Martyrologia młodzieży polskiej

Dziady cz. III

 Męczeństwo młodzieży polskiej realizowane
jest w Dziadach cz. III poprzez:
a) aresztowanie i uwięzienie filomatów i filaretów
(scena więzienna) – więźniowie nie znają przyczyn
zatrzymania, nie mają możliwości obrony
b) wywożenie młodzieży ze Żmudzi na Sybir
(opowiadanie Sobolewskiego):
- postać Janczewskiego (cierpienie uszlachetnia)
- Wasilewskiego
- 10-letniego chłopca
c) historia Cichowskiego (opowiadanie Adolfa)
d) historia Rollisona
 Postawa młodych ludzi wobec cierpienia:
a) Młodzież nie poddaje się:
- pieśń zemsty Konrada (sc. więzienna) – zapowiada
zemstę na wrogach bez względu na to, po której stronie
opowie się Bóg
- bajka Żegoty (sc. więzienna) – idee patriotyczne nigdy
nie zostaną unicestwione
- piosenka Feliksa (sc. więzienna) – deklaruje się, że
będzie działał przeciwko carowi
- gest i słowa Janczewskiego – pragnie dodać otuchy
zebranym słowami: „Jeszcze Polska nie zginęła”
- upór i wytrwałość aresztowanych – postać Cichowskiego
(Salon warszawski)
b) Młodzi ludzie buntują się:
- postać Konrada
 Stylizacja biblijna jako forma oddania sensu
cierpienia prześladowanych.
Daje to możliwość wytłumaczenia, że historia
to przejaw boskiego planu i nadało męczeństwu
patosu.
Elementy stylizacji biblijnej:
- niewinna ofiara – młodzież prześladowana przez cara
- niezawinione cierpienie – Tomasz Zan chce wziąć
całą winę na siebie, by uratować przyjaciół
- śmierć Wasilewskiego – ukrzyżowanie
- bajka Żegoty – odwołanie do przypowieści o siewcy
- zestawienie dwóch wydarzeń: wywożenia młodzieży z
sytuacją ofiarowania w kościele