BITCOIN SÖZLÜK

Accumulation Akümülasyon Kriptopara fiyatının yükseliş ya da düşüş dalgalanmaları olmadan bir

süre dar bir fiyat aralığında hareket etmesini ifade eder.

Address Adres Taraflar arasında kriptopara alımı ve gönderimi gerçekleştirmek üzere

paylaşıma açık bir şekilde kullanılan ve alfa numerik karakterlerden oluşan güvenli tanımlayıcı
niteliğindeki kod kümesini ifade eder.

Algorithm Algoritma Problem çözme ya da hesaplamada takip edilecek kurallar ya da

uygulamalar bütününü ifade eder.

Arbitrage Arbitraj Platformlar arasındaki fiyat farklarından faydalanarak, fiyatın düşük olduğu
platformdan alıp, fiyatın yüksek olduğu platformda satış yapma işlemlerini ifade eder.

Altcoin Alternatif kriptopara Kronolojik olarak Bitcoin’den sonra ortaya çıkan ve Bitcoin
teknolojilerinde faydalanarak ortaya çıkan tüm kriptopara birimlerini ifade eder.

Airdrop Bedelsiz Dağıtım Kriptopara proje ekiplerinin, ücretsiz olarak veya önceden
belirlenmiş bazı şartları (talep formu doldurma, sosyal medya paylaşımı, beğenme vb.) yerine getiren
kullanıcılara ücretsiz olarak kriptopara dağıtmasını ifade eder. Kullanıcıların cüzdanlarına gönderilen
bu kriptoparaların kullanımı kısıtlanmış veya bazı şartlara (blokzincirinin yayına başlama, kriptopara
alım satım platformunda listelenme vb.) bağlanmış olabilir.

ATH En Yüksek Fiyat İngilizce "All Time High" kelimelerin kısaltması olan ATH, kriptopara fiyatının
bir itibari para birimi (Dolar, Türk Lirası, Euro vd.) karşısında ulaştığı en yüksek değeri ifade eder.

Atomic Swap Atomik Takas / Zincirlerarası Takas Farklı blokzincirlerinde yer alan
kriptoparaların, arada herhangi bir aracı olmadan takas edilebilmesine olanak sağlayan teknolojidir.
İşlemler, çoklu imzalı cüzdanlar ve akıllı kontratlar aracılığıyla alıcı ve göndericinin onaylarıyla
gerçekleştirilir.

Bag Çanta / Sepet Kriptopara portföyünü ifade eder.

Bag Holder Çantacı / Sepetçi Portföyünde bir veya daha fazla kriptoparayı uzun süreli
olarak saklayan kullanıcıları ifade eder. Bu kullanıcılar, kriptoparaların fiyatları düşmesine rağmen
satış yapmayı tercih etmezler.

Bit Bit Bitcoin'in 1 milyon parçasından birini (0.000001 BTC) ifade eder. (Bkz. μBTC)

Bitcoin Bitcoin 2008 yılında Satoshi Nakamoto rumuzlu anonim kişi ya da grup tarafından deneysel
olarak ortaya atılmış herhangi bir merkezi otoriteye bağlı olmaksızın kullanıcılar arasında aracısız
olarak değer transferi sağlayan dijital ödeme yöntemidir. Ulusal para birimlerine alternatif olarak
ortaya çıkmış ancak henüz Türk hukuku çerçevesinde resmi bir ödeme aracı olarak kabul görmemiştir.
Sembolü ฿, kısaltması ise BTC‘dir.

Bitcoin ATM Bitcoin ATM Bitcoin transfer edip nakit para çekilebilmesine olanak sağlayan para
çekme makineleridir. Bitcoin ATM'lerine Bitcoin transfer ederek ATM'den nakit para çekebilirsiniz.
Destekleyen cihazlarda nakit para yatırarak, Bitcoin alabilmeniz de mümkündür.

Block Blok Belirli bir süre zarfında yapılmış olan işlemlere ilişkin işlem ve onay kayıtlarının
tutulduğu şifrelenmiş veri kümesini ifade eder.

1
Block Explorer Blok Gezgini Blokzinciri üzerinde gerçekleşen işlemlerin tüm katılımcılar tarafından
takip edilmesini sağlayan herkesin erişimine açık internet sitesini ifade eder. Bitcoin’in aşağıda
ayırılmış) blok gezgini adresi https://blockchain.info/

Block Height Blok Yüksekliği Bir blokzincirinde ortaya çıkmış blok sayısını ifade eder. Örneğin,
başlangıç bloğu sıfır yüksekliğine sahiptir.

Block Reward Blok Ödülü Bir blokta yer alan şifrelenmiş işlem kayıtlarının doğruluğunu
matematiksel işlemler ile doğrulayan madenci/madencilere verilen teşvik ödülüdür.

Blockchain Blokzinciri Bloklar üzerinde verilerin değiştirilemez bir şekilde saklanmış olduğu
devamlı olarak büyüyen merkeziyetsiz veritabanını ifade eder. Verilerin yer aldığı şifrelenmiş veri
kümesi olan “blok” ile bu blokların hemen önceki bloklara şifrelenmiş imzalar yoluyla bir araya
gelmesini ifade eden “zincir” ifadelerinin birleştirilmesiyle ortaya çıkmıştır.

Blockchain Platform Blokzinciri Platformu Kripto varlıkların üretilip dağıtılmasına ya da

kullanıcıların birbirleri arasında dijital varlıkları takas edebilmesine aracılık eden çok amaçlı blokzincir.
Ethereum, Waves, Neo vb.)

Bollinger Bands Bollinger Bantları John Bollinger tarafından geliştirilen, basit hareketli
ortalamaları esas alan indikatörün adıdır.Bollinger bantları fiyatların göreceli olarak yüksek veya
düşük olduğu hakkında fikir vermektedir. Bu indikatörün değerlendirmesine göre fiyat; üst banda
yakınsa göreceli olarak yüksek, alt banda yakınsa göreceli olarak düşüktür.

BTC BTC Bitcoin’in kısaltmasını ifade eder.

Bug Bounty Ödül Avcılığı Kriptopara platformlarında veya kriptopara projelerinin kodlarında ya
da uygulamalarında yer alan güvenlik açıklarını ve sistem hatalarını raporlayanların ödüllendirdiği
süreci tanımlamak için kullanılır.

Burned Coin Kullanılamayan kriptopara Üretilmiş ancak herhangi bir sebeple geliştiriciler ya
da kullanıcılar tarafından kullanılamaz hale getirilmiş kriptopara miktarını temsil eder. Kriptopara bir
kere yakıldıktan sonra tekrar transfer edilemez ya da harcanamaz.

Cash Nakit para Tedavülde olan paranın fiziki basılı hali olan kağıtkâğıt veya madeni parayı
ifade eder.

Central Ledger Merkezi kayıt defteri Finansal işlemleri kayıt altına alan ve banka gibi) merkezi bir
yönetim tarafından yönetilen kayıt defterini ifade eder.

Centralized Merkezi Bir merkezden yönetilen ve az sayıda node’un tüm ağı kontrol altında
tutabildiği yapıyı ifade eder.

Chain Split Zincir bölünmesi Bir blokzincirin teknik değişiklik ya da bir zorunluluk nedeniyle
birden fazla kola ayrılmasını ifade eder.

Change Para üstü Bitcoin transferlerinde, gönderilen tutar, adreste bulunan tutardan az ise,
gönderilen tutar ve işlem ücretinden arta kalan kısım para üstü) cüzdandaki başka bir adrese change
address) gönderilir. Bunun nedeni, Bitcoin transferlerinde, değer transferi yapılırken sahipliğin
transfer edilmesidir. Transfer edilen tutarın sahipliği, yeni sahibine aktarılırken, kalan tutar,
sahipliğinin belirlenmesi için yeni bir adrese aktarılır.

Change Address Para üstünün gönderileceği adres Bitcoin transferlerinde, gönderilen

tutar, adreste bulunan tutardan az ise, gönderilen tutar ve işlem ücretinden arta kalan kısım para

2
üstü) cüzdandaki başka bir adrese gönderilir. Bu adres para üstü adresi olarak tanımlanır ve adresin
kontrolü özel anahtarı) aynı kullanıcıdadır.

Cipher Şifre Veriyi özel veya gizli yollarla kodlayan ve bu kodu çözen kodlanmış algoritmayı ifade
eder.

Circulating Supply Tedavüldeki miktar Bir kriptopara platformunda veya piyasasında

dolaşımda olan ve kullanıcı cüzdanları arasında alışverişe konu olan toplam kriptopara değerini ifade
eder.

Client İstemci Blokzincirinde işlem yapılmasına olanak sağlayan bir masaüstü, dizüstü bilgisayar ya
da mobil cihaz üzerinde çalışan yazılım programını ifade eder.

Co-Signer Eş-imzalayıcı Bir kriptopara cüzdanına kısmi erişim ve işlem yetkisi olan kişi ya da
kuruluşu ifade eder.

Coin Koin Kendisine ait bir blokzinciri platformuna sahip olan ve bir projeden bağımsız olarak
faaliyet gösterebilen, bir ödeme methodu olarak kullanılabilen para birimi benzeri dijital değer
temsilini ifade eder.

Coin Burn Kriptopara Yakma İşlemi Kriptoparaların belirli bir kısmının, proje ekibi veya
kriptopara sahibi tarafındna tekrar kullanılamaz hale getirilmesini ifade eder. Yakılan kriptoparalar
dolaşımdaki toplam adedin azalmasına neden olur.

Cold Storage Soğuk depolama Kriptoparaların sürekli olarak barındırıldığı internete bağlı
olmayan çevrimdışı ortamları ifade eder.

Confirmation Onay Bir işlemin başarılı şekilde şifrelenerek blokzincirine eklenmesi işlemini ifade
eder. Kriptopara borsalarında madencilik sistemine bağlı olarak transfer işlemlerinin geçerli
sayılabilmesi için gerekli olan onay adetleri farklılık gösterir. Örneğin, Bitcoin transferleri 2 onay ile
doğrulanırken Ethereum transferleri 20 onay aldığında doğrulanmış sayılır.)

Consensus Tam mutabakatBlokzinciri üzerindeki katılımcıların işlemlerin geçerliliği ve defterlerin

birbirlerinin kopyaları olduğuna dair fikir birliğine varmalarını ifade eder.

Consortium Blokchain Mutabakat blokzinciri Organizasyonel bir uzlaşmaya dayanan, “yarı özel”
olan ve kontrollü bir kullanıcı grubuna sahip, ancak farklı organizasyonlarda çalışabilen blokzinciri
yapısını ifade eder. Açık blokzinciri yapıları ile herkese açık blokzinciri yapılarının bir bileşimini ifade
eder.

Crypto Kripto Gizlilik, kimlik denetimi, bütünlük gibi bilgi güvenliği unsurlarını sağlamak için çalışan
matematiksel yöntemler bütününü ifade eder. Bitcoin işlemlerini doğrulamak ve güvenliğini sağlamak
için kullanılır.

Cryptoassets Kriptovarlık Dağıtık defter teknolojisinin bir uygulaması olarak ortaya çıkan ve
elektronik ortamda aktarım, saklama ve takas faaliyetlerine konu edilebilen bir değerin veya
sözleşmeden doğan bir hakkın güvenli dijital ortamda kriptografik olarak temsilini ifade eder.

Cryptocurrency Kriptopara Merkezi otoritelerce kabul gören ödeme araçlarına eşler arası bir
alternatif olarak ortaya çıkan ve bir değişim aracı olarak kullanılabilen kriptografik mekanizması ile
güvence altına alınmış dijital ortamdaki bir değerin temsilini ifade eder.

3
Cryptographic Hash Function Kriptografik özet fonksiyonu Blokzincire yazılacak verilerin
kriptografik şifreleme algoritmalarıyla şifrelenmesi, verinin belirli karakter sayısına indirilmesini ifade
eder.. SHA256 algoritmasıyla şifrelenen her veri 64 karaktere indirgenir)

Cryptography Kriptografi Bir verinin içermiş olduğu bilgilerinin istenmeyen taraflarca erişilebilir
olmasını engellemek amacıyla kullanılan şifreleme yöntemini ifade eder.

Cryptojacking Kripto madencilik saldırısı Siber saldırganların, cihazlara yükledikleri zararlı

yazılımlar ile kullanıcının bilgisi dışında bilgisayar veya mobil cihazların işlemci veya grafik kartları
kullanılarak kriptopara madenciliği yapmasını ifade eder.

Custodial Emanetçi Kriptopara cüzdanlarının özel anahtarlarını saklayarak güvenliğini

temin etmek üzere servis sağlayıcı, kriptopara borsaları veya bir platform gibi üçüncü bir kişiye yetki
verilmesini ifade eder. Bu üçüncü kişiler, özel anahtarları kullanıcı adına saklar ve kullanıcıya erişim
için kullanıcı adı ve parola tanımlar.

Cypherpunk Şifrepunk Gizliliği sağlamak için bir bilgisayar ağına erişirken şifreleme kullanan
özellikle devlet yetkililerinden bir kişiyi ifade eder.

Dag Directed Acyclic Graph) Yönlendirilmiş asiklik grafik Bir uçtan başlayarak birbirine temas
etmeden, aynı noktaya geriye dönmeden, tekrarlamadan uzayan eğriyi ifade eder.

Date Of Launch Çıkış (lansman) Tarihi Kriptopara arzı kapsamında halka arz edilecek olan
token/jetonların ilk çıkış tarihini ifade eder.

Dead Cat Bounce Ölü Kedi Sıçraması Kriptopara fiyatının gözardı edilemeyecek bir düşüş
hareketinden sonraki kısa süreli yükselişini ifade eder.

DDoS Attack DDoS (Saldırısı) (İng. Distrubituted Denial-of-service Attack) Dağıtık Hizmet Reddi
Saldırısı, web siteleri ya da servislerine, aynı anda birden fazla IP adresi üzerinden, çok sayıda cihaz ile
eş zamanlı erişim istekleri göndererek, web sitesinin ya da servisinin sistem kaynaklarının
tükenmesine ve kullanıcı isteklerine cevap verememesine neden olan siber saldırı türüdür.

Decentralized Merkezi olmayan Kontrolün tek merkezden gerçekleşmediği, dağıtık ve

bağımsız yapıyı ifade eder.

Decentralized Applications (dApps) Merkeziyetsiz uygulamalar Merkezi olmayan bir ağ

üzerinde çalışan uygulama. Uygulama tek bir sunucuda barındırılmak yerine ağa bağlı tüm
sunucularda çalışır.

Decentralized Autonomous Organizations (DAO) Merkeziyetsiz otonom organizasyon Akıllı

sözleşmelerde kodlanmış kuralların uygulandığı organizasyonu ifade eder.

Decentralized Exchange (DeX) Merkeziyetsiz borsa Merkezi bir kontrole ihtiyaç duymaksızın
kriptopara ve diğer dijital varlıkların eşler arasında alım satım işlemlerini sağlayan platformu ifade
eder.

Decryption Deşifrelemek Şifrelemeyle okunamaz hale getirilmiş verilerin şifrelenmemiş

formuna dönüştürülmesi işlemini ifade eder.

Deterministic Wallet Belirleyici Cüzdan Özel anahtarların, tohum adı verilen 12-24 kelimelik
anahtar kelime grubu kullanılarak oluşturulduğu kriptopara cüzdanı. Anahtar kelime grubu elinizde
olduğu sürece özel anahtarlarınıza ulaşabilir, kripto varlıklarınızı başka sağlayıcıların cüzdanlarına
taşıyabilirsiniz.

4
Difficulty | Mining Difficulty Zorluk Derecesi Kriptopara üretiminde bir blok üretiminin süreceği
zamanı ve doğrulama için çözülmesi gereken matematik probleminin zorluk derecesini ifade eder.
Zorluk derecesi, sistemdeki işlemci gücüyle paraleldir, güç arttıkça zorluk artar, azaldıkça zorluk azalır.
Zorluk derecesi eğrisi ise kriptoparanın yazılım evresinde ortaya konur.

Difficulty Bomb Zorluk Derecesi Patlaması Kriptopara üretim sürecini etkileyen zorluk
derecesinin kısa süre içerisinde çok fazla artmasını ifade eder. Zorluk derecesinin aniden yükseldiği
dönemlerde, kriptopara üretimi bir süre gecikebilir ve madencilerin gelirleri önemli ölçüde azalır.

Digital Commodity Dijital Emtia Dijital ortamda bir değeri temsil eden ve alım-satım
işlemlerine konu edilebilen emtiaları ifade eder. Örneğin, Bitcoin bir dijital emtiadır.

Digital Currency Dijital para birimi Dijital ortamda mevcut olan para birimini ifade eder.
Fiziki para birimleri ile benzerlik göstermekle beraber dijital ortamda anlık işlemlerin yapılmasını
sağlar. Fiziki para birimleri ile alınıp satılabilen ürün ve hizmetler dijital para ile de aynı işlemlere konu
olabilir ancak fiziki para birimlerinden farklı olarak sosyal ağlar, çevrimiçi platformlar ve oyunlarda
özellikle tercih edilmektedir.

Digital Idenity Dijital kimlik Sahibini dijital ortamda tanımlamak üzere ad-soyad, doğum yeri,
doğum tarihi gibi kimlik bilgilerini blokzinciri tabanlı depolayan ve barındırdığı bu kimlik verilerini
doğrulayan dijital kodu ifade eder.

Digital Signature Dijital imza Dijital ortamda gerçekleştirilen işlemlerde adres sahibini
doğrulayan ve temsil eden benzersiz kod kümesini ifade eder.

Distributed Dağıtık Verilerin belirli bir düzene ve merkeziyete bağlı olmaksızın

konumlandırılmasına imkanimkân veren veri taşıma yapısını ifade eder.

Distributed Consensus Dağıtık Mutabakat Bir ağdaki tüm katılımcıların, merkezi bir otoriteye
ihtiyaç duymaksızın, işlemlerin geçerliliğine dair fikir birliğine varmalarını ifade eder.

Distributed Ledger Dağıtık Defter Verilerin tek bir merkeze bağlı olmaksızın düzensiz ve
düğümlerde dağılmış olarak depolandığı cüzdanları ifade eder. Bu cüzdanlar, herkesin erişimine açık
olabileceği gibi erişim izinli yadayâda özel olarak da bulunabilir.

Distributed Ledger Technology (DLT) Dağıtık Defter Teknolojisi İşlemlerin yürütülmesi,

onaylanması veya yetkilendirilmesi gibi faaliyetlerin merkezi bir otoriteye ihtiyaç duyulmaksızın tüm
katılımcıların bağımsız bir ağda onaylaması ile düğümlerde tutulduğu teknolojiyi ifade eder.

Double Spending Çifte Harcama Kriptopara harcama işlemenin aynı sahiplik bilgisi ve aynı
dijital imza ile birden fazla kez gerçekleştirilmesini ifade eder. Kriptopara faaliyetlerinin merkezi bir
sistem tarafından doğrulanamamasının getirdiği risklerden biridir.

Dump Ani Fiyat Düşüşü Kriptopara fiyatının kısa zaman dilimi içerisinde, rutin piyasa
hareketlerinin aksine hızla düşmesini ifade eder.

Dust Transactions Gereksiz transfer Blokzincirinde yer tutmakla birlikte finansal maliyeti
oldukça az olan işlemleri ifade eder. Bu tip işlemlerin zincirde yer alması veri boyutunu arttırdığı için
Bitcoin geliştiricileri tarafından bu yöndeki işlemleri kaldırmak üzere çalışmalar yapılmaktadır.

Emission (of Coin) Kriptopara emisyonu Herhangi bir kriptoparanın üretilme hızını ifade eder.

ERC-20 | ERC-721 ERC-20 | ERC-721 ERC-20, akıllı kontratlara kriptopara olarak

kullanılmak üzere) jetonların entegre edilmesi için bir Ethereum jeton standardıdır. ERC-721 ise

5
dönüşümsüz, bölünemez ve benzersiz jetonlar oluşturmak üzere 2017'de çıkarılmış bir diğer jeton
standardıdır. ERC20 jetonları, kriptopara jetonları ERC721 jetonları ise değer jetonları olarak
tanımlayabiliriz. ERC721 jetonları takas edilemez ama borç verilebilir ya da devredilebilir.

Escrow Emanet (Emanetçi) Escrow Agent (Emanetçi) veya Escrow Service (Emanet Hizmeti)
yerine kullanılan terim, birbirini tanımayan veya aralarında güven birliği sağlamamış tarafların,
alışveriş yaparken kullandıkları aracılık hizmetidir. Emanetçi kullanılan ticaretlerde alıcı, takasa konu
olan ürün veya hizmetin ödemesini Emanetçi'ye gönderir. Satıcı, satmayı vaadeti ürünü alıcıya veya
Emanetçi'ye gönderir veya hizmeti yerine getirir. Alıcı, hizmeti veya ürünü teslim aldığını
doğruladıktan sonra Emanetçi, ödemeyi satıcıya iletir. Bu alışverişte taraflardan biri veya her iki taraf
da Emanetçi'ye ödeme yapar.

Ether Ethereum Açık kaynak kodlu bir blokzinciri projesi olarak geliştirilen ve herkes
tarafından erişilebilir olan Ethereum Sanal Makinası üzerinde faaliyet gösteren blokzinciri
platformunu ifade eder.

Fiat-Pegged Currency | Fiat-Backed Currency İtibari para destekli kriptopara Sabitlendiği ulusal
para birimine göre değerlendirilen kriptoparaları ifade eder. Ortaya çıkış amacı değer istikrarsızlığını
gidermektir. Örneğin, Tether 1:1 oranında Amerikan Doları’na endekslenmiştir. Bu nedenle 1 Tether
her zaman 1 Amerikan Doları’na eşit miktarda değere haizdir.

Fork Çatallanma Bir blokzincirin teknik değişiklik ya da bir zorunluluk nedeniyle birden fazla
kola ayrılması. Teknik değişiklik geriye doğru uyumlu olursa yumuşak çatallanma, uyumsuz olursa sert
çatallanma olarak adlandırılır.

FUD Tedirginlik İngilizce "Fear uncertainty and doubt" kelimelerinin kısaltmasıdır. Kriptopara
fiyatının düşeceğine dair duyulan korku, belirsizlik ve şüphe ile ortaya çıkan tedirginlik durumunu
ifade eder.

Full Node Tam düğüm Doğrulama yaparken başka bir düğüme ihtiyaç duymayan,
blokzincirinin tamamının kopyasına sahip olan düğümü ifade eder.

Gas Gaz hesaplama birimi Ethereum blokzincirinde işlemlerin gerçekleştirilmesi için ağ üzerinde
ortaya çıkan işlem ücretlerinin hesaplanmasını ifade eder.

Genesis Block Başlangıç Bloğu Blokzincirin ilk bloğuna sıfırıncı blok) verilen isimdir. Bu blokta,
kriptoparanın üretim şartları, üretim miktarı, üreticinin özel mesajı vb. bilgiler yer alır.

Gold-Backed Currency Altına endeksli kriptopara Karşılığı altın değerini temsil eden kriptopara
birimini ifade eder.

Halving Ödül yarılanması Bitcoin’in ilk çıkarıldığı andan, ilk 210.000 blokun çıkarılmasını takiben
madencilere tanınan ödüllerin yarı yarıya inmesini ifade eder.

Hard Cap Üst limit Bir kriptopara arzı sürecinin ulaşması hedeflenen en üst yatırım
miktarını ifade eder. Belirlenmiş olan bu üst limite ulaşılması ile daha fazla kriptopara fonlama
faaliyeti yürütülmez.

Hard Fork Sert çatallanma Blokzincirindeki tüm düğümlerin benimsemesi gereken aksi takdirde
ağdan ayrılmasını gerektirecek şekillerde doğrulama kurallarında da değişiklik yapılmasını ifade eder.
Daha önce doğrulanmış bir işlemi geçersiz hale getiren veya doğrulanmamış bir işlemi geçerli kılan
teknik değişikliği ifade eder.

6
Hash Kriptografik özet Verileri rasgele bir sayı ve harf dizisine dönüştürmek için algoritmik
bir işlem uygulanmasını ifade eder. Böylece, blokzincirine girilmek istenen veri, zincir içerisinde yer
edinmesini sağlayan dijital bir parmak izi haline gelir.

Hash Power/Hash Rate İşlemci gücü Blok doğrulaması için tüm madencilerin sarf ettiği toplam
işlemci gücünü ifade eder.

Hidden Cap Gizli limit Koin arzına konu olan projenin geliştiricilerinin yatırımcılardan
toplamayı hedefledikleri limiti ifade eder. Amacı, daha büyük yatırımcıların toplam sınırı doğru bir
şekilde anlamaları ve bunun sonucunda da yatırımlarını ayarlamalarını engellemeksizin, daha küçük
yatırımcıların para koymasına izin vererek oyun alanını eşitlemektir.

Hierarchical Deterministic Wallet Hiyerarşik belirleyici cüzdan HD Wallet)) Birden fazla

kriptopara birimine ait özel anahtarların, tohum adı verilen 12-24 kelimelik anahtar kelime grubu
kullanılarak oluşturulduğu cüzdan. Anahtar kelime grubu elinizde olduğu sürece özel anahtarlarınıza
ulaşabilir, kripto varlıklarınızı başka sağlayıcıların cüzdanlarına taşıyabilirsiniz.

Hosted Wallet Sahiplik cüzdanı Üçüncü kişi tarafından yönetilen ve kullanıcı adına kriptopara
alım-satım ve saklama faaliyetlerinin gerçekleştirildiği cüzdanı ifade eder.

Hot Storage Sıcak depolama Kriptoparalara hızlı erişim sağlayan özel anahtarların çevrimiçi
ortamda depolanmasını ifade eder.

Initial Coin Offering (ICO) Öncü koin arzı Dağıtık ağ yapısının oluşturulmasında ve/veya belli bir
proje özelinde kripto varlık veya fiyat/ para birimi karşılığı çıkarılan jeton aracılığıyla gerçekleştirilen
fon toplama faaliyetlerini ifade eder.

Initial Token Offering (ITO) Öncü jeton arzı Ethereum üzerinde gerçekleştirilen joten arzını ifade
eder. İşlev olarak öncü koin arzı ICO) ile hemen hemen aynı olsa da Ethereum üzerinde
gerçekleştirilen işlem çeşitliliğine dikkat çekmek amacıyla ayrıca isimlendirilmektedir.

Input Girdi Transfer edeceğiniz kriptoparanın, adresinize nasıl geldiğini gösteren referans değeri
ifade eder. Örneğin, cüzdanınızdan 0.5 BTC göndermek istediğinizde, 0.5 Bitcoin'in, bulunduğu adrese
hangi adresten/adreslerden geldiği, transfer işlem dökümüne girdi olarak eklenir.

Ledger Kayıt defteri Finansal işlemlerin kayıt altına alındığı, eklenen kayıtların silinemediği, sadece
yeni kayıtların eklenebildiği kayıt defterini ifade eder.

Lightning Network Yıldırım ağı Blokzinciri üzerinde çalışan ikinci katman ödeme
protokolüdür. Aynı adrese yönlendirilen ödeme işlemlerinin tümünün hızı arttırmak ve maliyeti
düşürmek amacıyla tek bir işlem içinde gönderilmesini sağlayan ağ yapısını ifade eder. Böylece,
Bitcoin'in ölçeklenebilirlik sorununu çözeceği öngörülmektedir.

Liquidity Likidite Kritpara alım satımında likidite, kriptopara alış ya da satış işleminin,
hedeflenen fiyatı değiştirmeden veya çok düşük oranlarda değişerek gerçekleşmesini ifade eder.

Mainnet Ana Ağ Blokzinciri üzerinde katılımcıların işlemleri gerçekleştirebileceği, herkesin

erişimine açık ve çalışır durumda olan ana ağı ifade eder.

Market Order Piyasa Emri Kriptopara alım satım işlemlerinin, güncel piyasa fiyat ile
gerçekleştirildiği emir türüdür.

Market Order Piyasa Emri Kriptopara alım satım işlemlerinin, güncel piyasa fiyat ile
gerçekleştirildiği emir türüdür.

7
Masternode Anadüğüm Blokzinciri ağında işlem onaylama, işlem gizliliğini sağlama gibi
görevleri gerçekleştirmek için özel olarak yetkilendirilen veya oylama ile seçilen tam düğümleri
(fullnode) ifade eder.

Max Supply Maksimum arz miktarı Kriptoparanın üretilmiş ya da üretilecek toplam adedini ifade
eder. Üretim adedi sınırlandırılmış kriptoparalar daha değerli kabul edilir ancak bazı kriptoparalar
sınırsız olarak üretilebilir.

mBTC MBTC mBTC / MiliBTC, Bitcoin'in 1000 parçasından birini ifade eder. (1 mBTC = 0.001 BTC)

Merkle Tree Merkle Ağacı Blokzinciri bloğunda yer alan ve kriptografik özeti (hash) alınmış
işlemlerin, tek bir kriptografik özet elde edilene kadar birbirleriyle eşlenerek kriptografik özetinin
çıkarıldığı ağaç yapısıdır. İşlem listesinde yer alan her işlem, kendinden sonraki işlem ile birleştirilerek
hash'lenir. Bu işlem, listede tek bir işlem kalana kadar devam eder.

Merkle Kökü Merkle Root Blokzinciri bloğunda yer alan işlemlerin birbirleri ile eşleşerek
kriptografik özetlerinin alınması sonucunda ortaya çıkan ve tüm işlemlerin kriptografik özetini (hash)
içeren sonuncu ve benzersiz kriptografik özeti ifade eder.

Microbitcoin (μBtc) MikroBitcoin Bitcoin'in 1 Milyonluk parçasından birini ifade eder. (1 μBTC =
0.000001 BTC) (Bkz. Bit)

Microtransaction Mikroişlem Dijital ortamdaki bir ürün veya hizmet karşılığı yapılabilecek
küçük tutarlı işlemleri ifade eder.

Mineable Madenciliği mümkün kriptopara Madencilik faaliyeti ile elde edilen

kriptoparaları ifade eder. Bu tür kriptoparalar, başarılı bir şekilde karışık algoritmik yapıları çözen
madencilere teşvik mahiyetinde verilmektedir, bunun karşılığında ise işlemler onaylanır ve böylece
yeni oluşturulan blok, zincire eklenir.

Miner Madenci Kriptopara transfer işlemlerini doğrulayan, doğrulama işlemi karşılığından

ödül olarak kriptopara alan ve kriptopara üreten cihazlar ve bu cihazları yöneten kişiler) madenci
olarak adlandırılır.

Mining Madencilik faaliyeti Yeni kriptopara birimlerinin oluşturulması, blokların doğrularak

zincire eklenmesi ve kriptopara transferlerini ifade eder.

Mining Pool Madencilik havuzu Madencilerin doğrulama işlemleri için kullandıkları işlem
güçlerini zincirin bir sonraki bloğunu oluşturmak üzere yönlendirdikleri ve ölçek ekonomisinin
sağlandığı yapıyı ifade eder. Madencilik havuzundaki sisteme göre madenciler, ödülleri anlaşmalara
göre bölüşürler.

Mining Reward Madencilik ödülü Madencilik ödülü, transfer işlemlerinin doğrulanması

sonucunda yeni üretilen kriptoparaların ve blokta kayıtlı transferler için ödenen ücretlerin toplamını
ifade eder.

Mining Rig Madencilik donanımı Madencilik için kullanılan bilgisayar türünü ve bilgisayar
donanımını ifade eder. Bu donanım sadece madencilik faaliyeti yapmak amacıyla bir araya getirilmiş
olabileceği gibi zaman zaman madencilik yapmak üzere çalıştırılıyor da olabilir.

Mixing Service | Tumbler Karıştırma işlemi Kriptopara birimlerinin kime ait olduğunun ve
ne gibi işlemlerin yapıldığının takibini zorlaştıracak şekilde transfer edilen kriptoparaların adreslerini
diğer işlemlerle karıştırılmasını ifade eder.

8
Mnemonic Phrase Anımsatıcı ifade Kriptopara cüzdanlarını ve içerisinde yer alan varlıkları
güvende tutmak amacıyla gerektiğinde cüzdandaki fonların başka bir cüzdana aktarılmasını sağlayan
sıralı kelime grubunu ifade eder.

Multi-Signature (Multisig) Çoklu İmza Ek güvenlik katmanı sağlamak amacıyla kriptopara

transferlerinde bir işleminin yetkilendirilmesini sağlamak için birden fazla anahtarın kullanılmasını
gerektiren işlemleri ifade eder.

Network Ağ Blokzincirin bağlı olduğu veri transfer ağını ifade eder.

No-Coiner Kriptopara karşıtı Portföyünde kriptopara birimi olmayan ve genel olarak

kriptopara biriminin başarısız olacağına inanan kişileri tanımlamak için kullanılır.

Node Düğüm Bir blokzincirindeki katılımcı tarafından işletilen defterin kopyasını ifade eder.
Kriptopara blokzinciri ağlarında, düğümlerin işlem onayı yetkisi yokken, bazı ağlarda düşük işlemci
gücü tüketimi nedeniyle düğümler işlem onayı yapabilmektedir.

Non-Custodial Vesayetsiz Kriptopara cüzdanlarının özel anahtarlarını ve buna tanınan tüm

yetkilerinin yalnızca kullanıcıda olmasını ifade eder.

Off-chain Transaction Zincir dışı transfer Blokzinciri ağına yazılmayan ve paralel blokzinciri ağı
(Liquid, Ligthing vb.) üzerinde gerçekleştirilen transfer işlemlerini ifade eder.

Offline Storage Çevrimdışı Depolama Çevrimdışı ortamda USB sürücüsü, veri depolama ortamı gibi
fiziki güvenli saklama ortamında) gerçekleşen kriptopara saklama faaliyetlerini ifade eder.

Orphan Block Eskimiş / Reddedilmiş Blok Orphan/Stale Block, doğrulanan ancak blokzincirine
kabul edilmeyen blokları tanımlamak için kullanılır. Aynı verileri içeren başka bir blok daha önce
onaylandığında, daha sonra gelen blok reddedilir ve blokzincirine dahil edilmez.

Output Çıktı Transfer edilen kriptopara miktarının, hangi adres(ler)e gönderileceği, kriptopara
transferine çıktı olarak eklenir. Çıktı da girdi gibi referans olarak gösterilir. (Bkz. Input / Girdi)

Paper Wallet Kağıt cüzdan Kriptoparaların herhangi bir dijital ortama ihtiyaç duymaksızın özel
adres/açık adresinin okunabilmesine imkanimkân sağlayan QR koduyla birlikte yer aldığı fiziki belgeyi
ifade eder.

Peer To Peer (P2P) Eşler arası Merkezi bir sunucuya ihtiyaç olmaksızın blokzinciri ağı
üzerindeki düğümler arasında doğrudan gerçekleşen veri paylaşımı ile ortaya çıkan dağıtık ağ yapısını
ifade eder.

Permissioned Ledger İzinli kayıt defteri Belirli koşulları taşıyan katılımcılara erişim izni ve kayıt
yetkisi veren blokzinciri defterini ifade eder.

Pre-Mine Önceden kazılmış Piyasada kriptopara işlemleri başlamadan çok önce yazılım
ekibi tarafından üretilen ve kaynak kod diğer madencilere dağıtılmadan önce blokzinciri geliştiricileri
tarafından bir adrese/cüzdana dağıtılan miktarı ifade eder. Özellikle ilk kriptopara arzında veya
geliştirme aşamalarında belirli özellikler için kaynağa ihtiyaç duyuluyorsa ortaya çıkacaktır.

Private Blockchain Kapalı blokzinciri Sadece izin verilen katılımcıların erişmine açık olan ve
izne bağlı olarak mutabakat sağlanan blokzincirini ifade eder.

Private Key Özel anahtar Cüzdanda yer alan kriptoparaların kullanılabilmesi için ihtiyaç duyulan
ve kriptopara adreslerinin sahipliğini garanti altına alan gizli ve özel anahtarları ifade eder. Üretilen

9
her bir genel adresin özel anahtarı da bulunmaktadır ve yapılan işlemler özel anahtarlar yoluyla
şifrelenerek ağa gönderilir.

Proof Of Stake (PoS) Pay ispatı Blokzinciri üzerindeki katılımcıların sahip oldukları kriptopara
miktarına göre yeni işlemlerin doğrulandığı blokzincirine yeni zincir ekleme ve böylece yeni token
kazanma imkanıimkânı tanıyan mekanizmayı ifade eder.

Proof Of Work (PoW) İş ispatı Yapılan işlem doğrulamalarından, cüzdanda bulunan kriptopara
miktarının üretilmiş toplam kriptopara oranında pay kazanılan kriptopara madencilik çeşidini ifade
eder.

Protocol Protokol Bir ağdaki etkileşimleri tanımlayan, genellikle fikir birliği, işlem
doğrulaması ve ağa katılım şartlarını içeren kuralları ifade eder.

Public Address Açık Adres Özel anahtarların aksine, herhangi bir yerde paylaşılabilecek bir bilgi
niteliğindeki adresleri ifade eder.

Public Blockchain Açık blokzinciri Herkesin erişimine ve katılımına açık, tüm katılımcıların eşit
haklara sahip olduğu blokzincirini ifade eder.

Public Key Açık Anahtar Kriptoparaların alım – satımı ve depolanmasını gerçekleştirmek üzere
cüzdanların ürettiği, tüm katılımcılarla paylaşılan adresi ve bu adresi oluşturan benzersiz kriptografik
kod kümesini ifade eder.

Pump Ani Fiyat Artışı Kriptopara fiyatının kısa zaman dilimi içerisinde, rutin piyasa hareketlerinin
aksine hızla yükselmesini ifade eder.

QR Code (Quick Response Code) Karekod Barındırdığı yazılımın kamera aracılığıyla

işlenerek okunmasını sağlayan veri dizisini temsil eden tek renkli bir desenden oluşan iki-boyutlu
grafik bloğunu ifade eder.

Replicated Ledger Kayıt defteri kopyası Bir ağda yer alan kayıt defterlerinin güncel kopyasını
ifade eder.

ROI - Return of Investment YGD - Yatırımın Geri Dönüşü Kriptopara madenciliği yapmak için
donanım satın alma, altyapı, elektrik, soğutma maliyetleri ve işletme giderlerini de içeren maliyetlerin
tamamının (ana paranın), kriptopara madenciliğinden elde edilen gelir ile geri kazanıldığı süreyi ifade
eder.

Satoshi Nakamoto Satoshi Nakamoto Bitcoin teknik dokümanını yayınlayan ve ilk

blokzincirini oluşturan, kimliği belirsiz kişi ya da kişiler. Dokümanın ve ilk blokzincirin Satoshi
Nakamoto takma adıyla var olması, Bitcoin'in sahibi ve merkezi olmayan bir kriptopara olarak
tanımlanmasına neden olmuştur.

Satoshi (Sats) Satoshi 100 milyon parçaya bölünebilen Bitcoin'in en küçük birimini ifade eder. Örn.
Türk Lirası için kullandığımız Kuruş'un Bitcoin için karşılığı Satoshi'dir.

Second-Layer Solutions İkinci katman blokzinciri çözümleri Özellikle mikro ödemeler için
blokzincirin ölçeklenebilirlik ve verimlilik sorunlarını çözmek amacıyla ana zincire paralel olarak
çalışan blokzincirleri ifade eder.

Seed Anahtar kelime Kriptopara cüzdanlarının kriptopara adreslerini üretirken kullandığı 2048
kelime arasından rastgele seçilen 12-24 kelimelik özel anahtarı ve cüzdanın başlangıç noktasını ifade
eder.

10
Segregated Witness (Segwit) Ayrılmış Tanık Bitcoin kullanıcılarının artması sebebiyle işlem
ücretlerinin maliyetlerini düşürmek ve daha kısa sürede doğrulama gerçekleştirebilmek amacıyla 1
Ağustos 2017 tarihinde Bitcoin blokzincirinde gerçekleştirilen teknik değişikliği ifade eder. Bu
değişiklik ile beraber doğrulamada kullanılan ve oldukça yer kaplayan işlem imzaları işlem
dökümünün dışına alınmıştır.

SHA-256 256 Bitlik Güvenli Kriptografik Özet Algoritması ABD Ulusal Güvenlik Birimi NSA)
tarafından geliştirilen "Güvenli Kriptografik Özet Algoritması" temelli kriptografik veri şifreleme
yöntemini ifade eder.

Side Chain Yan zincir Ana zincirle paralel olarak çalışan, ana zincirle yan zincir arasında
transfer yapılabilmesine olanak sağlayan protokol ve kulları eksik kalmış sanırım) içeren blokzincirini
ifade eder. ikinci katman blokzincir çözümlerinin bir parçasıdır.)

Smart Contract Akıllı Sözleşme Blokzinciri ağı üzerinde yer alan veriler üzerinde sınırları önceden
belirlenen bir akış içerisinde işlem yapılmasını sağlayan ve güvenli bir bilgisayar ağı tarafından
doğrulanan merkezi olmayan platformu ifade etmektedir. Hukuki bağlayıcılık taşımayan akıllı
sözleşmeler, tarafların zincirin içeriği hakkında anlaşarak kriptografik olarak imzalanmasıyla
blokzinciri ağına yüklenmektedir.

Soft Fork Yumuşak çatallanma Madencilerin yazılımlarını yükseltmesini gerektiren ve

zincirde önceden geçerli olan işlemlerin geçersiz kılındığı zorunlu olmayan teknik değişikliği ifade
eder.

Softcap Alt Limit Koin arzı sürecinde bir yatırımcıdan alınabilecek en düşük yatırım limitini ifade
eder. Belirlenmiş olan alt limit sağlanmadığı sürece öncü coin koin arzı gerçekleştirilemez.

Stable Coin Stabil kriptopara Üreticisi tarafından karşılığında 1:1 oranında itibari para
rezervi tutulan ve kriptopara alım satım platformlarında USD, EUR, GBP, JPY vb para birimleri yerine
kullanılan kriptoparalar. Örn. USDT Tether), Pax Paxos Standart), TUSD True USD) vb.) Ancak alım
satım platformlarındaki işlem komisyonları nedeniyle bu kriptoparaların fiyatları 1 birim üzerinde ya
da altında olabilmektedir.

Staking Paydaşlık Kriptoparaların satın alınarak bir süreliğine cüzdanda tutulması ve işlemleri
doğrulamak için cüzdanın açık tutulmasını ifade eder.

Stale Block Hükümsüz blok HalihazırdaHâlihazırda başarılı bir şekilde çözülmüş bir blok yapısının
geçersiz kabul edilerek, tekrar kullanılmasının mümkün olmamasını ifade eder.

Symbol/Ticker Kısa kod Kriptoparaların 3-4 karakterlik kısa kodları Bitcoin BTC, Ethereum
ETH, Litecoin LTC vb.)

Taint İz analizi İki farklı kriptopara adreslerinin transfer hareketleri incelenerek birbiriyle
olan yakınlığının incelenmesine verilen isimdir. Genellikle çalıntı hesapların araştırılmasında kullanılan
bir yöntemdir.

Tangle Arapsaçı IOTA adı verilen kriptopara tarafından geliştirilen ve blokzinciri

teknolojisinden farklı olarak hiçbir işlem ücreti olmadan varlık transfer edilmesini sağlayan ve
kullanıcılar tarafından doğrulamaların gerçekleştirildiği alternatif teknolojiyi ifade eder.

Testnet Test ağı Geliştiriciler tarafından test aşamasında kullanılan, alternatif niteliğinde olan ve
maddi değer taşımayan blokzincirini ifade eder.

11
Timelock/Locktime Zaman kilidi Belli bir işlemin gerçekleşmesi için belli bir sürenin geçmesini
veya blokzincirinin belli bir yüksekliğe ulaşmasını gerektiren bir tür ilkel akıllı sözleşme modelini ifade
eder.

Timestamp Zaman damgasıBelli bir işlemin gerçekleştiği zamanı ifade eden ve genellikle yıl-ay-
gün-saat-dakika-saniye formatında belirtilen zaman bilgisini ifade eder.

Token Jeton Dağıtık defter teknolojisinin kriptoparalar haricinde bir diğer uygulama örneği olarak
ortaya çıkmıştır. Mevcut bir blokzinciri üzerinde bir proje ekosistemi içerisinde belli bir değer veya
faydayı temsil eden dijital kripto varlıkları ifade eder. Ethereum’un akıllı sözleşmeleri üzerinde
üretilen projeler buna örnek olarak verilebilir.

Token Generation Event Jeton Üretme Etkinliği Ethereum jetonlarının oluşturulma tarihini
ifade eder.

Tokenize Jetonlaştırma Herhangi bir ürün veya hizmetin dijital dünyada dijital varlık olarak
karşılığının alım – satım işlemlerine konu olmasını ifade eder.

Tor Soğan yönlendiricisi Kullanıcının konum ve veri bilgisini gizleyerek anonim iletişim
kurulabilmesine olanak sağlayan The Onion Router projesinin kısaltmasını ifade eder.

Total Supply Toplam miktar Bir kriptoparanın piyasada işlem gören toplam adedini ifade eder.

Transaction İşlem Bir blokzincirinde kriptoparalar ile gerçekleştirilen herhangi bir işlemi ifade
eder.

Transaction Feeİşlem ücreti Kriptopara transferlerinde işlemlerin güvenilir ve doğru bir şekilde
gerçekleştirilmesini sağlayan madenciye işlem mukabilinde verilen ücreti ifade eder

Transaction ID İşlem kodu Kriptopara transferleri gerçekleştiğinde oluşturulan, işlemlerin

blokzincir gezginlerinde takip edilmesine imkanimkân veren benzersiz kod kümesini ifade eder.

Trustless Güvenilir Blokzincirinde gerçekleştirilen işlemlerin doğruluğunun ispatı için

herhangi bir üçüncü kişiye ihtiyaç duyulmamasını ifade eder. Blokzinciri yapı itibariyle her bir
kullanıcı/katılımcının güvenini kazanmış bir sistem üzerine kuruludur.

Unconfirmed Onaylanmamış Bir işlemin madenci tarafından onaylanmamış ve blokzincirine

eklenmemiş halini ifade eder.

Unpermissioned Ledgerİzne tabi olmayan kayıt defteri Herhangi bir koşul aramaksızın herkesin
erişimine ve işlemine açık olan blokzincir yapısını ifade eder.

Unspent Transaction Output (UTXO) Harcanmamış işlem çıktısı Blokzincirde gerçekleşen

işlem dökümünde transfer edilen kriptoparanın transfer edildiği adresten çıkmadığını ve harcanabilir
olduğunu ifade eder.

Validator Doğrulayıcı Blokzincirinde gerçekleşen işlemlerin ‘hukuka’ uygun ve çifte

harcamaya yadayâda kötü niyetli işlemlere konu olmadığı gibi zincirin güvenliğine ilişkin hususlarda
doğrulamakla görevli olan cihazı veya cihazı yöneten kişiyi ifade eder.

Virtual Currency Sanal para ABD Vergi Dairesi IRS) sanal parayı "Bir değişim aracı, bir
hesap birimi ve / veya bir değer saklama aracı olarak çalışan ve herhangi bir yargı alanında yasal ihale
statüsüne sahip olmayan bir değerin dijital temsili" olarak tanımlamaktadır.

12
Volatile Dalgalı/Hareketli Fiyat Düzensiz olarak yükselen ve alçalan kriptopara fiyat hareketlerini
ifade eder.

Volatility Yüksek Fiyat Hareketliliği Düzensiz olarak yükselen ve alçalan kriptopara fiyat
hareketlerini ifade eder.

Wallet Cüzdan Kriptoparaları depolamak için kullanılan, gizli anahtarları saklayan cüzdan oluşumunu
ifade eder. Masaüstü, yazılım, donanım, kağıtkâğıt gibi çeşitli türleri vardır.

Whitepaper Teknik doküman Kriptopara arzında bulunan bir proje ekibinin, projenin teknik
detaylarını ve ekip olarak edindikleri misyon ve vizyonu yol haritaları ile beraber ortaya koyan
dokümanı ifade eder.

Zero Confirmation Transaction Onaylanmamış işlem Transfer gerçekleştikten sonra işlemin henüz
madenci tarafından onay almadığını ifade eder.

13