GENEL YETENEK

TESTLERİ

HAZIRLAYAN: Sinem ARSLAN

 TEST NEDİR?
 Eğitimde ve psikolojide ölçme konusu
yapılan özellikler bakımından
bireylerarası FARKları ortaya koymak
üzere uygulanan sistematik gözlem
araçlarıdır.
 Testler , gözlenmek istenen niteliği
ölçmeye yönelik uyarıcıları barındıran
ölçme araçlarına verilen genel bir isimdir.
Testleri ölçmek istediği özelliğe (davranış/psikolojik
özellik) göre ikiye ayrılır:

1) Tipik Davranış Testleri: Bu tür testlerde amaç, kişinin belli

bir durumda nasıl davrandığını ortaya çıkarmaktır. Tutum
ölçekleri, ilgi ölçekleri ve kişilik ölçekleri bu gruba girer.
2) Maksimum Performans Testleri:  Bir kişinin bir işi belli bir durumda
ne kadar iyi ya da doğru yapılabildiği belirlenmeye çalışılır. Bu testler
kendi içerisinde ikiye ayrılır:
 a) Yetenek Testi  Yetenek testlerinin; doğuştan getirildiğine, çevre etkileriyle çok az
değiştiğine ve özellikle belli bir alandaki başarının belirleyicisi olduğuna inanılan
bir zihin gücünü ölçtüğü kabul edilir. Yetenek testleri genellikle ileride kişinin
kendisine fırsat verildiğinde, belli bir şeyi ne kadar öğrenebileceğini yordamada
yani öğrenme gücünü ölçmede kullanılır. Yetenek testleri de kendi içinde üçe
ayrılır .
* Genel Yetenek Testi: Bireyin kalıtsal gizil güçleriyle çevresel etkenlerin
etkileşimi sonucunda oluşan ve kişinin yapmaya çalıştığı her işin başarılmasında
aynı derecede kendini duyuran genel zihin gücünü ölçmek için hazırlanmış
testlerdir. 
* Ayrıcalıklı yetenek testi: DAT (Çeşitli yetenek testleri bataryası)
* Özel Yetenek Testi: Sınırlı ve dar bir alanda sahip olunan zihin gücünü
ölçmek için düzenlenmiş testlerdir. Müzik yeteneği testi gibi.

b) Başarı Testi : Kişinin bir eğitim süreci içinde yada daha geniş anlamda çevre
koşulları altında ne kadar öğrendiğini ölçen testlerdir. Bu testler bireylerin ileride
ne kadar öğrenebileceğini değil geçmişte ne kadar öğrendiğini ortaya çıkarmak
için kullanılır. SAT, GRE vs.
Standart Test:
 Uygulama koşulları, puanlama esasları ve elde edilen
puanların yorumlanmasında izlenecek yöntemleri ayrıntılı
bir biçimde açıklayan Test El Kitabı’na sahip olup, belirli
amaçlarla, uzman kişiler tarafından, yoğun deneysel
çalışmaların ürünü olarak geliştirilen ölçme araçlarıdır
Standart testlerin ayırıcı özellikleri:
 GENEL YETENEK TESTİ NEDİR?
 Genel Yetenek Testleri (General Aptitude Tests),
bireylerin zihinsel gücünü ölçen eğilim ve yetenek
testidir. Kişilerin yeni bir görevi üstlenme
potansiyelleri ya da kendilerine verilen eğitime yanıt
verme durumları hakkında fikir sahibi olmanızı sağlar.
Sözel, görsel, sayısal vs. olmak üzere farklı testlerden
oluşabilir.
 Genel Yetenek ve Zeka
 Zeka, zeka testlerinin ölçtüğünü varsaydığımız zihinsel bir
güç ve bir genel yetenektir.
 İlk zeka testi-Binet (1905) Zeka: iyi muhakeme edebilme,
iyi hüküm verebilme, eleştirel bir görüşe sahip olma.
 Stern – bireyin düşünüşünü yeni durumlara bilinçli olarak
intibak ettirebilmesine ilişkin genel bir yetenek.
 Terman (1921) – soyut semboller üzerine düşünebilme
yeteneği
 Wechsler – Bir bütün olarak gayeli hareket etme mantıki
düşünme ve çevresine tesir edebilme konularında bireyin
bir genel kapasitesi
 Storddad (1943) – Bireyin zor, karmaşık, soyut,
ekonomik, gayeyen uygun, sosyal değeri olan ve orijinal
nitelikler taşıyan zihinsel davranışları yapabilme ve bu
koşullar altında bireyin enerjisini davranışlar üzerine
toplayabilme ve heyecanlara karşı koyabilme yeteneği.
 ZİHİNSEL YETENEKLERE İLİŞKİN
KURAMLAR
 20.yy başlarında , zekanın bir genel yetenek , tek bir
faktör olduğu görüşleri vardı. Spearman (1904) Genel
Zeka isimli makalesinde bireylerin çeşitli zihinsel
etkinliklerinde ortak olan bir niteliğin bulunduğuna işaret
etmiştir. Faktör Analizi yönteminin ortaya çıkması
Spearman’a 1904 yılında ortaya attığı genel yetenek
kuramını geliştirme imkanı tanımıştır.
İki Faktör Kuramı
 Faktör analizi (test puanları üzerinde)
 1927-İnsanın Yetenekleri kitabı
 Zihin tek ve genel bir yetenek değil iki temel faktörden
oluşur. Bunlar:
g faktör: genel yetenek faktörü (zeka)
s faktör: özel yetenek faktörü
Çoklu Faktörler Teorisi
 Spearman
 G faktör + S faktör + Grup Faktörleri
 Thorndike (1909) : Çeşitli zihinsel problemlerin
çözümünde birden fazla farklı faktörler rol alabilir.
Zeka: Soyut zeka/Sosyal zeka/Mekanik zeka
Boyutları:Seviye-Genişlik-Sürat
 1. Temel Zihinsel Faktörler Kuramı
2. Üç Boyutlu Zihinsel Yapı Modeli
1. 3. Yetenekleri Sıralı Düzenleme Modeli
2. GUILFORD – 1967 – Zihnin Yapısı- 3
mekani boyutlu model – 120 faktör
sözel sayısal
k
İçerik
İşlem
muhakeme bellek Ürün
mekan

3. İngiliz psikologları – Vernon (1960)

 Örnekler basılı dökümandan incelenecek
 Stanford-Binet Zeka Testi
 DAT ( Differential Aptitude Tests) Çeşitli Yetenek Testleri
Bataryası