DİYOT UYGULAMALARI

KIRPICI DEVRELER (clippers)

KIRPICI DİYOT DEVRELERİ (Clipper (limiter) circuits)

D1

Vin
Vin-0.7V
RL

Negatif seri kırpıcı

D1

RL
-Vin -Vin+0.7V

Pozitif seri kırpıcı

KIRPICI DİYOT DEVRELERİ (Clipper (limiter) circuits)
RL
Vin(pk)
RL  RS

Negatif paralel Kırpıcı

KIRPICI DİYOT DEVRELERİ (Clipper (limiter) circuits)

RL
RL  RS
 Vin(pk) 

Pozitif paralel kırpıcı

 RI
V0

VI

VB

VI
V0

t
VI

RI
V0

VI
DI
RL

VB

VI
V0

VI
 ÖDEV
RI
V0

VI
DI
RL

VB

VI

V0

VI

ÖDEV
RI
V0

VI
DI
RL

VB

VI

V0

VI
 ÖDEV
RI
V0

VI
DI
RL

VB

VI

V0

VI

KIRPICI DİYOT DEVRELERİ (Clipper (limiter) circuits)

V0

RL

VB

VI

V0

VI

Polarmalı seri kırpıcı

 KIRPICI DİYOT DEVRELERİ (Clipper (limiter) circuits)
ÖDEV
V0

RL

VB

VI
V0

VI

Polarmalı seri kırpıcı

KIRPICI DİYOT DEVRELERİ (Clipper (limiter) circuits)

ÖDEV
V0

RL

VB

VI
V0

t
VI

Polarmalı seri kırpıcı

 KIRPICI DİYOT DEVRELERİ (Clipper (limiter) circuits)
ÖDEV
V0

RL

VB

VI
V0

t
VI

Polarmalı seri kırpıcı

KIRPICI DİYOT DEVRELERİ (Clipper (limiter) circuits)

VB D1
V0
Vi
RL

VI
V0

VI
 KIRPICI DİYOT DEVRELERİ (Clipper (limiter) circuits)
ÖDEV
VB D1
V0
Vi
RL

VI
V0

t
VI

Polarmalı seri kırpıcı

KIRPICI DİYOT DEVRELERİ (Clipper (limiter) circuits)

ÖDEV
VB D1
V0
Vi
RL

VI
V0

t
VI
 KIRPICI DİYOT DEVRELERİ (Clipper (limiter) circuits)
ÖDEV
VB D1
V0
Vi
RL

VI
V0

VI

İKİ DİYOTLU KIRPICI DEVRELERİ

R

D1 D2
Vİ V0
VA VB

Vi
V0
VA+VD

t
t
-(VB+VD)
 Ödev: Şekilde verilen devrelerin çıkışını ölçekli olarak çiziniz

Vİ V0
VA VB

Vİ V0
VA VB

Vİ V0
VA VB

Vİ V0
VA VB

Kırpıcı Uygulamaları

Geçici koruma devreleri

 Kırpıcı Uygulamaları

AM-zarf dedektörü

Ödev: Şekilde verilen devrelerin çıkışını ölçekli olarak çiziniz. Diyotları ideal kabul ediniz.

5V D1

10V RL V0
-10V
10V
D1 D2 RL V0
-10V
 D1

10V
V0
1K
-10V 1K

1K
V0

10V
-10V
1K

1K

1K
V0

10V
-10V
1K

5V
 1K
1K
1K 1K V0

1K
1K
V0
2K 2K

2K 2K

2K
2K

2K 2K V0

GERİLİM KENETLEYİCİLER
Clampers (DC restorers)
 Kenetleyici Çalışması

Şarj TC << TD Deşarj

ÖRNEK: Şekilde verilen devrenin şarj ve Deşarj sürelerini hesaplayınız.

Diyotun ileri yön direnci (RD1) 10 W, RL = 10kW, ve C1 = 1mF.

TC = 5  R D1C1  = 5 10 Ω×1μF  = 50μs

TD = 5  R L C1  = 5 10K ×1μF  = 50 ms

Kenetleyici Çalışması
 Kenetleyici Çalışması

C1 C1

D1 RL D1 RL

Negatif kenetleyici Pozitif kenetleyici

Diyot Uygulamaları Yrd. Doç. Dr. Vedat ÖZKANER

C1
V0 VI
VI RL V0

C1
V0
VI RL

C1
V0
VI RL

22
 C1 D2
V0
VI D1 RL
C2

VI

C1 D2
V0
VI D1 RL
C2

VI
 ÖDEV
C1
V0 VI

VI RL

C1 D2
V0
VI D1 RL
C2

C1 D2
V0
VI D1 RL
C2

Polarmalı Kenetleyici (Biased clampers)

C1
V0
D1
VI RL
VS
VC1 = VS - VB
VB

C1 VB
V0
VI RL VC1
V0
VB
RL
C1
V0
VI D1
RL
VB
 C1
V0
VI D1
RL
VB

VI

VC1
V0

C1 D2
V0
VI D1
RL
C2
VB

VI

VC1
 C1 D2
V0
VI D1
RL
C2
VB

VI

VC1

ÖDEV
C1
VI
V0
VI D1
RL
VB

C1
V0 VI

VI D1
RL
VB
 ÖDEV
C1 VI
V0
VI D1
RL
VB

ÖDEV
C1 D2
V0
VI D1
RL
C2
VI
VB

C1 D2
V0
VI D1
RL
C2
VB
 ÖDEV
C1 D2
V0
VI D1
RL
C2
VI
VB

C1 D2
V0
VI D1
RL
C2
VB

ÖDEV
C1 D2
V0
VI D1
RL
C2
VI
VB

C1 D2
V0
VI D1
RL
C2
VB
Gerilim Çiftleyiciler (Voltage multipliers)

C1 D2

VS D1 C2 RL

Yarım Dalga gerilim çiftleyici

Gerilim Çiftleyiciler (Voltage multipliers)

D2
VS(pk) Off

C1
VS(pk) D1 VC2 C2 RL
IS On IL
D2
VS(pk) On

C1
VS(pk) D1 VC2 C2 RL
Off
IS
VC2=2VS(pk)
 Gerilim Çiftleyiciler (Voltage multipliers)

Tamdalga gerilim çiftleyici

Diyot Uygulamaları Yrd. Doç. Dr. Vedat ÖZKANER 27

 Gerilim Çoklayıcı

5vp
vp 2vp 2vp

vi

2vp 2vp
4vp

Örnek_1: Şekilde verilen devrenin Vo-Vi transfer eğrisini çiziniz

Vi  ( I D1  I D 2 )  100   20
80   I D 2   200   ( I D1  I D 2 )  100   20

Vi  20   100   I D1    100   I D 2 
60   100   I D1    300   I D 2 

3Vi  120 80  Vi
I D1  I D2 
200 200
Eğer D1 iletimde ise I D1  0  3Vi  120  0  Vi  40V
Eğer D2 iletimde ise I D 2  0  80  Vi  0  Vi  80V
1) Vi  40 ise D1 kesimde D2 iletimde olur
100
V0  (80  20)  20  40 V
300
2) 40  Vi  80 ise D1 ve D2 iletimde olur
V0  Vi
3) Vi  80 ise D1 iletimde ve D2 kesimde olur
V0  80V

Örnek_2: Şekilde verilen devrenin Vo-Vi transfer eğrisini çiziniz

Eğer diyot kesimde ise
V0  1 R1   5  11  5  6 V
Eğer VI  6V ise diyot iletime geçer
5  V0 VI  V0
 1 0
R1 R2

VI  6
V0 
V0
2

10V
8V
6V

6V 10V 14V Vi
 Örnek_3: Şekilde verilen devrenin V0-Vi transfer eğrisini çiziniz
10K
V0

Vİ
20K
20K 2V 5K 2V

Örnek_4: Şekilde verilen devrenin V0-Vi transfer eğrisini çiziniz

 Is

D1 D2

Vs 5K 1.25K 1K

5V 8V

Is

10

Vs
2 4 6 8 10

Örnek_5: Şekilde bir devrenin giriş voltajına karşılık giriş akım

grafiği verilmiştir. Buna göre bu devreyi tasarlayınız.
Iİ
Iİ
7.5V Vİ
5V

2.5V

-5V 5V 10V 15V Vi

 Örnek_6: Şekilde bir devrenin Vi-I grafiğini
1V
I

2K 2mA 2K
Vi 1mA

Ödev: Şekilde verilen devrenin V0-Vi transfer eğrisini çiziniz. (VD= 0.6V alınız)
10V

9.5K

0.5K DI
Vİ V0

D2

5V
 Ödev: Şekilde verilen devrede; Doğrusal olmayan diyodun akım-gerilim öz-eğrisi
aşağıda verilmiştir.
vD  0 için iD  0
3K 0.25K vD  0 için iD  10(vD2  vD )
1K
8mA v  volt i  mA
6V
Buna göre 8 mA’lik akım kaynağından
çekilen gücü bulunuz.

Ödev: Şekildeki grafikte bir devrenin giriş ve çıkış işaretleri verilmiştir. Buna göre devreyi tasarlayınız.

Vi
V0

t
 Diyodun Küçük işaret modeli

vD (toplam)  vd  VD
iD (toplam)  I D  id

VD  vd ( t ) VD vd ( t ) vd ( t )

iD  I S e nVT
 ISe nVT
e nVT
 I De nVT

vd (t ) v (t )
iD  I D (1  )  ID  ID d vd (t )  nVT
nVT nVT

ID
iD  I D  vd (t )
nVT

nVT
rd 
ID
Örnek: Şekilde verilen devrede diyotların eşik seviye voltajları VD=0.675V ve vs kaynağı küçük
işaret ise V0 bulunuz.
0.675
D1
V0
D2 IR   9mA
75
n=1 n=2
75 I D 2  10  1  1mA
10mA
nVT 1* 0.026
Vs rd 1    2.6W
I D1 10

nVT 2 * 0.026
rd1 V0 rd2 rd 2    52W
I D2 1
75 vs
v0  rd 2  0.4094vs
75  rd 2

Vs
V0  0.675  0.4094vs

Örnek: Şekilde verilen devre için; IS=10-9A, n=2, VT=25mV ise

a) V0=0.75V olması için R direncinin değeri nedir.
b) Ri ve R0 dirençlerini bulunuz
R=248 Ω
c) v0 bulunuz.
ID1=3.27mA
5V 5V
ID2=ID3=1.2mA
ID4=ID5=ID6=3.87mA
R 1.75K
D6 D5 D4

nVT  2  0.025 
vi 2.5K
D2 200 rd 1    15.3 W
1K I D1 3.27
v0
D3 D1

Ri R0 nVT  2  0.025 
rd 2  rd 3    41.7W
I D2 1.2

nVT  2  0.025 
rd 4  rd 5  rd 6    12.9W
I D5 3.87
 5V 5V
rd 1  15.3W
R 1.75K rd 2  41.7W
D6 D5 D4
rd 4  12.9W
vi D2 200
2.5K 1K R  248 W
v0
D3 D1

Ri R0

R 1.75K
rd6 rd5 rd4

vi rd2 200
2.5K 1K
v0
rd3 rd1
Ri R0 3rd4

vi 2.5K 1K
200
R 2rd2
Ri  66.15 W 1.75K
v0
rd1
R0  14.32 W
Ri R0

43

Ödev: Şekilde verilen devre için; diyotun eşik seviye voltajı VD=0.7V,
n=1.4, VT=25mV ve vi küçük işaret ise v0 bulunuz.