KẾT CẤU BÊ TÔNG CỐT THÉP 1 Reinforced Concrete Structures 1

KẾT CẤU BÊ TÔNG CỐT THÉP 1

(CẤU KIỆN CƠ BẢN)
Tài liệu tham khảo
[1] TCVN 5574-2012, Tiêu chuẩn thiết kế bê tông và bê tông cốt thép, NXB
Xây dựng, Hà Nội, 2013.
[2] TCVN 2737-1995, Tải trọng và tác động – Tiêu chuẩn thiết kế, NXB Xây
dựng, Hà Nội, 1995.
[3] Võ Bá Tầm (chủ biên), Kết cấu bê tông cốt thép – Cấu kiện cơ bản, NXB
ĐHQG TP. HCM, 2012.
[4] Phan Quang Minh (chủ biên), Kết cấu bê tông cốt thép – Phần cấu kiện cơ
bản, NXB Khoa Học Kỹ Thuật, Hà Nội, 2014.
[5] Nilson, A. H., Darwin, D and Dolan, C. W. : Design of Concrete
Structures, 13nd Edition, McGraw-Hill, Boston, Massachusetts, 2004
[6] Martin, L. H. and Purkiss, J. A. : Concrete Design to EC2, Second Edition,
Butterworth-Heinemann, Elsevier, London, 2006

BỘ MÔN CÔNG TRÌNH GV: TS. Nguyễn Minh Long

Khoa Kỹ Thuật Xây Dựng E-mail: minhlong_nguyen@yahoo.com
ĐH Bách Khoa, TP. HCM
KẾT CẤU BÊ TÔNG CỐT THÉP 1 Reinforced Concrete Structures 1

Tóm tắt nội dung môn học

1. Tìm hiểu các tính năng cơ lý của vật liệu bê tông, thép và ứng
xử tương tác giữa bê tông và cốt thép
2. Tìm hiểu và phân tích sự làm việc của các cấu kiện bê tông
cốt thép (BTCT) căn bản: cấu kiện chịu uốn; cắt; xoắn; nén
và chịu kéo.
3. Nguyên lý thiết kế và tính toán cấu kiện BTCT theo phương
pháp trạng thái giới hạn
4. Các nguyên tắc cấu tạo và bố trí cốt thép cho các cấu kiện
BTCT.

Cấu trúc môn học

BỘ MÔN CÔNG TRÌNH GV: TS. Nguyễn Minh Long

KHOA KỸ THUẬT XÂY DỰNG E-mail: minhlong_nguyen@yahoo.com
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1. KHÁI NIỆM CHUNG VỀ BTCT

1.1 Khái niệm chung

1.2 Sơ lược lịch sử phát triển của BT và BTCT
1.3 Ưu, khuyết điểm của BTCT và phạm vi ứng dụng
1.4 Phương hướng phát triển
1.5 Phân loại bêtông và công trình bêtông

Chapter 1: Introduction 1
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.1 KHÁI NIỆM CHUNG VỀ BT VÀ BTCT

 BT (concrete) là vật liệu phức hợp, được tạo thành từ sự kết hợp các
thành phần vật liệu khác nhau như: xi-măng (cement), đá sỏi (gravel),
cát (sand), nước (water) và một số chất phụ gia (plasticizer, … ) tùy vào
mục đích và yêu cầu sử dụng của từng công trình.

BT = xi-măng + đá, sỏi + cát + nước + chất phụ gia

 BTCT (steel reinforced concrete) là vật liệu phức hợp, được tạo thành từ
sự kết hợp của vật liêu BT và cốt thép (steel reinforcing bar – rebar).

BT + Cốt thép = BTCT

Chịu nén tốt, Chịu kéo, nén Cải thiện khả năng
kéo kém tốt chịu kéo của BT

Chapter 1: Introduction 2
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

 Một số điều kiện đảm bảo cho khả năng chịu lực của
BTCT

• Khả năng bám dính (bond strength) giữa BT và cốt thép

• Không xảy ra phản ứng hóa học giữa BT và cốt thép: pH

=8~9
• Cốt thép trong bê tông không bị ăn mòn

• BT và cốt thép có hệ số giản nở nhiệt gần bằng nhau

(7~12 ×10-6 / C và 10 ×10-6 / C)

Chapter 1: Introduction 3
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.2 SƠ LƯỢC LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN CỦA BT VÀ BTCT

 Bêtông là vật liệu xây dựng có tuổi đời tương đối trẻ so với đá, gỗ và kể cả
thép
 Thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên (CN): Puzzolan xi-măng, người La Mã

70-80 AD 50 AD

H. 1 – Đấu trường Colosseum, Roma, Ý H. 2 – Cầu Pont du Gard, Pháp

(www.wikipedia.org) (www.wikipedia.org)

Chapter 1: Introduction 4
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

 Năm 1774: Xi-măng cứng trong nước, John Smeaton

1796

H. 3 – Cảng West India Docks, England

(www.wikipedia.org)

 Năm 1824: Portland xi-măng, Joseph Aspdin

 Năm 1849: BTCT, J. L. Lambot

 Năm 1867: BTCT, Joseph Monier

Chapter 1: Introduction 5
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

 Năm 1895: BTCT toàn khối, Francois Hennebique

H. 4 – Cách bố trí thép trong dầm theo H. 5 – Cách bố trí thép trong cột theo
Hennebique Hennebique

 Năm 1928: BTCT ứng lực trước, E. Freyssinet

Chapter 1: Introduction 6
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.3 ƯU-KHUYẾT ĐIỂM CỦA BTCT VÀ PHẠM VI ỨNG DỤNG

1.3.1. Ưu điểm
 Chịu lực tốt hơn so với gạch, đá và gỗ, đặc biệt là khả năng chịu nén tốt
• 1920s : ~15 MPa
• 1950s : ~50 MPa
• 1992 : ~135 MPa (Petronas Tower, Kuala-Lumpur, Malaysia)
• Hiện tại: ~800 MPa (Phòng Thí nghiệm)
 Các thành phần vật liệu tạo nên bê tông rất phổ biến trong tự nhiên
 Dễ dàng sản xuất, bất ký lúc nào và bất kỳ đâu.
 Chịu được mọi loại tải trọng, kể cả động đất, cháy, nổ…
 Bền vững theo thời gian, chi phí bảo trì thấp
 Có khả năng chịu nhiệt tốt
 Có khả năng tái sử dụng cao

Chapter 1: Introduction 7
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.3 ƯU, KHUYẾT ĐIỂM CỦA BTCT VÀ PHẠM VI ỨNG

DỤNG
1.3.2 Khuyết điểm
 Trọng lượng bản thân tương đối lớn (1,8-2,5T/m3), nên khó làm các kết cấu
chịu lực có nhịp lớn. Biện pháp khắc phục:
• Sử dụng bê tông cường độ cao
• Bê tông thép liên hợp
• Bê tông ứng lực trước

 Thời gian thi công kéo dài. Biện pháp khắc phục: Sử dụng BTCT đúc sẵn
 Thể tích thay đổi theo thời gian do đặc tính từ biến và co ngót của bêtông
 Có khả năng cách âm kém. Biện pháp khắc phục: Sử dụng BTCT có cấu
trúc rỗng.

Chapter 1: Introduction 8
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.3 ƯU, KHUYẾT ĐIỂM CỦA BTCT VÀ PHẠM VI ỨNG

DỤNG
1.3.3 Phạm vi ứng dụng

 Xây dựng Dân dụng và Công nghiệp

• 1902 – Ingalls Building, Tòa nhà cao tầng BTCT đầu tiên

H. 8 – Cao ốc Ingalls Building, Ohio, USA

(www.wikipedia.org)
Chapter 1: Introduction 9
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.3.3 Phạm vi ứng dụng

 Xây dựng Dân dụng và Công nghiệp
• 1959 – 1973 Nhà hát Opera Sydney
183 m – long
120 m – width
1.8 ha – area
• 1963-1967 Nhà thi đấu thể thao
Assembly Hall, ĐH Illinois, USA

H. 7 – Nhà hát Opera Sydney, Úc

(www.wikipedia.org)

H. 8 - Assembly Hall, ĐH Illinois, USA

(www.wikipedia.org)
Chapter 1: Introduction 10
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.3.3 Phạm vi ứng dụng

 Xây dựng Dân dụng và Công nghiệp
• 1975– Cao ốc Water Tower Place,
Chicago, USA
262 m – height
74 – floors • 1973-1976 Tháp truyền hình,
Toronto, Canada
553 m – height

H. 10 – CN Tower, Toronto, Canada

H. 9 – Water Tower Place, Chicago, USA (www.wikipedia.org)
(www.wikipedia.org)
11
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.3.3 Phạm vi ứng dụng

 Xây dựng Dân dụng và Công nghiệp
• 1992-1998 Tháp Petronas, Kuala- • 1998– Tháp Jin Mao, Thượng Hải,
Lumpur, Malaysia Trung Quốc
452 m – height 421 m – height
88 – floors 88 – floors
200 km/h
7 độ Ritter

H. 11 –Petronas Tower, Kuala-Lumpur, H. 12 – Jin Mao Tower, Thượng Hải, TQ

Malaysia (www.wikipedia.org) (www.wikipedia.org)

12
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.3.3 Phạm vi ứng dụng

 Xây dựng Dân dụng và Công nghiệp 818 m – height
164 – floors
• 2004-2009 Tháp Dubai, Các tiểu
Vương quốc Ả rập Thống nhất (UAE)

H. 13 – Dubai Tower, UAE

(www.wikipedia.org)

13
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.3.3 Phạm vi ứng dụng

 Xây dựng Dân dụng và Công nghiệp
• 1931-1936 Đập Hoover, Nevada-Arizona, USA

379 m – long
221 m – height
183-14 m – thick
2.5 triệu m3 -BT
H. 14 – Hoover Dam, USA
(www.wikipedia.org)

14
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.3.3 Phạm vi ứng dụng

 Xây dựng Dân dụng và Công nghiệp
• 1994-2011 Đập Tam Hiệp, Trung Quốc

2309 m – long
101 m – height
115-40 m – thick
27 triệu m 3 -BT

H. 15 – Three Gorges Dam, China

(www.wikipedia.org)

15
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.3.3 Phạm vi ứng dụng

 Xây dựng Dân dụng và Công nghiệp
• 1979-1994 Đập Hòa Bình, Việtnam

734 m – long
128 m – height
1.89 triệu m 3 -BT

H. 16 – Hoa Binh Dam, Vietnam (www.wikipedia.org)

 Xây dựng Giao thông-Thủy lợi

 Xây dựng đặc biệt : các công trình quốc phòng, các nhà máy điện
nguyên tử…

16
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.3.3 Phạm vi ứng dụng

 Xây dựng Giao thông-Thủy lợi

• ?-1997 Cầu vòm Wanxian, Trùng Khánh, Trung Quốc

425 m – span

H. 17 – Wanxian Bridge, Chongqing, China

(www.wikipedia.org)

17
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.3.3 Phạm vi ứng dụng

 Xây dựng Giao thông-Thủy lợi
• 2003-2008 Cầu dây văng Sutong, Giang Tô, Trung Quốc
1088 m – span
425 m – span
8206 m - long

H. 18 – Sutong Bridge, Jiangsu, China (www.wikipedia.org)

 Xây dựng đặc biệt : các công trình quốc phòng, các nhà máy điện
nguyên tử…
18
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.3.3 Phạm vi ứng dụng

 Xây dựng Giao thông-Thủy lợi
• 1997-2000: Cầu dây văng Mỹ Thuận, Vĩnh Long, Việtnam

350 m – span
1535 m - long

H. 19a – My Thuan Bridge, Vinh Long, Vietnam

(www.wikipedia.org)

19
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.3.3 Phạm vi ứng dụng

 Xây dựng Giao thông-Thủy lợi
• 2004-2010: Cầu dây văng Cần Thơ, Việtnam

2750 m - long
550 m - span

H. 19b – Can Tho Bridge, Can Tho, Vietnam

(www.wikipedia.org)
20
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.3.3 Phạm vi ứng dụng

 Xây dựng Giao thông-Thủy lợi
• 1971-1988: Hầm đường sắt Seikan, Japan
53.85 km - long

H. 20 – Seikan Tunnel, Japan (www.wikipedia.org)

21
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.3.3 Phạm vi ứng dụng

 Xây dựng Giao thông-Thủy lợi 50.45 km - long

• 1988-1994: Hầm qua eo biển Manche

H. 21 – Channel Tunnel, England-France

 Xây dựng đặc biệt : các công trình quốc phòng, các nhà máy điện
nguyên tử…
22
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.4 PHƯƠNG HƯỚNG PHÁT TRIỂN

 Nghiên cứu, tạo ra các loại vật liệu bêtông có các tính năng ưu việt
hơn
• Cường độ - Bê tông siêu cường độ (UHSC)
• Ứng xử - Bê tông có tính dẽo, khả năng ứng xử tốt hơn (HPFRCC)

 Phát triển các thiết bị, phương pháp thí nghiệm hiện đại nhằm phục
vụ cho các thí nghiệm về mặt vật liệu, kết cấu và chăm sóc sức khỏe
cho công trình

 Phát triển các phương pháp lý thuyết mới về phân tích, tính toán nội
lực và thiết kế kết cấu BTCT.
• Lý thuyết Ứng suất cho phép
• Lý thuyết Trạng thái giới hạn

23
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.5 PHÂN LOẠI BÊTÔNG VÀ CÁC CÔNG TRÌNH BÊTÔNG

 Phân loại theo kết cấu
• Bêtông thường (plain concrete)
• Bêtông gia cố thép yếu (slightly steel reinforced concrete)
• BTCT (steel reinforced concrete)
• BT Ứng lực trước (presstresed)
• BT-Thép liên hợp
 Phân loại theo khối lượng thể tích
• Bêtông nặng có khối lượng riêng 2200-2500 kg/m3 (normal weight
concrete)
• Bêtông nhẹ (light weight concrete)
• Bêtông siêu nặng > 2600 kg/m3 (heavy weight concrete)
 Phân loại dựa theo cấu trúc
• Bêtông đặc
• Bêtông tổ ong
• Bêtông hạt nhỏ

24
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.5 PHÂN LOẠI BÊTÔNG VÀ CÁC CÔNG TRÌNH BÊTÔNG

 Một số loại bê tông mới
• BT sợi (fiber reinforced concrete)
• BT gia cố bằng cốt phi kim (concrete reinforced with FRP re-bars)
• BT siêu cường độ (ultra-high strength concrete)
• ……
 Phân loại công trình BTCT theo phương pháp thi công
• Công trình BTCT toàn khối (cast in place structures)
• Công trình BTCT lắp ghép (precast reinforced concrete structures)
• Công trình BTCT bán lắp ghép

 Ưu, khuyết điểm của công trình BTCT toàn khối

• Ưu điểm: độ cứng tốt, dễ dàng đáp ứng các yêu cầu về mặt kiến trúc,
mỹ thuật, do toàn khối nên diện tích tiếp xúc với môi trường ngoài
được hạn chế, vì thế ít chịu ảnh hưởng của các tác động xấu.
• Thi công chậm

25
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.5 PHÂN LOẠI BÊTÔNG VÀ CÁC CÔNG TRÌNH BÊTÔNG

 Ưu, khuyết điểm của công trình BTCT lắp ghép

• Ưu điểm: thi công nhanh, chất lượng cấu kiện được kiểm soát tốt.
• Khuyết điểm: độ cứng toàn công trình bị hạn chế, thi công phức tạp.

 Giới thiệu một số hình ảnh về công trình sử dụng BTCT tòan khối
và lắp ghép

26
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.5 PHÂN LOẠI BÊTÔNG VÀ CÁC CÔNG TRÌNH BÊTÔNG

 Giới thiệu một số hình ảnh về công trình sử dụng BT toàn khối

H. 22 – Nhà nhiều tầng

27
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.5 PHÂN LOẠI BÊTÔNG VÀ CÁC CÔNG TRÌNH BÊTÔNG

 Giới thiệu một số hình ảnh về công trình sử dụng BTCT lắp ghép

H. 23 – Nhà nhiều tầng

28
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.5 PHÂN LOẠI BÊTÔNG VÀ CÁC CÔNG TRÌNH BÊTÔNG

 Giới thiệu một số hình ảnh về công trình sử dụng BTCT lắp ghép

H. 24 – Nhà nhiều tầng

29
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.5 PHÂN LOẠI BÊTÔNG VÀ CÁC CÔNG TRÌNH BÊTÔNG

 Giới thiệu một số hình ảnh về công trình sử dụng BTCT lắp ghép

H. 25 – Siêu thị

30
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.5 PHÂN LOẠI BÊTÔNG VÀ CÁC CÔNG TRÌNH BÊTÔNG

 Giới thiệu một số hình ảnh về công trình sử dụng BTCT lắp ghép

H. 26 – Nhà xưởng

31
Chương 1 Khái niệm chung về BTCT

1.5 PHÂN LOẠI BÊTÔNG VÀ CÁC CÔNG TRÌNH BÊTÔNG

 Giới thiệu một số hình ảnh về công trình sử dụng BTCT lắp ghép

H. 27 – Chung cư

32