ΦΦL 01 Λατινική Γλώσσα

Διδάσκουσα: Σοφία Γ. Παπαϊωάννου

Μάθημα 9ο
Γραμματική για Επανάληψη
Υποτακτική όλων των συζυγιών, ενεργητική και μέση φωνή
Υποτακτική των ανωμάλων sum, volo, nolo, malo, possum, eo, fero, fio
Παραθετικά των επιθέτων
Συντακτικό για Επανάληψη
Κύριες προτάσεις εκφερόμενες με υποτακτική

Α. ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

aedis, -is (θ.) – ιερό
āra, -ae (θ.) – βωμός
Athēnae, - ā rum (θ. πλ.) – η Αθήνα (πάντα στον πληθυντικό)
condiciō , - ō nis (θ.) – όρος, κανονισμός
conv ī vium, convivi ī (ου.) – συμπόσιο, γιορτή
crīmen, -inis (ου.) – έγκλημα, κατηγορία
fābula, -ae (θ.) – ιστορία, μύθος
fructus, - ū s (α.) – απόλαυση, καρπός
Hannibal, Hannibalis – ο Αννίβας
impudentia, -ae (θ.) – αδιαντροπιά, αναισθησία
inopia, -ae (θ.) – έλλειψη, ένδεια
iūdicium, iū dici ī (ου.) – κρίση, δίκη
lēnitās, - ā tis (θ.) – καλωσύνη, επιείκεια
litterae, - ā rum (θ. πλ.) – επιστολή, επίσημο έγγραφο-αναφορά
magnit ūdō , -inis (θ.) – μέγεθος, μεγαλοσύνη
Minerva, -ae (θ.) – η Μινέρβα / Αθηνά
modus, - ī (α.) – όριο, μέτρο, μεσότητα
particeps, -cipis (α.) – ο συμμέτοχος, ο συνέταιρος
pondus, -eris (ου.) – βάρος
princeps, -cipis (α.) – πρώτος, ηγέτες, αρχηγός
r ēs gestae, r ērum gest ā rum (θ. πλ.) – τα επιτεύγματα
rīpa, -ae (θ.) – όχθη ποταμού
scr ība, -ae (α.) – επαγγελματίας γραφέας, γραμματέας
serm ō , - ō nis (α.) – λόγος, συνομιλία
sev ērit ās, - ā tis (θ.) – αυστηρότητα, σοβαρότητα
testis, -is (α.) – μάρτυρας στο δικαστήριο
virt ūs, -t ū tis (θ.) – αρετή, ανδρεία, θάρρος
admonitiō , - ō nis (θ.) – συμβουλή, υπόδειξη
aet ā s, - ā tis (θ.) – ηλικία, γενιά, εποχή
consilium, consili ī (ου.) – συμβουλή, σχέδιο
cō nspectus, - ūs (α.) – θέα
cursus, - ū s (α.) – πορεία
dēfensiō , - ō nis (θ.) – άμυνα
gravit ās, -t ā tis (θ.) – βαρύτητα, σοβαρότητα, κύρος
ini ū ria, -ae (θ.) – αδικία
locus, - ī (α.) – τόπος, ευκαιρία
l ū na, -ae (θ.) –σελήνη
maiō r ēs, -um – πρόγονοι
misericordia, -ae (θ.) – έλεος
n ā vis, -is (θ.) – πλοίο
nēmō , nullius – κανένας
obsc ūrit ās, -t ā tis (θ.) – σκοτάδι, αφάνεια
oculus, - ī (α.) – μάτι
piscī na, -ae (θ.) – η λίμνη με τα ψάρια
quisquam, quaequam, quidquam (or quicquam)
– ο οποιοσδήποτε
tempest ās, -t ā tis (θ.) – καταιγίδα

ΡΗΜΑΤΑ
aestimō , - ā re – εκτιμώ, υπολογίζω
appell ō , - ā re – καλώ, φωνάζω, ονομάζω
audeō , - ēre, ausus sum – τολμώ
aufer ō , auferre, abstul ī , abl ā tum – παίρνω από, απομακρύνω
cēdō , -ere, cessī , cessum ( + δοτ.) – υποχωρώ, παραχωρώ
celebr ō , - ā re – εορτάζω, τιμώ
coep ī , coepisse, coeptum – άρχισε
cognosc ō , -ere, -n ō v ī , -nitum – εξοικειώνομαι με κάτι, αρχίζω να μαθαίνω κάτι
concēdō , -ere, -cessī , -cessum – αναχωρώ, υπχωρώ
c ō nsul ō , -ere, -uī , consultum ( + δοτ.) – συμβουλεύομαι, υπολογίζω
dēcern ō , -ere, -crēvī , -crētum – αποφασίζω, διακηρύσσω
dēmonstr ō , - ā re – δείχνω, υποδεικνύω
dissimulō , - ā re – κρύβω, προσποιούμαι
ēdūcō , -ere, -dūxī , -ductum – καθοδηγώ, εκπαιδεύω
imitor, - ā r ī , imit ā tus sum – μιμούμαι
līber ō , - ā re – ελευθερώνω
opt ō , - ā re – επιθυμώ, ευελπιστώ
pare ō , - ē re, -u ī , paritum ( + δοτ.) – υπακούω
plac ō , - ā re – καλμάρω, ηρεμώ, εξευμενίζω
praetermitt ō , -ere, -mīsī , -missum – προσπερνώ, παραλείπω
redd ō , -ere, -did ī , -ditum – επιστρέφω
remaneō , - ēre, -mansī , -mansum – παραμένω
reperi ō , - ī re, repper ī , repertum – βρίσκω, αντιλαμβάνομαι
repet ō , -ere, - ī v ī , - ī tum – επιστρέφω, ζητώ κάτι πίσω
revertor, - ī , reversus sum – επιστρέφω
servi ō , - ī re, - ī ī , - ī tum ( + δοτ.) – υπηρετώ, φροντίζω
vert ō , -ere, vert ī , versum – στρέφω, μετατρέπω
abstrah ō , -ere, -trax ī , -tractum – τραβώ μακριά, απομακρύνω
adiuv ō , adiuv ā re, adi ū vī , adi ū tum – βοηθώ
aequ ō , - ā re – εξισώνω
antepō nō , -ere, -posuī , -positum – τοποθετώ μπροστά
aperi ō , - ī re, -eru ī , -ertum – αποκαλύπτω, ανοίγω, ξεκαθαρίζω
cernō , -ere, cr ē vī , cr ētum – διακρίνω, βλέπω
claudō , -ere, clausī , clausum – κλείνω
c ō nsequor, - ī , consec ū tus sum – ακολουθώ, καταδιώκω
corrump ō , -ere, -r ū p ī , -ruptum – σπάζω, καταστρέφω
d ē lig ō , -ere, -l ē gi, -lectum – επιλέγω, διαλέγω
late ō , - ē re, -u ī – κρύβομαι
loquor, - ī , loc ū tus sum – μιλώ
nosc ō , -ere, n ō vi, n ō tum – γνωρίζω
praetere ō , - ī re, - ī ī , -itum – παραλείπω, αφήνω πίσω
pr ō vide ō , - ē re, -v ī d ī , -v ī sum – προβλέπω, προνοώ.
relinqu ō , -ere, -līqu ī , -lictum – εγκαταλείπω αφήνω
sal ū t ō , - ā re – χαιρετώ
s ē recipi ō , -ere, -c ē p ī , -ceptum – υποχωρώ
teneō , - ēre, -uī , tentum – κρατώ, διατηρώ
tollō , -ere, sustulī , subl ā tum – απομακρύνω, σηκώνω και μετακινώ κάτι
trādūcō , -ere, -d ū x ī , -ductum – οδηγώ διαμέσου

ΕΠΙΘΕΤΑ
aliqu ī , aliqua, aliquod – κάποιος
am īcissimus, -a, -um – προσφιλέστατος
diffi cilis, -e – δύσκολος
fi ctus, -a, -um – (μετοχή του fingo ) ψεύτικος
grandis, -e – μεγάλος, σπουδαίος
impius, -a, -um – κακός, ανόσιος
improbus, -a, -um – άθλιος, αχρείος
innocentissimus, -a, -um – πλέον αθώος, άκακος
optimus, -a, -um – άριστος
rectissimus, -a, -um – ο πιο ορθός, ακριβέστατος
sanctissimus, -a, -um – ο πιο ακέραιος
sempiternus, -a, -um – αιώνιος
suāvis, -e – γλυκός, ευχάριστος
tantus, -a, -um – τόσο σπουδαίος, μεγάλος
tot (άκλιτο) – τόσο πολλοί/ες/α
vetus, -eris – παλαιός, πρώης
vīgint ī (άκλιτο) – είκοσι
idōneus, -a, -um ( + δοτ.) – κατάλληλος για
nullus, -a, -um – κανένας
pl ē nus, -a, -um – γεμάτος
summus, -a, -um – μέγιστος, ύψιστος

ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ, ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ, ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ

d ē nique – τελικά
equidem – πράγματι, αλήθεια
nōn sōlum . . . sed etiam – όχι μόνον…. αλλά επίσης
pl ā nē – καθαρά, σίγουρα, απολύτως
propter ( + αιτ.) – εξ αιτίας
qu ō – όπου
v ēr ō – βέβαια· όμως
paul ō – a little
statim – αμέσως
subit ō – ξαφνικά
tam . . . quam – τόσο (πολύ) … όσο

Β. ΑΣΚΗΣΕΙΣ
Να γίνει γραμματική αναγνώριση στις κάτωθι υποτακτικές

servias
redidissem
cognoscerent
remanserit
optet
vertisset
pareamus
faciat
placaverim
dissimulent
abitrati essetis
adiuveris
progredereris
aequaretur
sequerentur
cernantur
progrediar
considerentur
corrupti sint

Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι της υποτακτικής των κάτωθι ανωμάλων ρημάτων

(i) sum (πρώτο ενικό ενεστώτα)

(ii) possum (δεύτερο ενικό παρακειμένου) potueris
(iii) eo (τρίτο ενικό υπερσυντελίκου) ivisset /isset
(iv) fero (τρίτο πληθυντικό ενεστώτα ενεργητικής) ferant
(v) volo (πρώτο πληθυντικό ενεστώτα) velimus
(vi) fio (δεύτερο ενικό μέλλοντα) -----
(vii) sum (δεύτερο πληθυντικό ενεστώτα) sitis
(viii) volo (τρίτο πληθυντικό υπερσυντελίκου) voluissent
(ix) fero (δεύτερο ενικό μέλλοντα ενεργητικής) -----
(x) eo (δεύτερο πληθυντικό παρακειμένου) iveritis/ieritis

Να μεταφράσετε τις ακόλουθες προτάσεις (για την τάξη)

Υποτακτική σε κύριες προτάσεις

1. vīvāmus , mea puella carissima, atque amēmus. sed verba aliorum ne cogitemus.
2. sed quid faciāmus ? victī , oppressī , captī plāne sumus. an ego nōn venīrem ?
3. nunc aliquis dīcat mihi “cur tu semper de aliis male dices? nullane tu habēs vitia?”
4. illud utinam nē vērē scrīberem
5. de his qui dissimulant, qui Romae remanent, qui nobiscum sunt, nihil dicimus?
(Cicero In Catilinam 2.17)
6. utinam ille omnis secum suas copias eduxisset! (Cicero In Catilinam 2.4)

Γ. ΚΕΙΜΕΝΟ
Quis Carthaginiensium melior fuit Hannibale consilio, virtute, rebus gestis, (qui unus
cum tot imperatoribus nostris per tot annos de imperio et de gloria decertavit? hunc
sui cives e civitate eiecerunt: nos etiam hostem litteris nostris et memoria videmus
esse celebratum. Qua re imitemur nostros Brutos, Camillos, Decios, Curios, Fabricios,
Maximos, Scipiones, Lentulos, Aemilios, innumerabiles alios qui hanc rem publicam
stabiliverunt; quos equidem in deorum immortalium numero repono. amemus
patriam, pareamus senatui, consulamus bonis; praesentis fructus neglegamus,
posteritatis gloriae serviamus; id esse optimum putemus quod erit rectissimum;
speremus quae volumus, sed quod acciderit feramus; cogitemus denique corpus
virorum fortium magnorum hominum esse mortale, animi vero motus et virtutis
gloriam sempiternam. (Cicero Pro Sestio 142–3).