] args) {
mesoProgramim("Java");
mesoProgramim("PHP");
}

}
// Meso Java
// Meso PHP

Privacy Policy
Marketing
Personalization
Analytics
Save Accept All

Përparo
REFERENCAT
1. Dr. Agni
Agni Dika, Mr. Seb
Seb Rodiqi,
Rodiqi, Kompjuter
Kompjuterët
ët dhe
dhe Informat
Informatika,
ika,
Prishtinë 1999
2. Dr. Harallamb
Harallamb Papakro
Papakroni,
ni, Programe
Programe Kompjute
Kompjuteri,
ri, Tiranë
Tiranë 2000
3. Dr.Agni
Dr.Agni Dika,
Dika, Mr. Seb
Seb Rodiq
Rodiqi,
i, litera
literaturë
turë shkol
shkollore
lore - TIK,
TIK,
Prishtinë 2006
4. Dr.Skender
Dr.Skender H. Skend
Skenderi,
eri, Prof. Besnik
Besnik Skende
Skenderi,
ri, Microsoft
Microsoft
PowerPoint XP, Prishtinë 2003
5. Dr.Skender
Dr.Skender H. Skender
Skenderi,
i, Prof. Besnik
Besnik Skender
Skenderi,
i, Microso
Microsoft
ft Access
Access
XP, Prishtinë 2002
6. Seb
may change your settings Rodiqi,
Rodiq
at any timei, literat
literaturë
urë shkoll
shkollore
ore – FrontPag
FrontPage,
e, Prishtinë
Prishtinë 2007
7. Dr.Agni
Dr.Agni Dika,
Dika, literaturë
literaturë shkollo
shkollore
re - TIK, Prishtinë
Prishtinë 2006
2006
Privacy Policy
Marketing
8. Adnan
Adnan Magjun
Magjuni,
i, Doracak
Doracak për ECDL, Prishtinë
Prishtinë 2005
Personalization
9. Arbër Halilaj
Halilaj,, Literaturë
Literaturë për
për CorelDRAW,
CorelDRAW, Prishti
Prishtinë
në 2001
Analytics
10. Dr. Sc. Edmond E. Beqiri, Interne
Interneti
ti – Komunikimet
Komunikimet Kompj
Kompjuterike,
uterike,
Save Accept All
Prishtinë 2000
Përparo

Privacy Policy
Marketing
Personalization
Analytics
Save Accept All

PDF Literature Shkollore Klasa Xii DD

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

PDF Literature Shkollore Klasa Xii DD

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MSc. Inxh. HELIDON KASTRATI

Literaturë shkollore për nxënës të klasës së XII

This website stores data such as

Save Accept All

Drenas, Shtator 2019

HTML (Hyper Text Markup Lan

This website stores data such as

Pasi që ta ruajmë këtë dokument, kur klikojmë mbi ikonën e dokumentit do të na

Krijimi i web faqeve përmes HTML

Save Accept All

TEKSTI DHE PARAGRAFET, LISTAT, TABELAT

This website stores data such as

Save Accept All

This website stores data such as

Save Accept All

Informatika është shkencë e cila merret me ruajtjen, përpunimin, shfrytëzimin dhe

Kompjuteri është pajisje komplekse elektroni

Komunikimi i shfrytëzuesit me kompjuter realizohet përmes njësisë hyrëse të cilën e

Save Accept All

Bazat e informatikës 7 Lexo, Mëso,

Komunikimi me kompjuter duke e përdorur mausin ose miun është shumë më i

Mbyllja e programeve përmes mausit

Save Accept All

Bazat e informatikës 8 Lexo, Mëso,

Kompjuteri rezultatet i jep në njësinë dalëse në kuadër të së cilës bëjnë pjesë:

Save Accept All

Bazat e informatikës 9 Lexo, Mëso,

Përmes njësisë qendrore komandohet komplet puna e kompjuterit si dhe kryhen të

Bazat e informatikës 10 Lexo, Mëso,

SISTEMI OPERATIV WINDOWS 7

Në fillim do të theksoj se në vazhdim do të shpjegohet sistemin operativ Windows

This website stores data such as

Save Accept All

Bazat e informatikës 11 Lexo, Mëso,

Save Accept All

Bazat e informatikës 12 Lexo, Mëso,

Menyja Start mund të aktivizohet në tri mënyra:

This website stores data such as njëjtin

Bazat e informatikës 13 Lexo, Mëso,

Start dhe e zgjedhim opsionin All Programs e mandej pozicionohemi me rreshtin e

Menyja Documents është meny e dokumenteve dhe në të zakonisht ruhet lista e

Nëse gjatë punës në Windows haset në probleme ose

DALJA NGA WINDOWSI

This website stores data such as

Save Accept All

Bazat e informatikës 14 Lexo, Mëso,

Save Accept All

Bazat e informatikës 15 Lexo, Mëso,

This website stores data such as

Save Accept All

Bazat e informatikës 16 Lexo, Mëso,

WINDOWS MEDIA PLAYER

This website stores data such as

Analytics Ikona Computer ndodhet në këndin e majt të epërm të ekranit.

Save Accept All

Bazat e informatikës 18 Lexo, Mëso,

Për të paraqitur njesitë e ndryshme periferike për ruajtjen e të dhënave, Windowsi

Bazat e informatikës 19 Lexo, Mëso,

KRIJIMI I FAJLLAVE DHE FOLLDERËVE

Fajllat janë forma themelore për regjistrimin dhe organizimin e të dhënave.

Krijimi i follderëve bëhet edhe në këtë

Privacy Policy Krijimi i fajllave dhe follderëve

Save Accept All