Professional Documents
Culture Documents
1
cd;Hka;r whsãBta m%ldYk ksYaÑ; cd;sl fyda foaYmd,k wjYH;d
ksfhdackh fkdlrhs' fuu m%ldYkfha ±lafjk woyia wjYHfhka u
cd;Hka;r whsãBta wdh;kfha fyda tys md,kdêldßfha fyda tys
ksfhdað;hskaf.a fyda woyia fkdjkq we;'
tfia u" l=uk fyda rgla fyda N+ñ m%foaYhla ia:dk.; lsÍu fyda tys
úYd,;ajh fj;ska fuu wdh;kfha foaYmd,k u;h ksrEmkh
fkdfõ'
m%ldYk ld¾hd,h
cd;Hka;r whsãBta
tiaB-10334 iafgdlafydaï
iaùvka
2
mgqk
ue;sjrK l%uhla f;dard.ekSu 4
ue;sjrK l%u hkq l=ula o@ 5
ue;sjrK l%u ie,iqï lsÍfï m%ñ;Ska 8
ue;sjrK l%u ie,iqï lsÍfï ls%hdj,sh 13
ue;sjrK l%uhla f;dard.ekSu 15
ue;sjrK l%uj,ska w;ajk jdis yd wjdis 19
ksfhdackh iy mßmd,kh ( jeo.;a lreKq lSmhla 22
ue;sjrK l%u iy foaYmd,k mCI 24
miqjok - úúO úl,am iy uQ,O¾u 25
ue;sjrK l%u ie,iqï lsÍfï § mÍCIdjg
,laúh hq;= m%Odk lreKq 30
.egmo újrKh 31
3
ue;sjrK l%uhla f;dard .ekSu ue;sjrK l%uhla f;dard .ekSu
m%cd;ka;%jdofha idOkSh j¾Okh
wruqKq fldg.;a w;sYh jeo.;a
ue;sjrK l%uhla f;dard.ekSu m%cd;ka;%jdofha idOkSh j¾Okh
wruqKq fldg.;a w;sYh jeo.;a ;SrKhls' hï rgla ;=< lsishï
;SrKhls'
ue;sjrK l%uhla ia:dmkh l< miq tu.ska tys foaYmd,k Ôú;hg
uyÕ= n,mEula isÿjkjd fkd wkqudk h' jrla ia:dmkh lrk ,o
ue;sjrK l%uhla ia:dmkh l<miq
ue;sjrK l%uh rg ;=< È.ska È.g iún, .ekafjñka mj;skq we;'
tu.ska rgl foaYmd,k Ôú;hg uyÕ=
tfiau f;dard.;a ue;sjrK l%uhla fj;ska úúO wfmaCIs; yd wkfmaCIs;
n,mEula isÿjkjd fkdwkqudk h'
m%;sM, we;sùug o bv we;' f;dard.;a ue;sjrK l%uh hï m%Yakhlg
fok ,o zzksj/È ms<s;=rlaZZ jYfhka mgq ks.ukhlg msúish fkdyels
f;dard.;a ue;sjrK l%uh hï
w;r ienúka u th uQ,sl foaYmd,k ls%hdj,shla jYfhka ie,lsh
m%Yakhlg fok ,o zzksjerÈ ms<s;=rlaZZ
yels h'
jYfhka mgq ks.ukhlg msúish
fkdyels w;r ieneúka u th uQ,sl ue;sj rK l%u hla f;da r d .ekSf ï § foaY md,k jdis flfrys
foaYmd,k ls%hdj,shla jYfhka ie,lsh keUqreùfï m%jk;dhla ols; yels h' flá ld,Sk foaYmd,k jdis
yelsh' flfrys Wkkaÿùu ksid ue;sjrK l%uhla ;=<ska §¾> ld,Sk jYfhka
isÿúh yels m%;sM, wfydais ùug bv we;' ue;sjrK l%uhlska mq¿,a
ish¨ foaYmd,k wdh;k w;=ßka foaYmd,k iy wd¾Ól jHqyhg ie,lsh hq;= n,mEula isÿl< yels h'
úfYaIfhka" ue;sjrK l%u fnfyúka fldhsu rgl fyda ue;sj rK l% u hla ;ks wdh;khla jYfhka
jeo.;ajk w;r rfÜ md,khg wod< úu¾Ykhg ,la l< fkdyels w;r" bka we;sjk n,mEu iy tys
mq¿,a úIhhka iïnkaOfhka b;du;au wdlD;sh wdKavq l%u jHjia:dj iy bka ndysr wfkl=;a úúO jHqyhka
m%fhdackj;a fõ' u; fndfyda ÿrg r|d mj;skq we;' iuia; hla jYfhka mj;akd
foaYmd,k wdh;kj, jHqyh wjOdkhg ,la lsÍu u.ska jvd;a id¾:l
ue;sjrK l%uhla i|yd wdlD;shla ks¾udKh l< yels h' fuu jHqyh
;=< hï fjkila isÿ l<fyd;a thg iïnkaO wfkl=;a wdh;kj,g o
th fnfyúka n,mdkq we;' kso¾Ykhla jYfhka mlaI kdhlhska iy
fCI;%fha ls%hdldÍka w;r we;sjk .egqï ksrdlrKh lsÍfï § f;dard
.kakd ,o ue;sjrK l%uh thg WmldÍ jkafka flfia o@ mlaIfhka
f;aÍ m;a jQ ksfhdað;hska iïnkaOfhka ljr md,khla mlaI kdhlhska
i;=j ;sfí o@
5
i|yd l;srh i,l=Kq lrkafka o@ fyda wfmalaIlhska lSm fofkl=
i|yd iajlSh ukdmh m%ldY lrkafka o@& iy f;jkqj Èia;s%lalfha
úYd,;ajh ^tkï Èia;s%lalfha Pkaoodhlhska fldmuK Ôj;a jkafka o
hkak fkdj" tu Èia;s%lalh úiska jHjia:dodhlhg ksf hdað;hska
fldmuK ixLHdjla m;a lrkafka o@& wdÈ jYfhks'
6
l%uj,ska wkqn, ,efí' ;jo" mlaI w;r ixOdk f.dv ke.Sug rel=,a iudch ;=< mj;akd fkdikaiqkaldÍ
§u fyda wffO¾hu;a lsÍuo isÿl< yels h' tfiau foaYmd,k mlaI yd ;;a;ajh W;aikak lsÍug fyda tys
lKavdhïj,g jvd mq¿,a mokula u; ls%hd lsÍug iy wfkl=;a mlaI nrm;,lu wju lsÍug úúO ue;sjrK
fyda lKavdhïj,g Wmldß jk iykYS,S m%;sm;a;h
s la wkq.ukh lsÍug l%uj,g yelshdj we;'''''
fyda mgq cd;sljd§ fyda {d;s in|;djka u; mokï ùug o ue;sjrK
l%uj,g yelshdj ;sfí' kj wdh;ksl jHqyhla fyda ue;sjrK kS;shla B<Õ ue;sjrKfha § ;ukag ch.%yKh
iïmdokh lsÍfï § yels;dla ÿrg mß.%dySùu u.ska ue;sjrK myiq lsÍfï bv m%ia:d we;ehs is;Sug úreoaO
lsÍfï wfmalI
a d we;sj;
Q a mqo.
a ,jd§ iy jd¾.sl;ajh mokï jQ foaYmd,k mCIhg mj;akd foaYmd,k rduqj ;=<
mlaI l%uh len,sj,g ì£hdfï wjodkula mj;S' bv fkd,efnkafka kï yd mj;akd
ue;sjrK l%uh idOdrK fkdjk njg
ta ksid jHjia:dodhlh ksfhdackh lsÍu i|yd ie,iqï lsÍfï §
ta;a;= hkafka kï mrdchg m;a jQ msßia
wjYHjkq we;'
m%Odk m%jdyfhka msg mek m%cd;ka;%Sh
úúOdldrfha mlaI /ila ìysùu wd{odhl;ajfhka ksoyi ,;a fkdjk m% pKavdlÍ udj;lg msúiSug
rgj, ue;sjrKj, § myiqfjka ols; yels ,laIKhls' tfiau wjYH fm<fUkq we;'
ck;d iyfhda .hla fkdue;sj bÈßhg hd fkdyels j yqo l,d jQ
foaYmd,k mlaI iafõÉPdfjka u foaYmd,k rx.mSGfhka bj;aùfï
wjia:d o we;'
Pkaoh m%ldY lsÍfï ld¾hh myiq lsÍu fyda ixlS¾K njg m;a
lsÍu f;dard.;a ue;sjrK l%uh u; fndfyda ÿrg r|d mj;sk fyhska"
iq¿ck fldgiaj,g yd jrm%ido fkd,;a lKavdhïj,g n,mEï isÿùu
fkdje<elaúh yels h'
7
ue;sjrK l%u ie,iqï lsÍfï m%ñ;Ska
ue;sjrK l%uhla ie,iqï lsÍfï § wmf.a wruqKq" wm úiska neyer
l< hq;= oE iy mq¿,a jYfhka .;a l, wmf.a jHjia:dodhl iy
úOdhl rch l=uk uqyqKqjrla .; hq;= o hkak leá fldg fmkakqï
lrkq ,nk m%ñ;Ska lSmhla Wmfhda.S lr.ekSu fnfyúka WÑ; h'
wdh;ksl jHqyhka ie,iqï lsÍfï § iajNdjfhka u úúO ;r.ldÍ
wNs,dIhka iy wruqKq hï;dla ÿrg iudfhdackh l< hq;=j ;sfí'
ksfhdackh ie,iSu
ksfhdackh wju jYfhka fldgia y;rlg fnod fjka l< yels h'
m%:ufhka iEu l,dmhla fyda m%Odk k.rhla fyda iq¿ k.rhla fyda
fõjd" md<d;la fyda ue;sjrK fldÜGdYhla fyda fõjd" rfÜ N+ñfhka
hï lsis m%foaYhla ksfhdackh lrñka jHjia:dodhlhg f;aÍ m;a jQ
uyck ksfhdað;hska wjidkfha § tu m%foaYhg j.lsj hq;=j we;'
8
i;r fjkqj " zzlevm;a ks f hda ckhZZ ms< sn | ixl,a m h wkq j ue;sjrKhla ck;djg jeo.;a jqj;a"
jHjia:dodhlh hï m%udKhlg fyda zzcd;sfha levm;ZZ úh hq;=hs' Pkaoh §u ÿIalr ld¾hhla ù we;akï
iuia;hla jYfhka ck;dj wx. iïmQ¾K ksfhdackh jk nj ta ;=<ska fyda Tjqkaf.a Pkaoh rfÜ md,kfha
m%o¾Ykh ùu jeo.;a' m%udKj;a z levm;a ksfhdackhlaZ ;=< .eyekq" fjkila isÿ lsÍug wfmdfydi;a ù
msßñ" ;reK iy uy¨ ÿmam;a iy fmdfydi;a hkd§ iudcfha ish¨ isàkï bka ck;djg isÿjk fi;la
fldgia fuka u úúO wd.ñl lKavdhï" úúO NdId l;d lrk fkdue;'
lKavdhï iy jd¾.sl ck fldgia o we;=<;a úh hq;=hs'
10
ÿn,;dj ixfla;j;a jk w;r rfÜ wia:djrNdjh <Õ <Õu isÿjk
njg flfrk wk;=re weÕùula fia ie,lsh yels h'
11
m%n, úreoaO mCIhl wjYH;dj ;yjqre r|d mj;sk foaYmd,k mlaI k.d isgqùu fyda wl¾ukH lsÍu b,lal
lsÍug ue;sjrK l%uh iu;a úh hq;= h' lr.ksñka ue;sjrK l%u ie,iqï lsÍfï yelshdj we;'
12
rgla ;=< È.ska È.g id¾:l whqßka foaYmd,k jHqyhla mj;ajdf.k j¾;udkfha ue;sjrK l%u ie,iqï
hdu i|yd trg i;= iïm;a" tkï ue;sjrKlghq;= mßmd,kh lsÍfï lsÍu cd;Hka;r m%{ma;Ska" .súiqï
l=i,;d iys; ks,OdÍka iy cd;sl whjefhka imqrd,sh hq;= uQ,H iy foaYmd,k jYfhka jeo.;a
iïm;a b;d jeo.;a h' ffk;sl .súiqï /ila iy foaYmd,k
úIhhkag wod< wfkl=;a úúO
flá ld,Sk jYfhka jeo.;a ir, m%fõYhla §¾>ld,Skj ish¨
ffk;sl iïuq;Ska ls%hd;aulj mj;sk
wjia:djkays§ ,dNodhs fkdjkq we;' wrïNfha § hï ue;sjrK l%uhla
ikao¾Nhla ;=< isÿjkakls'
mßmd,kh lsÍfï § iq¿ jYfhka jeä úhoula ±Íug isÿjk w;r
th idudkH Pkao odhlhdg ixlS¾K jkakg o mq¿jk' tfy;a tn÷
ue;sjrK l%uhla ie,iqï lsÍfï §
l% uhla §¾>ld,S k jYfhka rfÜ ia :djrNdjh we;s ls Í fï yd
wkq.ukh l< hq;= ls%hd ms<sfj<
m%cd;ka;S%h .uka uf.a Èidj ks¾kh lsÍfï,d jeo.;a jkq we;'
wjidkfha § t<s olajkq ,nk
ue;sjrK l%uh" mj;akd foaYmd,k
cd;Hka;r m%ñ;Ska ie,ls,a,g .ekSu ;;a;aj hka iïnkaOfhka tys
WÑ;Ndjh ks;Hdkql+, Ndjh iy ta
j¾;udkfha ue;sjrK l%u ie,iqï lsÍu cd;Hka;r m%{ma;Ska"
i|yd fmdÿ uyck;dj f.ka ,efnk
.súiqï iy foaYmd,k jYfhka jeo.;a ffk;sl .súiqï /ila iy
iyfhda.h flfrys buy;a n,mEula
foaYmd,k úIhhkag wod< wfkl=;a úúO ffk;sl iïuq;Ska lsh
% d;aulj
we;s lrhs'
mj;sk ikao¾Nhla ;=< isÿ fõ' ue;sjrK meje;aùu iïnkaOfhka
cd;Hka;r jYfhka ms<.
s ;a m%ñ;s ud,djla fkdue;s uq;a i¾jck jeäysá
Pkao n,h ;yjqre lrkq ,nk ksoyia yd idOdrK ue;sjrK" Pkao
m;s%ldfõ ryiHNdjh iy lsisÿ n,mEïj,g hg;a fkdùfï ksoyi
iy ztla mqoa.,fhl=g tl Pkaohla muKhsZ hk uQ,O¾u by; lS
m%ñ;Skag we;=<;a njg iduQysljYfhka tlÕ;djh m< ù ;sfí'
13
ld,hdf.a wejEu;a iu.u we;sjk fhdað; kj fyda m%;sfYdaê; l%uhla ks;Hdkql+, njg ms<s.ekSu
kj foaYmd,k" ck.yk yd i|yd l=uk idlÉPd iy ixjdo ls%hdj,shla wjYH jkafka o@
jHjia:dodhl m%jK;djka iy
hï fjkila isÿ l< njg ;SrKh lsÍfuka miq th ls%hd;aul
wjYH;djkag Tfrd;a;= fok mßÈ
lrkafka flfia o@
ue;sjrK l%u wksjd¾hfhka u
yev.eiSu wjYH fõ'
ffk;sl hdka;%K" ixjdoh iy m%;sixialrK yd
ixfYdaOk ls%hd;aul lsÍu
rgl mj;akd wdKavq l%uh ls%hd;aul jk wdldrh flfrys n,mdk
ue;sjrK l%u w;sYh jeo.;a wdh;k jk uq;a idïm%odhdkql+,j" rfÜ
Wiiau kS;h
s jk wdKavq l%u jHjia:dj ;=< tajd úêu;a whqßka úêúOdk
id,id fkdue;' tfy;a uE;l isg tu ;;a;ajh fjkia ùug mgka
f.k we;' idudkH kS;s fuka fkdj wdKavq l%u jHjia:djl .eíj
we;s úêúOdk fjkia lsÍu myiqfjka l< fkdyels h' ta i|yd
jHjia:dodhlfha úfYaI jeä Pkao ixLHdjla" cd;sl cku; úpdrKhla
fyda fjk;a wdldrfha úfYaI hdka;%Khla wjYH fõ' fun÷ hdka;%
u.ska wdKavq l%u jHjia:dj wdjdg .shdg fjkia lsÍu j<ld ;sfí'
14
kj ue;sjrK l%uhlska Pkao m;s%ldj ms<sn|j Pkao odhlhdg we;súh úúO ue;sjrK l%u rdYshla we;'
yels .eg¨ y÷kd.ekSug o tu.ska bvlv ie,fia' tfy;a tajd m%Odk l%u fod<ylg'''
fm< .eiaúh yelshs'
ue;sjrK l%uj, fjkila we;s lsÍfï ls%hdj,sh iïmQ¾K ùug
kï kj l%u ls%hd;aul jk wdldrh Pkao odhlhskag wjfndaO lrùfï
ue;sjrK l%u'''' mq¿,a ue;sjrK l%u
m%n, wOHdmk jev igyka fukau Pkao odhlhskaf.a is;a Èkd.ekSug
jvd;a mq¿,a jYfhka nyq;aj $ nyq;r
iu;a yd ls%hd;aul lsÍug myiq kS;sÍ;s o wjYH fõ'
l%u iudkqmd;sl l%u iy ñY% l%u
Pkao odhlhskag fnfyúka m,odhs jk ±kqu ,nd §u fukau jYfhka YS¾I ;=kla hgf;a
ue;sjrK mßmd,kh ms<sn| mqyqKqj ,nd §u o l,a.; jk ld¾hls' fm<.eiaúh yelshs'
kj l%uhla hgf;a ue;sjrKhla ixúOdkh lrkq ,eîfï § ue;sjrK
fldñiulg ,efnkafka b;d iSñ; ld,hls' ta ksid yels;dla blaukska"
yels;dla úYd, jev fldgila ksud lsÍu ue;sjrK fldñiula úiska
wkq.ukh l< hq;= nqoaêu;a ls%hd ud¾.hla jkq we;'
úúO ue;sjrK l%u rdYshla we;' tfy;a tajd m%Odk l%u fod<ylg
iy jvd;a mq¿,a jYfhka nyq;aj $ nyq;r l%u" iudkqmd;sl l%u iy
ñY% l%u jYfhka YS¾I ;=kla hgf;a fm< .eiaúh yelshs' fï ish¨
l%u 2005 jif¾ uehsj,§ m%isoaêhg m;a lrk ,o" zzue;sjrK l%u
ie,iqï lsÍu" kj cd;Hka;r whs'ã'B'ta' w;afmd;ZZ .%ka:fha b;d
.eUqßka úia;r lr we;'
15
nyq;aj $ nyq;r l%u ms<sn| 2' iudkqmd;sl Pkao l%u ^ fuh iudkqmd;sl ksfhdack l%uh hg;g
uQ,O¾uh ir, tlls' Pkaoh m%ldY .efka
lr" Pkaoh .Kka lsÍfï lghq;=
3' ñY% ksfhdað; iudkqmd;sl ^tï'tï'mS'& iy iudka;r l%uh fuh
ksudùfuka miq jeäu Pkao
ñY% l%u mjq,g wh;a h'
ixLHdjla ,nd.;a wfmaCIlhska fyda
mCI ch.%dylhska jYfhka
m%ldYhg m;a flf¾' nyq;aj $ nyq;r l%u
nyq;aj $ nyq;r l%u ms<sn| uQ,O¾u ir, tlls' Pkaoh m%ldY
mlaIhla ,o Pkao ixLHdjg
lr" Pkao .Kka lsÍfï lghq;= ksud ùfuka miq jeäu Pkao ixLHdjla
iudkqmd;sl jk whqßka
,nd.;a wfmalaIlhska fyda mlaI ch.%dylhska jYfhka m%ldYhg m;a
jHjia :dodhlfha wdik m%udKhla
flf¾' ^úúO w;sf¾l fldkafoais ;sìh yels h'& fuu l%uh m%dfhda.sl
,nd§fï wruqKska iudkqmd;sl Pkao
jYfhka ls%hd;aul lsÍfï § úYd, jYfhka fjkia fõ' flaj, Pkao
l%uh ie,iqï lr ;sfí'
fldÜGdY l%uh jkdyS nyq;aj $ nyq;r ue;sjrK l%u w;=ßka b;du;au
ir, l%uhhs' j,x.= Pkaoj,ska ksh; nyq;rhla fkd,nd we;;a ch.%dyS
wfmalaIfhda jYfhka m%ldYhg m;a lrkq ,nkqfha wfkl=;a ish¨ fokd
w;=ßka jeäu Pkao ixLHdjla ,nd.;a mqoa.,hdhs'
16
m%udKhla fjkalr th ks¾jpkh lsÍu ue;sjrK fldñiu fj; mjrd úfYaI fhka Pkaoodhlhsk"a f;aÍ
;sfí' m;ajQ ksfhdað;hska iy ue;sjrK
Èia;s%lalfhka f;aÍm;a jk ksfhdað;hka ixLHdj jeäfj;a u" m%; sM,j, iuia; iudkqmd;sl;ajh
jHjia:dodhlh ksfhdackh lsÍu i|yd wjYH wju Pkao ixLHdj wvq w;r mj;akd Yla;su;a iïnkaO;dj
jkq we;' ue;sjrK l%uh jvd;a iudkqmd;sl fj;au jHjia:dodhlh u; iudkqmd;sl ksfhdack l%uh
17
nyq;aj $ nyq;r iy iudkqmd;sl fofofkla fyda Bg jeä .Kkla f;aÍ m;a jqjfyd;a fndfyda úg
ue;sjrK l%uj, wvx.= idOkSh ldka;djka fyda iq¿ck fldgia ksf hdackh lrk mlaIj,ska jeä
,CIKhkays tl;=jla ñY% ue;sjrK l%u wfmalaIlhska ixLHdjla ch.%yKh lrkq we;' fï ls%hdj,shg úYd,
;=< ols; yels h' Èia;l
s% l
a ^m%udKfhka wdik y;la fyda Bg jeä ixLHdjla& iy idfmalI
a
jYfhka mlaI iq¿ ixLHdjla WmldÍ jkq we;' jHjia:dodhlhg f;aÍ
m;aùu i|yd foaYmd,k mlaIhla ,eìh hq;= wju ck;d iyfhda.h
ish¨u ue;sjrK l%uj, i|yka fõ' fuh ffk;sl jYfhka fyda tfia;a
ke;skï .Ks;uh jYfhka kshu l< yels h' ffk;sl jYfhka i|ykaj
we;s wjia:dj, § th wdKavq l%u jHjia:dfõ idukqmd;sl l%uh
ks¾jpkh lrkq ,nk úê úOdk fyda ffk;sl úêúOdkj, olajd
we;'
iudkqmd;sl l%uh
jdis wjdis
iudkqmd;sl;ajh ue;sjrK fldÜGdY jYfhka ksfhdackh ùu
wvmK fõ'
mß.%dySNdjh
j.lSu mejÍu ms<sn| m%Yak u;= fõ'
iq¿ck fldgia ksfhdackh fõ'
ckdêm;s wdKavl
q %u hgf;a ckdêm;sjrhdg
krla jk Pkao m%udKh iq¿h'
jHjia:dodhlfhka wvq iyfhda.hla ,eîug
ldka;d ksfhdað;hskag f;aÍ m;aùfï jeä fnfyúka bvlv we;'
yelshdj ;sfí'
md¾,sfïka;= l%u hgf;a iNd. fyda iq¿;r
iSud udhsï i,l=Kq lsÍfï wvq wjYH;djhla wdKavq we;sùfï m%jK;dj wêlh'
;sîu fyda wjYH;djla fkdue;sùu'
foaYmd,k mlaIj,g jeä n,hla ,nd §
w;=re ue;sjrK meje;aùfï wjYH;djla ;sfí'
fkdue;'
wka;jd§ mlaIj,g jHjia:dodhlh
furg fkdisák fyda Pkaoh §ug ksfhdackh lsÍfï bvlv we;súh yelshs'
fkdmeñfKk Pkao odhlhskaf.a Pkaoh ,nd
hï mlaIhla n,fhka my lsÍfï yelshdjla
.ekSu myiq fõ'
fkdue;sùu'
flaj, mlaI iys; l,dm ìysùu iSud flf¾'
Pkaoh §fï m%jk;dj by< hdug bv we;'
19
flaj, Pkao fldÜGdY ue;sjrK l%uh
jdis wjdis
wdik jYfhka m%n, whqßka md¾,sfïka;=j iq¿;r ck fldgia ksfhdackh lrkq ,nk
ksfhdackh lsÍu' mlaIj,g bvla ke;'
j.lSï Ndrh ls%hdjg kexùu jvd;a myiq iq¿ck fldgia neyer lrhs'
lrhs'
ldka;djkag bvla ke;'
wjfndaOlr .ekSu myiq h'
krla jk Pkao m;s%ld ixLHdj jeä h'
Pkao odhlhdg ;u reÑh mßÈ wfmalaIlhd
w;=re ue;sjrK i|yd ksr;=re wjYH;dj
f;dard .ekSu myiq lrhs'
mek k.S'
m%n, yd uekúka ixúOdkh jQ úmlaIhlg
ue;sjrK fldÜGdY ks¾udKh lsÍu wjYH fõ'
wkqn, fohs'
fm!oa.,sl jdish i|yd fldÜGdY udhsï
wka;jd§ lKavdhï neyer lrhs'
fjkia lrjd .ekSfï yelshdj ;sfí'
wfmalaIlhska w;=ßka flfkl= f;dard .ekSug
furg fkdisák yd Pkaoh §ug fkdmeñfKk
Pkao odhlhskag wjia:dj ,efí'
Pkao odhlhskaf.a Pkaoh ,nd .ekSu wmyiq
ckdêm;s wKavq l%u ;=< ckdêm;sjrhdg fõ'
jHjia:dodhlfha m%n, iyfhda.hla ,nd§fï
jeä yelshdj'
md¾,sfïka;= l%u hgf;a nyq;rfha wdKavq
msysgqùfï jeä yelshdj'
oaú;aj jg l%uh
jdis wjdis
wfmalaIlhl= f;dard .ekSu i|yd Pkao ue;sjrK fldÜGdY ks¾Kh lsÍu wjYH fõ'
odhlhskag fojk j;djg;a wjia:djla
i,id fohs' jeä úhoula ±Íug isÿjk yd mßmd,kuh
jYfhka ksrka;rfhka wNsfhda. t,a,jk
wfkl=;a nyq;aj $ nyq;r l%u hgf;a fojk jghla i|yd hdu wjYH ùu'
isÿjkjdg jvd Pkao fn§hdu wvq fõ'
w;=re ue;sjrK i|yd ksrka;r wjYH;djla
wjfndaO lr.ekSu myiq h' mek k.S'
wiudkqmd;sl;ajh'
20
iudka;r l%uh
jdis wjdis
iq¿ck fldgia ksfhdackh lsÍu' ue;sjrK fldÜGdY ks¾Kh lsÍu wjYH fõ'
wfkla úl,am l%uj,g jvd tlÕ;ajhlg m;a mka;s foll ksfhdað;hska we;s l< yels h'
ùfï jeä bvlvla we;'
WmdhYS,S Pkaoh §fï l%uh'
wfkla úl,am l%uj,g jvd tlÕ;ajhlg iudkqmd;sl Pkao l%uh hgf;a fuka fkdj
m;aùu jvd myiq fõ' furg fkdisák fyda Pkaoh §ug
fkdmeñfKk Pkao odhlhskaf.a Pkaoh
m%ldY lsÍu i|yd lghq;= ie,iSu jvd
ÿIalr h'
21
ldka;d ksfhdackh jeä lsÍfï fndfyda ksfhdackh iy mßmd,kh (
ud¾. ;sfí' iudkqmd;sl Pkao l%uh bka jeo.;a lreKq lSmhla
tlls '
ldka;d ksfhdackh
idudkHfhka iudkqmd;sl Pkao l%uh ldka;d ksfhdackh jeä lsÍfï fndfyda ud¾. ;sfí' iudkqmd;sl
hgf;a Pkaoh m%ldY lsÍfï m%jK;dj Pkao l%uh bka tlls' jHjia:dodhlhg ksfhdað;hska jeämqr ixLHdjla
wêl h' f;dardm;a lrkq ,nk Èia;l
s% al m%fhdackhg .kakd ue;sjrK l%u úiska
jeäfhka ldka;djka kï lsÍu msKsi foaYmd,k mlaIj,g wkqn,
fo;s' tu.ska mlaIj, Pkao moku Yla;su;a lsÍu wruqK ù ;sfí'
ue;sjrK l%u yerek úg ldka;d ksfhdackh jeä lsÍfï wkH l%uo
;sfí' jHjia:dodhlfha wdik ixLHdjla ldka;djka i|yd fjka l<
yels h' tfiau foaYmd,k mlaI hï ldka;d ixLHdjla ue;sjrKhg
bÈßm;a l< hq;= hhs ue;sjrK kS;sj,ska wjOdrKh l< yels h'
tfy;a tu.ska wfmalaIs; b,lal imqrd,Sug fndfyda úg fkdyels jk
neúka ldka;djkag f;aÍ m;aùug yelsjk mßÈ mlaI ,hsia;= u.ska
Tjqkag ksis ;ek ,nd§fï hdka;%K msysgqùu wjYH fõ' foaYmd,k
mlaI ;uka i;= ldka;djka i|yd jQ fldagd l%u o m%fhdackhg .kq
we;' fï ms<sn|j ;jÿrg;a f;dr;=re wjYH fõ kï iafgdlafydaõ
úYaj úoHd,fha www.quotaprojectoorg fjí wvúfhka fidhd .;
yels h'
22
$ nyq;r l%u hgf;a Pkaoh m%ldY lsÍfï jeä m%jK;djla fmkakqï úfYaIfhka kj l%u y÷kajd §fï §
lrhs' m%;sM, blaukska ,efí hhs wfmalI
a d lrkq ,nk ta ta Èia;l
s% alj, ue;sjrK lghq;= Ndr ks,OdÍkag
o Pkaoh m%ldY lsÍfï jeä m%jK;djla fmkakqï lrhs' wjYH mqyqKqj ,nd§u i|yd
ksrka;rfhka ld,h jeh lsÍu
iQodkïùu iy mqyqKqùu i|yd wjYH ld,h wjYH h'
fjkia ue;sjrK l%uj,g wjYH jk há;, myiqlï iemhSu
msKis jeh l<hq;= ld,h o fjkia fõ' kso¾Ykhla jYfhka" ue;sjrKh
iïnkaO ,shdmÈxÑ lsÍfï lghq;= iy fldÜGdY udhsï ks¾Kh lsÍu
i|yd jeä ld,hla .; lsÍug isÿ fõ' tajdfha ks;Hdkql+,;ajh ms<sn|
úúO .eg¨ o u;= fõ' ish¨ Pkao odhlhska mqoa.,sl jYfhka meñK
Pkaoh m%ldY lrkafka kï iy Tjqka ish Pkaoh m%ldY lr we;s njg
i,l=Kq ù we;akï ta folska fldhs tlla fyda fkdue;sj tla cd;sl
Èia;s%lalhla iys; iudkqmd;sl l%uhla ls%hd;aul l< yels h' th tla
wka;hls' ms<s.; yels uÜgfï jHqyhla ls%hd;aul ù fkdue;s kï ;ks
uka;S% fldÜGdY iys; Èia;s%ll
a j,ska iukaú; nyq;aj $ nyq;r l%uhl
§ Pkao odhlhska mqoa.,slj meñK ;u Pkaoh m%ldY lsÍu iy Pkaoh
m%ldY l< njg i,l=Kq lsÍu hk folu wjYH jkq we;' úfYaIfhka
kj l%u y÷kajd §fï §" ue;sjrK lghq;= Ndr ks,OdÍkag wjYH
mqyqKqj ,nd§u i|yd ksrka;rfhka ld,h jeh lsÍug isÿ fõ'
w;=re ue;sjrK
ue;sjrK folla w;f¾ § wdikhla ysia jQ úg mlaI ,ehsia;=fõ
B<Õg jeäu Pkao ixLHdjla ,nd we;s mqoa.,hd u.ska tu wdik
mqrmamdvqj msrùu iudkqmd;sl Pkao l%uh hgf;a ksrdhdifhka u isÿ
fõ' tneúka w;=re ue;sjrK meje;aùfï wjYH;dj mdk fkdk.S'
flfia jqjo" nyq;aj $ nyq;r ue;sjrK l%u hgf;a mqrmamdvq jk
wdikj,g w;=re ue;sjrKhla yryd uka;S%ka m;a lsÍu i|yd wjYH
úêúOdk we;=<;a lr ;sfí'
24
ksfhdað;hskag wod<j foaYmd,k mlaI iy ue;sjrK l%u ms<sn| jQ m%n, foaYmd,k wjYH;djla wef;d;a
idlÉPdj, § j.lSï Ndrh mejÍfï m%Yakh u;= fõ' ñi" ;ukag nrm;, wjdis f.k fok
Pkao odhlhska" f;aÍ m;a jQ ksfhdað;hska iy foaYmd,k mlaI fjkialï iy foaYmd,k mCI l%uhg
w;r mj;akd ióm iïnkaO;d flfrys ue;sjrK l%uh muKla fkdj" msúiSu i|yd kj úreoaOjd§ mCIj,g
n,fha isák ks,ld,h" mlaI iy f;aÍ m;a jQ ksfhdað;hska jYfhka u. fy<slr fok fjkialï i|yd ±kg
lghq;= lrk tajdfha idudðlhska w;r mj;akd iïnkaO;d yiqrjkq ls%hd;aul j ;sfnk mCI iyfhda.h
,nk úêúOdk fyda jHjia:dodhlfhka b,a,d wia fkdù f;aÍ m;a jQ fkdfokq we;'
26
ue;sjrK l%ufha iqcd;Ndjh flfrys m%Odk
md¾Yajlrejka ;=< úYajdih f.dvk.kak
m%cd;ka;%jd§ ls%hdoduhg iïnkaO ish¨ md¾Yajhka ;=< fhdað;
ue;sjrK l%ufha iqcd;Ndjh ms<sn| úYajdih f.dvke.Su wjYH jk
w;r fNaohlska f;drj ieu fokdgu fmdÿfõ m%;sM, N=la;s ú£ug
wjia:dj ie,iS we;s njg o Tjqka ;=< úYajdih cks; úh hq;=hs'
27
we;sùug fya;=jk neúka fuh ks;ru mdfya kqjKg yqre ke;s ls%hdjla
úh fkdyelshs' tf,iu fjkiajk foaYmd,ksl ;;a;ajhkag iy kj
foaYmd,k jHdmdrhkaf.a j¾Okhg ue;sjrK l%u fj;ska m%udKj;a
m%;spdr ±laùu wjYH fõ'
28
iuyr Èia;l
s% alj, mCI wdOdrlrejl= úiska ;ukaf.a jeä ukdmh
;sfnk mCIhg fyda wfmaCIlhdg Pkaoh §fuka je<flS isàu jvd;a
uekejehs lshd ue;sjrK l%uh woyia lrkafkao@
29
ue;sjrK l%u ie,iqï lsÍfï § mÍCIdjg ,laúh hq;=
m%Odk lreKq
ue;sjrK l%uh meyeÈ,so@ wjfndaO lr.; yelso@
30
.egmo újrKh
ixjD; ,ehsia;=j
mlaI wfmala Il ,ehsia;=j ;=< wfmala Ilfhl= i|yd ukdmh
±laùug bv fkdi,id" yqfola mlaIhlg fyda foaYmd,k lKavdhulg
muKla Pkaoh §u iSud lrk iudkqmd;sl ue;sjrK l%uhls'
ydksmQrl wdik
idudkHfhka nyq;aj $ nyq;r l%u m%ldr iudkqmd;sl ñY% ksfhdað;
l%ufha m<uq fldgi hgf;a mj;ajk ,o ue;sjrKfha m%;sM,j, i|yka
mlaI fyda lKavdhïj, ksfhdackh ;=< isÿ ù we;s wiudkqmd;sl;ajh
ksjerÈ lsÍu i|yd iudkqmd;sl ksfhdack l%uh u.ska iemfhk wdik"
ydksmQrl wdik jYfhka .efka'
wiudkqmd;sl;ajh
ue;sjrKhlg iyNd.s jQ mlaI iy foaYmd,k lKavdhï i|yd
wdik fjkalr § fï § iudkqmd;sl;ajhg msgq md hk iSudj
Èia;s%lalh
ñka ue;sjrK Èia;s%lalh woyia flf¾'
Èia;s%lalfha úYd,;ajh
ue;sjrK kS;sh
foaYmd,k wdh;k f;dardm;a lr.ekSfï iuia; lsh
% dj,sh wdjrKh
jk whqßka rgl wdKavl
q %u jHjia:djg fyda wdh;ksl jHqyhg we;=,a
lr we;s jHjia:dj ue;sjrK kS;shhs'
ue;sjrK l%uh
hï uka;%K iNdjlg mlaI iy wfmalI
a lhska f;aÍ m;aùu ks.ukh
lrkq ,nk ue;sjrK kS;sfha iy fr.=,disj, tla wxYhla jYfhka
fuh ye¢kaúh yelshs'
ue;sjrK fldÜGdYh
fuhg f;areï folska tlla we;'
^w& ue;sjrK Èia;s%lalh ;=< Pkaoh m%ldY lsÍu i|yd ,shdmÈxÑ
ù we;s uq¿ Pkaoodhlhskaf.a ixLHdj
^wd& úYd, jYfhka bx.%Sis NdIdj l:d lrk iuyr rgj, mdúÉÑ
flfrk zue;sjrK Èia;l
s% alhZ fjkqjg fhdod.kakd mohls zue;sjrK
fldÜGdYhZ
32
ráka neyerj isák Pkaoodhlhskaf.a Pkaoh §fï l%uh
;djld,slj fyda iaÓr jYfhka ráka neyerj isák mqoa.,hkag
iajlSh Pkaoh m%ldY lsÍu i|yd fhdod we;s hdka;%Khhs'
nyq;rjd§
fuh ksh; nyq;rhla ,nd.ekSu i|yd ie,iqï lr ;sfí' ^Pkao
ixLHdfjka 50] ¬ 1&
ñY% l%uh
fï l%uh u.ska Pkaoodhlhska úiska m%ldY lrk ,o Pkao Wmfhda.S
lrf.k iudkqmd;sl ksfhdack l%uh iy nyq;aj $ nyq;r hk l%u
fol hgf;a ksfhdað;hska f;dardm;alr.kq ,efí' ñY% l%uh j¾. folls'
tkï" iudka;r l%u iy iudkqmd;sl ksfhdack l%u fõ'
újD; ,ehsia;=j
iudkqmd;sl Pkao l%uhls' fuys § Pkaoodhlhskag mCIhla iy
lKavdhula hk fol i|yd u iy mCIh fyda lKavdhu ;=< tll=
fyda iuyr úg Bg jeä wfmaCIl ixLHdjlg ;u ukdmh m%ldY l<
yels h'
iudka;r l%uh
ñY% l%uhls' Pkaoodhlhskaf.a m%ldYs; Pkao u.ska tlsfklg fjkia
l%u folla yryd ksfhdað;hska f;dard .efka' tla l%uhla nyq;aj $
nyq;r l%uhhs'
34
iudkqmd;sl Pkao l%uh
mCIhla fyda lKavdhula ,nd.;a uq¿ Pkao ixLHdjg iudkqmd;sl
j wdik ixLHdjla ,nd§fï uQ,O¾uh u; fuu l%uh msysgd ;sfí'
Pkao ixLHdfjka 30] ,nd.;a mCIhlg" o< jYfhka 30] l wdik
m%udKhla ysñ fõ' ish¨ iudkqmd;sl ue;sjrK l%u i|yd nyq uka;%S
Èia;s%lal wjYH fõ'
fldagd l%uh
fï i|yd my; i|yka folska tlla w¾:j;a fõ'
oaú;aj jg l%uh
fuh o nyq;aj $ nyq;r l%uhls' m%:u jgfha § lsisu wfmaCIlhl=
wjYH m%udKhg Pkao ,nd .ekSug wfmdfydi;a jqjfyd;a" tkï nyq,
35
jYfhka 50] ¬ 1 ksh; nyq;rhla ,nd.ekSug fkdyels jqjfyd;a fojk
ue;sjrKhla mj;ajkq ,efí'
36