Imię i nazwisko Data Klasa

Sprawdzian wiadomości z fizyki jądrowej

Wersja B. Maksymalna liczba punktów – 21.

Zadanie 1. (1 p.)
Uzupełnij poniższe zdanie tak, aby było prawdziwe.

Atom chloru 3617 Cl zbudowany jest z …… elektronów, …… protonów i …… neutronów.

Zadanie 2. (1 p.)
Skreśl fragmenty poniższego zdania tak, aby powstało zdanie prawdziwe.

Atomy 3014 Si i 3016 S są / nie są izotopami, ponieważ mają taką samą / różną liczbę protonów.

Zadanie 3. (3 p.)
Poniższa tabela przedstawia wartości energii wiązania jądra przypadające na 1 nukleon (proton lub neutron) dla kilku
najlżejszych jąder.

Cząstka lub jądro 1

0n
1
1H
2
1H
3
1H
3
2 He
4
2 He

Energia wiązania na 1 nukleon (MeV/nukleon) 0 0 1,11 2,81 2,57 7,07

A. Oblicz na podstawie danych zawartych w tabeli energię wiązania jądra helu 42 He. (1 p.)
B. Przyjmij, że masa spoczynkowa neutronu wynosi 1,008665 u, a protonu 1,007277 u, i oblicz deficyt masy jądra
deuteru, którego masa wynosi 2,014102 u. (2 p.)

Zadanie 4. (1 p.)
Skreśl fragmenty poniższego zdania tak, aby powstało zdanie prawdziwe.
Promieniowanie  ma długość fali większą / mniejszą niż promieniowanie nadfioletowe i mniejszą / większą
niż promieniowanie rentgenowskie.

Zadanie 5. (2 p.)
Podczas badań stwierdzono w badanej próbce obecność 1 g promieniotwórczego izotopu pierwiastka o czasie poło-
wicznego zaniku wynoszącym 5 dni. Oblicz (lub przedstaw sposób rozumowania prowadzący do osiągnięcia właści-
wego wyniku) masę tego pierwiastka w próbce 10 dni wcześniej.

Zadanie 6. (1 p.)
W wyniku rozpadu promieniotwórczego jądro izotopu fosforu 3015 P przekształca się w jądro izotopu krzemu 30
14 Si. Zapisz
schemat tego rozpadu.

Zadanie 7. (1 p.)
Pierwiastek kopernik (copernicium, Cn) został wytworzony w procesie bombardowania jąder ołowiu jądrami cynku.
Uzupełnij poniższy zapis takiej reakcji. Wpisz w wykropkowane miejsca poprawne wartości liczb masowych i liczb
atomowych (porządkowych).
208 70 277 .....
82 Pb + ..... Zn → 112 Cn + ..... n

1
Sprawdzian wiadomości z fizyki jądrowej | Fizyka. Po prostu

Zadanie 8. (2 p.) katoda

Zasadniczym elementem urządzenia do wykry- okienko anoda
wania cząstek elementarnych jest szklany szczel- wejściowe
ny cylinder z umieszczoną w nim metalową rurką
– katodą. W środku rurki znajduje się cienki drut
– anoda. Wnętrze cylindra wypełnione jest gazem
licznik
szlachetnym oraz parami alkoholu. Między anodą
i katodą przyłożone jest napięcie elektryczne rzędu
kilkuset woltów. Do wnętrza cylindra może prze-
niknąć elektron, proton, neutron lub promienie
gamma.
Napisz, w której z tych sytuacji przez opornik popłynie prąd elektryczny, a w której nie. Uzasadnij odpowiedź dla
każdego przypadku.

Zadanie 9. (3 p.)
235
Poniższy schemat przedstawia jeden z możliwych przebiegów reakcji rozszczepienia jądra uranu 92 U:

1 235 236 * 144 89 1

0 n + 92 U → 92 U → 56 Ba + 36 Kr + x ⋅ 0 n + Q

A. O pisz słowami przebieg tego zjawiska. Skorzystaj przy tym z podanego schematu. (1 p.)
B. Zapisz, jaką właściwość muszą mieć neutrony bombardujące jądro uranu 235 92 U, aby mogły spowodować reakcję
rozszczepienia. (1 p.)
C. Oblicz liczbę (x) neutronów powstających po rozpadzie. (1 p.)

Zadanie 10. (4 p.)

Rysunek przedstawia schematycznie elektrownię jądrową.

A. Z apisz, do czego służą fragmenty elektrowni, których nazwy podane są na rysunku. (1 p.)
B. Napisz, gdzie w elektrowni znajduje się moderator i do czego służy. (1 p.)
C. W konwencjonalnej elektrowni cieplnej zamiast reaktora jądrowego jest piec, w którym spala się np. węgiel. Napisz,
co jest odpadem w elektrowni jądrowej, a co w elektrowni węglowej. Która z tych elektrowni pozostawia po sobie
więcej odpadów? (2 p.)

2
Sprawdzian wiadomości z fizyki jądrowej | Fizyka. Po prostu

Zadanie 11. (2 p.)

W projekcie ITER (International Thermonuclear Experimental Reactor) przewiduje się przeprowadzenie następujących
reakcji jądrowych (reakcji syntezy):
2
1H + 31 H → 4
2 He + 01 n + Q

Skorzystaj z poniższej tabeli i oblicz wartość energii Q wydzielonej w pojedynczej reakcji.

Cząstka lub jądro 1

0n
1
1H
2
1H
3
1H
3
2 He
4
2 He

Energia wiązania na 1 nukleon (MeV/nukleon) 0 0 1,11 2,81 2,57 7,07