ABDESTSİZ KUR’AN OKUMAK

Abdestsiz kişilerin Kur’an okuması veya ona dokunması hususunda birçok

şeyler konuşulmuştur. Kimileri ; “ Kur’an abdestsiz okunamaz ve ele de
alınmaz “ demişler. Kimileri ; “ Okunur ama ele alınmaz “ demişler. Kimileri de ;
“ Kur’an abdestsiz olarak ele de alınır ve okunur da “ demişlerdir.

Tabi ki – her konuda olduğu gibi bu konuda da - basiretli Müslümanlara düşen

şey,bu hususta delille hareket etmeleridir. Çünkü bahsi edilen görüşlerin mutlaka
bir tanesi doğrudur. Ve o da, muhakkak ki delile dayalı olanıdır. Öyleyse gelin bu
husustaki söylentileri ve delilleri hep beraber inceleyelim .

HER İNSAN KUR’AN’I ELİNE ALIP ONU OKUYABİLİR DİYENLERİN İFADELERİ

Kur’an-ı Kerime dokunma veya onu ele alarak okuma konusunda basiretli bir
müslümanın her şeyden önce şunu asla unutmaması gerekir ki ; Kur’an
azmışlara, sapmışlara ve inananlara yol gösteren bir hidayet rehberidir.
Dolayısıyla,hiç kimse kalkıpta dalalette olan bir kimseye ,yola gelmesi için
Kur’an okumasını tavsiye ederken veya al şu kitabı oku derken – abdest
alman gerekir – sözünü kullanması çok abes bir söz olacaktır. Çünkü Allah
resulü s.a.v böyle bir şey yapmamıştır. Yani, gerek etrafındaki kafir ve
müşrikleri ve gerekse uzak yerlerdeki kafir ve müşrikleri hakka davet
ederken onların hiç birisine yolladığı mektupları okumaları için önce abdest
almaları gerektiğini bildirmemiştir. Çünkü tebliğ olarak gönderdiği mektup-
ların içerisinde bir çok Allah’ın Ayet’leri yazılı idi.

Örneğin Allah resulü s.a.v : eline alıp okuyacağını çok iyi bildiği halde Hıristiyan
olan Herakliyus’a içerisinde :

‫قمل ييا أهل الكتتكاب تكعيالكوا إللكى ككلكمية سيوياء بيينكنكا ويبيينككمم‬
‫أل نكعبددي إلل اللههي ويلك نمشركي بهت شكيئا ويلك ييتختذك بيعضدنكا‬
‫بيعضا أربيابا منن ددون اللههت فكإلن تكويلوا فكقمولموا اشهيددوا بأنا مدسلتمدوني‬

" Bismillâhirrahmanirrahim. Ey Kitap ehli ! Hepiniz bizimle sizin aranızda

müsâvi olan bir kelimeye gelin. Allah'tan başkasına tapmayalım, O'na hiçbir
şeyi ortak koşmayalım. Ve Allah'ı bırakıp da kimimiz kimimizi Rabb'ler edin-
meyelim “
Ayet’i bulunan bir mektup göndermiştir.
BUHARİ : 1.C.403.S

İbrahim en-Nehaî'nin bildirdiğine göre, Alkame b. Kays bir mushaf edinmek iste-
diği zaman bir Hristiyan'dan kendisine bir nüsha Kur'an yazmasını isterdi .
İBNİ HAZM : MUHALLA : 1.C.97.S

1
Katade : " Cenab-ı Hakkın yanında bulunan kitaba sadece temiz olanlar
dokunur. Ama dünyadaki kitaba pis olan da, mecusi de, münafık olan da
dokunabilir." demiştir .
TABERİ . TEFSİR : VAKIA . 79.AYET’İN TEFSİRİ .
Dolayısıyla bu ve emsali deliller gösteriyor ki ; insan kafir , müşrik veya muna-
fık da olsa Kur’an’ı eline alıp onu okuyabilir.

KUR’AN ABDESTSİZ ELE ALINMAZ DİYENLERİN ÖNE SÜRDÜĞÜ DELİLLER VE

REDDİYESİ

Kur’an abdestsiz olarak ele alınmaz diyenlerin ileri sürdükleri delillerin başın-
da Allah’u Azze ve Celle’nin şu Ayeti celilesi gelmektedir :

‫إلنهد لكقمرآن ككريم فتي كتتكاب مككنمون لا يميسههد إللا المدطكهكردوني‬

" Şüphesiz O şerefli bir Kur'an'dır. Korunmuş bir kitaptadır. O'na temiz-
lenmiş olanlardan başkası dokunamaz."
VAKIA : 77.78.79.AY.

Ne zaman Kur’an abdestsiz olarak okunur veya okunmaz mevzusu açılça ,

kesinlikle okunmaz diye fetva verenler bu Ayet’i celileyi öne sürerler.

İtiraz edilip denilmiştir ki ; bu Ayetlerde bahsi edilen kitap Levh’i mahfuz’dur.

İlgili Ayet’lerin tefsirine bakıldığı zaman bu hususta bir çok rivayetler görecek-
sinizdir.
Taberî ve Kurtubî tefsirlerinde : İbn Abbas'ın bu Ayet’leri tefsir ederken " Ko-
runmuş kitaptan kasıt “ Gök yüzündeki kitap “ temiz olanlardan kasıt da “
meleklerdir ” diye tefsir ettiğini rivayet etmişlerdir.

Ayrıca Enes, Mücahid, Said b. Cübeyr, Ebu Nehik, Ebu'l-Aliye, Katade, Cabir
b. Zeyd, Kelbi’nin de bu görüşte olduğu kaydedilmektedir
Ayrıyeten Katade’den şöyle bir rivayet nakledilmektedir : " Cenab-ı Hakkın
yanında bulunan kitaba sadece temiz olanlar dokunur. Ama dünyadaki kita-
ba ise pis olan da , mecusi olan da , münafık olan da dokunabilir."

Dolayısıyla delil olarak öne sürdükleri Ayet’i kerimeler,onların anladığı ma-

nada değildir,denilmiştir.
Ve yine denilmiştir ki ; Peygamber s.a.v Kur'an'ı yazmakla memur kıldığı vahiy
kâtiplerine ; Kur’an’ı yazmak için abdest almalısınız vaya abdestsiz bu vazifeyi
yapamazsınız diye hiçbir sahih rivayet bulunmamaktadır.
Bununla beraber,her gün Kur’an’la iç içe bulunan Ashab’ı kiram tarafından
abdestsiz Kur'an'a dokunmalarının haram kılındığını belirten sahih tek bir açık-
lama yapılmamıştır. Kur'an'ı Kerim’e son derece ilgi ve muhabbet besleyen ve
hayatını Kur’an’la yönlendiren bu insanların en küçük ayrıntıları kendisinden
sonraki nesillere naklettikleri halde, böylesi önemli bir yasakla karşılaşıp da bunu
aktarmamaları mümkün değildir.

2
 Bu anlatılanlara katılarak bende diyorum ki ; Değerli kardeşlerim ! dikkate alın-
ması gereken diğer bir husus da “ Kur’an’a temizlenenlerden başkası doku-
namaz “ diye mana verdikleri âyet’in Mekke’de nazil olmasıdır.
İlim ehlince ma’lum bir gerçek var ki, Mekke’de nazil olan âyet’lerde amelî
değil itikadî konular ağırlıklıdır. Yani, Mekki sûreler îmana dâvet eden, Allah’ı
birlemeyi vurgulayan, âhiret hayatına yönelik kıyamet, cennet ve cehennem tas-
virlerini ön plânda tutan Ayet’lerdir. Çünkü akide binanın temelidir ve temeli atıl-
mayan binâya kat çıkmak mümkün değildir. “ Allah ve Rasulü ile savaş ”
olarak nitelendirilen “ faiz’in ” Medîne’de yasaklanmış olması ve yine kötülüğü
hakkında üç ayrı uyarı bulunan içkinin yasaklanmasının Medine’de gerçekleşmiş
olması hep bu sebepledir. Dolayısıyla “ Oku ” emriyle başlayan bir kitaba
ulaşmaya daha Mekke’de sınır getirilmesi ilâhi kanuna muhâlif bir tavırdır.

ABDEST SADECE NAMAZ İÇİNDİR

Ve yine diyorum ki ; Müslümanlara namaz dışında hiçbir ibadet için abdestin

farz olmadığı, Kur'an'da abdest emrinin namaza kalkma şartına bağlı kılın-
masından da anlaşılmaktadır.
Rabbimiz bu Ayet’i celilesinde :

.... ‫ييا أيههيا الذتيني آمينموا إلذكا قممتمم إللكى الصكلةت فاغستلموا ودجدوهيكمم ويأيدت يكمم‬
“ Ey iman edenler ! namaza kalkacağınız zaman yüzlerinizi ellerinizi ……. “
ila ahir … yıkayın, buyurmaktadır.
Ayrıyeten Allah resulü s.a.v’in şu hadisi şerifleri de yine bu hususta çok açık bir
delildir :
‫ عن ابن بعبااس‬:
‫ أل‬:‫فقربب إليه طعام فقالوا‬
‫ب‬ ‫خرج من الخلء‬
‫ب‬ ‫صلاى اللاهع بعلبيه و بسلام‬ ‫عول ا‬
‫ا ب‬ ‫ا‬
‫أن برس ب‬
‫قمت إلى الصالة‬‫أمرت بالوضوء إذ ع‬
‫ع‬ ‫ إناما‬: ‫نأتيك بوضوء؟ قال‬ ‫ب‬
{ …. İbni Abbas r.a’dan.Dedi ki : Resulullah s.a.v hela’dan çıkınca kendisine
yemek sunuldu ve : sana abdest suyu getirelim mi ? dediler. Resulullah s.a.v :
- Bana ancak namaza kalktığım zaman abdest almam emredildi , buyurdu. }

TİRMİZİ : 3.C.1908.N

{ … Mugîre b. Şu’be r.a rivâyet etmiştir : Resûlullah s.a.v biraz bir şeyler yedi.Sonra
namaz için kalktı. Daha önce abdest almıştı ; fakat ben tekrar abdest alır diye su
getirdim. Beni reddetti ve gitmemi söyledi. Üzüldüm. O s.a.v namazını kıldı. Ben de
Ömer’e olanları anlattım. O da : “ Ey Allah’ın Resûlü ! Mugîre senin tavrından dolayı
kırılmış ; ona kırgın olabileceğinden dolayı da ayrıca çok üzgün ” dedi. Peygamber
s.a.v şöyle buyurdu : “ Onda - yani Mugîre’de - sâdece hayır gördüm. Fakat o
bana, yemek yedikten sonra abdest almam için su getirdi. Eğer ben abdest
alsaydım, insanlar da aynısını yapıp beni izleyecekler - yani her yemek yedikten
sonra abdest almak gerektiğini düşünecekler - di.” }

3
 Ahmed : 4 / 253

Görüldüğü gibi bu ifadeler her akli selimin anlayabileceği şekilde mesele ile
alakalı net ifadeler belirtmektedir. O da ; abdest, sadece namaz için farz’dır.

Kur’an abdestsiz olarak ele alınmaz diyenlerin öne sürdükleri delillerden bir
tanesi de şudur :

{ ..... Rasulûllah s.a.v Yemen’de bulunan Amr b.Hazm’a yazdığı mektupda şöyle
buyurmuştur:“ Kur’ an’a temiz olandan başkası dokunamaz “
Mürsel ........ .DARE KUTNİ : 1.C.428.N

Ve buna da itiraz edilip denilmiştir ki ; Amr b. Hazm'ın hadisi , hadis alim-

lerinin üzerinde ihtilâf ettikleri bir hadistir. Yani bir çok hadis ehli, hadisi tenkid
edip onun sahih olmadığını söylemişlerdir.

HADİS İLE ALAKALI BİR MULAHAZA

Hadisin rivayetinde Süleyman b. Erkam bulunmaktadır. Nesei, onun

hadislerinin metruk olduğunu, kabul edilemeyeceğini söylemiştir. İbn Rüşd İbn
Hazm’ın hadislerinin “ musahhah ” – Yani bazı harflerinin yerlerinin değiştirilmiş -
olması sebebiyle alimler arasında ihtilâfa sebep olduğunu söylemiştir.
Müteahhirinden bir grup hadis hafızları hadisin her ikisi de zayıf görülen iki ravi
üzerinde dönüp dolaştığını, tercih edilen ravinin Süleyman b. Erkam olarak
takdim edildiğini, ancak onun da metruk rivayetleri sebebiyle hadislerinin kabul
edilemeyeceğini beyan etmişlerdir .

Söz konusu mektubun "Kur'an'a temiz olandan başkası dokunamaz" iba-

resinin bulunduğu bölümünü Hakim tahric etmiştir. Mektubun isnadının sahih
olduğu savunan Hakim : " Bütün çabalarıma rağmen bu mektubu şerhsiz hiçbir
yerde bulamadım, mektup bana insanlar tarafından yapılan açıklamalarıyla
metinle şerh birbirine karışmış olarak ulaştı." diyerek sahih lik ifadesinde ciddi
bir çelişki göstermiştir. " Nasbu'r Raye “ adlı eserde Ebu Davud'un bu mektubu
“ Merasil ” inde zikrettiği kaydedilmektedir. Ancak Nasbur Raye'nin haşiyesi
Buğyetu'l- Elmai fi Tahrici’z- Zeylâi, Ebu Davud'un Merasilin de bu mektubun
bulunmadığını haber vermektedir. Ve yine mektubu Nesei'nin de tahric ettiği
belirtilmesine rağmen Nesei’de sadece sadakalarla – yani zekâtla - ilgili izahlar
bulunan bir mektup bulunmakta “ Kur'an'a temiz olandan başkası doku-
namaz” gibi bir ibare yer almamaktadır. Dolayısıyla Hakim'le Nesei'nin rivayetleri
farklılık arzetmektedir. Ahmed b. Hanbel ise mektubun diğer kısımlarının değil
sadece sadakalarla ilgili bölümün sahih olduğuna dikkat çekmiştir.

Hatta bazıları demişlerdir ki : Hadis sahih bile kabul edilse,hadiste zikredilen

" tahir " “ yani temiz “ kelimesi müşterek bir isimdir. Yani,hem hadesi ekberden,
hem hadesi asğardan temizlenene ıtlak olunabileceği gibi, mü’mine’de, vücu-
dunda necaset olmayan kafirede ıtlak olunabilir…….Dolayısıyla ; “ müşterek bir
ismin, belli bir manaya hamledilebilmesi için karine lazım gelir “

4
 Yani,buradaki tahir’den kasıt nedir ? Manevi temizlik mi ? yoksa maddi temizlik
mi ? Bunun illa da abdest olduğunu kim söyleyebilir ?.....

Hatta şöyle de bir itiraz gelmiştir ; Allah resulü s.a.v bir hadisi şeriflerinde :
“ Mü’min necis olmaz “ buyurmuşlardır.Yani müslümanlar zaten temiz olan
kimselerdir.Pis olanlar ise,Cenab-ı Hakkın kerim kitabında buyurduğu gibi müş-
riklerdir.Rabbimiz şöyle buyurmaktadır : “ Ancak müşrikler pistir “
TEVBE : 28.AY.

Dolayısıyla bu ve emsali deliller, hadisin sıhhati hususundaki endişeyi daha da

artırmaktadır.

Ve yine şöyle denilmiştir ; " Tahir " kelimesi ; Manevi temizliğe itlak olunduğu
gibi, hakiki pisliklerden uzak olma, bedende kan, idrar, dışkı gibi maddi olarak
hissedilen bir necasetin bulunmamasına, ya da dokunma durumunda pis olarak
kabul edilen kömür,çamur,his,pas vs. gibi şeylerden arınmış olma halidir. “ Neca-
setten taharet ” terimi,tahir kelimesinin bu anlamda kullanıldığının en bariz örne-
ğidir.
Dolayısıyla - eğer zikredilen bu hadis sahih ise – Kur’an’a dünyevi bir
pislikle dokunulamaz. Yani,insanın eli ayağı yağlı,kömürlü,çamurlu,hisli,paslı bir
şekilde ise, bu durumda Kur’an’ı eline alamaz. Çünkü her akli selim bunun
Kur’an’a zarar vereceğini - yani onu kirleteceğini – çok iyi bilir.
Bu güzel ifadelere katılarak ben de diyorum ki ; biraz sonra zikredeceğim delil-
leri de gözönünde bulunduran basiretli bir müslüman,bu hadisin – eğer sahih se
tabi - en güzel anlamının bu olduğunu açıkça anlayacaktır.

ABDESTSİZ KUR’AN OKUNACAĞININ DELİLLERİ

En muteber hadis kitabımız olan Sahih-i Buhari'nin konuyla alakalı bölü-

münde zikredilen hadis ve eserler bu konunun en açık delillerindendir.

Buhari r.h bu bölüme “ Abdestsiz iken Kur’an okumak ve başka işler yap-
mak babı “ diye bir isim vermiş ve şu delili zikretmiştir :
{ .... Abdullah İbni Abbas r.a şöyle haber vermiştir : Kendisi bir gece Peygambe-
rin zevcesi Meymune’nin yanında kalmıştır.Bu Meymune,İbni Abbas’ın teyzesidir.

İbni Abbas dedi ki : Ben yastığın enine yattım. Resulullah ile ehli de yastığın
uzunluğuna başlarını koyarak uzandılar. Resulullah s.a.v uyudu.Nihayet gece ya-
rısı olduğunda yahut biraz evvelce yahut biraz sonraca uyandı. Oturup eliyle yü-
zünden uykuyu silmeye başladı. Ondan sonra Ali İmran suresinin son on
Ayet’lerini okudu. Sonra kalkıp asılı duran küçük bir kırbaya uzandı. Ondan
güzel bir abdest aldı. Sonra namaza durdu. İbni Abbas dedi ki : Ben de kalk-
tım ve onun yaptığı gibi yaptım.Sonra gittim ve yanıbaşına durdum ........ }

BUHARİ : 1.C.324. S
MÜSLİM : 1.C.256.N

Bu hadisten de anlaşıldığı gibi,Allah resulü s.a.v abdest almadan önce Kur’an

okumuştur….

5
{ ... İbn Abbas : cünübün kıraatte bulunmasında ( Yani Kur’an okumasında
) bir mahzur görmemiştir. } Çünkü :

{ Peygamber s.a.v her haliyle - Allah’ı - zikrederdi }

{ ... İbrahim en-Nehaî "Hayızlı kadının âyet (Kur'an) okumasında beis yok-
tur." demiştir. }
BUHARİ : 1.C.403.S

Yunus b. Zeyd, Rebia'nın : " Cünübün Kur'an okumasında bir mahzur

yoktur." dediğini nakletmiştir.

Hammâd'dan nakledilmiştir : Said b. Müseyyeb'e :" Cünüp Kur'an okur mu ? "

diye sordum. " Nasıl okumaz . Kur'an zaten onun içindedir " diye cevap verdi.

Nasru'l Bahilî'den nakledilmiştir : “ İbn Abbas cünüpken Bakara sûresini

okurdu."

Hammad b. Ebi Süleyman'dan nakledilmiştir : " Said b. Cübeyr'e Kur'an

okuyan cünübün durumunu sordum. Bunda bir mahzur görmedi ve dedi
ki : “ Kur'an onun içinde değil midir ? “
İBNİ HAZM . MUHALLA : K.TAHARE : 1.C.96.S

Zikredilen bu hadisi şerif ve rivayetler, abdesti olmayan,cünüp ve hayızlı olan

bir kimsenin Kur'an okumalarının caiz olduğuna delildir. Zira Peygamberimiz
s.a.v’in istisnasız her durumda Allah'ı zikrettiği haber verilmektedir. “ Zikr ” ise,
Allah’ı razı etme adına Kur'an ve Sünnet’te zikredilen her şeyin adıdır.

Allah’u Azze ve Celle’nin : " Muhakkak ki Zikri biz indirdik ve onu muha-
faza edecek olan da biziz “
HİCR : 9.AY.

Ayet’inde ifade buyurduğu gibi, indirmiş olduğu Kur'an'ı ve Hikmet’i " zikir "
olarak isimlendirmiştir. Dolayısıyla,insan her halinde bu iki şeyle meşkul olabilir.

Ümmü Atiyye'nin şöyle dediği rivayet edilmiştir: Biz hayızlı kadınlara – bay-
ram günleri – namaz kılınan yere çıkmamız ve mü'minlerle birlikte tekbir
almamız ve dua etmemiz emrolunurdu.
BUHARİ : 2.C. 938.S

Diğer bir hadiste de zikredildiği gibi,Allah’ı zikretmekten daha büyük ne olabilir.

Durum böyle iken dinimizi öğrenmek için şart olan ilme, yani Kur'an'ı öğren-
meye, onu ezberlemeye , ya da onu başkalarına öğretmeye engel nedir ?
Ve yine diyorum ki ; bir insanın cünüp olmasına rağmen cihadda bulunabildiği
ve bu durumda ölmesine rağmen Rasulullah s.a.v tarafından müjdelendiği halde,
İnsan Kur’an’ı eline alıp cihad yapamayacak mıdır ?..... Veya hayızlı bir kadın her
ayın bir haftası, belki de daha da uzun bir süre Allah’ın kitabını okumayacak
mıdır ?

6
 Eğer meseleler sonuçları itibariyle değerlendirilirse,bu şekilde sağlıklı bir delili
olmayan fetva ile 50 - 60 yaşındaki bir kadına 10 – 15 sene Kur’an okuma yasağı
koymuş olmayacakmıyız ? …. Bu da - Allah korusun - helalı haram yapma gibi
ciddi bir problem değil midir ?........

Değerli kardeşlerim ! unutmayalım ki böyle bir yasağın yanlışlığını ortaya

koyan delillerden bir tanesi de ; Allah Resulü s.a.v’in, Hacc’da iken hayız gören
Aişe annemize ; “ Bu halinle Tavaf hariç hacıların yaptığı her şeyi yapa-
bilirsin “ buyruğudur.
BUHARİ : 12.C.5618. S

Ata b. Ebi Rebah Cabir r.a'ın şöyle dediğini rivayet etmiştir. Ayşe hayız oldu-
ğunda Kâbeyi tavaf hariç bütün hac fiillerini yapmıştı. Sadece namaz kılmı-
yordu.

Çünkü Resulullah s.a.v’in bir hadisi şeriflerinde buyurduğu gibi : “ Tavaf namaz
sayılır “ NESEİ : 5.C.2909.N

Dolayısıyla,hayızlı olan bir kadın namaz ve tavaf hariç Allah’ı razı etme adına
her şeyi yapabilir.

Asrımız muhaddislerinden Nasuruddin El-Albani – Allah kendisine rahmet

eylesin – Haccetü’n Nebi adlı risalesinde Aişe validemizle alakalı biraz önce ki
bahsi edilen hadisi zikrettikten sonra şöyle der :
“ Bu delil, hayızlının Kur’an okumasının caiz olduğunu göstermektedir. Çünkü
Allah Resulü s.a.v burada ,” Bu halinle Kur’an’da okuma “ diye bir şey zikret-
memiştir. Yani sükut etmiştir. Dolayısiyle ;

‫تأخير البيان عن وقت الحاجة ل يجوز‬

“ İhtiyaç anında beyanın tehiri caiz değildir “

kaidesi gereğince,eğer hayızlı iken Kur’an okumanın sakıncası olmuş olsaydı bu-
nu Allah Resulü s.a.v mutlaka hanımına söylerdi.
HACCETÜ’N NEBİ : 68.69.S

ABDESTSİZ KUR’AN OKUMA HUSUSUNDA SAHABE UYGULAMALARI

Kur’an’ın abdestsiz okunabileceğinin delillerden bir tanesi de sahabe uygula-

malarıdır.

‫حدثني يحيى عن مالك عن أيوب بن أبي تميمة السختياني عن محمد بن سيرين أن‬
‫عمر بن الخطاب كان في قوم وهم يقرؤون القرآن فذهب لحاجته ثم رجع وهو يقرأ‬
‫القرآن فقال له رجل يا أمير المؤمنين أتقرأ القرآن ولست على ضوء فقال له عمر من‬
‫أفتاك بهذا أمسيلمة‬
{ … Muhammed bin Sirin r.h dan. Şöyle dedi :Ömer İbnu’l Hattab Kur’an okuyan
bir toplulukla beraber oturuyordu ve haceti için gitti, sonra gelip Kur’an okumaya

7
 devam etti. Topluluktan birisi :Ey mü’mimlerin emiri ! abdestsiz olduğun halde Kur-
an’mı okuyorsun ? dedi. Ömer r.a da cevaben : Okunmayacağı hakkında sana
kim fetva verdi, yoksa Müseyleme mi ? – Yani,yalancı peygamber mi ? - }
İMAM MALİK . MUVATTA : 1.C.437.S
NESEİ . SÜNENİ KÜBRA : 1.C.423.N
ABDURREZZAK . MUS. : 1318. N
Sahih bir senedle rivayet eymişlerdir. İBNİ EBİ ŞEYBE . MUS. : 1.C.103.N

{ ... İbn Abbas : cünübün kıraatte bulunmasında ( Yani Kur’an okuma-

sında ) bir mahzur görmemiştir. } Çünkü :

{ Peygamber s.a.v her haliyle - Allah’ı - zikrederdi }

BUHARİ : 1.C.403.S

{ …. Ebu İyas Muaviye bin Kurre r.h dan. – şöyle dedi – : Ebu Musa el-Eş’ari r.a
abdestsiz olduğu halde Kur’an okurdu. }
Abdurrezzak sahih bir senedle. MUSANNAF : 1320.N
{ …. Said bin Cübeyr r.h dan. İbni Ömer ve İbni Abbas r.a’yu şöyle derken işittiğini
söyledi : “ Biz Kur’an’dan cüzlerimizi abdest bozduktan sonra hiç suya değ –
meden okurduk “ }
ABDURREZZAK MUSANNAF : 1316.N
BEYHAKİ SÜNENİ KÜBRA : 424.N
SAHİH BİR SENEDLE RİVAYET ETMİŞLERDİR İBN EBİ ŞEYBE MUSANNAF : 1 / 103

{ ….Alkame bin Kays’tan,şöyle dedi : Selman’i Farisi’nin yanına girdik bize ,ab-
destsiz olduğu halde Kur’an’dan Ayet’ler okudu. }
ABDURREZZAK MUSANNAF : 1324.N
BEYHAKİ SÜNENİ KÜBRA : 422.N
İBN EBİ ŞEYBE MUSANNAF : 1 / 103

{ …. Said bin Müseyyeb r.a dan.Şöyle dedi : Ebu Hureyre heladan çıkar – abdest
almadan bize – hızlı bir şekilde sure okurdu. }
ABDURREZZAK MUSANNAF : 1317.N
İBN EBİ ŞEYBE MUSANNAF : 1 / 103

Bu kadar delillerin karşısında hala meseleyi sağa sola çekerek : “ Efendim

Kur’an abdestsiz olarak okunabilir ama,ele alarak okunamaz “ diyenlere şu so-
ruları sormak gerekir :

1 . Bu husustaki öne sürdüğünüz hadis sahih mi ?

2 . Sahih diye öne sürdüğünüz hadisin metninde abdest diye bir ifade var mı ?

3 . Acaba bizim saygımız Kur’ana mı yoksa kağıda mı ? . Çünkü el değmeden

Kur’an okuyorsunuz, ama kağıdı tutarak okuyamıyorsunuz. ?
4 . Abdest Ayet’i Kur’an da olduğuna göre, insan abdesti öğrenmek için önce
neyi eline alması gerekir ki ? .
5 . Bilindiği gibi hadis kitaplarının her cildinde yüzlerce Ayet yazılıdır. Acaba
bu hadis kitaplarını elimize alıp okumamız için abdest almamız gerekir mi ?

Yani,kağıt üzerine yazılı olan Ayet’leri abdestsiz okuyamaz isek,bu hadis ki-

8
 taplarındaki Ayetleri okumak için abdest mi almamız gerekir ?
6 . Yok eğer “ Kur’an’ın tümünü ele almak için abdest gerekir “ diyorsanız, bu
sefer şu tezat ortaya çıkmaz mı ? ; Çünkü Allah resulü s.a.v’in hayatta oldu-
ğu dönemde Kur’an toplu olarak bir arada değildi. Dolayısıyla, kendi zama-
nında tümünün bir arada olmadığı bir kitaba ; “ sakın abdestsiz dokunma -
yın “ nasıl diyebilir Allah resulü s.a.v ?

Hulasa, ben inanan kardeşlerimden hasetsen bu soruların cevabı ve şu sahih

Hadisin üzerinde ciddi bir şekilde kafa yormalarını istirham ediyorum.

‫ عن ابن بعبااس‬:
‫ أل‬:‫فقربب إليه طعام فقالوا‬
‫ب‬ ‫خرج من الخلء‬
‫ب‬ ‫صلاى اللاهع بعلبيه و بسلام‬ ‫عول ا‬
‫ا ب‬ ‫ا‬
‫أن برس ب‬
‫قمت إلى الصالة‬‫أمرت بالوضوء إذ ع‬
‫ع‬ ‫ إناما‬: ‫نأتيك بوضوء؟ قال‬ ‫ب‬
{ …. İbni Abbas r.a’dan.Dedi ki : Resulullah s.a.v hela’dan çıkınca kendisine
yemek sunuldu ve : sana abdest suyu getirelim mi ? dediler. Resulullah s.a.v :
- Bana ancak namaza kalktığım zaman abdest almam emredildi , buyurdu. }

TİRMİZİ : 3.C.1908. N - MÜSLİM : 1.C. 374. N - E.DAVUD : 4.C.3760. N

Hadisi şerifin açık ifadesinden anlaşıldığı gibi, abdest sadece namaz için emre-
dilmiştir. Ehlince malum olduğu üzere hasr siğası olan ‫إناما‬ “ innema “ buna de-
lalet eder. Yani,abdest sadece namaza hastır.
Hulasa,konuyla alakalı söylenmesi gereken son söz ; Hakkında kat’i bir delil ol-
madığı halde abdestsiz veya hayızlı ve cünübün Kur’an okumasını yasaklamak,
Allah’ın helal kıldığı bir şeyi haram kılmaya yeltenmek demektir. Allah korusun bu da
tehlikeli bir şeydir.
Bunun içindir ki, basiretli ve şuurlu Müslümanların bu gibi hususlarda çok uyanık
olmaları ve sağlıklı bir delile dayanmadan “ şunu yapmak haramdır,böyle deme-
niz yasaktır “ şeklinde ifadeler kullanmamaları gerekir.
Rabbimiz bu hususlarda bizleri açık bir ifadeyle uyarmaktadır :

‫ل تكقمولموا لميا تكصتفم ألستنكتمكممد الككذتبي هيـذكا حيلكل ويهيـذكا حيريام لتتكفتكردوا‬
‫وي ك‬
‫عيلكى اللههت الككذتبي إلنك الذتيني ييفتكردوني عيلكى اللههت الككذتبي لك يدفلتحدوني‬
“ Dillerinizin yalan yere nitelendirmesinden ötürü “ şu helaldır,şu haramdır “
demeyin.Sonra Allah’a karşı yalan uydurmuş olursunuz.Allah’a karşı yalan
uyduranlar ise iflah olmazlar. “
NAHL : 116.AY.

BU KONUDA SAHİH OLMAYAN RİVAYETLER

{ ..... Rasulûllah s.a.v Yemen’de bulunan Amr b.Hazm’a yazdığı mektup’da şöyle
buyurmuştur : “ Kur’ an’a temiz olandan başkası dokunamaz “

9
 Mürsel ........ .DARE KUTNİ : 1.C.428.N

Amr b. Hazm'ın hadisi , hadis alimlerinin üzerinde ihtilâf ettikleri bir hadistir.
Yani bir çok hadis ehli, hadisi tenkid edip onun sahih olmadığını söylemişlerdir.
Bunun izahı yukarıda geçmişti.

{ ….. Abdullah b. Seleme'den rivayet edilmiştir: "Biri bizden biri de zanne-

diyorum Beni Esed'tendi, iki kişi ile birlikte Hz. Ali'nin yanına girdim. Onları bir
göreve gönderdi ve "Siz kuvvetli kimselersiniz, dininiz uğrunda mücadele edin."
dedi. Sonra helâya girdi. Çıktığı vakit su istedi. (Getirdiler). Bir avuç su alıp
onunla (elini) temizledi. Sonra Kur'an okumaya başladı. Ali 'nin (r.a) abdestsiz
Kur'an okumasını uygun görmediler.
Bunun üzerine Hz. Ali : " Rasulullah s.a.v helâdan çıkar, bize Kur'an okutur,
bizimle et yerdi. O'nu cünüplükten başka hiçbir şey Kur'an okumaktan
alıkoymazdı." dedi. }
HADİS ZAYIF….. EBU DAVUD : 1.C.229.N - İBNİ MACE : 2.C.594.N

{ ….. Ali’den r.a rivayet edilmiştir. " Rasulullah s.a.v cünüplük dışında her
durumda bize Kur'an okuturdu “ }
HADİS ZAYIF …… TİRMİZİ : 1.C.146.N
NESEİ : 1.C.268.N

{ ….. Abdullah b. Seleme'den rivayet edilmiştir : " Ben iki kişiyle birlikte Ali r.a
nun yanına girdim. Bize şöyle dedi : “ Rasûlüllah s.a.v helâdan çıkar, Kur'an
okur, bizimle et yerdi. O'nu cünüplükten başka bir şey Kur'an'dan alıkoy-
mazdı. }
HADİS ZAYIF …….. NESEİ : 1.C.267.N

{ …. İbn Ömer'den (r.a) rivayet edilmiştir. Rasulüllah s.a.v buyurdu ki : " Hayızlı
ve cünüp Kur'an'dan bir şey okumasın.” }
HADİS ZAYIF ……… TİRMİZİ : 1.C.131.N
İBNİ MACE : 2.C.595.N

{ …. İbn Ömer r.a Rasûlüllah s.a.v’in şöyle dediğini rivayet etmiştir : "Cünüp ve
hayızlı Kur'an'dan bir şey okumaz." }
İBNİ MACE : 2.C.596.N - TİRMİZİ : 1. C. 131. N

Bu hadisi Tirmizi, İbn Mace, Darekutni ve Beyhaki rivayet etmiştir. Zehebi

"Mizan", İbn Hacer de "Tezhib" adlı eserlerinde hadisin "batıl" olduğunu zikret-
mişlerdir.
Tirmizi'nin hadis ile alakalı açıklaması şöyle :
İbn Ömer r.a nun hadisini yalnız İsmail b. Ayyaş'ın, Mus'ab b. Ukbe'den,
Nafi'den, İbn Ömer'den, Rasulullah s.a.v den olan rivayeti ile bilmekteyiz.
Muhammed b. İsmail el-Buharî'nin, İsmail b. Ayyaş hakkında şöyle dediğini
işittim : İsmail b. Ayyaş Hicaz ve Irak ehlinden münker hadisler rivayet ediyor.
İsmail b. Ayyaş'ın ancak Şamlılardan yapacağı rivayetler kabul edilebilir."
TİRMİZİ : 1.C.131.N

Ayrıyeten asrımız muhaddislerinden Şeyh el-Albani bu hadislerin sahih olmadı-

ğını ve bu konu da – yani Kur’an abdestsiz okunmaz – konusunda sahih bir ha-
disin olmadığını zikretmektedir.

10
 HACCETÜ’N NEBİ : 68.69.SAY.

VELHAMDULİLLAHİ RABBİL ALEMİN

TACUDDİN EL- BAYBURDİ

11