Çeviri: Gözde Zülal Solak

Gözden geçirme: Suleyman Cengiz

Çikolatasız bir hayat düşünemiyorsanız,

16. yüzyıldan önce

doğmadığınız için çok şanslısınız.

O zamana dek, çikolata

yalnızca Mezoamerika'da ve

şu an bildiğimizden oldukça
farklı bir yapıda bulunuyordu.

Daha MÖ 1900'lerde,

bu bölgenin insanları,
yerel kakao ağacının

tohumlarını pişirmeyi öğrenmişlerdi.

En eski kayıtlar bize

tohumların çekildiğini

ve mısır unu ile acı biber

karıştırılarak bir içecek

yapıldığını anlatıyor,

yani bir bardak rahatlatıcı

sıcak kakao yerine

acı, canlandırıcı ve köpüklü bir karışım.

Bugün çikolata konusunda

büyük işler yaptığımızı düşünüyor

olabilirsiniz ama
Mezoamerikalılar bizi çoktan aşmıştı.

Kakaonun insanlara
tüylü bir yılan tanrı

tarafından bahşedilmiş
kutsal bir yiyecek olduğuna inanıyorlardı.

Bu tanrı Mayalar'da Kukulkan,

Aztekler'de ise Quetzalcoatl idi.

Aztekler kakaoyu para birimi

olarak kullanıyor

ve kral ziyafetlerinde çikolata içiyor,

savaşta başarı gösteren

askerlere ödül olarak verip

ritüellerde kullanıyorlardı.
Atlantik ötesinde çikolata ile
ilk kez 1519 yılında

Hernán Cortés, Tenochtitlan'da

Montezuma'nın sarayını

ziyaret ettiğinde karşılaşıldı.

Cortés'in yardımcısının kayıtlarına göre,

kral 50 sürahi içecek getirtmiş

ve altın kadehlere doldurtmuştu.

Sömürgeciler bu garip ve
yeni tohum yükleriyle döndüklerinde,

misyonerlerin şehvetli
yerel gelenek yazıları tohuma

bir afrodizyak ünü vermişti.

İlk başta acı tadı nedeniyle

karın ağrısı gibi hastalıklar için

ilaç olarak görülmüştü,

fakat bal, şeker veya

vanilyayla tatlandırılması

çikolatayı İspanya hükümdarlığında hızla

popüler bir yiyecek hâline getirdi.

Kısa süre içinde, aristokratların

evlerinden çikolata eksik olmamıştı.

Şık içeceğin yapılması

zordu ve uzun süre tüketilmeye

uygun değildi.

Karayiplerde ve Afrika
kıyısında bu, tarlaların ve

köle gücünün kullanılmasını da içeriyordu.

1828 yılında, Amsterdamlı

Coenraad van Houten'in

kakao makinesini ortaya çıkarmasıyla,

çikolata dünyası tamamen değişmişti.

Van Houten'in icadı, kakaodaki yağı

veya kakao yağını ayrıştırabiliyordu.

Bunun sonucunda da ortaya

içilebilir bir çözeltiye dönüşebilen

ya da bugün bildiğimiz katı

çikolatayı üretmek için

kakao yağıyla karıştırılabilecek

bir toz çıkmıştı.

Kısa süre sonra Daniel Peter adlı

İsviçreli bir çikolatacı,

karışımına süt tozu ekledi

ve böylece sütlü çikolatayı icat etti.

20. yüzyılda çikolata artık

elitlere ait bir lüks değildi,

halkın zevki hâline gelmişti.

Kakao talebini karşılamak için,

sadece ekvator civarında

yetiştiğinden, burada
daha çok ekim alanı açıldı.

Günümüzde Afrikalı kölelerin

Güney Amerika'daki kakao

tarlalarına gönderilmesi
yerine, kakao üretimi,

2015 yılında dünyadaki

kakaonun beşte ikisini sağlayan

Fildişi Sahili üzerinden,

Batı Afrika'ya kadar uzandı.

Endüstrinin büyümesi ile birlikte

korkunç insan hakları suistimalleri

meydana geldi.

Batılı firmaların
ihtiyacını karşılayan

Batı Afrika'da bulunan tarlaların çoğu

köle ve çocuk işçi kullanıyordu,

bu durumdan 2 milyondan fazla

çocuğun etkilendiği tahmin ediliyor.

Büyük çikolata fabrikalarının,

çocuk işçiliğini ve sözleşmeli köleliği

azaltmak için Afrika ülkeleriyle

ortaklık çabalarına rağmen bu,

varlığını sürdüren bir sorun.

Günümüzde çikolata, modern

kültür ritüelleri arasında yerini aldı.

Reklamcılık gücü ile birlikte

yerel kültürlerle kurduğu sömürgeci

bağlardan ötürü çikolata duygusal,

gerileyen ve yasaklanmış

bir şeyin ruhunu

elinde tutuyor.

Bu büyüleyici ve genellikle
acımasız olan tarihe ve ayrıca

günümüzdeki üretimine dair

daha çok şey bilmek, bizlere bu

bağların nerede ortaya çıktığını

ve ne sakladığını anlatıyor.

Bir sonraki çikolata paketinizi açarken,

çikolatayla ilgili her şeyin

tatlı olmadığını da dikkate alın.