ABDESTİ BOZAN ŞEYLER

ِ‫بِسممِ اللههي الرححممنِ الرححييم‬

BÜYÜK KAZAY’I HACET ABDESTİ BOZAR

Allah’u teala şöyle buyuruyor : …ٍ… ‫أحو جاء أححد مننكمم منن الغغاائطط‬
“...Yahut biriniz kazay-ı hacet yerinden gelmiş...ve su da bulamamışsanız temiz
toprağa teyemmüm edin..... ” MAİDE : 6 – NİSA : 43

BEVLETMEK ABDESTİ BOZAR

{ … Huzeyfe r.a şöyle dedi : Nebi s.a.v bir kavmin çöplüğüne vardı ve ayakta
bevl etti, sonra su istedi. Ben de ona su götürdüm, kendisi onunla abdest aldı. }

Buhari : 224 –Ter : 351 - Müslim : 273/73.N

MENİ VE MEZİ ABDESTİ BOZAR

{ … Abdullah b.Sa’dul Ensari r.a dan rivayet edildiğine göre o şöyle demiştir : Resu-
lullah s.a.v den guslü gerektiren şeylerden ve sudan sonra gelen sudan sordum.
Resulullah s.a.v : O mezi’dir,her şeyin erkeğinde mezi vardır. Mezi geldiği vakit
zekerini ve yumurta torbasını yıkar,namaz abdesti gibi abdest alırsın,buyurdu. }

Ebu Davud : 1.c.211.n

{ … Mikdad r.a şöyle dedi : Resulullah s.a.v’e ehline yaklaştığında mezisi gelen
kişinin durumunu sordum. Resulullah s.a.v buyurdular ki : Sizden biri meziyi gördü
-ğünde zekerini yıkasın, namaz abdesti gibi abdest alsın. }

Ebu Davud : 207.N - Tirmizi : 115.N - İbni Mace : 505.N - Malik :1/40/53 - Beyhaki :1/115

{ … Ali b. Ebi Talib r.a den şöyle dedi : Ben mezisi çok fazla gelen bir adam idim.
Resulullah s.a.v’in kızı - eşim olarak - yanımda olduğu için, bu durumu Ona
soramaya utandım. Bir adama bunu sormasını emrettim. 0 da bu durumu Resulullah
s.a.v’e sordu. Resulullah s.a.v : Meziden abdest gerekir,buyurdu. }

İbnu Carud : 6.N - Buhari : 269-Ter :381 - Ebu Avane : 1/272-273 - Nesei : 152 - Ahmed :
1/125-129 – Tayalisi : 144 - İbni Huzeyme : 1.C.19.N - İbni Hibban : 242-el-Mevarid -
Beğavi : 1 /326 - eş-Şerh

{ … Ali b. Ebi Talib r.a şöyle dedi : Ben çok mezisi gelen bir kimse idim ve her mezide
yıkanıyordum. Bundan da – adeta - sırtım çatladı. Durumu Resulullah s.a.v’e
söyledim. - Yahut Ona söylendi - Resulullah s.a.v : Mezi gördüğün vakit zekerini
yıka ve namaz abdesti gibi abdest al. Eğer meni çıkarırsan gusül abdesti al,
buyurdu. }

1
Ebu Davud : 1.C.206.n - Nesei : 194 - İbni Hibban : 1102-el-İhsan - Ahmed : 1028 -
Albani : 562- S. Cami
HAYIZ VE İSTİHAZE KANI ABDESTİ BOZAR

{ … Aişe r.a şöyle dedi : Fatıma b. Ebi Hubeyş, Nebi s.a.v’e geldi ve şöyle dedi : Ya
Resulallah, ben müstehaze olup temiz kalamayan bir kadınım. Namazı terk edeyim
mi ? Resulullah s.a.v : Hayır, o ancak bir damar kanıdır, hayız değildir. Sen hayız
olduğun günlerde namazdan uzak kal. Sonra guslet ve her namaz için abdest
al, buyurdu. }

İbni Mace : 1.C.624.N - Ebu Davud : 1.C.298.N - Nesei : 1.C.363.N - Tirmizi : 1.C.125.N

YELLENMEK ABDESTİ BOZAR

{ … Ebu Hureyre r.a dan Resulullah s.a.v şöyle buyurdu : “ Herhangi biriniz hades
ettiğinde - abdest alıncaya kadar - namazı kabul edilmez.”
Hadramavt’ten bir adam Ebu Hureyre’ye : Hades nedir ? Ya Eba Hureyre,dedi. Ebu
Hureyre : Sessiz veya sesli yellenmektir,dedi. }
Buhari : 135-Ter : 1.c.288.s - Müslim : 1.c.225/2.n

UYKU ABDESTİ BOZMAZ LAKİN BOZULMASINA VESİLE OLUR

{ … Ali b. Ebi Talib r.a dan Resulullah s.a.v şöyle buyurdu : Gözler makadın bağıdır.
Herkim uyursa abdest alsın. }

Ebu Davud : 203.n - İbni Mace : 1.c.477.n – Dare kutni : 1/161 : Beğavi :21 6-el-Mesabih)
Beyhaki : 1/118 - Abmed : 1/111/887 - Albani : 113-el-İrva – Darimi : 2.c.728.n

{ … Ebu Hureyre r.a dan Resulullah s.a.v şöyle buyurdu : Biriniz uykusundan
kalktığı zaman, elini üç kere yıkayana kadar onu abdest suyuna girdirmesin.
Çünkü o kimse elinin nerede gecelediğini bilemez. }

İbnu Carud : 9.n – Buhari :308.s - Müslim : 1.c.278/87.n - Malik :1/21 - Ebu Davud :
1.c.103-105.n - Nesei : 1-161 – Tirmizi : 24.n - İbni Mace : 394.N - Tayalisi (170) Dare
kutni (1/49) İbni Huzeyme (1/52) Beyhaki (1/46) Ahmed : 2/50-241 - Albani : 21-1 64-el-
İrva

Zikri geçen bu hadisi şerifler,uykunun abdesti bozacağını anlatan hadisi şeriflerdir.

Aşağıda zikredilecek olan hadisi şerifler ise,uykunun abdesti bozmadığını anlatan
hadisi şeriflerdir.

Müslim, “ oturarak uyuyanın abdestinin bozulmayacağı babı “ diye açtığı

bölümde şu hadisi zikreder :

{ … Katade dedi ki : Enes’ten işittim,şöyle diyordu : Resulullah s.a.v’in ashabı

uyurlardı da sonra abdest almadan namaz kılarlardı. }

Müslim : 1.c.376/125.n – Tirmizi : 1.c.78.n – Ebu Davud : 1.c.200.n

2
{ … Abdullah ibn Ömer r.a şöyle tahdis etti : Resulullah s.a.v bir gece yatsı namazın-
dan alıkonuldu. Bu sebeple namazı o kadar geriye bıraktı ki bizler,mescide uyuduk,
sonra uyandık,sonra tekrar uyuduk,yine uyandık. Daha Resulullah s.a.v yanımıza
çıktı. Ve şöyle buyurdu : Bu gece yeryüzü ahalisinde sizden başka bu namazı
bekleyen hiç kimse yoktur. }
Buhari : 2.c.631.s – Müslim : 2.c.639/221.n – Ebu Davud : 1.c.199.n

{ … Enes r.a şöyle dedi : Resulullah s.a.v’in ashabı yatsı namazını beklerken
- oturdukları yerde - uyurlar bu sebeple başları önlerine düşerdi. Sonra kalkar
abdest almadan namaz kılarlardı. }
Ebu Davud : 200.n - Müslim : 1.c.376/125.n - Beğavi : 216-el-Mesabih

{ … İbni Abbas r.a şöyle demiştir : Teyzem Meymüne’nin yanında - bir gece - yattım.
Resulullah s.a.v geceleyin kalkıp su kırbasından su aldı. Onunla hafif bir abdest aldı.
- İbni Abbas, Resulullah s.a.v’in abdest alışını - hafifletip azaltarak tarif etti. - İbni
Abbas şöyle dedi : Ben de kalktım, Resulullah’ın yaptığı gibi yaptım. Sonra gelip sol
tarafına durdum. Resululiah s.a.v beni sağ tarafına çevirdi. Sonra Allah’ın dilediği
kadar namaz kıldı. Sonra yattı, horlayıncaya kadar uyudu. Sonra müezzin kendisine
geldi. Bunun üzerine namaza kalktı ve abdest almadı. }
Müslim : 2.c.763/186.N

{ … Ebu Hureyre r.a den Resulullah s.a.v şöyle buyurdu : Gözlerim uyur fakat
kalbim uyumaz. }
Ahmed : 2/251- 438 - İbni Hibban : 2124-el-İhsan - Albani : 3000- S. Cami

Zikri bu hadisin Aişe r.anha dan şahidi de vardır ve sözleri şöyledir : “... Ya Aişe,
gözlerim uyur fakat kalbim uyumaz.”

Buhari (1147-Ter:1098-1099) Müslim (738/1 25) Ebu Davud (1341) Nesei (1696)

AÇIKLAMA : Bu meselede anlaşılması gereken, uykunun abdesti bozmadığı

fakat bozulmasına vesile olduğudur. Çünkü yukarda ki zikredilen hadisi şerifleri eğer
dikkatlice okur ve bunların arasını cem edersek,bunu açıkca göreceğizdir.

Hatta Allah resulü s.a.v’in son iki hadisine dikkat ederseniz burada da uykunun
abdesti bozmayacağı anlaşılmaktadır……. Çünkü hadisi şerifin birinde Allah resulü
s.a.v ; “ Uykudan uyanıp abdest almadan namaz kıldığı “ diğerinde ise ; “... Ya
Aişe, benim gözlerim uyur fakat kalbim uyumaz ” sözlerinin zikredildiği geç-
mektedir. Bu da demektir ki ; Allah resulü s.a.v uyuduğunda bile kalbi uyumayıp
kendisinden sudur eden bir şeyden haberinin olmasıdır. Diğer bir ifadeyle ; eğer Allah
resulü s.a.v uyurken kendisinden abdesti bozacak bir şey sudur edecek olsa, onun
bundan haberi olurdu,çünkü onun gözleri uyur kalbi uyumaz.

Meselenin bizlere yönelik boyutunda ise anlaşılması gereken şudur : Hiçbir yere
dayanmadan makadını yere yerleştirerek oturan bir kimsenin abdesti bozulmaz.
Çünkü bu halde iken insandan abdesti bozacak bir şey sudur etmez… Mes-

3
cidde oturarak uyuduktan sonra kalkıp namazın kılındığını anlatan hadisler
buna delalet eder.

Uykunun abdesti bozduğunu anlatan hadislere gelince bu da ; Yatarak

uyumanın veya bir yerlere yaslanarak uyumanın abdesti bozacağına delalet
etmektedir…. Çünkü insan uyanık olduğu sürece, makadı bir bağ ile bağlanmış
gibidir. Ondan bir şey çıkmaz, çıksa bile sahibi onu duyar. Dolayısı ile kişi,
makadının üzerine bir yere dayanmadan uyuduğunun dışında uyursa, bu bağ
çözülür. Bu sefer ne yaptığının farkında olamaz.

ARADA ENGEL OLMADAN ZEKERE VEYA FERCE DOKUNMAK ABDESTİ BOZAR

Bilindiği gibi bu meselede iki uygulama söz konusu olmuştur. Bunlardan biri,
zekere dokunmadan dolayı abdestin alınmayacağı hususu, diğeri ise alınacağı
hususudur… Zekere dokunmadan dolayı abdestin alınmayacağını anlatan hadisler
şunlardır :

{ … Kays b. Talk babasından rivayet ederek şöyle dedi : Taik b. Ali Nebi s.a.v’e
zekere dokunmayı sordu. Nebi s.a.v : onda abdest almayı – gerekli - görmedi. }

İbnu Carud : 20.N - Ebu Davud : 1.C.182.N - İbni Mace : 2.C.483.N - Dare kutni : 1/148-
149 - Ahmed : 4/23 - Beyhaki : 1/135

{ … Kays b. Taik babasından rivayet ederek şöyle dedi : Biz Nebi s.a.v’in yanında
oturuyor idik. Bedeviye benzer bir adam geldi ve şöyle dedi : Ya Resulallah,
namazda iken bir kimsenin zekerine el sürmesi hakkında görüşün nedir ?. Nebi s.a.v
ona : 0 ancak senden bir et parçasıdır - veya senden bir cüzdür - buyurdu. }

İbnu Carud : 21.n - Ebu Davud : 1.c.183.n - Nesei : 1.c.165.n - Tirmizi : 1.c.85.n İbni
Hibban : 207-el-Mevarid – Dare kutni : 1/149 - Beyhaki : 1/134

Bu hadislerde zikredilen zekere dokunmadan dolayı abdestin alınmayacağı husu-

su,islamın bidayetinde olan bir şeydi. Ama zikredeceğimiz bir çok hadisi şerif, bu
hükmün neshedildiğini ve daha sonra arada engel olmadan zekere veya ferce
dokunmanın abdesti bozacağı hükmünü ortaya koymaktadır.

HATTABİ DER Kİ : Ebu Hureyre ve Busre hadisi,zaman bakımından Talk’ın

hadisinden sonradır. Çünkü Talk,hicretin ilk yılında Medine’de mescid inşa edilirken
Resulullah s.a.v ile görüşmüştü.Ebu Hureyre ve Busre’nin Müslümanlığı
kabullenmeleri ve hadisi rivayetleri sonraki tarihlere dayanır.
İbni Hibban …. Taberani …. İbnu Arabi …. ve …. el-Hazimi ; Talk bin Ali’nin
“ … Zekere dokunmada abdest yoktur … “ hadisinin mensuh olduğunu söylemiş-
lerdir.
İmam Şafii … İmam Malik … ve … Ahmed ibn Hanbel ; bu konuda “ yani zekere
dokunma hususun da “ abdestin bozulacağı hükmündedirler.

İbni Şahin Nasih mensuh : 96.s – Hazimi nasih mensuh : 87-88,s

4
{ … İbni Amr r.a dan.Şöyle dedi : Resulullah s.a.v buyurdular ki : Kim zekere
dokunursa abdest alsın. Herhangi bir kadın da fercine dokunursa o da abdest
alsın. }

İbni Carud : 19.n – Dare Kutni : 1/147 – Ahmed : 2 / 223 – Beyhaki : 1/132 – El-Albani
S.Camiu’s Sağir :2722.n

{ … Ümmü Habibe r.anha nın rivayeti şöyledir. Resulullah s.a.v’i işittim şöyle
buyuruyordu : “ Her kim fercine el sürerse abdest alsın.”
İbni Mace : 481.n - Beyhaki : 1/130 - Albani : 1 17. İrva

{ … Abdullah b. Ebu bekir şöyle dedi : Babam ve Urve, nelerden abdest alıyorlar
hususunu müzakere ettiler. Urve bir çok şeyi zikretti, hatta zekere el sürmeden de
abdestin gerektiğini söyledi. Babam : Onu işitmemiştim dedi.Urve şöyle devam etti :
Bana Mervan, Busre’den rivayet etti. Busre r.a Nebi s.a.v’in : Zekerine el süren
kimse abdest alsın,dediğini rivayet etmiştir. Mervan,Busre’ye haberci gönder dedik.
0, Busre’ye muhafiz veya bir adam gönderdi. Haberci bize bu hadis ile geldi. }
İbnu Carud : 16.n - Ebu Davud : 1.c.181.n - Nesei : 1.c.163.n - Tirmizi : 1.c.82.n -
Darimi : 1/185 - İbni Mace : 1.c.481- 482.n – Tayalisi : 1657.n - Humeydi : 1/171/352) İbni
Hibban : 11 12-el - İhsan - 212-el-Mevarid - Tabarani : 24/484-521 - M.Kebir - 2/123
Dare kutni : 1/147-148 - Hakim : 1/138 - Beybaki : 1/128 - AHmed : 2/223 - Albani : 116 -
el - İrva

{ … Busre binti Safvan r.a dan.Nebi s.a.v şöyle buyurdu : Her kim zekerine
dokunursa, abdest almadan namaz kılmasın. }
Tirmizi : 1.c.82.n – İbni Mace : 2.c.479.n – Ebu Davud : 1.c.181.n – Nesei : 1.c.163-164
İbni Hibban : 3/400-1116 – Dare Kutni : 1/147-148 – Hakim : 1/37 – Ahmed : 2/223

{ … Ebu Hureyre r.a den Resulullah s.a.v şöyle buyurdu : Biriniz elini avret
mahalline,arada bir engel olmaksızın değdirirse,o kimseye abdest vacip olur. }
Dare Kutni : 1/147 – İbn Hibban Mevarid : 210 – Hakim : 1/138 – Beyhaki : 1/133 – Şafii
el-Umm : 1/34 – Şafii Müsned : 1/34-35 – Ahmed : 2/333 – Taberani M.Sağir : 1/42 – El-
Albani S.Sahiha : 1235 –S.Camiu’s Sağir : 1/159-359 – Tahricu Mişkat : 321-322

{ … Taik b. Ali r.a dan. Dedi ki : Resulullah s.a.v dedi ki : Erkeklik uzvuna eliyle
dokunan abdest alsın. }
Taberani :

{ … Cabir İbn Abdullah r.a dan,şöyle dedi : Resulullah s.a.v dedi ki : Sizden birisi
zekerine dokunursa,ona abdest gerekir. }
İbni Mace : 2.c.480.n

{ … Ebu Eyyub r.a dan,şöyle dedi : Resulullah s.a.v’i şöyle derken işittim : Kim
fercine dokunursa abdest alsın. }

5
 İbni Mace : 2.c.482.n

{ … Salim bin Abdullah şöyle anlattı : Bir yolculukta babam Abdullah bin Ömer r.a ile
beraberdim. Bir gün güneş doğduktan sonra abdest alıp namaz kıldığını görünce
ona : Böyle bir zamanda namaz kılmazdın ? dedim. O da : Sabah namazı için abdest
aldıktan sonra cinsi uzvuma dokunmuştum. Daha sonra yeniden abdest almayı
unuttum – ve namaz kıldım – İşte şimdi abdest aldım o namazı tekrar kıldım,dedi. }

Malik Muvatta : 1.c.106.S

DEVE ETİ YEMEKTEN DOLAYI ABDEST ALMA

{ … Bera bin Azib r.a dan rivayet edildiğine göre o şöyle demiştir : Peygamber s.a.v’e
abdestli iken deve eti yemekten soruldu,Peygamber s.a.v : Ondan dolayı abdest
vardır,buyurdu.Deve ağıllarında namaz kılmaktan soruldu.Buyurdular ki : Deve
ağıllarında namaz kılmayın,çünkü develer şeytanlardandır. Koyun ağıllarında
namaz nasıldır, denildi.Buyurdularki : Koyun ağıllarında namaz kılın,çünkü koyun
berekettir. }
Ebu Davud : 1.c.184.n – Tirmizi : 1.c.81.n – İbni Mace : 2.c.494.n

{ … Cabir b. Semure r.a şöyle demiştir : Bir kimse, Nebi s.a.v’e koyun eti yedikten
sonra abdest alayım mı ? diye sordu. Resulullah s.a.v :
- Hayır dedi. 0 kimse :
- Koyun ağıllarında namaz kılabilir miyim ? dedi. Resulullah :
- Evet dedi. 0 kimse :
- Deve eti yedikten sonra abdest alayım mı ? dedi. Resulullah :
- Evet, deve etiyedikten sonra abdest al, buyurdu. 0 şahıs :
- Develerin istirahat yerinde namaz kılabilir miyim ? dedi. Resulullah :
- Hayır dedi. }

Müslim (360/97) İbni Mace (495) Ahmed (5/86-87-92) Albani (118-el-İrva) Cabir b. Semure r.a dan,Ebu
Davud (184) Tirmizi (81) İbni Mace (494) İbni Huzeyme (32) İbni Hibban (1128-el-İhsan) İbni Ebi Şeybe(1/63)
Beyhaki (1/159) Abdurrezzak (1596) Tayalisi (735) Ahmed (4/288) Albani (176-el-İrva) Bera b. Azib r.a dan
rivayet etmişlerdir.

Sıddık Hasan Han şöyle demiştir : Bu meselede insaf ehli olarak hareket ettiği-
mizde deve etinin abdesti bozduğunu söyleyebiliriz. Deve etinin abdesti bozmasıyla
ilgili hadislerin sıhhatini hadis ehli iyi bilmektedir. Resulullah s.a.v’den bu hadislere
muhalif ne bir söz ne de bir amel gelmemiştir.
Bazı kimselerin hadisteki ” abdest al ...“ ifadesini elleri yıkamaya hamletmesi
doğru değildir. Bize gereken şey şari’nin sözlerini şer’i hakikatler üzere hamletmektir.
Dolayısıyla abdest kelimesinin şer’i manası, tarif edilen uzuvların yine tarif edilen
şekilde yıkanmasıdır.
Er-Ravdatun nediyye : 1/78

ATEŞTE PİŞENLERİ YEDİKTEN SONRA ABDEST ALMA VE BU HÜKMÜN NESHİ

{ … Ebu Hureyre r.a dan.Resulullah s.a.v şöyle buyurdu : Ateşte pişen şeylerden
dolayı abdest alınız. }
İbni Mace : 2.c.485.n

6
{ … Aişe r.anha dan.Şöyle dedi : Resulullah s.a.v buyurdu ki : Ateşin değdiği şey-
lerden dolayı abdest alınız. }
İbni Mace : 2.c.486.n
{ … Ebu Seleme r.a dan.Ona Ebu Süfyan bin Said bin Muğire şöyle haber verdi : Ebu
Süfyan ibnu Habibe r.a nun yanına girdi.Ümmü Habibe ona kavrulmuş un ikram
etti.Ebu Süfyan su isteyip ağzını yıkadı.Ümmü Habibe ona : Ey kızkardeşimin oğlu
abdest almaz mısın,Resulullah s.a.v ateşte pişen veya ateşin dokunduğu şeyleri
yemekten dolayı abdest alın buyurdu,dedi. }
Ebu Davud : 1.c.195.n

NESHİ BİLDİREN DELİLLER

{ … Abdullah ibn Abbas r.a dan,şöyle dedi : Resulullah s.a.v pişmiş koyun küreyi
yedi,sonra abdest almadan namaz kıldırdı. }
Buhari : 1.c.341.s – Ebu Davud : 1.c.187.n – İbni Mace : 2.c.488.n

{ … Cabir b. Abdullah r.a şöyle dedi : Peygamber s.a.v, Ebu Bekir ve Ömer ekmek
ve et yediler de abdest almadılar. }
İbni Mace : 2.c.489.n

{ … Cabir b. Abdullah r.a şöyle dedi : Ateşin dokunduğu şeylerden abdesti terk
etmek Resulullah s.a.v in son işlerinden idi. }
Ebu Davud : 1.c.192.n - Nesei : 1.c.187.n - Beyhaki : 1/106

CENAZE TAŞIMADAN DOLAYI ABDEST ALMA

"..... ‫ من غسل الميت‬: ‫عن أبي هريرة أن رسول ا صلى ا عليه وسلم قال‬
‫ ومن حمله فليتوضأ‬، ‫" فليغتسل‬
{ … Ebu Hureyre r.a dan,o şöyle dedi : Resulullah s.a.v buyurdular ki : Kim ölüyü
yıkarsa , yıkansın. Kim de onu taşırsa, abdest alsın. }

Ebu Davud : 4.c.3161 – İbni Mace : 4.c.1463 – Tirmizi : 2.c.998 – İbni Hibban : 751 – Ahmed : 2/280-433-454
- Tayalisi : 2314 - Albani . Cenaiz : 71.s .ter: 37.s – Tahricu Mişkat : 541 – el-İrva : 144

{… Ali r.a dan şöyle dediği rivayet edilmiştir : Ebu Talib vefat edince Peygamber
s.a.v’e gidip şöyle dedim : Senin o yaşlı [sapık] amcan ölmüş bulunuyor. [ Onu kim
gömsün ] Peygamber : Git onu göm ve yanıma gelinceye kadar da başka hiçbir
şey yapma,dedi. Ali dedi ki : Ama o müşrik olarak öldü. – Resulullah s.a.v - : Git onu
göm, diye buyurdu. Ali dedi ki : Onu gömdüm, sonra ona gittim. Git guslet, sonra ya-
nıma gelinceye kadar hiçbir şey yapma dedi. Ali devamla dedi ki : Guslettim sonra
onun yanına gittim. Bana bazı dualar yaptı ki onların karşılığında kırmızı ve siyah tüy-
lü develere sahib olmak beni sevindirmez. Hadisi Ali r.a'den rivayet eden dedi ki : Ali
ölüyü yıkadı mı kendisi de guslederdi. }
Ebu Davud : 4.c.3214 – Nesei : 1.c.192 – Beyhaki : 3/398.1.c.1497.n - Ahmed : 807 ve oğlu Müsned'in
zevaid'in de : 1074'de Ebu Abdu'r-Rahman es-Sülemi'den, o Ali'den diye rivayet etmiştir. El-Albani cenaiz :
94.s Derim ki senedi sahihtir.

7
{ … İbni Ömer r.a şöyle dedi : Biz ölü yıkıyorduk. Bizden bazı kimseler - bundan
dolayı - gusül abdesti alıyor,bazı kimseler de gusül abdesti almıyordu. }
Beyhaki kebir : 1/306 -Albani : 72.s .Cenaiz – Dare kutni : 2/72 - Hatib : 5/424-et-Tarih – İbni Ebi Şeybe :
3/267-268 – Abdurrezzak : 3/407 – İbni Hacer Telhis : 1/239 Sahih der.
{ … İbni Abbas r.a dan Resulullah s.a.v şöyle buyurdu : Ölünüzü yıkadığınız zaman,
onu yıkamanızdan dolayı sizin gusül abdesti almanız gerekmez. Çünkü ölünüz
necis değildir. Ellerinizi yıkamanız size yeterlidir. }

İbni Şahin : 295-296 Nasih ve Mensuh - Hakim Müstedrek : 1/386 - Beyhaki : 3/398 Albani Cenaiz : 72.s

AÇIKLAMA : Her ne kadar İbni Abbas tan gelen bir önceki hadisi delil göstererek
“ cenaze yıkamadan dolayı gusletmenin “ nesh olduğunu söyleselerde,ehli tahkik
alimleri bu hadisin merfuan zayıf olduğunu bildirmişlerdir.Yani,bu ifadeler Resulullah
s.a.v’in ifadeleri değildir.
Ama bunun mevkufen sahih olduğunu ifade etmişlerdir. Yani,bu ifadeler sahabi
sözüdür.
Beyhaki süneni kübra : 1.c.1504 - 1505.n

Burada dikkat edilmesi gereken husus ; cenazeyi yıkayanın gusletmesi ile alakalı
hüküm ; sahabenin bazılarına göre emir değil muhayyerlik ifade eden bir hükümdür .
Çünkü İbni Ömer r.a dan gelen rivayet : Biz ölü yıkıyorduk. Bizden bazı kimseler
gusül abdesti alıyor,bazı kimseler de almıyordu,şeklindedir. Dolayısıyla, inanan-
lardan bazıları cenaze yıkadıklarında bu hususu kendilerine örnek alıyorlar. Ama
unutmatalım ki,diğer taraftan ;
“ … Resulullah s.a.v’in : Kim ölüyü yıkarsa , yıkansın. Kim de onu taşırsa, abdest
alsın. “ ifadesi bir emirdir… Aslında bu, Ali r.a ya ; Git guslet ifadesinden açıkça
anlaşıldığı gibi, Ali r.a’nun da, ondan sonra her cenaze yıkamasında gusletmesi bunu
emir olduğunun açık delilidir….. Allah en iyisini bilendir.

Diğer taraftan bu konunun abdest konusundan farklı olduğunu, dolayısıyla cenaze

taşıyanın abdest alıp almamasını kayıtlayan – yani bunun da muhayyer olduğunu –
ifade eden bir rivayetin bulunmaması, abdest emrinin olduğu gibi alınması gerektiğini
ortaya koymaktadır. Öyleyse bu konuda söyleyeceğimiz son söz ; kim cenaze taşırsa
abdest alması gerekir.

KADINA DOKUNMANIN ABDESTİ BOZMADIĞI

Aslında konumuz abdesti bozan şeylerdir. Ama benim bu hususu dile getirmem-
deki gaye ; bilindiği gibi hakkında sahih bir delilin olmamasına rağmen,kadına
dokunmanın da abdesti bozduğunu iddia edenlerden dolayıdır.

Şafiiler ve bu konuda onlara uyanlar “ kadının tenine dokunmak abdesti bozar “

derler ve bu hususta : ‫أحو لامستمم النسساء‬ “ veya kadınlara dokunmuş iseniz “

Ayet’i kerimesi ile istidlal ederler ve derler ki : buradaki “ lems “ hakiki manası olan
dokunmaktır.

8
 Halbuki bilinen bir kural vardır ki ; eğer karine bulunursa lafız,hakiki manasından
mecaza aktarılır. Ve bunun karinesi de gerek Allah’ın kitabında ve gerekse Resulü
Muhammed s.a.v’in sünneti seniyesinde vardır.
Allah’u Azze ve Celle Ahzab suresinde şöyle buyurmaktadır :

‫طلققغتمموهنن من قابلط أحن تامسهوهنن‬

‫يا أحيهها القذين آمنموا إطذاا ناكاحتمم الغمؤممناات ثممن ا‬
“ Ey inananlar ! inanan kadınları nikahlayıp da henüz onlara dokunmadan
boşarsanız ……… “
AHZAB : 49.AY.

İşte bu Ayet’I kerimede zikredildiği gibi lems kelimesi hakiki manada dokunmak
değil,cimadan kinayedir. Dolayısiyle Maide suresindeki abdest Ayet’inde geçen lems
kelimesi de cimadan kinayedir….. Bu hususu en güzel izaha kavuşturan deliller ise,
Allah resulü s.a.v’in uygulamalarıdır.

{ … Aişe r.anha dan,şöyle dedi : Resulullah s.a.v ailelerinden birini öptü ve

abdest almadan namaza çıktı. Urve diyor ki ; Aişe ye dedim ki : O mutlaka sendin
değil mi ? . Bunun üzerine Aişe güldü. }

Tirmizi : 1.c.86.n – Ebu Davud : 1.c.178-179.n – İbni Mace : 2.c.502.n – Nesei : 1.c.170.n Ahmed : 6 / 62

{ … Aişe r.anha dan,şöyle dedi : Bir gece Resulullah s.a.v’in yanımda olmadığını
farkettim.Hemen onu elimle aramaya başladım.Elim onun ayaklarına değdi.Ayakları
dikti ve secdede idi.Resulullah s.a.v – secdesinde – şöyle diyordu : Allah’ım
gazabından rızana,cezandan affına,senden yine sana sığınırım.Seni hakkıyla
övmeye gücüm yetmez.Sen kendini övdüğün gibisin. }

Müslim : 2.c.486 – Nesei : 1.c.169 – İbni Huzeyme : 655 – Beyhaki : 2 / 116

İşte bu ve emsali hadisi şeriflerde de görüldüğü gibi,kadına dokunmak abdesti

bozmaz.
KANIN ABDESTİ BOZMADIĞI

Bir önceki bab’ta da ifade ettiğimiz gibi Aslında konumuz abdesti bozan şeylerdir.
Ama bu hususu da dile getirmemizdeki gayemiz ; bir önceki konuda olduğu gibi
hakkında sahih bir delilin olmamasına rağmen,kanın abdesti bozduğunu iddia
edenlerden dolayıdır.

Kadınlarda Hayız ve istihaze, erkeklerde ise önden ve arkadan çıkan kanın dışında
insan vücudunun herhangi bir yerinden çıkan kan kesinlikle abdesti bozmaz.
{ … Cabir r.a dan,şöyle dedi : Peygamber s.a.v Zatu’r Rikaa gazvesinde idi ; derken
bir adam – yani Abdullah İbn Bişr – bir ok ile vuruldu. Kendisinden çok kan aktı,bu
vaziyette ruku ve secde edip namazına devam etti. }
Ebu Davud : 1.c.198.n – Buhari Talik : 1.c.320.s

9
{ … İbni Ömer r.a çükük bir sivilceyi sıktı da ondan kan çıktı.Bundan dolayı
abdest almadı – ve namaz kıldı - . }
İbn Ebi Şeybe : 1.c.92 – Buhari Talik : 320.s

{ … Mahreme oğlu el-Musevvir anlatarak dedi ki : Vurulduğu gece Ömer ibnu’l

Hattab’ın yanına gittim,onu sabah namazına kaldırdım. Uyanınca : Evet,namaz
kılmayanın islam’dan nasibi yoktur,dedi ve yarasından kanlar akarak namazını
kıldı. }
İbni Ebu Şeybe : 10410 – Abdurrezzak : 5010 – Acurri Şeria : 134 – Dare Kutni : 2 / 52

{ … Aişe r.anha dan,şöyle dedi : Kan damlaları hasır üzerine düşse bile namazını
kılarsın,hiçbir şey lazım gelmez. }
Nesei : 1.c.171.N

{ … Tavus İbn Keysan, Muhammed İbn Ali – yani Hüseyini’n torunu Muhammed
Bakır – Ata ve Hicaz ehli “ kan çıkmaktan dolayı abdest yoktur “ dediler. }
Buhari Talik : 320.s

{ … Hasani Basri : Müslümanlar yaraları içinde namaz kılmakta devam etmiş-

lerdir, dedi. }
Buhari Talik : 320.s

{ … Abdurrahman el-Eslemi der ki : Said b. Müseyyebi gördüm,burnu kanıyordu.

Çıkan kan parmaklarını kızartıyordu.Ama abdest almadan namaz kılıyordu. }

Muvatta : 1.c.51.s

{ … Abdurrahman b.el-Mücebber der ki : Abdullah oğlu Salim’i burnundan kan

akarken gördüm.Hatta kan parmaklarını kızartıyordu. Burnunu oğuşturuyor,
daha sonra da abdest almadan namaz kılıyordu. }
Muvatta : 1.c.51.s

BU KONUDA SAHİH OLMAYAN RİVAYETLER

{ … Temimi’d Dari den,şöyle dedi : Resulullah s.a.v buyurdu ki : Her akan kandan
dolayı abdest lazım gelir.}
Dare Kutni : 1.c.570.N – Zeylei Nasbu’r Raye : 1 / 37

DARE KUTNİ : Ravilerden Ömer b.Abdulaziz Temimi’d Dari den duymamıştır ve onu
görmemiştir. Ve yine Yezid ibn Halid ve Yezid ibn Muhammed meçhuldür,der.
Dare Kutni : 1.c.570.N – Lisanu’l Mizan : 6/379-9357

ZEYLEİ : de aynı ifadeleri kullanarak ; Ömer b.AbdulazizTemimi’d Dari’den

duymamıştır ve onu görmemiştir,der. Ve yine Yezid ibn Halid ve Yezid ibn
Muhammed meçhuldürler,demektedir.
Zeylei Nasbu’r Raye : 1 / 37

Ayrıca hadisin başka bir illeti daha vardır ki,oda : Ravilerden olan Bakiye b.Velid
müdellistir – yani tedlis yapan birisidir – ki bu rivayeti an’ane siğası ile rivayet etmiştir.

10
 El-Albani s.daife : 470.n

{ … Namaz dirhem miktarı kandan dolayı iade edilir. Başka bir lafızda ise ; Elbi-
sede dirhem miktarı kadar kan varsa,elbise yıkanır namaz iade edilir. }

İbni Hibban Duafa : 1/298 – Dare Kutni : 153 – Beyhaki : 2/404

el - Albani der ki : İbni Hibban şöyle der : Bu haber şüphesiz uydurmadır.Allah
resulü s.a.v bunu söylememiştir. Bunu Küfe ehli uydurmuştur. Ravilerden olan
Ravh,sika kimselerden uydurma rivayetlerde bulunur. İbnu Hibban’ın bu sözüne
Zeylei de katı-lır : Nasbu’r Raye : 1/212 . Hatta Buhari bu hadisin batıl olduğunu
söyler.

{ Dirhem mitarı kan yıkanır ve ondan dolayı namaz iade edilir }

Hatib : 9 / 330 – İbnu’l Cevzi : 2 / 75

Hadis uydurmadır. Senedinde bulunan ravilerden Nuh bin Meryem yalancıdır.

Bu hükme Zeylei de katılır. Ancak bu ve bir önceki rivâyeti es-Suyûtî el-Câmi de
zikreder.
El - Albani S.Daife :

VE’ L HAMDU LİLLAHİ RABBİL ALEMİN

TACUDDİN EL- BAYBURDİ

11