Professional Documents
Culture Documents
Ο ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ
ΚΑΙ Η ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ1
Του
Πρωτοπρεσβυτέρου
5
Β. Σφυρόερα, «Κολοκοτρώνης, Θεόδωρος», ΠΛΜ 34 (1996), σ. 335 Γ (στο εξής Σφυρόερας,
Κολοκοτρώνης). Μιχαηλίδης, Κολοκοτρώνης 20, σ. 23 εξ.
6
«Η πίστις αυτού υπήρχε, κατά την άπλαστον αυτού καρδίαν, απλοϊκή και άθικτος και
ακέραιος. Ασφαλώς και αδιστάκτως εκράτει την αγίαν παρακαταθήκην της ευσεβείας, ην
παρέλαβε παρά των πατέρων, και διετήρει την εαυτού διάνοιαν εις την επίγνωσιν της θείας
αληθείας ορθήν και βεβαίαν και προς αυθάδεις συζητήσεις αζυγομάχητον» Κωνσταντίνου
του εξ Οικονόμων, Πρεσβυτέρου και Οικονόμου, Λόγος επιτάφιος εις τον αοίδιμον Θ.
Κολοκοτρώνην. Εκφωνηθείς Αθήνησι, τη 5 η Φεβρουαρίου 1843, εν τω Ναώ της Αγίας
Ειρήνης, Εν Αθήναις : Ν. Παπαδόπουλος, 1843, σ. 17 (στο εξής Οικονόμος, Επιτάφιος).
7
Σ. Μελά, Ο Γέρος του Μοριά, σ. 537.
8
Σ. Μελά, Ο Γέρος του Μοριά, σ. 553.
9
«ο Παντοδύναμος Κύριος της ημετέρας ελευθερίας υπερμαχών» Οικονόμος, Επιτάφιος, σ.
18.
10
Α.Ν. Γούδα, Βίοι Παράλληλοι των επί της Αναγεννήσεως της Ελλάδος διαπρεψάντων
ανδρών, τ. Η΄, Ήρωες της Ξηράς, Εν Αθήναις: Τύποις Ελληνικής Ανεξαρτησίας, 1876, σ.
106 (στο εξής Γούδας, Βίοι Παράλληλοι, Η΄).
[3]
11
Θ. Κολοκοτρώνη, Διήγησις συμβάντων της Ελληνικής Φυλής από τα 1770 έως τα 1836,
Αθήνησιν : Τύποις Χ. Νικολαΐδου, 1846, σ. 15 εξ 16 εξ (στο εξής Κολοκοτρώνης, Διήγησις).
12
Κολοκοτρώνης, Διήγησις, σ. 48.
13
«Μια φορά εβαπτιστήκαμεν με το λάδι. Βαπτιζόμεθα και μίαν με το αίμα και άλλην μίαν
δια την ελευθερίαν της πατρίδος μας» Κολοκοτρώνης, Διήγησις, σ. 16.
14
Μιχαηλίδης, Κολοκοτρώνης, σ. 27 εξ.
[4]
22
Σφυρόερας, Κολοκοτρώνης, σ. 336 Α.
23
Κολοκοτρώνης, Διήγησις, σ. 31.
24
Κολοκοτρώνης, Διήγησις, σ. 47 και Σφυρόερας, Κολοκοτρώνης, σ. 336 Α.
25
Γούδας, Βίοι Παράλληλοι, Η΄, σ. 87 εξ. Σφυρόερας, Κολοκοτρώνης, σ. 336 Β. Μιχαηλίδης,
Κολοκοτρώνης, σ. 38 εξ.
26
«με ήλθαν γράμματα από τον Υψηλάντη δια να ήμαι έτοιμος, καθώς και όλοι οι εδικοί
μας. 25 Μαρτίου ήτον η ημέρα της γενικής επαναστάσεως» Κολοκοτρώνης, Διήγησις, σ. 47-
48.
[8]
30
«βλέπομεν πάσαν αυτού την ισχύν ερριζωμένην επί της πίστεως και της επ’ αυτής
αχωρίστου φιλαδελφίας. Λέγομεν λοιπόν, ότι μετεχειρίσθη την ανδρείαν εις σωτηρίαν της
πατρίδος, πρώτον, ως φιλόθεος, και δεύτερον, ως φιλόπατρις. Και ως μεν φιλόθεος είχε την
πίστιν τελεσιουργόν προς ανδρίαν. Ως δε φιλόπατρις, είχεν ανδρίαν βεβαιούσαν αυτού την
πίστιν» (Οικονόμος, Επιτάφιος, σ. 5). Όπως τονίζει επίσης ο Οικονόμος (Επιτάφιος, σ. 17),
«ο στρατηγός Κολοκοτρώνης … εις όλας της ανδρίας αυτού τας πράξεις είχε τελεσιουργόν
την εις Θεόν ακράδαντον πίστιν, ως θώρακα ταύτην ενδεδυμένος».
31
«Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι
είμεθα ούτε πως δεν έχομε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας
πόλεις ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε «πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα
βατσέλα», αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και
όλοι, και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι
έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την
Επανάσταση» Κολοκοτρώνης, Λόγος, σ. 13.
32
Κολοκοτρώνης, Διήγησις, σ. 49.
[10]
43
Επ’ αυτού, βλ. Ε. Βόγλη, «Έλληνες το Γένος». Η Ιθαγένεια και η Ταυτότητα στο Εθνικό
Κράτος των Ελλήνων (1821-1844), Διδ. Διατριβή, Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο
Πανεπιστήμιο, 2003, σ. 29 εξ (Επίσης η έκδοση από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις
Κρήτης, Ηράκλειο 2007, σσ. 478).
44
Μιχαηλίδης, Κολοκοτρώνης, σ. 117 εξ.
45
Κολοκοτρώνης, Διήγησις, σ. 254 εξ και Σφυρόερας, Κολοκοτρώνης, σ. 337 ΓΔ.
46
«Όσον ηµπόρεσα έκαµα το χρέος µου εις την πατρίδα και εγώ και όλη η φαμελιά μου.
Είδα την πατρίδα µου ελεύθερη, είδα εκείνο όπου ποθούσα και εγώ, και ο πατέρας µου και ο
πάππος µου και όλη η γενιά µου, καθώς και όλοι οι Έλληνες. Απεφάσισα να πάω εις ένα
περιβόλι, όπου είχα έξω από τ’ Ανάπλι. Επήγα, εκάθησα και απερνούσα τον καιρό µου
καλλιεργώντας» Κολοκοτρώνης, Διήγησις, σ. 256-257.
[13]
47
Κολοκοτρώνης, Λόγος, σ. 14.
48
Κολοκοτρώνης, Λόγος, σ. 15.
49
Γούδας, Βίοι Παράλληλοι, Η΄, σ. 110 και Σφυρόερας, Κολοκοτρώνης, σ. 337 Δ.
[14]
50
Οικονόμος, Επιτάφιος, σ. 4.
51
Οικονόμος, Επιτάφιος, σ. 6.