BOLUM VES HECE eee ROLAND BARTHES Tarkgesi: HILMi UCAN ELESTIRI NEDIR* $u her zaman miimkiindiir: Ideolojik giindeme gore birtakim dnemli elestiri ilke- leri ilan edilebilir, ézellikle k..ramsal émeklerin biiyiik bir saygi gOrdiigii Fransa da, Nedeni de gu: Bunlar, uygulayiciya kesinlikle hem bir milcadelenin, hem bir tarihin, hem de bir biitintin igine katimanmn giivencesini verir. Bu nedenledir ki on bes yildan beri Fransiz elestirisi, bazi degisik yonelimleriyle birlikte, dort biyilk “felsefe” icin de gel olarak ¢ok tartigmali bir terimle Varolusculuk diye adlandirdgimiz sey: Sartre’in elestirel yapitlan Baudelaire ve Flaubert’i, Proust, Mauriac, Giraudoux ve Ponge tizerine daha kisa birkag makaleyi ve ézellikle de hayranhik uyandiran Ge- net’i sundu. ikinei olatak Marxgulik; Sunn biliyoruz ki (zaten tartigma eski bir tarts madir) marxgi gelenek elestiride kisircir: Yapitlanin tamamen mekanik bir agiklama- sim sunar ya da deger dlgitlerinden cok diizenle ilgili sézcikleri herkese ilan eder. 0 halde deyim yerindeyse, en verimli elestiri, Marxgihgin (ilan edilen merkezinde de- Sil) srlarinda gériliir: L.Goldman’in elestirisi (Racine, Pascal tizerine, Yeni Roman iizerine, avangard tiyatro tizerine, Malraux tizerine olan elestiriler) agikea\Lucaks'a gok boreludur; siyasal ve toplumsal tarihten bu -yana diistnilebilecek en esnek ve en usta elestirilerden biridir. Ugiineti olarak da psikanaliz var; Freud’it ilkelere uyan bit elestiri var ve bu elestirinin giintimtizde Fransa’da en iyi temsilcisi (Racine ve Mallar- mé tizerine elestirileriyle) Charles Mauron’ dur; fakat en verimli olan “marjinal” psi- kanaliz de buradadir; (yapitlardan defil) tzlerin géziimlemesinden hareket eden, cok sayida gairde var olan imgenin hizla bozuluslarin: izleyen G.Bachelard cok zengin. gergek bir elestiri okulu kurmustur, denilebilir ki Fransiz elestirisi bugiin Bachelard'ct esinin (G-Poulet, J.Starabonski, J.P-Richard) en iyi agilm bigiminin etkisindedi. Dérdiineti olarak da yapisalculk:(ya da cok fazla basitlestirerek ve kuskusuz kot an- I imcilik), gelir: Fransa’da, bu hareketin 6nemi, sayginlig da diyebilin2 CLLévi Sirauss’un sosyal bilimlerin ve felsefi diisiincenin yolunu agmasindan beri b- ir; az sayidaki elestirel yapitlar yine bu hareketten kaynaklanir; ancak bu hareket de, 6zellikle ve kusku gotiirmez bir sekilde Saussure tarafindan kurulan ve RuJacob- son tarafindan genisletilmis olan (R.Jacobson ilk adumlarinda, yazansal bir elestri he reketi olan Rus bigimcilik okuluna katlmishr) dilbilimsel modelin etkisiyle ortaya $ kar: Omeklendirirsek, Jacobson tarafindan ortaya konulan gu iki sozbilimsel (rhéor que) siniflamadan hareketle yazinsal bir elestirinin gelismesinin mimktin oldugu 8 riilivor: EBretileme ve diizdeismece (mecaz-1 miirsel).sri Fi epi em "als i Aghston Seca etme ean Se Beer aston npe toa og cio ee einige rs Bee eee ence Sete enn sc en Bestia mene ope ak ars peas ee ees Se ee ee ne ees eee ee ess oe ae eet eee aes aly (eae Stoner = aca eee ea ee esoce en ease ee Tate cerattp tase neigeten Sante crn martes oS eer Soca oe = oe ene pt Seca Sedna ie ergy jinn rn vel ome dN ‘tigi al nna Ve oppo lye, anak ky ‘sd ep gent pron op a nv I ttc ining mi es yen vel aman (ible? ein nde yum se 9 ‘sn lhe i Fer cp ai dl lv - SS bin en atid re yen en aeipa iin, yb un ene ep) ES in Sev! la hi ua co eS renee we see ma nk Map ee yes sapere ys ee et armas ee en aca mrtotes mc, eames sie aie bres teen ui" Wb se eke, aye sete ve =O ‘Sms deg bak esa a pea bu demi linn S20 NS ete ek ei moe “eye Rss Dl ese rye peg yn eerie: evel ca aga ue Yad wy a kt ol quyalaeidnlrne rs ols) is er commu stn Gane ura site see cb {Gotan vere gos) boon ef isles: Hes. Pove Nar aici Sunde Chala Kent e Maries tp? Sayer deo sealant a ee ‘on inlet, XI, Yep oma oy sisi So i bie tan maine) peeks aun le vs ‘Sleek ta dei din pe eA arash bP tu tu lank be ein gli, Pro isin os tee ey rin uc ta i eins ace wo Sj ai ik i si ch a vee be ment pei sj hs = elt in ma refine eerie amar 9 ase pt ee retour fs ha iit ye? ir Seiler a Sernioca Wieaaeem pagel yor? At ict ete gyri ‘lies sn ee rte B cope eh Sacre sweat) a “shi anne malo ro<= en ney tats 2 ‘eigatanmer yoo snc rei. neds we"— tt Per ny ge i 7 eee ay Oe Sea Seas cerns rete etna cc pt pe etn at mee Dreconnastoenale peor amar oacne as earerpe eas ent ao es eer ieee en eaten ae eer I pearance teeter vee pppoe 1 ups aa cc cp oe See atconypce mh Yt sat el Bet tpeete ties os gun aoe Soha prin tain ei At ven ‘Getic antes oe pecan anc ce eae asp ann ero re Speen wr a yesnomnee apnoea ie Sea pa et wecaiimes tect mar ent Se app Osa ou eae soca ties apie Seep esi ore rb ie en eee Ste mtn tn nee ae a SR cp ave sine ot ee Picierhrekareerentepieneieetcatertst a ‘Slimmer tio foun ngs ou ra a. Copan hep soa nto ete oan as ‘era nut cn pos ners bem sctsnet ner sosc emer it ce no si Perle crane de tween tee De oS Siem se a bea toe soe vie te 7 Le lohepryeberepemnt ete abe