TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

KHOA KẾ TOÁN KIỂM TOÁN

TIỂU LUẬN GIỮA KỲ

PHÂN TÍCH TÌNH HUỐNG GIAN LẬN KẾ TOÁN
LUCKIN COFFEE

Môn học: Kế toán tài chính

Giảng viên hướng dẫn: PGS,TS. Trần Thị Kim Anh

Sinh viên: Nguyễn Thị Thảo Linh
Mã sinh viên: 1912210110
Lớp tín chỉ: KET301.1

Hà Nội, T9/2021
 MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU ........................................................................................................................... 3
I. CÁC BÊN LIÊN QUAN....................................................................................................... 4
1.1. Luckin Coffee Inc. (Luckin) .......................................................................................................... 4
1.2. Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC) .................................................................................... 4
1.3. Quản lý cấp cao của Luckin ......................................................................................................... 4
1.4. Hội đồng quản trị của Luckin ....................................................................................................... 4
1.5. Muddy Waters LLC (Muddy Waters) ............................................................................................ 4
1.6. Ủy ban Kiểm toán ......................................................................................................................... 5
1.7. Kiểm toán viên nội bộ ................................................................................................................... 5
1.8. Kiểm toán viên bên ngoài ............................................................................................................. 5
II. CÁC SỰ KIỆN GIAN LẬN ............................................................................................... 6
2.1. Ra mắt IPO ................................................................................................................................... 6
2.2. Bán hàng bịa đặt của Luckin ........................................................................................................ 6
2.3. Kế hoạch gian lận đầu tiên ........................................................................................................... 6
2.4. Kế hoạch gian lận thứ hai............................................................................................................. 7
2.5. Kế hoạch gian lận thứ ba .............................................................................................................. 7
2.6. Chi phí chế tạo và tiền trả lại ....................................................................................................... 7
2.7. Scandal và gian lận kế toán tại Luckin Coffee ............................................................................. 8
III. KẾT QUẢ........................................................................................................................... 8
IV. PHÂN TÍCH CÁC VẤN ĐỀ ĐẠO ĐỨC ......................................................................... 8
4.1. Thiếu liêm chính và công bằng trong giao dịch ........................................................................... 9
4.2. Không phát hiện ra các hành vi phi đạo đức................................................................................ 9
4.3. Vi phạm quy tắc đạo đức .............................................................................................................. 9
4.4. Xung đột lợi ích............................................................................................................................. 9
KẾT LUẬN ............................................................................................................................. 10
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................................... 10
 LỜI MỞ ĐẦU
Gian lận kế toán là việc cố ý thao túng báo cáo tài chính để tạo ra một diện mạo sai lệch
về sức khỏe tài chính doanh nghiệp. Hơn nữa, nó liên quan đến một nhân viên, kế toán hoặc
chính tổ chức đó gây hiểu lầm cho các nhà đầu tư và cổ đông. Một công ty có thể làm sai lệch
báo cáo tài chính của mình bằng cách phóng đại doanh thu, không ghi nhận chi phí và khai báo
sai tài sản và nợ phải trả.
Đã có rất nhiều vụ bê bối kế toán doanh nghiệp nổi tiếng trong lịch sử Hoa Kỳ liên quan
đến bốn loại gian lận nổi bật khác nhau. Thứ nhất, các công ty có thể thực hiện hành vi gian
lận kế toán bằng cách gộp nợ ngắn hạn và dài hạn của họ thành một khoản đô la ký hiệu. Điều
này làm cho có vẻ như có nhiều thanh khoản hơn trong tổ chức khi không có. Một hình thức
gian lận kế toán khác là khấu hao chi phí. Các quan chức của công ty có thể cố tình ngụy tạo
các con số trong chi tiêu của họ để làm cho lợi nhuận có vẻ cao hơn. Cùng với đó, việc ghi
nhận quá nhiều mức tăng trưởng doanh thu bán hàng là gian lận kế toán khiến lợi nhuận
thu được cao hơn. Cuối cùng, nhưng chắc chắn không kém phần quan trọng, việc không tiết lộ
các thông lệ kế toán rủi ro cho các cổ đông và nhà đầu tư là một hình thức gian lận kế toán
phổ biến.
Gian lận kế toán có lẽ là loại gian lận tốn kém nhất và có ảnh hưởng tiêu cực lan rộng
trên toàn thế giới kinh doanh. Khi có hồ sơ tài chính bị làm giả, hầu như không thể xác định
chính xác sự ổn định của một công ty. Theo Hiệp hội các nhà kiểm tra gian lận được chứng
nhận (ACFE), gian lận kế toán gây ra thiệt hại trung bình 2 triệu đô la cho mỗi chương trình.
Việc thao túng các báo cáo tài chính sẽ gây ra sự đau buồn cho các cổ đông của công ty, các
doanh nghiệp đối tác ký kết hợp đồng và các ngân hàng cấp tín dụng. Các nhà đầu tư có thể trả
quá nhiều cho khoản đầu tư của họ và thu về ít giá trị hơn so với những gì họ đã tin tưởng. Gian
lận kế toán cũng có thể ảnh hưởng đến lực lượng lao động của tổ chức nếu vụ bê bối dẫn đến
việc công ty bị sa thải hoặc sụp đổ hoàn toàn.
Phần sau mô tả gian lận kế toán của Luckin Coffee với chi tiết về các bên chịu trách
nhiệm, các sự kiện và hành vi sai trái tài chính trong trường hợp Ủy ban Chứng khoán và Giao
dịch với Luckin Coffee. Vụ việc này đã được giải quyết vào tháng 12 năm 2020.
I. CÁC BÊN LIÊN QUAN
Các bên cốt lõi trong vụ việc này bao gồm:
1.1. Luckin Coffee Inc. (Luckin)
Luckin là một nhà bán lẻ đồ uống ở Trung Quốc chủ yếu bán cà phê và trà. Sau khi mở
cửa hàng đầu tiên tại Bắc Kinh và Thượng Hải vào tháng 1 năm 2018, Luckin nhanh chóng mở
rộng quy mô bằng cách thành lập 4.507 cửa hàng trong hai năm sau đó. Luckin tuyên bố họ đã
phục vụ hơn 40 triệu khách hàng tính đến cuối năm 2019, trở thành nhà bán lẻ cà phê lớn nhất
ở Trung Quốc, làm lu mờ đối thủ của mình, Starbucks, trong khu vực.
Trong một nỗ lực để tăng thị phần, nếu người tiêu dùng mua các sản phẩm của Luckin
bằng phiếu giảm giá thông qua ứng dụng của công ty, Luckin sẽ cung cấp cho họ những chiết
khấu đáng kể hoặc các sản phẩm miễn phí. Cụ thể, Luckin cung cấp hai phương thức để người
tiêu dùng mua hàng, (1) thông qua nền tảng thanh toán kỹ thuật số do bên thứ ba vận hành,
chẳng hạn như WeChat Pay hoặc Alipay hoặc (2) bằng cách đổi phiếu thưởng thông qua ứng
dụng của Luckin. Khách hàng có thể mua trước các phiếu giảm giá này thông qua ứng dụng
của Luckin bằng cách chuyển tiền từ WeChat Pay hoặc Alipay. Theo Luckin, doanh thu từ việc
bán phiếu giảm giá được tính dựa trên số lần mua lại, thay vì số phiếu thực tế đã bán.
Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ đã buộc tội Luckin ngụy tạo các báo cáo sai
sự thật từ tháng 4 năm 2019 đến tháng 1 năm 2020 về doanh thu, chi phí và lỗ ròng để đánh
lừa các nhà đầu tư về hiệu quả tài chính của Luckin. Vào tháng 12 năm 2020, nhà bán lẻ cà phê
Luckin có trụ sở tại Trung Quốc đã đồng ý trả 180 triệu USD để giải quyết các cáo buộc gian
lận và sai phạm trong kế toán.
1.2. Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC)
SEC là cơ quan quản lý của chính phủ liên bang có nhiệm vụ giám sát thị trường chứng
khoán để đảm bảo trách nhiệm giải trình, tính minh bạch và các giao dịch tài chính công bằng.
Nó nhằm mục đích bảo vệ các nhà đầu tư khỏi những bất thường về tài chính và giám sát các
hoạt động của công ty niêm yết tại Mỹ. SEC có thẩm quyền khởi kiện một cá nhân hoặc công
ty và áp dụng các hình phạt dân sự.
1.3. Quản lý cấp cao của Luckin
Ban quản lý cấp cao của Luckin có nhiệm vụ ủy thác xác nhận và đảm bảo các báo cáo
tài chính là chính xác. Cựu Chủ tịch Charles Zhenyao Lu, cựu Giám đốc điều hành Jenny Zhiya
Qian và cựu COO Jian Liu đã không duy trì được các biện pháp kiểm soát nội bộ mạnh mẽ cần
thiết để đảm bảo báo cáo tài chính đáng tin cậy và tính chính xác của các giao dịch.
1.4. Hội đồng quản trị của Luckin
Hội đồng quản trị chịu trách nhiệm giám sát việc quản lý của Luckin và phát hiện các
hành vi phi đạo đức. Giám đốc điều hành cũ của Luckin, Jian Liu, từ chức vào tháng 4 năm
2020, thừa nhận rằng ông đã phóng đại doanh thu của công ty. Một số giám đốc và chủ tịch đã
bị thay thế sau cuộc họp chung được tổ chức vào tháng 7 năm 2020.
1.5. Muddy Waters LLC (Muddy Waters)
Muddy Waters là một công ty nghiên cứu đầu tư có trụ sở tại Mỹ. Nó tiến hành nghiên
cứu về gian lận tài chính. Người bán khống Muddy Waters Research nhận được một báo cáo
ẩn danh, cùng với bằng chứng hỗ trợ vào tháng 1 năm 2020, cáo buộc hành vi gian lận của
Luckin. Muddy Waters đã đăng công khai báo cáo này lên tài khoản Twitter của mình và không
cho biết làm thế nào họ có được báo cáo ẩn danh. Báo cáo cáo buộc rằng Luckin đã ngụy tạo
hiệu suất thông qua việc tăng doanh thu, bán phiếu giảm giá và mua lại. Báo cáo đã đặt câu hỏi
về hoạt động của Luckin và tiết lộ khối lượng bán hàng giả mạo. Báo cáo cho thấy Luckin đã
đánh dấu sản lượng bán hàng của mình lên 69% trong quý 3 năm 2019 và 88% trong quý 4
cùng năm.
 Hơn nữa, báo cáo đã đặt ra câu hỏi về doanh thu tăng cao, thực hành kế toán sai và lạm
dụng các vị trí quản lý cấp cao. Báo cáo cũng đặt câu hỏi về thị phần bán cà phê phi thường ở
Trung Quốc mà Luckin tuyên bố, do phần lớn lượng caffeine tiêu thụ ở Trung Quốc là từ trà,
cũng như ở hầu hết các nước ở châu Á. Muddy Waters cho biết họ quyết định giá cổ phiếu của
Luckin sẽ giảm và đã bán khống cổ phiếu của Luckin sau khi công bố báo cáo.

Thị phần bán cà phê ở Trung Quốc theo công bố của Luckin
(Nguồn: Luckin Coffee)
1.6. Ủy ban Kiểm toán
Ủy ban kiểm toán là một ủy ban gồm các thành viên chịu trách nhiệm giám sát các kiểm
toán viên bên ngoài và đảm bảo rằng các kiểm soát nội bộ để ngăn chặn việc hạch toán sai là
có hiệu quả. Các thành viên của ủy ban kiểm toán cũ của Luckin, Tianruo Pu và Sean Shao, đã
từ chức hội đồng quản trị vào tháng 6 năm 2020. Trong trường hợp của Luckin, các ủy ban
kiểm toán đã không tiến hành thẩm định và đặt câu hỏi về các giao dịch bịa đặt. Thay vào đó,
ủy ban giao trách nhiệm của mình cho ban quản lý. Điều này đặt ra câu hỏi về mức độ mà các
giám đốc độc lập có thể tự do tư vấn, nếu họ được ban quản lý trả tiền. Giám đốc cũng dựa vào
ban giám đốc để cung cấp thông tin kế toán và dữ liệu hoạt động tài chính.
1.7. Kiểm toán viên nội bộ
Kiểm toán viên nội bộ chịu trách nhiệm giám sát tính chính xác của kế toán và các thủ
tục tuân thủ. Trong trường hợp của Luckin, có một cơ sở dữ liệu hoạt động kinh doanh hiển thị
các giao dịch bán hàng, mua lại và đơn đặt hàng thực tế. Tuy nhiên, một cơ sở dữ liệu khác bao
gồm các giao dịch bịa đặt đã được sử dụng để lập báo cáo tài chính sai lệch. Bộ phận tài chính
chỉ có quyền truy cập vào cơ sở dữ liệu được tạo ra và không thể xác minh tính chính xác của
các giao dịch. Kiểm toán viên nội bộ không chỉ không phát hiện ra các giao dịch bất thường
mà còn hợp tác trong việc ngụy tạo kết quả hoạt động của công ty trong báo cáo tài chính.
1.8. Kiểm toán viên bên ngoài
Ernst & Young Hua Ming LLP (EY) là kiểm toán viên bên ngoài cho Luckin. EY đã đưa
ra hai tuyên bố công khai về Luckin. Lần đầu tiên được thực hiện vào tháng 4 năm 2020, EY
cho biết đã phát hiện ra doanh thu và chi phí giả định từ năm 2019 và báo cáo với hội đồng
quản trị.
Tuyên bố thứ hai, được đưa ra vào tháng 7 năm 2020, cung cấp thêm chi tiết và tuyên bố
rằng nó đã nhận ra những bất thường vào tháng 1 năm 2020 và ngay lập tức giương cao cờ đỏ.
EY từ chối mọi trách nhiệm trong vụ bê bối. EY đã kiểm toán các báo cáo tài chính năm 2017
và 2018 của Luckin, là một phần của bản cáo bạch IPO của công ty, nhưng không kiểm toán
báo cáo tài chính năm 2019. Tuy nhiên, EY đã viết một bức thư riêng cho một số ngân hàng
đầu tư nói rằng họ không có vấn đề gì. với tình hình hoạt động tài chính của Luckin trong ba
quý đầu năm 2019. Thư này được phát hành trước khi báo cáo tài chính năm 2019 được kiểm
toán.
II. CÁC SỰ KIỆN GIAN LẬN
2.1. Ra mắt IPO
Vào tháng 5 năm 2019, trong vòng 18 tháng sau khi Luckin khai trương, công ty đã tiến
hành IPO của Cổ phiếu ký thác Mỹ tại Hoa Kỳ và niêm yết trên Nasdaq. Nhà bán lẻ cà phê
niêm yết đầu tiên của Hoa Kỳ có trụ sở tại Trung Quốc, Luckin đã kiếm được khoảng 600 triệu
USD từ các nhà đầu tư. Điều hành 2.370 cửa hàng ở Trung Quốc vào tháng 3 năm 2019, công
ty tuyên bố "mô hình đột phá của họ đã đáp ứng nhu cầu lớn chưa được đáp ứng về cà phê và
thúc đẩy tiêu thụ trên thị trường đại chúng ở Trung Quốc ... cho phép chúng tôi đạt được quy
mô và tăng trưởng đáng kể".
Luckin cũng báo cáo doanh thu của mình đạt 71,3 triệu USD trong quý đầu tiên của năm
2019 - hơn một nửa tổng doanh thu của cả năm 2018. Luckin đánh dấu sự tăng trưởng nhanh
chóng của mình trong quý đầu tiên của năm 2019, chỉ ra số lượng sản phẩm bán ra, cộng dồn
người tiêu dùng, số lượng cửa hàng và doanh thu. Giá trị thị trường ước tính của công ty đã
tăng từ 1 triệu USD vào tháng 7 năm 2018 lên 3,9 tỷ USD vào tháng 5 năm 2019. Báo cáo công
khai về sự tăng trưởng nhanh chóng của Luckin đã đẩy giá trị của công ty lên 5 tỷ USD. Công
ty đã bị hủy niêm yết trên sàn Nasdaq vào ngày 29 tháng 6 năm 2020.

Sự trỗi dậy và giảm giá của cà phê Luckin từ tháng 1 năm 2020 đến tháng 5 năm 2020
(Nguồn: thông báo của Luckin, báo cáo trên các phương tiện truyền thông và Caixin)

2.2. Bán hàng bịa đặt của Luckin

Sau đó được tiết lộ rằng Luckin đã sử dụng bán phiếu giảm giá bịa đặt để tăng doanh thu
của mình từ đầu tháng 4 năm 2019, với việc các nhân viên tham gia vào ba loại âm mưu gian
lận. Các giao dịch được thực hiện bằng cách tạo phiếu giảm giá cho ba nhóm người tiêu dùng:
khách hàng cá nhân, khách hàng doanh nghiệp và bán hàng cho các công ty bên thứ ba - các
đại lý trung gian sẽ bán lại phiếu thưởng cho khách hàng cá nhân. Thật vậy, một số quản lý và
nhân viên của Luckin đã biết về các âm mưu và kế toán sai lệch.
2.3. Kế hoạch gian lận đầu tiên
Vào tháng 4 năm 2019, Luckin bắt đầu tạo ra số lượng phiếu giảm giá được bán và đổi
bởi các khách hàng cá nhân. Một số nhân viên của Luckin, thành viên gia đình của họ và các
công ty liên quan khác đã chuyển tiền từ tài khoản ngân hàng tư nhân sang tài khoản WeChat
Pay hoặc Alipay của họ để mua phiếu giảm giá trên ứng dụng của Luckin. Sau đó, họ mua lại
các phiếu giảm giá và tạo ra các đơn đặt hàng giả, do đó cố ý và không trung thực để tăng số
liệu bán hàng. Hơn 1 triệu USD doanh thu đã được thực hiện trong kế hoạch đầu tiên. Không
rõ Luckin có tái chế số tiền trả lại cho nhân viên để họ có thể mua thêm phiếu giảm giá hay
không. Tuy nhiên, Luckin ghi nhận doanh thu bịa đặt.
2.4. Kế hoạch gian lận thứ hai
Vào tháng 5 năm 2019, các nhân viên của Luckin bắt đầu bán phiếu giảm giá cho các
khách hàng doanh nghiệp giả mạo, những người trên thực tế có liên quan đến nhân viên của
Luckin. Các khách hàng doanh nghiệp sẽ chuyển tiền từ tài khoản WeChat Pay hoặc Alipay
của công ty họ sang ứng dụng của Luckin để mua phiếu thưởng. Tương tự như kế hoạch đầu
tiên, những đơn đặt hàng đổi phiếu giảm giá giả mạo này đã nâng cao hiệu suất bán hàng một
cách giả tạo. Khoảng 10 triệu USD doanh thu đã được thực hiện trong kế hoạch thứ hai. Tuy
nhiên, không chắc Luckin có tái chế số tiền trả lại cho nhân viên hay không.
2.5. Kế hoạch gian lận thứ ba
Bắt đầu từ tháng 5 năm 2019, kế hoạch thứ ba đã chứng kiến các nhân viên của Luckin
chế tạo số phiếu giảm giá bán cho các công ty bên thứ ba. Các công ty vỏ bọc này sau đó sẽ
bán lại các phiếu giảm giá cho các khách hàng cá nhân. Có khả năng những khách hàng cá
nhân này cũng là nhân viên vì họ không đặt hàng thực hay đổi phiếu thưởng. Một số nhân viên
của Luckin hoặc các công ty liên quan của họ đã thành lập và kiểm soát các công ty vỏ bọc
này, các công ty này đã chuyển tiền cho Luckin. Sau đó, các nhân viên sẽ thay đổi tên của
người gửi từ công ty cấp vốn thành công ty vỏ trong bảng sao kê ngân hàng của Luckin. Các
nhân viên của Luckin sẽ mua lại các phiếu giảm giá và thực hiện các đơn đặt hàng giả, ngụy
tạo doanh thu và doanh số bán phiếu giảm giá. Điều này chiếm phần lớn nhất trong doanh thu
chế tạo, xấp xỉ 90% trong tổng số 113 triệu USD. Một số nhân viên của Luckin đã chuyển dữ
liệu nguồn từ cơ sở dữ liệu hoạt động kinh doanh thực tế sang cơ sở dữ liệu được chế tạo. Dữ
liệu nguồn bao gồm các báo cáo cần thiết cho việc lập báo cáo tài chính và ghi sổ kế toán. Bộ
phận tài chính của Luckin chỉ có thể truy cập vào cơ sở dữ liệu được tạo ra và do đó không thể
nhận thấy các giao dịch bất thường.
2.6. Chi phí chế tạo và tiền trả lại
Luckin trả lại tiền cho các công ty tài trợ trong kế hoạch thứ ba thông qua chuyển khoản
ngân hàng và chi tiêu giả tạo. Các chi phí liên quan đến kinh doanh, như được trình bày trong
báo cáo tài chính, cho thấy rằng đã có các khoản thanh toán cho các nhà cung cấp, bao gồm cả
các nhà cung cấp. Tuy nhiên, những nhà cung cấp này đã không cung cấp bất kỳ dịch vụ hoặc
sản phẩm nào cho Luckin. Luckin cũng ngụy tạo chi phí sao cho phù hợp với doanh thu phóng
đại. Năm 2019, tổng chi phí chế tạo và chi phí vào khoảng 196 triệu USD.

Ví dụ về chi phí ngụy tạo và tiền trả lại

(Nguồn: The Wall Street Journal)
Thu nhập trong quý 2 năm 2019:
Luckin về cơ bản đã phóng đại doanh thu
lên 27%, chi phí tăng 9% và lỗ ròng là
15%.
Lợi nhuận trong quý 3 năm 2019:
Doanh thu và chi phí của Luckin lần lượt
bị phóng đại 45% và 24%, trong khi lỗ
ròng của nó thấp hơn 34%. Hơn nữa, giá
cổ phiếu của Luckin tăng 60% so với giá
IPO.
Doanh thu và chi phí ngụy tạo
trong quý 4 năm 2019: Luckin liên tục
ngụy tạo doanh thu bán phiếu giảm giá và
phóng đại doanh thu và chi phí. Giá cổ
phiếu của Luckin tăng 100% so với giá IPO.
Chào bán cổ phần và phát hành trái phiếu vào tháng 1 năm 2020: Luckin đã thu được
một đợt chào bán cổ phần và trái phiếu chuyển đổi lần lượt khoảng 418 triệu USD và 446,7
triệu USD.
Những lời đề nghị này dựa trên kết quả tài chính ngụy tạo như đã đề cập ở trên. Trong
vòng tám tháng sau khi Luckin niêm yết IPO, giá cổ phiếu của công ty đã tăng 200%.

2.7. Scandal và gian lận kế toán tại Luckin Coffee

Luckin đã đưa ra các báo cáo sai sự thật và ngụy tạo hoạt động tài chính của mình để thu
hút các nhà đầu tư. Luckin không công bố chính xác doanh thu và chi phí, đồng thời thu được
tiền nhờ sao kê ngân hàng sai sự thật. Hơn nữa, Luckin đã không duy trì được các kiểm soát
kế toán nội bộ đầy đủ hoặc lưu giữ hồ sơ tài chính chính xác. Công ty biết báo cáo tài chính và
hồ sơ của mình là sai lệch và lừa đảo. Luckin đã âm mưu với các công ty tài trợ, các nhà cung
cấp và các công ty bên thứ ba để tạo ra chi phí và chi phí.

III. KẾT QUẢ

Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ, cơ quan quản lý chứng khoán Trung Quốc
và Cơ quan Quản lý Nhà nước về Quy chế Thị trường của Trung Quốc, đã mở một cuộc điều
tra về hành vi của Luckin. SEC Hoa Kỳ đã phát hiện ra rằng hành vi sai trái của Luckin đã cấu
thành hành vi gian lận.
Sau đó, vào ngày 2 tháng 4 năm 2020, cổ phiếu của Luckin giảm 81%. Giao dịch cổ
phiếu Luckin ban đầu bị đình chỉ, nhưng nó đã được nối lại vào ngày 20 tháng 5 năm 2020.
Luckin cũng tiến hành một cuộc điều tra nội bộ và vào tháng 4 năm 2020, thông báo rằng hơn
300 triệu USD đã được ngụy tạo vào năm 2019 và các báo cáo tài chính công khai có liên quan
sẽ bị bỏ qua. Mười hai nhân viên từng làm việc với Giám đốc điều hành và Giám đốc điều hành
liên quan đến ba kế hoạch đã bị sa thải, và vào tháng 7 năm 2020, Giám đốc điều hành của
Luckin, Jenny Zhiya Qian, bị sa thải. Hơn nữa, bằng chứng cho thấy các công ty mua phiếu
thưởng có liên hệ với chủ tịch (hình 3). Chủ tịch bị cách chức vào tháng 7 năm 2020.
SEC buộc tội Luckin đã ngụy tạo các báo cáo sai sự thật từ tháng 4 năm 2019 đến tháng
1 năm 2020 về doanh thu, chi phí và lỗ ròng để đánh lừa các nhà đầu tư về hiệu quả tài chính
của Luckin. SEC đã hoàn thành cuộc điều tra và công bố hình phạt đối với Luckin vào ngày 16
tháng 12 năm 2020. Điều này dẫn đến việc Luckin đồng ý giải quyết, bao gồm lệnh cấm vĩnh
viễn và trả 180 triệu USD tiền phạt. Luckin đã không thừa nhận hoặc phủ nhận các cáo buộc.

IV. PHÂN TÍCH CÁC VẤN ĐỀ ĐẠO ĐỨC

Thất bại về mặt đạo đức của Luckin là ban lãnh đạo cố tình trình bày sai sự thật về công
ty và tạo ra các tài liệu kế toán sai lệch để đánh lừa các nhà đầu tư vì lợi ích của họ. Gian lận
thường do hành vi sai trái của nhiều bên, bao gồm quản lý cấp cao, nhân viên tuyến đầu, kiểm
toán viên nội bộ và kiểm toán viên bên ngoài. Tuy nhiên, ban lãnh đạo có nhiệm vụ đảm bảo
duy trì các tiêu chuẩn đạo đức trong công ty. Trong trường hợp của Luckin, một số nhân viên
đạo đức đã không hoàn thành trách nhiệm đạo đức của mình, dẫn đến vụ bê bối kế toán và gian
lận.
Ba yếu tố cốt lõi dẫn đến gian lận trong trường hợp của Luckin:
(1) Áp lực nội bộ để đạt được các mục tiêu bán hàng không thực tế thông qua bán phiếu
giảm giá và mua lại;
(2) Quản lý công ty thiếu thận trọng tạo cơ hội cho gian lận;
(3) Hợp lý hóa việc lập báo cáo tài chính có thể chấp nhận được để đạt chỉ tiêu.
Trách nhiệm đối với các thất bại về đạo đức
4.1. Thiếu liêm chính và công bằng trong giao dịch
Quản lý cấp cao của Luckin
Chính trực là một yếu tố thiết yếu của đạo đức tài chính và sự thiếu chính trực ảnh hưởng
đến lòng tin giữa các nhà đầu tư và ban quản lý cấp cao. Ban lãnh đạo cấp cao trong trường
hợp của Luckin đã cố tình khuyến khích kế toán sai để đánh lừa kiểm toán viên và lập báo cáo
tài chính sai để đánh lừa các nhà đầu tư. Ngoài ra, các nhà đầu tư kỳ vọng rằng Luckin sẽ cung
cấp báo cáo tài chính công khai đầy đủ và chính xác, điều mà công ty đã không thực hiện được.
Công lý giao hoán là một hình thức công lý liên quan đến tài chính và các giao dịch kinh
doanh. Nói cách khác, công lý trong thị trường trao đổi liên quan đến mối quan hệ hợp đồng
dựa trên tính toàn vẹn, công bằng và chính xác. Để thực hiện nghĩa vụ theo hợp đồng, người
bán có trách nhiệm công bố thông tin một cách kỹ lưỡng và chính xác. Người bán và người
mua thương lượng giá thị trường dựa trên thông tin phù hợp với giá trị thực tế của hàng hóa
hoặc dịch vụ. Trong trường hợp của Luckin, giá cổ phiếu tăng do doanh thu và chi phí bị thổi
phồng quá mức. Như vậy, công ty đã lừa dối các nhà đầu tư và vi phạm công lý giao hoán.
4.2. Không phát hiện ra các hành vi phi đạo đức
Các giám đốc của Luckin đã không theo dõi, giám sát ban lãnh đạo và thiết lập văn hóa
đạo đức. Có một nghi vấn liên quan đến việc liệu các giám đốc đặt câu hỏi về kế hoạch tích
cực của Luckin hay sự tăng trưởng nhanh chóng của nó trong thị phần cà phê ở Trung Quốc.
Các giám đốc của Luckin đã không đặt ra bất kỳ câu hỏi nào hoặc phát hiện ra các hoạt động
phi đạo đức mặc dù Muddy Waters Research đã công bố báo cáo của mình vào tháng 2 năm
2020, các giám đốc vẫn giữ im lặng và không đưa ra bất kỳ dấu hiệu đỏ nào như lẽ ra phải có.
4.3. Vi phạm quy tắc đạo đức
Ủy ban kiểm toán có nhiệm vụ áp dụng quy tắc đạo đức và đảm bảo công ty hành động
trung thực và không bị ảnh hưởng bởi giá cổ phiếu và mối quan hệ của công ty với ban lãnh
đạo. Tuy nhiên, trong trường hợp này, ủy ban kiểm toán đã giữ im lặng và không thông báo
cho hội đồng về khả năng vi phạm đạo đức.
Tính chính trực, khách quan và năng lực là những yếu tố cốt lõi của quy tắc đạo đức của
kiểm toán viên nội bộ. Kiểm toán viên nội bộ là tuyến phòng thủ đầu tiên trong việc ngăn chặn
các sai sót tài chính. Kiểm toán viên nội bộ cần phải đáng tin cậy, vì lòng tin là nền tảng cho
nghề nghiệp của họ. Ngoài ra, để không bị ảnh hưởng bởi bên thứ ba hoặc lợi ích của họ, kiểm
toán viên nội bộ phải có tiêu chuẩn cao về tính khách quan khi thu thập, đánh giá thông tin và
đưa ra các xét đoán cân bằng. Họ nên áp dụng kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm của mình để
đảm bảo tính chính xác của hệ thống. Tuy nhiên, các kiểm toán viên nội bộ của Luckin đã hợp
tác với các giao dịch bịa đặt và vi phạm quy tắc đạo đức của họ.
4.4. Xung đột lợi ích
EY đã viết một bức thư riêng cho một số ngân hàng đầu tư nói rằng họ không có vấn đề
gì với hoạt động tài chính của Luckin trong ba quý đầu năm 2019. Đầu tiên, lá thư của EY có
thể đại diện cho một sự đảm bảo rằng tài chính của Luckin không có vấn đề gì. Tuy nhiên, mục
đích của việc thẩm định là thể hiện ý kiến của kiểm toán viên về sự đảm bảo hợp lý. Nó không
phải là một đảm bảo rằng hoạt động tài chính không có sai sót. Có vẻ như bức thư EY đang
đánh lừa các ngân hàng đầu tư tin rằng không có vấn đề gì với Luckin. Mặc dù EY không kiểm
toán báo cáo tài chính năm 2019 của Luckin, nhưng EY không nhất thiết được miễn trách
nhiệm.
Theo hai báo cáo của EY, kiểm toán viên cho biết họ đã xác định kết quả tài chính bị thổi
phồng và báo cáo cho hội đồng quản trị. Họ cũng giương cao cờ đỏ liên quan đến sai sót của
Luckin vào đầu năm 2020. Do đó, có khả năng EY đã nhận thấy tuyên bố bịa đặt và phát hiện
ra hành vi gian lận. EY đã chọn cách âm thầm rút lui với tư cách kiểm toán viên khỏi khách
hàng, có thể do xung đột lợi ích giữa công ty và các nhà đầu tư của chính công ty và không báo
cáo gian lận tiềm ẩn cho các cơ quan quản lý. Là một công ty thương mại, doanh thu của EY
phụ thuộc vào mối quan hệ của công ty với khách hàng, điều này có thể tạo ra xung đột lợi ích
- lợi ích của khách hàng đè lên lợi ích công cộng. EY đã không hành động theo đạo đức khi
không báo cáo gian lận tiềm ẩn cho các cơ quan quản lý và thay vào đó phục vụ lợi ích của
khách hàng. Thay vào đó, EY đã gửi một lá thư cho các ngân hàng đầu tư, nói rằng Luckin
không có bất thường về tài chính. Là một công ty kế toán chuyên nghiệp, EY có trách nhiệm
xem xét lợi ích công cộng và nghĩa vụ minh bạch và liêm chính. Để tránh xung đột lợi ích mang
tính cơ cấu và cải thiện sự giám sát theo quy định, việc tách các hoạt động kiểm toán khỏi các
đơn vị kinh doanh khác có thể khuyến khích kiểm toán viên hành động độc lập.

KẾT LUẬN
Một số bên phải chịu trách nhiệm về vụ bê bối kế toán và gian lận tại Luckin. Luckin lẽ
ra phải thiết lập và áp dụng một quy tắc đạo đức mạnh mẽ hơn trong toàn công ty, từ quản lý
cấp cao đến nhân viên tuyến đầu, để phát hiện gian lận ở giai đoạn sớm hơn và duy trì tính nhất
quán với công lý giao hoán. Các kiểm toán viên bên ngoài cần phải chủ động hơn trong việc
nêu ra các dấu hiệu đỏ về hành vi sai trái của công ty, cũng như tránh đảm bảo hoạt động tài
chính cho các bên khác cho đến khi công ty đã tiến hành thẩm định. Các cơ quan quản lý cũng
đóng một vai trò trong việc ngăn chặn các giao dịch không chính đáng bằng cách thực hiện và
thực thi pháp luật. Có giám sát, điều tra và nghĩa vụ đạo đức giữa các cơ quan quản lý và các
công ty niêm yết công khai. Các cơ quan quản lý ở Trung Quốc và Mỹ lẽ ra phải đảm bảo rằng
Luckin hoàn thành nghĩa vụ về tính chính trực và minh bạch trước khi niêm yết. Một hệ thống
toàn diện và chặt chẽ hơn có thể đã đưa việc gian lận của Luckin ra ánh sáng sớm hơn.
Trong tương lai, những thay đổi về cơ cấu có thể làm giảm nguy cơ gian lận. Thứ nhất,
việc tăng cường quyền hạn thực thi của các cơ quan quản lý có thể thúc đẩy quá trình điều
tra và giảm thiểu tác động tiêu cực của hành vi gian lận. Thứ hai, cung cấp nhiều khóa đào
tạo về phát hiện gian lận hơn cho kiểm toán viên sẽ nâng cao kỹ năng và khả năng phát hiện
các giao dịch không phù hợp của họ. Thứ ba, việc tăng cường tính minh bạch và hiệu quả
chặt chẽ của hệ thống kiểm toán nội bộ sẽ giúp kiểm toán viên đưa ra các xét đoán cân bằng
từ mọi khía cạnh. Cuối cùng, như nhà sử học A. J. P. Taylor đã từng nói “Không có gì là không
thể tránh khỏi cho đến khi nó xảy ra”. Hy vọng rằng, trường hợp Luckin nâng cao nhận thức
về tầm quan trọng của hợp tác đa cấp đối với đạo đức tài chính và văn hóa đạo đức của một
công ty.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Emma Chung, Case Study: Luckin Coffee Accounting Fraud, ngày 27/8/2021,
truy cập ngày 2/10/2021.
2. Nasdaq, Luckin Coffee Inc. (LK), ngày 31/3/2019, truy cập ngày 2/10/2021/
3. Ben Coley, Luckin Coffee Agrees to Pay $180 Million Fine for Fraud Scandal,
ngày 17/12/2020, truy cập ngày 2/10/2021.
4. Drew Bernstein, “Who is responsible for preventing frauds?” In Forensic
Accounting, ngày 3/9/2019, truy cập ngày 2/10/2021.
5. Anna Vod, “Chariman of Luckin Coffee Allegedly Fraud” CapitalWatch, ngày
9/6/2020, truy cập ngày 2/10/2021.
6. Luckin Coffee, “Luckin Announces the Substantial Completion of the Internal
Investigation”, ngày 1/7/2020, truy cập ngày 2/10/2021.