Sučeoni:

α α
δ
δ
c
b b

(sa žljebljenjem korijena) (sa provarom korijena)

α α
δ

b b
α
α

Kutni:

T-spoj Preklopni Rubni Križni

Naliježući Prirubni

Primjeri spojeva i žlijebova za zavarivanje

 Lice zavara (površina zavara)
Rub zavara
Zona taljenja ili metal zavara (ZT, MZ)

Osnovni materijal (OM)

Nadvišenje u korijenu zavara

Zona utjecaja topline (ZUT)
Naličje zavara (površina korijenskog dijela zavara - korijenska strana)

Granica taljenja ("linija" staljivanja)

Nadvišenje lica zavara Širina

zavara

Penatracija

a nominalna

a stvarno

Elementi spoja zavarenog taljenjem

Položeni, horizontalni (P,H) Vertikalni (V)

Horizontalno-vertilalni, zidni (HV) Nadglavni (NG)

Položaji zavarivanja

POVLAČENJE
NJIHANJE

Osnovne tehnike polaganja prolaza

 Sučeoni spoj Kutni spoj Preklopni i rubni spoj

( 1G ) ( 1F )

- osi zavara na limu i os cijevi su horizontalni

- cijev se okreće pri zavarivanju

a ) Horizontalan položaj

( 2G )

( 2F )

- osi zavara su horizontalne na vertikalnoj ravnini

b ) Horizontalno vertikalni položaj

( 3F )

( 3G )

- osi zavara su vertikalne

Sučeoni spoj Kutni spoj Preklopni i rubni spoj

( 4G ) ( 4F )

- osi zavara su horizontalne

d ) Položaj iznad glave

( 5F )

( 5G ) ( 6G )

- cijev i predmet se ne rotiraju

e ) Svi položaji - predmeti se ne rotiraju

Položaji zavarivanja za sučeone i kutne spojeve limova i cijevi. Oznaka u zagradi se odnosi
na sučeone spojeve sa žlijebom ( G - Groove Weld ... zavar u žlijebu ) i za kutne spojeve
( F - Fillet Weld ... kutni spoj ) prema ASME propisima,koji su kod nas često u upotrebi.
ASME - the AMERICAN SOCIETY OF MECHANICAL ENGINEERS
( Savez strojarskih inžinjera u SAD )
 PA - Vodoravni položaj PE - Nadglavni položaj PC - Horizontalni položaj

PG - Vertikala prema dolje PG - Vertikala prema gore

a ) Sučeljeni spojevi

PA - Vodoravni položaj PD - Horizontalno nadglavni položaj PB - Horizontalno - vertikalni položaj

PG - Vertikala prema dolje PG - Vertikala prema gore

b ) Kutni spojevi

Položaji zavarivanja za limove

 Cijev : rotirajuća Cijev : fiksna
PA Os : vodoravana PG Os : vodoravana
Zavarivanje : vodoravno Zavarivanje : prema dolje

Cijev : fiksna
PF Os : vodoravana
Zavarivanje : prema gore

45 °

Cijev : fiksna Cijev : fiksna

PC Os : okomita PC Os : nagnuta
Zavarivanje : zidno Zavarivanje : prema gore

Cijev : rotirajuća Cijev : fiksna

PA Os : vodoravana PA Os : vodoravana
Zavarivanje : horizintalno - vertikalno Zavarivanje : prema dolje
Cijev : fiksna
PA Os : vodoravana
Zavarivanje : prema gore

Cijev : fiksna
Cijev : fiksna PC Os : okomita
PC Os : okomita
Zavarivanje : horizontalno - nadglavno
Zavarivanje : horizontalno - vertikalno

Slika: Položaji zavarivanja na cijevi

 (1F)
horizont.

(2F)
vertikalno (3F) položeno
dolje
(1G) horizont. (1G) cijev fiksna
cijev fiksna
os vertikalna
os
pol. položeni
horizontalna
cijev rotira (2F) cijev rotira
pol. vert. vertikalno os horizontalna os
dolje dolje pol. horizont. horizontalna
(5F) (3G) pol.
horizontalni
cijev fiksna (2F)
os PA
(5G) horizontalna
pol. vert.
dolje PG PB
zidno
(hor. vert.)
(2G)
Sučeljeni spoj
Kutni spoj

PC
cijev fiksna
os vertikalna
pol. zidni

cijev fiksna (2G)

os
horizontalna PF PD
pol. vert. gore α
(5G) cijev fiksna
PE os pod kutemα (4F)
pol. svi (prema
vert. gore gore)
(6G) nadglavno
(5F) (3G)
cijev fiksna cijev fiksna
os os vertikalna
horizontalna pol.
vert. gore
pol. vert. gore nadglavno nadglavni
(3F) (4F)
(4G)
 1 2a 3

Spoj

2b
Na slici je:
1 - strelica
2a - neprekidna (referentna) crta
2b - prekidna (identifikaciona) crta
3 - oznaka šava

Oblik površine šava Oznaka

a) ravna (obično obrađena)

b) ispupčena

c) izdubljena

Dopunske oznake oblika površine šava

23

s l s l
 a5 300 z7 300

a z z=a 2

visina šava

Red Vrsta šava Definicija Natpis

broj
l - duljina segmenata šava
Isprekidani l (e) l e - rastojanje između susjednih a n x l (e)
segmenata šava
1 n - broj segmenata šava
kutni šav a - visina najvećeg trkuta koji se
može ucrtati na presjeku z n x l (e)
z - strana najvećeg trokuta koji
se može ucrtati na presjeku

l (e) (e) l l
Naizmjenični e a nxl (e)
n a nxl (e)
isprekidani isto kao kod 1
2 z nxl (e)
kutni šav
l (e) l a z nxl (e)
z

l
Šav u e isto kao kod 1
duguljastom c c n c n x l (e)
3
otvoru l (e) l c - širina otvora

l
Linijski e isto kao kod 1

4 šav
c c n c n x l (e)
l (e) l
c - širina šava

n - (isto kao kod 1)

Šav u
okruglom d d e - rastojanje (korak) d n x l (e)
5
otvoru
(e) d - prečnik otvora

n - (isto kao kod 1)

Točkasti e - rastojanje korak
d d d
6 šav n x (e)
(e) d - promjer točke