«Θεόφιλος Παλαιολόγος», Κωνσταντίνος Καβάφης

Θεόφιλος Παλαιολόγος: Μαθηματικός και φιλόσοφος, συγγενής του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου ΙΑ΄, ο
οποίος αγωνίστηκε με γενναιότητα και φονεύτηκε κατά την άλωση της Κωνσταντινούπολης (1453).
Λόγια πηγή του ιστοριογενούς αυτού ποιήματος είναι η εξής περικοπή από το Χρονικό, III, 7 του Γεωργίου
Σφραντζή:
«Ομοίως και ο Θεόφιλος ο Παλαιολόγος, ως είδε τον βασιλέα μαχόμενον και την πόλιν κινδυνεύουσαν,
μεγαλοφώνως μετά κλαυθμού κράξας είπε “Θέλω θανείν μάλλον ή ζην”, και συρρήξας εαυτόν εν μέσω
μετά κραυγής τους όσους εύρε πάντας διασκέδασε και διεσκόρπισε και εθανάτωσεν». [Γ. Π. Σαββίδης]

Ιστορικό πλαίσιο

Πρόσωπα

Θέμα

1. Ποια είναι η θλιβερή διαπίστωση του ποιητικού υποκειμένου στην αρχή του ποιήματος;

2. Ποια συναισθήματα και αντιδράσεις έχει ο Θεόφιλος Παλαιολόγος; Πού οφείλονται αυτά τα
συναισθήματα;
3. «Α κυρ….περιείχαν.»
Α. Ποιοι είναι οι λόγοι που οδηγούν τον Θεόφιλο Παλαιολόγο στην προτίμηση του θανάτου;
Β. Ποια είναι η στάση του ποιητικού υποκειμένου απέναντι στον Ελληνισμό της Βυζαντινής
αυτοκρατορίας. Να αιτιολογήσετε με βάση το κείμενο.

4. Να συγκρίνετε τα ποίηματα «Θεόφιλος Παλαιολόγος» και «Από υαλί χρωματιστό» και να

απαντήσετε στις ερωτήσεις:
Α. Ποια κοινά στοιχεία έχουν οι ήρωες-πρωταγωνιστές των δύο ποιημάτων και ποιες διαφορές.
Β. Ποια είναι η διάθεση του ποιητικού υποκειμένου απέναντι στους πρωταγωνιστές;